Αναζήτηση στην κοινότητα

Ορισμός Αναθέτουσας Αρχής και καθορισμός κάθε αναγκαίας σχετικής λεπτομέρειας για την εκπόνηση των μελετών καταγραφής/αναγνώρισης οδών στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού της περ. δ. της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020 (Α’ 245). Άρθρο 1 Αντικείμενο Με την παρούσα καθορίζονται: 1.Ο αρμόδιος φορέας για την ανάθεση και διαχείριση των μελετών καταγραφής/αναγνώρισης οδών, στο πλαίσιο των προγραμμάτων της περ. δ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020. 2.Οι διαδικασίες διακήρυξης, ανάθεσης, εκπόνησης, παρακολούθησης, παραλαβής και έγκρισης των σχετικών μελετών. 3.Ο τρόπος χρηματοδότησης των μελετών από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) – ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργων «(Sub.5) Αυτοτελείς Μελέτες για Χαρακτηρισμό Δημοτικών Οδών» και ο ορισμός υπολόγου Διαχειριστή των λογαριασμών που αφορούν στη χρηματοδότηση των προς εκπόνηση μελετών. 4.Ο τρόπος και οι διαδικασίες χρηματοδότησης της οριζόμενης διά της παρούσας Αναθέτουσας Αρχής/Φορέα υλοποίησης. 5.Οι ενέργειες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ως Κυρίου των μελετών των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού της περ. δ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020 περί καταγραφής/ αναγνώρισης οδών και οι υποχρεώσεις της οριζόμενης Αναθέτουσας Αρχής. Άρθρο 2 Σκοπός και αντικείμενο των μελετών των Προγραμμάτων καταγραφής/αναγνώρισης οδών Το αντικείμενο των μελετών καταγραφής/αναγνώρισης οδών της παρούσας αποτελεί μείζονος πολεοδομικής σημασίας ζήτημα, καθώς με τις μελέτες του προγράμματος αυτού, καταγράφεται το υπάρχον οδικό δίκτυο ανά δημοτική ενότητα ή και περισσότερες, για τη δυνατότητα αναγνώρισης των οδών αυτών και το χαρακτηρισμό τους ακολούθως, κατά τη διαδικασία που ορίζεται στη παρ. 15 του άρθρου 20 του ν. 3937/2011, ως κοινόχρηστου δημοτικού οδικού δικτύου. Με τις μελέτες του προγράμματος της παρούσας τίθεται η βάση για την αναγνώριση του κοινόχρηστου δημοτικού οδικού δικτύου, μέσω του οποίου επιτυγχάνεται ο έλεγχος και ο εξορθολογισμός της εκτός σχεδίου δόμησης. Στο ως άνω πλαίσιο, οι μελέτες καταγραφής/αναγνώρισης των οδών ανά δημοτική ενότητα συνιστούν εξειδικευμένες πολεοδομικές μελέτες, οι οποίες δύναται να εκπονούνται αυτοτελώς και για λόγους, όπως: 1.Η ασφάλεια δικαίου και το κύρος των εκδιδόμενων διοικητικών πράξεων που αφορούν στη δόμηση των ακινήτων σε περιοχές εκτός σχεδίου που δέχονται μεγάλες οικιστικές πιέσεις. 2.Η δυνατότητα ελέγχου της οικιστικής εξάπλωσης και η προστασία και διαφύλαξη και των ευαίσθητων περιοχών. Για την εκπόνηση των μελετών καταγραφής/αναγνώρισης οδών, ακολουθείται η διαδικασία και το περιεχόμενο των διατάξεων της υπουργικής απόφασης που προβλέπεται στην υποπερ. αα. της περ. α. της παρ. 15 του άρθρου 20 του ν. 3937/2011. Άρθρο 3 Κύριος των Προγραμμάτων αναγνώρισης οδών, Ορισμός Αναθέτουσας Αρχής και Φορέα Υλοποίησης 1.Κύριος των Προγραμμάτων καταγραφής/αναγνώρισης οδών, όπως αυτά ορίζονται στην περ. δ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, καθώς και των αντιστοίχων μελετών που περιλαμβάνονται σε αυτά, είναι το ΥΠΕΝ. 2.Ως Αναθέτουσα Αρχή και Φορέας Υλοποίησης για την εκπόνηση των μελετών καταγραφής/αναγνώρισης οδών, στο πλαίσιο των Προγραμμάτων της περ. δ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, ορίζεται – κατ’ εφαρμογή της παρ. 7 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020 – το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας» (ΤΕΕ). Άρθρο 4 Διαδικασίες 1.Η κίνηση της διαδικασίας για την εκπόνηση των μελετών των προγραμμάτων καταγραφής/αναγνώρισης οδών της παρ. 1.δ του άρθρου 14 του ν. 4759/2020 γίνεται από το ΥΠΕΝ. 2.Το ΥΠΕΝ συντάσσει τα Τεύχη των διαγωνισμών για την ανάθεση των σχετικών μελετών και τα θέτει υπόψη του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.), το οποίο γνωμοδοτεί επί της πληρότητας και του περιεχομένου τους, καθώς και για τη διαγωνιστική διαδικασία. Στη συνέχεια, τα Τεύχη διαβιβάζονται στο ΤΕΕ, για την εκκίνηση της διαγωνιστικής διαδικασίας. 3.Η Αναθέτουσα Αρχή προωθεί, με ευθύνη της, τη διαδικασία προκήρυξης των διαγωνισμών, τη συγκρότηση των Επιτροπών διαγωνισμού, την αξιολόγηση των προσφορών, την επιλογή των Αναδόχων, την ανάθεση εκπόνησης των μελετών με τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, την επίβλεψη και την παραλαβή τους, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (ν. 4412/2016), το Ενωσιακό δίκαιο για τις συμβάσεις και την περιβαλλοντική πολιτική, τις Οδηγίες – πλαίσιο που έχουν ενσωματωθεί στο Εθνικό δίκαιο και εν γένει τους σχετικούς με δημόσιες συμβάσεις κανόνες και Κανονισμούς, προβαίνει δε σε κάθε απαιτούμενη από πλευράς της ενέργεια για την αποτελεσματική εν γένει διοίκηση των συμβάσεων που θα συναφθούν. 4.Οι Επιτροπές Παρακολούθησης, Επίβλεψης και Παραλαβής των μελετών, οι οποίες ανατίθενται από το ΤΕΕ, είναι τριμελείς και συγκροτούνται με ευθύνη του. Οι Επιτροπές απαρτίζονται από: α) Έναν (1) μηχανικό, μέλος του ΤΕΕ, ως εκπρόσωπό του, ο οποίος εκτελεί χρέη Προέδρου. β) Έναν (1) μηχανικό, μέλος του ΤΕΕ, υπάλληλο του ΥΠΕΝ, ως εκπρόσωπό του, ο οποίος υποδεικνύεται από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, και γ) Έναν (1) μηχανικό, μέλος του ΤΕΕ, ως εκπρόσωπο του Δήμου στον οποίο αφορά η μελέτη, που υποδεικνύεται αρμοδίως. Στην περίπτωση που, σύμφωνα με το Πρόγραμμα, η μελέτη περιλαμβάνει καταγραφή/ αναγνώριση οδών σε διαφορετικούς Δήμους (όμορους ή μη), ο εκπρόσωπος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Επιτροπή υποδεικνύεται από τον μεγαλύτερο πληθυσμιακά Δήμο. 5.Οι Επιτροπές Παρακολούθησης, επίβλεψης και παραλαβής ασκούν τα καθήκοντά τους με γνώμονα τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας (ν. 4412/2016), τις ισχύουσες Προδιαγραφές μελετών, τα οριζόμενα στο Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων του διαγωνισμού και τις εκάστοτε τυχόν εκδιδόμενες σχετικές Οδηγίες και κατευθύνσεις του ΥΠΕΝ. Συνεδριάζουν σε τακτική βάση και παρακολουθούν αδιαλείπτως την πρόοδο των μελετών, εντοπίζουν τυχόν αρρυθμίες ή ζητήματα που αναφύονται κατά την εκπόνησή τους και εισηγούνται στη Διευθύνουσα υπηρεσία τα προσήκοντα κατά περίπτωση μέτρα, προκειμένου να αποφευχθούν ανεπιθύμητες καθυστερήσεις στην εμπρόθεσμη ολοκλήρωσή τους. 6.Οι εκπονούμενες μελέτες καταγραφής/αναγνώρισης οδών υποβάλλονται στην Αναθέτουσα Αρχή, κατά τα οριζόμενα στις κείμενες διατάξεις, και εν συνεχεία διαβιβάζονται αμελλητί στην αρμόδια κατά περίπτωση υπηρεσία του ΥΠΕΝ (Αρχή Σχεδιασμού) για διατύπωση απόψεων. 7.Η Αναθέτουσα Αρχή προβαίνει σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες προς τον Ανάδοχο – μελετητή για την οριστικοποίηση των μελετών, στη συνέχεια δε, τις διαβιβάζει στην αρμόδια κατά περίπτωση υπηρεσία του ΥΠΕΝ η οποία, μετά από σχετικό έλεγχο πληρότητάς τους, εκδίδει βεβαίωση ολοκλήρωσης της μελέτης. 8.Η Αναθέτουσα Αρχή προχωρά στην έγκριση και οριστική παραλαβή των μελετών, ενώ σε περίπτωση διατύπωσης παρατηρήσεων, καλείται ο Ανάδοχος – μελετητής να προβεί στις απαραίτητες προσαρμογές, προκειμένου οι μελέτες να εγκριθούν και παραληφθούν οριστικά. 9.Μετά την οριστικοποίηση, έγκριση και παραλαβή των μελετών, τηρουμένων όλων των προβλέψεων της ισχύουσας νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις, η Αναθέτουσα Αρχή παραδίδει τους φακέλους των μελετών στο ΥΠΕΝ. Μετά την έγκριση του π.δ. της περ. γ. της παρ. 15 του άρθρου 20 του ν. 3937/2011, οι μελέτες προωθούνται στις οικείες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για κύρωση του συνολικού κοινόχρηστου δημοτικού οδικού δικτύου. Άρθρο 5 Παρακολούθηση (monitoring) του Προγράμματος Η παρακολούθηση της εξέλιξης των μελετών καταγραφής/αναγνώρισης οδών, συντελείται μέσω Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, το οποίο δημιουργεί- ται και συντηρείται με ευθύνη του ΤΕΕ, ως Αναθέτουσας Αρχής και Φορέα Υλοποίησης, για την εκπόνηση των ως άνω μελετών. Η κυριότητα του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος ανήκει στο ΥΠΕΝ. Η παρακολούθηση της διαδικασίας Προκήρυξης και διεξαγωγής των διαγωνισμών, η ανάθεση εκπόνησης των μελετών με τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, η επίβλεψη και η παραλαβή τους, καθώς και η παρακολούθηση και πιστοποίηση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των μελετών, πραγματοποιείται με ευθύνη των αρμοδίων υπηρεσιών και Οργάνων της Αναθέτουσας Αρχής, που υποχρεούνται στην αμελλητί ενημέρωση του Πληροφοριακού Συστήματος. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, ο Συντονιστής και η Τεχνική Γραμματεία του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, εξουσιοδοτημένα στελέχη της Αναθέτουσας Αρχής, καθώς και εξουσιοδοτημένα στελέχη των καθ’ ύλην αρμοδίων υπηρεσιών του ΥΠΕΝ, έχουν απευθείας πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία που καταχωρίζονται στο Πληροφοριακό σύστημα. Άρθρο 6 Χρηματοδότηση του Προγράμματος – Ορισμός υπολόγου διαχειριστή Η χρηματοδότηση των μελετών του Προγράμματος της περ. δ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, για τις οποίες, βάσει της παρούσας, ως Αναθέτουσα Αρχή ορίζεται το ΤΕΕ, καλύπτεται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και, ειδικότερα, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) – ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργου «(Sub.5) Αυτοτελείς Μελέτες για Χαρακτηρισμό Δημοτικών Οδών». Κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της υπ’ αρ. 134453/ 23.12.2015 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Οικονομικών «Ρυθμίσεις για τις πληρωμές των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων – ΠΔΕ (Τροποποίηση και αντικατάσταση της υπ’ αρ. 46274/26.09.2014 (Β’ 2573) κοινής υπουργικής απόφασης)» (Β’ 2857), ως διαχειριστής του ως άνω έργου δημοσίων επενδύσεων και υπεύθυνος λογαριασμού, ορίζεται το ΤΕΕ, οι δε απαιτούμενες πληρωμές για την εκπόνηση των μελετών πραγματοποιούνται με ευθύνη του. Άρθρο 7 Χρηματοδότηση των διαχειριστικών δαπανών του ΤΕΕ Η χρηματοδότηση των διαχειριστικών δαπανών του ΤΕΕ ως Αναθέτουσας Αρχής των μελετών της παρούσας, καλύπτεται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και, ειδικότερα, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) – ΣΑΤΑ 075, υπό την ονομασία τίτλου Έργου «ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ- ID16879 (Διαχειριστικά Έξοδα του ΤΕΕ)». Άρθρο 8 Ενέργειες και υποχρεώσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), ως Κυρίου του Έργου Το ΥΠΕΝ, ως Κύριος των μελετών, δια των κατά περίπτωση αρμοδίων υπηρεσιών και στελεχών του, υποχρεούται να: 1.Καταρτίζει και εγκρίνει το ως άνω Πρόγραμμα. 2.Προβαίνει σε όλες τις ενέργειες για την άμεση συμπλήρωση θεσμικών κενών που τυχόν ανακύπτουν, με την έκδοση των εκάστοτε απαιτουμένων πράξεων, προ- κειμένου να είναι δυνατή η ταχύρρυθμη και απρόσκοπτη προώθηση και ολοκλήρωση των σχετικών μελετών. 3.Μεριμνά για τη διασφάλιση των απαιτουμένων πιστώσεων χρηματοδότησης των μελετών που ανατίθενται από το ΤΕΕ, η χρηματοδότηση των οποίων καθορίζεται στο άρθρο 6 της παρούσας, καθώς και εν γένει για την τήρηση των προβλεπομένων σχετικών διαδικασιών, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. 4.Μεριμνά για τη διασφάλιση των απαιτουμένων πιστώσεων χρηματοδότησης του ΤΕΕ για την κάλυψη των διαχειριστικών του δαπανών κατά το άρθρο 7 της παρούσας, καθώς και για την τήρηση των προβλεπόμενων σχετικών διαδικασιών, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. 5.Ενημερώνει αμελλητί το Πληροφοριακό Σύστημα για κάθε ενέργεια αρμοδιότητάς του σχετικά με την εκτέλεση του Προγράμματος. 6.Συντάσσει τα Τεύχη των διαγωνισμών σχετικά με την ανάθεση των σχετικών μελετών και τα διαβιβάζει, μετά από σχετική γνωμοδότηση του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. – κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 4 της παρούσας – στο ΤΕΕ, προκειμένου να προωθηθούν οι σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίες. 7.Μεριμνά για την παροχή προς την Αναθέτουσα Αρχή κάθε διαθέσιμου στοιχείου για την εκκίνηση της διαγωνιστικής διαδικασίας και συνεργάζεται με αυτήν επί σταθερής βάσεως, καθ’ όλη τη διάρκεια εκπόνησης των μελετών, μέχρι και την οριστική έγκριση και παραλαβή τους. 8.Υποδεικνύει υπηρεσιακό εκπρόσωπο του ΥΠΕΝ, μέλος του ΤΕΕ, στις τριμελείς Επιτροπές παρακολούθησης, επίβλεψης και παραλαβής των μελετών, αμέσως μόλις ζητηθεί από το ΤΕΕ. 9.Εκδίδει τις σχετικές βεβαιώσεις ολοκλήρωσης των μελετών. 10.Προβαίνει σε όλες τις προβλεπόμενες ενέργειες για την έκδοση του π.δ. και για την προώθηση των μελετών για την κύρωση του συνολικού κοινόχρηστου δημοτικού οδικού δικτύου, στις περιοχές που εκπονήθηκαν οι μελέτες του προγράμματος. Άρθρο 9 Ενέργειες και υποχρεώσεις του ΤΕΕ ως Αναθέτουσας Αρχής Το Ν.Π.Δ.Δ. «Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας», ως Αναθέτουσα Αρχή και Φορέας Υλοποίησης κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 3 της παρούσας, υποχρεούται να: 1.Προβαίνει άμεσα στον ορισμό της Προϊσταμένης Αρχής και της Διευθύνουσας υπηρεσίας, καθώς και του Τεχνικού Συμβουλίου για την εκπόνηση των μελετών. 2.Δημιουργεί και συντηρεί το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του άρθρου 5 της παρούσας. 3.Παραλαμβάνει από το ΥΠΕΝ τα Τεύχη διαγωνισμού και προβαίνει άμεσα σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την επιτυχή διενέργεια και ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών για την ανάθεση των μελετών, με τήρηση των σχετικών ισχυουσών διατάξεων. 4.Γνωστοποιεί στο ΥΠΕΝ τα μέλη των τριμελών Επιτροπών που ορίζονται για την παρακολούθηση, επίβλεψη και παραλαβή των μελετών. 5.Ενημερώνει αμελλητί το Πληροφοριακό Σύστημα για κάθε ενέργεια αρμοδιότητάς του σχετικά με την πορεία εκπόνησης των μελετών των αντιστοίχων Προγραμμάτων. 6.Εντοπίζει τις τυχόν αρρυθμίες ή ζητήματα που αναφύονται κατά την εκπόνηση των μελετών και λαμβάνει αμέσως τα προσήκοντα κατά περίπτωση μέτρα, προκειμένου να επιλυθούν και να αποφευχθούν ανεπιθύμητες καθυστερήσεις. 7.Υποβάλλει σε μηνιαία βάση, ή όποτε εκτάκτως ζητηθεί, στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος και στον Συντονιστή του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, σχετικά ενημερωτικά υπομνήματα για την πορεία υλοποίησης των Προγραμμάτων. 8.Συνεργάζεται, ως Αναθέτουσα Αρχή, με την ηγεσία του ΥΠΕΝ, τον Συντονιστή και την Τεχνική Γραμματεία του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, τις κατά περίπτωση αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, καθώς και τις υπηρεσίες του στενού ή ευρύτερου δημόσιου τομέα και ιδίως των Δήμων που εμπλέκονται στην υλοποίηση των Προγραμμάτων, καθ’ όλη τη διάρκειά τους. 9.Παραδίδει άμεσα στο ΥΠΕΝ κάθε μελέτη, μετά την ολοκλήρωσή της. 10.Προβαίνει σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την προσαρμογή των μελετών στις παρατηρήσεις των Υπηρεσιών του ΥΠΕΝ. 11.Εγκρίνει και παραλαμβάνει οριστικά τις μελέτες κατά τα ισχύοντα. Άρθρο 10 Χρόνος ολοκλήρωσης και παράδοσης των μελετών στον Κύριο των Προγραμμάτων Η ολοκλήρωση των σχετικών μελετών με Αναθέτουσα Αρχή το ΤΕΕ κατά τα οριζόμενα στην παρούσα, η εν συνεχεία παράδοσή τους στον Κύριο των Προγραμμάτων και η έκδοση των σχετικών Βεβαιώσεων περί της ολοκλήρωσής τους από τις καθ’ ύλην αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, θα συντελείται σταδιακά. Τα ανωτέρω πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί, για το σύνολο των μελετών, έως την 30η Ιουνίου 2025. Άρθρο 11 Έναρξη ισχύος Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από την δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αθήνα, 16 Μαΐου 2022 Κοινή Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/36859/1335/2022 – ΦΕΚ 2504/Β/20-5-2022

