Μαυρουλέας

Δεν το γνώριζα. Αν και είχα εκπαιδευτεί στην Ελβετία στις μεμβράνες που παρήγαγαν και έχω εφαρμόσει σε έργα εδώ στην Ελλάδα.

Με συγχωρείτε για την επιμονή μου αλλά οι PVC μεμβράνες θεωρούνται "απόλυτα" φράγματα υδρατμών. Εκτός και αν ενοείτε κάτι άλλο και όχι τις στεγανωτικές μεμβράνες.

Η PVC έχει 200.000 μ και το ασφαλτόπανο (αν δεν φέρει επικάλυψη αλουμινίου) περίπου 40.000

Ως ελαφρομπετόν Terry συνηθίζεται να ονομάζεται στην αγορά το αφρομπετόν (που είναι καθαρό τσιμέντο με νερό και αφρογόνο). Κύριε Ροδόπουλε μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλα υλικά. Δεν είναι αναγκαίο πάντα το ασφαλτόπανο. Και δεν είναι αναγκαίοι πάντα οι εξαερισμοί στο ασφαλτόπανο (πχ αν η παραγωγή υδρατμών από κάτω είναι πολύ μικρή ή σε μία ανεστραμμένη μόνωση).

Γιατί;

Συμφωνώ σε όλα εκτός εν μέρει από το 3. Σε γενικές γραμμές με μία στρώση ημιανεξαρτησίας και διαπνοής και διπλή ασφαλτική μεμβράνη αλλά και ενδεχομένως με μια αντιμετώπιση ακμών από χαλίκια μπορείς με ασφαλτικές μεμβράνες που όμως να εμπεριέχουν τον ισχυρό οπλισμό που περιγράφεται στην ΕΤΕΠ. Επειδή ασχολούμαι καθαρά με εφαρμογές (είμαι επαγγελματίας του κλάδου και όχι έμπορος) η εξομάλυνση που απαιτείται σ' αυτή την περίπτωση έχει σημαντικά μικρότερο κόστος από την εξομάλυνση για την ορθή εφαρμογή ενός επαλειφόμενου οπλισμένου υλικού, καθώς το τελευταίο απαιτεί σχεδόν εντελώς επίπεδη επιφάνεια (διαφορετικά ο οπλισμός θα εξέχει από το υλικό ή θα ζαρώνει). Εφαρμόζω επαλειφόμενα υλικά οπλισμένα (πάντα με οπλισμό) όπως και μεμβράνες ασφαλτικές, PVC, EPDM κλπ. εδώ και 24 χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια προσπάθησα να συστηματοποιήσω την εμπειρία μου αλλά και την εμπειρία συναδέλφων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δεν υπάρχει μαγικό υλικό. Σίγουρα όμως δεν θα θεωρούσα τις ασφαλτικές μεμβράνες αποτυχημένο σύστημα. Αποτυχημένες τις περισσότερες των εφαρμογών, ναι, αυτό είναι αλήθεια. Ειδικά όταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία μάλιστα αυτές γίνονταν και γίνονται με ακατάλληλες προδιαγραφές (πχ μία στρώση πλαστομερούς ασφαλτικής μεμβράνης στους -5ο C κατώτερης θερμοκρασίας αντοχής σε θραύση από καταπόνηση, 4 κιλών/τετρ. μέτρο και με οπλισμό 110-140 γραμ./τετρ. μέτρο που αποτελεί τη συντριπτική πλειοψηφία των ασφαλτοπάνων που εφαρμόζονται στην Ελλάδα, και μάλιστα και σε δώματα με μεγάλα εμβαδά! Ή μια απολύτως αποτυχημένη διάστρωση ή και συγκόλληση των ασφαλτικών φύλλων). Θα μπορούσε όμως να είναι το πιο πετυχημένο σύστημα, λόγω του χαμηλού κόστους και της ευελιξίας του στην εφαρμογή αλλά και του μεγάλου προσδόκιμου ζωής που εμφανίζει αν εκτελεσθεί ορθά. Εδώ βέβαια πρέπει να τονίσω ξανά τον ρόλο των υδρογεφυρών και ευπαθών σημείων και την ανάγκη εντοπισμού τους από τη μελέτη. Γιατί η συμβολή τους στην αστοχία μονώσεων σε δώματα είναι σημαντικότατη. Μέχρι στιγμής έχω καταγράψει και αναλύσει πάνω από120 διαφορετικά ευπαθή σημεία. Και δεν αναφέρομαι ασφαλώς σε συγκεκριμένες περιπτώσεις αλλά σε γενικές κατηγορίες τέτοιων σημείων που εμφανίζονται σε ελληνικά δώματα. Η δε επίλυσή τους για την κάθε κατηγορία είναι διαφορετική. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις διαφορετική ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου, ανά έργο, σημείου. Πράγματι όπως λέτε "το βέλτιστο" γιατί όταν έχουμε ένα δώμα σε παλαιό κτήριο το οποίο δεν αντέχει στατικά να δοθούν κλίσεις με γαρμπιλομπετόν και άρα βάρη των 200 κιλών/ τετρ μέτρο και άνω δεν έχουμε και άλλη επιλογή. [Παρεμπιπτόντως θα ήθελα να επισημάνω πως το ελαφρομπετόν δεν περιλαμβάνεται στα ελαφροσκυροδέματα. Αυτά αφορούν το περλομπετόν και την ελαφρόπετρα].

