Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      ΕΕ: Συνθετικά καύσιμα από το 2035 – Έτοιμη να ανταποκριθεί η βιομηχανία καυσίμων

      GTnews

      Καύσιμα που θα παράγονται με πρώτες ύλες… νερό και διοξείδιο του άνθρακα θα χρησιμοποιούν από το 2035 τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης που θα κυκλοφορήσουν στην ΕΕ, στο πλαίσιο της αντιρρυπαντικής πολιτικής της ΕΕ που συμφωνήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας.
      Οι νέοι κανόνες θέτουν τους ακόλουθους στόχους:
      55% μείωση των εκπομπών CO2 για τα νέα αυτοκίνητα και 50% για τα νέα φορτηγά από το 2030 έως το 2034 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021 100% μείωση των εκπομπών CO2 τόσο για τα νέα αυτοκίνητα όσο και για τα φορτηγά από το 2035 Η αρχική διατύπωση του σχετικού Κανονισμού οδηγούσε πρακτικά στην πώληση αποκλειστικά ηλεκτρικών νέων οχημάτων στην ΕΕ από το 2035, βάζοντας τέλος τους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Όμως, ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε μετά από πίεση της Γερμανίας, της Ιταλίας και άλλων χωρών επιτρέπει τη διατήρηση των κινητήρων εσωτερικής καύσης μετά το 2035, υπό την προϋπόθεση ότι θα χρησιμοποιούν κλιματικά ουδέτερα καύσιμα. Τα πρακτικά βήματα για την υλοποίηση της συμφωνίας θα αποσαφηνιστούν ως το φθινόπωρο του 2024, πιθανότατα με την προσθήκη μιας νέας κατηγορίας οχημάτων (εκείνων που θα κινούνται αποκλειστικά με κλιματικά ουδέτερα καύσιμα, e-fuels) στον Κανονισμό για τις εκπομπές ρύπων από τα οχήματα (Euro 6).
      Η διευθύντρια Ενεργειακής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων της HELLENiQ ENERGY Λιάνα Γούτα, επεσήμανε:
      «Πρόκειται για απόφαση ζωτικής σημασίας για την επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών άνθρακα στις οδικές μεταφορές. Πλέον, εκτός από την ηλεκτροκίνηση, προστίθεται στο οπλοστάσιο της ΕΕ μια ακόμα νέα τεχνολογία – η χρήση συνθετικών καυσίμων – που θα επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση, θα μειώσει τις εκπομπές, όχι μόνο σε νέα οχήματα αλλά και στα περίπου 250 εκατ. συμβατικά αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης που θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν στους ευρωπαϊκούς δρόμους το 2030, ενώ θα δώσει εναλλακτικές λύσεις σε όσους πολίτες δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ένα ηλεκτρικό όχημα. Η βιομηχανία καυσίμων είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε αυτή τη νέα πρόκληση της μετάβασης από τα ορυκτά στα ανανεώσιμα καύσιμα, τα οποία αποτελούν κομμάτι και της Στρατηγικής “Vision 2025” που έχει ήδη αρχίσει να υλοποιεί ο Όμιλος HELLENiQ ENERGY».
      Τα e-fuels παράγονται από υδρογόνο το οποίο εξάγεται από το νερό μέσω ηλεκτρόλυσης, για την οποία χρησιμοποιείται ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Εν συνεχεία το λεγόμενο πράσινο υδρογόνο μετατρέπεται σε υγρό καύσιμο (βενζίνη, πετρέλαιο, κηροζίνη) μέσω CO2 που έχει ληφθεί από την ατμόσφαιρα. Δεδομένου ότι το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα από την χρήση των e-fuels είναι εκείνο που δεσμεύτηκε για την παραγωγή τους, θεωρείται ότι τα καύσιμα αυτά είναι κλιματικά ουδέτερα. Πρόσθετα πλεονεκτήματα είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον υπάρχοντα στόλο οχημάτων χωρίς μετατροπές, αποθηκεύονται και μεταφέρονται εύκολα σε κανονικές συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης, από το υφιστάμενο δίκτυο εφοδιασμού των καταναλωτών με καύσιμα.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
      Περισσότερα...

