Θα σου πω αυτά που γνωρίζω. Λοιπόν:
Το ΥΠΠΟ μέσω των αρμόδιων Εφορειών όταν περιορίζει τα δικαιώματα που πηγάζουν από το νόμο σε μια ιδιοκτησία οφείλει να αποζημιώσει για αυτό! Είναι ξεκάθαρο από την αρχαιολογική νομοθεσία από την οποία παραθέτω και το παρακάτω κείμενο (άρθρο 19, Ν 3028/2002, ΦΕκ 153Α/28-6-2002, το κείμενο το έκανα c/p από εδώ -> http://www.law-archaeology.gr/Index.asp?C=93)
"
Για την προστασία μνημείων, αρχαιολογικών χώρων ή ιστορικών τόπων ή για τη διενέργεια ανασκαφών ο Υπουργός Πολιτισμού μπορεί να επιβάλλει
α) στέρηση χρήσης , προσωρινή ή οριστική ή
β) περιορισμό της χρήσης ακινήτου, προσωρινό ή οριστικό.
α) προσωρινός περιορισμός ή στέρηση χρήση
Σε περίπτωση ουσιώδους προσωρινού περιορισμού ή ουσιώδους προσωρινής στέρησης της κατά προορισμό χρήσης του όλου ακινήτου, καταβάλλεται αποζημίωση, η οποία υπολογίζεται με βάση τη μέση κατά προορισμό απόδοση του ακινήτου πριν τον περιορισμό ή τη στέρηση της χρήσης, λαμβανομένης υπόψη και της ιδιότητας του ακινήτου ως μνημείου, εφόσον αυτή συντρέχει.
Σε περίπτωση προσωρινής στέρησης της κατά προορισμό χρήσης του όλου ή μέρους ακινήτου μέσα στο οποίο υπάρχουν μνημεία ή άλλων παρακείμενων ακινήτων, εάν κρίνεται απαραίτητο για την προστασία των μνημείων αυτών, κάθε θιγόμενος μπορεί να υποβάλει αίτηση για αποζημίωση.
β) οριστικός περιορισμός ή στέρηση χρήση
Σε περίπτωση ουσιώδους οριστικού περιορισμού ή οριστικής στέρησης της κατά προορισμό χρήσης τμήματος του ακινήτου, η αποζημίωση καταβάλλεται για το τμήμα αυτό, εκτός εάν ο περιορισμός ή η στέρηση επιφέρει ουσιώδη οριστικό περιορισμό ή οριστική στέρηση της κατά προορισμό χρήσης του όλου ακινήτου. Σε αυτή την περίπτωση καταβάλλεται αποζημίωση για όλο το ακίνητο.
Σε περίπτωση ουσιώδους οριστικού περιορισμού ή οριστικής στέρησης της κατά προορισμό χρήσης του όλου ακινήτου καταβάλλεται πλήρης αποζημίωση.
Δικαίωμα για αποζημίωση έχει και ο ιδιοκτήτης ακινήτου του οποίου το ακίνητο εντάσσεται σε ζώνες προστασίας.
Το εάν συντρέχει περίπτωση καταβολής αποζημίωσης καθώς και το ύψος αυτής αποφασίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Πολιτισμού που εκδίδεται ύστερα από γνώμη ειδικής επιτροπής. Με τη ίδια απόφαση καθορίζεται και το ύψος της αποζημίωσης.
Σε περίπτωση κατά την οποία το ποσό που έχει ή προβλέπεται να καταβληθεί ως αποζημίωση λόγω στέρησης ή περιορισμού χρήσης ακινήτου, προσεγγίζει την αξία του ακινήτου τότε αυτό κηρύσσεται απαλλοτριωτέο."
Όπως λέει ο νόμος η αποζημίωση για την στέρηση χρήσης γίνεται με βάση τον προορισμό του ακινήτου . Ο προορισμός πρέπει να μπορεί να αποδειχθεί με κάποιον τρόπο. Αν π.χ. ο ιδιοκτήτης δεν έχει στο όνομα του κάποιο χώρο ως κύρια κατοικία, μπορεί να αποδειχθεί ότι το εν λόγω γεωτεμάχιο προορίζεται για αυτό το σκοπό, οπότε και το ΥΠΠΟ οφείλει να τον αποζημιώσει αναλόγως. Αν όμως αποδειχθεί ότι ο προορισμός της ιδιοκτησίας είναι αγροτικός/γεωργικός τότε η αποζημίωση αφορά μόνον αυτή την στέρηση χρήσης εφόσον φυσικά του τη στερήσουν (συνήθως σε ιδιοκτησίες με αρχαιολογικά ευρήματα σε κάποιο μικρό σχετικά βάθος όπου με την άρωση μπορεί να καταστραφούν).
Οι αποφάσεις ΣτΕ είναι πολλές τελικά. Μια γεύση μπορείς να πάρεις από εδώ:
http://www.law-archaeology.gr/Index.asp?C=169
Επίσης την αρχαιολογική νομοθεσία θα την βρείς εδώ:
http://www.yppo.gr/5/g5220.jsp
Και από όσο γνωρίζω και εγώ ο ίδιος το πρόβλημα έγκειται στην σημαντική έλλειψη χρηματικών πόρων για την καταβολή των σχετικών αποζημιώσεων. Για να πάρεις μια ιδέα της κατάστασης που επικρατεί, διάβασε και αυτό το άρθρο της Ελευθεροτυπιας:
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=96955
Καθαρά προσωπική μου άποψη: Αν κάποια στιγμή απαλλοτριωθεί το ακίνητο τελικά (μαζί με οποιεσδήποτε πιθανές υπερκείμενες κατασκευές που επιτραπούν) το κόστος ανέγερσης σε σχέση με το ύψος αποζημίωσης θα είναι μάλλον δυσανάλογο. Το σκεπτικό αυτό βέβαια δεν αποκλείει και άλλα ενδεχόμενα...
Αυτά. Ελπίζω να σε βοήθησα.