Συγνώμη TERRY, έχετε δίκιο. Για κάποιο περίεργο λόγο μπέρδεψα προσωρινά το ΕΤΕΠ με το ΠΕΤΕΠ στο μυαλό μου, αν και λίγο πριν είχα και γω αναφερθεί στις ΕΤΕΠ. Κύριε Ροδόπουλε η σημερινή ισχύουσα ΕΤΕΠ για τη μόνωση δώματος είναι σύντμηση του ΕΛΟΤ 14-15. Συμμετείχα κι εγώ αλλά όχι στο σύνολο των συνεδριάσεων (κυρίως των αρχικών). Η επιτροπή ήταν 10 μελής και συνεδρίασε για αρκετά χρόνια. Το προϊόν που παρήχθη ήταν δύο τόμοι αρκετών σελίδων θα έλεγα. Τελικά συντμήθηκε σε έναν τόμο πολύ λιγότερων σελίδων και κατά την άποψή μου ορθώς αφού κρατήθηκαν τα βασικά σημεία και η μόνωση πλέον δεν θα αγγίζει τα απαγορευτικά ποσά του 1415. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένας Κανονισμός πάνω απ' όλα πρέπει να είναι εφαρμόσιμος, διαφορετικά η αγορά θα τον παρακάμψει καθιστώντας τον μη λειτουργικό, χωρίς όμως να χάνει τα βασικά ποιοτικά του χαρακτηριστικά. Από εκεί και πέρα οτιδήποτε παραπάνω που θα καθιστούσε την εργασία μας ακόμη καλύτερη μπορεί να υιοθετηθεί (πχ μία ακόμη στεγανωτική στρώση που να εμφανίζει υψηλή διαπνοή όμως αλλά και αντοχή σε λιμνάζοντα νερά κατευθείαν επί της πλάκας σκυροδέματος, με στόχο την προστασία της σε περίπτωση τραυματισμού της πρώτης αναγκαίας στεγανωτικής στρώσης πάνω από το υλικό των κλίσεων.

Είναι τόσο σχετικά αυτά που αναφέρατε στην δεύτερη πρόταση που δεν είναι εύκολο να υιοθετηθούν. Αλλού αυτά ισχύουν αλλού όχι. Για παράδειγμα: ποια επαλειφόμενα υλικά; Υπάρχουν πάρα πολλά που κυκλοφορούν. Και πάνω σε τι υπόστρωμα; Για παράδειγμα μπορούμε να διαστρώσουμε επαλειφόμενο υλικό σε ελαφρομπετόν; Ποτέ. Μπορούμε να εφαρμόσουμε ακρυλικής βάσεως υλικά σε επιφάνεια που δεν έχει καλές κλίσεις; Θα καταστραφούν πολύ σύντομα. Μπορούμε σε επιφάνειες που έμφανίζουν ανωμαλίες και δεν είναι λείες να διαστρώσουμε επαλειφόμενα υλικά; Δεν μπορούμε γιατί απλούστατα θα κυλίσουν προς τα χαμηλότερα σημεία και θα αφήσουν ένα απλό φιλμ υλικού στα ψηλότερα τμήματα. Μπορούμε να εφαρμόσουμε τα περισσότερα πολυουρεθανικής βάσεως στεγανωτικά υλικά όταν οι κλίσεις υπερβαίνουν το 2%. Το υλικό θα "τσουλίσει". Συνεπώς η επιλογή ενός υλικού εξαρτάται από πάρα πολλές παραμέτρους. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται τόσο στα υλικά αλλά στις συνθήκες - παραμέτρους του έργου και ασφαλώς στην ορθή εφαρμογή του.

Από την 6η Αυγούστου δεν μιλάμε για ΕΤΕΠ πλέον αλλά για Εθνική Προδιαγραφή. Μια τεχνική προδιαγραφή είναι αλήθεια ότι επισημαίνει πως πρέπει κάτι να κατασκευάζεται ώστε να περιορίζει τα προβλήματα. Το κάθε κτήριο έχει τις ιδιαιτερότητές του τις οποίες δεν μπορει να προβλέψει εξ ολοκλήρου. Μπορεί όμως όπως ανέφερα και πιο πάνω να περιορίσει σημαντικότατα τα λάθη και τα ευπαθή σημεία. Τρία απλά παραδείγματα για να γίνει πιο κατανοητό: 1) Πότε τοποθετούμε φράγμα υδρατμών, πως το τοποθετούμε και τι πρέπει να προσέχουμε ώστε να διασφαλίζεται η ορθή λειτουργία της μόνωσης από την επίδρασή του στο σύστημα. 2) Πώς κατασκευάζουμε ένα στηθαίο; Ποιές προδιαγραφές πρέπει να έχει ώστε να μην προκαλούνται ρηγματώσεις στη βάση του και αποκολλιέται από την πλάκα σκυροδέματος (πολύ συχνό στα δώματα δεν συμφωνείτε; ) να προστατεύει την απόληξη της στεγανωτικής μεμβράνης επί αυτού, να αποκλείει την εμφάνιση κάθετων ρωγμών από πλημμελή πρόβλεψη των συστολικών και διαστολικών του κινήσεων, να αποτρέπει φαινόμενα αποκόλλησης των στεγανωτικών στρώσεων λόγω ανεμοπιέσεων κλπ. 3) Διασφαλίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις σε αντοχές των στεγανωτικών υλικών (και όχι μόνο) ώστε να εξασφαλίζεται και ένα επαρκές προσδόκιμο ζωής τους μετά την εφαρμογή τους. Τι δεν μπορεί να προβλέψει μια τέτοια Τεχνική Προδιαγραφή: Τις ασυνήθιστες ιδιαιτερότητες του έργου (πχ κυκλική περίμετρο, ζαρντινιέρες σε τμήμα του δώματος κλπ) αλλά και την εκπαίδευση που έχει το συνεργείο για την ορθή εφαρμογή των στεγανωτικών στρώσεων έστω και αν περιέχει αναφορές σε πιστοποιημένα συνεργεία και αποδεδειγμένη εμπειρία σε εφαρμογές της τεχνικής προδιαγραφής χωρίς λάθη. Αυτό στην πραγματικότητα διασφαλίζεται σημαντικά μόνο μέσα από την ύπαρξη, ορθή και ποιοτική παροχή εκπαίδευσης από εξειδικευμένες Τεχνικές Σχολές. Τέτοιες δεν υπάρχουν και εφόσον δεν υπάρχουν η ποιότητα των εφαρμογών θα παραμένει σε χαμηλό επίπεδο και θα βασίζεται στην οικιοθελή προσπάθεια επιμόρφωσης ορισμένων ευσυνείδητων επαγγελματιών προκειμένου να προσφέρουν πιο ποιοτικές υπηρεσίες στους πελάτες τους.