      6

    • Αρθρογραφία

      H στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα και στην Ευρώπη

      Engineer

      Τα τελευταία χρόνια το σχετικό κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτοξευτεί. Σύμφωνα με τη Eurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά που δεν ιδιοκατοικούν πληρώνουν για στέγαση το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους μεταξύ των χωρών της ΕΕ, περίπου 37%.
      Περίπου 1 στα 3 νοικοκυριά που ζουν στις πόλεις πληρώνουν ακόμη πιο πολλά, περισσότερο από 40% του εισοδήματός τους για στέγαση -επίσης το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη. 3 στους 4 ενοικιαστές ηλικίας 18 έως 44 ετών δηλώνουν ότι το ενοίκιο που πληρώνουν τους προκαλεί άγχος. Οι εμπειρικές καταγραφές της αναζήτησης σπιτιού στην Αθήνα, συνήθως γραμμένες σε απελπισμένο τόνο, συμπληρώνουν την ίδια εικόνα.
      Πώς φτάσαμε όμως να έχουμε την πιο ακριβή, συγκριτικά με το εισόδημα, στέγαση στην Ευρώπη; Μια εξήγηση είναι η μεγάλη μείωση των εισοδημάτων. Από το 2009 μέχρι το 2014 οι Έλληνες έχασαν περισσότερο από 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Την ίδια περίοδο, οι τουρίστες στις πόλεις και στα νησιά αυξάνονταν. Οι ιδιοκτήτες βρήκαν νέες επιλογές εκμετάλλευσης των ακινήτων τους, όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι οποίες επηρέασαν με τη σειρά τους τις τιμές και τα ενοίκια.
      Όμως, πριν ακόμη συμβούν τα παραπάνω, η Ελλάδα ήταν ήδη μια χώρα χωρίς σπουδαία στεγαστική πολιτική. Μέσα στην καταιγίδα της κρίσης διαλύθηκε ό,τι υπήρχε: το 2012 ο ΟΕΚ, ο κρατικός φορέας που έτρεχε τα πιο μαζικά προγράμματα στέγασης στη χώρα, καταργήθηκε χωρίς να αντικατασταθεί.
      ­Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Της Έρευνας (PDF)
      Το τελευταίο διάστημα η συζήτηση για τη στεγαστική πολιτική έχει ανοίξει ξανά. Όλοι αναγνωρίζουν το πρόβλημα και τις ευρύτερες συνέπειές του, π.χ. στο δημογραφικό προφίλ της χώρας. Η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μέτρα που μένουν να εφαρμοστούν, ενώ και τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν κάνει προτάσεις. Πώς μπορεί όμως να μοιάζει μια σύγχρονη και αποτελεσματική στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα;
      Για να απαντήσει κάποιος σε αυτή την ερώτηση πρέπει πρώτα να κοιτάξει πίσω: στη στεγαστική πολιτική που είχε στο παρελθόν η Ελλάδα, στο αποτύπωμα, στις ανεπάρκειες, αλλά και στο τέλος της.
      Ο "ξαφνικός θάνατος" του ΟΕΚ
      Στις 12 Φεβρουαρίου 2012, σε μια δραματική συνεδρίαση της Βουλής, όσο στην οδό Σταδίου καίγονταν οι κινηματογράφοι Αττικόν και Απόλλων, ψηφίστηκε ο Ν. 4046/2012, το δεύτερο μνημόνιο. Ο νόμος, ένα εκτενές κείμενο 574 σελίδων με πολλά παραρτήματα, όπως και τα υπόλοιπα μνημόνια, προέβλεπε σημαντικές περικοπές και εκατοντάδες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε μέχρι τότε το κράτος.
      Η ψήφισή του εξασφάλισε απαραίτητη χρηματοδότηση και "ξεκλείδωσε" τη μείωση του χρέους, που έγινε γνωστή ως PSI. Όμως ήμασταν ίσως στην πιο σκοτεινή στιγμή της ελληνικής κρίσης. Η αναταραχή στη χώρα, που είχε χάσει 15% του ΑΕΠ της μέσα σε δύο χρόνια, ήταν τόσο μεγάλη που λίγοι ασχολήθηκαν τότε με ένα σύντομο απόσπασμα στο Παράρτημα 5 του νόμου. Εκεί έγραφε ότι, στο πλαίσιο της μείωσης του μη μισθολογικού εργασιακού κόστους, πρέπει "να υιοθετηθεί νομοθεσία να κλείσουν μέσα σε 6 μήνες μικροί φορείς ειδικού σκοπού που ασχολούνται με κοινωνικές δαπάνες οι οποίες δεν αποτελούν προτεραιότητα".
      Οι δύο φορείς "που δεν αποτελούν προτεραιότητα" στους οποίους αναφερόταν το απόσπασμα ήταν ο Οργανισμός Εργατικής Εστίας και ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας. Ο πρώτος, ο πιο μικρός σε μέγεθος από τους δύο, είχε ως αντικείμενο τη "μετεργασιακή μέριμνα" (προγράμματα οικονομικών διακοπών και κουπόνια μειωμένου εισιτηρίου σε θέατρα και άλλα θεάματα), αλλά και την υποστήριξη της λειτουργίας των συνδικάτων.
      Ο δεύτερος, ο ΟΕΚ, πραγματοποιούσε την κρατική στεγαστική πολιτική για τους μισθωτούς εργαζόμενους. Στην πραγματικότητα, ήταν ο οργανισμός που επί έξι δεκαετίες "έτρεχε" τα πιο μαζικά έργα στέγασης που πραγματοποιούνταν στη χώρα, είτε αυτά ήταν κατασκευαστικά είτε αφορούσαν στήριξη για την απόκτηση σπιτιού από την αγορά.
      Το 2012, όταν έκλεισε ο ΟΕΚ, τα μέσα ενημέρωσης και οι πολιτικοί ασχολούνταν με άλλες περικοπές του δεύτερου μνημονίου, όπως αυτές των συντάξεων. Επομένως, εκτός από τη μικρή αναφορά του ίδιου του μνημονίου σε "μείωση του μη μισθολογικού κόστους", δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες που να εξηγούν την απόφαση.
      Γιατί μπορεί η Ελλάδα και οι δανειστές της να συμφώνησαν τελικά τότε να κλείσουν τον ΟΕΚ; Όταν κάποιος κάνει την ερώτηση σε ανθρώπους, οι οποίοι είχαν κάποια σχέση με τον οργανισμό εκείνη την περίοδο, οι απαντήσεις που παίρνει είναι διάφορες: "Ίσως θεωρήθηκε ότι το κράτος δεν μπορεί να λειτουργεί ως τράπεζα ή ως κατασκευαστική εταιρεία"· "Δεν υπήρχε τότε επείγον στεγαστικό πρόβλημα: το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα είναι αρκετά υψηλό και εκείνη την περίοδο, λόγω της κρίσης, οι τιμές και τα ενοίκια ήταν χαμηλά"· "Ίσως σκέφτηκαν ότι όπου υπάρχουν δημόσια έργα υπάρχει και διαφθορά ή ότι ο οργανισμός ήταν ανταγωνιστικός προς τον ιδιωτικό τομέα"· "Κυκλοφορεί ένα 'ράδιο αρβύλα' ότι έλειπαν περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ για να κλείσει η συμφωνία για το μνημόνιο, ένα ποσό που αντιστοιχούσε περίπου στο αποθεματικό του οργανισμού τότε".
      Τον Απρίλιο του 2013, ο ΟΕΚ τυπικά απορροφήθηκε από τον τότε ΟΑΕΔ (πλέον ΔΥΠΑ). Όμως στην πραγματικότητα σταμάτησε κάθε νέα δραστηριότητα. Σταμάτησε να εκδίδει νέα δάνεια, να επιδοτεί το επιτόκιο στεγαστικών δανείων ή να δίνει επιδόματα ενοικίου. Σταμάτησε, επίσης να σχεδιάζει νέους οικισμούς και να κατασκευάζει κατοικίες. Από τότε μέχρι σήμερα, η λειτουργία του αφορά όσα είχαν σχεδιαστεί ή μείνει "ανοιχτά" πριν από το 2012: παρακολούθηση δανείων που είχαν ήδη εκδοθεί και ολοκλήρωση των έργων που είχαν ήδη αρχίσει.
      Στενό με φόντο την Ακρόπολη, 2023 | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις Αντιπαροχή για "μικρούς παίκτες"
      Πώς φτάσαμε όμως στο μεγάλο κενό της στεγαστικής πολιτικής; Το ελληνικό κράτος, παρότι είχε κάποια στεγαστική πολιτική, αυτή δεν ήταν ποτέ πολύ ισχυρή και οργανωμένη, αντίστοιχα με άλλες χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης. Ποια ήταν η παρέμβαση του κράτους για να αποκτήσουν σπίτι οι Έλληνες; "Στην Ελλάδα το κράτος δεν ασχολήθηκε ποτέ ιδιαίτερα σοβαρά με τη στέγαση", παρατηρεί ο επίκουρος καθηγητής Πολεοδομίας και Διαχείρισης Ακινήτων στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νίκος Τριανταφυλλόπουλος. "Υπήρξαν ασφαλώς ο ΟΕΚ και κάποιες προσπάθειες να δημιουργηθούν στεγαστικές τράπεζες, όπως παλιότερα η Κτηματική και η Στεγαστική Τράπεζα και να διευκολυνθεί έτσι η έκδοση στεγαστικών δανείων. Όμως, η στεγαστική πολιτική ασκήθηκε κυρίως με έναν έμμεσο τρόπο, με την ενθάρρυνση της αντιπαροχής, αλλά και με καταπατήσεις και έπειτα νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων. Η κοινωνική κατοικία, ενώ υπήρξε κι αυτή, δεν αναπτύχθηκε ποτέ σε τέτοια κλίμακα ώστε να κάνει σημαντική διαφορά".
      Παρόμοια είναι και η οπτική του ομότιμου καθηγητή Ανθρώπινης Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Θωμά Μαλούτα: "Στην Ελλάδα είχαμε ένα αναπτυξιακό μοντέλο το οποίο ήταν αρκετά διαφορετικό από αυτό των ευρωπαϊκών βιομηχανικών χωρών, που έβλεπαν τη στέγαση ως έναν τρόπο για να εξασφαλίσουν την ύπαρξη και την επιβίωση των εργαζομένων", λέει. "Στην Ελλάδα, η εποχή της μεγάλης γεωγραφικής μετακίνησης από την επαρχία προς τις πόλεις μεταπολεμικά δεν ήταν ακριβώς μια εποχή εκβιομηχάνισης: όσοι έφυγαν από την ύπαιθρο δεν έβρισκαν εύκολα δουλειά ούτε στις πόλεις -σχεδόν άλλοι τόσοι, άλλωστε, μετανάστευσαν στο εξωτερικό. Επομένως, ούτε το κράτος ούτε οι εργοδότες είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον να διατηρήσουν τους εργαζόμενους ευχαριστημένους και σε επαρκή αριθμό.
      Σε αυτό το πλαίσιο, η στέγαση έγινε περισσότερο ατομικό και οικογενειακό μέλημα παρά δημόσιο. Έπρεπε να 'στήσεις' τη δική σου ιδιοκατοίκηση, λίγο-πολύ με τα δικά σου χέρια. Αντίστοιχα, το πολιτικό σύστημα φρόντισε να περιχαρακώσει τον τομέα της κατοικίας ως έναν χώρο που μπορούσαν να λειτουργήσουν και να αναπαράγονται οι μικροί παίκτες: ο μικρός οικοπεδούχος και ο μικρός κατασκευαστής. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 ήταν πολύ δύσκολο για τις τράπεζες να εμπλακούν με τον στεγαστικό τομέα. Από την άλλη μεριά ο μικρός εργολάβος ήταν προστατευμένος από την είσοδο των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών στην αγορά. Ο μεγάλος δεν είχε, ανά μονάδα, μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους από αυτό που είχε ο μικρός. Έτσι, οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, που θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μεγαλύτερα, κρατικά ή ιδιωτικά έργα κατοικιών εν πολλοίς απείχαν".
      Η αντιπαροχή, δηλαδή η ανταλλαγή γης με διαμερίσματα, ήταν μια συναλλαγή που επέτρεψε σε πολλούς Έλληνες να αποκτήσουν σπίτι χωρίς να το πληρώσουν με μετρητά και καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη της Αθήνας και άλλων ελληνικών πόλεων. Το ντοκιμαντέρ "Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας" (2021), βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου -αντίστοιχα η παραγωγή και η έκδοση χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Ωνάση-, καταγράφει με λεπτομέρεια την εποχή της αντιπαροχής, από τη δεκαετία του 1950 και έπειτα. Παρακολουθεί αρκετές προσωπικές ιστορίες, κυρίως οικοδόμων και εργολάβων και των συζύγων τους. Στη διάρκεια του ντοκιμαντέρ, ένας "χτίστης" αφηγείται το πώς κουβάλησε λάσπη με έναν τενεκέ από το ισόγειο, για να χτίσει τον έκτο όροφο μιας πολυκατοικίας. Μία από τις "νοικοκυρές" θυμάται πώς βοήθησε τον σύζυγό της να χτίσει το δικό τους σπίτι -έπρεπε να βιαστούν για να είναι έτοιμο πριν έρθει ο χειμώνας. Την ίδια εποχή δεν ήταν ασυνήθιστο οι οικοδόμοι να κάνουν τις δικές τους μικρές αισθητικές παρεμβάσεις στα σχέδια των πολυκατοικιών που ετοίμαζαν οι μηχανικοί -ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι τα μοτίβα των τοίχων έξω από τα παράθυρα των λουτρών.
      Οι ανθρώπινες ιστορίες γύρω από το χτίσιμο της πόλης φανερώνουν εν πολλοίς την απουσία μιας σημαντικής κεντρικής παρέμβασης, ενός σχεδίου. Ωστόσο, αναδεικνύουν και την ιδιαιτερότητα της Αθήνας, τουλάχιστον στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. "Γυρίζοντας το ντοκιμαντέρ είδαμε μία-μία τις προκαταλήψεις μας για την Αθήνα να καταπέφτουν", λέει ο Τάσος Λάγγης, ο οποίος μαζί με τον Γιάννη Γαϊτανίδη έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε το φιλμ. "Είμαι ένας άνθρωπος περίπου 50 ετών και μεγάλωσα ακούγοντας συχνά για το κακό που έκανε η αντιπαροχή στις πόλεις, ότι η Αθήνα 'δεν βλέπεται'. Με την εμπειρία του ντοκιμαντέρ όλο αυτό κατέρρευσε. Γνωρίσαμε ανθρώπους που τότε ήταν νέοι και χτυπημένοι από τη μεταπολεμική φτώχεια. Το μοναδικό πράγμα που ήθελαν ήταν ό,τι θέλουμε κι εμείς σήμερα: να ζήσουν με την οικογένειά τους σε ένα σπίτι με καλές συνθήκες, ασφαλείς υγειονομικές συνθήκες και με μια προοπτική προκοπής. Άρχισαν με αυτό το όνειρο, με αυτές τις ανάγκες και το κατάφεραν. Αυτή η οπτική της Αθήνας, ως μιας πόλης που χτίστηκε με βάση αυτά τα συναισθήματα και τις επιθυμίες, ήταν μια μεγάλη έκπληξη για εμένα. Η Αθήνα δεν μπορεί να συγκριθεί ούτε με πόλεις στην Τουρκία και στη Μέση Ανατολή, ούτε όμως με ευρωπαϊκές πόλεις, όπως η Ρώμη ή το Παρίσι. Είναι κάτι μοναδικό, το οποίο ίσως επειδή μας είναι τόσο οικείο έχει γίνει, κατά κάποιον τρόπο, αόρατο".
      Από την άλλη πλευρά, τα όποια μέτρα του κράτους για τη στέγαση ήταν περιορισμένα σε κλίμακα και εφαρμόζονταν πάντοτε στο περιθώριο -σπανιότερα οδήγησαν την ανάπτυξη των πόλεων ή της άλλαξαν κατεύθυνση. Εξάλλου, αφορούσαν μόνο συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού.
      Κάποιες γνωστές παρεμβάσεις έγιναν για να αποκτήσουν γη οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία μετά το 1922, ενώ σε πολλές ελληνικές πόλεις χτίστηκαν προσφυγικοί οικισμοί (η Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομίας και Στέγασης που πραγματοποίησε μια επιτυχημένη ανάπλαση στα προσφυγικά του Ταύρου σταμάτησε κι αυτή να λειτουργεί το 2010). Το ελληνικό κράτος φρόντισε επίσης να στεγάσει κάποιους φοιτητές με τις φοιτητικές εστίες, να διευκολύνει τους άστεγους και, μέχρι πρόσφατα, τους πρόσφυγες το πρώτο διάστημα μετά την αναγνώριση του ασύλου.
      Τι ήταν ο ΟΕΚ;
      Ημεγαλύτερη, με διαφορά, ομάδα για τη στέγαση της οποίας μερίμνησε κάπως το ελληνικό κράτος ήταν οι μισθωτοί εργαζόμενοι. O OEK, ένας οργανισμός που λειτούργησε από το 1954 και για 58 ακόμη χρόνια, εισέπραττε από το ΙΚΑ ένα μικρό μέρος των εισφορών των εργοδοτών (στο 0,75% όταν έκλεισε) και του μισθού των εργαζομένων (1%), προκειμένου να πραγματοποιεί προγράμματα στέγασης. Ήταν δηλαδή ένας αυτοχρηματοδοτούμενος οργανισμός, που δεν επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό, αφού οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών χρηματοδοτούσαν ολόκληρη τη δραστηριότητά του, ακόμη και τους μισθούς του προσωπικού.
      Συνολικά, το ποσό από τις εισφορές αυτές ήταν σημαντικό, κοντά στα 650 εκατομμύρια ευρώ ετησίως τα τελευταία χρόνια πριν από το κλείσιμο, αλλά συνήθως το ΙΚΑ απέδιδε πολύ λιγότερα, συχνά λιγότερα από τα μισά. Ταυτόχρονα με το κλείσιμο του ΟΕΚ το 2012, καταργήθηκε η σχετική εισφορά των εργοδοτών, ενώ το 2020, οκτώ χρόνια αργότερα, καταργήθηκε η αντίστοιχη εισφορά των εργαζομένων.
      Ο ΟΕΚ ήταν ένας μάλλον ασυνήθιστος οργανισμός στο πλαίσιο του ελληνικού Δημοσίου. Πριν από το κλείσιμο, εργάζονταν εκεί περίπου 730 εργαζόμενοι: μεταξύ τους ήταν 200 πολιτικοί μηχανικοί, αρχιτέκτονες, τοπογράφοι, γεωπόνοι ή γεωφυσικοί και 100 οικονομολόγοι, μαθηματικοί ή λογιστές. Μαζί με κάποιους συμβασιούχους και με τους μαθητευόμενους των προγραμμάτων stage, το προσωπικό είχε κάποια στιγμή προσεγγίσει τους 1.000 εργαζομένους σε τοπικά γραφεία, σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.
      Φυσικά, ο ΟΕΚ δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Αν υπήρχε κάτι ασυνήθιστο ήταν το ότι είχε σχετικά μικρή δραστηριότητα σε σύγκριση με άλλους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς οργανισμούς. Για παράδειγμα, αντίστοιχοι αυστριακοί και ολλανδικοί φορείς διαχειρίζονται (με πολύ διαφορετικά μοντέλα από το ελληνικό) περισσότερο από το 20% του συνόλου των κατοικιών στις χώρες τους. Όλοι οι σχετικοί οργανισμοί στην Ευρώπη συμμετέχουν στη συνομοσπονδία παρόχων κοινωνικής κατοικίας Housing Europe και συνολικά διαχειρίζονται σχεδόν 25 εκατομμύρια κατοικίες. Η Ελλάδα δεν συμμετέχει πια, παρά μόνο μέσω της Αναπτυξιακής Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης, που εντάχθηκε τους τελευταίους μήνες έχοντας δημοσιεύσει μια σχετική μελέτη το 2020.
      Όπως συμβαίνει συχνά με την ελληνική δημόσια διοίκηση, έτσι και στην περίπτωση του πρώην ΟΕΚ, τα δημόσια διαθέσιμα δεδομένα σπανίζουν. Σύμφωνα με υπολογισμούς που είχε κατά καιρούς δημοσιοποιήσει ο οργανισμός (χωρίς σχολαστική τεκμηρίωση) συνολικά 700.000 νοικοκυριά υποστηρίχθηκαν οικονομικά στο να αποκτήσουν ή να νοικιάσουν σπίτι όσο καιρό αυτός λειτουργούσε: 100.000 αγόρασαν έτοιμη κατοικία με δάνειο, 362.000 έχτισαν σπίτι με δάνειο, 238.000 επισκεύασαν το σπίτι τους με δάνειο και 100.000 (ή πιθανόν περισσότεροι) κάθε χρόνο λάμβαναν επίδομα ενοικίου συνολικού ύψους 1.000 έως 1.200 ευρώ. Αντίστοιχα, περίπου 500 οικισμοί κοινωνικών κατοικιών στεγάζουν μέχρι σήμερα περίπου 50.000 νοικοκυριά.
      Ο ΟΕΚ έδινε περισσότερα δάνεια, απ’ ό,τι κατασκεύαζε κατοικίες. Τα δάνεια και τα επιδόματα συνήθως αποτελούσαν περισσότερο από το 70% των εξόδων του οργανισμού. Όμως κι αυτό δεν ίσχυε πάντοτε. Για παράδειγμα, μετά το 2007, όταν οι τρίτεκνοι αναγνωρίστηκαν ως πολύτεκνοι, τότε οι μισθωτοί τρίτεκνοι έγιναν αμέσως δικαιούχοι στεγαστικού δανείου. Τα έξοδα για δάνεια αυξήθηκαν ξαφνικά κατά επιπλέον 160-195 εκατ. ευρώ τον χρόνο και το μέρος των εξόδων του ΟΕΚ που αφορούσε δάνεια είχε εκτιναχθεί στο 95% μέσα σε δύο χρόνια.
      Τα επιδόματα ενοικίου στα μέσα της δεκαετίας του 2000 κόστιζαν περισσότερο από 150 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Όμως, τότε οι υπηρεσίες του Δημοσίου δεν "συνομιλούσαν" τόσο συχνά η μία με την άλλη και η διασταύρωση των στοιχείων των δικαιούχων ήταν πιο δύσκολη. Εργαζόμενοι στον πρώην οργανισμό λένε ότι "η διαδικασία της διασταύρωσης ίσως δεν ήταν πάντα εξαντλητική". Από την άλλη μεριά, το 2012 η Ελλάδα έμεινε χωρίς καμία επιδότηση του ενοικίου για πέντε χρόνια μέχρι το 2017. Τότε θεσπίστηκε ένα νέο, χαμηλό επίδομα, ως όρος του μνημονίου, και δίνεται μέχρι σήμερα από τον ΟΠΕΚΑ.
      Συγκριτικά με το σύνολο των κατοικιών στη χώρα, οι κατοικίες που κατασκεύασε ο ΟΕΚ είναι λίγες και, επομένως, δεν έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων. Αλλά άφησαν αποτύπωμα, κυρίως στις πιο μικρές πόλεις. Οι κατοικίες αυτές συνήθως χτίζονταν μακριά από το κέντρο και, επομένως, ήταν ένας έμμεσος τρόπος να επεκταθούν οι πόλεις προς μια κατεύθυνση. Μια σειρά από απαραίτητες εγκαταστάσεις, όπως το δίκτυο ηλεκτροδότησης ή η αποχέτευση, έφτασαν σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους δικαιούχους του ΟΕΚ. Αφού υπήρχε νερό, ρεύμα και αποχέτευση, πολύ περισσότεροι έχτιζαν στις ενδιάμεσες περιοχές.
      Ο πρώην OEK διαχειριζόταν τη γη (σε κάποιες περιπτώσεις την αγόραζε), την ενέτασσε στο σχέδιο πόλης αν ήταν εκτός, εκπονούσε πολεοδομική μελέτη, δημοπρατούσε την κατασκευή και την επέβλεπε. Έπειτα επέλεγε, μέσω κλήρωσης, τους δικαιούχους και καθόριζε το τίμημα που αυτοί θα πλήρωναν.
      Οι κατοικίες του ΟΕΚ, συνήθως εμβαδού 80 έως 130 τ.μ. σε διώροφα ή τετραώροφα κτήρια, υπάρχουν σε οικισμούς σε όλη την επικράτεια. Παρότι οι δύο πιο μεγάλοι, με διαφορά, οικισμοί τους οποίους έχτισε ο ΟΕΚ βρίσκονται στην Αττική, οι κοινωνικές κατοικίες είναι περισσότερες στην περιφέρεια.
      Η ελληνική εκδοχή της κοινωνικής κατοικίας εστίαζε σχεδόν αποκλειστικά στην ιδιοκτησία και την ιδιοκατοίκηση. Στις περισσότερες χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης οι κοινωνικές κατοικίες διατίθενται συνήθως προς ενοικίαση, δημιουργώντας μία, κατά κάποιον τρόπο, παράλληλη αγορά, που "ανταγωνίζεται" τα ενοίκια της ελεύθερης αγοράς -και πιθανόν συμβάλλει στο να μειωθούν. Επιπλέον, μια τέτοια αγορά ενοικιαζόμενης κοινωνικής κατοικίας δημιουργεί ένα "απόθεμα" κατοικιών, το οποίο το κράτος μπορεί να παραχωρεί, με χαμηλό ενοίκιο, σε όσους πληρούν τα σχετικά κριτήρια κάθε χρονική στιγμή. Στην Ελλάδα, οι κοινωνικές κατοικίες παραχωρούνταν στον δικαιούχο έναντι χαμηλού αντιτίμου, και αφότου το πλήρωνε γινόταν ο ίδιος ιδιοκτήτης τους, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάστασή του αργότερα.
      Επομένως, η στιγμή που θα γινόταν η κλήρωση για τους δικαιούχους είχε ξεχωριστή σημασία. Αρκετοί από τους συνομιλητές μας για τις ανάγκες αυτού του άρθρου περιέγραψαν, όχι χωρίς ειρωνεία, αυτή την περίοδο σαν "μια μεγάλη γιορτή", όπου "εμφανίζονταν όλες οι αρχές του κράτους".
      Πόσο όμως θα πλήρωναν τελικά οι δικαιούχοι για το καινούργιο σπίτι τους; Είναι κάτι που το μάθαιναν μετά από πολύ καιρό. Μετά την κλήρωση άρχιζε η διαδικασία υπολογισμού του κόστους της κατασκευής και καθορισμού του αντιτίμου της κάθε κατοικίας. Το προσωπικό του ΟΕΚ συνυπολόγιζε το κόστος της γης και της ανέγερσης του οικισμού και της κατοικίας, και υπολόγιζε ένα ενιαίο κόστος ανά τ.μ. για τους κατοίκους του κάθε οικισμού. Τη δεκαετία του 2000 αυτό το κόστος ήταν συνήθως κοντά στα 400 ευρώ, παρότι υπήρχαν οικισμοί που χρεώνονταν πολύ περισσότερο, ακόμα και περισσότερο από τα διπλάσια. Ήταν μια χρονοβόρα διαδικασία. Ο καθορισμός του κόστους μπορεί να διαρκούσε αρκετά χρόνια και, στο μεταξύ, ο δικαιούχος πλήρωνε ένα αντίτιμο κάθε μήνα, έναντι. Δεν ήταν ασυνήθιστο δικαιούχοι ή σύλλογοι οικιστών να ισχυρίζονται ότι η κατοικία τους ή ο οικισμός τους έχει κακοτεχνίες και να διεκδικούν χαμηλότερο αντίτιμο, αφότου είχαν ήδη μετακομίσει.
      Την τελευταία δεκαετία, οι, πολύ λιγότεροι, εργαζόμενοι του πρώην ΟΕΚ (και αναλογικά, ακόμα λιγότεροι μηχανικοί) που έχουν παραμείνει στη ΔΥΠΑ ουσιαστικά διαχειρίζονται μόνο ανοιχτές υποθέσεις. Από τη φύση των ρυθμίσεων που θεσπίστηκαν στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, καταλαβαίνει κάποιος ότι η διαχείριση που ασκούσε ο οργανισμός δεν ήταν πάντα ιδανική. Πέντε χρόνια μετά το κλείσιμο, το 2017, ορίστηκε μέγιστη τιμή ανά τ.μ. για τους οικισμούς που δεν είχαν ακόμη τιμολογηθεί και ανακοινώθηκαν πολύ ευνοϊκές ρυθμίσεις για όσους ακόμη χρωστούσαν.
      Πολλά από τα δάνεια του ΟΕΚ ήταν "κόκκινα". Το 2018 ρυθμίστηκαν με πολύ ευνοϊκές ρυθμίσεις και με κούρεμα τόκων υπερημερίας. Ταυτόχρονα, παραμένει μέχρι σήμερα ο γρίφος της αξιοποίησης της αρκετά μεγάλης περιουσίας του πρώην ΟΕΚ: σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς, πρόκειται για εκτάσεις τουλάχιστον 4.500 στρεμμάτων σε όλη την Ελλάδα, συνήθως δωρεές δήμων ή περιφερειών, στην πολύ μεγάλη πλειοψηφία τους εκτός σχεδίου πόλης.
      Ένα χωριό από το μέλλον
      Υπάρχει ένα "παιδί" της ελληνικής στεγαστικής πολιτικής, που σήμερα έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Βόρεια της Αθήνας, στην Πεύκη, βρίσκεται το Ηλιακό Χωριό, δηλαδή 435 κατοικίες, οργανωμένες σε κτήρια δύο, τεσσάρων και έξι ορόφων. Πρόκειται για τον δεύτερο μεγαλύτερο οικισμό του ΟΕΚ, μετά το Ολυμπιακό Χωριό με τις 2.300 κατοικίες. Το Ηλιακό Χωριό σχεδιάστηκε την περίοδο 1978 έως 1981 από το γραφείο του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τομπάζη και κατασκευάστηκε μέχρι το 1989 με τέτοιο τρόπο ώστε τα κτήρια να είναι ενεργειακά αποδοτικά με πολλούς, καινοτόμους τρόπους.
      Τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 δεν υπήρχε η συζήτηση περί κλιματικής αλλαγής και ήμασταν πολύ μακριά από τους αλλεπάλληλους κύκλους των σημερινών προγραμμάτων "Εξοικονομώ". Όμως τότε ο κόσμος άφηνε πίσω του δύο μεγάλες πετρελαϊκές κρίσεις. "Tο Ηλιακό Χωριό ήταν ένα πιλοτικό έργο στα σπάργανα της ενασχόλησης με την 'ηλιακή' όπως ονομάστηκε αρχικά αρχιτεκτονική ή τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, όπως τον αποκαλούμε σήμερα", λέει ο αρχιτέκτονας Άκης Τηλεμάχου, ο οποίος είναι σήμερα συνεργάτης του γραφείου Τομπάζη. Στο "χωριό" συνυπήρχαν συστήματα μόνωσης μαζί με, ιδιαίτερα καινοτόμα για την εποχή, "ενεργητικά συστήματα", που σχεδιάστηκαν για να παρέχουν θέρμανση και ζεστό νερό στις κατοικίες εξοικονομώντας ενέργεια. Τότε χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τεχνολογίες όπως το αποκεντρωμένο σύστημα αντλιών θερμότητας, συλλέκτες αέρος, επίπεδοι συλλέκτες νερού, διεποχιακή αποθήκευση θερμότητας με συλλέκτες νερού και μια μεγάλη υδατοδεξαμενή όγκου 600 κυβικών μέτρων.
      Ηλιακό Χωριό, 2023 | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις Τα "ενεργητικά" συστήματα αυτά είχαν σχεδιαστεί ως μια πιθανή απάντηση στις πετρελαϊκές κρίσεις: με πιο ενεργειακά αποδοτικές κατοικίες οι άνθρωποι ήταν λιγότερο εξαρτημένοι από την τιμή του πετρελαίου και από το καρτέλ του ΟΠΕΚ. Το ενδιαφέρον μάλιστα για το πόσο καλά μπορεί να λειτουργούν οι πρωτοπόρες ενεργειακές κατοικίες ήταν ευρύτερο: το γερμανικό Υπουργείο Έρευνας και Τεχνολογίας πλήρωσε το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της μελέτης για την ανάπτυξη του Ηλιακού Χωριού. Αντίστοιχα, ερευνητές του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μετρούσαν, τα πρώτα χρόνια μετά τα εγκαίνια, την απόδοση των συστημάτων.
      Μια βόλτα στο Ηλιακό Χωριό σήμερα μαρτυρά ότι τα περισσότερα από αυτά τα συστήματα δεν δουλεύουν όπως σχεδιάστηκαν -κάποια δεν λειτούργησαν ποτέ. Στις ταράτσες των σπιτιών τα περισσότερα ηλιακά πάνελ είναι φθαρμένα. Άλλα έχουν πλέον απομακρυνθεί· οι σιδεριές στις οποίες στηρίζονταν χάσκουν γυμνές και σε κάποιες από αυτές οι κάτοικοι έχουν στερεώσει συμβατικούς ηλιακούς θερμοσίφωνες. Σποραδικά εμφανίζονται πεταμένα μονωτικά υλικά. Τελικά, το 2019 το Ηλιακό Χωριό έκανε ό,τι θεωρητικά δεν είχε ανάγκη να κάνει: συνδέθηκε με το δίκτυο του φυσικού αερίου.
      Γιατί όμως, παρότι η αρχική ιδέα πίσω από την κατασκευή του Ηλιακού Χωριού με τα χρόνια γινόταν ολοένα και πιο επίκαιρη, το ίδιο το χωριό φαινόταν να την εγκαταλείπει; Οι πρώτες αξιολογήσεις του ΑΠΘ διαπίστωναν ότι οι κάτοικοι, παρότι είχαν εκπαιδευτεί γύρω από τα συστήματα που είχαν τότε εγκατασταθεί, δυσκολεύονταν να τα λειτουργήσουν με σωστό τρόπο. Τοποθετούσαν έπιπλα στους νότιους τοίχους, τα οποία "έκλειναν" τους τοίχους θερμικής αποθήκευσης σε κάποια από τα κτήρια του οικισμού και έτσι τον χειμώνα τα σπίτια ήταν πιο κρύα. "Αν κάποιος αφήνει τα παντζούρια κλειστά ή την τέντα κατεβασμένη στον χώρο του 'θερμοκηπίου' κατά τη διάρκεια μιας χειμωνιάτικης μέρας ή έχει τοποθετήσει έπιπλα ή πράγματα που σκιάζουν π.χ. τον πάγκο νερού, γιατί αυξήθηκαν οι ανάγκες της οικογενείας του σε χώρους, θα υπάρξει μείωση του κέρδους θερμότητας που περιμένουμε", εξηγεί ο Άκης Τηλεμάχου.
      Από την άλλη πλευρά, πόσο εύκολο ήταν οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί να έχουν τον νου τους σε όλα αυτά τα άγνωστα και απαιτητικά συστήματα, ενώ παράλληλα συνέχιζαν τις δουλειές τους και τις ζωές τους; Και, όσο οι σχετικές τεχνολογίες βελτιώνονταν, γιατί δεν αναβαθμίστηκαν τα ίδια τα συστήματα; "Πέραν της συντήρησης των έργων ή της κατάρτισης των κατοίκων, έργα των οποίων η λειτουργία ή και η ίδια η φύση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εκτενή χρήση μηχανολογικών ή άλλων τεχνολογιών, κινδυνεύουν εύκολα να θεωρηθούν παρωχημένα με τους σύγχρονους ρυθμούς εξέλιξης των αντίστοιχων τεχνολογιών. Για να εξασφαλίζεται η λειτουργία τους, θα πρέπει να εξασφαλίζεται και η ενημέρωση ή η αναβάθμισή τους. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια είχαμε σχετικά φθηνή ενέργεια", λέει ο Άκης Τηλεμάχου.
      Ωστόσο, θα ήταν άδικο το αποτύπωμα του Ηλιακού Χωριού να περιοριστεί μόνο στα συστήματα που δεν λειτούργησαν. Είναι σίγουρα ενδιαφέρον, ίσως το πιο ενδιαφέρον, ότι το ελληνικό κράτος έκανε μια τέτοια υπέρβαση. Είχε την ικανότητα να φανταστεί και να προκρίνει, ακόμη και κατ’ εξαίρεση της συνηθισμένης δραστηριότητας του ΟΕΚ, την κατασκευή ενός τέτοιου οικισμού εκείνη την περίοδο.
      Πέρα από αυτό, το Ηλιακό Χωριό παραμένει περισσότερο από 30 χρόνια αργότερα ένας ζωντανός οικισμός. Τα κτήρια έχουν σωστό προσανατολισμό, είναι οργανωμένα σε κομψά οικοδομικά τετράγωνα με επαρκή δημόσιο χώρο, με πλατείες και αίθρια -πράγματα τα οποία σπανίζουν στις ελληνικές πόλεις. Είναι επίσης πιθανό να συνέβαλε στο "ζωντάνεμα" ολόκληρης της περιοχής. Περπατώντας από το Μαρούσι προς την τοποθεσία του, επί πολλά οικοδομικά τετράγωνα τα περισσότερα κτήρια φαίνεται να έχουν χτιστεί τουλάχιστον μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1980, παράλληλα ή αργότερα από τον οικισμό.
      Όπως ένας μυς του ανθρώπινου σώματος, έτσι και μια κρατική υπηρεσία, αν μείνει αδρανής για πολύ καιρό ατροφεί. Μετά το κλείσιμο του ΟΕΚ το 2012 και τη μη αντικατάστασή του από κάτι άλλο, το ελληνικό κράτος έχασε τη δυνατότητα να "τρέχει" αντίστοιχα έργα. Δεν μπορεί πια να ασκεί στεγαστική πολιτική και, μέσα από αυτή, να επιδρά θετικά στην ανάπτυξη των πόλεων, να φαντάζεται ένα βιώσιμο μέλλον και να προσαρμόζεται σε αυτό.
      Ηλιακό Χωριό, 2023 | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις -------
      Μετά από μια δεκαετία χωρίς στεγαστική πολιτική, ήρθε μια δύσκολη στεγαστική κρίση. Πώς μπορεί να σχεδιαστούν τα κατάλληλα μέτρα από το μηδέν, αποφεύγοντας τα λάθη του παρελθόντος; Ποιος θα τα εφαρμόσει, πόσοι και ποιοι άνθρωποι; Πόσα χρήματα χρειάζονται και πώς μπορεί να βρεθούν, αλλά και να έχουν τον μικρότερο δυνατό δημοσιονομικό αντίκτυπο; Και, τελικά, μετά την εμπειρία των μνημονίων, μπορεί να ξαναβρεί το ελληνικό κράτος την ικανότητά του να υπερβεί την εποχή του, αυτή τη φορά με επιτυχία;
      Είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, το να γίνουν οι παραπάνω ερωτήσεις και να απασχολήσουν τον δημόσιο διάλογο. Όμως, πώς μπορεί να μοιάζουν οι απαντήσεις; Σε αυτό το σημείο, είναι χρήσιμο κάποιος να στρέψει το βλέμμα του έξω από τη χώρα, στην υπόλοιπη Ευρώπη. Διαφορετικές χώρες έχουν άλλους τρόπους να ασκούν στεγαστική πολιτική, οι οποίοι σχηματίστηκαν σε διαφορετικές συνθήκες. Είναι δύσκολο, και πιθανόν καταδικασμένο να αποτύχει, τα μέτρα που πήρε μια χώρα να μεταφερθούν αυτούσια στο περιβάλλον μιας άλλης. Όμως, οι διαφορετικές οπτικές πάνω στο ζήτημα της στέγασης φανερώνουν τα προβλήματα που πρέπει να λυθούν και τις επιλογές που υπάρχουν.
      Ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες στην Αυστρία