Σε 12 ανέρχονται οι ΜΕΑ υπό κατασκευή, έναντι μόλις 5 το 2019, ενώ ο αριθμός των ΜΕΑ σε λειτουργία έχει διπλασιαστεί από 3 σε 6 Δύο νέες συμβάσεις για την κατασκευή Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) στη Χίο και την Κεφαλονιά υπεγράφησαν αυτή την εβδομάδα, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η σύμβαση για τη Χίο υπεγράφη την Τρίτη 17 Μαΐου 2022 και η σύμβαση για την Κεφαλονιά την Πέμπτη 19 Μαΐου 2022. Κατά τη διάρκεια της υπογραφής των συμβάσεων ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων παρουσίασε την εξέλιξη των έργων για τη δημιουργία υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, που έχει υλοποιηθεί την τελευταία τριετία. Τόνισε, ότι μέχρι και σήμερα έχουν δημοπρατηθεί συνολικά 26 υποδομές διαχείρισης αποβλήτων, σε σχέση με το 2019 όπου δεν υπήρχε καμία μονάδα σε διαγωνιστική διαδικασία. Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, υπογράμμισε πως σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν 6 MEA, από 3 που λειτουργούσαν το καλοκαίρι του 2019. Με την υπογραφή των δύο νέων συμβάσεων για τη Χίο και την Κεφαλονιά, οι μονάδες που κατασκευάζονται στη χώρα ανέρχονται πλέον σε 12, σε σχέση με το καλοκαίρι του 2019 που ήταν μόλις 5. Το επόμενο τρίμηνο αναμένεται να υπογραφούν ακόμη 5 συμβάσεις για τη δημιουργία Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων, ενώ άλλες 12 μονάδες βρίσκονται σε διαγωνιστική διαδικασία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθες το σχέδιο REPowerEU, την απάντησή της στις δυσχέρειες και τη διαταραχή της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο μετασχηματισμός του ενεργειακού συστήματος της Ευρώπης επείγει για δύο λόγους: τερματισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, τα οποία χρησιμοποιούνται ως οικονομικό και πολιτικό όπλο και κοστίζουν στους Ευρωπαίους φορολογούμενους σχεδόν 100 δισ. ευρώ ετησίως, και αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Ενεργώντας ως Ένωση, η Ευρώπη μπορεί να καταργήσει σταδιακά την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα με ταχύτερο ρυθμό. Το 85 % των Ευρωπαίων πιστεύει ότι η ΕΕ θα πρέπει να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο και πετρέλαιο το συντομότερο δυνατόν για να στηρίξει την Ουκρανία. Τα μέτρα που προβλέπει το σχέδιο REPowerEU μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτόν τον φιλόδοξο στόχο, μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας, της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού και της επιτάχυνσης της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων στις κατοικίες, στη βιομηχανία και στην ηλεκτροπαραγωγή. Διαβάστε: Αυτές είναι οι προτάσεις της Κομισιόν για την ενεργειακή κρίση - Φωτοβολταϊκά στέγης για όλους Ο πράσινος μετασχηματισμός θα ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη, την ασφάλεια και τη δράση για το κλίμα για την Ευρώπη και τους εταίρους. Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδίου REPowerEU, στηρίζοντας τον συντονισμένο σχεδιασμό και χρηματοδοτώντας διασυνοριακές και εθνικές υποδομές, καθώς και ενεργειακά έργα και μεταρρυθμίσεις. Η Επιτροπή προτείνει στοχευμένες τροποποιήσεις του κανονισμού ΜΑΑ ώστε να ενσωματωθούν ειδικά κεφάλαια REPowerEU στα υφιστάμενα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) των κρατών μελών, πέραν του μεγάλου αριθμού σχετικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που περιλαμβάνονται ήδη στα ΣΑΑ. Τη διαδικασία αυτή θα τροφοδοτήσουν οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις στον κύκλο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2022. Εξοικονόμηση ενέργειας Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο ταχύτερος και φθηνότερος τρόπος αντιμετώπισης της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, αλλά και μείωσης των λογαριασμών. Η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση των μακροπρόθεσμων μέτρων ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του δεσμευτικού στόχου ενεργειακής απόδοσης από 9 % σε 13 % στο πλαίσιο της δέσμης νομοθεσίας για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία που αφορά την προσαρμογή στον στόχο του 55 % («Fit for 55»). Αν εξοικονομήσουμε τώρα ενέργεια θα βοηθηθούμε στην προετοιμασία για τις πιθανές προκλήσεις του επόμενου χειμώνα. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης σήμερα «Ανακοίνωση της ΕΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας» με την οποία περιγράφονται λεπτομερώς οι βραχυπρόθεσμες αλλαγές συμπεριφοράς που θα μπορούσαν να μειώσουν τη ζήτηση αερίου και πετρελαίου κατά 5 % και ενθαρρύνονται τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν ειδικές επικοινωνιακές εκστρατείες με στόχο τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται επίσης να χρησιμοποιούν φορολογικά μέτρα ενθάρρυνσης της εξοικονόμησης ενέργειας, όπως μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στα ενεργειακά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης, στην ενεργειακά αποδοτική μόνωση κτιρίων και στις ενεργειακά αποδοτικές συσκευές και προϊόντα. Η Επιτροπή καθορίζει επίσης μέτρα έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση σοβαρής διαταραχής του εφοδιασμού, ενώ θα εκδώσει και κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με κριτήρια ιεράρχησης για τους πελάτες και θα διευκολύνει ένα συντονισμένο σχέδιο μείωσης της ζήτησης στην ΕΕ. Διαφοροποίηση του εφοδιασμού και στήριξη στους διεθνείς εταίρους μας Εδώ και μήνες, η ΕΕ συνεργάζεται με διεθνείς εταίρους για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού και έχει εξασφαλίσει επίπεδα-ρεκόρ στις εισαγωγές ΥΦΑ και υψηλότερες παραδόσεις αερίου αγωγών. Η νεοσυσταθείσα ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ, η οποία υποστηρίζεται από περιφερειακές ειδικές ομάδες, θα καταστήσει δυνατές τις εθελοντικές κοινές αγορές αερίου, ΥΦΑ και υδρογόνου μέσω της συγκέντρωσης της ζήτησης, της βελτιστοποίησης της χρήσης των υποδομών και της συντονισμένης προσέγγισης των προμηθευτών. Ως επόμενο βήμα, και αναπαράγοντας τη φιλοδοξία του κοινού προγράμματος αγοράς εμβολίων, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης ενός «μηχανισμού κοινών αγορών», ο οποίος θα διαπραγματεύεται και θα συνάπτει συμβάσεις για αγορές αερίου για λογαριασμό των συμμετεχόντων κρατών μελών. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης νομοθετικά μέτρα που θα επιβάλλουν την υποχρέωση διαφοροποίησης του εφοδιασμού με αέριο με την πάροδο του χρόνου από τα κράτη μέλη. Η πλατφόρμα θα καταστήσει επίσης δυνατή την από κοινού αγορά ανανεώσιμου υδρογόνου. Η εξωτερική ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ που εγκρίθηκε σήμερα θα διευκολύνει την ενεργειακή διαφοροποίηση και τη δημιουργία μακροπρόθεσμων εταιρικών σχέσεων με προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας για το υδρογόνο ή άλλες πράσινες τεχνολογίες. Σύμφωνα με τη στρατηγική Global Gateway, η στρατηγική δίνει προτεραιότητα στη δέσμευση της ΕΕ στην παγκόσμια πράσινη και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, με την αύξηση της εξοικονόμησης ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης για τη μείωση της πίεσης στις τιμές, την τόνωση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του υδρογόνου και την ενίσχυση της ενεργειακής διπλωματίας. Στη Μεσόγειο και στη Βόρεια Θάλασσα, θα αναπτυχθούν σημαντικοί διάδρομοι υδρογόνου. Απέναντι στην επίθεση της Ρωσίας, η ΕΕ θα στηρίξει την Ουκρανία, τη Μολδαβία, τα Δυτικά Βαλκάνια και τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, καθώς και τους πλέον ευάλωτους εταίρους μας. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την Ουκρανία για να εγγυηθούμε την ασφάλεια του εφοδιασμού και τη λειτουργία του ενεργειακού τομέα, ανοίγοντας παράλληλα το έδαφος για το μελλοντικό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και ανανεώσιμου υδρογόνου, καθώς και για την ανακατασκευή του ενεργειακού συστήματος στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας REPowerUkraine. Επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Η μαζική κλιμάκωση και επιτάχυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή ενέργειας, τη βιομηχανία, τα κτίρια και τις μεταφορές θα επιταχύνει την ανεξαρτησία μας, θα δώσει ώθηση στην πράσινη μετάβαση και, με την πάροδο του χρόνου, θα μειώσει τις τιμές. Η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί ο πρωταρχικός στόχος για το 2030 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από το 40 % στο 45 % στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων «Fit for 55 package». Αυτή η συνολικά αυξημένη φιλοδοξία θα δημιουργήσει το πλαίσιο για άλλες πρωτοβουλίες, όπως: Μια ειδική στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια για τον διπλασιασμό της ηλιακής φωτοβολταϊκής ισχύος έως το 2025 και την εγκατάσταση 600 GW έως το 2030. Μια πρωτοβουλία ηλιακών στεγών με σταδιακή θέσπιση νομικής υποχρέωσης εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών σε νέα δημόσια και εμπορικά κτίρια και νέα κτήρια κατοικίας. Διπλασιασμός του ρυθμού εγκατάστασης αντλιών θερμότητας και μέτρα για την ενσωμάτωση της γεωθερμικής και της ηλιακής θερμικής ενέργειας σε εκσυγχρονισμένα συστήματα τηλεθέρμανσης και κοινόχρηστης θέρμανσης. Σύσταση της Επιτροπής για την αντιμετώπιση της αργής και πολύπλοκης αδειοδότησης για μεγάλα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στοχευμένη τροποποίηση της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προκειμένου να αναγνωριστεί η ανανεώσιμη ενέργεια ως υπέρτερο δημόσιο συμφέρον. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν ειδικές περιοχές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με συντομευμένες και απλουστευμένες διαδικασίες αδειοδότησης σε περιοχές με χαμηλότερους περιβαλλοντικούς κινδύνους. Για να συμβάλει στον ταχύ εντοπισμό των εν λόγω ειδικών περιοχών, η Επιτροπή καθιστά διαθέσιμα σύνολα δεδομένων για περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές στο πλαίσιο του εργαλείου ψηφιακής χαρτογράφησης για γεωγραφικά δεδομένα που σχετίζονται με την ενέργεια, τη βιομηχανία και τις υποδομές. Καθορισμός στόχου 10 εκατομμυρίων τόνων εγχώριας παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου και 10 εκατομμυρίων τόνων εισαγωγών έως το 2030, για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου, του γαιάνθρακα και του πετρελαίου σε δύσκολα απανθρακοποιήσιμες βιομηχανίες και τομείς μεταφορών. Για να επιταχυνθεί η αγορά υδρογόνου, θα πρέπει να συμφωνηθούν από τους συννομοθέτες αυξημένοι επιμέρους στόχοι για συγκεκριμένους τομείς. Η Επιτροπή δημοσιεύει επίσης δύο κατ' εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με τον ορισμό και την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η παραγωγή οδηγεί σε καθαρή απανθρακοποίηση. Για την επιτάχυνση των έργων υδρογόνου, προβλέπεται πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 200 εκατ. ευρώ για έρευνα, και η Επιτροπή δεσμεύεται να ολοκληρώσει την αξιολόγηση των πρώτων σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος έως το καλοκαίρι. Ένα σχέδιο δράσης για το βιομεθάνιο καθορίζει εργαλεία, μεταξύ άλλων, μια νέα βιομηχανική εταιρική σχέση για το βιομεθάνιο και οικονομικά κίνητρα για την αύξηση της παραγωγής σε 35 bcm έως το 2030, μεταξύ άλλων μέσω της κοινής γεωργικής πολιτικής. Μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων στη βιομηχανία και στις μεταφορές Η αντικατάσταση του γαιάνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στις βιομηχανικές διεργασίες θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και θα ενισχύσει την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα. Η εξοικονόμηση ενέργειας, η ενεργειακή απόδοση, η υποκατάσταση καυσίμων, ο εξηλεκτρισμός και η ενισχυμένη υιοθέτηση του ανανεώσιμου υδρογόνου, του βιοαερίου και του βιομεθανίου από τη βιομηχανία θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 35 bcm φυσικού αερίου έως το 2030, επιπλέον των όσων προβλέπονται στις προτάσεις της δέσμης Fit for 55. Η Επιτροπή θα αναπτύξει συμβάσεις επί διαφοράς για τον άνθρακα με σκοπό τη στήριξη της υιοθέτησης του πράσινου υδρογόνου από τη βιομηχανία και ειδική χρηματοδότηση για το REPowerEU στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας, χρησιμοποιώντας τα έσοδα από την εμπορία εκπομπών για την περαιτέρω στήριξη της απεξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Η Επιτροπή παρέχει επίσης καθοδήγηση σχετικά με τις συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες και άλλες πηγές και θα παράσχει τεχνική συμβουλευτική διευκόλυνση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Για τη διατήρηση και την ανάκτηση της τεχνολογικής και βιομηχανικής υπεροχής σε τομείς όπως η ηλιακή ενέργεια και το υδρογόνο, καθώς και για τη στήριξη του εργατικού δυναμικού, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας Συμμαχίας για τη βιομηχανία της ηλιακής ενέργειας στην ΕΕ και μιας μεγάλης κλίμακας σύμπραξης δεξιοτήτων. Η Επιτροπή θα εντείνει επίσης τις εργασίες για την προμήθεια πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας και θα εκπονήσει νομοθετική πρόταση. Για την ενίσχυση της εξοικονόμησης ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης στον τομέα των μεταφορών και για την επιτάχυνση της μετάβασης σε οχήματα μηδενικών εκπομπών, η Επιτροπή θα παρουσιάσει δέσμη μέτρων για τον οικολογικό προσανατολισμό των εμπορευματικών μεταφορών, με στόχο τη σημαντική αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στον τομέα αυτόν, και θα εξετάσει το ενδεχόμενο ανάληψης νομοθετικής πρωτοβουλίας για την αύξηση του μεριδίου των οχημάτων μηδενικών εκπομπών στους στόλους των δημόσιων και εταιρικών αυτοκινήτων πάνω από ένα ορισμένο μέγεθος. Η ανακοίνωση της ΕΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας περιλαμβάνει επίσης πολλές συστάσεις προς δήμους, περιφέρειες και εθνικές αρχές, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στην υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων στον τομέα των μεταφορών. Έξυπνες επενδύσεις Η επίτευξη των στόχων του REPowerEU απαιτεί πρόσθετες επενδύσεις ύψους 210 δισ. ευρώ από τώρα έως το 2027. Είναι μια προκαταβολή για την ανεξαρτησία και την ασφάλειά μας. Με τη μείωση των εισαγωγών ρωσικών ορυκτών καυσίμων μπορούμε επίσης να εξοικονομήσουμε σχεδόν 100 δισ. ευρώ ετησίως. Οι επενδύσεις αυτές πρέπει να υλοποιηθούν από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, καθώς και σε εθνικό, διασυνοριακό και ενωσιακό επίπεδο. Για τη στήριξη του REPowerEU, διατίθενται ήδη 225 δισ. ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του ΜΑΑ. Η Επιτροπή εξέδωσε σήμερα νομοθεσία και καθοδήγηση προς τα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο τροποποίησης και συμπλήρωσης των ΣΑΑ τους στο πλαίσιο του REPowerEU. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί το χρηματοδοτικό κονδύλιο του ΜΑΑ κατά 20 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις από την πώληση των δικαιωμάτων του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ που βρίσκονται επί του παρόντος στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς, ώστε να τεθούν σε πλειστηριασμό κατά τρόπο που δεν διαταράσσει την αγορά. Με τον τρόπο αυτόν, το ΣΕΔΕ όχι μόνο μειώνει τις εκπομπές και τη χρήση ορυκτών καυσίμων, αλλά αντλεί επίσης τα αναγκαία κονδύλια για την επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας. Στο πλαίσιο του τρέχοντος ΠΔΠ, η πολιτική συνοχής θα στηρίξει ήδη έργα απανθρακοποίησης και πράσινης μετάβασης με έως και 100 δισ. ευρώ, επενδύοντας σε ανανεώσιμη ενέργεια, υδρογόνο και υποδομές. Επιπλέον 26,9 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής θα μπορούσαν να διατεθούν σε εθελοντικές μεταφορές προς τον ΜΑΑ. Άλλα 7,5 δισ. ευρώ από την κοινή γεωργική πολιτική διατίθενται επίσης μέσω εθελοντικών μεταφορών στον ΜΑΑ. Η Επιτροπή θα διπλασιάσει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για την πρόσκληση υποβολής προτάσεων μεγάλης κλίμακας του 2022 του Ταμείου Καινοτομίας το φθινόπωρο σε περίπου 3 δισ. ευρώ. Τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας (ΔΕΔ-Ε) συνέβαλαν στη δημιουργία μιας ανθεκτικής και διασυνδεδεμένης υποδομής αερίου της ΕΕ. Για να συμπληρωθεί ο κατάλογος των υφιστάμενων έργων κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) και να αντισταθμιστεί πλήρως η μελλοντική απώλεια των εισαγωγών ρωσικού αερίου, απαιτούνται περιορισμένες πρόσθετες υποδομές αερίου, οι οποίες εκτιμώνται σε περίπου 10 δισ. ευρώ. Οι ανάγκες υποκατάστασης της επόμενης δεκαετίας μπορούν να καλυφθούν χωρίς εγκλωβισμό στα ορυκτά καύσιμα, δημιουργία μη αξιοποιήσιμων στοιχείων ενεργητικού ή μετριασμό των φιλοδοξιών μας για το κλίμα. Η επιτάχυνση των ΕΚΕ ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι επίσης ουσιαστικής σημασίας για την προσαρμογή του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας στις μελλοντικές μας ανάγκες. Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα στηρίξει αυτό το εγχείρημα, και η Επιτροπή προκηρύσσει σήμερα νέα πρόσκληση υποβολής προτάσεων με προϋπολογισμό 800 εκατ. ευρώ, ενώ μία ακόμα θα ακολουθήσει στις αρχές του 2023. Ιστορικό Στις 8 Μαρτίου 2022, η Επιτροπή πρότεινε ένα προκαταρκτικό σχέδιο για να απεξαρτηθεί η Ευρώπη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα πολύ πριν από το 2030, υπό το πρίσμα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 24ης και 25ης Μαρτίου, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν επί του στόχου αυτού και ζήτησαν από την Επιτροπή να παρουσιάσει το λεπτομερές σχέδιο REPowerEU, το οποίο εγκρίθηκε σήμερα. Οι πρόσφατες διαταραχές του εφοδιασμού με αέριο στη Βουλγαρία και την Πολωνία καταδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστεί η έλλειψη αξιοπιστίας του ενεργειακού εφοδιασμού από τη Ρωσία. Η Επιτροπή ενέκρινε 5 ευρείες και πρωτοφανείς δέσμες κυρώσεων ως απάντηση στις επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και στις αυξανόμενες φρικαλεότητες εις βάρος Ουκρανών αμάχων και πόλεων. Οι εισαγωγές γαιάνθρακα καλύπτονται ήδη από το καθεστώς κυρώσεων και η Επιτροπή έχει υποβάλει προτάσεις για τη σταδιακή κατάργηση του πετρελαίου έως το τέλος του έτους, οι οποίες συζητούνται επί του παρόντος από τα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό σχέδιο της ΕΕ για να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Ο στόχος αυτός κατοχυρώνεται στο ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, καθώς και στη νομικά δεσμευτική δέσμευση για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η Επιτροπή παρουσίασε τη δέσμη νομοθετικών μέτρων «Fit for 55» τον Ιούλιο του 2021 για την υλοποίηση αυτών των στόχων· οι προτάσεις αυτές και μόνο θα μείωναν την κατανάλωση αερίου κατά 30 % έως το 2030, με πάνω από το ένα τρίτο αυτής της εξοικονόμησης να προέρχεται από την επίτευξη του στόχου ενεργειακής απόδοσης της ΕΕ. Στις 25 Ιανουαρίου 2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο να εκπονήσουν νέα εξωτερική ενεργειακή στρατηγική. Η στρατηγική αυτή διασυνδέει την ενεργειακή ασφάλεια με την παγκόσμια μετάβαση σε καθαρή ενέργεια μέσω της εξωτερικής ενεργειακής πολιτικής και διπλωματίας, ως απάντηση στην ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την υπαρξιακή απειλή της κλιματικής αλλαγής. Η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει την ενεργειακή ασφάλεια και την πράσινη μετάβαση της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και των χωρών εταίρων στην άμεση γειτονία της. Στη στρατηγική αναγνωρίζεται ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει παγκόσμιο αντίκτυπο στις αγορές ενέργειας, επηρεάζοντας ιδίως αναπτυσσόμενες χώρες εταίρους. Η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει στήριξη για ασφαλή, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή ενέργεια παγκοσμίως. Για περισσότερες πληροφορίες Ανακοίνωση REPowerEU Παραρτήματα της ανακοίνωσης REPowerEU Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής: Επενδυτικές ανάγκες, πρόγραμμα επιτάχυνσης της χρήσης υδρογόνου και σχέδιο βιομεθανίου Ανακοίνωση της ΕΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας Εξωτερική ενεργειακή στρατηγική δέσμευσης της ΕΕ Στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια Τροποποιήσεις των οδηγιών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και για την ενεργειακή απόδοση Σύσταση σχετικά με τις διαδικασίες αδειοδότησης και τις συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας Κανονισμός για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας Πρόταση κανονισμού σχετικά με τα κεφάλαια REPowerEU στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας Οδηγίες σχετικά με τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του REPowerEU Ενημερωτικό σημείωμα με ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με το REPowerEU Ενημερωτικό δελτίο για τις δράσεις REPowerEU Ενημερωτικό δελτίο για τη χρηματοδότηση του REPowerEU Ενημερωτικό δελτίο για την εξωτερική ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ Ενημερωτικό δελτίο για την εξοικονόμηση ενέργειας Ενημερωτικό δελτίο για την καθαρή ενέργεια Ενημερωτικό δελτίο για την καθαρή βιομηχανία Βίντεο REPowerEU

Μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ήταν το ποσοστό της κατανάλωσης ρεύματος στην Ελλάδα το 2021 το οποίο καλύφθηκε από την ηλεκτροπαραγωγή αιολικών πάρκων. Αυτό προκύπτει από την απολογιστική έκθεση της WindEurope για το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την οποία τα εγχώρια αιολικά πάρκα κάλυψαν το 18% της ζήτησης σε ρεύμα, έναντι 15% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, το σχετικό ποσοστό στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 3% από το 2020. Κάτι που η έκθεση αποδίδει στο υψηλό αιολικό δυναμικό που επικράτησε πέρυσι στη νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και στη δυναμική που έχει αποκτήσει ο κλάδος στη χώρα μας. Με κριτήριο το «αιολικό μερίδιο», το περασμένο έτος η Ελλάδα κατατάχθηκε στην 5η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην πρώτη θέση βρέθηκε η Δανία, όπου τα αιολικά πάρκα της χώρας κάλυψαν το 44% της τοπικής ηλεκτρικής κατανάλωσης, ενώ ακολούθησαν η Ιρλανδία (31%), η Πορτογαλία (26%), η Ισπανία (24%) και η Γερμανία (23%). Στη χώρα μας καταγράφηκε η μεγαλύτερη θετική απόκλιση της μέσης ταχύτητας ανέμου στην Ευρώπη σε σύγκριση με την κλιματική τιμή της περιόδου 1991-2020, με την επικράτηση ισχυρών ανέμων αρκετές μέρες του 2021. Σε περιοχές της Βορειοδυτικής και Κεντρικής Ευρώπης σημειώθηκαν μερικές από τις χαμηλότερες ετήσιες μέσες ταχύτητες ανέμου που έχουν καταγραφεί. Αυτό οφείλεται στις ασυνήθιστα υψηλές πιέσεις που επικράτησαν στην Κεντρική και Βορειοδυτική Ευρώπη το μεγαλύτερο μέρος του 2021. Ετήσια και τριμηνιαίες μέσες ανωμαλίες ταχύτητας ανέμου στα 100 m ύψος από το έδαφος το 2021, σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 1991–2020. Όλες οι ανωμαλίες (αποκλίσεις) εκφράζονται ως ποσοστά του αντίστοιχου ετήσιου ή τριμηνιαίου μέσου όρου τους για την περίοδο 1991–2020. Πηγή: C3S/ECMWF. Στην Ευρώπη, την τελευταία δεκαετία σημειώθηκε σταθερή αύξηση της ικανότητας παραγωγής αιολικής ενέργειας καθώς και του μεριδίου της κατανάλωσης ενέργειας που καλύπτεται μέσω αυτής της πηγής ενέργειας. Ως αποτέλεσμα, η χαμηλή ένταση των ανέμων μπορεί να έχει ολοένα και πιο σημαντικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις. Κατά τη διάρκεια του 2021, σε τμήματα της Bορειοδυτικής και Kεντρικής Ευρώπης επικράτησαν ταχύτητες ανέμου πολύ κάτω του μέσου όρου, με μεγάλες περιοχές των χωρών που επηρεάστηκαν να καταγράφουν τη χαμηλότερη ή τη δεύτερη χαμηλότερη ετήσια μέση ταχύτητα ανέμου στα χρονικά των καταγραφών από τα μέσα του 20ου αιώνα. Οι μεγαλύτερες αρνητικές αποκλίσεις σημειώθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία κατά την περίοδο από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο 2021. Η παραγωγή αιολικής ενέργειας είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στις διακυμάνσεις της ταχύτητας του ανέμου, καθώς η ισχύς που παράγεται από μια ανεμογεννήτρια είναι ανάλογη με την 3η δύναμη της ταχύτητας του ανέμου (για παράδειγμα, μια μείωση της ταχύτητας του ανέμου κατά 10% οδηγεί σε μείωση της ισχύος κατά 27%). Επιπλέον, απαιτείται μια ελάχιστη ταχύτητα ανέμου για να ξεκινήσουν οι ανεμογεννήτριες να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζονται οι ετήσιες ανωμαλίες στον συντελεστή αιολικής δυνατότητας (Capacity Factor- CF) ανά χώρα για το 2021, σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 1991–2020 για τη χερσαία παραγωγή αιολικής ενέργειας. Οι ανωμαλίες (αποκλίσεις) εκφράζονται ως ποσοστά του μέσου όρου 1991–2020. Ο δυνητικός αντίκτυπος των ταχυτήτων ανέμου του 2021 στην εθνική παραγωγή αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη αξιολογήθηκε με βάση μοντελοποιημένες εκτιμήσεις του συντελεστή απόδοσης δυναμικότητας (CF) – η αναλογία μεταξύ της μέσης ισχύος που παρέχεται από τις ανεμογεννήτριες και της θεωρητικής μέγιστης ισχύος τους. Αυτές οι εκτιμήσεις του συντελεστή αιολικής δυνατότητας βάσει χωρών είναι ανεξάρτητες από την εγκατεστημένη δυναμικότητα παραγωγής αιολικής ενέργειας, η οποία αυξάνεται σταθερά στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, και έτσι επιτρέπουν τη σύγκριση των πόρων αιολικής ενέργειας σε μεγάλες χρονικές περιόδους. Πηγή δεδομένων: C3S/ECMWF. Πηγές: Copernicus Climate Change Service Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) envinow.gr

Τα νέα, γρήγορα τρένα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ μειώνουν τον χρόνο του ταξιδιού και παρέχουν πιο άνετες μετακινήσεις στο επιβατικό κοινό. Θυμηθείτε τις τιμές των εισιτηρίων. Έπιασαν δουλειά τα «Λευκά Βέλη», τα νέα γρήγορα τρένα που εκτελούν το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη, και αντίστροφα, επιτρέποντας στο επιβατικό κοινό να φτάσει ταχύτερα και με μεγαλύτερη άνεση στον προορισμό του. Το παρθενικό εμπορικό δρομολόγιο των αμαξοστοιχιών ETR470, εκτελέστηκε την Κυριακή 15 Μαΐου, σηματοδοτώντας τα εγκαίνια μίας νέας εποχής για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, αλλά και για τις εμπορικές μεταφορές. Το πρώτο δρομολόγιο των νέων τρένων κατέγραψε drone, προσφέροντάς μας μερικές πολύ όμορφες εικόνες. Το βίντεο δημοσιεύτηκε στο κανάλι “Up Drones” στο Youtube και δείχνει την κίνηση της αμαξοστοιχίας σε ράγες που διασχίζουν ένα απαράμιλλης ομορφιάς πράσινο τοπίο. Υπενθυμίζεται ότι με τα Λευκά Βέλη το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη και το αντίστροφο σε λιγότερες από 4 ώρες, διευκολύνοντας τις μετακινήσεις των πολιτών από την πρωτεύουσα στη «νύφη του Θερμαϊκού). Οι αμαξοστοιχίες ETR470 διαθέτουν 9 βαγόνια ένα εκ των οποίων είναι εστιατόριο και μπαρ, 3 βαγόνια πρώτης θέσης (Α΄) και 5 οικονομικής (Β’). Κάθε αμαξοστοιχία μπορεί να μεταφέρει 475 επιβάτες και, σύμφωνα με την εταιρεία, περιλαμβάνει όλες τις ανέσεις, για ένα ξεκούραστο και γρήγορο ταξίδι, βελτιώνοντας την ταξιδιωτική εμπειρία. Οι τιμές κανονικού εισιτηρίου μιας διαδρομής είναι οι εξής: - Α θέση -> 65 € Αθήνα-Θεσσαλονίκη / 48,6 € Αθήνα-Λάρισα / 25,4 € Θεσσαλονίκη-Λάρισα - Β θέση -> 55 € Αθήνα-Θεσσαλονίκη / 41,5 € Αθήνα-Λάρισα / 22,1 € Θεσσαλονίκη-Λάρισα Για τα ταξίδια που θα πραγματοποιηθούν από 15/05/2022 έως και 03/06/2022 εφαρμόζεται έκπτωση 20%, με τις τιμές να διαμορφώνονται ως εξής: - Α θέση -> 52 € Αθήνα-Θεσσαλονίκη / 38,9 € Αθήνα-Λάρισα / 20,3 € Θεσσαλονίκη-Λάρισα - Β θέση -> 44 € Αθήνα-Θεσσαλονίκη / 33,2 € Αθήνα-Λάρισα / 17,7 € Θεσσαλονίκη-Λάρισα

Σε ακίνητα που προσφέρουν υπεραξίες και αποτελούν ασφαλείς επενδυτικές επιλογές στρέφονται τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες αγοραστές, συνεχίζοντας ωστόσο να αναζητούν ευκαιρίες τόσο για ιδιοκατοίκηση όσο και για μίσθωση κατοικιών. Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα, παρατηρείται σημαντική αύξηση ενδιαφέροντος για αγορά παλαιών κατοικιών προκειμένου να ανακαινισθούν άμεσα και συνέχεια να αξιοποιηθούν για βραχυχρόνια ή μακροχρόνια μίσθωση ή ακόμη και να μεταπωληθούν σε πολύ υψηλότερη τιμή από αυτήν που αποκτήθηκε το ακίνητο. Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνονται από τα στοιχεία αγοραπωλησιών ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν μέσω της RE/MAX Ελλάς, του μεγαλύτερου κτηματομεσιτικού δικτύου της χώρας με 73 γραφεία και σχεδόν 1.000 συμβούλους ακινήτων, καθώς περισσότερα από 7 στα 10 ακίνητα που πωλήθηκαν στην Ελλάδα το περασμένο έτος αφορούσαν διαμερίσματα, μονοκατοικίες ή μεζονέτες και τα υπόλοιπα 3 στα 10 επαγγελματικά ακίνητα (γραφεία, καταστήματα) και οικόπεδα-αγροτεμάχια. Για μία ακόμη χρονιά η κατοικία αποτελεί πρώτη επιλογή για αγορά ή επένδυση, ενώ αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι 6 στους 10 αγοραστές επιλέγουν κατοικίες ηλικίας άνω των 20 ετών τόσο για να εξασφαλίσουν χαμηλότερες τιμές όσο και υψηλότερες μελλοντικά υπεραξίες. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία RE/MAX Ελλάς, με την αγορά κατοικίας δεν εξυπηρετήθηκε μόνο η ανάγκη στέγασης αλλά και οι νέες ανάγκες που προέκυψαν από τα «υβριδικά» μοντέλα εργασίας και τον νέο τρόπο ζωής τα δύο τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία του δικτύου της RE/MAX για το είδος των ακινήτων που επέλεξαν οι αγοραστές το 2021 τόσο πανελλαδικά όσο και σε επιμέρους περιοχές, αλλά και την παλαιότητα τους. Κατανομή πωληθέντων ακινήτων με βάση το είδος του ακινήτου Σύμφωνα με την αναλυτική κατανομή των πωληθέντων ακινήτων πανελλαδικά ως προς το είδος του ακινήτου, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που κατέγραψε το δίκτυο της RE/MAX Ελλάς, 74 στα 100 ακίνητα (74% επί του συνόλου) που πωλήθηκαν πανελλαδικά αφορούσαν κατοικίες (διαμερίσματα/ μονοκατοικίες/μεζονέτες), ενώ τα οικόπεδα-αγροτεμάχια καθώς και τα επαγγελματικά ακίνητα είχαν πολύ μικρότερο μερίδιο της τάξεως του 18% & 8% αντίστοιχα. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/05/17_05_ot_eidos_panellaREMAX2-600x405.png Στην Αττική, το 81% των πωληθέντων ακινήτων ήταν κατοικίες. Τα οικόπεδα-αγροτεμάχια έφθασαν στο 10% του συνόλου των αγοραπωλησιών, ενώ 9% ήταν το ποσοστό για τα επαγγελματικά ακίνητα. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/05/17_05_ot_eidosa_attikhREMAX2-600x405.png Στη Θεσσαλονίκη, σχεδόν το σύνολο των πωληθέντων ακινήτων (ποσοστό 84%) αφορά κατοικίες, το 7% οικόπεδα-αγροτεμάχια και το 9% επαγγελματικά ακίνητα. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/05/17_05_ot_EIDOS_THESSALREMAX2-600x405.png Στην υπόλοιπη Ελλάδα (εκτός Αττικής & Θεσσαλονίκης), στην κορυφή των προτιμήσεων βρέθηκαν οι κατοικίες σε ποσοστό 68%, ενώ τα οικόπεδα-αγροτεμάχια κινήθηκαν στο 26% επί του συνόλου των αγοραπωλησιών και μόλις στο 6% τα επαγγελματικά ακίνητα. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/05/17_05_ot_EIDOS_yPOLhELLASREMAX2-600x405.png Κατανομή πωληθέντων ακινήτων με βάση την ηλικία του ακινήτου Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ηλικιακή κατανομή των πωληθέντων ακινήτων. Εστιάζοντας στα οικιστικά ακίνητα, δεδομένου ότι συγκεντρώνουν τα υψηλότερα ποσοστά πώλησης σε όλη τη χώρα, προκύπτει ότι συνεχίζεται η τάση των προηγουμένων ετών, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται σε παλαιές κατοικίες ηλικίας κατασκευής άνω των 20 ετών σε ποσοστό 63%. Τα νεόδμητα και μέχρι 5ετίας άγγιξαν το 8% ενώ αξίζει να σημειωθεί πώς για την ίδια κατηγορία το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 3% το 2020. Οι ενδιάμεσες ηλικιακές κατηγορίες ακινήτων, δηλαδή από 11 έως 15 έτη, συγκέντρωσαν συνολικά το ενδιαφέρον του 11% των τελικών αγοραστών, ενώ από 6 έως 10 έτη μόλις το 6%. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/05/17_05_ot_AGE_PANELLREMAX2-600x405.png Στην Αττική, το 76% των ακινήτων που πωλήθηκαν ήταν παλαιά άνω της 20ετίας σε αντίθεση με τα νεόδμητα και τα νέα (έως πενταετίας) που δεν κατάφεραν να κερδίσουν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των αγοραστών (κάλυψαν μόνο 2% ποσοστό επί των συνολικών αγοραπωλησιών. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/05/17_05_ot_AGE_ATTIKIREMAX2-600x405.png Στις αγοραπωλησίες που πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη ξεχωρίζουν δύο ηλικιακές ομάδες ακινήτων. Η πρώτη με τα μεγαλύτερα ποσοστά προτίμησης είναι τα ακίνητα ηλικίας άνω των 20 ετών σε ποσοστό 70% και η δεύτερη ακίνητα ηλικίας από 11 έως 15 έτη σε ποσοστό 11%. Τα νεόδμητα και τα μέχρι 5ετίας ακίνητα κινήθηκαν στα ίδια σχεδόν επίπεδα με το 2020 (5%) αποτελώντας το 6% του συνόλου των αγοραπωλησιών. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/05/17_05_ot_aGE_THESSALREMAX2-600x405.png Στις περιοχές της υπόλοιπης Ελλάδας (εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης), το 53% των αγοραστών προτίμησε παλαιές κατοικίες (άνω των 20 ετών) και σε ποσοστό 15% στις κατοικίες από 16 έως 20 έτη. Τα νεόδμητα και τα έως 5ετίας ακίνητα σκαρφάλωσαν στο 11% από το 7% που ήταν το 2020. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/05/17_05_ot_AGE_YPOLREMAX2-600x405.png

Δυνατότητα έκδοσης Πιστοποιητικού Οικονομικής Ενημερότητας, με τις ίδιες προϋποθέσεις που ισχύουν σήμερα για τη φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, θα έχουν φυσικά και νομικά πρόσωπα σύμφωνα με νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή. Επί της ουσίας καταργούνται τα χωριστά πιστοποιητικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, γίνονται ένα και αντικαθίστανται από το Πιστοποιητικό Οικονομικής Ενημερότητας. Η έκδοση οικονομικής ενημερότητας μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης διαμέσου της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης, gov.gr, προβλέπεται σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για το Κτηματολόγιο, στο οποίο ενσωματώνονται και διατάξεις του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Mε το άρθρο 22 προβλέπεται η δυνατότητα έκδοσης ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας, μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης gov.gr, που περιλαμβάνει τα στοιχεία τόσο της φορολογικής όσο και της ασφαλιστικής ενημερότητας του αιτούντος, είναι έγκυρο για κάθε προβλεπόμενη χρήση και γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτό από φορείς του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα, όπου κατά νόμο απαιτείται. Τι αναφέρει το νομοσχέδιο Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 22 του νομοσχεδίου, για το πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας προβλέπεται: Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα δύναται να αιτηθεί, μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ), την έκδοση ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας. Το πιστοποιητικό περιλαμβάνει τα στοιχεία του αποδεικτικού ενημερότητας των παρ. 1 και 4 του άρθρου 12 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας [ν. 4174/2013, (Α' 170)] και του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας του άρθρου 24 του ν. 4611/2019 (Α' 73) και φέρει τα χαρακτηριστικά της παρ. 3 του άρθρου 27 του ν. 4727/2020 (Α' 184) ως έγγραφο που εκδίδεται μέσω της ΕΨΠ. Το πιστοποιητικό εκδίδεται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 12 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και του άρθρου 24 του ν. 4611/2019. Θεωρείται έγκυρο για κάθε νόμιμη χρήση και γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτό από όλους τους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, τα δικαστήρια όλων των βαθμών και τις εισαγγελίες όλης της χώρας σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 27 του ν. 4727/2020, όταν είναι κατά νόμο υποχρεωτική η προσκόμιση των ανωτέρω αποδεικτικών ενημερότητας. Για την έκδοση του πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας η πλατφόρμα αντλεί μέσω διαλειτουργικότητας τα αναγκαία δεδομένα από το πληροφοριακό σύστημα φορολογικού μητρώου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και το πληροφοριακό σύστημα του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης. Οι απαιτούμενες διαλειτουργικότητες διασφαλίζονται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης σύμφωνα με τα άρθρα 84 του ν. 4727/2020 και 47 του ν. 4623/2019 (Α' 134).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ελληνικό καθεστώς ύψους 2 δισ. ευρώ που αποσκοπεί στην παροχή στήριξης των επενδύσεων για βιώσιμη ανάκαμψη. Το καθεστώς εγκρίθηκε βάσει του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις. Η κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Επιτροπής αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Αυτό το καθεστώς ύψους 2 δισ. ευρώ θα βοηθήσει την Ελλάδα να καθορίσει την πορεία για ταχύτερη και πιο βιώσιμη ανάκαμψη, σύμφωνα με το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Αποτελεί σημαντικό βήμα για τη γεφύρωση του επενδυτικού χάσματος που άφησε πίσω της η κρίση. Εξακολουθούμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσουμε ότι τα εθνικά μέτρα στήριξης για την επανεκκίνηση και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων είναι δυνατό να εφαρμοστούν όσο το δυνατόν ταχύτερα και αποτελεσματικότερα, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ». Το ελληνικό μέτρο στήριξης Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή, βάσει του προσωρινού πλαισίου, καθεστώς ύψους 2 δισ. ευρώ που αποσκοπεί στην παροχή στήριξης των επενδύσεων για βιώσιμη ανάκαμψη. Στο πλαίσιο του μέτρου αυτού, η ενίσχυση θα λαμβάνει τη μορφή δανείων με επιδοτούμενα επιτόκια. Η δημόσια στήριξη θα χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία, με σκοπό να διευκολύνεται η ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στους στρατηγικούς πυλώνες του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ιδίως της πράσινης μετάβασης, της ψηφιοποίησης και της καινοτομίας (Ε & Α). Η Ελλάδα θα διασφαλίζει ότι οι χρηματοδοτούμενες επενδύσεις είναι περιβαλλοντικά βιώσιμες, σύμφωνα με την ταξινομία της ΕΕ. Η δημόσια στήριξη θα συνοδεύεται από όρους για τον περιορισμό των αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένων διασφαλίσεων για τον περιορισμό του κινδύνου πιθανών έμμεσων ενισχύσεων προς όφελος των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών που θα διοχετεύουν τη στήριξη. Το ποσό της μεμονωμένης ενίσχυσης δεν θα υπερβαίνει καταρχήν τα 15 εκατ. ευρώ ανά δικαιούχο. Το καθεστώς αναμένεται να ωφελήσει περίπου 250 εταιρείες. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ελληνικό καθεστώς συνάδει με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο. Ειδικότερα, i) το ποσό της ενίσχυσης ανά δικαιούχο δεν θα υπερβαίνει το 1 % του συνολικού προϋπολογισμού? ii) η ενίσχυση θα ωφελεί επενδύσεις σε υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία, αλλά όχι χρηματοοικονομικές επενδύσεις? iii) τα επιτόκια των δανείων θα τηρούν τα ελάχιστα επίπεδα που καθορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο? και iv) η δημόσια στήριξη θα χορηγηθεί το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό μέτρο είναι αναγκαίο, κατάλληλο και αναλογικό για την προώθηση των επενδύσεων σε ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες σημαντικές για τη βιώσιμη ανάκαμψη, σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ. Σε αυτήν τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε το μέτρο ενίσχυσης δυνάμει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Ιστορικό Η Επιτροπή ενέκρινε προσωρινό πλαίσιο ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να κάνουν χρήση της πλήρους ευελιξίας που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις με στόχο τη στήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο της έξαρσης του κορονοϊού. Το προσωρινό πλαίσιο, όπως τροποποιήθηκε στις 3 Απριλίου, στις 8 Μαΐου, στις 29 Ιουνίου και στις 13 Οκτωβρίου 2020, καθώς και στις 28 Ιανουαρίου και στις 18 Νοεμβρίου 2021, προβλέπει τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων που μπορούν να χορηγούν τα κράτη μέλη: i) Άμεσες επιχορηγήσεις, εισφορές μετοχικού κεφαλαίου, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές ύψους έως και 290 000 ευρώ σε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον πρωτογενή γεωργικό τομέα, 345 000 ευρώ σε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και 2,3 εκατ. ευρώ σε εταιρεία που δραστηριοποιείται σε οποιονδήποτε άλλον τομέα για την αντιμετώπιση των επειγουσών αναγκών ρευστότητας. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να χορηγούν, για ποσά ονομαστικής αξίας έως και 2,3 εκατ. ευρώ ανά εταιρεία, δάνεια με μηδενικό επιτόκιο ή εγγυήσεις για δάνεια οι οποίες θα καλύπτουν το 100 % του κινδύνου, με εξαίρεση τον πρωτογενή γεωργικό τομέα και τον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, όπου ισχύουν τα όρια των 290 000 ευρώ και των 345 000 ευρώ ανά επιχείρηση, αντίστοιχα. ii) Κρατικές εγγυήσεις για δάνεια σε εταιρείες για να διασφαλιστεί ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να χορηγούν δάνεια στους πελάτες που τα χρειάζονται. Αυτές οι κρατικές εγγυήσεις μπορούν να καλύπτουν έως και το 90 % του κινδύνου των δανείων που βοηθούν τις επιχειρήσεις να καλύψουν άμεσες ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης και σε επενδύσεις. iii) Επιδοτούμενα κρατικά δάνεια σε εταιρείες (χρέη με ανώτερη εξοφλητική προτεραιότητα ή μειωμένης εξασφάλισης) με ευνοϊκά επιτόκια. Τα δάνεια αυτά μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να καλύψουν άμεσες ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης και σε επενδύσεις. iv) Διασφαλίσεις για τις τράπεζες που διοχετεύουν κρατικές ενισχύσεις στην πραγματική οικονομία. Το πλαίσιο καθιστά σαφές ότι οι εν λόγω ενισχύσεις θεωρούνται άμεσες ενισχύσεις στους πελάτες των τραπεζών, και όχι στις ίδιες τις τράπεζες, και παρέχει οδηγίες σχετικά με τον τρόπο εξασφάλισης της ελάχιστης δυνατής στρέβλωσης του ανταγωνισμού μεταξύ τραπεζών. v) Δημόσια βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων για όλες τις χώρες, χωρίς το εκάστοτε κράτος μέλος να χρειάζεται να αποδεικνύει ότι η αντίστοιχη χώρα παρουσιάζει προσωρινά «μη εμπορεύσιμους κινδύνους». vi) Στήριξη στην έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) που σχετίζεται με τον κορονοϊό για να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα κρίση στον τομέα της υγείας, με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών ή φορολογικών πλεονεκτημάτων. Μπορεί να χορηγείται πριμοδότηση για έργα διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών. vii) Στήριξη για την κατασκευή και ανακλιμάκωση εγκαταστάσεων δοκιμών για την ανάπτυξη και τη δοκιμή σχετικών προϊόντων (όπως εμβόλια, αναπνευστήρες και προστατευτικός ρουχισμός) που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της έξαρσης του κορονοϊού, έως την πρώτη βιομηχανική τους αξιοποίηση. Η στήριξη αυτή μπορεί να λάβει τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων, επιστρεπτέων προκαταβολών και εγγυήσεων κάλυψης ζημιών. Οι εταιρείες μπορούν να επωφελούνται από πριμοδότηση όταν η επένδυσή τους λαμβάνει στήριξη από περισσότερα του ενός κράτη μέλη και όταν η επένδυση ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης. viii) Στήριξη για την παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της έξαρσης του κορονοϊού με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων, επιστρεπτέων προκαταβολών και εγγυήσεων κάλυψης ζημιών. Οι εταιρείες μπορούν να επωφελούνται από πριμοδότηση όταν η επένδυσή τους λαμβάνει στήριξη από περισσότερα του ενός κράτη μέλη και όταν η επένδυση ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από τη χορήγηση της ενίσχυσης. ix) Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή αναβολής της καταβολής των φόρων και/ή αναστολής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τους τομείς, τις περιφέρειες ή τους τύπους εταιρειών που πλήττονται περισσότερο από την έξαρση της νόσου. x) Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή επιδοτήσεων μισθού για τους εργαζομένους σε εταιρείες τομέων ή περιφερειών που έχουν πληγεί περισσότερο από την έξαρση του κορονοϊού, οι οποίες θα έπρεπε διαφορετικά να απολύσουν προσωπικό. xi) Στοχευμένη ενίσχυση ανακεφαλαιοποίησης σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, εφόσον δεν είναι διαθέσιμη άλλη κατάλληλη λύση. Προβλέπονται διασφαλίσεις για την αποφυγή αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά: προϋποθέσεις σχετικά με την αναγκαιότητα, την καταλληλότητα και το μέγεθος της παρέμβασης? προϋποθέσεις για την είσοδο του κράτους στο κεφάλαιο εταιρειών και τη σχετική αμοιβή? προϋποθέσεις σχετικά με την έξοδο του κράτους από το κεφάλαιο των οικείων εταιρειών? προϋποθέσεις σχετικοί με τη διακυβέρνηση, μεταξύ άλλων απαγόρευση διανομής μερισμάτων και ανώτατα όρια στις αποδοχές των ανώτερων διοικητικών στελεχών? απαγόρευση διεπιδότησης και εξαγοράς και επιπρόσθετα μέτρα για να περιοριστούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού? απαιτήσεις διαφάνειας και υποβολής εκθέσεων. xii) Στήριξη για μη καλυπτόμενες πάγιες δαπάνες προς εταιρείες που αντιμετωπίζουν μείωση του κύκλου εργασιών κατά τη διάρκεια της επιλέξιμης περιόδου κατά τουλάχιστον 30 % σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019 στο πλαίσιο της έξαρσης του κορονοϊού. Η στήριξη θα καλύψει μέρος των πάγιων δαπανών των δικαιούχων που δεν καλύπτονται από τα έσοδά τους, με ανώτατο όριο το ποσό των 12 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση. xiii) Στήριξη των επενδύσεων για βιώσιμη ανάκαμψη με σκοπό τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων ως κίνητρο για τη γεφύρωση του επενδυτικού χάσματος που συσσωρεύτηκε στην οικονομία λόγω της κρίσης. Πρόκειται για ένα από τα δύο νέα εργαλεία που προστέθηκαν με την έκτη τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου η οποία εγκρίθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2021. Το εργαλείο αυτό παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να δημιουργήσουν άμεσα κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα κράτη μέλη για την επιτάχυνση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Για την αποφυγή αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, θεσπίζονται διασφαλίσεις, για παράδειγμα προκειμένου τα κράτη μέλη να θεσπίσουν καθεστώτα επωφελή για μεγάλο αριθμό εταιρειών και να εξασφαλίσουν επαρκή ίδια συνεισφορά εκ μέρους των εταιρειών. xiv) Στήριξη της φερεγγυότητας για τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων και τη διάθεσή τους για επενδύσεις σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων και των μικρών επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Η Επιτροπή θα δώσει επίσης τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να μετατρέπουν έως τις 30 Ιουνίου 2023 επιστρεπτέα μέσα (π.χ. εγγυήσεις, δάνεια, επιστρεπτέες προκαταβολές) που χορηγούνται βάσει του προσωρινού πλαισίου σε άλλες μορφές ενίσχυσης, όπως άμεσες επιχορηγήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι όροι του προσωρινού πλαισίου.

