Με το θέμα αυτό έχει ασχοληθεί εκτενώς, ο Αριστείδης Αφεντουλίδης Διπλ. Ναυπηγός Μηχ/γος Μηχ/κός ΕΜΠ
ΥΔΡΑΥΛΙΚΗ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ
Κλάδοι εφαρμογής
Οι τομείς εφαρμογής στους οποίους η παρούσα ανάλυση και εισήγηση έχει εφαρμογή είναι οι κατασκευές αυτονομιών κεντρικής θέρμανσης, κεντρικού κλιματισμού (συστήματα αέρα – νερού ή νερού – νερού), κατασκευές τηλεθέρμανσης, όπως και βιομηχανικές εγκαταστάσεις διανομής υγρών σε κλειστά υδραυλικά συστήματα.
Η έννοια της αυτονομίας
Αυτονομία είναι κλειστό υδραυλικό κύκλωμα πολλαπλών κλάδων, όπου σε κάθε κλάδο απαιτείται να υπάρχει υδραυλικός και θερμικός έλεγχος.
Η έννοια της υδραυλικής εξισορρόπησης
Η έννοια και ο σκοπός της υδραυλικής είναι ο έλεγχος και η διατήρηση των παροχών τροφοδοσίας ανά κλάδο. Εδώ διαχωρίζουμε δύο πιθανές καταστάσεις και συνθήκες ρύθμισης, την στατική και την δυναμική εξισορρόπηση. Η στατική ρύθμιση γίνεται κατά την έναρξη λειτουργίας της εγκατάστασης και προκύπτει βάσει θεωρητικών αρχικών υπολογισμών. Η διαδικασία στραγγαλισμού για την επίτευξη των ονομαστικών ανά κλάδο παροχών είναι επαναληπτική διαδικασία. Και αυτό γιατί η ρύθμιση ενός κλάδου επιφέρει υδραυλικές αλλαγές στους υπολοίπους, επομένως απαιτείται επαναληπτικός κυκλικός στραγγαλισμός στους κλάδους εωσότου επιτευχθούν τα ζητούμενα.
Διατήρηση των παροχών και λοιπών υδραυλικών χαρακτηριστικών ανά κλάδο μπορεί να υπάρξει μόνον εάν δεν επέρχονται αλλαγές στις συνθήκες λειτουργίας ανά κλάδο. Εάν όμως επέρχονται, πράγμα που είναι το σύνηθες, τότε απαιτείται δυναμική ρύθμιση, ρύθμιση δηλαδή προσαρμοζόμενη συνεχώς στις συνθήκες ροής. Τότε οι πιθανότητες ανταπόκρισης του συστήματος είναι μικρές και αυτό θα γίνει φανερό στην συνέχεια.
Χρησιμοποιούμενα μέσα
Τα υδραυλικά στοιχεία που χρησιμοποιούμε για την υδραυλική εξισορρόπηση είναι οι στραγγαλιστικές βαλβίδες ελεγχόμενου ΔΡ, οι αναλογικές ηλεκτροβάνες και οι διαφορικοί υδραυλικοί ελεγκτές. Τα πρώτο στοιχείο απαιτεί χειροκίνητο έλεγχο και είναι κατάλληλο μόνο για στατική ρύθμιση. Τα υπόλοιπα δύο στοιχεία είτε είναι ηλεκτροκίνητα είτε κινούμενα μέσω σερβομηχανισμών (ελατήριο – μεμβράνη). Είναι δε κατάλληλα και για στατική και για δυναμική ρύθμιση. Στην περίπτωση της στατικής ρύθμισης θα ακολουθήσουν αυτόνομα μία επαναληπτική διαδικασία στραγγαλισμού εωσότου επιτύχουν τις ζητούμενες παροχές.
Στην περίπτωση της δυναμικής ρύθμισης δηλαδή της απαίτησης να προσαρμόζουν στραγγαλισμούς τους στα μεταβαλλόμενα υδραυλικά χαρακτηριστικά του δικτύου, ακολουθούν μεν μία αυτόνομη διαδικασία συνεχούς στραγγαλισμού, αλλά είναι πλέον σχετικό εάν θα επιτευχθούν ποτέ οι ζητούμενες παροχές. Και αυτό γιατί τα στραγγαλιστικά στοιχεία έχουν ένα εύρος ΔΡ, στο οποίο συμπεριφέρονται αναλογικά και ουσιαστικά λειτουργούν. Εκτός αυτού του ορίου δεν μπορούν να ανταποκριθούν. Τελικά παρουσιάζεται το φαινόμενο, όλα τα δυναμικά ρυθμιστικά στοιχεία να βρίσκονται σε συνεχή επαναληπτική διαδικασία στραγγαλισμού.