      Το 1995 ο "starchitect" Ζαν Νουβέλ, που μεταξύ άλλων έχει σχεδιάσει τη Φιλαρμονική του Παρισιού και την επέκταση του Εθνικού Μουσείου Τέχνης στη Μαδρίτη, παρέδωσε τα σχέδιά του για την αναμόρφωση του πρώτου από τους τέσσερις πύργους του Gasometer. Σχεδόν ταυτόχρονα, ακόμη τρεις αυστριακοί αρχιτέκτονες παρέδωσαν αντίστοιχα σχέδια για τους υπόλοιπους τρεις πύργους. Τα Gasometers, τέσσερις μεγάλες, κυκλικές δεξαμενές γκαζιού (με ύψος 70 και διάμετρο 60 μέτρα η καθεμία) κοντά στο κέντρο της Βιέννης χτίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα. Όμως, στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ήταν έρημες ήδη επί περισσότερα από 30 χρόνια.
      Τα σχέδια του Νουβέλ και των υπόλοιπων αρχιτεκτόνων προέβλεπαν την αναμόρφωση των δεξαμενών σε χώρους συναυλιών, εμπορικά κέντρα, κινηματογράφους, γυμναστήρια, φοιτητικές εστίες και κατοικίες. Το έργο ολοκληρώθηκε τελικά έξι χρόνια αργότερα και μεταμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό ολόκληρη την περιοχή. Σήμερα, αποτελεί από μόνο του μια ζωντανή γειτονιά όπου κινούνται καθημερινά ή κατοικούν περισσότεροι από 4.000 άνθρωποι. Ο χώρος έχει αποκτήσει πλέον και τουριστικό ενδιαφέρον: εκεί πραγματοποιούνται τακτικά ξεναγήσεις για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα για τις παλιές δεξαμενές και για την ανάπλασή τους.
      Ωστόσο, αξίζει κάποιος να σταθεί λίγο περισσότερο στις κατοικίες μέσα στα Gasometers. Από τις 800 συνολικά κατοικίες, οι περισσότερες, περίπου 600, είναι κοινωνικές κατοικίες. Ιδιοκτήτης είναι ο δήμος της Βιέννης και τα διαμερίσματα διατίθενται για ενοικίαση σε δικαιούχους των αντίστοιχων προγραμμάτων κοινωνικής στέγασης. Οι ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες είναι κάτι μάλλον συνηθισμένο στην Αυστρία. Στη Βιέννη, μια πόλη 1,9 εκατομμυρίων κατοίκων, ο δήμος καθώς και κάποιοι μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί διαχειρίζονται περίπου 200.000 ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες. Σε ολόκληρη τη χώρα, 1 στις 5 κατοικίες είναι ενοικιαζόμενη κοινωνική κατοικία, ενώ η Αυστρία είναι μία από τις μόλις έξι χώρες του ΟΟΣΑ όπου, από το 2010 μέχρι το 2018, το ποσοστό αυτών των κατοικιών αναλογικά με το σύνολο αυξήθηκε. Τα κριτήρια για τους δικαιούχους ενοικίασης κοινωνικών κατοικιών είναι ιδιαίτερα γενναιόδωρα: έχει υπολογιστεί ότι περιλαμβάνουν τη μεγάλη πλειοψηφία, περίπου 80%, των νοικοκυριών στη χώρα.
      Οι τέσσερις πύργοι του Gasometer | Πηγή: Shutterstock "Το σύστημα κοινωνικής στέγασης στην Αυστρία άρχισε με την εκβιομηχάνιση", εξηγεί η πρέσβης της χώρας στην Αθήνα, Ερμίνε Πόπελερ. "Σε κάποια μέρη, όπως στη Στυρία, η ανάπτυξη αυτή συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τη βιομηχανία: εκεί υπήρχε μεγάλη ανάγκη για εργάτες στα ορυχεία. Από την άλλη πλευρά, η Βιέννη, ως έδρα του οίκου των Αψβούργων στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν πολύ ελκυστική για τους ανθρώπους να μείνουν και να εργαστούν. Επομένως δημιουργήθηκε και εκεί μια σημαντική ανάγκη για στέγαση. Η πόλη της Βιέννης αποφάσισε τότε να αρχίσει το σύστημα της κοινωνικής κατοικίας ενώ, παράλληλα, δημιουργήθηκαν και οι πρώτοι συνεταιρισμοί".
      Πώς λειτουργεί όμως στην πράξη ένα τόσο παλιό σύστημα, όπου η παρέμβαση του κράτους είναι τόσο σημαντική; Πώς οργανώνεται; "Η κάθε πόλη έχει τα δικά της κριτήρια για τους δικαιούχους", εξηγεί η Ερμίνε Πόπελερ. "Οι εκατοντάδες μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί στέγης χρηματοδοτούνται μέσω ειδικών δανείων από στεγαστικές τράπεζες. Εισπράττουν επίσης εισφορές από τους δήμους και φυσικά εισπράττουν τα ενοίκια που πληρώνουν οι δικαιούχοι. Με αυτό τον τρόπο έχουν κεφάλαιο που το χρησιμοποιούν για τη διαχείριση των κατοικιών και για τις απαραίτητες επενδύσεις σε υποδομές".
      Παρότι η Αυστρία επιδοτεί κάποια δάνεια ή σπανιότερα παρέχει χρηματοδότηση για την απόκτηση σπιτιού σε πολύ φτωχά νοικοκυριά, η βάση της αυστριακής στεγαστικής πολιτικής είναι οι ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες. Είναι μάλλον αναμενόμενο ότι τα ενοίκια, που καθορίζονται κυρίως από την περιοχή και από το κόστος κατασκευής της κοινωνικής κατοικίας είναι αισθητά χαμηλότερα από αυτά της ελεύθερης αγοράς. Πρόκειται για μια παράλληλη αγορά ακινήτων. Επηρεάζει άραγε αυτό τις τιμές στην ελεύθερη αγορά; "Σίγουρα, υπάρχει μια σύνδεση της κρατικά επιδοτούμενης αγοράς κατοικίας με την ελεύθερη", λέει η Ερμίνε Πόπελερ. "Αυτό βέβαια δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Για παράδειγμα, οι τιμές των πολυτελών κατοικιών ακολουθούν τη διεθνή αγορά πολυτελών κατοικιών χωρίς να επηρεάζονται από ό,τι συμβαίνει στην κοινωνική κατοικία".
      Συνδυασμός πολλών παρεμβάσεων στη Γαλλία
      ΗΓαλλία είναι κι αυτή μια χώρα με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο σύστημα ενοικιαζόμενων κοινωνικών κατοικιών: περίπου 14% του συνόλου των κατοικιών στη χώρα λειτουργούν με αυτό τον τρόπο. Ωστόσο, η χρηματοδότηση του συστήματος διαφέρει από την αντίστοιχη της Αυστρίας. "Υπάρχει ένας ειδικός μηχανισμός, το 1% των μισθών για τη στέγη", λέει ο Γάλλος πολεοδόμος, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα real estate του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, Αρτούρ Ακολέν. "Πλέον βέβαια η εισφορά για την κοινωνική κατοικία έχει μειωθεί στο 0,45%, αλλά έχει μείνει το όνομα. Αυτό το ποσοστό κρατείται από όλους τους μισθούς που πληρώνονται στη χώρα από επιχειρήσεις ενός μεγέθους και πάνω, και παρέχει κεφάλαιο στην ενοικιαζόμενη κοινωνική κατοικία. Ένα μικρότερο μέρος του χρησιμοποιείται για την υποστήριξη της αγοράς κατοικίας. Οι επιχειρήσεις έχουν επίσης κάποιο λόγο στο πώς μοιράζονται αυτά τα χρήματα και κάποιες φορές ζητούν επιπλέον προνόμια για τους εργαζόμενους του κλάδου τους".
      Πρόκειται επίσης για ένα σύστημα νεότερο από αυτό της Αυστρίας. Σχεδόν ταυτόχρονα με την ανοικοδόμηση μετά τον πόλεμο, οι Γάλλοι μετακινήθηκαν μαζικά από την περιφέρεια προς τις πόλεις, δημιουργώντας έτσι νέες ανάγκες στέγασης. Για να ικανοποιηθούν οι νέες ανάγκες, τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 οι αρχές κατασκεύασαν τεράστια συγκροτήματα κοινωνικών κατοικιών με εκατοντάδες διαμερίσματα το καθένα στα προάστια των γαλλικών πόλεων. Πολλά από αυτά τα συγκροτήματα εξελίχθηκαν σε γκέτο. "Παρότι έχουν γίνει νεότερες επενδύσεις στην εκ νέου ανάπτυξη, είναι γεγονός ότι σε πολλά από αυτά τα πρώτα συγκροτήματα σήμερα υπάρχει φτώχεια και παραβατικότητα", εξηγεί ο Αρτούρ Ακολέν.
      Ωστόσο, η ιστορία δεν τελειώνει εκεί. Από τις περίπου 5 εκατομμύρια κοινωνικές κατοικίες που λειτουργούν στη Γαλλία, πολλές, περίπου 2 εκατομμύρια, προστέθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια. "Πρόκειται συνήθως για πιο μικρά συγκροτήματα 10, 20 ή 30 διαμερισμάτων, διάσπαρτα σε περιοχές των πόλεων, ακόμα και σε πιο ακριβές περιοχές στο κέντρο του Παρισιού. Γίνεται μεγάλη προσπάθεια πλέον να πραγματοποιούνται μικρότερα έργα, πιο ενταγμένα στην κάθε περιοχή όπου αναπτύσσονται. Επιπλέον, και τα μεγαλύτερα καινούργια έργα διαθέτουν κατοικίες τόσο στην ελεύθερη αγορά όσο και στην κρατικά επιδοτούμενη", λέει ο Αρτούρ Ακολέν και αναφέρεται σε ένα έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη, στη συνοικία Clichy-Batignolles στο Παρίσι.
      Στον χώρο ενός παλιού αμαξοστασίου, σε μια έκταση 540 στρεμμάτων στο 17ο διαμέρισμα του Παρισιού λειτουργούν ήδη τα νέα δικαστήρια, ένας ουρανοξύστης ύψους 160 μέτρων που σχεδίασε ο Ρέντσο Πιάνο. Απέναντι από τα δικαστήρια, γύρω από ένα μεγάλο πάρκο 100 στρεμμάτων όπου βρίσκονται τρία κρατικά θέατρα, γραφεία, σχολεία και καταστήματα, κατασκευάζονται 3.400 κατοικίες, με τις μισές από αυτές να ενοικιάζονται, ή να είναι προγραμματισμένο να ενοικιαστούν ως κοινωνικές κατοικίες. Οι δικαιούχοι επιλέγονται με πολλά, διαφορετικά κριτήρια ανά περιοχή και για ένα τέτοιο καινούργιο διαμέρισμα σε ελκυστική τοποθεσία η αναμονή μέχρι να μετακομίσουν στο νέο σπίτι τους μπορεί να ξεπεράσει τα πέντε χρόνια.
      Η συνοικία Clichy-Batignolles στο Παρίσι | Πηγή: https://www.parisetmetropole-amenagement.fr/sites/default/files/2022-05/plan_du_projet_version_web_101017.pdf Φυσικά, το να υπάρχουν κοινωνικές κατοικίες σε δημοφιλείς περιοχές δεν έχει μόνο θετικά. Έφερε και ένα περίεργο είδος παραβατικότητας: "Ο γαλλικός Τύπος έχει γράψει για περιπτώσεις δικαιούχων που νοίκιαζαν 'δεύτερο χέρι' κοινωνικές κατοικίες μέσω Airbnb και βεβαίως πλήρωσαν πρόστιμο. Μετά από αυτές τις περιπτώσεις οι δήμοι έθεσαν κάποιους επιπλέον περιορισμούς", λέει ο Αρτούρ Ακολέν.
      Ταυτόχρονα, με την ενοικίαση σπιτιών, το γαλλικό κράτος δίνει επίσης ένα αρκετά σημαντικό επίδομα ενοικίου, το οποίο δικαιούνται περίπου τα μισά νοικοκυριά που ζουν στο ενοίκιο, ακόμα και στις κοινωνικές κατοικίες. Το επίδομα αυτό κυμαίνεται από το ένα τρίτο έως το μισό του συνόλου του ενοικίου.
      Σε κάποιο βαθμό όλα αυτά τα μέτρα, μαζί με άλλους παράγοντες, είναι πιθανό να αποδίδουν: το ποσοστό των ενοικιαστών που πληρώνουν περισσότερο από το 40% του εισοδήματός τους στο ενοίκιο είναι σχετικά μικρό -8% στις πόλεις, 3% στην περιφέρεια.
      Ωστόσο, παρότι το γαλλικό σύστημα είναι σε κάποιο βαθμό αυτοχρηματοδοτούμενο -λόγω του "1% των μισθών για τη στέγη"- είναι επίσης ιδιαίτερα παρεμβατικό και πολυδάπανο. Θα μπορούσε να είναι διαφορετικά; "Δεν υπάρχει μαγική λύση", εκτιμάει ο Αρτούρ Ακολέν. "Η στέγη είναι ακριβή και είναι επίσης ακριβό να συντηρηθεί. Αν θέλεις να είναι σε μια καλή τοποθεσία, η τιμή της γης είναι επίσης ακριβή. Επομένως πρέπει να βρεις τρόπους να βγαίνει αυτή η εξίσωση, πράγμα που σημαίνει τη δέσμευση σημαντικών πόρων. Στις ΗΠΑ, όπου ζω και εργάζομαι, κυκλοφορεί πολύ η ιδέα ότι αν κάνεις την αγορά να λειτουργήσει ή αν βρεις τα κατάλληλα κίνητρα δεν χρειάζεται να ξοδέψεις τόσα πολλά. Όμως, όταν σε κάθε περίπτωση το εισόδημα του νοικοκυριού δεν επαρκεί για να πληρώσει το κόστος της στέγης, πρέπει να βρεις κάποιον τρόπο να το επιδοτήσεις. Αυτός ο τρόπος μπορεί να είναι, λίγο ή πολύ, έμμεσος αλλά και αυτό ακόμα κοστίζει".
      Η διαφορετική περίπτωση της Ισπανίας
      Ησυζήτηση με την Ισπανίδα Κλάρα Μαρτίνεζ-Τολεδάνο, επίκουρη καθηγήτρια χρηματοοικονομικών στο Imperial College του Λονδίνου έφτασε κάποια στιγμή στα επιδόματα ενοικίου. "Έχω αμφιβολίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα των επιδομάτων ενοικίου", λέει. "Οι ιδιοκτήτες, εφόσον γνωρίζουν ότι οι ενοικιαστές λαμβάνουν το επίδομα, έχουν την επιλογή να το ενσωματώσουν αργά ή γρήγορα στο ποσό του ενοικίου. Έτσι είναι πιθανό το επίδομα, ή ένα μέρος του, να καταλήγει τελικά στον ιδιοκτήτη και όχι στον ενοικιαστή που αντιμετωπίζει βασικά το πρόβλημα".
      Τα αντίστοιχα επιδόματα ενοικίου θεσπίστηκαν σχετικά πρόσφατα στην Ισπανία και, προς το παρόν, καλύπτουν μόνο κάποια χαμηλά εισοδήματα και ένα μικρό μέρος του ενοικίου, ειδικά στις πόλεις. "Τελικά, το μέτρο δεν επηρέασε πολλούς ανθρώπους επειδή υπάρχουν όλοι αυτοί οι περιορισμοί", λέει η Μαριόνα Σεγκού, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο CY Cergy στο Παρίσι, η οποία έχει ασχοληθεί εκτενώς με το θέμα της στέγασης. "Το μέτρο αυτό είχε μάλιστα και συγκεκριμένο προϋπολογισμό, οπότε πολλοί το ζήτησαν αλλά κάποια στιγμή τελείωσαν τα χρήματα και χρειάστηκε να βρεθούν νέοι πόροι".
      Η Ισπανία, όπως και η Ελλάδα, με τα μέτρα που θέσπισε διαχρονικά, ενθάρρυνε τους ανθρώπους να αποκτήσουν ή να χτίσουν σπίτι, και όχι να νοικιάσουν. "Η αγορά σπιτιού είναι κάπως σαν 'το ισπανικό όνειρο', κάθε Ισπανός ονειρευόταν να έχει ένα σπίτι", εξηγεί η Μαριόνα Σεγκού. "Υπάρχει μια παροιμία στα ισπανικά που λέει ότι 'τα τούβλα δεν πέφτουν ποτέ' εννοώντας ότι η επένδυση σε ένα σπίτι είναι πάντα καλή, επειδή είναι ασφαλής. Αλλά δεν είναι μόνο μια ασφαλής επένδυση, είναι και κερδοφόρα. Αυτή την κουλτούρα την ενθάρρυναν επίσης οι κυβερνήσεις. Αυτά φυσικά τα λέγαμε πριν από την κρίση. Η Ισπανία υπέφερε πολύ την προηγούμενη δεκαετία από μια φούσκα στην κατασκευή κατοικιών και στα στεγαστικά δάνεια, η οποία έσκασε με μαζικούς πλειστηριασμούς".
      Αφού οι Ισπανοί ήθελαν να γίνουν ιδιοκτήτες, οι κυβερνήσεις τούς βοηθούσαν. Η στεγαστική πολιτική του κράτους ήταν κι αυτή προσανατολισμένη στην ιδιοκτησία. Το κράτος κυρίως επιδοτούσε δάνεια και έχτιζε σπίτια τα οποία αργότερα παραχωρούσε σε δικαιούχους. Σήμερα, τρεις στους τέσσερις Ισπανούς έχουν ιδιόκτητο σπίτι, ποσοστό επίσης αντίστοιχο με το ελληνικό (73%) και αρκετά υψηλότερο από της Αυστρίας (54%) και της Γαλλίας (65%). Αντίστοιχα, οι ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες είναι σχετικά ανύπαρκτες (λιγότερο από 2% του συνόλου των κατοικιών).
      "Το γεγονός ότι μέχρι πολύ πρόσφατα οι κοινωνικές κατοικίες ήταν προς πώληση και όχι προς ενοικίαση δημιούργησε πρόβλημα", λέει η Μαριόνα Σεγκού. "Ουσιαστικά, αυτό έδωσε τη δυνατότητα σε κάποιους να αγοράσουν σπίτι σε χαμηλή τιμή ως δικαιούχοι, και μετά από 30 χρόνια οι ίδιοι ή τα παιδιά τους μπορούσαν να πουλήσουν το σπίτι στην τιμή της αγοράς και να έχουν μεγάλο κέρδος. Αυτό φυσικά συμφέρει τους δικαιούχους, αλλά με αυτό τον τρόπο το κράτος χάνει σταδιακά όλες τις μονάδες κοινωνικής κατοικίας και εξαναγκάζεται να χτίζει συνεχώς".
      Το 2021, η Ισπανία άλλαξε λίγο τη στρατηγική της και περιέλαβε στο σχέδιό της για το Ταμείο Ανάκαμψης ένα φιλόδοξο έργο ανάπτυξης 20.000 ενεργειακά αποδοτικών κοινωνικών κατοικιών που θα διατεθούν προς ενοικίαση ως κοινωνικές κατοικίες. Εν πολλοίς πρόκειται για ακίνητα της Sareb, της κρατικής τράπεζας ("bad bank") στην οποία κατέληξαν χιλιάδες ακίνητα που εκπλειστηριάστηκαν την προηγούμενη δεκαετία. Ωστόσο, η Μαριόνα Σεγκού διατηρεί τις αμφιβολίες της: "Είναι πολύ πιθανό τα σπίτια αυτά να βρίσκονται σε περιοχές όπου οι άνθρωποι δεν θέλουν να ζήσουν. Είναι ένα θέμα που επανέρχεται συνέχεια στον δημόσιο διάλογο, ότι υπάρχουν τρία εκατομμύρια άδεια σπίτια στην Ισπανία. Ναι, αυτό ισχύει αλλά αυτά τα σπίτια ίσως να μην είναι στις μεγάλες πόλεις ή στα περίχωρά τους. Υπάρχει αναντιστοιχία με τις ανάγκες. Θα εκπλαγώ αν από τις 20.000 κατοικίες της 'bad bank' οι μισές είναι σε περιοχές με κάποια ζήτηση. Ακόμα και αν είναι, οι 20.000 κατοικίες για τα δεδομένα της Ισπανίας είναι ένας πολύ μικρός αριθμός για να κάνει κάποια αισθητή διαφορά".
      ­
      Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Της Έρευνας (PDF)
      Το θέμα της στέγασης βρίσκεται σταθερά ψηλά στον ισπανικό δημόσιο διάλογο. Ωστόσο, ακόμη και μετά τις αυξήσεις των τελευταίων ετών οι Ισπανοί, κατά μέσο όρο, δεν πληρώνουν τόσο πολλά, όσο π.χ. οι Έλληνες, για στέγαση: πληρώνουν 11% του εισοδήματός τους (έναντι 34%) στις πόλεις. Όμως, οι πιο νέοι και οι πιο φτωχοί, αντιμετωπίζουν δυσανάλογο πρόβλημα, ειδικά σε περιοχές που για διάφορους λόγους οι τιμές αυξάνονται με πολύ γρήγορο ρυθμό. Αυτή η συνθήκη δημιούργησε σημαντική πίεση για τη ρύθμιση των πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης, αφού συνέπεσε χρονικά με την εξάπλωσή τους.
      Η Μαριόνα Σεγκού συμμετείχε σε μια ερευνητική ομάδα που επιχείρησε να μετρήσει τον αντίκτυπο της εισόδου του Airbnb στη Βαρκελώνη το 2015. Η μελέτη αυτή πράγματι διαπίστωσε (στατιστικά) σημαντική αύξηση των ενοικίων μετά την έλευση του Airbnb. Η αύξηση αυτή μάλιστα ήταν τριπλάσια στις πολύ τουριστικές περιοχές, δηλαδή εκείνες με πολλές καταχωρήσεις στην πλατφόρμα. "Φαίνεται ότι το Airbnb αύξησε τις τιμές, αλλά όχι εξωπραγματικά. Από ερευνητική σκοπιά μπορούμε να πούμε ότι σίγουρα παρατηρούμε μια αύξηση, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι το Airbnb προκάλεσε το σύνολο της αύξησης των ενοικίων την ίδια περίοδο. Κάποιοι χρησιμοποίησαν την έρευνά μας για να πουν 'είδατε η επίδραση δεν είναι τόσο μεγάλη, δεν πρέπει να ανησυχούμε τόσο'. Άλλοι είπαν 'βλέπετε κάτι υπάρχει εδώ, πρέπει να παρέμβουμε'", λέει η Μαριόνα Σεγκού.
      Ωστόσο, ο διάλογος για την επίδραση των πλατφορμών είναι ακόμη ζωηρός και οι ειδικοί δεν έχουν καταλήξει με κάποια βεβαιότητα σε ένα συμπέρασμα. Την ίδια στιγμή, πολλές πόλεις δεν έχουν τον χρόνο να περιμένουν το συμπέρασμα -η μεγάλη άνοδος των ενοικίων τις έχει οδηγήσει στο να επιβάλλουν περιορισμούς σε τουριστικές περιοχές. Μία από αυτές τις πόλεις είναι η Βαρκελώνη. Τον Σεπτέμβριο του 2020, η τοπική κυβέρνηση της Καταλονίας επέβαλε περιορισμούς στο ύψος του ενοικίου που μπορούν να ζητήσουν οι ιδιοκτήτες από τους ενοικιαστές τους σε κάποιες τουριστικές περιοχές της περιφέρειας, ανάμεσά τους και το κέντρο της Βαρκελώνης. Ο περιορισμός παρέμεινε σε ισχύ μόνο ενάμιση χρόνο, μέχρι τον περσινό Μάρτιο, καθώς έπειτα κατέπεσε στο ισπανικό Συνταγματικό Δικαστήριο.
      Η σχετικά μικρή διάρκεια των περιορισμών, καθώς και το γεγονός ότι υπήρχαν αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με τα ποσά των ενοικίων και τις νέες ενοικιάσεις σπιτιών (πρέπει να δηλώνονται υποχρεωτικά σε ηλεκτρονική πλατφόρμα) πυροδότησαν έναν ακόμη κύκλο μελετών. Σε μία από αυτές συμμετείχε η Μαριόνα Σεγκού και εξηγεί τα συμπεράσματά της: "Βρήκαμε μια σημαντική μείωση στα ενοίκια στις περιοχές που επέβαλαν τον περιορισμό, της τάξης του 5-6%. Όμως, δεν βρήκαμε μείωση του αριθμού των νέων συμβολαίων μετά τη θέσπιση των μέτρων. Οπότε δεν υπήρχε αντίκτυπος στην προσφορά, οι ιδιοκτήτες φαίνεται ότι συνέχισαν να νοικιάζουν τα σπίτια τους με τον ίδιο ρυθμό, σε λίγο χαμηλότερες τιμές. Ωστόσο, αυτά που βρίσκουμε είναι πιθανόν μια βραχυπρόθεσμη επιρροή. Κάποιος μπορεί να υποθέσει π.χ. ότι ο αντίκτυπος στην προσφορά δεν φαίνεται στον πρώτο χρόνο αλλά θα γίνει αισθητός αργότερα".
      ------
      Όπως δείχνουν οι ιστορίες άλλων χωρών, πολλά από τα προβλήματα είναι κοινά, τουλάχιστον στην Ευρώπη. Η συγκέντρωση επενδυτικού ενδιαφέροντος σε ακίνητα στα κέντρα των πόλεων, μια δεκαετία μείωσης, στασιμότητας ή αναιμικών αυξήσεων στα εισοδήματα μετά την παγκόσμια κρίση του 2008 και η είσοδος νέων επιλογών εκμετάλλευσης των ακινήτων από τους ιδιοκτήτες τους, όπως το Airbnb, έφεραν νέα προβλήματα παντού. Ταυτόχρονα, δημιουργούνται ολοένα και πιο επιτακτικές ανάγκες ανακαινίσεων και ενεργειακής αναβάθμισης. Στην Ελλάδα, φαίνεται ότι οι ίδιες προκλήσεις είναι πιο έντονες από οπουδήποτε στην Ευρώπη.
      Πανοραμική άποψη της Αθήνας | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις Οδύσσεια στην Αθήνα
      "Το συμπέρασμα που έβγαλα από την εμπειρία αναζήτησης σπιτιού στην Αθήνα είναι ότι αν θέλουμε σαν ζευγάρι κάποια στιγμή να μετακινηθούμε προς το κέντρο της πόλης χρειαζόμαστε και οι δύο μια δεύτερη δουλειά επειγόντως", λέει η Λίνα Γιάνναρου. Η δημοσιογράφος της "Καθημερινής" κατέγραψε πρόσφατα το σαφάρι της (ή "Οδύσσεια", όπως γράφει ο τίτλος του σχετικού άρθρου) για την εύρεση ενός διαμερίσματος στο κέντρο της Αθήνας. Περιγράφει με αρκετή λεπτομέρεια όσα είδε εκείνη την περίοδο: σπίτια με σοβαρές ελλείψεις, πλημμελώς συντηρημένα, ή και ακατάλληλα για κατοίκηση με τους ιδιοκτήτες να ζητούν δυσανάλογα υψηλά ενοίκια. Εντυπωσιάστηκε τόσο, που, όπως λέει σήμερα, αναρωτήθηκε "αν αξίζει να 'ματώσεις' οικονομικά για να βρίσκεσαι κοντά σε θέατρα, μπαρ και εστιατόρια που δεν θα έχεις χρόνο να επισκεφθείς".
      Δεν ήταν όμως μόνο τα σπίτια και οι τιμές που της έκαναν εντύπωση, αλλά ακόμη και η συμπεριφορά που αντιμετώπισε. "Οι μεσίτες κατέβαλαν πραγματικά ελάχιστη προσπάθεια να μου 'πουλήσουν' ένα σπίτι", θυμάται. "Έκανα δεκάδες ραντεβού, ούτε ένας δεν έκανε τηλεφώνημα follow up για να ρωτήσει εάν τελικά ενδιαφέρομαι, να συμπληρώσει κάποια πληροφορία, να προτείνει ίσως άλλο διαμέρισμα. Μέχρι σήμερα δεν έχω καταλάβει εάν ήταν επειδή είναι τόσο πολλοί οι ενδιαφερόμενοι ή επειδή, αντίθετα, αντιλαμβάνονται ότι με αυτές τις τιμές είναι δύσκολο να υπάρξει συμφωνία".
      Μια άσχημη εικόνα
      Όλα μαρτυρούν ότι δεν πρόκειται απλώς για κακή τύχη της δημοσιογράφου. Τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας αποτυπώνουν με σαφήνεια την αύξηση: ο δείκτης των τιμών των διαμερισμάτων φαίνεται ότι θα κλείσει για το 2022 κατά περισσότερο από 10% αυξημένος, συγκριτικά με το 2021 (τα στοιχεία είναι προσωρινά και εκκρεμεί το τέταρτο τρίμηνο). Στα νέα διαμερίσματα, πενταετίας, στην Αθήνα, η αύξηση μπορεί να ξεπεράσει το 13%. Αλλά και το 2021, η αύξηση συγκριτικά με το 2020 ήταν μικρότερη, αλλά σημαντική: περίπου 7,5% στο σύνολο της χώρας.
      Η ιστοσελίδα "σπιτόγατος", όπου καταχωρίζονται μαζικά αγγελίες ακινήτων προς πώληση και ενοικίαση, δημοσιεύει αναλυτικά στοιχεία για τις τιμές ανά περιοχή. Δεν είναι επίσημα στοιχεία, αλλά είναι πολύ πιθανό να είναι ενδεικτικά. Σε 48 από τις 62 περιοχές για τις οποίες δημοσιεύονται δεδομένα (περίπου ταυτίζονται με τις Περιφερειακές Ενότητες) σημειώθηκε αύξηση των ενοικίων το τελευταίο τρίμηνο του 2022, συγκριτικά με την ίδια εποχή το 2021. Σε δεκατέσσερις από αυτές η αύξηση ξεπερνάει το 10%. Στην Αρκαδία, στο Κιλκίς, στο Λασίθι και στη Μεσσηνία η αύξηση των ενοικίων, στις αγγελίες του σπιτόγατου, ξεπερνάει το 20%. Από αυτές τις τέσσερις περιοχές μόνο το Κιλκίς "πέφτει" κάτω από τα 5 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
      Από την άλλη πλευρά, είναι δύσκολο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε οποιαδήποτε χώρα, τα εισοδήματα και ειδικά οι μισθοί να ακολουθήσουν αντίστοιχους ρυθμούς αύξησης. Επιπλέον, η κρίση της προηγούμενης δεκαετίας παραμένει αισθητή στα εισοδήματα των Ελλήνων. "Βγαίνοντας από την κρίση, η αγορά κατοικίας και ακινήτων έγινε αντικείμενο ενδιαφέροντος για ξένους επενδυτές. Αυτό οδήγησε τις τιμές της αγοράς και των ενοικίων προς τα πάνω", λέει ο Θωμάς Μαλούτας. "Τα εισοδήματα όμως δεν ακολούθησαν την ίδια πορεία, οπότε η ψαλίδα άνοιξε ακόμη περισσότερο. Αυτό έχει δημιουργήσει στεγαστικά ζητήματα με αρκετή οξύτητα".
      Ωστόσο, είναι σημαντικό, ερμηνεύοντας τα παραπάνω στοιχεία να έχει κάποιος κατά νου το υψηλό ποσοστό ιδιοκτησίας, περίπου 73% του πληθυσμού. Επίσης, τα ακίνητα αποτελούν, κατά μέσο όρο, το 70% της περιουσίας ενός νοικοκυριού. Επομένως, η μεγάλη πλειοψηφία, σχεδόν 3 στους 4 βλέπουν τα τελευταία χρόνια την αξία της περιουσίας τους να αυξάνει, χωρίς συνήθως να αντιμετωπίζουν το ψυχολογικό βάρος της "Οδύσσειας" αναζήτησης σπιτιού. Το 63% μένει στην ιδιόκτητη κατοικία του.
      Τι συμβαίνει όμως με τους υπόλοιπους, με το 27% που δεν είναι ιδιοκτήτες και με όσους δεν μένουν στο σπίτι τους; Τα πράγματα εκεί είναι πραγματικά δύσκολα. Σύμφωνα με τη Eurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά που δεν ιδιοκατοικούν πληρώνουν για στέγαση το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους μεταξύ των χωρών της ΕΕ, περίπου 37%. Περίπου 1 στα 3 νοικοκυριά που ζουν στις πόλεις πληρώνουν ακόμη πιο πολλά, περισσότερο από 40% του εισοδήματός τους για στέγαση -επίσης το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη. Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο για τα πιο φτωχά νοικοκυριά. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το φτωχότερο 20% των ελληνικών νοικοκυριών πληρώνει 43% (διάμεση τιμή) του εισοδήματός του στο ενοίκιο. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου Eteron, 3 στους 4 ενοικιαστές ηλικίας 18 έως 44 ετών δηλώνουν ότι το ενοίκιο που πληρώνουν τους προκαλεί άγχος.
      Πέρα από το άμεσο πρόβλημα της στέγασης για ένα αξιοσημείωτο μέρος του πληθυσμού, η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει και άλλα, λιγότερο προφανή προβλήματα. Ένα από αυτά είναι η ανισότητα: οι ιδιοκτήτες βλέπουν την περιουσία τους να αποκτά μεγαλύτερη αξία, ενώ την ίδια ώρα οι ενοικιαστές δυσκολεύονται και αγχώνονται ολοένα και περισσότερο. Είναι επίσης πιθανό η αύξηση των ενοικίων να αφορά δυσανάλογα τους νέους και, με αυτό τον τρόπο να επιδεινώνει το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Οι Έλληνες εγκαταλείπουν το πατρικό τους κατά μέσο όρο μετά τα 29, δηλαδή αργότερα από τον μέσο Ευρωπαίο (στα 26,5). Το ποσοστό των νέων 25 έως 34 ετών που ιδιοκατοικούν έμεινε περίπου μισό μέσα σε 13 χρόνια, από το 2005 μέχρι το 2018. Στη δημοσκόπηση του Eteron, 1 στους 10 ενοικιαστές απάντησε ότι το ζήτημα των ενοικίων τον αναγκάζει να αναβάλει τη δημιουργία οικογένειας ή την απόκτηση παιδιών.
      Διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας | Φωτογραφία: διαΝΕΟσις Οι πιθανές λύσεις
      Ηκρίση φαίνεται ότι είναι αρκετά βαθιά και ότι δεν θα λυθεί εύκολα. Υπάρχουν όμως λύσεις; Υπάρχουν μέτρα που μπορούν να κάνουν κάποια διαφορά; Με το τέλος του ΟΕΚ το 2012, και με την κατάργηση των εισφορών που τον συντηρούσαν, η στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα έπεσε στο κενό. Η απουσία της είναι πιθανό να συνέβαλε στη σημερινή δύσκολη κατάσταση. Πώς μπορεί όμως να μοιάζει μια σύγχρονη στεγαστική πολιτική; Πού χρειάζεται να έχουν το βλέμμα τους όσοι θα τη σχεδιάσουν;
      Μια προφανής κατεύθυνση είναι τα άδεια κτήρια. Σύμφωνα με την προηγούμενη απογραφή, του 2011, το 35% του συνόλου των κατοικιών στην Ελλάδα, 2,2 εκατομμύρια κατοικίες, ήταν κενές -οι 600.000 από αυτές στην Αττική. Αν εξαιρέσει κάποιος εξοχικά ή δεύτερες κατοικίες, μένουν 900.000 κατοικίες και 314.000 στην Αττική. Πιο πρόσφατα στοιχεία, που προέρχονται από την ΑΑΔΕ και έχει δημοσιοποιήσει η κυβέρνηση, συνηγορούν σε μια παρόμοια τάξη μεγέθους: 770.000 κενές κατοικίες (όπως δηλώνονται στο Ε2) σε όλη την Ελλάδα. Μια καλύτερη και πιο συστηματική καταγραφή αυτών των εκατοντάδων χιλιάδων σπιτιών μπορεί να δείξει περισσότερα για τις προοπτικές αξιοποίησής τους: Σε ποια κατάσταση βρίσκονται; Πού ακριβώς βρίσκονται; Τι ζήτηση υπάρχει για τις περιοχές στις οποίες βρίσκονται;
      "Η αξιοποίηση των κενών κατοικιών είναι ένα κομβικό σημείο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στέγασης", λέει ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης. "Αλλά είναι και η βέλτιστη πρακτική, δεδομένων των περιορισμών που εκ των πραγμάτων θα θέσει η κλιματική μετάβαση στο συνολικό κτηριακό απόθεμα. Η Ελλάδα έχει, άλλωστε, τον υψηλότερο αριθμό κατοικιών ανά κάτοικο μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Η συγκράτηση των τιμών θα έρθει και από την ενεργοποίηση της προσφοράς".
      Ένα ακόμη βασικό σημείο σχετίζεται με την εισαγόμενη ζήτηση και τις πλατφόρμες σαν το Airbnb. Το 2019, το Airbnb είχε ξεπεράσει τα 125.000 καταχωρισμένα καταλύματα σε όλη την Ελλάδα. Παρότι ισχύει από το 2017 η υποχρέωση δήλωσης των εισοδημάτων από πλατφόρμες και, σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχει όριο ημερών που μπορεί κάποιος να διαθέσει το ακίνητό του στην πλατφόρμα, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα. "Η βραχυχρόνια μίσθωση έχει μπει πάρα πολύ έντονα στην ελληνική πραγματικότητα", λέει ο Θωμάς Μαλούτας. "Έχει μειώσει την προσφορά στην ενοικιαζόμενη κατοικία και, μειώνοντας την προσφορά, συμβάλλει στην αύξηση των ενοικίων. Υπάρχει ένα μεγάλο πεδίο παρέμβασης, όπως δείχνει και η διεθνής εμπειρία. Βεβαίως, έχει παίξει και έναν θετικό ρόλο -για παράδειγμα, έχουν αναβαθμιστεί πολλά κτήρια με αυτό τον τρόπο". Αντίστοιχοι περιορισμοί στις "χρυσές βίζες", όπως ο πρόσφατος διπλασιασμός του ορίου από 250.000 σε 500.000 ευρώ για κάποιες περιοχές, πιθανόν να μετριάσουν κάπως τη ζήτηση από το εξωτερικό και, έτσι, να έχουν κάποια επίδραση στις τιμές. Όμως κι εδώ άλλες χώρες λαμβάνουν πολύ πιο δραστικά μέτρα: η Πορτογαλία πρόσφατα κατάργησε εντελώς τη χρυσή βίζα.
      Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πακέτο μέτρων για τη στέγαση ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ισχυρίζεται ότι θα ωφελήσουν 137.000 δικαιούχους. Αυτό περιλαμβάνει την επιδότηση επιτοκίου για στεγαστικά δάνεια σε νέους, προγράμματα επιδότησης ανακαινίσεων και ενεργειακών αναβαθμίσεων για κενά σπίτια και για νέους, αύξηση φοιτητικών επιδομάτων στέγασης, ακόμα και ένα σύστημα "κοινωνικής αντιπαροχής", όπου το Δημόσιο θα διαμορφώσει κενά κτήρια σε κατοικίες και θα τα νοικιάσει με χαμηλό ενοίκιο σε δικαιούχους. Πολλά, ίσως τα περισσότερα από αυτά τα προγράμματα και τα μέτρα ξεπερνούν τον εκλογικό κύκλο που διανύουμε και, επομένως, οι λεπτομέρειες της εφαρμογής τους και ο αντίκτυπός τους θα φανούν στο μέλλον. Τα υπόλοιπα κόμματα έχουν καταθέσει κι αυτά τις προτάσεις τους για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, εστιάζοντας τόσο στους περιορισμούς στις πλατφόρμες όσο και στην επανεκκίνηση του θεσμού της κοινωνικής κατοικίας.
      Ο διάλογος για τη στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα έχει ανοίξει ξανά. Η εμπειρία του παρελθόντος αλλά και η εμπειρία των άλλων χωρών έχουν φυσικά πολύτιμα μαθήματα να δώσουν. Πώς μπορεί να δημιουργηθεί από το μηδέν ένα νέο μοντέλο στεγαστικής πολιτικής που θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και βιώσιμο, ώστε να μην εξαρτάται από τη διάθεση αναπτυξιακών πόρων ή από τον δημοσιονομικό χώρο κάθε χρονιάς; Πώς θα ενσωματώσει τις νέες προκλήσεις που έφεραν πιο σύγχρονοι τρόποι εκμετάλλευσης των ακινήτων; Πώς θα αμβλύνει τελικά τις ανισότητες πριν "ξεφύγουν", χωρίς να ανακόψει την ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων; Οι ερωτήσεις αυτές θα μας απασχολούν συχνά στο άμεσο μέλλον.
      Η Αθήνα από ψηλά | Φωτογραφία: Θωμάς Μαλούτας
      Περισσότερα...