Μάλιστα σε σχέση με τα ελαφρότουβλα τύπου YTONG αξίζει να αναφέρουμε ότι αποτελούν σοβαρό τεχνικό σφάλμα να χρησιμοποιούνται για το χτίσιμο στηθαίων και ζαρντινιερών. ΄Οσον αφορά τη χρήση τους σε εξωτερικούς τοίχους και την επίχρισή τους με συμβατικό επίχρισμα, μέσα σε λίγα χρόνια η επιφάνεια των τοίχων γεμίζει ρωγμές από τις οποίες διαγράφονται ένα προς ένα τα ελαφρότουβλα. Σε μία τέτοια περίπτωση ο μόνος τρόπος επίλυσης του προβλήματος-γεφύρωσης των ρωγμών- είναι είτε με σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης είτε μόνο με οπλισμένο οργανικό επίχρισμα βάσης και το ακρυλικό ή σιλικούχο αντίστοιχο επίχρισμα επιφανείας.

Θα θέλατε να το αναλύσετε λίγο περισσότερο αυτό ώστε να γίνει πιο κατανοητό.

Γενικά τα ελληνικά δώματα επειδή δεν έχουν χτισθεί με προδιαγραφές και εμφανίζουν πάρα πολλά ευπαθή σημεία και δυσκολίες στην εφαρμογή είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται μεμβράνες για τη στεγανοποίησή τους. Παραδείγματα τέτοιων ευπαθών σημείων: σωλήνες ηλιακών θερμοσιφώνων που διαπερνούν την πλάκα σκυροδέματος και τη μόνωση, κάγκελα, βάσεις από ηλιακούς, επιστρώσεις χωρίς τους αναγκαίους αρμούς διαστολής ή χωρίς καθόλου αρμούς διαστολής, δεξαμενές πετρελαίου, καζανάκια διαστολής, βρύσες και σωλήνες που οδηγούν σ' αυτές, υδρορροές με στόμια χωρίς προδιαγραφές, κολωνοσίδερα, ταλαιπωρημένες επιφάνειες από σαπρόφυτα κλπ κλπ. Τα επαλειφόμενα υλικά χωρίς οπλισμό θα αστοχήσουν πολύ γρήγορα, ειδικά αν έχει γίνει κάποια μόνωση και αυτή έχει πλημμυρίσει, γιατί όσο ελαστικά κι αν είναι δεν μπορούν να αντέξουν σε μόνιμες παραμορφώσεις ως γνωστόν. Και τέτοιες προκύπτουν καθώς εκ των πραγμάτων προσφύονται ολικά πάνω στο υπόστρωμά τους, οπότε και αναγκαία θα παρακολουθούν τις μετακινήσεις του λόγων των θερμοκρασιακών διαφορών. Πρέπει συνεπώς να οπλίζονται με ειδικά πολυεστερικά υφάσματα. Αλλά τότε το κόστος ανεβαίνει πολύ, πέρα από την ανάγκη το υπόστρωμα να είναι λείο και στεγνό για την επιτυχία της εφαρμογής τους. Οι μεμβράνες αποτελούν την πιο οικονομική λύση. Και βέβαια όταν μιλάμε για μεμβράνες, αναφερόμαστε αναγκαστικά σε ασφαλτικές και όχι σε PVC ή μεμβράνες πολυαιθυλενίου (TPO) και EPDM, καθώς δεν εμφανίζουν την ίδια ευελιξία με τις πρώτες αλλά και επειδή ανεβάζουν το κόστος εφαρμογής και την επισφάλειά της σημαντικά. Αναφέρομαι λοιπόν στις ασφαλτικές μεμβράνες. Δυστυχώς η εμπειρία μέχρι σήμερα και ο τεράστιος αριθμός αστοχιών στην υγρομόνωση με ασφαλτικές μεμβράνες (ασφαλτόπανα δηλαδή) έχει προκαλέσει τεράστια δυσπιστία. Αυτό όμως οφείλεται καθαρά στο τεράστιο έλλειμμα σε επιμορφωμένους και πιστοποιημένους τεχνίτες-εφαρμοστές και σε προδιαγραφές. Θα τονίσω εδώ και την απουσία παραγωγής γνώσης πάνω στο θέμα από τα εγχώρια Πολυτεχνεία αλλά και τους Επαγγελματικούς Συνδέσμους (αν και κάτι γίνεται πάνω σ' αυτό τον τομέα από αυτούς). Αν ακολουθηθούν συγκεκριμένοι κανόνες και μελέτη εφαρμογής είναι εξαιρετικά δύσκολο να αστοχήσει μια μόνωση δώματος. Μακάρι να υπήρχε ο χρόνος από την μεριά μου και η υπομονή από τους ενδιαφερόμενους να αναλύω φάση προς φάση πως θα έπρεπε να προχωρήσει κάποιος για μια σωστή εφαρμογή στεγανοποίησης. Από τις παραμέτρους επιλογής των υλικών και τη μελέτη των πιθανών υδρογεφυρών, μέχρι τον τρόπο και το χρόνο συγκόλλησης των ασφαλτικών μεμβρανών αναλόγως του υποστρώματός τους και τον έλεγχο της εργασίας για την αποφυγή ευπαθούς σημείου.

