H πολυσύνθετη αρχιτεκτονική της Παλιάς Πόλης της Ρόδου

Η Παλιά Πόλη της Ρόδου είναι πόλος έλξης για τους επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. Ένα από τα στοιχεία που την κάνουν ενδιαφέρουσα είναι η συνύπαρξη αρχιτεκτονικών από τις διαφορετικές ιστορικές περιόδους.

Προεξάρχουσες είναι αυτές του τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη, και των Οθωμανών. Το δαιδαλώδες δίκτυο από στενά δρομάκια και λιθόκτιστες οδούς με εντυπωσιακά ιπποτικά κτίρια, του 15ου και του 16ου αι., συμπληρώνεται από εκκλησίες, τζαμιά, σιντριβάνια και σκιερές πλατείες όπου μπορείτε να απολαύσετε καφέ και φαγητό. Η UNESCO έχει συμπεριλάβει την Πόλη στον κατάλογο των πόλεων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (World Heritage Towns).

Τα τείχη και οι πύλες

Το περπάτημα (1 χλμ.) πάνω σε ένα τμήμα των τειχών της Παλιάς Πόλης είναι ο καλύτερος τρόπος να κάνετε την πρώτη γνωριμία μαζί της. Τα τείχη εκτείνονται σε 4 χλμ. και τα στολίζουν πύργοι, προμαχώνες και επιβλητικές πύλες με τα οικόσημα των Ενετών. Αυτά που βλέπετε κατασκευάστηκαν την περίοδο ανάμεσα στις δύο πολιορκίες των Οθωμανών (1480 και 1522). Γύρω από την οχύρωση υπάρχει μία φαρδιά τάφρος.

Η πρόσβαση στην Παλιά Πόλη γίνεται από 7 εντυπωσιακές και μεγάλες πύλες, μαζί με κάποιες μικρότερες που υπάρχουν στην περίμετρο. Κάποιες δημιουργήθηκαν την εποχή των Ιπποτών, άλλες τις έφτιαξαν οι Ιταλοί. Η πιο εντυπωσιακή όλων είναι η Θαλασσινή με τους δυο πύργους, κτισμένη το 1478 και έμβλημα της Παλιάς Πόλης. Οι υπόλοιπες είναι: Του Αγίου Παύλου (είσοδος από το Μανδράκι), της Ελευθερίας, η Αμπουάζ, του Αγίου Αθανασίου (Καινούργια Πόρτα), του Αγίου Ιωάννου (Κοσκινούς) και της Ακαντιάς.

Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου

Η πανέμορφη πύλη των ιπποτών στην είσοδο της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου/Kλαίρη Μουσταφέλλου

Περπατώντας στη μεσαιωνική τάφρο

Είναι ο ωραιότερος περίπατος στην Πόλη της Ρόδου, συνολικού μήκους περίπου 2,5 χλμ. Το τοπίο είναι υπέροχο, με πολύ πράσινο και φοίνικες και περπατώντας θα θαυμάσετε τους προμαχώνες, τις επάλξεις, τους μεσαιωνικούς πύργους και τα στιβαρά τείχη. Η ησυχία που επικρατεί θα σας κάνει να νομίσετε πως είστε στην εξοχή. Οι είσοδοι είναι τρεις: Aπό την πύλη της Ακαντιάς, των Κανονιών και του λιμανιού της πόλης.

Ο δρόμος των ιπποτών τη νύχτα/Photo: Kλαίρη Μουσταφέλλου

Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου

Η διάσημη Οδός των Ιπποτών

Είναι το σημείο στο οποίο από το οποίο θα περάσετε οπωσδήποτε καθώς, ειδικά την ώρα του δειλινού που ανάβουν τα φώτα, η ατμόσφαιρα της εποχής των ιπποτών αναβιώνει. Η οδός των Ιπποτών, που έχει αποκατασταθεί στη μορφή που είχε την εποχή της δημιουργίας της, ουσιαστικά ακολουθεί τον αρχαίο δρόμο που οδηγούσε από το λιμάνι στο ναό του Ήλιου. Αρχίζει στην πλατεία Μουσείου και φτάνει μέχρι το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου. Σε όλη τη διαδρομή θα θαυμάζετε τα λεγόμενα καταλύματα των «Γλωσσών» -των εθνοτήτων, δηλαδή, που συμμετείχαν στο Τάγμα των Ιωαννιτών Ιπποτών. Κάθε «Γλώσσα» διέθετε ξεχωριστό χώρο που χρησίμευε ως τόπος συγκέντρωσης των μελών και ξενώνας για τους επίσημους επισκέπτες.

Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου/ Photo: Shutterstock

Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου (ή Μεγάλων Μαγίστρων)

Στο ψηλότερο σημείο της Οδού των Ιπποτών, στη ΒΔ πλευρά της Παλιάς πόλης, υψώνεται το εμβληματικό Καστέλο, το σπουδαιότερο κτίριο της Ιπποτοκρατίας. Η αρχική κατασκευή του έγινε τον 14ο αι., στη θέση βυζαντινής ακρόπολης του 7ου αι. Ήταν το διοικητικό κέντρο των Ιωαννιτών ιπποτών. Εδώ κατοικούσε ο Μέγας Μάγιστρος με τους αυλικούς του, και συνεδρίαζε με τους επικεφαλής των «Γλωσσών».