      0

    • Χρηματοδοτήσεις

      Νέα δράση ΕΣΠΑ «Εξοικονομώ - Σύνδεση με το δίκτυο αποχέτευσης» - Πρόσκληση για την ανάπτυξη της πλατφόρμας

      Engineer

      Αναρτήθηκε η πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την ανάθεση του έργου με τίτλο: «Ανάπτυξη διαδικτυακής πλατφόρμας για την υποστήριξη της διαδικασίας αιτήσεων και την παρακολούθηση της υλοποίησης της δράσης ‘ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ’» της πράξης «ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΕΛΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΕΣΠΑ ΥΠΕΝ (ΠΡΩΗΝ ΕΥΣΠΕΔ)» με κωδικό MIS 5001207
      1. Αντικείμενο και σκοπός του Έργου
      Εισαγωγή - Σκοπιμότητα
      Η δράση «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ» αφορά στην παροχή οικονομικών κινήτρων σχετικά με τη σύνδεση του εσωτερικού συστήματος αποχέτευσης
      ακινήτων με το αποχετευτικό δίκτυο του οικείου Δήμου ή της οικείας Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης, στους οικισμούς του άρθρου 4 της υπό στοιχεία οικ. 5673/400/5.3.1997 κοινής υπουργικής απόφασης περί μέτρων και όρων για την επεξεργασία αστικών λυμάτων (Β΄ 192), με βάση το άρθρο 96Β του ν. 4685/2020, όπως αυτό διαμορφώθηκε με το άρθρο 170 του ν. 4951/2022 (ΦΕΚ 129/Α’/2022).
      Το παρόν έργο αφορά στον σχεδιασμό και υλοποίηση μιας ψηφιακής διαδικτυακής πλατφόρμας για την υποστήριξη της διαχείρισης της δράσης σε επίπεδο α) υποδοχής, ελέγχου και έγκρισης/απόρριψης αιτήσεων, β) παρακολούθησης της υλοποίησης της δράσης σε συνεργασία με τοπικούς φορείς (Δήμους, ΔΕΥΑ). Η πλατφόρμα αυτή θα περιλαμβάνει τις λειτουργίες που θα δώσουν τη δυνατότητα στον δικαιούχο της δράσης (ΕΥ «Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ ΥΠΕΝ, Τομέα Περιβάλλοντος») να διαχειρίζεται και να παρακολουθεί, με άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο, όλα τα στάδια της υλοποίησης της σχετικής δράσης.
      Στόχοι του Έργου
      Οι στόχοι του έργου είναι:
      Η ενημέρωση των δυνητικά ωφελούμενων για τη δράση και τη διαδικασία συμμετοχής σε αυτήν Η διευκόλυνση των δυνητικά ωφελούμενων στην υποβολή της αίτησής τους και όλων των στοιχείων που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της ολοκλήρωσης των εργασιών που προβλέπονται στο πλαίσιο της δράσης Η διευκόλυνση του δικαιούχου και των φορέων πιστοποίησης της δράσης Η εξαγωγή βασικών στατιστικών στοιχείων και αναφορών Η τεχνική υποστήριξη της πλατφόρμας και επίλυση σχετικών τεχνικών προβλημάτων Χρήστες της πλατφόρμας
      Οι χρήστες της πλατφόρμας ανήκουν σε τρεις ομάδες:
      Πολίτες-ωφελούμενοι. Θα συνδέονται με κωδικούς TaxisNET Στελέχη δικαιούχου της δράσης. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν 10 χρήστες που θα συνδέονται μέσω εσωτερικών λογαριασμών χρηστών που θα δημιουργηθούν στο σύστημα και θα διανεμηθούν σε αυτούς. Φορείς Πιστοποίησης. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν 400 χρήστες που θα συνδέονται μέσω εσωτερικών λογαριασμών χρηστών που θα δημιουργηθούν στο σύστημα και θα διανεμηθούν σε αυτούς. Δυνατότητα «ανάγνωσης» των στοιχείων του συστήματος θα δοθεί:
      Στη Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ την Ομάδα Διοίκησης Έργου του ΥΠΕΝ, με τίτλο «Τεχνική Γραμματεία Λυμάτων» (ΚΥΑ Αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΔΥ/46628/6843/2018 – ΦΕΚ 421/ΤΕΥΧΟΣ Υ.Ο.Δ.Δ./2018) και το Τμήμα Ελέγχου και Σχεδιασμού Επεξεργασίας Λυμάτων του ΥΠΕΝ Η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την ανάθεση του έργου με τίτλο: «Ανάπτυξη διαδικτυακής πλατφόρμας για την υποστήριξη της διαδικασίας αιτήσεων και την παρακολούθηση της υλοποίησης της δράσης ‘ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ’» της πράξης «ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΕΛΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΕΣΠΑ ΥΠΕΝ (ΠΡΩΗΝ ΕΥΣΠΕΔ)» με κωδικό MIS 5001207 εδώ: https://diavgeia.gov.gr/doc/6ΔΖΜ4653Π8-ΑΔΔ
      Περισσότερα...

      0

    • Χρηματοδοτήσεις

      Ταμείο Ανάκαμψης: Πρόσθετους δανειακούς πόρους, ύψους 5 δισ. ευρώ, διεκδικεί η Ελλάδα

      Engineer

      Την Πέμπτη, 30 Μαρτίου 2023, υποβλήθηκε αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τη διεκδίκηση επιπλέον δανειακών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 5 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του REPowerEU.

      Το REPowerEU είναι το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που έχει ως σκοπό να καταστήσει την Ευρώπη ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, πολύ πριν από το 2030, υπό το πρίσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Είναι ένα σχέδιο για:
      την εξοικονόμηση ενέργειας την παραγωγή καθαρής ενέργειας τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού μας Τα 5 δισ. ευρώ θα αξιοποιηθούν, πρωτίστως, για τη χρηματοδότηση ενεργειακών, ιδιωτικών επενδύσεων -μέσω δανείων και κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών- οι οποίες θα αφορούν σε:
      Έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), π.χ. ηλιακή και αιολική ενέργεια, βιομεθάνιο, πράσινο υδρογόνο, κ.ά. Έργα ενεργειακής απόδοσης, π.χ. παρεμβάσεις σε υφιστάμενα κτίρια επιχειρήσεων, αναβάθμιση υποδομών και αύξηση της αποδοτικότητας των διαδικασιών παραγωγής Πρωτοβουλίες για την προώθηση των «καθαρών» μεταφορών Έργα πρόσβασης σε καθαρή ενέργεια, όπως λύσεις εκτός δικτύου και δίκτυα κατανεμημένης ηλεκτρικής ενέργειας Συστήματα αποθήκευσης ενέργειας μπαταριών (BESS) κ.ά. Το αίτημα υποβλήθηκε δεδομένης της επιτυχούς πορείας του δανειακού προγράμματος του «Ελλάδα 2.0». Για το συγκεκριμένο σκέλος του Εθνικού Σχεδίου καταγράφεται υψηλό ενδιαφέρον από τους επενδυτές, καθώς τα δάνεια χορηγούνται με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους (επιτόκιο δανεισμού, σταθερό 0,35% για πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και 1% για μεσαίες και μεγάλες), εν μέσω μιας χρονικής περιόδου που καταγράφεται, διεθνώς, ραγδαία αύξηση των επιτοκίων.
      Υπενθυμίζεται πως το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» έχει, ήδη, εγκεκριμένους ευρωπαϊκούς πόρους, συνολικού ύψους 30,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 12,7 δισ. ευρώ αφορούν σε δάνεια και τα υπόλοιπα 17,8 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις. Συμπεριλαμβανομένων των πόρων του REPowerEU αναμένεται να κινητοποιηθούν επενδύσεις, συνολικού προϋπολογισμού περί τα 70 δισ. ευρώ.
      Περισσότερα...

      0

    • Επικαιρότητα

      Εγκύκλιος ΥΠΕΣ 402: Οργάνωση και λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης των Δήμων

      Engineer

      Εκδόθηκε η Εγκύκλιος 402 27528/31-03-2023 με θέμα: Οργάνωση και λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης Άρθρο 83 του ν. 5021/2023 (Α΄31) «Υπηρεσίες Δόμησης - Αντικατάσταση του άρθρου 97 Α του ν. 3852/2010» η οποία αναφέρει:
      Οργάνωση και λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) 
      Α. Γενικό μέρος 
      I. Εισαγωγή 
      Με το άρθρο 83 του ν. 5021/2023 (Α’ 31), το οποίο έχει έναρξη ισχύος από 1η .1.2023,  αντικαταστάθηκε το άρθρο 97Α του ν. 3852/2010 (Α΄ 87), με σκοπό την αποσαφήνιση βασικών εννοιών, προϋποθέσεων και διαδικασιών για την απρόσκοπτη λειτουργία των πολεοδομικών αρμοδιοτήτων από τους δήμους της χώρας. Το εν λόγω άρθρο, ισχύει μέχρι την έκδοση του προβλεπόμενου προεδρικού διατάγματος της παρ. 2 του άρθρου 31 του ν. 4495/2017 (Α’ 167), με το οποίο θα καθοριστούν οι προϋποθέσεις για τη λειτουργία και οργάνωση των Υ.ΔΟΜ., καθώς και τα κριτήρια για την κατ’ ελάχιστον στελέχωση αυτών.
      Επιγραμματικά με τις διατάξεις του νέου άρθρου 97 Α του ν. 3852/2010
      α. Καθορίζονται οι προϋποθέσεις με τις οποίες προσδιορίζονται ποιοι δήμοι από 1.1.2023 έχουν Υ.ΔΟΜ. και ποιοι δήμοι, από την ίδια ημερομηνία, δεν έχουν και δεν μπορούν να συστήνουν και να λειτουργούν Υ.ΔΟΜ. Στο πλαίσιο αυτό διευκρινίζεται ότι για τις Υ.ΔΟΜ. των δήμων της έδρας κάθε νομού και τις Υ.ΔΟΜ. που λειτουργούσαν την 31.12.2022 τεκμαίρεται η λειτουργία τους ανεξαρτήτως επιπέδου στελέχωσης.
      β. Προσδιορίζονται οι δήμοι που θα συνεχίσουν να παρέχουν διοικητική υποστήριξη σε όσους δήμους από την 1.1.2023 δεν μπορούν να συστήνουν και να λειτουργούν Υ.ΔΟΜ.. Επιπλέον, καθορίζονται και οι υποχρεώσεις αυτών που θα συνεχίσουν να δέχονται διοικητική υποστήριξη

      Για τις Υ.ΔΟΜ. που λειτουργούν, αλλά αντιμετωπίζουν σημαντικό φόρτο εργασίας ή σημειώνεται σημαντική καθυστέρηση στην άσκηση των αρμοδιοτήτων τους θεσπίζεται δυνατότητα λήψης μέτρων για την αποσυμφόρησή τους και τη διασφάλιση της απρόσκοπτης άσκησης των αρμοδιοτήτων δόμησης.
      γ. Εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις ελάχιστης στελέχωσης για τη λειτουργία των Υ.ΔΟΜ.5 και καθορίζονται οι ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν οι δήμοι για να την ανακτήσουν, εάν χάσουν αυτό το ελάχιστο επίπεδο στελέχωσης. 
      δ. Εξειδικεύεται η ενίσχυση των δήμων που λειτουργούν Υ.ΔΟΜ. και παρέχουν διοικητική υποστήριξη σε άλλο δήμο, με ανθρώπινο δυναμικό και οικονομικούς πόρους από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, με τριετή πρόβλεψη. Στο πλαίσιο αυτό θεσπίζεται ένα πλέγμα διατάξεων για την κατά προτεραιότητα ενίσχυση των Υ.ΔΟΜ. με προσωπικό, τη συνεχή παρακολούθηση του στελεχιακού δυναμικού των υπηρεσιών αυτών και την πρόβλεψη διαδικασιών ενίσχυσης, σε περίπτωση μείωσής του. 
      ε. Εξειδικεύεται ο ρόλος των συναρμόδιων φορέων για την ορθή διασφάλιση της λειτουργίας των Υ.ΔΟΜ. της χώρας, δηλαδή των Υπουργείων Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. 
      II. Δήμοι που έχουν Υ.ΔΟΜ. 
      Δήμοι που έχουν Υ.ΔΟΜ. είναι όσοι, κατά την 31η.12.2022:
      α.. λειτουργούσαν Υ.ΔΟΜ. στο δήμο τους, δίχως να παρέχουν σε άλλους δήμους διοικητική υποστήριξη, ανεξαρτήτως επιπέδου στελέχωσης,
      β. λειτουργούσαν Υ.ΔΟΜ. στο δήμο τους, παρέχοντας διοικητική υποστήριξη σε άλλους δήμους, ανεξαρτήτως επιπέδου στελέχωσης,
      γ. είχαν συστήσει Υ.ΔΟΜ., σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας τους (Ο.Ε.Υ), όμως δεν λειτούργησαν και στις 31.12.2022 πληρούσαν τα νέα ελάχιστα όρια στελέχωσης που καθορίζονται με την παρ. 3 α του άρθρου 97Α του ν. 3852/2010, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 83 του ν. 5021/ 
      2023. 
      δ. λειτουργούσαν Υ.ΔΟΜ. στο δήμο τους, ασκώντας μέρος των αρμοδιοτήτων των Υ.ΔΟΜ., ενώ για τις λοιπές αρμοδιότητες των Υ.ΔΟΜ. στις 31.12.2022 δέχονταν από άλλους δήμους διοικητική υποστήριξη. Στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνονται και περιπτώσεις που ο δήμος ασκούσε αρμοδιότητες των Υ.ΔΟΜ. σε μια δημοτική του ενότητα, ενώ για τις λοιπές του δημοτικές ενότητες στις 31.12.2022 δεχόταν διοικητική υποστήριξη από άλλους δήμους. Δήμοι που εμπίπτουν στην εν λόγω περίπτωση, από 1.1.2023 ασκούν, μετά την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης του οικείου Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, τις αρμοδιότητες των Υ.ΔΟΜ. για το σύνολο των αρμοδιοτήτων και σε όλες τις δημοτικές τους ενότητες, ανεξαρτήτως επιπέδου στελέχωσης. 
      Επισημαίνεται ότι, έως την έκδοση της διαπιστωτικής απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 97 Α του ν. 3852/2010, οι δήμοι που δέχονταν μέχρι την 31.12.2022 διοικητική υποστήριξη συνεχίζουν να δέχονται διοικητική υποστήριξη από τον ίδιο δήμο που την παρείχε, τόσο καθ΄ ύλην, όσο και κατά τόπο.
      Αναλυτικά η Εγκύκλιος 402 27528/31-03-2023 με θέμα: Οργάνωση και λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης Άρθρο 83 του ν. 5021/2023 (Α΄31) «Υπηρεσίες Δόμησης - Αντικατάσταση του άρθρου 97 Α του ν. 3852/2010»: https://diavgeia.gov.gr/doc/Ψ7ΔΕ46ΜΤΛ6-ΙΓΞ
      Περισσότερα...