Ακόμα δεν είναι γνωστές οι εθνικές τεχνικές προδιαγραφές στον Τεχνικό Κόσμο. Πολύ πιθανό να μην το επικαλεστεί κάποιος από τους αντίδικους στο δικαστήριο και προφανώς δεν θα το γνωρίζει ούτε ο δικαστής.Σύντομα όμως πιστεύω πως αυτό θα αλλάξει. Από εκεί και πέρα, η εθνική προδιαγραφή δεν μπορεί να διασφαλίσει πλήρως την ποιότητα της κατασκευής μιας μόνωσης. Μόνο να περιορίσει τα προβλήματα από αστοχίες και κακή μελέτη και μάλιστα σημαντικά.

Το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μόνο στη βάση ενός συμφωνητικού-συμβολαίου που ο ιδιοκτήτης- πελάτης σας θα διασφαλίζει τον ιδιοκτήτη του γειτονικού οικοπέδου ότι τόσο αυτός, κληρονόμοι του ή πιθανοί αγοραστές του κτηρίου ιδιοκτησίας του, αναγνωρίζουν πως ο χώρος που διατέθηκε από το γείτονά τους για την κατασκευή εξωτερικής θερμομόνωσης ανήκει σ' αυτόν και αυτό δεν δύναται να αμφισβητηθεί ακόμη και σε κληρονόμους του ή πιθανούς αγοραστές της δικής του ιδιοκτησίας κλπ κλπ. Είναι εύκολο να συνταχθεί από έναν δικηγόρο. Προσοχή όμως δεν θα πρέπει ο γείτονας να αισθάνεται ότι θα ταλαιπωρηθεί και θα τρέχει. Η όλη διαδικασία δεν πρέπει να απαιτήσει μετακινήσεις από αυτόν.

Ο ΕΛΟΤ 1501-03-06-01-01:2009 (παράγραφος 4.7.3.) ο οποίος είναι σύντμηση του ΕΛΟΤ 14-15

Και οι δύο λύσεις θα αστοχήσουν πολύ σύντομα. Απαιτείται πιο σοβαρή μελέτη.

Υπάρχουν τρεις τύποι φυτεμένου δώματος: ο εκτατικής φύτευσης, ο ημιεκτατικής και ο εντατικής φύτευσης. Ο πρώτος τύπος έχει πάχος χώματος από 10 -30 εκατοστά και είναι αρκετά ελαφρύς καθώς το ειδικό χώμα που χρησιμοποιείται είναι επίσης πολύ ελαφρύ. Φυτεύονται συνήθως παχύφυτα, αρωματικά και λεβαντίνες. Δηλαδή φυτά ανθεκτικά σε ξηρασία και μεγάλες θερμοκρασιακές καταπονήσεις- διακυμάνσεις, χαμηλά σε ύψος ή και οριζοντιου ανάπτυξης. Ο δεύτερος έχει πάχος χώματος από 30 -50 εκατοστά. Συνήθως πάνω από τα υπόγεια γκαράζ, στους ακάλυπτους των πολυκατοικιών χρημοποιείται αυτός ο τύπος φύτευσης. Ο τρίτος έχει πάχος πάνω από 50 εκ. έως και ενάμισυ μέτρο. Το βάρος του είναι πολύ μεγάλο. Σημεία που πρέπει να προσεχθούν (πέρα από το βάρος): 1) Οι στεγανωτικές στρώσεις να είναι ανθεκτικές στην επίθεση των ριζών και οι προδιαγραφές αυτές να αναγράφονται στα τεχνικά τους φυλλάδια 2) Όλα τα ευπαθή σημεία που μπορεί να προκαλέσουν υδρογέφυρα και να θεωρεί κάποιος πως το πρόβλημα υγρασίας προέρχεται από το φυτεμένο δώμα ενώ πιθανότατα να προέρχεται από ευπαθή σημεία (κυρίως στην περίμετρο) μέσω των οποίων παρακάμπτεται η στεγανωτική στρώση. 3) Να κατασκευαστούν διαμερισματοποιήσεις με στεγανωτικές φραγές, ώστε αν εμφανιστούν υγρασίες σε κάποιο διαμέρισμα να γίνεται καθαίρεση του κήπου μόνο σ' αυτό και όχι σ' ολόκληρο το δώμα. 4) Το υλικό των κλίσεων πρέπει να είναι λείο και να διασφαλίζει σκληρό υπόστρωμα. Οι κλίσεις προτείνεται να είναι μεγαλύτερες από 2%. 5) Το σύστημα αποστράγγισης και φιλτραρίσματος του νερού. Εξαρτάται από το ύψος του χώματος. Συνήθως η στρώση αποστράγγισης είναι με τέτοιο τρόπο κατασκευασμένη ώστε μία ποσότητα νερού πάντοτε να συγκρατείται από αυτήν προκειμένου να εξασφαλίζεται μια ικανοποιητική υγρασία στο χώμα και παράλληλα οικονομία σε ποτίσματα. 6) Το χώμα η σύνθεση του οποίου πρέπει να επιτρέπει τη χρήση όσο γίνεται λιγότερων λιπασμάτων. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να περιέχει αρκετούς οφέλιμους μικροοργανισμούς. 7) Το αυτόματο πότισμα το οποίο πρέπει να χρησιμοποιεί στάγδην άρδευση για εξοικονόμηση χρημάτων από την κατανάλωση νερού. Εδώ να τονίσουμε πως τα μπεκ σταξίματος σταδιακά βουλώνουν από τις ρίζες των φυτών που κατευθύνονται προς το νερό και από τα άλατα που συσσωρεύονται. Και για τα δύο όμως υπάρχουν λύσεις. Πχ υπάρχει συγκεκριμένο υλικό που ρίχνει κάποιος σε τακτά χρονικά διαστήματα για τον καθαρισμό των αλάτων καθώς και ειδικά μπεκ τα οποία δεν επιτρέπουν στα ριζίδια να τα βουλώσουν.