Είκοσι εννέα υδατοδρόμια είναι σε πορεία αδειοδότησης σε όλη την Ελλάδα, ανεβάζοντας τις προσδοκίες για την λειτουργία ενός επαρκούς δικτύου ειδικότερα σε απομακρυσμένες ή σε περιοχές με ελλιπή πρόσβαση. Σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών σε σχετική ερώτηση στη Βουλή, μέχρι σήμερα έτοιμες υποδομές υδατοδρομίων υπάρχουν σε τρεις περιοχές: ΚΕΡΚΥΡΑ, ΠΑΞΟΙ και ΠΑΤΡΑ. Τα εν λόγω υδατοδρόμια είχαν αδειοδοτηθεί με παλαιότερες διατάξεις. Για τα υδατοδρόμια της ΚΕΡΚΥΡΑΣ και των ΠΑΞΩΝ έχει εκδοθεί και η Βεβαίωση Συμμόρφωσης σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του ν. 4663/2020, ενώ εκκρεμεί η έκδοση αυτής για το υδατοδρόμιο της ΠΑΤΡΑΣ. Παράλληλα ως και σήμερα έχουν εκδοθεί τρεις άδειες ίδρυσης υδατοδρομίων σε ΒΟΛΟ, ΡΕΘΥΜΝΟ και ΙΟ. Τέλος σε διαδικασία αδειοδότησης στην ελληνική επικράτεια είκοσι εννέα υδατοδρόμια στις κάτωθι περιοχές: ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ, ΣΚΥΡΟΣ, ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ, ΣΚΟΠΕΛΟΣ, ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ, ΠΑΤΜΟΣ, ΤΗΝΟΣ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΚΑΛΑΜΑΤΑ, ΣΗΤΕΙΑ, ΧΙΟΣ, ΛΑΥΡΙΟ, ΣΙΦΝΟΣ, ΠΥΛΟΣ, ΚΑΒΑΛΑ, ΗΡΑΚΛΕΙΟ, ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ, ΟΘΩΝΟΙ, ΕΡΕΙΚΟΥΣΑ, ΜΑΘΡΑΚΙ, ΚΥΛΛΗΝΗ, ΑΙΔΗΨΟΣ, ΑΛΙΒΕΡΙ, ΚΑΡΥΣΤΟΣ, ΚΥΜΗ, ΧΑΛΚΙΔΑ, ΨΑΡΑ, ΑΛΙΜΟΣ, ΟΙΝΟΥΣΕΣ. Τι γίνεται με το υδατοδρόμιο Αλίμου Στην Αθήνα προβλέπεται η λειτουργία υδατοδρομίου στην περιοχή του Αλίμου. Στις 12/10/2021 κατατέθηκε από το Δήμο Αλίμου αίτημα αδειοδότησης για την ίδρυση υδατοδρομίου στην περιοχή Αλίμου Αττικής, σε περιοχή που χωροθετείται πλησίον αλιευτικού καταφυγίου. Με τη δημοσίευση του ν. 4903/2022 (ΦΕΚ46/Α/5-3-2022), που αφορά σε τροποποιήσεις των διατάξεων του ν.4663/2020 και ειδικότερα με το άρθρο 39 αυτού, διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής του νόμου και σε περιοχές εκτός λιμένων, λιμνών, Π.Ο.Τ.Α., σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και τουριστικών λιμένων. Κατόπιν αυτού, όπως αναφέρεται, ενημερώθηκε ο Δήμος και αναμένεται η υποβολή νέου αιτήματος σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Θα πρέπει να διευκρινιστεί πως για να ξεκινήσει η δημιουργία ενός υδατοδρομίου θα πρέπει πρώτα να εκδοθεί ΚΥΑ που να παρέχει την άδεια ίδρυσης του υδατοδρομίου. Οι δύο εταιρείες Σήμερα στην Ελλάδα στον χώρο των υδατοδρομίων έχουμε δύο εταιρείες. Η Ελληνικά Υδατοδρόμια και η Hellenic Seaplanes, προσπαθούν εδώ και χρόνια να ξεκινήσουν πτήσεις αναμένοντας την ολοκλήρωση αδειοδότης και έναρξης λειτουργίας υδατοδρομίων. η Ελληνικά Υδατοδρόμια προχωρεί με την αεροπορική εταιρεία Grecian Air Seaplanes τη διαδικασία για την απόκτηση Πιστοποιητικού Αερομεταφορέα (AOC), που εκδίδεται από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, προκειμένου να ξεκινήσουν πτήσεις, καθώς σύντομα αναμένεται να έρθουν στην Ελλάδα 2 ή 3 υδροπλάνα. Η Ελληνικά Υδατοδρόμια έχει ως βασικό μέτοχο το γερμανικό fund Action Air Limited και με την Grecian Air Seaplanes υπολογίζεται να αναπτύξουν μια επένδυση με σχεδόν 15 υδροπλάνα, τύπου TwinOtter DHC-6, για να καλύψουν το σύνολο του προγραμματισμού των πτήσεών τους, ένα project που αγγίζει τα 120 με 150 εκατ. δολάρια. Η Hellenic Seaplanes έχει στο επιχειρησιακό της σχέδιο επενδύσεις άνω των 300 εκατ. ευρώ στην πενταετία, με την αγορά τουλάχιστον 20 αεροσκαφών.

Εμφανής επένδυση στην καταστολή έναντι της πρόληψης, υποαπορρόφηση χρηματοδοτικών πόρων, καθυστερήσεις, έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού, καθώς και ελλιπείς ελεγκτικοί μηχανισμοί, τροχοπέδη για την πρόληψη Παρουσιάστηκε σήμερα από το WWF Ελλάς η απολογιστική έκθεση του διετούς προγράμματος με θέμα τη διαχείριση των κρατικών πόρων για την πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, το οποίο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, σε συνεργασία με το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR). Το πρόγραμμα με τίτλο "Ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στη χρηματοδότηση της πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών με τη συμβολή των πολιτών", είχε ως κεντρικό στόχο να ρίξει φως στο θέμα της διαχείρισης των κρατικών πόρων που διατίθενται για τη δασοπυροπροστασία, να χαρτογραφήσει τα σημαντικότερα κενά στην όλη διαδικασία διάθεσης, απορρόφησης και αξιοποίησης αυτών των πόρων, και εν τέλει, μέσω συγκεκριμένων προτάσεων, να ενισχυθεί η εύρυθμη λειτουργία του εθνικού συστήματος δασοπυροπροστασίας. Η ολοκλήρωση του έργου συμπίπτει με την έναρξη της φετινής αντιπυρικής περιόδου, η οποία έρχεται μετά από μια δύσκολη χρονιά κατά την οποία σημειώθηκε ο δεύτερος χειρότερος απολογισμός καμένων εκτάσεων των τελευταίων 20 ετών για τη χώρα μας (συνολικά 1,5 εκατ. καμένα στρέμματα). Το 2021, για μια ακόμα φορά, το εθνικό σύστημα δασοπυροπροστασίας βασισμένο εν πολλοίς σε μια κατασταλτική φιλοσοφία, δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, με βαριές συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον, την άγρια ζωή, αλλά και την κοινωνία. Με την κλιματική κρίση να επιδρά καθοριστικά πλέον στην αύξηση της έντασης, αλλά και της συχνότητας των πυρκαγιών στη Μεσόγειο, είναι σαφές ότι χρειάζεται άμεσα μετακίνηση του ειδικού επιχειρησιακού βάρους από την καταστολή στη πρόληψη, αλλά και αναθεώρηση των διαδικασιών που αφορούν στη χρηματοδότηση των κρατικών φορέων που είναι επιφορτισμένοι με την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Τι ρόλο, όμως, παίζουν οι πόροι που δίνονται για την αποτελεσματική ή μη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών; Η χρηματοδότηση της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα περιλαμβάνει ένα σύνθετο πλέγμα ποικίλων χρηματοδοτικών εργαλείων και πόρων που προέρχονται από πολλές πηγές (εθνικές και ενωσιακές) και διοχετεύονται σε εξίσου πολυάριθμους δικαιούχους, συνθέτοντας έτσι ένα δαιδαλώδες σύστημα διαδικασιών. Ωστόσο, παρά την κομβική σημασία της διαχείρισης και κατανομής των χρηματοδοτήσεων, δεν έχει υπάρξει έως και σήμερα στη χώρα μας καμία προσπάθεια καταγραφής, αξιολόγησης και δημοσιοποίησης στοιχείων που αφορούν στη διαχείριση των πόρων που δαπανώνται στην πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Χωρίς αυτά τα δεδομένα, είναι πρακτικά αδύνατο να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε τεκμηριωμένη απολογιστική αξιολόγηση του τί δουλεύει, τί πρέπει να βελτιωθεί και τί πρέπει να αλλάξει. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ανέλυσε δύο σημαντικές πτυχές της χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα: Αφενός, την εκτίμηση των πόρων που έχουν διατεθεί για την πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών κατά την περίοδο 2016-2020, και αφετέρου, την αξιολόγηση της διαδικασίας που ακολουθείται για την κατανομή των πόρων στα κύρια χρηματοδοτικά εργαλεία (χρηστή διακυβέρνηση, λογοδοσία, διαφάνεια). Τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης του WWF Ελλάς αποτυπώνονται ως εξής: Ανισοκατανομή μεταξύ καταστολής και πρόληψης και υποαπορρόφηση: Το σύστημα χρηματοδότησης της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών εστιάζει κυρίως σε δράσεις καταστολής έναντι δράσεων πρόληψης. Μάλιστα, για την περίοδο 2016-2020, το 83,95% των συνολικών κρατικών πόρων κατευθύνεται προς την καταστολή και μόλις το 16,05% προς την πρόληψη. Την ίδια στιγμή, η τελευταία έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ κάνει έκκληση προς τις κυβερνήσεις να επανεξετάσουν τις δαπάνες για την κατάσβεση των πυρκαγιών προτείνοντας τη διάθεση του 45% του προϋπολογισμού τους για την πρόληψη και την ετοιμότητα, το 35% για την καταστολή των πυρκαγιών και το 20% για την αποκατάσταση. Παράλληλα, παρατηρείται υπο-απορρόφηση των πόρων, ειδικά στον τομέα της δασικής διαχείρισης, καθώς και καθυστερήσεις στη χρηματοδότηση επαναλαμβανόμενων δράσεων. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 (Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα) μέχρι σήμερα έχουν απορροφηθεί συνολικά 26.546.715,8€ από τον συνολικό εγκεκριμένο προϋπολογισμό που ανέρχεται στα 49.812.023,39€ (απορρόφηση κατά 53,29%). Αντίστοιχα, στον θεματικό στόχο “Κλιματική αλλαγή – Πρόληψη” από τα 817.462.866€ που είναι διαθέσιμα έχει συμβασιοποιηθεί και είναι σε διαδικασία υλοποίησης μόλις το 51,5% των πόρων. Και αυτό παρότι υπάρχουν τεράστιες ανάγκες, όπως για παράδειγμα η ενίσχυση των εθελοντικών ομάδων πολιτικής προστασίας με υλικό εξοπλισμό και η δασική διαχείριση. Χαρακτηριστικό είναι επίσης, το γεγονός ότι στο Πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” από τους 332 Δήμους της χώρας, τις 13 Περιφέρειες και τους Διαδημοτικούς Φορείς (Συνδέσμους), μέχρι στιγμής μόνο 11 δήμοι, 1 Περιφέρεια και 1 σύνδεσμος δήμων (ΣΠΑΥ) έχουν υποβάλει προτάσεις. Όπως αναδείχθηκε στα εργαστήρια διαβούλευσης που πραγματοποιήσαμε, αυτό οφείλεται στην έλλειψη συνεργασίας, σχεδιασμού, τεκμηρίωσης και υλοποίησης ανάμεσα στα τμήματα Προγραμματισμού και Πολιτικής Προστασίας των ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού. Έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού της χρηματοδότησης των δράσεων πρόληψης και καταστολής: Η χρηματοδότηση των δράσεων πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών γίνεται αποσπασματικά, από διαφορετικά χρηματοδοτικά εργαλεία, χωρίς ολοκληρωμένο και μακροχρόνιο κεντρικό σχεδιασμό για την καταγραφή των αναγκών και των απαιτούμενων δράσεων με στόχο την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Ανεπαρκής τεκμηρίωση και αιτιολόγηση των αποφάσεων και κενά στη συμμετοχή των πολιτών: Οι αποφάσεις κατανομής και διάθεσης των πόρων στηρίζονται σε μια αποσπασματική καταγραφή των υφιστάμενων αναγκών από τους δικαιούχους φορείς χωρίς να προηγείται μία ολοκληρωμένη τεκμηρίωση των απαιτούμενων δράσεων. Κενά διαπιστώθηκαν, επίσης, τόσο στη δημόσια πρόσβαση των πολιτών στις πληροφορίες και στα έγγραφα βάσει των οποίων ελήφθησαν οι σχετικές αποφάσεις κατανομής των πόρων, όσο και στη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία καταγραφής των αναγκών ή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Έλλειψη απολογιστικών εκθέσεων: Μέχρι σήμερα κανένας αρμόδιος δημόσιος φορέας δεν φαίνεται να συντάσσει εκθέσεις πεπραγμένων, στις οποίες να συμπεριλαμβάνεται και οικονομικός απολογισμός των έργων με βάση τους πόρους που έλαβε. Αποσπασματικότητα ελέγχων σχετικά με την αξιοποίηση των δημόσιων πόρων: Ενώ τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διαχειρίζονται ενωσιακούς πόρους έχουν ένα δομημένο, αυστηρό και πολυεπίπεδο σύστημα ελέγχων για τα πεπραγμένα, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις υπόλοιπες πηγές χρηματοδότησης των δασικών πυρκαγιών. Οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται ανά χρηματοδοτικό εργαλείο φαίνονται αποσπασματικοί και ελλιπείς, καθώς απουσιάζει η προηγούμενη τεκμηρίωση των αναγκών, στοιχείο που αποτελεί βασικό κενό στο υπάρχον σύστημα δασοπυροπροστασίας. Βάσει των συμπερασμάτων αυτών, η έκθεση περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις του WWF, οι οποίες αποσκοπούν να ενισχύσουν τις δράσεις πρόληψης, κυρίως μέσα από την καλύτερη οργάνωση και συντονισμό των χρηματοδοτικών εργαλείων. Σημειώνεται πως οι προτάσεις αυτές αξιοποιούν και ενισχύουν το υφιστάμενο καθεστώς χρηματοδότησης και διαχείρισης των πόρων για τις δασικές πυρκαγιές, καθώς και τις προβλέψεις του πρόσφατου νόμου 4662/2020 (Α΄27) για τον εθνικό μηχανισμό διαχείρισης κρίσεων και αντιμετώπισης κινδύνων. Ειδικότερα, οι προτάσεις είναι οι εξής: Κατάρτιση ενός Εθνικού Σχεδίου Αντιπυρικής Προστασίας με συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, που θα αποτελεί μέρος ενός μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδιασμού για τη χρηματοδότηση δράσεων για μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Ενίσχυση και διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 12 του ν. 4662/2020 (Α΄27) για τον αποτελεσματικό συντονισμό των υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων στο πλαίσιο της εφαρμογής του προτεινόμενου Εθνικού Σχεδίου Αντιπυρικής Προστασίας. Δημιουργία μιας ανοιχτής Ενιαίας Πλατφόρμας Δεδομένων Χρηματοδότησης για την Αντιμετώπιση των Δασικών Πυρκαγιών (με προτεινόμενη ονομασία ΗΦΑΙΣΤΟΣ) για την ενίσχυση της διαφάνειας και της πρόσβασης των πολιτών σε πληροφορίες σχετικά με τη χρηματοδότηση δράσεων για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Δημιουργία ενός κεντρικού ελεγκτικού μηχανισμού στη ΓΓΠΠ για τον οικονομικό έλεγχο των αποφάσεων κατανομής και αξιοποίησης των πόρων. Ο μηχανισμός αυτός θα παρακολουθεί και θα ελέγχει τις αποφάσεις κατανομής στα υφιστάμενα χρηματοδοτικά εργαλεία, τόσο σε ό,τι αφορά στην εναρμόνισή τους με το προτεινόμενο Εθνικό Σχέδιο Αντιπυρικής Προστασίας και την αποδοτικότητά τους από οικονομικής άποψης, καθώς και την αξιοποίηση των διατιθέμενων οικονομικών πόρων για την υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων. Η Παναγιώτα Μαραγκού, επικεφαλής προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος στο WWF Ελλάς, δήλωσε: «Η ανάγκη ενίσχυσης των πόρων για την πρόληψη σε σχέση με την καταστολή είναι το πρώτο απαραίτητο βήμα. Η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των πυρκαγιών απαιτεί επιπλέον και κατά κύριο λόγο, την εγκαθίδρυση κατάλληλων επιχειρησιακών πλαισίων, την κινητοποίηση της κοινωνίας και την αποτελεσματική και διαφανή χρήση των διαθέσιμων πόρων. Πρόκειται για ένα τρίπτυχο που είναι ικανό να θωρακίσει τα φυσικά οικοσυστήματα, αλλά και τις κοινωνίες από τις δασικές πυρκαγιές, μέσω της πρόληψης. Αρκεί, βέβαια, να τεθεί σε άμεση εφαρμογή». Στη χαοτική νέα κανονικότητα που διαμορφώνει η κλιματική κρίση, οι πιο διαχειρίσιμες πυρκαγιές είναι εκείνες που προλαμβάνονται. Μόνο μέσω της πρόληψης, μπορεί να ελεγχθεί η εξάπλωσή τους και να ελαχιστοποιηθεί η έντασή τους. Η αλλαγή της κουλτούρας του συστήματος δασοπυροπροστασίας είναι το μεγάλο ζητούμενο. Χρειαζόμαστε μια νέα στρατηγική που θα λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες της κλιματικής κρίσης και τα σενάρια εξέλιξης του φαινομένου των δασικών πυρκαγιών, θα εξασφαλίζει τη μετακίνηση της έμφασης στην πρόληψη, θα υπαγορεύει αναγκαίες αλλαγές στον χωρικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, θα αξιολογεί συστηματικά το σύστημα δασοπυροπροστασίας ώστε να εντοπίζει εγκαίρως κενά και παραλείψεις με σαφή και τεκμηριωμένο τρόπο. Μια κουλτούρα που θα στηρίζεται στη συνεργασία, στην επιστημονική γνώση, και στη διακομματική συναίνεση. Θα μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος, θα αξιοποιεί τα πορίσματα των ειδικών επιτροπών και τις εκθέσεις διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών αδιαφορώντας για τις όποιες βραχυχρόνιες πολιτικές σκοπιμότητες. Η πλήρης έκθεση με τα συμπεράσματα, τις προτάσεις του WWF, καθώς και τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε είναι διαθέσιμη εδώ. Σημειώσεις & συνοδευτικά υλικά Μπορείτε να κατεβάσετε σχετικά infographics από εδώ. Γενικό φωτογραφικό υλικό, διαθέσιμο εδώ. Υπόμνημα WWF προς υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, κ. Χρήστο Στυλιανίδη, με προτάσεις για θέματα βελτίωσης του συστήματος δασοπυροπροστασίας (Φεβρουάριος 2022). Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.activecitizensfund.gr

