Αναβολή λόγω πανδημίας ο αγώνας μεταξύ Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Σαουδικής Αραβίας για το υψηλότερο κτίριο στον κόσμο

Παρότι απέχουμε πολύ από την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, με τον πρόσφατο πόλεμο στην Ουκρανία να κάνει το γεγονός αυτό επώδυνα προφανές, η παγκόσμια τάση για υιοθέτηση βιώσιμων πηγών ενέργειας δεν παύει να είναι πραγματικότητα. Ως αποτέλεσμα, μια σειρά από πετρελαιοπαραγωγικές χώρες εκδηλώνουν εμπράκτως την επιθυμία να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους, με στόχο την απεξάρτηση των αγορών τους από τις εξαγωγές πετρελαίου.

Ο τουρισμός αποτελεί μια πολύ θελκτική εναλλακτική για τις εν λόγω χώρες, που διαθέτουν ήπιο χειμώνα, πλούσια θαλάσσια βιοποικιλότητα και ιδιαίτερα τοπία. Συνδυάζοντας τα ανωτέρω με πολυτελή ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα και θεματικά πάρκα, δημιουργείται η τέλεια συνταγή για τουρισμό πολυτελείας. Στην περίπτωση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων - τιμώμενη χώρα στη φετινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης – το Burj Khalifa, το ψηλότερο κτήριο του κόσμου, αποτελεί την κορωνίδα μιας σειράς από ακριβά, πολυτελή κτίρια και αξιοθέατα που έχουν τοποθετήσει το Dubai πολύ ψηλά στη λίστα των τουριστικών προορισμών.

Ακολουθώντας το παράδειγμα των γειτονικών ΗΑΕ, το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας αποφάσισε να στοχεύσει επίσης στην προσέλκυση τουρισμού πολυτελείας, ευελπιστώντας να επωφεληθεί των τουριστικών εισροών που κατευθύνονται στο - ήδη εδραιωμένο στον κλάδο- Εμιράτο του Dubai. Μεταξύ των κινήσεων προς τη δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος για την προσέλκυση τουριστών με υψηλές δαπάνες, συγκαταλέγονται το νέο terminal του αεροδρομίου της Jeddah, η δημιουργία της πολυσυζητημένης πόλης της Neom, και η κατασκευή του Jeddah Tower.

Φωτορεαλιστικό, Jeddah Tower. Πηγή: Jeddah Economic Company

Ο τελευταίος, με ύψος λίγο περισσότερο από 1000 μέτρα, θα διεκδικεί μετά την ολοκλήρωσή του τον τίτλο του υψηλότερου κτιρίου στον κόσμο, ξεπερνώντας κατά πολύ τον προηγούμενο πρωταθλητή, το Burj Khalifa, ο οποίος στέκεται στα 828 μέτρα και κατέχει την πρώτη θέση από το 2010. H κατασκευή του πύργου ανακοινώθηκε το 2008 από τον Πρίγκηπα Alwaleed Bin Talal και σχεδιάστηκε από τον Adrian Smith, τον ίδιο αρχιτέκτονα του διάσημου Burj Khalifa.

Η πρόοδος του Jeddah Tower μέχρι σήμερα. Πηγή: domusweb.it

Ο πύργος επρόκειτο να γίνει το στολίδι μιας μεγάλης αστικής όασης, του Jeddah Economic City, με φιλοδοξίες να γίνει το Dubai της Σαουδικής Αραβίας. Δεκαπέντε χρόνια και πολλές καθυστερήσεις αργότερα, οι εργασίες έχουν σταματήσει, περίπου το 1/3 του κτιρίου έχει κατασκευαστεί και κανείς δε γνωρίζει τι προβλέπεται για την ολοκλήρωσή του. Πάντως, η εταιρεία κατασκευής συνεχίζει να διαφημίζει μέχρι σήμερα απεικονίσεις του τελικού αποτελέσματος στο site της, με τη λεζάντα “It’s Happening”.