      3

    • Επικαιρότητα

      Έξυπνη Μεταποίηση: νέα παράταση περιόδου υποβολών μέχρι 21-4-2023

      GTnews

      Δημοσιεύθηκε στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ η Υπουργική Απόφαση 29838 / 31-03-2023 (ΑΔΑ 9ΚΕΚ46ΜΤΛΡ-Η9Η) με θέμα «6η Τροποποίηση της Πρόσκλησης με παράταση υποβολής προτάσεων προς δικαιούχους για το πρόγραμμα κρατικής ενίσχυσης «ΕΞΥΠΝΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ» και του Οδηγού εφαρμογής, που περιλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» που υπογράφει ο Υπουργός  Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης.
      Με αυτή ορίζεται νέα ημερομηνία λήξης υποβολής των επενδυτικών σχεδίων η 21η Απριλίου 2023 και ώρα 13.00.
      Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο κείμενο της ΥΑ:
      «Τροποποιείται εκ νέου η συνημμένη στην υπ’αρ. πρωτ. 92540/27-9-2022 (ΑΔΑ 60ΕΧ46ΜΤΛΡΘΙΡ) απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Πρόσκληση υποβολής προτάσεων προς δικαιούχους επιχειρήσεις για το πρόγραμμα κρατικής ενίσχυσης «ΕΞΥΠΝΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ» στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ο Οδηγός
      εφαρμογής του προγράμματος και συγκεκριμένα:
      α) η παρ. 9 της Πρόσκλησης και
      β) το εικοστό ένατο εδάφιο της παρ. I.1.3 «ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ» και
      γ) η παρ. Ι.1.8. «ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ/Υποβολή αιτήσεων χρηματοδότησης» του Οδηγού εφαρμογής του προγράμματος,
      ως προς την ημερομηνία λήξης της ηλεκτρονικής υποβολής των επενδυτικών σχεδίων.
      Νέα ημερομηνία λήξης υποβολής των επενδυτικών σχεδίων ορίζεται η 21η Απριλίου 2023 και ώρα 13.00.
      Η παρούσα ισχύει από την ανάρτησή της στον δικτυακό τόπο «Διαύγεια».
      Δείτε εδώ την ΥΑ:
      https://web.tee.gr/wp-content/uploads/diavgeia_9ΚΕΚ46ΜΤΛΡ-Η9Η-6η-τροποποίηση-ΠΑΡΑΤΑΣΗ-ΓΙΑ-21042023.pdf
      Με την υπουργική απόφαση, τροποποείται η ημερομηνία λήξης υποβολής των επενδυτικών σχεδίων για τη Δράση «Έξυπνη Μεταποίηση» (κι τον σχετικό οδηγό), που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ελλάδα 2.0, στον Άξονα 4.6: Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων οικονομίας της χώρας», και συγκεκριμένα στο Πυλώνα Ανάκαμψης 4 «Ιδιωτικές Επενδύσεις και Μετασχηματισμός της Οικονομίας» και στη Δράση 16721: «Επιτάχυνση της Έξυπνης Μεταποίησης».
      Στόχος της δράσης, είναι η επιτάχυνση της βιομηχανικής μετάβασης μέσω της ψηφιοποίησης των επιχειρησιακών και παραγωγικών λειτουργιών για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και τη δημιουργία μιας ανθεκτικής βιομηχανίας. Αυτό θα επιτευχθεί με την ψηφιακή αναβάθμιση των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων βιομηχανικών επιχειρήσεων με εξοπλισμό παραγωγής υψηλής τεχνολογίας και βιομηχανικές ψηφιακές δεξιότητες. Η προώθηση και η υιοθέτηση υψηλών τεχνολογιών από κορυφαίους ωφελούμενους κατασκευαστές θα τονώσει τη δημιουργία νέων αγορών και την προώθηση των υφιστάμενων. Η επένδυση στοχεύει στην επίτευξη συνεχούς μετασχηματισμού των βιομηχανικών επιχειρήσεων ακολουθώντας τις βέλτιστες πρακτικές όπως προτείνονται στο μοντέλο βιομηχανίας 4.0. Η Δράση στοχεύει στην αναβάθμιση του παραγωγικού εξοπλισμού και των υποδομών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους επιλέξιμους ΚΑΔ της Δράσης, με οικονομική ενίσχυση επενδύσεων σε συστήματα έξυπνης μεταποίησης και τεχνητής νοημοσύνης, που θα οδηγήσουν σε βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της μεταποίησης και στην ενίσχυση ποιοτικών θέσεων εργασίας.
      Η συνολική Επιχορηγούμενη Δημόσια Δαπάνη της Δράσης, στο πλαίσιο της παρούσας Πρόσκλησης, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 73.227.620 €. Η Δημόσια Δαπάνη της Δράσης χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Δημόσιο και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ειδικότερα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την περίοδο 2022-2025.
      Υπενθυμίζεται ότι ως Φορείς Υλοποίησης του Υποέργου (ΦΥ) έχουν ορισθεί η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας (ΓΓΒ) με τη συμβολή της ΕΥΔΕ-ΒΕΚ, το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΟΕΕ) και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ). Οι ρόλοι των Φορέων Υλοποίησης καθορίζονται σε ειδική Επιχειρησιακή Συμφωνία για την υλοποίηση της Δράσης.
      Το έργο/δράση υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.
      Το ανωτέρω περιεχόμενο εκφράζει το Γραφείο Τύπου του ΤΕΕ και δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ευθύνονται για οποιαδήποτε πιθανή χρήση της πληροφορίας αυτής
      Περισσότερα...

      0

    • Έργα-Υποδομές

      Regency Entertainment: Στην τελική ευθεία η επένδυση των 200 εκατ. ευρώ στο Μαρούσι

      Engineer

      Εκδόθηκε το Π.Δ. για τη δημιουργία πόλου ψυχαγωγίας και αναψυχής στο Μαρούσι από την Regency Entertainment που αφορά την υλοποίηση επένδυσης 200 εκατ. ευρώ.
      Η απόφαση αποτελεί καθοριστικό βήμα σε μία διαδικασία που ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια και θεσμοθετήθηκε με δύο Νόμους, τον Νοέμβριο του 2017 και τον Μάρτιο του 2021. Απελευθερώνεται έτσι πλέον μια σημαντική αναπτυξιακή και επενδυτική πρωτοβουλία που θα αναβαθμίσει την περιοχή του Αμαρουσίου, με μετρήσιμα οφέλη για την ευρύτερη περιοχή των βόρειων προαστίων της Αθήνας.
      Η επένδυση αφορά στη δημιουργία ενός υπερσύγχρονου, «πράσινου», χαμηλής δόμησης και υψηλής αισθητικής πόλου ψυχαγωγίας και φιλοξενίας, που θα περιβάλλεται από χώρους πρασίνου και ελεύθερους χώρους για κοινωφελείς χρήσεις. Το συγκρότημα θα περιλαμβάνει ξενοδοχείο πολυτελείας, χώρους πολιτισμού, εκδηλώσεων και συνεδρίων, εστίασης και ψυχαγωγίας, καζίνο και μεγάλους υπόγειους χώρους στάθμευσης. Θα πραγματοποιηθούν επιπλέον οδικά έργα, με χρηματοδότηση του φορέα της επένδυσης, που θα ανακουφίσουν τον κυκλοφοριακό φόρτο που επιβαρύνει επί σειρά ετών τη περιοχή.
      Από τα 55 στρέμματα της υπό αξιοποίηση έκτασης, συνολικά 25 προβλέπεται να αναδιαμορφωθούν και να αποδοθούν στον Δήμο Αμαρουσίου με την ολοκλήρωση της ανάπτυξης. Η έκταση αυτή περιλαμβάνει αθροιστικά 15 στρέμματα χώρων πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων, καθώς και 10 στρέμματα δρόμων και πεζοδρόμων από και προς τις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Σταδίου και τις γειτονικές περιοχές.
      Χώροι και υποδομές που θα είναι στο εξής στη διάθεση των κατοίκων, των εργαζομένων και των επισκεπτών της περιοχής, συμβάλλοντας στη βελτίωση της καθημερινότητάς τους.
      Η δημιουργία του πόλου ψυχαγωγίας και φιλοξενίας στο Μαρούσι αποτελεί την πρώτη, μετά από πολλά χρόνια, στρατηγική επένδυση που υλοποιείται στα βόρεια προάστια. Επένδυση που θα αναβαθμίσει συνολικά μια αναξιοποίητη περιοχή, με τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου και υποδομών που θα αναδείξουν την περιοχή σε προορισμό για τους κατοίκους και της επισκέπτες της Αθήνας.
      Παράλληλα, ο φορέας της επένδυσης θα προχωρήσει στην πλήρη ανάπλαση του φυσικού τοπίου στην θέση Μαυροβούνι της Πάρνηθας, ενώ θα αποδώσει την υπερσύγχρονη εγκατάσταση τελεφερίκ και το πάρκινγκ των 1.000 θέσεων στο Ελληνικό Δημόσιο για χρήση από τους κατοίκους της Αττικής που επισκέπτονται τον Εθνικό Δρυμό.
      Περισσότερα...

      0

    • Επικαιρότητα

      5η Υπαγωγή αιτήσεων στο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021»

      GTnews

      Εκδόθηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), φορέα υλοποίησης του Προγράμματος, η 5η απόφαση Υπαγωγής αιτήσεων  στο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021».
      Με την απόφαση, υπάγονται 4011 Ωφελούμενοι, οι αιτήσεις των οποίων έχουν συνολικό επιλέξιμο προϋπολογισμό 75.479.384,99 €, συμπεριλαμβανομένων παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και λοιπών δαπανών απαραίτητων για την υλοποίηση των έργων.
      Οι Ωφελούμενοι σε αυτό το στάδιο, καλούνται να καταχωρήσουν στο Πληροφοριακό Σύστημα αιτήσεων τον τραπεζικό λογαριασμό (ΙΒΑΝ), στον οποίο θα καταβληθεί από το Πρόγραμμα, προκαταβολή της επιχορήγησης βάσει του Οδηγού Εφαρμογής.
      Μπορείτε να δείτε τη σχετική απόφαση πατώντας https://diavgeia.gov.gr/decision/view/Ψ3ΒΜ46Ψ842-Γ2Ω
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      Προσαύξηση τιμής των μονάδων βιοαερίου κατά 25% επί της τιμής αναφοράς τεχνολογίας ΑΠΕ

      Engineer

      Μια σημαντική εξέλιξη για τις περισσότερες από 60 μονάδες παραγωγής ενέργειας από Βιοαέριο που λειτουργούν στην Ελλάδα σήμερα, σημειώθηκε ως αποτέλεσμα των εντατικών ενεργειών του ΕΣΠΑΒ (Ελληνικού Συνδέσμου Παραγωγών Βιοαερίου)  προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
      Ο ΕΣΠΑΒ, τα δύο τελευταία έτη, ανέδειξε τα προβλήματα βιωσιμότητας του κλάδου ως αποτέλεσμα του σημαντικά αυξημένου κόστους λειτουργίας των εγκαταστάσεων, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης. Το Υπουργείο, ανταποκρινόμενο στα υπομνήματα και στα αιτήματα του Συνδέσμου τελικώς προχώρησε στην νομοθέτηση των αναγκαίων έκτακτων μέτρων για την βιωσιμότητα του κλάδου στις 20/03/2023 .
      Ειδικότερα, στο άρθρο 151 του Νομοσχεδίου «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (…) Εκσυγχρονισμός τις νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω τις ενσωμάτωσης των οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944», το οποίο ψηφίστηκε στις 20 Μαρτίου 2023, προσαυξάνεται  η αποζημίωση των μονάδων βιοαερίου κατά 25% επί της τιμής αναφοράς τεχνολογίας ΑΠΕ, για διάστημα ενός έτους. Η προσαύξηση ισχύει για μονάδες που βρίσκονται σε δοκιμαστική φάση ή εν λειτουργία, και μπορεί να παραταθεί βάσει των συνθηκών της αγοράς .
      Ο ΕΣΠΑΒ καλωσορίζει την θετική αυτή εξέλιξη, ευχαριστεί το ΥΠΕΝ για την ανταπόκριση του και τονίζει ότι θα συνεχίσει να εργάζεται εντατικά για την προώθηση των τεχνολογιών του βιοαερίου και του βιομεθανίου στην Ελλάδα, προκειμένου να αναδειχθούν στην θέση που κατέχουν διεθνώς, στο πλαίσιο της Κυκλικής Οικονομίας. Παράλληλα, υπενθυμίζει την ανάγκη θέσπισης ενός δικαιότερου και παραμετρικού συστήματος αποζημίωσης των μονάδων βιοαερίου που θα λαμβάνει υπόψη και τους παράγοντες διαφοροποίησης του κόστους λειτουργίας των εγκαταστάσεων.
      Σχετικά έγγραφα (για τα μέλη ΕΣΠΑΒ) εδώ
      Περισσότερα...

      0

    • Αρθρογραφία

      Αριστείδης Ντάλας: Η σύγχρονη κατοικία οφείλει να παρέχει ευελιξία και περιβαλλοντική ενσυναίσθηση

      Engineer

      Ο γνωστός αρχιτέκτονας, κ. Αριστείδης Ντάλας μιλάει στο  Εργοληπτικόν βήμα No_133 για τη σύγχρονη κατοικία και το ρόλο της αρχιτεκτονικής σήμερα.
      Η «αρχιτεκτονική ενέχει μια τεράστια ευθύνη που παραπέμπει στο ωραίο αλλά ταυτόχρονα σωστό. Αυτός ο συνδυασμός αισθητικής τελειότητας και εργονομικής αρτιότητας είναι κάτι που μας ακολουθεί και μας προβληματίζει σε κάθε νέο έργο που ξεκινάμε» σημειώνει ο αρχιτέκτονας Αριστείδης Ντάλας μιλώντας στο Εργοληπτικό Βήμα. Όπως τονίζει «τα τελευταία χρόνια βιώσαμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, μια πανδημία που είναι αδύνατο να μην επηρεάσει τα δεδομένα κατοίκησης. Η κατοικία μας γίνεται χώρος εργασίας, κοινωνικοποίησης, άσκησης, αποφόρτισης και διασκέδασης. Αναδεικνύεται η ανάγκη να υπάρχουν δυναμικοί χώροι με διαφορετικές ποιότητες που μεταμορφώνονται. Εξωτερικοί χώροι, όπως μπαλκόνια και αίθρια που αποτελούσαν παραμελημένους χώρους αποκτούν ζωτική σημασία. Αυτοί οι χώροι έχουν μετατραπεί σε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, αποδεικνύοντας πως η ανθρώπινη δραστηριότητα προσδίδει κάθε φορά την ταυτότητα στον χώρο. Αυτό από μόνο του έχει αλλάξει και την αγορά των κατοικιών. Η σύγχρονη κατοικία οφείλει να παρέχει μια μικρή ευελιξία και ταυτόχρονα μια περιβαλλοντική ενσυναίσθηση». Αναφερόμενος στις τάσεις που παρατηρούμε σήμερα, τονίζει ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική αποτελεί βασικό θέμα των συζητήσεων στους κύκλους της αρχιτεκτονικής και της κατασκευής της χώρας εν γένει. «Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι κάθε θέμα έχει δυο όψεις. Κάθετι αποτελεί εργαλείο στα χέρια του δημιουργού και ανάλογα τον τρόπο που θα το χρησιμοποιήσει θα φέρει και τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς λοιπόν, ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική είναι μέσο ένταξης και όχι σκοπός εκμετάλλευσης». Mε έδρα την Αθήνα και την Τήνο το αρχιτεκτονικό γραφείο του Αριστείδη Ντάλα στοχεύει στο να θέσει την ελληνική αρχιτεκτονική σε νέα πρότυπα αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνικές και τεχνογνωσίες, έχοντας πάντα υπόψη ότι κάθε αρχιτεκτονικό έργο είναι μια σύνθεση αισθητικής και λειτουργικότητας, δίνοντας, παράλληλα, έμφαση στο σεβασμό στις πρακτικές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής.   Το φωτογραφικό υλικό για το έργο The Lap Pool House και για το έργο PNOES, ειναι του φωτογράφου Παναγιώτη Βουμβάκη Τα renders για τα έργα Pool of the rocks, Project L, Block of flats, Residence in Nafplio: Κατερίνα Ιακωβάκη To render του έργου Irene’s farmhouse: Fiore Architects  
      AD_THE LAP POOL HOUSE
      Ποια τα προτερήματα και ποια τα μειονεκτήματα των υπόσκαφων κτισμάτων; Υπό ποιες συνθήκες αποτελούν την ιδανική επιλογή;
       Η υπόσκαφη αρχιτεκτονική αποτελεί βασικό θέμα των συζητήσεων στους κύκλους της αρχιτεκτονικής και της κατασκευής της χώρας εν γένει. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι κάθε θέμα έχει δυο όψεις. Κάθετι αποτελεί εργαλείο στα χέρια του δημιουργού και ανάλογα τον τρόπο που θα το χρησιμοποιήσει θα φέρει και τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς λοιπόν, ότι η υπόσκαφη αρχιτεκτονική είναι μέσο ένταξης και όχι σκοπός εκμετάλλευσης.
      Τα υπόσκαφα παραπέμπουν σε μια πρωτόλεια μορφή κατοίκησης, την σπηλιά. Εναρμονίζονται με τις ισοϋψείς καμπύλες και προσαρμόζονται στην μορφολογία του εδάφους, προσφέροντας ένα καταφύγιο. Η διαμόρφωση του τοπίου παραπέμπει συχνά στην τέχνη της ξερολιθιάς, εργαλείο για να μετατραπεί η γη σε καλλιεργήσιμο έδαφος. Το αποτύπωμά τους στο τοπίο παραμένει ελάχιστο ακόμη κι όταν οι κατοικίες απαντούν στις σύγχρονες απαιτήσεις, διατηρώντας όμως την ανθρώπινη κλίμακα. Παίζοντας με τη σκιά, χάνονται πάνω στο τοπίο της ελληνικής υπαίθρου και γίνονται ένα με το ανάγλυφο.

      AD_PROJECT L-1
      Πόσο επηρεάζει το φυσικό περιβάλλον αλλά και οι νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή τον σχεδιασμό των κατοικιών; Παρατηρείτε ή προτείνετε αλλαγές στον τομέα των υλικών;
      Η βιώσιμη αρχιτεκτονική και οι πρακτικές της εφαρμόζονταν πολλά χρόνια και αποτελούσαν βασική αρχή σχεδιασμού. Τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής κρίσης η βιώσιμη αρχιτεκτονική καθίσταται αναγκαία. Έτσι, δημιουργήθηκαν νομοθετικά πλαίσια και πιστοποιήσεις (LEED, WELL) που προστατεύουν την βιωσιμότητα του κτιρίου σε όλες τις πτυχές. Με αυτόν τον τρόπο, προωθείται η έρευνα και η χρήση περισσοτέρων ανακυκλώσιμων υλικών με λιγότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα που ολοένα είναι επιπλέον ζητούμενο από ιδιώτες η εφαρμογή τους στην κατασκευή.
      Πώς βλέπετε την ελληνική αγορά κατοικιών; Ποιες είναι οι κυρίαρχες τάσεις και τι είναι αυτό που αναζητά περισσότερο το κοινό;
      Τα τελευταία χρόνια βιώσαμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, μια πανδημία που είναι αδύνατο να μην επηρεάσει τα δεδομένα κατοίκησης. Η κατοικία μας γίνεται χώρος εργασίας, κοινωνικοποίησης, άσκησης, αποφόρτισης και διασκέδασης. Αναδεικνύεται η ανάγκη να υπάρχουν δυναμικοί χώροι με διαφορετικές ποιότητες που μεταμορφώνονται. Εξωτερικοί χώροι, όπως μπαλκόνια και αίθρια που αποτελούσαν παραμελημένους χώρους αποκτούν ζωτική σημασία. Αυτοί οι χώροι έχουν μετατραπεί σε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, αποδεικνύοντας πως η ανθρώπινη δραστηριότητα προσδίδει κάθε φορά την ταυτότητα στον χώρο.
      Αυτό από μόνο του έχει αλλάξει και την αγορά των κατοικιών. Η σύγχρονη κατοικία οφείλει να παρέχει μια μικρή ευελιξία και ταυτόχρονα μια περιβαλλοντική ενσυναίσθηση.

      AD_PROJECT L-shot3
      Πόσο διαφορετικές είναι οι απαιτήσεις στον σχεδιασμό κατοικιών εντός και εκτός του αστικού τοπίου;
      Η ανάγκη της κατοίκησης, άρα και ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός που την υπηρετεί, πιστεύουμε ότι δεν επηρεάζεται κατά βάθος από τις ανάγκες της εποχής. Οι ανάγκες στη βάση τους είναι πρωταρχικές και παραμένουν οι ίδιες, αναλλοίωτες μέσα στον χρόνο.
      Ο τόπος που εντάσσεται η αρχιτεκτονική κάθε φορά αλλάζει και ο σχεδιασμός οφείλει να επηρεάζεται από αυτόν. Είναι χρέος της αρχιτεκτονικής να προτείνει νέα κτίρια που απαντούν κριτικά στο κάθε τοπίο, και με έναν τρόπο να το συμπληρώνουν.
      Τοπίο φυσικό αλλά και τεχνητό, αποτελεί πάντα μια από τις βασικές αρχές του σχεδιασμού.
      Ο τόπος είναι η πρώτη προσλαμβάνουσα για τον αρχιτέκτονα και το ανάγλυφο στο οποίο καλείται να απαντήσει το κτίριο. Η κατοικία στην ελληνική ύπαιθρο έχει έναν περισσότερο γλυπτικό χαρακτήρα και αποτελεί συνέχεια του ανάγλυφου του. Είτε βρίσκεται σε περίοπτη θέση παρέα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τοπίου, είτε προτείνεται βυθισμένη μέσα στο πρανές του εδάφους, ως σύγχρονη κρυμμένη σπηλιά, είναι πάντα μια ερμηνεία του εκάστοτε τοπίου και μια συνέχεια αυτού.
      Το αστικό περιβάλλον από την άλλη, αποτελεί ένα πολύ περισσότερο αυστηρό πλαίσιο ένταξης της αρχιτεκτονικής μελέτης. Εκεί η κατοικία είναι αντιμέτωπη με το αστικό, ανθρωπογενές ανάγλυφο. Την κορυφογραμμή της πόλης. Ο σχεδιασμός εδώ είναι διαφορετικός και η αρχιτεκτονική καλείται να είναι πολλές φορές εφευρετική. Οι ανάγκες παραμένουν οι ίδιες και ο χώρος είναι μικρότερος. Το παιχνίδι των όγκων λαμβάνει χώρα στο ευρύτερο μέρος της πόλης και το κτίριο συνδιαλέγεται με τα υφιστάμενα κελύφη. 
      Έχετε δηλώσει ότι η αρχιτεκτονική είναι η τέλεια ένωση της τέχνης με την επιστήμη. Πόσο έχει επηρεάσει αυτή η σκέψη το έργο σας και πώς οραματίζεστε την κατοικία του μέλλοντος;
      Η αρχιτεκτονική ενέχει μια τεράστια ευθύνη που παραπέμπει στο ωραίο αλλά ταυτόχρονα σωστό. Αυτός ο συνδυασμός αισθητικής τελειότητας και εργονομικής αρτιότητας είναι κάτι που μας ακολουθεί και μας προβληματίζει σε κάθε νέο έργο που ξεκινάμε, ακολουθώντας κατά γράμμα τα λόγια του Le Corbusier ότι «Σκοπός της κατασκευής είναι να στέκεται, η αρχιτεκτονική όμως να συγκινεί.»

      AD_THE LAP POOL HOUSE19
      Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν την επιτυχημένη πορεία σας που χαρακτηρίζεται από διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας και ποια είναι τα έργα που εσείς ξεχωρίζετε;
      Τα έργα του γραφείου ARISTIDES DALLAS ARCHITECTS έχουν δημοσιευθεί κι έχουν διακριθεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η ιστορία του γραφείου ξεκίνησε από την Τήνο που αποτέλεσε γόνιμο έδαφος και πεδίο αναζήτησης της βαθύτερης ουσίας των παραδοσιακών δομών. Το γραφείο επεκτάθηκε στην Αθήνα όπου ο διάλογος με το αστικό τοπίο είναι εποικοδομητικός και διαρκώς διδακτικός. Την αγωνία αυτή μοιράζεται η ομάδα του γραφείου που διαρκώς μεγαλώνει. Βάση και αφετηρία της δημιουργικής εργασίας του γραφείου είναι η ομαδικότητα.
      Τα περισσότερο γνωστά έργα είναι το The Lap Pool House, το A Touch of new, το A House between the rocks και οι ΠΝΟΕΣ στην Τήνο που έχουν ολοκληρωθεί, αλλά εξίσου σημαντικά θεωρούμε και την Κατοικία στο Ναύπλιο, την Κατοικία στην Κηφισιά και την Πολυκατοικία στο Γκάζι που είναι στην διαδικασία της Μελέτης.

      AD_RESIDENCE IN NAFPLIO-1

      AD_RESIDENCE IN NAFPLIO-2 AD_BLOCK OF FLATS AD_IRENES FARMHOUSE AD_PNOES-PROJECT-3-Voumvakis AD_PNOES PROJECT-2 Voumvakis Πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_133 της ΠΕΣΕΔΕ
      Περισσότερα...