Επιδεινώθηκε ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων για αγορά κατοικίας (Δεκέμβριος 2021: -3%, Δεκέμβριος 2020: -2,7%) σύμφωνα με την πρόσφατη Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζα της Ελλάδος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των νοικοκυριών από τα εγχώρια Νομισματικά και Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα παρέμεινε αρνητικός και το 2021 (Δεκέμβριος 2021: -2,4%, Δεκέμβριος 2020:- 2,5%) παρά την αυξημένη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια η οποία οφείλεται ως ένα βαθμό στην βελτίωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και της διατήρησης των χαμηλών επιτοκίων. Οι συνολικές εκταμιεύσεις δανείων με εξασφάλιση οικιστικά ακίνητα ανήλθαν σε 256,4 εκατ. ευρώ το δ΄ τρίμηνο του 2021, αυξημένες κατά 20% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ υπεγράφησαν 3.444 νέες δανειακές συμβάσεις. Συνολικά για το 2021, οι συνολικές εκταμιεύσεις δανείων ανήλθαν σε 781,7 εκατ. ευρώ και υπεγράφησαν 10.685 νέες δανειακές συμβάσεις. Το 2021 η μέση εκταμίευση δανείου ανήλθε σε 73,2 χιλ.ευρώ. Οι περισσότερες εκταμιεύσεις (97%) προορίζονται για αγορά οικιστικών ακινήτων για ιδιοκατοίκηση, ενώ μόλις το 3% αφορά δάνεια για αγορά οικιστικών ακινήτων προς εκμίσθωση. Σχεδόν το σύνολο των νέων εκταμιεύσεων αφορά δάνεια πλήρως χρεολυτικά. Οι εκταμιεύσεις δανείων με αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου άνω των δέκα ετών αντιπροσωπεύει το 51% του συνόλου των νέων δανείων, ενώ οι εκταμιεύσεις δανείων με αρχική περίοδο σταθερού επιτοκίου μικρότερη ή ίση του ενός έτους αντιπροσωπεύει το 32%. Η μέση διάρκεια δανείου κατά την έκδοση είναι 23,4 έτη. Το 43% των νέων δανειακών συμβάσεων έχουν διάρκεια έως 20 έτη, το 19% έχουν διάρκεια από 20 έως 25 έτη, ενώ το υπόλοιπο 38% έχουν διάρκεια από 25 έως 35 έτη.

Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης το έργο του ψηφιακού μετασχηματισμού της τοπικής αυτοδιοίκησης «Έξυπνες Πόλεις», που χρηματοδοτείται με περίπου 230 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Όπως έχει ήδη επισήμως ανακοινωθεί από τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη και τον υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Θοδωρή Λιβάνιο, αφορά 315 δήμους της χώρας, που έχουν πληθυσμό μέχρι 100.000 κατοίκους. Το έργο έχει τους εξής άξονες: βιώσιμη μετακίνηση, εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση Ενεργειακού Αποτυπώματος Δημοτικών Κτιρίων, βελτίωση εξυπηρέτησης πολίτη και επιχείρησης, βελτίωση ποιότητας ζωής, ενίσχυση τοπικής δημοκρατίας, διαβούλευσης και διαφάνειας, προστασία από κυβερνοεπιθέσεις και ενίσχυση ψηφιακών υποδομών καθώς και 39 επιμέρους δράσεις. Υπενθυμίζεται ότι οι υπόλοιποι δήμοι, άνω των 100.000 κατοίκων, θα χρηματοδοτηθούν για αντίστοιχες δράσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με το ποσό των 90 εκ. ευρώ. Η Δημόσια Διαβούλευση θα διαρκέσει έως και την Τετάρτη 25 Μαϊου 2022 και οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλουν γραπτώς τα σχόλιά τους στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected]. Το έργο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Ανάπτυξη Εφαρμογών Έξυπνων Πόλεων και Τεχνολογιών για το Διαδίκτυο των Αντικειμένων (IoT)» υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», και πραγματοποιείται στο πλαίσιο της εφαρμογής της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020 – 2025. Οι Δράσεις αναλυτικά 1. Έξυπνο Σύστημα Ελεγχόμενης Στάθμευσης (ΣΕΣ) 2. Έξυπνες στάσεις ΜΜΜ 3. Έξυπνο σύστημα διασφάλισης προσβασιμότητας ατόμων με κινητικά προβλήματα 4. Έξυπνες διαβάσεις πεζών και φιλικές προς ΑΜΕΑ 5. Συστήματα ενημέρωσης για κυκλοφορία κτλ 6. Σύγχρονος τρόπος υπολογισμού δημοτικών τελών (Pay as you throw κτλ) 7. Έξυπνοι κάδοι απορριμμάτων 8. Διασύνδεση λαμπτήρων σε κεντρικό υπολογιστικό κέντρο διαχείρισης 9. Οργάνωση Γραφείου Κίνησης και Διαχείριση Δημοτικού στόλου οχημάτων. 10. Έξυπνα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης δημοτικών και σχολικών κτιρίων 11. Έξυπνα συστήματα ηλεκτροφωτισμού εντός δημοτικών κτιρίων 12. Έξυπνος Οδηγός Πόλης / Δήμου με καταγραφή τοπικών επιχειρήσεων και ανάδειξη προσφορών 13. Σύστημα διαχείρισης δημοτικών κοιμητηρίων και ψηφιοποίηση φακέλων 14. Πλατφόρμα διαχείρισης παιδικών σταθμών, ενημέρωσης γονέων με smart εφαρμογή κτλ 15. Ψηφιακή Πλατφόρμα διαχείρισης ευπαθών ομάδων 16. Διαχείριση κλειστών και ανοικτών χώρων άθλησης, πολιτισμού και ψυχαγωγίας (προγραμματισμός μαθημάτων, ενημέρωση γονέων, αγώνες, μαζικός αθλητισμός κτλ) 17. Ψηφιακή Πλατφόρμα Διαχείρισης Λαϊκών Αγορών 18. Σύστημα ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων και ψηφιακών υπογραφών 19. Σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικών πληρωμών 20. Παροχή συστημάτων τηλεϊατρικής σε ευπαθείς ομάδες για απομακρυσμένη διάγνωση 21. Πολιτιστικές – Αθλητικές εκδηλώσεις – Διαχείριση ηλεκτρονικού εισιτηρίου 22. Εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης ποιότητας αέρα στην επικράτεια του δήμου 23. Εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης ποιότητας υδάτων (πόσιμου, ποταμών, λιμνών και θαλασσών σε βιομηχανικές εφαρμογές κλπ) 24. Ψηφιοποίησης και σύστημα διαχείρισης φακέλων ΔΕΥΑ 25. Έξυπνο σύστημα προειδοποίησης και αντιμετώπισης κινδύνων (πλημμυρικών φαινομένων, πυρκαγιάς , σεισμού κλπ.) εντός των ορίων του δήμου και σύμφωνα με τις αρμοδιότητες τους. 26. Σύστημα έξυπνης άρδευσης 27. Σύστημα διαχείρισης αστικού πρασίνου και κοινοχρήστων χώρων. 28. Ψηφιοποίηση καταλόγων δημοτικών βιβλιοθηκών – Δημιουργία έξυπνης δημοτικής βιβλιοθήκης 29. Ψηφιοποίηση τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς (η κατοχή και νομή των οποίων ανήκει στον δήμο) 30. Ανάπτυξη ψηφιακού διδύμου (digital twin) πόλης 31. Ηλεκτρονικό Σύστημα Διαβούλευσης Προϋπολογισμού, Τεχνικού Προγράμματος 32. Ηλεκτρονικό Σύστημα Διαβούλευσης Κανονιστικών Αποφάσεων 33. Ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης και οργάνωσης της Διοίκησης και της επιχειρησιακής ικανότητας των ΟΤΑ. 34. Υλοποίηση δημόσιων δεικτών μέτρησης απόδοσης σύμφωνα με ISO 37122, προσαρμοσμένο στις ελληνικές συνθήκες 35. Ολοκληρωμένη υποδομή προστασίας από κυβερνοεπιθέσεις (Network Firewall,Endpoint security, κλπ) και παροχή συστήματος τηλε-εργασίας. 36. Κεντρική ενιαία πλατφόρμα διαχείρισης και συλλογής δεδομένων δράσεων ψηφιακού μετασχηματισμού των ΟΤΑ. 37. Ψηφιακή Πλατφόρμα συνεδριάσεων συλλογικών οργάνων και επιτροπών 38. Δημιουργία διασύνδεσης με δίκτυα υψηλής ταχύτητας μεταξύ δημοτικών κτιρίων – υποδομών 39. Ηλεκτρονική Τιμολόγηση

Οι σύγχρονες μετακινήσεις κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας αυτοκινητοδρόμων που θα μείωναν τις αποστάσεις και θα ενίσχυαν τις τοπικές κοινωνίες. Ποιοι είναι οι αυτοκινητόδρομοι της Ελλάδας και ποιος ο μεγαλύτερος; Οι αυτοκινητόδρομοι αποτελούν έργα τεράστιας σημασίας για κάθε χώρα καθώς καθιστούν πιο εύκολες τις εμπορευματικές μεταφορές, πληρούν υψηλά πρότυπα ασφαλείας και αντικαθιστούν απαρχαιωμένες οδικές διαδρομές με ελλιπή προστασία. Η κατασκευή δικτύων αυτοκινητοδρόμων στην Ελλάδα ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Ο πρώτος αυτοκινητόδρομος που κατασκευάστηκε ήταν αυτός που ενώνει τις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, για να ακολουθήσει ο νέας χάραξης Αυτοκινητόδρομος Κορίνθου - Τριπόλεως, ο οποίος ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1984 και παραδόθηκε στην κυκλοφορία το 1990. Στη συνέχεια ακολούθησε μια περίοδος πυρετώδους κατασκευαστικής δραστηριότητας και το 2001 παραδόθηκε η Αττική Οδός, ενώ το 2009 δόθηκε στην κυκλοφορία το μεγαλύτερο μέρος της Εγνατίας Οδού, ενώ το 2017 παραδόθηκε η Ολυμπία Οδός, η οποία έδωσε τέλος στα συνεχή ατυχήματα της Ε.Ο. Κορίνθου-Πατρών. Μέσα στο 2017 παραδόθηκαν και τα τελευταία 14 χιλιόμετρα της Ιόνιας Οδού και έτσι ολοκληρώθηκε ο Αυτοκινητόδρομος 5 στο τμήμα Αντίρριο-Ιωάννινα. Οι κύριοι αυτοκινητόδρομοι της Ελλάδας και το μήκος τους - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι/Α1 (Α.Θ.Ε.): 550 χλμ. Κάθετοι Α.Θ.Ε. Ολοκληρωμένοι: Σχηματάρι - Χαλκίδα (26 χλμ.) Υπό μελέτη: Βελεστίνο - Βόλος (13 χλμ.), Θήβα - Ελευσίνα (42 χλμ.) - Εγνατία Οδός/Α3 (Ηγουμενίτσα - Θεσσαλονίκη - Κήποι Έβρου): 670 χλμ Κάθετοι Εγνατίας Οδού Ολοκληρωμένοι: Θεσσαλονίκη-Νέα Μουδανιά (72 χλμ.), Θεσσαλονίκη-Σέρρες-Προμαχώνας (105 χλμ.), Κοζάνη-Πτολεμαϊδα - Φλώρινα-Νίκη (79 χλμ.), Σιάτιστα-Καστορία-Ιεροπηγή-Κρυσταλλοπηγή (72 χλμ.) - Οδός Κεντρικής Ελλάδας/Α2 (Λαμία-Κηπουρείο): 174 χλμ. Ολοκληρωμένοι: τμήμα Ξυνιάδα - Τρίκαλα, και τμήμα Ανθήλη-Σταυρός (κόμβος Καρπενησίου) Υπό κατασκευή: Tμήμα Σταυρός - Ξυνιάδα, Τρίκαλα - Κηπουρειό Γρεβενών - Ιόνια Οδός/Α5 (Τσακώνα-Πάτρα-Ιωάννινα-Κακαβιά): 417 χλμ. Κάθετοι Ιόνιας Οδού Υπό μελέτη: Αμβρακία Οδός (48,5 χλμ.) - Αττική Οδός/Α6 (Ελευσίνα-Αεροδρόμιο): 64 χλμ. Κάθετοι Αττικής Οδού Ολοκληρωμένοι: Υμηττός-Ραφήνα (20 χλμ.), Δυτική Σύνδεση Υ.ΡΑ. με Αττική Οδό (2,5 χλμ.), Κορωπί - Αεροδρόμιο "Ελ. Βενιζέλος" (6,6 χλμ.) Υπό μελέτη: Περιφερειακή Αιγάλεω - Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Πελοποννήσου/Α7 (Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα): 155 χλμ. Κάθετοι Κεντρικής Πελοποννήσου: Λεύκτρο - Σπάρτη (45,5 χλμ.) - Ολυμπία Οδός/Α8 (Αθήνα - Κόρινθος - Πάτρα): 205 χλμ. - Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης/Α90 (Β.Ο.Α.Κ.): 310 χλμ. Ολοκληρωμένοι: Α/Κ Βαμβακόπουλου-Α/Κ Σούδας, Α/Κ Ατσιποπούλου - Α/Κ Αμαρίου και Α/Κ Λινοπεραμάτων - Α/Κ Χερσονήσο Υπό δημοπράτηση: Μελλοντική αναβάθμιση του τμήματος από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο και τον Άγιο Νικόλαο Κάθετοι ΒΟΑΚ Υπό σχεδιασμό: Χερσόνησος - Αεροδρόμιο Καστελλίου Πεδιάδας (18 χλμ.) Ο μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στην Ελλάδα Ο μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στη χώρα μας είναι η Εγνατία Οδός (Α2) με μήκος 670 χιλιόμετρα και αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Οδού 90. Ξεκινάει από την Ηγουμενίτσα στην Ήπειρο και καταλήγει στα Ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους της Θράκης. Οι εργασίες για την κατασκευή του ξεκίνησαν το 1994, με το έργο να ολοκληρώνεται το 2014. Η μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα είναι τα 130 χλμ/ώρα, ενώ περιλαμβάνει πλήθος σηράγγων και γεφυρών, καθώς διέρχεται διαμέσου του ορεινού αναγλύφου της οροσειράς της Πίνδου και πλησίον του ορεινού όγκου του Βερμίου.

Ξεκινά, σήμερα, Τρίτη 10 Μαΐου, η λειτουργία της πλατφόρμας που υποστηρίζει την ηλεκτρονική υποβολή των επενδυτικών σχεδίων για δανειακή χρηματοδότηση από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Η νέα πλατφόρμα επιτρέπει, πλέον, στις υποβολές επενδυτικών σχεδίων να γίνονται και ηλεκτρονικά και αποτελεί την κεντρική πύλη εισόδου για τις ιδιωτικές επενδύσεις που θα αξιολογηθούν για να λάβουν την ιδιαίτερα ευνοϊκή χρηματοδότηση, χάρη στους δανειακούς πόρους του «Ελλάδα 2.0». Είναι πλήρως αυτοματοποιημένη, ώστε να παρέχει ταχύτητα και επαρκή ενημέρωση των επενδυτών – χωρίς άλλες παρεμβάσεις – και να δίνει δυνατότητα γρήγορων εκταμιεύσεων. Επιπρόσθετα, είναι έτσι διαμορφωμένη, ώστε να υπάρχει η μέγιστη δυνατή διαφάνεια και πληροφόρηση των επενδυτών. Μέσω της πλατφόρμας γίνεται έλεγχος και για τα ζητήματα σώρευσης. Οι επενδυτές μπορούν, πλέον, να ανεβάζουν τα επενδυτικά τους σχέδια και μέσω της πλατφόρμας, ενώ από 1η.6.2022 καθίσταται υποχρεωτική η χρήση της για την κατάθεση των επενδυτικών σχεδίων. Επισημαίνεται ότι το δανειακό σκέλος του «Ελλάδα 2.0», ύψους 12,7 δισ. ευρώ, θα οδηγήσει σε σημαντική ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων, μέσα στα επόμενα χρόνια, επιτρέποντας τη διατήρηση ενός υψηλού ρυθμού ανάπτυξης, παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν διεθνώς. Το Πρόγραμμα απευθύνεται σε όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και νομικής μορφής, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να λάβουν για την επένδυσή τους έως το 50% του κόστους από πόρους του «Ελλάδα 2.0», με σταθερό επιτόκιο που σήμερα είναι 0,35%, όπως ορίζεται στη σχετική Υπουργική Απόφαση. Οι επενδύσεις του «Ελλάδα 2.0» επικεντρώνονται στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, δεδομένου ότι το 37% των δαπανών τους θα αφορούν στο κλίμα και το 20% στην προώθηση της ψηφιακής μετάβασης των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Το τελικό ύψος της χρηματοδότησης του επενδυτικού σχεδίου, από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, υπολογίζεται σύμφωνα με την ύπαρξη προϋπολογισμού επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών στους πέντε πυλώνες του δανειακού σκέλους του «Ελλάδα 2.0», καθώς και με την κάλυψη συγκεκριμένων κριτηρίων ανά πυλώνα (Κριτήρια Αξιολόγησης της Επιλεξιμότητας). H πλατφόρμα υποβολής επενδυτικών σχεδίων είναι διαθέσιμη προς τις επιχειρήσεις στον παρακάτω ιστότοπο: https://rrf-gobeyond.gr/welcome. Υπενθυμίζεται πως, προς το παρόν, στο Πρόγραμμα συμμετέχουν επτά εγχώριες Τράπεζες (Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Eurobank, Optima Bank, Παγκρήτια Τράπεζα και Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων) και δύο διεθνείς (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης). Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για την υλοποίηση του «Ελλάδα 2.0», κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0” προχωράει με αυξανόμενη δυναμική. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση, η λειτουργία της πλατφόρμας για τα δάνεια του Προγράμματος αποτελεί σημαντική εξέλιξη. Προηγήθηκε, χθες, η ανακοίνωση των αποφάσεων που ανεβάζουν στα 10 δισ. ευρώ και πλέον τον συνολικό προϋπολογισμό των έργων που έχουν ενταχθεί, έως σήμερα, στο Ταμείο Ανάκαμψης. Με σκληρή δουλειά προχωρούμε στην υλοποίηση ενός σχεδίου, ικανού να αλλάξει, σημαντικά, προς το καλύτερο την εικόνα της χώρας και τη ζωή κάθε πολίτη. Ειδικά το δανειακό σκέλος έχει πολύ μεγάλη σημασία, καθώς στηρίζοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις προασπίζει την οικονομία μας στη δύσκολη και αβέβαιη, από πλευράς διεθνών οικονομικών εξελίξεων, αυτή περίοδο».