Κατ' αρχήν θα ήθελα να τονίσω πως επειδή η κάθε περίπτωση δώματος είναι και διαφορετική, η επιλογή τόσο του θερμομονωτικού υλικού όσο και της υγρομονωτικής στρώσης εξαρτάται σημαντικά από πολλές παραμέτρους. Αν αυτές δεν ληφθούν υπόψη του μελετητή, τότε το αποτέλεσμα μπορεί είτε να οδηγήσει σε αστοχία είτε σε μη ικανοποιητική λειτουργία της μόνωσης. Η παραπάνω τεχνική λύση παρουσιάζει ευπαθή σημεία και κατά πάσα πιθανότητα θα αστοχούσε. Η αστοχία θα εμφανιζόταν στην περιμέτρο των στηθαίων κυρίως και ενδεχομένως στις υδρορροές ή και σε σωλήνες εξαερισμών ή καμινάδες που θα τέμνουν το δώμα κι αυτό γιατί πράγματι έχει ληφθεί μέριμνα για την οριζόντια επιφάνεια του δώματος οπότε πιθανά να μην εμφανίσει υγρασία η πλάκα σκυροδέματος. Εστιάζω στα βασικά σημεία για τα οποία θα γινόταν κάτι τέτοιο: 1) το ελαστικό τσιμεντοειδές δεν μπορεί να αποτελέσει τελική επιφάνεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Χρειάζεται προστατευτική βαφή. 2) Δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε γεφύρωση αρμών διαστολής αν δεν ενισχυθεί με ειδικό τεμάχιο. Τα καλύτερα ελαστικά τσιμεντοειδούς βάσεως υλικά που κυκλοφορούν στην αγορά μπορούν να γεφυρώσουν ρωγμές μέχρι 4 χιλιοστά οπλισμένα με υαλόπλεγμα. Όχι όμως αρμούς διαστολής και μάλιστα της τάξης των 5 ως 10 χιλιοστών. Συνεπώς χωρίς ειδικό τεμάχιο στο σημείο αυτό της περιμέτρου το ελ. τσιμεντοειδές θα αστοχήσει. 3) Η κοπή των αρμών διαστολής σε τσιμεντοκονία πάνω από θερμομονωτικό υλικό απαιτεί ακόμη πιο πυκνούς αρμούς (ανά 9 τετρ. μέτρα τουλάχιστον) καθώς επειδή δεν μπορεί να μεταφέρει τα θερμικά φορτία προς τα κάτω αυξάνεται σημαντικά η θερμική της καταπόνηση. 4) Η κοπή των αρμών πρέπει να περιλαμβάνει και το μεταλλικό πλέγμα. 5) Το περλομπετόν και όλα τα ελαφροσκυροδέματα (όχι κονιοδέματα) η εθνική τεχνική προδιαγραφή [ΕΛΟΤ ΤΠ 1501-03-06-01-01] συνιστά να μην χρησιμοποιούνται στα δώματα γιατί συγκρατούν μεγάλες ποσότητες υγρασίας και μάλιστα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυτό είναι και το έλασσον των ευπαθών σημείων αν και μπορεί μέσω ανερχόμενης υγρασίας να βλάψει τη στεγανωτική στρώση. Παράλληλα όμως πάντοτε πάνω από ένα ελαφρύ κονιόδεμα ή περλιτόδεμα πρέπει να διαστρωθεί τσιμεντοκονία προκειμένου να διαστρωθεί πάνω σ' αυτό ελ. τσιμεντοειδές. 6) Δεν γνωρίζουμε το μέγεθος του δώματος. Συνεπώς αν αυτό είναι μεγάλο (τόσο ώστε να σχηματίζεται ορθογώνιο ή τετράγωνο με διαγώνιο πάνω από 18 μέτρα) τότε απαιτείται αρμός διαστολής ακόμη και σε ελαφρά κονιοδέματα επιπλέον του περιμετρικού. Αυτό σημαίνει ότι πλέον γίνεται προτιμότερη η χρήση μεμβρανών. Εδώ να επισημάνω και τα σημεία όπου διαφορίζονται οι συστολικές και διαστολικές κινήσεις στο δώμα (τα οποία καταπονούν πολύ τα υλικά και τείνουν να τα ρηγματώσουν) και που εξαρτώνται κυρίως από το σχήμα του. 7) Δεν γνωρίζουμε επίσης αν θα γίνεται βαριά χρήση του δώματος και ποια. Αυτό ενδεχόμενα να οδηγούσε σε διαφορετική επιλογή του στεγανωτικού υλικού πχ σε εξειδικευμένα (πάντα οπλισμένα) επαλειφόμενα υλικά που εμφανίζουν υψηλή ελαστικότητα όσο και υψηλές αντοχές σε μηχανικές καταπονήσεις και τριβή. Αλλά εκεί το κόστος ανεβαίνει σημαντικά. Εν ολίγοις, χωρίς φωτογραφίες του δώματος και χωρίς αρκετές πληροφορίες για τη χρήση που θα έχει, χωρίς καταγραφή των ευπαθών του σημείων και χωρίς γνώση των διαστάσεών του, είναι αδύνατο να δοθεί αξιόπιστη πρόταση.