Η υπερμεγέθης ξύλινη πόρτα και οι δυο τεράστιοι πύργοι είναι μια από τις χαρακτηριστικές εικόνες της Ρόδου, ενώ η εσωτερική αυλή εντυπωσιάζει με τα αγάλματα της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου. Το Παλάτι λειτουργεί ως μουσείο. Στον πρώτο όροφο θα δείτε ψηφιδωτά δάπεδα από μνημεία της Κω, και έπιπλα της μεσαιωνικής εποχής. Στο ισόγειο υπάρχουν δύο μόνιμες εκθέσεις που αφορούν την ιστορία της Ρόδου από το 408 π.Χ. που ιδρύθηκε μέχρι που την κατέλαβαν οι Οθωμανοί το 1522. Στους χώρους οργανώνονται τα καλοκαίρια μουσικές βραδιές και συναυλίες της Φιλαρμονικής Ρόδου. Αν είστε στο νησί ελάτε οπωσδήποτε, θα είναι από τα ωραιότερα θεάματα-ακροάματα της ζωής σας!

Info: Σύμφωνα με τις νεότερες θεωρίες των αρχαιολόγων στο σημείο όπου υψώνεται το Παλάτι των Μεγάλων Μαγίστρων είχε στηθεί ο Κολοσσός της Ρόδου (και όχι στο παλιό λιμάνι). Τηλ.: 22413 65270

Οι πλατείες

Μέσα στην παλιά πόλη θα βρείτε τις πλατείες Σύμης, Αργυροκάστρου, Μουσείου και Ιπποκράτους. Σε όλες υπάρχουν μνημεία. Όπως το ιπποτικό Οπλοστάσιο, το σιντριβάνι που ήταν ουσιαστικά μια κολυμπήθρα της παλαιοχριστιανικής εκκλησίας της Αγίας Ειρήνης της Αρνίθας (6ος αι.), στην πλατεία Αργυροκάστρου.

Η πλατεία Ιπποκράτους, που θα βρείτε μπαίνοντας από την Θαλασσινή πύλη, είναι η πιο ζωντανή από όλες -ειδικά το βράδυ -γεμάτη τραπεζάκια από καφέ-εστιατόρια. Άλλο ένα δημοφιλές σημείο της Παλιάς πόλης είναι η οδός Ορφέως, με τα πλατάνια που σκιάζουν τα καφέ και τα εστιατόρια. Προτιμήστε να έρθετε το βράδυ.

Ρόδος / Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου

Αγορές στην οδό Σωκράτους
Αγορά ήταν και παραμένει. Την επέλεξαν οι αρχαίοι, οι Βυζαντινοί, οι ιππότες, οι Οθωμανοί και οι Ροδίτες της σύγχρονης εποχής που λειτουργούν εκεί δεκάδες τουριστικά μαγαζιά με σουβενίρ, ρούχα, κοσμήματα, δερμάτινα, κεραμικά, χαλιά κ.α. Υπάρχουν τρία τεμένη: το Κατριβάν τζαμί, το Αγά τζαμί και το τζαμί του Σουλεϊμάν (Κόκκινο τζαμί). Πάντως σε μια βραβευμένη πόλη-μνημείο θα περίμενε κανείς καλύτερη αισθητική από τους ιδιοκτήτες των τουριστικών καταστημάτων.

Τα λιμάνια της Ρόδου και τα περίφημα Ελάφια

Ούτε ένα, ούτε δύο αλλά τρία λιμάνια διαθέτει η πόλη της Ρόδου. Το ρηχό Μανδράκι (μόνο για μικρά σκάφη και κότερα), το Μεγάλο Λιμάνι, όπου δένουν τα επιβατηγά πλοία, και την Ακαντιά, όπου λειτουργεί η μεγάλη μαρίνα Ρόδου. Τα δύο διάσημα χάλκινα ελάφια, σύμβολα του νησιού, είναι στημένα εκατέρωθεν της εισόδου του Μανδρακίου, πάνω σε στήλες από πωρόλιθο. Παλιά υποστηρίχθηκε η θεωρία ότι στη θέση των ελαφιών στεκόταν ο Κολοσσός. Τα πλοία έπλεαν κάτω από τα πόδια του και το πέρασμα έκλεινε τα βράδια με αλυσίδα. Ωστόσο, πιο έγκυρες έρευνες απέδειξαν ότι αυτό δεν μπορεί να συνέβη, καθώς οι το βραχώδες κρηπίδωμα αυτού του λιμανιού δεν μπορούσε να χωρέσει το τεράστιο άγαλμα.

Το μικρό φρούριο στην άκρη του λιμενοβραχίονα στο Μανδράκι είναι το κάστρο του Αγίου Νικολάου, που κτίστηκε την περίοδο 1464-1467 και έχει αποκατασταθεί. Οι τρεις ανεμόμυλοι που θα συναντήσετε κάνοντας τον περίπατό σας στον μόλο, κατασκευάστηκαν τον 15ο αι. για να αλέθουν τα σιτηρά που ξεφόρτωναν τα εμπορικά πλοία.

Τα εμβληματικά ελάφια της Ρόδου / Photo: Unsplash

Ο Κολοσσός της Ρόδου

Σε ανάμνηση της νίκης τους κατά του Δημήτριου του Πολιορκητή, οι κάτοικοι έκτισαν ένα εντυπωσιακό άγαλμα με ύψος 33 μέτρα προς τιμή του Απόλλωνα, θεού του φωτός. Χρονολογείται γύρω στο 304 π.Χ. και ολοκληρώθηκε σε 12 χρόνια. Το 226 π.Χ. ένας μεγάλος σεισμός το κατέστρεψε και δεν αναστηλώθηκε ποτέ. Επί εκατοντάδες χρόνια τα συντρίμμια του Κολοσσού έμειναν βυθισμένα στο λιμάνι. Όμως, το 654 μ.Χ., που οι Άραβες κατέλαβαν το νησί, το αποσυναρμολόγησαν για να το πουλήσουν στη Συρία. Ο θρύλος λέει ότι για τη μεταφορά του χρησιμοποιήθηκαν 900 καμήλες.