Τα ξημερώματα ολοκληρώθηκε η ανάρτηση των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ που φέτος είναι μικρότερος για 8 στους 10 ιδιοκτήτες ακινήτων. Για το 13% ο φόρος είναι αμετάβλητος ενώ για ένα ποσοστό της τάξης του 7% θα είναι αυξημένος. Στο σύνολο πάντως τριακόσια ογδόντα εκατομμύρια λιγότερο ΕΝΦΙΑ θα πληρώσουμε φέτος σε σχέση με πέρυσι ενώ τα ραβασάκια του νέου μειωμένου ΕΝΦΙΑ, θα πληρωθούν σε 10 δόσεις αρχής γενομένης από τον Μάιο και την τελευταία να πρέπει να καταβληθεί έως τις 28 Φεβρουαρίου 2023. Η νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά είναι 13% παρόλα αυτά υπάρχουν περιπτώσεις που η έκπτωση εκτοξεύεται ενώ στην περίπτωση των οικοπέδων ο φόρος θα είναι περίπου μισός βάσει της παρακάτω νέας κλίμακας. Οι φορολογούμενοι μπορούν να εκτυπώσουν τα εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ μέσω του myAADE-Εφαρμογές -Ε9/ΕΝΦΙΑ. Στη συνέχεια εισάγονται οι κωδικοί Taxisnet. Επιλέγουμε το έτος 2022 και μπορούμε να δούμε το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ 2022. Παραδείγματα – Πού μειώνεται και πού αυξάνεται ο ΕΝΦΙΑ Διαμέρισμα στη Νέα Φιλαδέλφεια, 1ουορόφου 120 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης, 1.200 ευρώ, πλήρωσε το 2021 φόρο 372,96 ευρώ. Το 2022 η τιμή ζώνης αυξήθηκε σε 1.500 ευρώ και ο φόρος που αναλογεί είναι 282,24 ευρώ. Ενώ η αξία του ακινήτου αυξήθηκε κατά 25%, ο φόρος μειώθηκε κατά 24,32%. Διαμέρισμα στην Ξάνθη, 1ου ορόφου 100 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης αμετάβλητη στα 750 ευρώ, πλήρωσε φόρο το 2021 220,50 ευρώ, ενώ το 2022 θα πληρώσει φόρο 147 ευρώ, δηλαδή μειωμένο κατά 33,33%. Διαμέρισμα στην Καισαριανή, 1ου ορόφου 100 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης 1.100 ευρώ πλήρωσε φόρο το 2021 310 ευρώ. Και ενώ το 2022 η τιμή ζώνης ανέρχεται στα 1.350ευρώ, θα πληρώσει φόρο 220,50 ευρώ. Δηλαδή, με αύξηση στην αξία του ακινήτου κατά 22,73%, ο φόρος μειώνεται κατά 29,05%. Διαμέρισμα στο Αιγάλεω, 1ου ορόφου 100 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης 1.100 ευρώ πλήρωσε φόρο το 2021, 310,80 ευρώ. Το 2022, με την τιμή ζώνης να διαμορφώνεται στα1.300 ευρώ, θα πληρώσει φόρο 220,50 ευρώ. Δηλαδή, ενώ η αξία του ακινήτου αυξάνεται κατά18%, ο φόρος μειώνεται κατά 29%. Διαμέρισμα στη Θεσσαλονίκη επί της οδού Νέας Εγνατίας, 1ου ορόφου 150 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης 1.100 ευρώ πλήρωσε φόρο το 2021, 466,20ευρώ.Το 2022, με την τιμή ζώνης να διαμορφώνεται στα1.350 ευρώ, θα πληρώσει φόρο 352,80 ευρώ. Δηλαδή, ενώ η αξία του ακινήτου αυξάνεται κατά22,73%, ο φόρος μειώνεται κατά 25%. Διαμέρισμα στην Αγία Παρασκευή, 1 ου ορόφου, 300 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης, 1.250 ευρώ, πλήρωσε το 2021 φόρο 1.217,40 ευρώ. Το 2022 η τιμή ζώνης αυξήθηκε σε 1.500 ευρώ και ο φόρος που αναλογεί είναι 1.027 ευρώ, μειωμένος κατά15,64%.Έβδομο παράδειγμα Διαμέρισμα στη Σαντορίνη, 1 ου ορόφου, 100 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης 4.950 ευρώ, πλήρωσε το2021 φόρο 1.744 ευρώ. Το 2022 η τιμή ζώνης ανέρχεται στα 5.050 ευρώ και ο φόρος που αναλογεί είναι 1.991,75ευρώ, αυξημένος κατά 14,21%. Διαμέρισμα στη Μύκονο, 1 ου ορόφου, 250 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης 4.900 ευρώ, πλήρωσε το 2021 φόρο 10.206 ευρώ.Το 2022, με την τιμή ζώνης να διαμορφώνεται στα5.900 ευρώ, θα πληρώσει φόρο 11.891,24 ευρώ, αυξημένος κατά 16,51%.Σημαντική είναι και η αύξηση των συντελεστών έκπτωσης του φόρου των φυσικών προσώπων για τη μικρομεσαία ιδιοκτησία. Συγκεκριμένα η έκπτωση διαμορφώνεται σε 30% για περιουσία έως 100.000 ευρώ, αντί για περιουσία έως 60.000 ευρώ που ισχύει σήμερα, και σε 25% για περιουσία πάνω από 100.000 ευρώ και μέχρι 150.000 ευρώ, αντί για 20% που ισχύει.

Μείωση εισφορών κατά 7,14% θα δει από τις αρχές Ιουνίου ένας στους έξι μη μισθωτούς ασφαλισμένους στον ΕΦΚΑ, κυρίως γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί. Μείωση εισφορών κατά 7,14% θα δει από τις αρχές Ιουνίου ένας στους έξι μη μισθωτούς ασφαλισμένους στον ΕΦΚΑ, κυρίως γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί, καθώς από τους συνολικά 1,2 εκατ. επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, μόλις οι 220.000 έχουν επικουρική ασφάλιση. Να σημειωθεί ότι βάσει του νόμου Κατρούγκαλου, οι ασφαλιστικές εισφορές για την επικούρηση θα έχουν την τελευταία μείωσή τους την 1η Ιουνίου 2022 ώστε να επανέλθουν στα προ μνημονίου επίπεδα. Αυτό για τους πάνω από 2 εκατ. μισθωτούς αντιστοιχεί σε μείωση 0,5% ποσοστιαίας μονάδας, που επιμερίζεται 0,25% για τον εργαζόμενο και 0,25% για τον εργοδότη. Όπως όμως επισήμανε, μιλώντας στο Διοικητικό Συμβούλιο του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας, ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, η μείωση εισφορών αφορά και 220.000 επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, που θα δουν μια σημαντική ελάφρυνση της τάξης του 7,14%. Βέβαια, ο πρόεδρος του ΒΕΑ Παύλος Ραβάνης, αφού ευχαρίστησε τον υπουργό για την παρουσία του στο Δ.Σ., για άλλη μία φορά επανέλαβε την ανάγκη στήριξης των επιχειρήσεων, μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού, με περαιτέρω μείωση του μη μισθολογικού κόστους αλλά και επιδότηση του υπέρογκου κόστους ενέργειας. Να σημειωθεί ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που έχουν υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης είναι περίπου 220.000 ασφαλισμένοι μέχρι το 2016 στα πρώην ταμεία ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ, και ειδικότερα μηχανικοί του πρ. ΤΣΜΕΔΕ, γιατροί – υγειονομικοί του πρ. ΤΣΑΥ, δικηγόροι Αθηνών του πρ. ΤΑΝ, δικηγόροι στην υπόλοιπη Ελλάδα, πρατηριούχοι υγρών καυσίμων, αρτοποιοί καθώς και ελεύθεροι επαγγελματίες που οικειοθελώς είχαν επιλέξει και επικούρηση. Αυτοί, από τον επόμενο κιόλας μήνα, θα κληθούν να καταβάλλουν χαμηλότερες εισφορές, και συγκεκριμένα όσοι έχουν επιλέξει την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, από 42 ευρώ τον μήνα που είναι σήμερα, θα καταβάλλουν εισφορά μειωμένη στα 39 ευρώ. Οσοι έχουν επιλέξει τη 2η ασφαλιστική κατηγορία, από 51 ευρώ τον μήνα, θα δουν την εισφορά τους να διαμορφώνεται σε 47 ευρώ. Τέλος, για όσους βρίσκονται στην 3η κατηγορία για επικουρική ασφάλιση, από 61 ευρώ τον μήνα έως το τέλος Μαΐου, η εισφορά θα μειωθεί σε 56 ευρώ. Κατά 7,14% για γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους και επαγγελματίες. Η μείωση αυτή ισχύει και για τους νέους, οι οποίοι από 1ης Ιανουαρίου 2022 εντάσσονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του νεοσύστατου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ). Να σημειωθεί ότι για τους μισθωτούς η μείωση που επίσης ισχύει από την 1η Ιουνίου και εφεξής οδηγεί στην επαναφορά των εισφορών για επικουρική ασφάλιση στο 6%, με τους εργοδότες να καταβάλλουν το μισό, ήτοι 3%, έναντι 3,25%, και αντίστοιχα τους εργαζομένους να πληρώνουν το υπόλοιπο 3% (από 3,25% σήμερα). Οι ασφαλιστικές εισφορές για την επικουρική ασφάλιση στο ΕΤΕΑΕΠ, που εντάχθηκε στον ΕΦΚΑ, αυξήθηκαν το 2016 με τη μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου από 3% για εργοδότες και 3% για εργαζομένους σε 3,5% και 3,5% αντίστοιχα, για μία τριετία, από την 1η Ιουνίου 2016 έως και τις 31 Μαΐου 2019. Στη συνέχεια, από την 1η Ιουνίου 2019 ξεκίνησε η αποκλιμάκωσή τους, προκειμένου να επανέλθουν στο 3% + 3% από την 1η Ιουνίου 2022. Η κυβέρνηση έχει κάνει λόγο για συνολική μείωση των εισφορών, έως το 2023, κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες. Εφόσον συμπεριληφθεί η τελευταία αυτή μείωση στις προηγούμενες δύο, που αφορούσαν τις εισφορές για κύρια ασφάλιση, τότε απομένουν 0,6 ποσοστιαίες μονάδες για να υλοποιηθεί η δέσμευση. Βέβαια, η δραματική αύξηση των τιμών σε ενέργεια και προϊόντα, αλλά και η αδυναμία καταβολής εισφορών από επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εσόδων του ΕΦΚΑ, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια για νέα μείωση εισφορών. Κάτι που περιέγραψε άλλωστε και ο υφυπουργός Εργασίας Πάνος Τσακλόγλου στην πρόσφατη τοποθέτησή του στο συνέδριο των Δελφών.

Μοιράζονται στους τέσσερις πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0», δηλαδή τη «πράσινη μετάβαση», τη «ψηφιακή μετάβαση», την «απασχόληση» και τις «ιδιωτικές επενδύσεις». Ακόμη 57 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 1,7 δισ. ευρώ, εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με αποφάσεις που υπέγραψε ο αρμόδιος για την υλοποίηση του «Ελλάδα 2.0» Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης. Τα έργα «μοιράζονται» στους τέσσερις πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου, το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ειδικότερα, 4 έργα, ύψους 50,75 εκατ. ευρώ, αφορούν στην «Πράσινη Μετάβαση», 6 έργα, προϋπολογισμού 227,35 εκατ. ευρώ, στην «Ψηφιακή μετάβαση», 15 έργα, ύψους 490,18 εκατ. ευρώ, σε «Απασχόληση – Δεξιότητες – Κοινωνική Συνοχή» και 32 έργα, προϋπολογισμού 927,68 εκατ. ευρώ, σε «Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμό της οικονομίας». Αυτές οι πρόσφατες εντάξεις – θα ακολουθήσουν κι άλλες – ανεβάζουν τον αριθμό των έργων που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του «Ελλάδα 2.0» στα 230, με τον συνολικό προϋπολογισμό τους να διαμορφώνεται, αντίστοιχα, στα 10,2 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται πως τον Ιούλιο του 2021 ανακοινώθηκε το πρώτο «πακέτο» εντάξεων στο Ταμείο, συγκεκριμένα αφορούσε 12 έργα, συνολικού ύψους 1,42 δισ. ευρώ. Σε αυτά προστέθηκαν 36 έργα (1,34 δισ. ευρώ) τον Οκτώβριο του 2021, ακόμη 55 (3,35 δισ. ευρώ) τον Ιανουάριο του 2022 και 70 (2,4 δισ. ευρώ) τον Μάρτιο του 2022. Τα 57 νέα έργα που εντάσσονται στο «Ελλάδα 2.0» ανά πυλώνα: 1. Πράσινη Μετάβαση Χρηματοδότηση αυτοτελών μελετών για χαρακτηρισμό δημοτικών οδών σε τουλάχιστον 120 Δημοτικές Ενότητες (36.854.598,25 ευρώ) Αυτοτελείς μελέτες για οριοθέτηση οικισμών προϋφισταμένων του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων σε τουλάχιστον 50 Δημοτικές Ενότητες (8.095.464 ευρώ) Στερέωση και αποκατάσταση του κτιρίου του Νέου Βουστασίου στο πρώην βασιλικό Κτήμα Τατοΐου & Επανάχρησή του ως Μουσείου (4.300.000 ευρώ) Επανάχρηση Ανακτόρου ως Μουσείου: Αφορά στην υλοποίηση της Μουσειολογικής και Μουσειογραφικής μελέτης, με σκοπό την οργάνωση της μόνιμης έκθεσης που θα δημιουργηθεί στο Ανάκτορο του πρώην Βασιλικού Κτήματος Τατοΐου (1.500.000 ευρώ) 2. Ψηφιακή Μετάβαση Αναβάθμιση Ταμειακών μηχανών, φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών και μηχανισμών ηλεκτρονικών πληρωμών (162.440.000 ευρώ) Ψηφιοποίηση του Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών (24.600.000 ευρώ) Ψηφιοποίηση των αρχείων του συστήματος Μετανάστευσης και Ασύλου (20.057.000 ευρώ) Παγκόσμια Πλατφόρμα Ψηφιακού Κέντρου Ενημέρωσης: Το έργο αφορά στη συλλογή πληροφοριών από ανοιχτές πηγές από την Κεντρική Υπηρεσία και τις Αρχές του Εξωτερικού (Πρεσβείες, Μόνιμες Αντιπροσωπείες και Προξενικές Αρχές) του Υπουργείου Εξωτερικών (14.999.040 ευρώ) Σύστημα υποστήριξης Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδιασμού του Υπουργείου Εξωτερικών (5.000.000 ευρώ) Ανάπτυξη και λειτουργική υποστήριξη διαδικτυακής Πλατφόρμας Μητρώου Υποδομών και Φορέων Αγοράς Ηλεκτροκίνησης (255.000 ευρώ) 3. Απασχόληση, Δεξιότητες, Κοινωνική Συνοχή Βελτίωση της ψηφιακής ετοιμότητας των νοσοκομείων: Στο πλαίσιο του έργου, θα ενισχυθεί η λειτουργία της δευτεροβάθμιας περίθαλψης, μέσω της αυτοματοποίησης πολλών διαδικασιών, π.χ. αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων και υποδομών νοσοκομείων, ενιαίο σύστημα διαχείρισης και παρακολούθησης φαρμάκου κ.ά. (173.083.021,68 ευρώ) Σχεδιασμός και υλοποίηση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας (EHR): Μέσα από αυτή την εφαρμογή θα δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες και στους θεράποντες ιατρούς τους, να έχουν, με τήρηση των σχετικών πρωτοκόλλων, ηλεκτρονική πρόσβαση στο σύνολο των ιατρικών δεδομένων των ασθενών (55.884.220,80 ευρώ) Δευτερογενής πρόληψη – Προληπτικά διαγνωστικά τεστ μαστογραφίας κατά του καρκίνου (50.476.400 ευρώ) Πρόγραμμα ευαισθητοποίησης που αφορά στη διαφορετικότητα στους χώρους εργασίας και στην ισότητα των φύλων (47.082.866 ευρώ) Πιλοτικό πρόγραμμα προσωπικού βοηθού για την υποστήριξη της ανεξάρτητης διαβίωσης για Άτομα με Ειδικές Ανάγκες: Αφορά στην ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης, της ανεξάρτητης διαβίωσης, της απασχόλησης και της πρώιμης παιδικής παρέμβασης για άτομα και παιδιά με αναπηρίες (39.483.000 ευρώ) Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής (ΕΔΙΤ), με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των ιατρικών υπηρεσιών σε όλους τους πολίτες της χώρας (29.932.311,64 ευρώ) Δημιουργία νέων Στεγαστικών Μονάδων Ψυχικής Υγείας για την ενίσχυση της προσβασιμότητας του πληθυσμού σε υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας: κέντρα ημέρας, ιατρεία μνήμης, κέντρα συμβουλευτικής υποστήριξης κ.ά. (26.409.520 ευρώ) Πλατφόρμα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ), με στόχο να εκσυγχρονιστεί ο τρόπος παροχής της ΕΕΚ, να ενισχυθεί η σύνδεση μεταξύ των εκπαιδευτικών προσόντων και των πραγματικών αναγκών της αγοράς εργασίας κ.ά. (19.967.599,72 ευρώ) Δημιουργία νέων Μονάδων Ψυχικής Υγείας για την ενίσχυση της προσβασιμότητας του πληθυσμού σε υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας: οικοτροφεία για ασθενείς που βρίσκονται σε τελικό στάδιο άνοιας, για εφήβους με αυτισμό, για ενήλικες με αυτισμό κ.ά. (19.833.800 ευρώ) ESchools: Ψηφιακές Υπηρεσίες για σχολεία. Έχει ως σκοπό τον επανασχεδιασμό, την αναβάθμιση, την επέκταση, και την πλήρη διαλειτουργικότητα των υφιστάμενων πληροφοριακών συστημάτων που λειτουργούν σήμερα για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα ή/και την αντικατάσταση αυτών από νέα, όπου κριθεί απαραίτητο (14.025.843,36 ευρώ) Σύστημα Ψηφιοποίησης & Διαχείρισης Εγγράφων στην Κεντρική Υπηρεσία ΥΜΑ & Αποκεντρωμένων Διοικήσεων (7.719.000 ευρώ) Δράσεις αντιμετώπισης των μακροπρόθεσμων συνεπειών της πανδημίας COVID-19 (long COVID-effect) στην Ψυχική Υγεία (3.100.000 ευρώ) Ψηφιοποίηση και αποθήκευση αρχείων ΟΑΕΔ: Αφορά στη στοχευμένη αρχειοθέτηση του έγχαρτου αρχείου του ΟΑΕΔ, με την τοποθέτησή του σε ένα κοινό σημείο και την υιοθέτηση καινοτόμων διαδικασιών αποθήκευσης – logistics (2.064.600 ευρώ) Επαγγελματική Εκπαίδευση (Βασικές/Ψηφιακές/Τεχνικές Δεξιότητες), στο πλαίσιο της δράσης: Ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης πολιτών τρίτων χωρών και της ευαισθητοποίησής τους, μέσω της κατάρτισής τους, προκειμένου να ενταχθούν στον Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων (835.660,08 ευρώ) Ψηφιοποίηση και αποθήκευση αρχείων ΟΑΕΔ: Ψηφιοποίηση αρχείου του κτιριακού αποθέματος του ΟΑΕΔ (ιδιόκτητα κτίρια, οικισμοί εργατικών κατοικιών κ.ο.κ.), το οποίο αφορά οικοδομικά αρχεία, σχέδια κ.ά. (279.000 ευρώ) 4. Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας Πρόγραμμα κινητοποίησης νέων επενδύσεων μέσω επιχειρηματικών συμμετοχών. Αφορά στη χρήση δανείων, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με σκοπό τη διευκόλυνση της παροχής οικονομικών κινήτρων στον ιδιωτικό τομέα και την προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων, μέσω επιχειρηματικών συμμετοχών (500.000.000 ευρώ Παρεμβάσεις σε 13 περιφερειακά αεροδρόμια (Κέρκυρας, Καβάλας, Κεφαλονιάς, Ζακύνθου, Άκτιου, Χανίων, Ρόδου, Σαντορίνης, Μυκόνου, Κω, Σκιάθου, Μυτιλήνης και Σάμου), με σκοπό τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφαλείας της Αεροπορίας – EASA (133.998.290 ευρώ) Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά (77.563.212,46 ευρώ) Έξυπνη Μεταποίηση: Αφορά στη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου της βιομηχανίας (75.181.171,20 ευρώ) Αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού του Δημόσιου Τομέα, π.χ. μέσω της θεσμοθέτησης της τηλεργασίας (24.536.256,96 ευρώ) Εκπαίδευση Υποψηφίων/Σπουδαστών Δικαστών (20.795.031,36 ευρώ) Εισαγωγή νέων, σύγχρονων και διαλειτουργικών, ηλεκτρονικών εργαλείων ελέγχου. Καθιέρωση προγραμμάτων ενημέρωσης και διάχυσης πληροφοριών και εγκατάσταση σταθμών ελέγχου παράνομου εμπορίου (18.151.449,86 ευρώ) Αποκατάσταση και επαναλειτουργία Εθνικού Θεάτρου Ρόδου (16.800.000 ευρώ) Δημιουργία ηλεκτρονικού εργαλείου για τον στρατηγικό προγραμματισμό στελέχωσης του Δημόσιου Τομέα, βασισμένο σε τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης (11.708.543,76 ευρώ) Aνάπλαση, αντιδιαβρωτική προστασία της χερσαίας λιμενικής ζώνης Χερσονήσου και προστασία λιμένα έναντι προσάμμωσης (8.000.000 ευρώ) Μέτρα αντιμετώπισης βραχοπτώσεων στους Δελφούς, με σκοπό την προστασία των μνημείων στον αρχαιολογικό χώρο και την ασφαλή πρόσβαση του κοινού (7.715.000 ευρώ) Έργα προστασίας ακτογραμμής ανατολικά του λιμένα Σητείας (4.070.000 ευρώ) Αποκατάσταση του νεοκλασικού σχολείου της Μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου και ανάδειξη του περιβάλλοντος αρχαιολογικού χώρου – β΄ φάση (3.500.000 ευρώ) Αντιπλημμυρικά έργα στο Μινωικό Ανάκτορο των Μαλίων της Κρήτης (3.360.000 ευρώ) Αντιπλημμυρικά έργα στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου Πιερίας (2.250.000 ευρώ). Συντήρηση και ανάδειξη νότιου και δυτικού πρανούς αρχαιολογικού χώρου ιερού των Καβείρων στη Λήμνο (2.200.000 ευρώ) Αποκατάσταση του ιστορικού κτιρίου «Ξενοδοχείο Λέρος» στο Λακκί της Λέρου – β΄ φάση (2.197.323,43 ευρώ) Στερέωση και αποκατάσταση κεντρικού τμήματος του Ενετικού Λιμένα της Ναυπάκτου (1.775.000 ευρώ) Δημιουργία Συστήματος Τεχνολογίας Πληροφοριών που θα υποστηρίζει την παρακολούθηση των στρατηγικών επενδύσεων (1.733.520 ευρώ) Διαμόρφωση – Ανάδειξη του Παλαιοχριστιανικού Κοιμητηρίου στη θέση «Γλυφάδα» Πυθαγορείου Σάμου (1.600.000 ευρώ) Αποκατάσταση του Οθωμανικού Αρχοντικού Χασάν Μπέη στη Μεσαιωνική πόλη Ρόδου (1.500.000 ευρώ) Αποκατάσταση Σεισμόπληκτων Μεσαιωνικών Οχυρώσεων Κω: NΑ Προμαχώνας και Τμήματα επί της οδού Ιπποκράτους (1.335.600 ευρώ) Διεθνείς εκθέσεις βιβλίου – Ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας (1.279.200,01 ευρώ) Αναβάθμιση – επέκταση κρηπιδώματος λιμανιού Πάργας (1.200.000 ευρώ) Διαμόρφωση υπαίθριου μουσείου στο Μόλο των Μύλων της πόλης της Ρόδου (1.000.000 ευρώ) Ψηφιακό σύστημα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού και μισθοδοσίας της ΑΑΔΕ (994.132 ευρώ) Αποκατάσταση και ανάδειξη Παναγιάς Χωριανής στο Κάστρο Χάλκης (660.000 ευρώ) Αποκατάσταση Πύλης Βασιλικής Β΄ Αλκίσωνος στον αρχαιολογικό χώρο της Νικόπολης (606.000 ευρώ) Λυόμενες κατασκευές πολιτιστικών εκδηλώσεων στον αύλειο χώρο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού (540.640 ευρώ) Ανακατασκευή Ιταλικής Στοάς – Υπαίθρια Γλυπτοθήκη στο Κάστρο Νεραντζιάς Κω (534.000 ευρώ) Επισκεψιμότητα και προβολή του φρουρίου του Αγίου Νικολάου της πόλης της Ρόδου (500.000 ευρώ) Αποκατάσταση και Ανάδειξη του Ιστορικού Νεκροταφείου του Μουράτ Ρέις στην πόλη της Ρόδου (400.000 ευρώ).