Τα προβλήματα αποκόλλησης των πλακιδίων οφείλονται σε πολλούς παράγοντες. Συνηθέστερος είναι η έλλειψη αρμών διαστολής ανά 25 τετρ. μέτρα στους εσωτερικούς χώρους (καθώς και σε κάθε σημείο που διαφορίζονται οι συστολές και διαστολές) και ανά 20 στους εξωτερικούς. [σημειωτέον αυτός είναι ένας γενικός κανόνας που ανάλογα το μέγεθος του πλακιδίου και του αρμού του με τα γειτονικά καθώς και από την καταπόνηση από τις καιρικές συνθήκες μεταβάλλεται-πυκνώνει]. Σημαντικό είναι οι αρμοί διαστολής να κόβουν και την τσιμεντοκονία υποστρώματος και ασφαλώς και τον οπλισμό της αν υφίσταται τέτοιος. Το περλομπετόν δεν είναι υλικό με ισχυρή συνοχή και αντοχή σε εφέλκυση για τούτο απαιτείται ως υπόστρωμα τσιμεντοκονία και μάλιστα υγιής. Σας παραθέτω εδώ ένα παλαιότερο άρθρο μου γύρω από αυτό το θέμα και όποιος ενδιαφέρεται για περισσότερα μπορεί να μου ζητήσει να του στείλω ένα δύο ακόμη άρθρα μου γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα: ΑΡΜΟΙ ΔΙΑΣΤΟΛΗΣ ΣΕ ΠΛΑΚΑΚΙΑ Ή ΠΛΑΚΕΣ Τι είναι ο αρμός διαστολής; Ουσιαστικά είναι ένα κενό που εσκεμμένα δημιουργούμε σε ένα δομικό στοιχείο ή ανάμεσα σε δύο διαφορετικά στοιχεία, προκειμένου να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη – ανεξάρτητη κίνηση των στοιχείων, δηλαδή η συστολή και διαστολή τους που προκαλούνται κυρίως από τις θερμοκρασιακές διακυμάνσεις. Τα κενά αυτά συνήθως σφραγίζονται με ελαστικά σφραγιστικά υλικά ή ειδικά αρμοκάλυπτρα. Χωρίς αρμούς διαστολής τα πλακίδια δεν άντεξαν τη δύναμη διαστολής και αποκολλήθηκαν. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της έλλειψης ή της πλημμελούς εφαρμογής αρμών διαστολής, σε δάπεδα επιστρωμένα με πλακίδια ή πλάκες (από κεραμικό, από μάρμαρο, από τσιμεντοκονία κλπ) η θραύση τους ή η αποκόλληση τους - ίσως και με ανύψωση κάποιων από αυτά, -ες- και η αποκόλληση και αποσάθρωση του μεταξύ τους αρμοκονιάματος . Στα εξωτερικά δάπεδα επιστρωμένα με πλάκες ή πλακίδια απαιτείται η δημιουργία αρμών διαστολής ανά 20 τετραγωνικά μέτρα, οι οποίοι θα πρέπει να αφορούν και το υπόστρωμα επικόλλησης τους. Εμείς θα προτείναμε για τις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της Ελλάδας, ειδικά στα δώματα, αρμούς διαστολής ανά 9 τετραγωνικά μέτρα. Οι αρμοί αυτοί πρέπει να παρακολουθούν, παράλληλα ει δυνατόν, την περίμετρο του δαπέδου σε απόσταση 30-50 εκατοστών (αναλόγως των διαστάσεων των πλακιδίων). Επίσης στην ίδια απόσταση πρέπει να δημιουργείται αρμός διαστολής γύρω από υποστυλώματα ή άλλα δομικά στοιχεία που διακόπτουν τη συνέχεια του δαπέδου. Ιδιαίτερα για τα δώματα, η πρότασή μας για δημιουργία αρμών σε μικρότερα εμβαδά των 9 τετραγωνικών μέτρων από αυτά των 20 – 25 τετραγωνικών μέτρων αιτιολογείται στην ύπαρξη θερμομονωτικών υλικών κάτω από τα πλακάκια ή πλάκες. Αυτό σημαίνει ότι οι υπερκείμενες στρώσεις δέχονται όλα τα θερμικά φορτία της ηλιακής ακτινοβολίας, τα οποία δε μπορούν να μεταβιβάσουν προς τα κάτω, ακριβώς λόγω της ύπαρξης της θερμομόνωσης, και υπερθερμαίνονται. Ασφαλώς, η αποκόλληση των πλακιδίων δεν οφείλεται αποκλειστικά στην παντελή ή μερική έλλειψη αρμών διαστολής αλλά αυτό θα εξετασθεί σε επόμενη ανάρτηση. Αξίζει να σημειώσουμε ότι αρμοί διαστολής απαιτούνται και στα σοβατεπί τα οποία μάλιστα πρέπει να είναι ανεξάρτητα από το δάπεδο. Δεν πρέπει να ενώνονται δηλαδή με αρμοκονίαμα με το δάπεδο προκειμένου οι συστολές και διαστολές του τελευταίου να μην τα τραβήξουν και αποκολλήσουν από το υπόστρωμά τους. Στα σοβατεπί ο αρμός διαστολής πρέπει να αφήνεται κάθε 3 μέτρα. Το σοβατεπί αποκολλήθηκε γιατί από τη μία δεν προβλέφθη- καν αρμοί διαστολής του από την άλλη ενώθηκε με το δάπεδο μέσω του αρμοκονιάματος καθώς δεν προβλέφθηκε ο διαχωρι- σμός τους. Και στο σοβατεπί η αποκόλλησή τους δεν αφορά μόνο την έλλειψη αρμών διαστολής αλλά και άλλες παραμέτρους που κάποιες μάλιστα από αυτές θα εξετασθούν σε ξεχωριστή ανάρτηση. Αν η τσιμεντοκονία υποστρώματος, που μπορεί και να είναι και γαρμπιλομπετόν, είναι οπλισμένη, τότε σε κάθε περίπτωση ο αρμός διαστολής πρέπει να κόβει και τον οπλισμό της. Σε διαφορετική περίπτωση ο αρμός διαστολής δε θα λειτουργήσει καθώς το υπόστρωμα που θα συμπεριφέρεται ως ενιαίο στοιχείο, θα συμπαρασέρνει στην κίνησή του τις επικολλημένες στρώσεις. Το πλάτος των αρμών διαστολής πρέπει να είναι από 4 - 6 χιλιοστά και πάνω στα πλακίδια και 1-2 εκατοστά στις πλάκες. Η σφράγιση του αρμού των πλακιδίων ή πλακών πρέπει να γίνεται με ελαστικά αρμοσφραγιστικά στεγανά υλικά ή έτοιμους αρμούς (σε προφίλ μεταλλικά ή πλαστικά). Ο τρόπος εφαρμογής των αρμοσφραγιστικών απαιτεί ιδιαίτερη επιμέλεια για την εξασφάλιση μακροβιότητας αλλά και αισθητικής ποιότητας.