      0

    • Επικαιρότητα

      ΤΑΙΠΕΔ: Οκτώ (8) επενδυτικά σχήματα στην επόμενη φάση του διαγωνισμού για την αξιοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Βόλου Α.Ε.

      Engineer

      Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ, εταιρεία μέλος του Υπερταμείου, προχώρησε στην προεπιλογή των επενδυτικών σχημάτων που πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής στη Β’ φάση (υποβολή Δεσμευτικών Προσφορών) για την απόκτηση πλειοψηφικής συμμετοχής σε ποσοστό τουλάχιστον 67% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας Οργανισμός Λιμένος Βόλου (ΟΛΒ Α.Ε.).
      Ειδικότερα, τα προεπιλεγέντα επενδυτικά σχήματα είναι τα εξής (με αλφαβητική σειρά):
      • Advance Properties O.O.D.
      • Κοινοπραξία Goldair Cargo A.E. – Goldair Handling Α.Ε.
      • Κοινοπραξία Intrakat A.E. – TΕΚΑΛ Α.Ε.
      • Κοινοπραξία Israel Shipyards Ltd – Χαλυβουργία Ελλάδος Α.Ε.
      • Mariner Capital Ltd
      • QTerminals W.L.L.
      • ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε.
      • Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Α.Ε.
      Τα προεπιλεγέντα επενδυτικά σχήματα, αφού υπογράψουν τις σχετικές Συμβάσεις Εμπιστευτικότητας, θα λάβουν τα τεύχη της Β’ φάσης του διαγωνισμού (υποβολή Δεσμευτικών Προσφορών) και θα αποκτήσουν πρόσβαση στην εικονική αίθουσα τεκμηρίωσης (Virtual Data Room), όπου θα έχουν αναρτηθεί στοιχεία και λοιπές πληροφορίες σχετικά με το περιουσιακό στοιχείο.
      Περισσότερα...

      0

    • Επικαιρότητα

      Παράταση των προθεσμιών προσβασιμότητας ΑμεΑ του Άρθρου 26 του ΝΟΚ ως 31/03/2024

      Engineer

      Εκδόθηκε στο ΦΕΚ 2018/B'/30.03.2023 η απόφαση που αφορά την παράταση των προθεσμιών των παρ. 4 και 10 του άρθρου 26 «Προσβασιμότητα χωρίς φραγμούς για τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα» του ν. 4067/2012 «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός».
      Άρθρο 1
      Τροποποίηση του άρθρου 1 της υπό στοιχεία οικ. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/139606/1662/30.12.2022 απόφασης
      Το άρθρο 1 της υπό στοιχεία οικ. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/ 139606/1662/30.12.2022 (Β’ 7028) απόφασης τροποποιείται ως προς τον χρόνο λήξης της παράτασης και διαμορφώνεται ως εξής:
      «Παρατείνεται από τη λήξη της έως και την 31η.03.2024 η προθεσμία του δεύτερου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 26 του ν. 4067/2012. Για το ίδιο διάστημα παρατείνεται η  αναστολή κυρώσεων για τα ανωτέρω αναφερόμενα κτίρια.»
      Άρθρο 2
      Τροποποίηση του άρθρου 2 της υπό στοιχεία οικ. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/139606/1662/30.12.2022 απόφασης
      Το άρθρο 2 της υπό στοιχεία οικ. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/139606/1662/30.12.2022 απόφασης (Β’ 7028) τροποποιείται ως προς το χρόνο λήξης της παράτασης και
      διαμορφώνεται ως εξής:
      «Παρατείνεται από τη λήξη της έως και την 31η.03.2024 η καταληκτική προθεσμία αναστολής κυρώσεων του τέταρτου εδαφίου της περ. (α) της παρ. 10 του άρθρου 26 του ν. 4067/2012 και, αντιστοίχως, η προθεσμία ολοκλήρωσης των απαραίτητων διαμορφώσεων του πέμπτου εδαφίου της ίδιας περίπτωσης και η καταληκτική ημερομηνία αναστολής του έκτου εδαφίου, που αφορά στην υποχρέωση της παρ. 3 του άρθρου 59 του ν. 4495/2017(Α’ 167).»
      Απόφαση-Υπ.-Περιβάλλοντος-και-Ενέργειας-οικ.-ΥΠΕΝΔ-ΕΣΕΔ-Π34068570-29.03.2023-ΦΕΚ-2018-30.03.2023-τεύχος-Β.pdf
      Περισσότερα...

      1

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      ΕΛΑΠΕ: Νέες συμβάσεις - Ρεκόρ το 2022, με συνολική ισχύ 4,548 GW

      Engineer

      Το επενδυτικό ενδιαφέρον για ΑΠΕ εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί ανάμεσα στους τομείς της οικονομικής ζωής του τόπου, καθώς οι νέες συμβάσεις που υπεγράφησαν εντός του 2022 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, φτάνοντας στον αριθμό των 3671, με συνολική ισχύ στα 4,548 GW, που αναμένονται να ηλεκτρισθούν εντός του 2023 και 2024. Αυτό υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ο Διευθύνων Σύμβουλος και Πρόεδρος του ΔΑΠΕΕΠ κ. Γιάννης Γιαρέντης στη δήλωσή του επ’ ευκαιρία της δημοσίευσης χθες, Πέμπτη, του Δελτίου ΕΛΑΠΕ (βλ. εδώ) για το κλείσιμο του 2022, το οποίο περιέχει τα βασικά ενεργειακά και οικονομικά μεγέθη
      Παράλληλα, ο κ. Γιαρέντης επισημαίνει ότι επανέρχεται η αναγκαιότητα για επανένωση των δυο υπολογαριασμών σε ένα ενιαίο ΕΛΑΠΕ, έτσι ώστε να ισοσκελίζονται και να εξισορροπούνται στο σωρευτικό άθροισμά τους. Όπως εξηγεί, το 2022 έκλεισε με πλεόνασμα στα 219 εκατ. στον υπολογαριασμό των Παλαιών Έργων και στα 88,31 στον Υπολογαριασμό των Έργων μετά την 1/1/21. Αθροιστικά εμφάνισε Πλεόνασμα 307,54 εκ., εμφανώς επηρεασμένος από την επιβολή του πλαφόν των 85 ευρώ. 
      Η εκτίμηση για το κλείσιμο του 2023 διαφοροποιείται κάπως, με τον Υπολογαριασμό των παλαιών έργων να εμφανίζει έλλειμμα ύψους 148,52 εκατ. και τον Υπολογαριασμό των Νέων έργων να κλείνει με Πλεονάσματα ύψους 124,57 εκ. ευρώ. 
      Αναλυτικά η δήλωση του Διευθύνοντος Συμβούλου και Προέδρου του ΔΑΠΕΕΠ: 
      «Δημοσιεύουμε σήμερα το ΔΕΛΤΙΟ ΕΛΑΠΕ του κλεισίματος του 2022,έχοντας τα βασικά Ενεργειακά και οικονομικά μεγέθη. Το δελτίο δείχνει την πραγματικότητα της μεγάλης συνεισφοράς των ΑΠΕ στο Ενεργειακό τοπίο της χώρας και μέσα από την οπτική της ενεργειακής Κρίσης. 
      Οι ΑΠΕ παρέμειναν ο βασικός μοχλός συγκράτησης της τιμής της αγοράς πιέζοντας την οριακή τιμή του Συστήματος στα χαμηλότερα σημεία τις ώρες που η παραγωγή των ΑΠΕ, ήταν στα υψηλότερα επίπεδα. Τα διαγράμματα τιμών που δημοσιεύονται στο ΕΧΕ, με τις ανά ώρα διακυμάνσεις της τιμής αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. 
      Το επενδυτικό ενδιαφέρον για Ανανεώσιμες  Πηγές Ενέργειας, εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί ανάμεσα στους τομείς της οικονομικής ζωής του τόπου. 
      Οι νέες συμβάσεις που υπεγράφησαν εντός του 2022, ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. φτάνοντας στον αριθμό των 3671, με συνολική ισχύ στα 4,548 GW, που αναμένονται να ηλεκτρισθούν εντός του 2023 και 2024.
      Αναφορικά με τον ΕΛΑΠΕ
      Το 2022 έκλεισε με πλεόνασμα στα 219 εκατ. στον υπολογαριασμό των Παλαιών Έργων και στα 88,31 στον Υπολογαριασμό των Έργων μετά την 1/1/21. Αθροιστικά εμφάνισε Πλεόνασμα 307,54 εκ., εμφανώς επηρεασμένος από την επιβολή του πλαφόν των 85 ευρώ. 
      Η εκτίμηση για το κλείσιμο του 2023 διαφοροποιείται κάπως, με τον Υπολογαριασμό των παλαιών έργων να εμφανίζει έλλειμμα ύψους 148,52 εκατ. και τον Υπολογαριασμό των Νέων έργων να κλείνει με Πλεονάσματα ύψους 124,57 εκ. ευρώ. 
      Επανέρχεται η αναγκαιότητα για επανένωση των δυο υπολογαριασμών σε ένα ενιαίο ΕΛΑΠΕ, έτσι ώστε να ισοσκελίζονται και να εξισορροπούνται στο σωρευτικό άθροισμά τους.    
      Το έτος 2022 στο ΔΣ είναι ενεργοποιημένες  18.862 συμβάσεις, με εγκατεστημένη ισχύ 10,17 GW, που παρήγαγαν 18,9 TWh επί συνόλου 50,7 TWh που ήταν η ετήσια Ζήτηση/κατανάλωση, και «κόστισαν» (Χρέωση) στον ΕΛΑΠΕ 1.469,6 εκατ. €. 
      Οι νέες ΑΠΕ στο Ηπειρωτικό σύστημα για το 2022 ανήλθαν στα 1610 MW εκ των οποίων τα 1454 MW αφορούσαν Συμβάσεις Διαφορικής Προσαύξησης. Η κατανομή τους ανά τεχνολογία είναι: Αιολικά 270 MW, Φ/Β 1284 MW, ΜΥΗΣ 24 MW, Βιομάζα-Βιοαέριο 20 MW και ΣΗΘΥΑ 12 MW.
      Ο Υπολογαριασμός των παλαιών έργων, έχει ενεργές 15.350 συμβάσεις, με εγκατεστημένη ισχύ 7,1 GW, παραγωγής 15 TWh, καθαρής αξίας 1.532 εκατ. € (χρέωση ΕΛΑΠΕ) και ο  Υπολογαριασμός των νέων έργων, 3.512 συμβάσεις, με εγκατεστημένη ισχύ 2,7 GW, παραγωγής 2,34 TWh, καθαρής αξίας -62 εκατ. € (πίστωση ΕΛΑΠΕ). 
      Από το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ, ο ΔΑΠΕΕΠ εκπροσωπεί στις Αγορές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας το 62 % της εγκατεστημένης ισχύος (MW) της χώρας εγχέοντας τις κατ’ αναλογία μεγαβατώρες και ευρισκόμενος στην δεύτερη θέση στον κατάλογο των συμμετεχόντων στην αγορά αμέσως μετα την παραγωγική δύναμη της ΔΕΗ. 
      Το συνολικό έσοδο από την δημοπράτηση των δικαιωμάτων ρύπων ανήλθε στα 1,327 δισ., ευρώ με μέση τιμή δικαιωμάτων CO2 στα 79,71 €/tn . Συνεισφέροντας μόλις 50,52 εκ. ευρώ, αφού η ποσόστωση ενίσχυσης του ΕΛΑΠΕ από τους ρύπους ήταν στο χαμηλό 3,8%, αφήνοντας όμως περιθώριο στην πολιτεία να το ανεβάσει, έτσι ώστε να καλύψει τις όποιες ανάγκες ήθελαν παρουσιασθεί. 
      Οφείλω να επισημάνω ότι τα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης για το 2022, στηρίχθηκαν  κυρίως στις ΑΠΕ, όχι μόνο από την μεταφορά των πλεονασμάτων του ΕΛΑΠΕ ύψους 1,1 δισ., ευρώ αλλά και μέσα από τον προσωρινό μηχανισμό Ανάκτησης Εσόδων του ΕΧΕ που τροφοδότησε το ΤΕΜ με 1,783 εκ. ευρώ πράσινης παραγωγής. 
      Κλείνοντας, θέλω να αναδείξω την σημαντική δουλειά που γίνεται από τα στελέχη του ΔΑΠΕΕΠ για το ΔΕΛΤΙΟ ΕΛΑΠΕ, που μέσα σε λίγα χρόνια ανέδειξαν το ΔΕΛΤΙΟ, όχι απλά σε ένα ενημερωτικό δελτίο, αλλά σε ένα πλούσιο, σε δεδομένα, στοιχεία, πληροφορίες, αναλύσεις, εγχειρίδιο που αποτελεί πλέον τον οδηγό της αγοράς, αλλά και της ΡΑΕ, και του ΥΠΕΝ». 
      Περισσότερα...

      0

    • Τεχνολογία

      WiFi4GR: Υπέγραψαν συμβάσεις οι ανάδοχοι ΟΤΕ, Nova και Vodafone-Cosmos Business Systems

      Engineer

      Στην τελική ευθεία μπαίνει μετά από μεγάλες καθυστερήσεις, το «πολύπαθο» έργο του ελεύθερου WiFi στους δημόσιους χώρους ανά την επικράτεια της χώρας, το οποίο μένει… ανοιχτό από το 2020.
      Σύμφωνα με πληροφορίες, πριν από λίγες ημέρες έπεσαν οι τελικές υπογραφές της Συμφωνίας-Πλαίσιο από τους αναδόχους που έχουν οριστεί για την υλοποίηση του έργου και εντός 15 ημερών θα γίνει νέος διαγωνισμός από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την κατοχύρωση των γεωγραφικών περιοχών σε κάθε έναν από αυτούς.
      Ήδη από το 2021, προσωρινοί ανάδοχοι για την διεκπεραίωση του έργου, το οποίο σαν ιδέα υπάρχει από εποχή Αντώνη Σαμαρά (το είχε δηλώσει σε συνέντευξή του το 2013), είχαν οριστεί ο ΟΤΕ, η Nova και η κοινοπραξία Vodafone – Cosmos Business Systems. Πριν από ένα μήνα, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης είχε καλέσει τους τρεις αναδόχους να προσέλθουν για να υπογράψουν τις τελικές συμβάσεις, κάτι που έγινε πριν από μερικές ημέρες, όπως αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν τη διαδικασία, φέρνοντας έτσι το έργο ένα βήμα πιο κοντά στην τελική υλοποίησή του.
      Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου υπολογίζεται στα 18,5 εκατ. ευρώ ενώ προβλέπεται να γίνει προμήθεια και εγκατάσταση 5.600 access points, τα οποία θα κατανεμηθούν σε περίπου 2.500 περιοχές ασύρματης – WiFi πρόσβασης, σε όλη την επικράτεια. Τα σημεία εγκατάστασης των ασύρματων σημείων ευρυζωνικής πρόσβασης έχουν ήδη υποδειχθεί από τους Δήμους και ενδεικτικά θα είναι xώροι συνάθροισης κοινού, αναμονής – μετακίνησης, εκδηλώσεων και σημεία τουριστικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
      Στόχος είναι η περαιτέρω ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας σε περιοχές της ελληνικής επικράτειας, ειδικά σε αυτές που παρατηρείται υστέρηση, αλλά και η προστιθέμενη αξία που θα προσφέρει η δωρεάν αυτή πρόσβαση στις διάφορες αναπτυξιακές δραστηριότητες της κάθε περιοχής.
      Τι προβλέπει το έργο
      Όπως προβλέπει η σύμβαση, αντικείμενο του έργου είναι η προμήθεια, εγκατάσταση, παραμετροποίηση, σύνδεση και θέση σε λειτουργία σημείων ασύρματης πρόσβασης – WiFi (Hotspots) στο διαδίκτυο σε διάφορες περιοχές με διασπορά σε ολόκληρη τη χώρα και η υποστήριξη λειτουργίας για τρία χρόνια.
      Για την ακρίβεια, το WiFi4GR (όπως ονομάζεται το έργο για το ελεύθερο WiFi) προβλέπει την προμήθεια και εγκατάσταση 5.600 access points, τα οποία θα κατανεμηθούν σε περίπου 2.500 περιοχές ασύρματης – WiFi πρόσβασης, σε όλη την επικράτεια. Εκτιμάται ότι στις περισσότερες περιοχές θα απαιτηθεί να εγκατασταθούν δύο access points, ενώ ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός θα είναι τρία ανά περιοχή.
      Η δράση είναι συμπληρωματική της αντίστοιχης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο WiFi4EU, με την οποία παρέχεται δωρεάν σύνδεση WiFi σε πολίτες και επισκέπτες σε δημόσιους χώρους δήμων της Ε.Ε. και έχει σκοπό να καλύψει τους δήμους οι οποίοι δεν θα ενταχθούν στο έργο της Ε.Ε. ή να καλύψει επιπλέον σημεία ασύρματης πρόσβασης των δήμων που θα ενταχθούν στο WiFi4EU.
      Τα σημεία εγκατάστασης και η «δουλειά» των αναδόχων
      Τα σημεία εγκατάστασης των ασύρματων σημείων ευρυζωνικής πρόσβασης θα υποδειχθούν από τους Δήμους, σύμφωνα με τις οδηγίες της αναθέτουσας αρχής και ενδεικτικά μπορούν να περιλαμβάνουν χώρους συνάθροισης κοινού, αναμονής – μετακίνησης, εκδηλώσεων, σημεία τουριστικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Στόχος σε κάθε περίπτωση είναι η κατανομή τους σε όσο δυνατόν ευρύτερη γεωγραφική έκταση.
      Η διαχείριση, παρακολούθηση και ο έλεγχος του εξοπλισμού ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης θα γίνεται από κεντρικό σύστημα διαχείρισης, το οποίο θα εγκαταστήσουν οι ανάδοχοι σε χώρους που θα υποδειχθούν από την Αναθέτουσα Αρχή. Οι ανάδοχοι (ΟΤΕ, Nova, και η κοινοπραξία Vodafone – Cosmos Business Systems) ωστόσο θα αναλάβουν πέρα από την εγκατάσταση και την παρακολούθηση και διαχείριση όλου του δικτύου για τουλάχιστον τρία χρόνια.
      Στα πλαίσιο του έργου οι ανάδοχοι θα πρέπει να εγκαταστήσουν και να παραδώσουν σε πλήρη λειτουργία το σύνολο των σημείων ασύρματης πρόσβασης (access points), των Σημείων Συγκέντρωσης (ΣΣ), καθώς και του λοιπού απαιτούμενου εξοπλισμού σε κάθε μια από τις περιοχές που θα υλοποιηθεί σημείο ασύρματης πρόσβασης όπως αυτές θα προσδιοριστούν στις προσκλήσεις της Αναθέτουσας Αρχής για την υλοποίηση των εκτελεστικών συμβάσεων και όπως αυτές ενδεχομένως να επικαιροποιηθούν κατά την πρώτη φάση υλοποίησης των επιμέρους υποέργων.
      Επίσης θα εγκαταστήσουν και παραδώσουν σε πλήρη λειτουργία το σύνολο των νέων συστημάτων, υποδομών και υπηρεσιών όπως αυτά θα καθοριστούν κατά την υλοποίηση των επιμέρους εκτελεστικών συμβάσεων και θα παρέχουν υπηρεσίες παρακολούθησης και διαχείρισης του συνόλου του δικτύου και του εξοπλισμού για όλη τη διάρκεια του έργου.
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      ΑΔΜΗΕ: Πτώση της ζήτησης και της παραγωγής - Άνοδος των ΑΠΕ

      Engineer

      Σε ότι αφορά την εξέλιξη της παραγωγής τους τελευταίους 12 μήνες η λιγνιτική παραγωγή αυξήθηκε κατά 48,1% , οι ΑΠΕ κατά 41,5%, τα υδροηλεκτρικά 39,1%, ενώ το φυσικό αέριο μειώθηκε κατά 38,1%.
      Χωρίς μεγάλες μεταβολές συνεχίστηκε για ακόμη ένα μήνα η πτώση της ζήτησης στο δίκτυο και συγκεκριμένα κατά -2,88%. Εξίσου σταθερή είναι η πτώση της ζήτησης στους πελάτες υψηλής τάσης (-2,73%). Κατά -2,26% μειώθηκε η συνολική ζήτηση τον τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με το δελτίο ενεργειακής ανάλυσης του ΑΔΜΗΕ για το μήνα Φεβρουάριο. Σε σχέση με την εκτίμηση της ζήτησης ανα κατηγορία πελατών το ποσοστό στο δίκτυο (καταναλωτές) υπολογιζόταν σε 82,7%, οι πελάτες υψηλής τάσης αντιπροσώπευαν το 12,4%.
      Σε ότι αφορά την εξέλιξη της παραγωγής τους τελευταίους 12 μήνες η λιγνιτική παραγωγή αυξήθηκε κατά 48,1% , οι ΑΠΕ κατά 41,5%, τα υδροηλεκτρικά 39,1%, ενώ το φυσικό αέριο μειώθηκε κατά 38,1%. Οι εισαγωγές υπολογίζονταν σε 792GW μειωμένες κατά 6,65%. Οι εξαγωγές σε 205GW αυξημένες κατά 11,44%. Τέσσερις μονάδες λιγνίτη της ΔΕΗ λειτούργησαν τον προηγούμενο μήνα σε ποσοστό πάνω από 40%, ενώ σε ποσοστό 68,24% λειτουργούσε η μονάδα Άγιος Δημήτριος V, με τη συνολική παραγωγή να υπολογίζεται σε 611.167GW.
      Σε σχέση με τα μερίδια εκπροσώπησης
      η ΔΕΗ είχε 62,58%, η ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ 7,44%, η ΗΡΩΝ 7,03%, η ELPEDISON 5,91%, η NRG 4,82%, η ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 2,78%, η ΖΕΝΙΘ 2,23%, η WATT AND VOLT 2,09, η VOLTERRA 1,81% και λοιποί 3,30%.
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      Μελέτη ΑΠΘ: Πως οι μπαταρίες που συνδέονται απευθείας σε υποσταθμούς μπορούν να παρέχουν δευτερεύουσα εφεδρεία

      Engineer

      Τα περισσότερα οφέλη για τη σύνδεση μονάδων αποθήκευσης με μπαταρίες στο σύστημα συγκεντρώνει η λύση μέσω αποκλειστικής γραμμής στους υφιστάμενους υποσταθμούς (με μετασχηματιστές 150kV / 20kV), αρκεί να υπάρχει το σχετικό περιθώριο στάθμης βραχυκύκλωσης στους μετασχηματιστές του Υ/Σ, και φυσικός χώρος για νέα πύλη στους ζυγούς Μέσης Τάσης του Υ/Σ.
      Αυτό είναι το πόρισμα μελέτης που πραγματοποίησε το ΑΠΘ αφότου εξέτασε έξι διαφορετικές πιθανές περιπτώσεις για τη σύνδεση των σταθμών.
      Όπως τονίστηκε από τον καθηγητή Παντελή Μπίσκα, στο Power & Gas Forum, η παραπάνω λύση είναι η μόνη που χαρακτηρίζεται από όλα τα πλεονεκτήματα, δηλαδή παροχή αυτόματης εφεδρείας αποκατάστασης συχνότητας, παροχή χειροκίνητης εφεδρείας, διαχείριση συμφόρησης των γραμμών μεταφοράς, διαχείριση συνωστισμού στο κατάντη δίκτυο διανομής, ρύθμιση τάσης σε ΚΥΤ ή σε υποσταθμούς, ελαχιστοποίηση απωλειών και παροχή υπηρεσιών ευελιξίας. Ταυτόχρονα, επιτρέπει την εκμετάλλευση των υφιστάμενων υποδομών. Κατ' επέκταση, καταρρίπτεται ο μύθος που θέλει τις μπαταρίες που συνδέονται με αυτόν τον τρόπο να μην μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες, όπως η δευτερεύουσα εφεδρεία.
      Στη μελέτη αναφέρεται παράλληλα ότι η παροχή αυτόματης Εφεδρείας Αποκατάστασης Συχνότητας (αΕΑΣ) προϋποθέτει τη δυνατότητα λήψης των εντολών Αυτόματης Ρύθμισης Παραγωγής (Automatic Generation Control ή AGC) ή set-points που αποστέλλονται σε κατάλληλες απομακρυσμένες τερματικές μονάδες (Remote Terminal Units ή RTUs) από το σύστημα AGC του Εθνικού Κέντρου Ελέγχου Ενέργειας (ΕΚΕΕ) του ΑΔΜΗΕ. Η λήψη αυτών των εντολών μπορεί να γίνει:
      είτε απευθείας από την RTU και μεταβίβαση με αναλογικό ή ψηφιακό τρόπο στον ελεγκτή (controller) του σταθμού αποθήκευσης με μπαταρίες, και στη συνέχεια στο Σύστημα Διαχείρισης Μπαταρίας (Battery Management System, BMS) του σταθμού αποθήκευσης, σε περίπτωση σταθμών με μεγαλύτερη ονομαστική ισχύ,
      είτε μέσω Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) σταθμών αποθήκευσης με μπαταρίες, σε περίπτωση σταθμών με μικρότερη ονομαστική ισχύ, οπότε το σύστημα AGC του ΕΚΕΕ του ΑΔΜΗΕ αποστέλλει το συνολικό set-point ανά 4-8 δευτερόλεπτα στον ΦοΣΕ, ο ΦοΣΕ κατανέμει και αποστέλλει τα επιμέρους set-points στα BMS των σταθμών αποθήκευσης που εκπροσωπεί, οι οποίοι έχουν εξ ορισμού τεχνική δυνατότητα να ακολουθήσουν αυτά τα set-points. Αυτή η λύση εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία στις ΗΠΑ.
      Τέλος, η υπηρεσία ρύθμισης τάσης είναι πολύ σημαντική για το Σύστημα, καθότι ήδη σήμερα σε συνθήκες έντονης ηλιοφάνειας και χαμηλών φορτίων παρατηρούνται επίπεδα τάσης που ξεπερνούν την τεχνική δυνατότητα ρύθμισης του Διαχειριστή του Συστήματος, και οδηγούν σε αναγκαστικές περικοπές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από μονάδες ΑΠΕ λόγω υπέρβασης των ορίων τάσης.
       