Μερικά χρόνια αργότερα η EMAAR, η εταιρεία κατασκευής του Burj Khalifa, έβαλε σε κίνηση τη διαδικασία για την κατασκευή του Dubai Creek Tower, το οποίο στοχεύει να κρατήσει τον τίτλο του ψηλότερου κτιρίου λίγα τετράγωνα μακριά από τον προηγούμενο πρωταθλητή. Φήμες θέλουν τον κατασκευαστικό κολοσσό να δρομολόγησε την κατασκευή του νέου ουρανοξύστη ειδικά ως απάντηση στο Jeddah Tower, θεωρία που ενισχύεται από το γεγονός ότι η EMMAR σταμάτησε στα θεμέλια το Μάϊο του 2018 - όταν ανακοινώθηκε ότι ο Σαουδάραβας ανταγωνιστής της έβαλε φρένο λόγω νομικών κωλυμάτων- και δεν έχουν ξεκινήσει έκτοτε.

Φωτορεαλιστικό, Dubai Creek Tower. Πηγή: EMMAR

Λίγα πράγματα είναι γνωστά για το Dubai Creek Tower, με ένα από αυτά να είναι ότι ο σχεδιασμός έχει πραγματοποιηθεί από το Santiago Calatrava, βασιζόμενος στην παραδοσιακή αραβική αρχιτεκτονική κουλτούρα, με σκοπό το κτίριο να προσομοιάζει μιναρέ. Από μακριά, θα θυμίζει μια πολύ ψηλή και λεπτή πυραμίδα, η οποία θα λεπταίνει όσο αυξάνεται το ύψος της.

Άγνωστο παραμένει το ακριβές ύψος του πύργου, ο οποίος λογικά στοχεύει να ξεπεράσει τα 1008 μέτρα του Jeddah Tower. Αν μπορούν να θεωρηθούν ενδεικτικό μέγεθος, τα θεμέλια του κτιρίου έφτασαν σε βάθος 72 μέτρων, λεπτομέρεια που συνεπάγεται μια εξαιρετικά ψηλή κατασκευή, με ορισμένες πηγές να υποστηρίζουν ότι το τελικό συνολικό ύψος του Dubai Creek Tower θα αγγίζει τον εξωφρενικό ύψος των 1.300 μέτρων.

To κτίριο έχει παραμείνει στα θεμέλια. Πηγή: EMAAR

Άγνωστο είναι, όμως, και το αν και πότε θα συνεχιστεί η κατασκευή του, με τον Πρόεδρο της EMMAR, Mohamed Alabbar, να δηλώνει το 2020 στo Bloomberg: «Δεν χτίζουμε πλέον. Οι κυβερνητικές υπηρεσίες αποφάσισαν να σταματήσουν τις νέες κατασκευές σχεδόν ένα χρόνο πριν, αλλά ο COVID σίγουρα έβαλε φρένο». Αυτή ήταν η τελευταία επίσημη δήλωση επί του θέματος, ενώ η εταιρεία έχει αποσύρει τα φωτορεαλιστικά από το site της και δε σχολίασε σχετικό δημοσίευμα για τις προοπτικές του έργου, που δημοσιεύτηκε στην Arabian Business στα μέσα του Σεπτέμβρη.

Όλα αυτά σε μια εποχή που η βιωσιμότητα βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων στους αρχιτεκτονικούς και τους κατασκευαστικούς κύκλους και τα ψηλά κτίρια φημίζονται για τη δυσκολία συμμόρφωσης με τα περιβαλλοντικά πρότυπα. Η επίτευξη μηδενικών εκπομπών - μια απαιτητική διαδικασία σε κάθε περίπτωση – απομακρύνεται με κάθε επιπλέον όροφο ενός ουρανοξύστη, με τον ενσωματωμένο άνθρακα να αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση.

Με την προσπάθεια αναχαίτισης της κλιματικής αλλαγής να κλιμακώνεται, δίκαια αναρωτιέται κανείς αν οι κινήσεις εντυπωσιασμού πρέπει να είναι προτεραιότητα, ακόμα και για χώρες που δε «λυπούνται» τα έξοδα για την κατασκευή κτιρίων που αγγίζουν τον ουρανό. Είναι αυτές οι χώρες που έχουν τους πόρους και την ευκαιρία να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην έρευνα και την καινοτομία, για την εύρεση βιώσιμων λύσεων.

Ο COVID αποτέλεσε τροχοπέδη για πολλά σχέδια. Ίσως είναι τώρα η ευκαιρία να γίνει εφαλτήριο για την αναθεώρηση κατασκευών που δε συνάδουν πλέον με τις τρέχουσες τάσεις.