Παραπέμπω σε ένα μικρό τμήμα ενός παλαιότερου άρθρου μου: "Συνηθισμένη ερώτηση: «Μα τόσα χρόνια γιατί δεν παρουσιαζόταν το πρόβλημα;» Αν για πολλά χρόνια δεν παρουσιαζόταν το πρόβλημα με τους μύκητες και αυτό παρουσιάστηκε πρόσφατα πρέπει να ελέγξετε ποιες από τις παρακάτω συνθήκες έχουν τροποποιηθεί σε σχέση με το παρελθόν: 1) γέννηση παιδιού (συνήθως οι γονείς φοβούνται να αερίζουν επαρκώς το χώρο για να μην κρυώσει το μωρό αλλά έτσι αυξάνεται η σχετική υγρασία μέσα στο σπίτι ή και αυξάνουν τη θερμοκρασία θέρμανσης, οπότε ανεβάζουν θερμοκρασιακά και το σημείο δρόσου στα ευπαθή με καλώς θερμομονωμένα σημεία της οικίας) 2) πρόσφατη αλλαγή κουφωμάτων. Αυτή περιορίζει πλέον τον αερισμό της οικίας αυξάνοντας κατά συνέπεια τον αριθμό των σπόρων των μυκήτων 3) χειμώνας με πολλές βροχές και κρύα. Προκαλεί τις ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη των μυκήτων 4) τοποθέτηση υγραερίου. Αυξάνει την ποσότητα των υδρατμών η καύση του. 5) αλλαγή των συνηθειών κατοίκησης ή και αλλαγή του ενοίκου (μη επαρκής αερισμός πλέον και υψηλότερη θερμοκρασία για τη θέρμανση ή διαρκής θέρμανση του χώρου)"

Συνήθως τα προβλήματα στα δάπεδα και στους τοίχους που συνορεύουν με WC προκαλούνται από νερά της μπανιέρας (ή της ντουζιέρας). Όταν κάνουμε ντουζ, το νερό που ρέει στους τοίχους καταλήγει, μέσω αρμών διακοπής εργασιών ή αποκολλημένων πλακιδίων καθώς και από τις τρύπες εξόδου των σωλήνων της μπαταρίας, στο δάπεδο κάτω από την μπανιέρα. Κατόπιν απλώνεται σ' όλο το δάπεδο (κάτω από τα πλακίδια ή τα μάρμαρα) και φυσικά μέσω ανερχόμενης υγρασίας εμφανίζονται τα συμπτώματα στη βάση των τοίχων. Το καλοκαίρι κάνουμε περισσότερα ντουζ και είναι μεγαλύτερη η καταπόνηση από υγρασίες που καταλήγουν στο δάπεδο. Στις βάσεις των κουφωμάτων της πόρτας το νερό ανέρχεται ψηλότερα, γιατί κατ' αρχήν το ξύλο απορροφά πιο εύκολα το νερό από το δάπεδο διαβρέχοντας τα γειτονικά τμήματα του τοίχου. Κίνδυνοι υγείας δεν υπάρχουν. Απαιτούνται σφραγίσεις στον αρμό επαφής της μπανιέρας με τον τοίχο ή οποιοδήποτε άλλο δομικό στοιχείο, ν΄ανοίξετε το μεταλλικό (κόλουρο κώνο συνήθως) προστασίας εξόδου των μπαταριών από τον τοίχο ώστε να αποκαλυφθούν οι οπές γύρω από τους σωλήνες στην έξοδό τους από τον τοίχο και να τα σφραγίσετε με κατάλληλη αρμοσφραγιστική-αντιμυκητιακή μαστίχη. Η χρήση κατάλληλου primer θα αυξήσει την πρόσφυση και τη διάρκεια ορθής λειτουργίας της σφράγισης.

Όσο πιο συμπαγές είναι ένα δομικό υλικό και όσο πιο λεπτή είναι η διάμετρος των πόρων του, τόσο πιο έντονο γίνεται το φαινόμενο. Η διαφορά σθένους μεταξύ του νερού και των μορίων στα τοιχώματα του πόρου έλκουν το νερό προς τα πάνω. Στο σημείο όπου η εξάτμιση και οι δυνάμεις βαρύτητας ισοφαρίζουν τις δυνάμεις έλξεις, αποθέτονται τα άλατα που βρίσκονται διαλυμένα στο νερό. Κατά συνέπεια όσο μικρότερη διαπνοή εμφανίζει το βασικό υλικό μιας δομής και όσο πιο συμπαγές είναι, τόσο πιο υψηλά θα εμφανιστούν τα συμπτώματα της ανερχόμενης υγρασίας. Τα συμπτώματα αυτά παίρνουν συνήθως τη μορφή μιας κυματοειδούς ακανόνιστης παράλληλης με το δάπεδο γραμμής. Είναι το σημείο απόθεσης των αλάτων και της δημιουργίας νέων. Το εκπληκτικό είναι ότι μετρώντας με το υγρασιόμετρο διαπιστώνει κάποιος πως λίγα μόλις εκατοστά πάνω από αυτή τη γραμμή που εμφανίζει υψηλές τιμές υγρασίας, συνήθως οι τιμές επανέρχονται στα φυσικά επίπεδα του δομικού υλικού. Όσον αφορά τα τύπου YTONG ελαφρότουβλα, κατά συνέπεια των παραπάνω, δεν εντείνουν το φαινόμενο της ανερχόμενης υγρασίας (λόγω της υψηλής διαπνοής που εμφανίζουν. Όμως εξαιτίας χρήσης άκαμπτων (μη ελαστικών δηλαδή) επιχρισμάτων για την κάλυψή τους (αναφέρομαι στους εξωτερικούς τοίχους) τα τελευταία ρηγματώνονται και από τις ρωγμές διεισδύει νερό στο εσωτερικό της δομής. Οπότε από την εσωτερική όψη των τοίχων αυτών εμφανίζονται υγρασίες. Είναι ένα πολύ συνηθισμένο κατασκευαστικό λάθος που παραβαίνει έναν σημαντικό κανόνα: πάντοτε σε διαστρώσεις υλικών που επικολλώνται το ένα πάνω στο άλλο πρέπει το υπόστρωμα να είναι λιγότερο ελαστικό από την επίστρωση ή αν θέλετε προχωράμε πάντα από την πιο άκαμπτη στρώση προς την πιο ελαστική.