      Περισσότερα...

      0

    • Νομοθεσία

      Ν.5037/23: Το πολυνομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για την ρυθμιστική αρχή υδάτων, ενέργεια, θέματα ΑΠΕ και προστασία περιβάλλοντος

      Engineer

      Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ ο Ν.5037/23 ΦΕΚ 78/Α'/28.03.2023 που αφορά το πολυνομοσχέδιο του ΥΠΕΝ με τίτλο:
      Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής - Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των Οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944 - Ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και την προστασία του περιβάλλοντος.
      Ο νόμος περιλαμβάνει τα παρακάτω άρθρα:
      ΕΝΟΤΗΤΑ Α'
      ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΜΕ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
      ΜΕΡΟΣ Α'
      ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΜΕ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
      Άρθρο 1 Σκοπός
      Άρθρο 2 Αντικείμενο
      Άρθρο 3 Ορισμοί
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
      Άρθρο 4 Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του ν. 4001/ 2011 - Τροποποίηση άρθρου 1 ν. 4001/2011
      Άρθρο 5 Προσθήκη αρχών ως προς την άσκηση αρμοδιοτήτων επί των υδάτων και των αστικών αποβλήτων - Προσθήκη περ. (ια) και (ιβ) στην παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 4001/2011
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΩΝ
      Άρθρο 6 Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Τροποποίηση άρθρου 5 ν. 4001/2011
      Άρθρο 7 Αρμοδιότητες της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 4 ν. 4001/2011
      Άρθρο 8 Σύνθεση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Τροποποίηση άρθρου 7 ν. 4001/2011
      Άρθρο 9 Λειτουργία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Τροποποίηση άρθρου 8 ν. 4001/2011
      Άρθρο 10 Αρμοδιότητες του Προέδρου και των Αντιπροέδρων της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Αντικατάσταση άρθρου 9 ν. 4001/2011
      Άρθρο 11 Εποπτεία - Προσθήκη άρθρου 12Α στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 12 Αναδιοργάνωση παρόχων υπηρεσιών ύδατος και Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων - Προσθήκη άρθρου 12Β στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 13 Προστασία καταναλωτών - Προσθήκη παρ. 4 στο άρθρο 24 του ν. 4001/2011
      Άρθρο 14 Διεθνής συνεργασία - Προσθήκη παρ. 6 στο άρθρο 25 του ν. 4001/2011
      Άρθρο 15 Συλλογή στοιχείων - Τροποποίηση άρθρου 27 ν. 4001/2011
      Άρθρο 16 Κανονιστικές και νομοπαρασκευαστικές αρμοδιότητες της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Προσθήκη παρ. 5 στο άρθρο 30 του ν. 4001/2011
      Άρθρο 17 Καταγγελία ενώπιον της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 34 ν. 4001/2011
      Άρθρο 18 Κυρώσεις - Προσθήκη παρ. 8 έως 11 στο άρθρο 36 του ν. 4001/2011
      Άρθρο 19 Διαιτησία - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 37 ν. 4001/2011
      Άρθρο 20 Πόροι - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 38 ν. 4001/2011
      Άρθρο 21 Ενίσχυση του προσωπικού της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Αντικατάσταση παρ. 2 άρθρου 37 ν. 3428/2005
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
      Άρθρο 22 Εξουσιοδοτικές διατάξεις - Τροποποίηση παρ. 16 άρθρου 72 ν. 4819/2021
      Άρθρο 23 Μεταβατικές διατάξεις
      Άρθρο 24 Καταργούμενες διατάξεις
      Άρθρο 25 Προσθήκη Παραρτημάτων Ι, ΙΙ και ΙΙΙ στον ν. 4001/2011
      ΜΕΡΟΣ Β' ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΆΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' ΟΡΓΑΝΑ ΑΣΚΗΣΗΣ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
      Άρθρο 26 Γενικά περί των αρμοδιοτήτων επί υδάτων
      Άρθρο 27 Μεταφορά εποπτείας «Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε.» και «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΓΙΩΝ Ε.ΥΔ.Α.Π.» στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
      Άρθρο 28 Γνωμοδοτική Επιτροπή Υδάτων - Αντικατάσταση παρ. 3 άρθρου 4 ν. 3199/2003
      Άρθρο 29 Κατανομή αρμοδιοτήτων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμού στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις - Αντικατάσταση παρ. 2 και 3 άρθρου 5 ν. 3199/2003
      Άρθρο 30 Συμβούλιο Υδάτων Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Αντικατάσταση άρθρου 6 ν. 3199/2003
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
      Άρθρο 31 Εθνική Στρατηγική για τα Ύδατα - Προσθήκη άρθρου 6Α στον ν. 3199/2003
      Άρθρο 32 Σχέδια διαχείρισης - Αντικατάσταση άρθρου 7 ν. 3199/2003
      Άρθρο 33 Διασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ της άντλησης και της ανατροφοδότησης των υπόγειων υδάτων - Προσθήκη παρ. 4 στο άρθρο 11 του ν. 3199/2003
      Άρθρο 34 Ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος - Αντικατάσταση άρθρου 12 ν. 3199/2003
      Άρθρο 35 Υποχρεώσεις παρόχων υπηρεσιών ύδατος
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
      Άρθρο 36 Καταργούμενες διατάξεις
      ΕΝΟΤΗΤΑ Β'
      ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ - ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΕΕ 2018/2001 ΚΑΙ 2019/944
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
      Άρθρο 37 Σκοπός
      Άρθρο 38 Αντικείμενο
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΕΘΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ, ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν. 3468/2006
      Άρθρο 39 Σκοπός - Τροποποίηση άρθρου 1 ν. 3468/ 2006 (Άρθρο 3 Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001)
      Άρθρο 40 Ορισμοί - Τροποποίηση άρθρου 2 ν. 3468/ 2006 και άρθρου 3 ν. 3054/2002 (άρθρο 2 Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001)
      Άρθρο 41 Υπολογισμός του μεριδίου της ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας - Τροποποίηση άρθρου 2Α του ν. 3468/2006
      Άρθρο 42 Πληροφόρηση και κατάρτιση για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 2Γ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 43 Ένταξη σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού - Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης στο Σύστημα ή το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 9 ν. 3468/2006
      Άρθρο 44 Καταργούμενες διατάξεις - Κατάργηση άρθρων 2Β, 5 και 21 ν. 3468/2006
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν. 3468/2006
      Άρθρο 45 Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας - Προσθήκη Κεφαλαίου ΒΑ' στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 46 Νομική μορφή Κοινοτήτων Ανανεώσιμης Ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 6Β στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 47 Μέλη Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 6Γ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 48 Συνεταιριστικές μερίδες Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 6Δ στον ν. 3468/ 2006
      Άρθρο 49 Αντικείμενο δραστηριότητας Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 6Ε στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 50 Τύπος - Ελάχιστο περιεχόμενο του Καταστατικού - Προσθήκη άρθρου 6ΣΤ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 51 Σύσταση Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 6Ζ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 52 Μητρώο Κοινοτήτων Ανανεώσιμης Ενέργειας και Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών - Δικαιολογητικά - Προσθήκη άρθρου 6Η στον ν. 3468/2006 Άρθρο 53 Όργανα της Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 6Θ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 54 Πλεονάσματα χρήσης - Προσθήκη άρθρου 6Ι στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 55 Απαγόρευση μεταβίβασης Βεβαιώσεων Παραγωγού και λοιπών διοικητικών αδειών - Προσθήκη άρθρου 6ΙΑ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 56 Λύση - Εκκαθάριση - Συγχώνευση - Μετατροπή - Προσθήκη άρθρου 6ΙΒ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 57 Γενικοί όροι δραστηριοποίησης Κοινοτήτων Ανανεώσιμης Ενέργειας και σχέσεις με Διαχειριστές Δικτύων Διανομής και Συστήματος - Προσθήκη άρθρου 6ΙΓ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 58 Ενώσεις - Ομοσπονδία - Προσθήκη άρθρου 6ΙΔ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 59 Αξιολόγηση των φραγμών - Συμμετοχή στα καθεστώτα στήριξης - Προσθήκη άρθρου 6ΙΕ στον ν. 3468/ 2006
      Άρθρο 60 Οικονομικά κίνητρα και μέτρα στήριξης των Κοινοτήτων Ανανεώσιμης Ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 6ΙΣΤ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 61 Μεταβατικές διατάξεις για τις Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 - Προσθήκη άρθρου 6ΙΖ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 62 Καταργούμενες διατάξεις - Κατάργηση άρθρου 7 ν. 4513/2018
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' ΑΥΤΟΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ/ΑΥΤΟΠ ΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΑNΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν. 3468/2006
      Άρθρο 63 Ανάπτυξη της αυτοκατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές - Τροποποίηση άρθρου 14 ν. 3468/2006
      Άρθρο 64 Εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από αυτοκαταναλωτές - Αντικατάσταση άρθρου 14Α ν. 3468/2006 Άρθρο 65 Εγκατάσταση σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού - Τροποποίηση άρθρου 14Β ν. 3468/2006
      Άρθρο 66 Συλλογική αυτοκατανάλωση - Προσθήκη άρθρου 14Γ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 67 Μεταβατικές διατάξεις ως προς τις Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης και τις Συμβάσεις Σύνδεσης Αυτοπαραγωγών
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ, ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν. 3468/2006
      Άρθρο 68 Έκδοση Εγγυήσεων Προέλευσης - Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 15 ν. 3468/2006
      Άρθρο 69 Διαχείριση Εγγυήσεων Προέλευσης και Μηχανισμός Διασφάλισης Συστήματος Εγγυήσεων Προέλευσης - Τροποποίηση παρ. 4 άρθρου 18 ν. 3468/2006 Άρθρο 70 Πλατφόρμα για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τις στατιστικές μεταβιβάσεις μεταξύ των κρατών μελών - Τροποποίηση άρθρου 32Α ν. 3468/2006
      Άρθρο 71 Κοινά έργα μεταξύ κρατών μελών - Αντικα-τάσταση άρθρου 32Β ν. 3468/2006
      Άρθρο 72 Κοινά έργα μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών - Τροποποίηση άρθρου 32Γ του ν. 3468/2006
      Άρθρο 73 Κοινά καθεστώτα στήριξης - Αντικατάσταση άρθρου 32Δ του ν. 3468/2006
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ' ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΨΥΞΗ - ΤΡΟΠΟ-ΠΟΙΗΣΗ Ν. 3468/2006
      Άρθρο 74 Προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα των μεταφορών - Προσθήκη άρθρου 32ΣΤΑ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 75 Ειδικοί κανόνες για τα βιοκαύσιμα, τα βιορευστά και τα καύσιμα βιομάζας που παράγονται από καλλιέργειες τροφίμων και ζωοτροφών - Προσθήκη άρθρου 32ΣΤΒ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 76 Κανόνες υπολογισμού σε σχέση με τα ελάχιστα μερίδια ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές - Προσθήκη άρθρου 32ΣΤΓ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 77 Συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών - Προσθήκη άρθρου 32ΣΤΔ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 78 Ενωσιακή βάση δεδομένων - Προσθήκη άρθρου 32ΣΤΕ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 79 Κριτήρια αειφορίας και μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για τα βιοκαύσιμα, τα βιορευστά και τα καύσιμα βιομάζας - Τροποποίηση άρθρου 32Ζ ν. 3468/2006
      Άρθρο 80 Επαλήθευση της τήρησης των κριτηρίων αειφορίας και μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου - Αντικατάσταση άρθρου 32Η του ν. 3468/2006
      Άρθρο 81 Υπολογισμός του αντικτύπου των βιοκαυσίμων, των βιορευστών και των καυσίμων βιομάζας στα αέρια θερμοκηπίου - Αντικατάσταση άρθρου 32Θ ν. 3468/2006
      Άρθρο 82 Κυρώσεις - Προσθήκη άρθρου 32ΘΑ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 83 Ενσωμάτωση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στη θέρμανση και την ψύξη - Πρόσβαση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στα δίκτυα και τις υποδομές τηλεθέρμανσης - τηλεψύξης - Προσθήκη άρθρου 32ΘΒ στον ν. 3468/2006
      Άρθρο 84 Μεταβατικές διατάξεις
      Άρθρο 85 Παραρτήματα - Τροποποίηση άρθρου 32Ι του ν. 3468/2006
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ' ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΩΝ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν.4001/2011
      Άρθρο 86 Ορισμοί - Προσθήκη περ. μιθ) στην παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4001/2011 (Περ. α) και β) παρ. 11 άρθρου 2 και περ. α) παρ. 1 άρθρου 16 Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944)
      Άρθρο 87 Νομική μορφή Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών - Προσθήκη άρθρου 47Α στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 88 Μέλη Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών - Προσθήκη άρθρου 47Β στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 89 Συνεταιριστικές μερίδες Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών - Προσθήκη άρθρου 47Γ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 90 Αντικείμενο δραστηριότητας Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών - Προσθήκη άρθρου 47Δ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 91 Τύπος - Ελάχιστο περιεχόμενο του καταστατικού - Προσθήκη άρθρου 47Ε στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 92 Σύσταση Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών - Προσθήκη άρθρου 47ΣΤ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 93 Όργανα της Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών - Προσθήκη άρθρου 47Ζ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 94 Πλεονάσματα χρήσης - Προσθήκη άρθρου 47Η στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 95 Απαγόρευση μεταβίβασης Αδειών Παραγωγής, Βεβαιώσεων Παραγωγού και λοιπών διοικητικών αδειών - Προσθήκη άρθρου 47Θ στον ν. 4001/2011 Άρθρο 96 Λύση - Εκκαθάριση - Συγχώνευση - Μετατροπή - Προσθήκη άρθρου 47Ι στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 97 Γενικοί όροι δραστηριοποίησης Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών και σχέσεις με Διαχειριστές Δικτύων Διανομής και Συστήματος Μεταφοράς - Προσθήκη άρθρου 47ΙΑ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 98 Ενώσεις - Ομοσπονδία - Προσθήκη άρθρου 47ΙΒ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 99 Δικαιώματα και αντιμετώπιση των Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών - Προσθήκη άρθρου 47ΙΓ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 100 Από κοινού χρήση ηλεκτρικής ενέργειας - Προσθήκη άρθρου 47ΙΔ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 101 Άσκηση των δραστηριοτήτων της διαχείρισης συστήματος διανομής και της εκμετάλλευσης κλειστού συστήματος διανομής από Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών - Προσθήκη άρθρου 47ΙΕ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 102 Αξιολόγηση των φραγμών - Προσθήκη άρθρου 47ΙΣΤ στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 103 Μεταβατικές διατάξεις για τις Ενεργειακές Κοινότητες του ν. 4513/2018 - Προσθήκη άρθρου 47ΙΖ στον ν. 4001/2011
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η' ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
      Άρθρο 104 Ανανεώσιμα αέρια - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 2 ν. 4001/2011
      Άρθρο 105 Πρόσβαση ανανεώσιμων αερίων στα δίκτυα και τις υποδομές φυσικού αερίου - Αντικατάσταση άρθρου 92 ν. 4001/2011
      Άρθρο 106 Παρακολούθηση Καθεστώτων Στήριξης - Προσθήκη παρ. 4 στο άρθρο 12 ν. 4414/2016 (παρ. 4 άρθρου 6 Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001)
      ΕΝΟΤΗΤΑ Γ' ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
      ΜΕΡΟΣ Α' ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
      Άρθρο 107 Σκοπός
      Άρθρο 108 Αντικείμενο
      ΜΕΡΟΣ Β' ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν. 4414/2016
      Άρθρο 109 Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης από αυτοκαταναλωτές - Τροποποίηση παρ. 16 άρθρου 3 του ν. 4414/2016
      Άρθρο 110 Καθορισμός ανώτατου ορίου χρεώσεων - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 5α ν. 4414/2016
      Άρθρο 111 Παράταση προθεσμίας υπογραφής Συμβάσεων Λειτουργικής Ενίσχυσης - Τροποποίηση άρθρου 7 ν. 4414/2016
      Άρθρο 112 Έναρξη λειτουργίας σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης εκτός του καθεστώτος στήριξης του ν. 4414/2016 - Τροποποίηση άρθρου 12Α ν. 4414/2016
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΝΙΣ-ΧΥΣΗΣ ΥΒΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΣΤΑ ΜΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΑ ΝΗΣΙΑ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Ν. 4414/2016
      Άρθρο 113 Ειδικό πλαίσιο Καθεστώτος Λειτουργικής Ενίσχυσης στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά - Αντικατάσταση άρθρου 21 του ν. 4414/2016
      Άρθρο 114 Μέτρα ενίσχυσης Υβριδικών Σταθμών στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά - Προσθήκη άρθρου 21Α στον ν. 4414/2016
      Άρθρο 115 Εφαρμογή των μέτρων ενίσχυσης Υβριδικών Σταθμών στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά - Προσθήκη άρθρου 21Β στον ν. 4414/2016
      Άρθρο 116 Ζητήματα αδειοδότησης των Υβριδικών Σταθμών στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά - Προσθήκη άρθρου 21Γ στον ν. 4414/2016
      Άρθρο 117 Ζητήματα επενδυτικών ενισχύσεων των Υβριδικών Σταθμών στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά - Προσθήκη άρθρου 21Δ στον ν. 4414/2016
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΠΑ-ΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΥΔΡΟΗΛΕ-ΚΤΡΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Ν. 4685/2020
      Άρθρο 118 Ρυθμίσεις για σταθμούς Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας με ενσωματωμένη αποθήκευση που αναπτύσσονται στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα ή Δίκτυο - Τροποποίηση παρ. 11Α και 11Β άρθρου 10 ν. 4685/2020
      Άρθρο 119 Αίτηση για Βεβαίωση Ειδικών Έργων - Τροποποίηση περ. γ) παρ. 2 άρθρου 19 ν. 4685/2020
      Άρθρο 120 Ρυθμίσεις για τη δόμηση μεγάλων και υπόγειων Υδροηλεκτρικών Σταθμών - Τροποποίηση άρθρου 101 ν. 4685/2020
      Άρθρο 121 Εξορθολογισμός τιμών αποζημίωσης σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από κατ' επάγγελμα αγρότες - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 123 του ν. 4685/ 2020
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ, ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Ν. 4951/2022
      Άρθρο 122 Αδειοδοτούσα αρχή έκδοσης Άδειας Εγκατάστασης και Λειτουργίας - Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 3 ν. 4951/2022
      Άρθρο 123 Τροποποίηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης - Τροποποίηση παρ. 18 και παρ. 19 άρθρου 5 ν. 4951/2022
      Άρθρο 124 Αποστάσεις μεταξύ έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κοινού αιτήματος περί χορήγησης Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 14 ν. 4951/2022
      Άρθρο 125 Ζητήματα αρμοδιότητας για τη χορήγηση Άδειας Εγκατάστασης - Τροποποίηση άρθρου 17 ν. 4951/2022
      Άρθρο 126 Τεκμηρίωση της νομίμου χρήσεως του ακινήτου εγκαταστάσεως - Τροποποίηση περ. α) παρ. 1 άρθρου 18 ν. 4951/2022
      Άρθρο 127 Αποστάσεις ασφαλείας ανεμογεννητριών - Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 21 ν. 4951/2022
      Άρθρο 128 Δυνατότητα μεταφοράς θέσης εγκατάστασης σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 24 ν. 4951/2022
      Άρθρο 129 Έκδοση άδειας λειτουργίας σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης - Τροποποίηση παρ. 1 και 2 άρθρου 28 του ν. 4951/2022
      Άρθρο 130 Προώθηση εγκαταστάσεων συστημάτων αποθήκευσης - Προσθήκη περ. μγ) στην παρ. 2 άρθρου 29 ν. 4495/2017
      Άρθρο 131 Τμηματική Άδεια Λειτουργίας για σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - Προσθήκη παρ. 3 στο άρθρο 29 του ν. 4951/2022
      Άρθρο 132 Διασφάλιση υλοποίησης έργων - Τροποποίηση άρθρου 31 ν. 4951/2022
      Άρθρο 133 Αδυναμία έκδοσης βεβαίωσης καταχώρισης πολυγώνου εξαιρούμενου σταθμού - Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 33 ν. 4951/2022
      Άρθρο 134 Προθεσμία σύναψης σύμβασης σύνδεσης Εξαιρουμένων Σταθμών - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 35 ν. 4951/2022
      Άρθρο 135 Αύξηση ισχύος σταθμού ριζικής ανανέωσης - Τροποποίηση παρ. 4 άρθρου 42 ν. 4951/2022
      Άρθρο 136 Προθεσμίες εξαιρούμενων σταθμών για σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης και μεταβατική διάταξη για εν ισχύ Άδειες Εγκατάστασης - Τροποποίηση παρ. 1 και 3 άρθρου 54 ν. 4951/2022
      Άρθρο 137 Διόρθωση παραπομπής για τον καθορισμό της τιμής αναφοράς - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 93 ν. 4951/2022
      Άρθρο 138 Αύξηση εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκών σταθμών - Διάθεση περιθωρίων για φωτο- βολταϊκούς σταθμούς στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά - Τροποποίηση άρθρου 97 ν. 4951/2022
      Άρθρο 139 Επιμερισμός κόστους σύνδεσης έργων επέκτασης ή ενίσχυσης του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας και του Ελληνικού Δικτύου Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας - Τροποποίηση άρθρου 98 ν. 4951/2022
      Άρθρο 140 Απόσυρση σταθμών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της υπ' αρ. 904/2011 απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 102 ν. 4951/2022
      Άρθρο 141 Αιολικά πάρκα στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά - Τροποποίηση άρθρου 103 ν. 4951/2022
      Άρθρο 142 Προσδιορισμός χρεώσεων προμήθειας καθολικής υπηρεσίας - Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 138 ν. 4951/2022
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
      Άρθρο 143 Ανάθεση αρμοδιοτήτων στις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών για προγράμματα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
      Άρθρο 144 Μετακίνηση προσωπικού μεταξύ της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού και του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας - Αντικατάσταση παρ. 3Α άρθρου 125 ν. 4001/2011
      Άρθρο 145 Κάλυψη έκτακτων αναγκών σε προσωπικό του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης
      Άρθρο 146 Θέματα προσωπικού «ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Α.Ε.» και των συνδεδεμένων μ' αυτήν εταιρειών - Προσθήκη παρ. 7 στο άρθρο 80ΙΒ του ν. 4001/2011
      Άρθρο 147 Προσλήψεις συγγενών θανόντων σε εργατικά ατυχήματα εργαζομένων σε εργολάβους εγκαταστάσεων της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού - Τροποποίηση παρ. 7 άρθρου 6 ν. 2244/1994
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ' ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ
      Άρθρο 148 Έγκριση Εθνικού Σχεδίου Ηλεκτροκίνησης και Υλοποίηση Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων - Τροποποίηση άρθρου 16 ν. 4710/2020
      Άρθρο 149 Υποχρέωση εγκατάστασης σημείων επανα-φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης - Προσθήκη παρ. 2Α στο άρθρο 17 του ν. 4710/2020
      Άρθρο 150 Αξιολόγηση Εθνικού Σχεδίου για την Ηλεκτροκίνηση - Τροποποίηση άρθρου 43 ν. 4710/2020
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ' ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
      Άρθρο 151 Προσαρμογή αποζημίωσης σταθμών βιομάζας, βιοαερίου λόγω ενεργειακής κρίσης
      Άρθρο 152 Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας - Τροποποίηση άρθρου 32 ν. 4872/2021
      Άρθρο 153 Αυτοτιμολόγηση σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης
      Άρθρο 154 Αναβίωση φωτοβολταϊκών σταθμών για εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού
      Άρθρο 155 Σύναψη διμερών συμβάσεων για σταθμούς - Τροποποίηση υποπαρ. ΙΓ4 παρ. ΙΓ άρθρου 1 ν. 4254/2014
      Άρθρο 156 Συμμόρφωση στη Συμφωνία μεταφοράς επικίνδυνων υλικών («ADR») - Προσθήκη παρ. 13 στο άρθρο 15 του ν. 3054/2002
      Άρθρο 157 Κατανομή βιοντίζελ - Προσθήκη περ. ζ) στην παρ. 7 άρθρου 15Α του ν. 3054/2002
      Άρθρο 158 Αξιοποίηση διαθέσιμου περιθωρίου αιολικών σταθμών στα συστήματα των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών
      Άρθρο 159 Κάλυψη έκτακτων αναγκών ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο για την περίοδο Μαρτίου 2022 έως Μαρτίου 2023 - Αντικατάσταση άρθρου 121 ν. 4951/2022
      Άρθρο 160 Απαγόρευση έκδοσης νέων αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο ή πετρελαϊκά προϊόντα - Δυνατότητα μετατροπής αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε άδειες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας - Τροποποίηση άρθρου 132 ν. 4001/2011
      Άρθρο 161 Εγγυητική επιστολή σε σταθμούς παραγωγής με καύσιμο λιθάνθρακα, λιγνίτη, φυσικό αέριο ή πετρελαϊκά προϊόντα
      Άρθρο 162 Έργα υδροηλεκτρικών σταθμών εθνικής σπουδαιότητας - Κατάργηση μετεγκατάστασης του οικισμού «Ακρινής του Νομού Κοζάνης
      Άρθρο 163 Διαδικασίες απαλλοτρίωσης για αιολικούς σταθμούς - Προσθήκη παρ. 4α και τροποποίηση παρ. 7 άρθρου 4 του ν. 4951/2022
      Άρθρο 164 Προώθηση υλοποίησης πιλοτικών έργων Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων - Προσθήκη παρ. 32λστ στο άρθρο 2 και άρθρου 7Α στον ν. 4964/2022 - Τροποποίηση άρθρου 174 ν. 4964/2022
      Άρθρο 165 Παρατάσεις προθεσμιών έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - Τροποποίηση παρ. 2 και 7 άρθρου 56 ν. 4903/2022
      ΜΕΡΟΣ Γ' ΛΑΤΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
      Άρθρο 166 Διαδικασία εκ νέου καθορισμού, τροποποίησης ή επέκτασης προϋφιστάμενης λατομικής περιοχής
      Άρθρο 167 Μεταλλευτικές έρευνες Δημοσίου - Αντικατάσταση άρθρου 1 ν.δ. 4433/1964
      Άρθρο 168 Χρηματοδότηση διεξαγωγής μεταλλευτικών ερευνών - Αντικατάσταση άρθρου 2 ν.δ. 4433/1964
      Άρθρο 169 Δημόσιες μεταλλευτικές περιοχές - Αντικατάσταση άρθρου 3 ν.δ. 4433/1964
      Άρθρο 170 Τρόπος αποδείξεως δικαιώματος έρευνας και εκμεταλλεύσεως - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 44 ν. 4512/2018
      Άρθρο 171 Παράταση προθεσμίας υποβολής απαιτούμενων δικαιολογητικών για τη λειτουργία λατομείων σχιστολιθικών πλακών - Τροποποίηση παρ. 23 άρθρου 68 ν. 4512/2018
      Άρθρο 172 Καταβολή επιδικασθέντων ποσών μειώσεων αποδοχών του προσωπικού του πρώην Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών
      ΜΕΡΟΣ Δ' ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕ-ΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
      Άρθρο 173 Ορισμοί
      Άρθρο 174 Στόχοι προστασίας της φύσης
      Άρθρο 175 Αποκατάσταση χερσαίων και παράκτιων οικοσυστημάτων, οικοσυστημάτων γλυκών υδάτων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων σε περιοχές του δικτύου «Natura 2000»
      Άρθρο 176 Αποκατάσταση των πληθυσμών των επι- κονιαστών
      Άρθρο 177 Αποκατάσταση αστικών οικοσυστημάτων
      Άρθρο 178 Ειδικότερα περιβαλλοντικά ζητήματα - Τροποποίηση άρθρου 21 ν. 1650/1986
      Άρθρο 179 Καταργούμενες διατάξεις
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΥΡΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΜΕΤΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
      Άρθρο 180 Διοικητικές κυρώσεις για περιβαλλοντικές παραβάσεις - Τροποποίηση παρ. 1 και 1α και προσθήκη παρ. 1β, 1γ, 1δ και 1ε στο άρθρο 21 του ν. 4014/2011
      Άρθρο 181 Διοικητική κύρωση σε παραγωγούς απαγορευμένων πλαστικών προϊόντων μιας χρήσεως - Τροποποίηση περ. α) παρ. 2 άρθρου 18 ν. 4736/2020 Άρθρο 182 Ανάθεση καθηκόντων περιβαλλοντικών ελέγχων στα στελέχη των Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών - Τροποποίηση άρθρου 34 ν. 4685/2020
      Άρθρο 183 Υλοποίηση τεχνικών έργων από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής - Τροποποίηση παρ. 5 και 6 άρθρου 27 και παρ. 2 άρθρου 29 ν. 4685/2020
      Άρθρο 184 Καίριες Περιοχές Βιοποικιλότητας - Τροποποίηση άρθρου 33 ν. 4685/2020
      Άρθρο 185 Παράταση χρονικής ισχύος αποσπάσεων υπαλλήλων στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής
      Άρθρο 186 Λειτουργία βάσης δεδομένων Ειδικών Οικολογικών Αξιολογήσεων στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής - Προσθήκη παρ. 10α στο άρθρο 11 του ν. 4014/2011
      Άρθρο 187 Αποκλειστικότητα ανταποδοτικού δικαιώματος επαγγελματικής αλιείας κατοίκων παραλιμνίων Κοινοτήτων σε τεχνητές λίμνες
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
      Άρθρο 188 Ποινική προστασία των ειδών της άγριας πανίδας - Προσθήκη παρ. 29 στο άρθρο 2 και παρ. 8 στο άρθρο 34 του ν. 4830/2021
      Άρθρο 189 Ποινικές κυρώσεις για παραβάσεις που αφορούν προστατευτικά μέτρα, την αντιμετώπιση πυρκαγιών και τη διάνοιξη οδών, επί δασικών εκτάσεων - Αντικατάσταση παρ. 3 άρθρου 68 και παρ. 8 άρθρου 71 ν. 998/1979
      Άρθρο 190 Αγροτικά αδικήματα κλοπής και υπεξαίρεσης - Αντικατάσταση άρθρου 37 ν. 3585/2007
      Άρθρο 191 Αρμόδιο όργανο και διαδικασία επιβολής προστίμου για φθορές που προκαλούνται από ζώα - Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 39 ν. 3585/2007
      Άρθρο 192 Ευθύνη εξουσιαστών ζώων, πτηνών και μελισσών - Αντικατάσταση άρθρου 40 ν. 3585/2007
      Άρθρο 193 Διατάραξη ροής αρδευτικών υδάτων - Αντικατάσταση άρθρου 41 ν. 3585/2007
      Άρθρο 194 Κυρώσεις σε περίπτωση μετατόπισης οροσήμων - Αντικατάσταση άρθρου 42 ν. 3585/2007
      Άρθρο 195 Κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης αγρονομικών διατάξεων - Αντικατάσταση άρθρου 43 ν. 3585/2007
      Άρθρο 196 Αστική ευθύνη αγροτικών αδικημάτων - Τροποποίηση άρθρου 50 ν. 3585/2007
      Άρθρο 197 Κατάσχεση υλοτομικών προϊόντων - Αντικατάσταση παρ. 2 άρθρου 93 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 198 Παράνομη υλοτομία και μεταφορά δασικών προϊόντων - Αντικατάσταση άρθρου 268 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 199 Παράνομη υλοτομία και μεταφορά δασικών προϊόντων - Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 270 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 200 Ποινική δίωξη και πράξεις καταλογισμού - Τροποποίηση παρ. 8 άρθρου 271 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 201 Παρακράτηση φόρου ή μισθώματος του Δημοσίου - Τροποποίηση άρθρου 272 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 202 Απαγόρευση βοσκής - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 276 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 203 Παραβάσεις των περί ρητινοσυλλογής διατάξεων - Αντικατάσταση άρθρου 279 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 204 Κυρώσεις, επί παραβάσεων των περί ρητινοσυλλογής διατάξεων - Αντικατάσταση παρ. 3 άρθρου 286 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 205 Ποινές κατά των παραβατών των διατάξεων περί θήρας - Αντικατάσταση άρθρου 287 ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 206 Διαδικασία βεβαίωσης των παραβάσεων περί θήρας - Αντικατάσταση άρθρου 287Α ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 207 Σύστημα Ελέγχου Συμπεριφοράς Κυνηγών - Αντικατάσταση άρθρου 287Β ν.δ. 86/1969
      Άρθρο 208 Κατάσχεση και δήμευση μέσων παρανόμου θήρας - Αντικατάσταση άρθρου 288 ν.δ. 86/1969 Άρθρο 209 Καταργούμενες διατάξεις
      ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ
      Άρθρο 210 Δημιουργία κοινόχρηστου χώρου δασικής αναψυχής στην περιοχή «ΠΡΩΗΝ ΝΤΑΜΑΡΙΑ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ» του Δήμου Γαλατσίου Αττικής
      Άρθρο 211 Αποζημίωση των μελών των Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων - Προσθήκη παρ. 2α και 2β στο άρθρο 6Α του ν. 3889/2010
      Άρθρο 212 Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 18 ν. 3889/2010
      Άρθρο 213 Εξαίρεση υποχρέωσης επισύναψης δασικού πιστοποιητικού σε συμβολαιογραφικές πράξεις αποδοχής κληρονομίας - Λήψη υπόψη αποφάσεων των Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων για τη βεβαίωση του δασικού ή μη χαρακτήρα - Τροποποίηση άρθρου 20 ν. 3889/ 2010
      Άρθρο 214 Δασικές εκτάσεις σε χερσαία ζώνη λιμένα - Υλοποίηση οικοδομικών αδειών σε μη δασικού χαρακτήρα προστατευόμενες εκτάσεις - Τροποποίηση παρ. 7 άρθρου 3 ν. 998/1979
      Άρθρο 215 Επέμβαση σε δασικές εκτάσεις - Τροποποίηση άρθρου 45 ν. 998/1979
      Άρθρο 216 Εκχερσωμένες εκτάσεις - Τροποποίηση άρθρου 47 του ν. 998/1979
      Άρθρο 217 Διατήρηση του ενιαίου χαρακτήρα ευρύτερων εκτάσεων, επί των οποίων υλοποιούνται τουριστικές επενδύσεις μεγάλης κλίμακας - σύνθετα τουριστικά καταλύματα, και εγκατάσταση Οργανωμένων Τουριστικών Κατασκηνώσεων (campings) - Τροποποίηση άρθρου 49 ν. 998/1979
      Άρθρο 218 Εγκρίσεις επεμβάσεως για το Ελληνικό Δίκτυο Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας και για σταθμούς αποθήκευσης - Προσθήκη παρ. 2α και τροποποίηση περ. α παρ. 3 του άρθρου 53 του ν. 998/1979
      Άρθρο 219 Παράταση προθεσμίας περατώσεως διαδικασίας για επιτρεπτή επέμβαση σε δάσος
      Άρθρο 220 Νομιμοποίηση δαπανών για την αποκατάσταση φυσικής καταστροφής στη Βόρεια Εύβοια Άρθρο 221 Επιχορήγηση Δασικών Συνεταιρισμών Άρθρο 222 Καταργούμενες διατάξεις
      ΜΕΡΟΣ Ε' ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
      Άρθρο 223 Παροχή διευκολύνσεων στις Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης - Προσθήκη παρ. 13 στο άρθρο 29 του ν. 2545/1997
      Άρθρο 224 Χώροι στάθμευσης κάτωθι ασκεπών αθλητικών εγκαταστάσεων - Τροποποίηση παρ. 4 άρθρου 12 ν. 4067/2012
      Άρθρο 225 Χώροι στάθμευσης δημόσιων κοινόχρηστων χώρων - Προσθήκη παρ. 9 στο άρθρο 20 του ν. 4067/2012
      Άρθρο 226 Αεροϋποστηριζόμενοι θόλοι - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 20Α ν. 4067/2012
      Άρθρο 227 Χώροι στάθμευσης δημόσιων κοινόχρηστων χώρων -Εξουσιοδοτική διάταξη - Προσθήκη παρ. 11 στο άρθρο 28 του ν. 4067/2012
      Άρθρο 228 Καθορισμός θέσεων στάθμευσης - Τροποποίηση παρ. 27 άρθρου 28 ν. 4280/2014
      Άρθρο 229 Παράταση προθεσμίας ολοκληρώσεως όψεων - Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 29 ν. 4067/2021
      Άρθρο 230 Μονομερής υπαγωγή και τροποποίηση συστάσεως οριζοντίου ιδιοκτησίας - Τροποποίηση άρθρου 98 ν. 4495/2017
      Άρθρο 231 Ελάχιστες αναγκαίες αποστάσεις των τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών των μικτών τουριστικών καταλυμάτων μικρής κλίμακας από τον αιγιαλό - Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 5 ν. 4179/2013
      Άρθρο 232 Ανέγερση κτηρίων ευαγών ιδρυμάτων και κτηρίων προνοιακού χαρακτήρα και εκπαίδευσης - Προσθήκη παρ. 5 στο άρθρο δέκατο έβδομο του ν. 4296/2014
      Άρθρο 233 Ανέγερση κτηρίων κοινής ωφελείας - Αντικατάσταση παρ. 15 άρθρου 10 ν. 4315/2014
      Άρθρο 234 Προσδιορισμός κοινόχρηστης οδού μέσω Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων - Τροποποίηση περ. γ) παρ. 1 άρθρου 8 ν. 4447/2016
      Άρθρο 235 Αναθεώρηση μέσω Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου - Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 13 ν. 4447/2016
      Άρθρο 236 Προϋποθέσεις επιτρεπτής συνένωσης ομόρων γηπέδων - Αυθεντική ερμηνεία παρ. 6 άρθρου 33 ν. 4759/2020
      Άρθρο 237 Κατανομή αρμοδιοτήτων Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 8 ν. 4315/2014, παρ. 3 άρθρου 35 και παρ. 2 και 6 άρθρου 38 ν. 4495/2017
      Άρθρο 238 Εκκρεμείς διαδικασίες μετατροπής της εισφοράς σε γη προς δήμους σε εισφορά σε χρήμα για την ανέγερση εκτός σχεδίου τουριστικών εγκαταστάσεων - Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 34 ν. 4759/2020
      Άρθρο 239 Παρατάσεις ισχύος προεγκρίσεων οικοδομικών αδειών - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 42 ν. 4495/2017
      Άρθρο 240 Κέντρα Δεδομένων και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων - Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 44 ν. 4759/2020
      Άρθρο 241 Οικοδομική άδεια σε οικοδομές μη ρυμοτομούμενων τμημάτων ακινήτων - Προσθήκη παρ. 2α στο άρθρο 88 του ν. 4759/2020
      Άρθρο 242 Διορθώσεις επί των μεταβατικών διατάξεων του ν. 4759/2020
      Άρθρο 243 Διεύρυνση του πεδίου και της παράτασης του χρόνου αναστολής οικοδομικών εργασιών στον Υμηττό - Τροποποίηση άρθρου 72 ν. 4843/2021
      Άρθρο 244 Επανέκδοση Βεβαιώσεως λόγω μεταφοράς θέσεως πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών - Προσθήκη παρ. 9 στο άρθρο 91 του ν. 4951/2022
      Άρθρο 245 Εξαίρεση πιλοτικών θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών - Τροποποίηση περ. γ) παρ. 2 άρθρου 87 ν. 4964/2022
      Άρθρο 246 Δημιουργία ιατρικής βιβλιοθήκης
      Άρθρο 247 Διευκρίνιση αγροτικού χαρακτήρα εκτάσεων - Τροποποίηση παρ. 15 άρθρου 2 ν. 4626/2019
      Άρθρο 248 Επικαιροποίηση διαδικασιών αδειοδότησης στον Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού - Αγίου Κοσμά - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 5 ν. 4062/2012 Άρθρο 249 Χώροι στάθμευσης και συνδέσεις με το οδικό δίκτυο του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού - Αγίου Κοσμά - Αντικατάσταση παρ. 9, 10 και 11 άρθρου 5Α ν 4062/2012
      Άρθρο 250 Άμισθοι ειδικοί σύμβουλοι Γραφείου Ελληνικού
      Άρθρο 251 Μεταβατικές διατάξεις
      Άρθρο 252 Καταργούμενες διατάξεις
      ΜΕΡΟΣ ΣΤ' ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΕΡΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
      Άρθρο 253 Εγκατάσταση μικρών μονάδων βιολογικού καθαρισμού σε γαίες υψηλές παραγωγικότητας - Τροποποίηση περ. α' παρ. 6 άρθρου 56 ν. 2637/1998 Άρθρο 254 Ζώνες προστασίας του Όρους Αιγάλεω - Τροποποίηση άρθρου 21 ν. 2742/1999
      Άρθρο 255 Διαχείριση Απορριμμάτων στον Δήμο Θήρας
      Άρθρο 256 Κατανομή αρμοδιοτήτων περί την διαχείριση προσμίξεων - Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 31 ν. 4819/2021
      Άρθρο 257 Διατάξεις για παράταση προσωρινής λειτουργίας Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων Άρθρο 258 Κανονισμός Διαχείρισης Εκκένωσης Βυτιοφόρων - Προσθήκη παρ. 4 στο άρθρο 22 του ν. 1068/ 1980
      Άρθρο 259 Καταργούμενες διατάξεις
      ΜΕΡΟΣ Ζ' ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
      Άρθρο 260 Μεθοδολογία υπολογισμού απαιτούμενου εσόδου των Διαχειριστών Διανομής Φυσικού Αερίου
      Άρθρο 261 Δυνατότητα μεταφοράς κεφαλαίων στον Λογαριασμό Ασφάλειας Εφοδιασμού - Προσθήκη άρθρου 73Α στον ν. 4001/2011
      Άρθρο 262 Μη προβολή δικαιωμάτων δημοσίου - Προσθήκη περ. η) στην περ. ΙΙΙ της παρ. 1 άρθρου 10 ν. 3208/2003
      Άρθρο 263 Συσκευασία και μεταποίηση αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 8 του από 11.6.1980 προεδρικού διατάγματος Άρθρο 264 Χρήσεις γης τοπικού ρυμοτομικού σχεδίου για εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στη Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας Κοζάνης - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 19 ν. 4180/2013
      Άρθρο 265 Προσεισμικός έλεγχος κτηρίων
      Άρθρο 266 Καθαρισμός χώρων για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της - Αντικατάσταση υποπερ. 26 περ. β παρ. Ι άρθρου 75 Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων
      Άρθρο 267 Οργάνωση και λειτουργία Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας-Προσθήκη άρθρου 54Α στον ν. 4662/2020
      Άρθρο 268 Μέτρα προστασίας Ναυαγίου Ζακύνθου - Προσθήκη παρ. 8 στο άρθρο 68 ν. 4875/2021
      Άρθρο 269 Υπεύθυνος λειτουργίας για κολυμβητικές δεξαμενές εντός τουριστικών καταλυμάτων - Τροποποίηση περ. α' και β' παρ. 3 άρθρου 46 ν. 4688/2020
      Άρθρο 270 Aναστολή οικοδομικών αδειών στις εκτός σχεδίου περιοχές της νήσου Μυκόνου
      Άρθρο 271 Σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία μικτών κλιμακίων ελέγχου
      Άρθρο 272 Διόρθωση παραπομπής περί βάσεως υπολογισμού διοικητικού προστίμου - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 69 ν. 4819/2021
      Άρθρο 273 Παρατάσεις προθεσμιών σε ζητήματα αποβλήτων και ενέργειας - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 86 ν. 4819/2021, παρ. 5 άρθρου 25 ν. 4685/2020, παρ. 9 άρθρου 54 και παρ. 2 άρθρου 94 ν. 4951/2022
      ΕΝΟΤΗΤΑ Δ' ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
      Άρθρο 274 Ρήτρα επαναξιολόγησης διατάξεων μέσω δημόσιας διαβούλευσης
      Άρθρο 275 Έναρξη ισχύος
      ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΧΕΡΣΑΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΛΥΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ - ΤΥΠΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ - ΤΥΠΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΙΔΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI - Άρθρο 139 (άρθρο 21 ν. 2742/1999)
      ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VII
      Περισσότερα...