Η έννοια του υδραυλικού διαχωρισμού
Η έννοια και ο σκοπός του υδραυλικού διαχωρισμού είναι όμοιος με εκείνον της υδραυλικής εξισορρόπησης, δηλαδή είναι ο έλεγχος και η διατήρηση των παροχών τροφοδότησης ανά κλάδο. Αλλά επίσης είναι και ο πλήρης υδραυλικός διαχωρισμός των κλάδων μεταξύ των, έτσι ώστε οι ρυθμίσεις σε έναν κλάδο να επιφέρουν αλλαγές μόνον στον κλάδο και όχι στο υπόλοιπο δίκτυο. Έτσι γίνεται φανερό πως υπό αυτές τις συνθήκες, και η στατική και η δυναμική ρύθμιση γίνονται με απόλυτη επιτυχία με τα ίδια υδραυλικά στοιχεία, χωρίς να απαιτείται επαναληπτική διαδικασία και χωρίς να υπάρχει πιθανότητα αποτυχίας.
Χρησιμοποιούμενα μέσα
Χρησιμοποιούνται τα ίδια υδραυλικά στοιχεία για τον έλεγχο των παροχών και ο συλλέκτης υδραυλικού διαχωρισμού για την επίτευξη του υδραυλικού διαχωρισμού.
Λειτουργική διαφοροποίηση
• Προκύπτει υδραυλικά εξισορροπημένο και αυτοελεγχόμενο σύστημα.
• Διαχωρίζονται υδραυλικά οι κλάδοι μεταξύ τους χωρίς χρήση διαφορικών ελεγκτών και χωρίς περιορισμούς στην πτώση πίεσης.
• Παρουσιάζεται απόλυτη σταθερότητα και ισορροπία στην υδραυλική συμπεριφορά του συστήματος. Παραμένει δε ανεπηρέαστο από στιγμιαίες υδραυλικές διεγέρσεις, όπως είναι η ρύθμιση διά στραγγαλισμού της παροχής κλάδου ή η εξ’ ολοκλήρου υδραυλική αποκοπή του κλάδου.
Διαδικασία σύγκρισης
Στην συνέχεια θα γίνει σύγκριση της υδραυλικής συμπεριφοράς του ιδίου δικτύου 7 κλάδων, δομημένου με 4 διαφορετικούς τρόπους ως εξής:
• Δομή αυτονομίας με ηλεκτροβάνα on-off ανά κλάδο και κεντρικό κυκλοφορητή
• Δομή αυτονομίας με ηλεκτροβάνα on-off ανά κλάδο και κεντρικό κυκλοφορητή σταθερού ΔΡ (ηλεκτρονικός)
• Δομή αυτονομίας με κυκλοφορητή ανά κλάδο και κλαπέ βαρύτητας
• Δομή αυτονομίας με τον συλλέκτη υδραυλικού διαχωρισμού.
Έστω εγκατάσταση αυτονομίας επτά κλάδων. Τα αναμενόμενα ΔΡ έστω ότι είναι από 2,0 έως 3,0 m ανά κλάδο και 1,5 m για τον κεντρικό κλάδο του εναλλάκτη θερμότητας (λέβητας ή ψυκτικό) – (πίνακας 1).
Οι παραπάνω τιμές αντιστοιχούν σε μία τυπική εγκατάσταση με χαλκοσωλήνα διατομών Φ28, Φ22, Φ18 και κατασκευή λεβητοστασίου διατομής τουλάχιστον 11/4’’.
Θεωρώντας πως ο κεντρικός κλάδος στον συλλέκτη προσαγωγής και στον συλλέκτη επιστροφής βρίσκεται μεταξύ του 3ου και 4ου καταναλωτή και ότι οι απώλειες ροής μέσα στον συλλέκτη είναι αμελητέες, εφόσον αυτός διαθέτει διατομή τουλάχιστον 3’’, επιλύουμε υδραυλικά το σύστημα ως εξής :
Για κάθε τεχνοτροπία κατασκευής αυτονομίας, όπως αυτές αναφέρθηκαν παραπάνω, και για τα υδροδυναμικά χαρακτηριστικά των κλάδων του πίνακα, θα υπολογιστούν τα υδροδυναμικά μεγέθη για σύγκριση και εποπτεία ως εξής: Για κάθε είδος αυτονομίας θα υπολογιστούν τα υδροδυναμικά μεγέθη του δικτύου όταν όλοι οι καταναλωτές είναι ενεργοί και στην συνέχεια όταν είναι ενεργός ένας καταναλωτής κάθε φορά.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΤΗ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΤΗ
Συνεχίζετε στο δεύτερο μέρος.