Το καλοκαίρι δεν θα έλεγα ότι είναι η καλύτερη εποχή. Οι υψηλές θερμοκρασίες καταπονούν τα υλικά (αφυγραίνονται πολύ γρήγορα τα κονιάματα, τοποθετούνται σε διαστολή οι μεμβράνες και το χειμώνα καταπονούνται περισσότερο με τάση να αποκολληθούν από το υπόστρωμά τους κλπ) πλην μίας συγκεκριμένης γκάμας (αυτής των πολυουρεθανικών). Όσον αφορά τις υγρασίες που εγκλωβίζονται αυτές μπορούν με κατάλληλο τρόπο επιλογής υλικών και διάστρωσής τους να διαφύγουν προς το περιβάλλον (ΕΛΟΤ ΤΠ 1501 - 03 -06 -01 -01 : 2009). Εννοείται βέβαια ότι οποιαδήποτε εργασία δεν πρέπει να γίνεται πάνω σε νερά. Αυτό σημαίνει ότι αν υπάρχουν λιμνάζοντα νερά θα πρέπει να απομακρυνθούν. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί πρέπει να ξεχνάμε το "ασφαλτόπανο"; Αν διασφαλίζεται η διαπνοή της πλάκας (και η σχετική Εθνική Προδιαγραφή το διασφαλίζει αυτό) θα σας έλεγα ότι είναι από τις πλέον αξιόπιστες επιλογές. Εννοείται όμως πως επειδή σε μία μόνωση: τα καλύτερα υλικά του κόσμου να εφαρμοσει κάποιος, αυτός ο κάποιος να είναι ο καλύτερος εφαρμοστής του κόσμου και να εκτελέσει την πιο επιτυχημένη και προσεγμένη εργασία που έγινε ποτέ, αν δεν εντοπίσουμε τα ευπαθή σημεία από τα οποία μπορεί να προκύψουν υδρογέφυρες, τότε το έργο θα αστοχήσει.

Διασφαλίζεται η διαπνοή αν κάποιος τοποθετήσει τους απαραίτητους εξαερισμούς (τόσο ως προς τον τύπο: εξαερισμούς βάθους και επιφανείας, όσο και ως προς τον αριθμό: που εξαρτάται από τα τετραγωνικά μέτρα της επιφάνειας που είναι μονωμένη ή πρόκειται να μονωθεί) καθώς και από την διάστρωση της εξαεριστικής στρώσης κάτω από τις ασφαλτικές μεμβράνες, ως ορίζει άλλωστε και ο σχετικός υγρομονωτικός κανονισμός.

Το φράγμα υδρατμών τοποθετείται μόνο όταν η παραγωγή υγρασίας στον υποκείμενο χώρο είναι πολύ υψηλή (βλ. ΕΛΟΤ 14-15) και βέβαια πρέπει να έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές (πχ να εμφανίζει υψηλότερη αντίσταση σε ατμοπερατότητα από τη στεγανωτική στρώση). Τοποθετείται δε μόνο στις συμβατικού τύπου μονώσεις και όχι στις ανεστραμμένες. Σημαντικό είναι το φράγμα υδρατμών να συνοδεύεται με εξαερισμούς και εξαεριστική στρώση, για την εκτόνωση των υγρασιών του υλικού κλίσεων, καθώς αυτό στεγανοποιείται πριν το πλήρες στέγνωμά του (συνήθως οι 28 ημέρες). Παρεμπιπτόντως θα ήθελα να σχολιάσω γενικά (επειδή μόλις εγγράφηκα στο φόρουμ). Διάβασα μερικά σχόλια ή θέσεις γύρω από τις μονώσεις. Πρέπει να τονιστεί ότι η μόνωση είναι ένα εξαιρετικά ευρύ και σύνθετο γνωσιολογικό αντικείμενο και απαιτεί μεγάλη εμπειρία (θεωρητική και πρακτική) και συστηματοποιημένη γνώση. Θα ήθελα να σταθούμε περισσότερο στο "σύνθετο" που ανέφερα. Η σιγουριά με την οποία αναφέρθηκαν τεχνικές λύσεις και υλικά ή απορρίφθηκαν άλλες ή άλλα, θα οδηγούσαν στην πράξη σε καταστροφή της μόνωσης. Αν κάποιος δεν έχει συστηματοποιήσει την εμπειρία γνωματεύσεων γύρω από αστοχίες έργων μόνωσης και δεν έχει μελετήσει σε βάθος τις παραμέτρους που επηρεάζουν την κατασκευαστική επιτυχία μιας μόνωσης, δεν πρέπει να δίνει με ευκολία απαντήσεις. Αυτό δεν σημαίνει πως έρχομαι ως αυτοχρισμένος ειδικός να κρίνω όλους τους άλλους, απλά επισημαίνω κάτι εύλογο. Θα προσπαθήσω εν καιρώ να σχολιάσω αρκετές θέσεις (όσο μου το επιτρέπει ο ελεύθερος χρόνος μου) και να αναπτύξω την προβληματική μου γύρω από αυτές.