      0

    • Ενέργεια-ΑΠΕ

      Εurelectric: Κώδωνας κινδύνου για ηλεκτρικά δίκτυα και ΑΠΕ

      Engineer

      Η Eurelectric εκφράζει την έντονη ανησυχία της για την ομαλή λειτουργία των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης με την κατάργηση των φθοριούχων αέριων.
      Η σταδιακή κατάργηση των φθοριούχων αερίων έως το 2030, πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αναμένεται να ψηφιστεί σήμερα στο Ευρωκοινοβούλιο θέτει σε κίνδυνο τα ηλεκτρικά δίκτυα αλλά και τον στόχο για εγκατάσταση 750 GW αιολικής και ηλιακής ισχύος έως την ίδια ημερομηνία.
      Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η ευρωπαϊκή ενεργειακή βιομηχανία σημειώνοντας ότι η κατάργηση θα πρέπει να γίνει σταδιακά και λαμβάνοντας υπόψη τον μακρύ χρόνο διάρκειας των υποδομών.
      Η Eurelectric εκφράζει την έντονη ανησυχία της για την ομαλή λειτουργία των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης με την κατάργηση των φθοριούχων αέριων στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης και της αντιμετώπισης και της κλιματικής κρίσης.
      Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση του κανονισμού της ΕΕ σε ότι αφορά τα φθοριούχα αέρια, μεταξύ αυτών και το SF6, το οποίο έχει εκτεταμένη χρήση σε όλες τις μονάδες ηλεκτρικής ενέργειας ανεξαρτήτου τεχνολογίας προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης τους έως το 2030.
      Η Eurelectric σε επιστολή τους που συνυπογράφεται από 50 οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων εταιρειών κοινής ωφελείας της Ευρώπης, εθνικών ενώσεων, DSOs, TSOs και κατασκευαστών, ζητεί να εγκριθεί ένας Κανονισμός που θα διασφαλίζει τις ανάγκες της Ευρώπης για ταχεία και τη συνεχή επέκταση των δικτύων ηλεκτρικής και για την επίτευξη των στόχων της για το κλίμα και την ενεργειακή ασφάλεια.
      Όπως αναφέρει η επιστολή της Eurelectric η κατάργηση πρέπει να γίνει με σταδιακό και ρεαλιστικό τρόπο για να διασφαλιστεί ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία μπορεί να αυξήσει την παραγωγή συστημάτων χωρίς SF6 και ότι οι Διαχειριστές των δικτύων μπορούν να συνεχίσουν την ασφαλή λειτουργία της υπάρχουσας υποδομής μέχρι το τέλος της διάρκειας ζωής της.
      Στην ίδια επιστολή επισημαίνεται ότι μέχρι το 2030 η ΕΕ θέλει να εγκαταστήσει και να συνδέσει 750 GW αιολικής και ηλιακής ισχύος. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι οι διαχειριστές συστημάτων απαιτούν μια σταθερή, ασφαλή και ανταγωνιστική παροχή ηλεκτρικού εξοπλισμού χωρίς SF6.
      Αυτό αποτελεί προϋπόθεση για να διασφαλιστεί ότι τα ευρωπαϊκά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν να ενσωματώσουν την αυξανόμενη παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εγκαίρως και με οικονομικά αποδοτικό τρόπο και να παρέχουν αξιόπιστα ενέργεια στους καταναλωτές.

      Όπως τονίζει, πολλές τεχνολογίες υψηλής τάσης χωρίς SF6 είναι ήδη διαθέσιμες και κατασκευάζονται στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να διατηρήσει μια τεχνολογικά ουδέτερη προσέγγιση μεταξύ τέτοιων εναλλακτικών λύσεων. Η ιεράρχηση μόνο μιας επιλογής θα καθυστερούσε την ενεργειακή μετάβαση για περισσότερο από μια δεκαετία.
      Η αντικατάσταση του SF6 με εναλλακτικά σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις κάθε φορά που προβλέπεται συντήρηση ή επισκευή θα απαιτήσει αλλαγή ολόκληρου του σχεδιασμού της υποδομής.
      Οι συνέπειες θα είναι τεράστιες καθυστερήσεις στο δίκτυο ή στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, καθώς και τεράστια απόβλητα από εξοπλισμό που λειτουργεί σωστά που θα πρέπει να αποξηλωθεί πριν από το τέλος της διάρκειας ζωής τους.
      Αυτό θα υπονόμευε τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της Ευρώπης, θα δημιουργήσει σημαντικούς όγκους αποβλήτων και θα οδηγήσει σε υψηλό πρόσθετο κόστος για τους Διαχειριστές.
      Ο εξοπλισμός που είναι ήδη εγκατεστημένος σήμερα θα πρέπει να παραμείνει επισκευάσιμος και συντηρήσιμος μέχρι το τέλος της σχεδιασμένης διάρκειας ζωής του που μπορεί να είναι έως και 50 χρόνια.
      Περισσότερα...

      0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.