Για το επόμενο εξάμηνο θα ισχύει το ειδικό καθεστώς του υπουργείου Υποδομών στα δημόσια έργα προκειμένου να αντιμετωπιστεί η έκρηξη τιμών στα υλικά και στις πρώτες ύλες. Η σχετική τροπολογία, όπως παρουσιάστηκε στους εκπροσώπους των εργοληπτικών οργανώσεων, προβλέπει πληρωμή της αξίας της ασφάλτου και του PVC (αφορά κυρίως σωλήνες) με απολογιστικό τρόπο, δηλαδή με βάση τις σημερινές τιμές, για έξι μήνες. Η πληρωμή θα γίνεται απολογιστικά για εργασίες που εκτελέστηκαν ή εκτελούνται στο πλαίσιο συμβάσεων δημοσίων έργων και για προμήθεια ασφάλτου ή PVC που έγινε μετά την 1η Φεβρουαρίου 2022. Για την εξάμηνη παράταση στις συμβάσεις, η ρύθμιση προβλέπει πως «για διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες από την έναρξη της παρούσας, κάθε οικονομικός φορέας στον οποίο έχει ανατεθεί η εκτέλεση δημόσιας σύμβασης έργου δύναται να υποβάλλει δήλωση επιμήκυνσης του χρονοδιαγράμματος της εκτέλεσης της σύμβασης, η οποία από της υποβολής της καθίσταται δεσμευτική για την αναθέτουσα αρχή». Η συγκεκριμένη επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος «δεν προσμετράται στον συμβατικό χρόνο και δεν αποτελεί παράταση της συμβατικής διάρκειας της σύμβασης εκτέλεσης του έργου». Η παράταση δίνεται κυρίως επειδή πλήθος έργων έχει ήδη σταματήσει λόγω της έκρηξης τιμών με τμήμα των εργοληπτών να θεωρεί πως πρέπει να προβλέπεται σαφώς στη ρύθμιση και η δυνατότητα παράτασης πέραν του εξαμήνου για συγκεκριμένους λόγους. Στη ρύθμιση του υπουργείου προβλέπεται πάντως ταυτόχρονα και «πριμ έγκαιρης παράδοσης έργου» σε όσους εργολάβους τηρήσουν τα σημερινά χρονοδιαγράμματα και δεν κάνουν χρήση της εξάμηνης παράτασης. Οι συγκεκριμένοι ανάδοχοι «δικαιούνται πρόσθετη καταβολή (πριμ) πέντε τοις εκατό (5%) επί του υπολειπόμενου συμβατικού ανταλλάγματος» μετά από σύμφωνη γνώμη του τεχνικού συμβουλίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. Οι ανάδοχοι μπορούν μετά την ψήφιση της ρύθμισης να ζητήσουν την καταβολή του πριμ με δέσμευση πως δεν θα αξιοποιήσουν την εξάμηνη παράταση. Στην τροπολογία προβλέπονται αναλυτικά οι όροι πληρωμής. Σε περίπτωση που δεν ολοκληρώσουν εμπρόθεσμα το έργο και έχουν εισπράξει το πριμ τότε αυτό θα «συμψηφίζεται με οιαδήποτε οφειλή προς τον ανάδοχο». Το τέταρτο μέτρο στο οποίο προχωρά το υπουργείο, με βάση και τα αιτήματα των εργοληπτικών οργανώσεων, είναι η ενεργοποίηση Επιτροπής Διαπίστωσης Τιμών Δημοσίων Έργων (ΕΔΤΔΕ). Προβλέπεται πως «για όσο διάστημα εξακολουθεί να υφίσταται η ενεργειακή κρίση, και πάντως για διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας επιτρέπεται η έκδοση πρακτικών διαπίστωσης βασικών τιμών υλικών» από την ΕΔΤΔΕ. Η έκδοση των πρακτικών αφορά την μηνιαία διακύμανση των τιμών. «Ο μέσος όρος κάθε τριμήνου που προκύπτει από τη μηνιαία διακύμανση τιμών αναθεωρεί ενιαία για όλη τη χώρα κατά τρίμηνο (αναθεωρητική περίοδος) τις τιμές των υλικών». Ορισμένοι εργολήπτες θεωρούν, πάντως, πως το διάστημα των έξι μηνών που προβλέπει η ρύθμιση δεν επαρκεί αφού τόσοι μήνες θα χρειαστούν για την επανενεργοποίηση της ΕΔΤΔΕ που είναι «κλειστή» από το 2012! Στις θεσμικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Υποδομών περιλαμβάνεται και η έκδοση συντελεστών αναθεώρησης για το τελευταίο τρίμηνο του 2021 μέσα στον Μάιο. Ο κ. Καραμανλής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρώτο κύμα αυξήσεων είχε προχωρήσει στα τέλη του 2021 σε υπουργική απόφαση με την οποία αναθεωρούνταν οι συντελεστές (υπολογισμού του κόστους) σε περίπου 500 εργασίες στα δημόσια έργα για τα τρία τρίμηνα της περυσινής χρονιάς. Οι εργολάβοι ζητούσαν νέα υπουργική απόφαση για το τελευταίο τρίμηνο του 2021 η οποία και θα εκδοθεί άμεσα. Τα περιορισμένα περιθώρια Μπορεί να μην έμειναν όλοι ευχαριστημένοι, ειδικά ορισμένοι εργολάβοι που έχουν αναλάβει έργα σε δήμους και περιφέρειες με τεράστιες εκπτώσεις (άνω του 50%), αλλά η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών προχωρά σε πέντε κινήσεις για να βγάλει τα δημόσια έργα από την κινούμενη άμμο που βρίσκονταν λόγω της έκρηξης τιμών στα υλικά κατασκευών και στις πρώτες ύλες. Οι αυξήσεις (από 20% έως και 300%) σε υλικά από την άσφαλτο μέχρι το χάλυβα, το ξύλο και τα πλαστικά έρχονται να προστεθούν στην έκρηξη τιμών στα καύσιμα με αποτέλεσμα να έχουν παγώσει ορισμένα εργοτάξια. Μπροστά στον κίνδυνο να τιναχθούν στον αέρα ή να καθυστερήσουν κρίσιμοι διαγωνισμοί ή συμβάσεις, ειδικά σε μια προεκλογική χρονιά, η κυβέρνηση αξιοποιεί τα ελάχιστα δημοσιονομικά περιθώρια για να αντιμετωπίσει την ακρίβεια. Τις προειδοποιήσεις του υπουργείου Οικονομικών πως «λεφτά δεν υπάρχουν» μετέφεραν και στις συναντήσεις με τους εργολάβους ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής και ο υφυπουργός Γιώργος Καραγιάννης. Ωστόσο οι πρωτοβουλίες ήταν απαραίτητες και για έναν ακόμα λόγο. Υπήρχαν φόβοι (και απειλές) για προσφυγές τεχνικών εταιρειών στα δικαστήρια ώστε να ακυρωθούν οι συμβάσεις με επίκληση «ανωτέρας βίας» λόγω της έκρηξης στις διεθνείς τιμές. Τέλος, στην κυβέρνηση γνωρίζουν πως αρκετά έργα που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης προωθούνται με εξαιρετικά ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. Συνεπώς δεν υπάρχουν περιθώρια για καθυστερήσεις και δικαστικές προσφυγές. Δεν είναι τυχαίο πως το υπουργείο Υποδομών έδωσε μεν εξάμηνη παράταση στις υφιστάμενες συμβάσεις, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει και πριμ σε όσους εργολάβους παραδώσουν τα έργα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα. Εκτός από τα περιορισμένα κρατικά κονδύλια και τις προειδοποιήσεις των δημάρχων πως δεν διαθέτουν χρήματα για να πληρώσουν αναθεωρήσεις συμβάσεων, οι δύο υπουργοί είχαν να αντιμετωπίσουν και τα στρατόπεδα εντός των εργοληπτών. Οι μεγαλύτεροι όμιλοι έχουν και μεγαλύτερο μαξιλάρι ρευστότητας, έχουν κάποια έργα με ρήτρες αναθεώρησης, αλλά και συμβάσεις με χαμηλές εκπτώσεις. Οι μικρότεροι βρίσκονται σε πιο δύσκολη κατάσταση και ορισμένοι θεώρησαν πως η έκρηξη τιμών είναι ευκαιρία για να βγάλουν τα σπασμένα και από τις υψηλές εκπτώσεις που έχουν αναλάβει αρκετά έργα! Ενδεικτικές της διαφοράς κλίματος μεταξύ ισχυρών και μικρότερων κατασκευαστικών είναι οι δηλώσεις του επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργου Περιστέρη. Στην τηλεδιάσκεψη της περασμένης Τρίτης με τους αναλυτές για τα οικονομικά αποτελέσματα του 2021 ο κ. Περιστέρης υποστήριξε πως είναι νωρίς για να αποτιμηθεί πλήρως ακόμα η επίδραση από την αύξηση του κόστους πρώτων υλών, ωστόσο η καμπύλη ήδη γίνεται σταδιακά επίπεδη και αναμένεται να ομαλοποιηθεί. Ο ίδιος είχε προσθέσει πως υπάρχουν συμβάσεις της ΤΕΡΝΑ με ρήτρες αναπροσαρμογής ανάλογα με τη διαμόρφωση των τιμών. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα και ο πρόεδρος της ΑΚΤΩΡ Χρ. Παναγιωτόπουλος είχε δηλώσει πως η κατασκευαστική εταιρεία είδε να αναπροσαρμόζονται αυτόματα προς τα πάνω οι συμβάσεις που υλοποιεί στην Ρουμανία. Στον ετήσιο απολογισμό της ΑΒΑΞ για το 2021 αναφέρονταν πως τα έργα της εταιρείας στο εξωτερικό δεν καλύπτονται από αναθεωρήσεις τιμών, και εκτιμάται ότι η αρνητική επίδραση στο μεικτό αποτέλεσμα του 2021 ανέρχεται σε 26 εκατ. ευρώ τουλάχιστον. Αντίθετα σε πολύ υψηλότερους τόνους κινούνταν τις τελευταίες εβδομάδες οι δηλώσεις και οι ανακοινώσεις των εργοληπτικών οργανώσεων που εκπροσωπούν μικρότερες τεχνικές εταιρείες. Ορισμένοι, μάλιστα, πλειοδοτούσαν σε απαιτήσεις και ας γνώριζαν πως είναι αδύνατον να ικανοποιηθούν από την κυβέρνηση. Για παράδειγμα, σε ομόφωνο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του εργοληπτικού συνδέσμου ΣΑΤΕ ζητούνταν «θέσπιση πλαισίου επαναδιαπραγμάτευσης των όρων όλων των εν εξελίξει και υπό υπογραφή δημοσίων συμβάσεων έργων ώστε να γίνει με αντικειμενικά κριτήρια διαχωρισμός τους σε όσες μπορούν να συνεχιστούν και σε όσες δεν μπορούν και πρέπει να διαλυθούν». Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε πολύ χρόνο, αρκετούς μήνες, και ταυτόχρονα θα προκαλούσε σίγουρα παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα έργα που χρηματοδοτούνται από κοινοτικά κονδύλια. Η Κομισιόν θα ζητούσε, επίσης, αναλυτικές μελέτες στην περίπτωση που γίνονταν οριζόντια αύξηση όλων των προϋπολογισμών στα υπό δημοπράτηση έργα ή αντίστοιχη αύξηση στα εκτελούμενα έργα. Από την άλλη πλευρά, είναι λογική η απαίτηση για επικαιροποίηση προϋπολογισμών σε αρκετά έργα καθώς έχουν διαμορφωθεί πριν από δύο και τρία χρόνια όταν οι τιμές στα υλικά βρίσκονταν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Υπάρχουν όμως αυτά τα χρονικά περιθώρια; Και τι θα συμβεί αν, όπως στο πρόσφατο παρελθόν, οι τιμές στις πρώτες ύλες και στα υλικά υποχωρήσουν σημαντικά; Όπως λένε και στο υπουργείο «οι αναθεωρήσεις προς τα πάνω είναι εύκολες, αλλά προς τα κάτω είναι πολύ δύσκολες»! Οι εργολήπτες καλούνται να αντιμετωπίσουν και δύο άλλα θέματα που δεν μπορεί να λύσει εύκολα καμία κυβέρνηση. Πρώτον, τις ελλείψεις υλικών λόγω της διαταραχής στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα καθώς ήδη καταγράφονται μεγάλες καθυστερήσεις στις παραδόσεις από προμηθευτές. Δεύτερον, τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού που θεωρείται και ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του κλάδου με βάση και την τελευταία έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ερευνητών 4.8-12.7 εκατομμύρια τόνοι χρησιμοποιημένων πλαστικών καταλήγουν στη θάλασσα ως απορρίμματα κάθε χρόνο Την πρώτη μεγάλη έρευνα για την ύπαρξη μικροπλαστικών στις παραλίες της Ελλάδας υλοποίησε η Aegean Rebreath, σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών-ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Για την πραγματοποίηση της έρευνας, ομάδα εθελοντών του οργανισμού Aegean Rebreath πραγματοποίησε δειγματοληψίες άμμου σε 20 παραλίες της Ελλάδας (Αττική, Ανάφη, Ζάκυνθο, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Σαντορίνη, Νίσυρο, Τήνο, Σύρο, Πάρο, Χανιά, Νάξο, Μεθώνη, Λευκάδα, Πήλιο, Άνδρο, Πάρο, Κέα). Τα πλαστικά τεμάχια μικρού μεγέθους που απομονώθηκαν με τη χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού, εστάλησαν στα εργαστήρια του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) όπου έγινε λεπτομερής καταμέτρηση, διαχωρισμός σε μεγέθη και φασματομετρικός χαρακτηρισμός των πολυμερών, με στόχο την καταγραφή των χαρακτηριστικών τους (σχήμα, είδος πολυμερούς). Συνολικά συλλέχθηκαν 36 δείγματα από 20 παραλίες της Ελλάδας και το 100% των δειγμάτων περιείχε κομμάτια πλαστικού (δείτε το βίντεο). Στο σύνολο των παραλιών που μελετήθηκε καταγράφηκαν 3.778 κομμάτια/m2 μεγέθους μικρότερου των 2,5 cm. Βάσει των αποτελεσμάτων, προκύπτει ότι ο μορφολογικός τύπος που παρουσιάζει μεγαλύτερη αφθονία στο σύνολο των παραλιών είναι τα θραύσματα (fragments) με ποσοστό κατά μέσο όρο 55% και ακολουθούν τα αφρώδη σωματίδια - φελιζόλ (foams) με ποσοστό κατά μέσο όρο 28%. Παράλληλα, τα μίκρο (1-5 mm) και μέσο (5mm- 25mm) πλαστικά στο σύνολο φαίνεται να κατανέμονται διαφορετικά στις παραλίες του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους, παρατήρηση που μπορεί να αποδοθεί στις διαφορετικές πηγές μικροπλαστικών. Η ανάλυση των φασμάτων που παράχθηκε από τον εξειδικευμένο εξοπλισμό του ΕΛΚΕΘΕ, ανέδειξε το πολυαιθυλένιο (PE) ως το κυρίαρχο είδος πολυμερούς στο σύνολο των πλαστικών θραυσμάτων που αναλύθηκε με ποσοστό 68%. Εκτός από το πολυαιθελένιο εντοπίστηκαν και άλλα είδη πολυμερών σε χαμηλότερα ποσοστά: 28% πολυπροπυλένιο (PP), 3% θερμοπλαστικό ελαστομερές (TPE) και μόλις 1% πολυαιθυλένιο τερεφθαλικού (PET). Σύμφωνα με εκτιμήσεις ερευνητών 4.8-12.7 εκατομμύρια τόνοι χρησιμοποιημένων πλαστικών καταλήγουν στη θάλασσα ως απορρίμματα κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τα δεδομένα που διαθέτει η Aegean Rebreath τα πλαστικά τεμάχια που συλλέγονται από τις παραλίες και τους βυθούς στην Ελλάδα αποτελούν το 78% των απορριμμάτων. Η διαπίστωση της ανθεκτικότητας του πλαστικού στη βιοαποδόμηση και η μακροχρόνια παραμονή του στη θάλασσα και στις ακτές χωρίς να αλλοιώνεται, σε συνδυασμό με τις όλο και μεγαλύτερες απορριπτόμενες ποσότητες πλαστικών, έχει ανησυχήσει την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα για τους κινδύνους που μπορούν να δημιουργήσουν τα πλαστικά στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα πλαστικά μικρού μεγέθους αποτελούν κύρια πηγή πολλαπλών κινδύνων για τους θαλάσσιους οργανισμούς. Έχει διαπιστωθεί επίσης ότι στις επιφάνειες των μικροπλαστικών προσκολλώνται ή προσροφώνται χημικοί τοξικοί ρύποι και άλλοι μολυσματικοί παράγοντες και με αυτό τον τρόπο μεταφέρονται παντού στον ωκεανό, είτε με τον άνεμο και τα θαλάσσια ρεύματα είτε μέσω οργανισμών που τα έχουν καταπιεί, διαχέοντας την ρύπανση πολύ μακριά από την αρχική της πηγή. Πρόσφατα μάλιστα, υπήρξε μελέτη και για την εισροή μικροπλαστικών στο ανθρώπινο σώμα. Η μελέτη των μικροπλαστικών στις διάφορες συνιστώσες του θαλάσσιου περιβάλλοντος έχει συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον παγκοσμίως από την επιστημονική κοινότητα λόγω των αρνητικών τους συνεπειών τόσο σε βιολογικό όσο και σε οικολογικό επίπεδο. Ανάλογο ενδιαφέρον υπάρχει και για τη χώρα μας που έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή της Ευρώπης. Και για το λόγο αυτό η συγκεκριμένη έρευνα είναι σημαντική καθώς προσφέρει συμπεράσματα στην ερευνητική κοινότητα και συμβάλλει ενεργά στον καθορισμό προτεραιοτήτων. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν αλλά και η έρευνα θα κατατεθούν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σημειώνεται ότι ασφαλή και πιο λεπτομερή συμπεράσματα θα μπορέσουν να εξαχθούν καθώς θα συνεχίζεται η παρακολούθηση των παραλιών και εμπλουτίζεται η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε με την πρώτη αυτή έρευνα για τα μικροπλαστικά στις ελληνικές παραλίες.

Ολο και μικραίνει το «παράθυρο» της ευκαιρίας για την αγορά ακινήτου, καθώς οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές καλούνται πλέον να αντιμετωπίσουν μια σειρά από δυσμενείς παράγοντες, όπως οι συνεχείς αυξήσεις των τιμών πώλησης, το κύμα ακρίβειας που συμπιέζει τα εισοδήματα και την αγοραστική δύναμη, την ανασφάλεια λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και την ανάγκη για ίδια χρηματοδότηση ενός σημαντικού ποσοστού επί της αξίας τής προς απόκτηση κατοικίας. Σε λίγους μήνες μάλιστα αναμένεται να προστεθεί και ο παράγοντας των υψηλότερων επιτοκίων, καθώς, εκτός απροόπτου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρόκειται να προστεθεί στη λίστα των κεντρικών τραπεζών που αυξάνουν τα επιτόκια. Στα ύψη οι τιμές πώλησης Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά την περίοδο 2018-2021, οι τιμές πώλησης κατοικιών έχουν αυξηθεί κατά 20,8% πανελλαδικά κατά μέσο όρο. Μάλιστα, στην Αττική το ποσοστό της αύξησης ανέρχεται σε 30%. Κατά το 2021 η πανελλαδική αύξηση των τιμών ανήλθε σε 7,1%, έναντι αύξησης 4,5% το 2020. Τα νεόδμητα διαμερίσματα κατέγραψαν άνοδο της τάξεως του 7,4% στο σύνολο του έτους (από αύξηση 4,9% το 2020), ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών για τα παλαιότερα διαμερίσματα διαμορφώθηκε σε 6,9%, έναντι αύξησης 4,2% το 2020. Στην Αθήνα, το 2021, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 9,1%, από 7,8% το 2020 και 10,6% το 2019. Αντίστοιχα, στη Θεσσαλονίκη η άνοδος των τιμών κατά το προηγούμενο έτος διαμορφώθηκε σε 6,9%. Το αποτέλεσμα είναι οι τιμές πώλησης να υπολείπονται πλέον μόλις 20% έως και 33% σε σχέση με το 2007, όταν είχαν βρεθεί στο υψηλότερο σημείο τους διαχρονικά. Η ακρίβεια ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα, το ράλι στις τιμές των ακινήτων συνεχίζεται και ο δανεισμός γίνεται ακριβότερος. Μάλιστα, ο ρυθμός ανόδου των τιμών είναι επιταχυνόμενος, καθώς κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021 η αύξηση σε πανελλαδικό επίπεδο άγγιξε το 9,1%, με την Αττική να καταγράφει άνοδο της τάξεως του 10,5%. Η τάση αυτή συνεχίστηκε και κατά τους πρώτους μήνες του 2022. Σύμφωνα με την ανάλυση στοιχείων των αγγελιών του δικτύου Spitogatos και του σχετικού δείκτη τιμών SPI, κατά το πρώτο τρίμηνο τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση ζητούμενων τιμών πώλησης κατέγραψε η περιοχή του Νέου Φαλήρου με 27,6%, ενώ ακολουθούν οι περιοχές Καμίνια – Παλαιά Κοκκινιά με 18,2%, Ιλίσια με 16,9%, Βριλήσσια με 16% και Σεπόλια – Λόφος Σκουζέ με 16%. Η άνοδος αυτή έχει αρχίσει να περιορίζει τις διαθέσιμες επιλογές κατοικιών, με δεδομένο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των υποψήφιων αγοραστών αναζητεί ακίνητο με κόστος έως 150.000 ευρώ. Εκτίναξη και των ενοικίων Από την άλλη πλευρά και οι τιμές ενοικίασης έχουν εκτοξευτεί σε πολλές περιοχές, καθιστώντας την επιλογή ανάμεσα στην αγορά ενός ακινήτου με τραπεζική χρηματοδότηση ή ενοικίαση ιδιαίτερα σύνθετη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη τιμών SPI (Spitogatos Property Index), για το πρώτο τρίμηνο του 2022 το μέσο ενοίκιο στην περιοχή της Αττικής διαμορφώνεται σε 7,5 ευρώ/τ.μ., από 6,4 ευρώ/τ.μ. πριν από έναν χρόνο. Σε σχέση δε με το πρώτο τρίμηνο του 2019 η συνολική αύξηση των ενοικίων αγγίζει το 28,6%. Συνολικά στο λεκανοπέδιο της Αττικής, κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στη μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης κατοικίας έλαβαν χώρα στα βόρεια προάστια, με 11,1% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό τρίμηνο, ενώ ακολούθησαν τα ανατολικά προάστια της Αθήνας με αύξηση κατά 9,3%. Ενδεικτικό των ανατιμήσεων των ενοικίων και των προσδοκιών ορισμένων ιδιοκτητών, είναι ότι υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις διαμερισμάτων όπου τα ενοίκια που ζητούνται σήμερα είναι ακόμα και 40% υψηλότερα σε σχέση με πριν από τρία χρόνια, δηλαδή πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας. Διαμέρισμα τρίτου ορόφου στο Παλαιό Φάληρο, επιφανείας 80 τ.μ. εκμισθώνεται σήμερα αντί 850 ευρώ/μήνα, έναντι 600 ευρώ πριν από την πανδημία, μια αύξηση της τάξεως του 41,5%. Αντίστοιχα, στο Κολωνάκι, ιδιοκτήτης διαμερίσματος επιφανείας 130 τ.μ. ζητάει σήμερα 1.200 ευρώ/μήνα, όταν αντίστοιχων προδιαγραφών ακίνητο σε γειτονικό σημείο (επίσης στο Κολωνάκι) μισθώθηκε αντί 850 ευρώ πριν από δύο χρόνια, δηλαδή 40% χαμηλότερα. Τα παραπάνω δεδομένα συνθέτουν μια ιδιαίτερα δύσκολη συνθήκη που τείνει να διαμορφωθεί στην αγορά κατοικίας, καθώς περιορίζεται συνεχώς η «δεξαμενή» των υποψήφιων αγοραστών κατοικίας, με δεδομένο ότι κατά τα προηγούμενα χρόνια αρκετοί άνθρωποι ανώτερων εισοδημάτων προχώρησαν σε επενδύσεις στην κτηματαγορά, καλύπτοντας τις στεγαστικές τους ανάγκες. Αυτό αφήνει την περίφημη μεσαία τάξη ως βασική πηγή τροφοδότησης της ζήτησης, σε μια περίοδο ιδιαίτερα απαιτητική για τα οικονομικά των νοικοκυριών. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αναζητηθούν εναλλακτικά μοντέλα διάθεσης και προώθησης κατοικιών, προκειμένου να απορροφηθεί ο όγκος των ακινήτων που συνεχίζουν να συσσωρεύουν οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων στεγαστικών δανείων. Δεν φτάνει μόνο το στεγαστικό Μία ακόμα δυσκολία για τους αγοραστές είναι το γεγονός ότι οι τράπεζες δεν χρηματοδοτούν το 100% της αξίας του ακινήτου, όπως κατά την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση. Αντιθέτως, ακόμα κι αν ο δανειολήπτης πληροί και τα πιο αυστηρά πιστοληπτικά κριτήρια, θα πρέπει να υπολογίζει ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον 20% ιδίων κεφαλαίων για να ολοκληρώσει την αγορά ακινήτου. Σε αρκετές περιπτώσεις οι τράπεζες δανειοδοτούν μέχρι ποσοστού 65%-70% της αξίας του προς απόκτηση ακινήτου. Σε λίγους μήνες δε, το κόστος δανεισμού θα αυξηθεί, καθώς προβλέπεται να αυξηθούν τα επιτόκια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να δυσχεράνει ακόμα περισσότερο τη λήψη ενός στεγαστικού δανείου, περιορίζοντας ενδεχομένως το ποσό που μπορεί να λάβει ένας ενδιαφερόμενος δανειολήπτης, τη στιγμή που η τάση στην κτηματαγορά είναι αντίθετη, δηλαδή απαιτείται όλο και μεγαλύτερο ποσό για την αγορά κατοικίας.

Στο 1,3 δισ. ευρώ οι ελληνικές εισαγωγές Στο δίμηνο από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το σύνολο των ορυκτών καυσίμων που εισήγαγε η Ευρώπη από τη Ρωσία έφτασε σε αξία τα 43 δισ. ευρώ. Οι μεγαλύτεροι Ευρωπαίοι εισαγωγείς σε φυσικό αέριο με αγωγούς είναι η Γερμανία και η Ιταλία (με 5-6 δισ. ευρώ η καθεμιά). Η Κίνα, ως τρίτος εισαγωγέας, εισάγει σημαντικές ποσότητες αργού (περίπου 5 δισ. ευρώ), αλλά λιγότερο αέριο. Η Ελλάδα βρίσκεται στη 14η θέση, με εισαγωγές 1,3 δισ. ευρώ στο δίμηνο. Κίνητρα για ηλιακούς θερμοσίφωνες Η απόδοση του ηλιακού θερμοσίφωνα είναι πολλαπλάσια άλλων ΑΠΕ για την ίδια επιφάνεια (π.χ. σε ένα έτος, για την παραγωγή 3MWh/a, ο ηλιακός απαιτεί 6,4 τ.μ., ενώ το φωτοβολταϊκό 15,4 τ.μ., δηλαδή απόδοση 40%-60%, έναντι απόδοσης 15%-20%). Στην Ελλάδα περίπου 5.000.000 κατοικίες δεν διαθέτουν ηλιακό θερμοσίφωνα, γεγονός που απαιτεί τη διαμόρφωση ενός εθνικού σχεδίου ταχείας εγκατάστασής τους, με ειδικά κίνητρα, συμβατά με το Ταμείο Ανάκαμψης. Κορύφωση της ζήτησης ενέργειας το 2035 Η ζήτηση σε φυσικό αέριο προβλέπεται να αυξηθεί κατά 10% την επόμενη δεκαετία σε όλα τα σενάρια, με κορύφωσή της το 2035. Η αύξηση ζήτησης αναφέρεται κυρίως στον ηλεκτρισμό και στη βιομηχανία, ιδιαίτερα στην περιοχή της Ασίας. Η ζήτηση φυσικού αερίου στα κτίρια πιθανώς να εξουδετερωθεί μελλοντικά, λόγω στροφής σε ανανεώσιμες πηγές και αυξημένης μόνωσής τους. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και το θετικότερο σενάριο απέχει πολύ από την επίτευξη του στόχου για αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω του 1,5° C. Αλμα των φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα Το διάγραμμα του EMBER, με τη συμμετοχή των φωτοβολταϊκών στην παραγωγή ηλεκτρισμού, παρουσιάζει εκπληκτική άνοδο για την Ελλάδα, την περίοδο 2010-2014, με αύξηση από 0,5% στο σχεδόν 8%, σε μία 5ετία. Η σύγκριση με τους αντίστοιχους πολύ χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ε.Ε. και παγκοσμίως καταδεικνύει την πρωτοπορία της χώρας το συγκεκριμένο διάστημα. Το 2022, στις 10 καλύτερες χώρες της Ε.Ε.-27 στη συμμετοχή των φωτοβολταϊκών στην παραγωγή ενέργειας, η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση, μαζί με τη Γερμανία. Τρόποι εξοικονόμησης από τα νοικοκυριά Ενας ηλιακός θερμοσίφωνας σε 4μελή οικογένεια εξοικονομεί έως και 20% της ηλεκτρικής ενέργειας. To 80% των ενεργειακών αναγκών ενός νοικοκυριού είναι θέρμανση – ψύξη. Τα υψηλότερα ποσοστά ευρωπαϊκών εγκαταστάσεων υπάρχουν στη Γερμανία (27%), στην Ελλάδα (15%) και στην Πολωνία (14%). Ενας ηλιακός θερμοσίφωνας για μια 4μελή οικογένεια, κόστους 1.000-1.200 ευρώ, μειώνει κατά 1.700kg/έτος τις εκπομπές CO2, ενώ ένα ηλεκτρικό Ι.Χ. κόστους 25.000-30.000 ευρώ, κατά 1.400kg/έτος. Στην Ελλάδα λειτουργούν πάνω από 20 υψηλού επιπέδου βιοτεχνίες που κατασκευάζουν ηλιακούς θερμοσίφωνες, οι οποίες εξάγουν το 60%. Οικονομικές τεχνολογίες στην Ε.Ε. των «27» Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.-27, οι αντλίες θερμότητας, καθώς και τα ηλιακά θερμικά συστήματα, αποτελούν τις φθηνότερες τεχνολογίες για τα νοικοκυριά, με κόστος που κυμαίνεται από 0,60 ευρώ έως 0,79 ευρώ ανά κιλοβατώρα (kWh) παραδοθείσας θερμότητας, τη στιγμή που οι λέβητες, για παράδειγμα, πετρελαίου ξεπερνούν τα 2,30 ευρώ ανά κιλοβατώρα (kWh). Σύμφωνα με το Repower EU, στην Ε.Ε.-27, μέχρι το 2030, αναμένεται η εγκατάσταση περίπου 30.000.000 αντλιών θερμότητας και ηλιοθερμικών, που θα εξοικονομούν 35 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα) ανά έτος.

Η περίοδος αυτή είναι καλή για την ανακύκλωση. Τα περισσότερα υλικά είναι ευπώλητα, κάποια (όπως το ΡΕΤ, τα μέταλλα και το χαρτόνι) έχουν ιδιαίτερα καλές τιμές ως δευτερογενής πρώτη ύλη. Και η τάση αυτή θα συνεχιστεί, όσο οι εταιρείες «ωθούνται» από την ευρωπαϊκή νομοθεσία να αυξήσουν το ποσοστό του ανακυκλωμένου υλικού που χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για τις νέες συσκευασίες. Με την έννοια αυτή, πολλά πράγματα που πριν από τρία-τέσσερα χρόνια κατέληγαν στα σκουπίδια ως αζήτητα, θα πάρουν και αυτά τον σωστό δρόμο. Όμως, είκοσι χρόνια μετά το ξεκίνημα του μπλε κάδου στη χώρα μας (που αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 90% της ανακύκλωσης συσκευασιών), ένα μεγάλο ποσοστό του περιεχομένου του εξακολουθεί να είναι κοινά σκουπίδια (συχνά πάνω από το 50%). Οι αιτίες είναι πολλές: από την έλλειψη ενημέρωσης για το τι ανακυκλώνεται και τι όχι και την απουσία επαρκών κοινών κάδων έως την αδιαφορία. Επιπλέον, μεγάλη μερίδα του κοινού είναι επιφυλακτική, ακόμα κι αν ανακυκλώνει σε τακτική βάση, καθώς δεν έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην ενημέρωση του κόσμου για τον «κύκλο» της ανακύκλωσης: το πώς τα υλικά αυτά πηγαίνουν σε μονάδες στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, πώς μετατρέπονται και πάλι σε (δευτερογενή) πρώτη ύλη, πώς επαναχρησιμοποιούνται. Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τις επιδόσεις μας; Κατ’ αρχάς, υπάρχουν ορισμένοι γενικοί κανόνες: Καλύτερα να κατεβάζετε ανακύκλωση το βράδυ πριν από τη συλλογή της. Έτσι «προστατεύετε» τα υλικά από την επιδρομή γυρολόγων στους κάδους. Η ανακύκλωση είναι καλό να απορρίπτεται στον κάδο χύμα ή σε ανοιχτές (όχι δεμένες) σακούλες. Οι συσκευασίες πρέπει να είναι καθαρές, χωρίς υπολείμματα φαγητού και στεγνές. Όταν βρέχει, οι κάδοι ανακύκλωσης πρέπει να είναι κλειστοί, γιατί, αν βραχεί το χαρτί, δεν μπορεί πια να ανακυκλωθεί. Υλικά που συλλέγονται από τη θάλασσα ή την παραλία (λ.χ. σε καθαρισμούς) δεν θα πρέπει να απορρίπτονται στον μπλε κάδο αν έχουν μείνει καιρό έξω. Η παραμονή τους στη θάλασσα ή στον ήλιο καθιστά τα περισσότερα υλικά μη ανακυκλώσιμα. Κατά κανόνα, οι σκληρές πλαστικές συσκευασίες ανακυκλώνονται πιο εύκολα. Τα είδη του πλαστικού από τα οποία φτιάχνονται βέβαια είναι πολλά – σε χώρες όπου η ανακύκλωση είναι ανεπτυγμένη, γίνεται χωριστή συλλογή. Από εκεί και έπειτα, υπάρχουν αρκετοί επιμέρους κανόνες ή και λάθη που γίνονται συχνά από τους πολίτες. Στον μπλε κάδο δεν πρέπει να καταλήγει οτιδήποτε πλαστικό, αλλά μόνο συσκευασίες. Παιχνίδια και άλλα πλαστικά αντικείμενα (λ.χ. φαράσια, σκούπες, σωλήνες) δεν πρέπει να καταλήγουν εκεί. Καλό είναι επίσης να μην απορρίπτονται στον μπλε κάδο τα φελιζόλ, γιατί, παρότι τυπικά ανακυκλώνονται, σπάνια αυτό γίνεται. Τα πλαστικά μπουκάλια μπορούν να απορρίπτονται με το καπάκι τους και δεν χρειάζεται να τα συμπιέζει ο πολίτης. Υπάρχουν ορισμένα πλαστικά μπουκάλια (ΡΕΤ) με ετικέτα από PVC που δύσκολα ανακυκλώνονται, γιατί δεν μπορεί να γίνει διαχωρισμός των υλικών. Ο καταναλωτής μπορεί να τα ξεχωρίσει από την ετικέτα που καλύπτει ολόκληρο το μπουκάλι: πρόκειται συνήθως για συσκευασίες αναψυκτικών, σοκολατούχου γάλακτος ή κάποιων απορρυπαντικών. Αν ο καταναλωτής θέλει να μην πετάξει το μπουκάλι στα σκουπίδια, πρέπει να αφαιρέσει την ετικέτα και να ανακυκλώσει μόνο το μπουκάλι. Τα πλαστικά μπουκάλια αντισηπτικών δεν πρέπει να ρίχνονται στην ανακύκλωση. Κατ’ αρχάς, τα περισσότερα είναι από PVC, που δύσκολα ανακυκλώνεται στη χώρα μας. Επιπλέον, πολλά περιέχουν μεταλλικά τμήματα (λ.χ. κάποιο έλασμα). Οι συσκευασίες που είναι από διαφορετικά υλικά, όπως πλαστικό και χαρτόνι (π.χ. συσκευασίες από λάμπες ή μπαταρίες), μπορούν να ρίχνονται στον μπλε κάδο, αρκεί πρώτα να διαχωρίσουμε τα δύο υλικά. Άδεια γκαζάκια μπορούν να πετιούνται στον κάδο της ανακύκλωσης. Κανονικά μπορούν να απορρίπτονται γενικά τα δοχεία υπό πίεση (αεροζόλ, λακ, κ.ο.κ.), αλλά στην πραγματικότητα καλό είναι αυτό να μη γίνεται, γιατί, αν δεν είναι εντελώς άδεια, μπορεί να «σκάσουν» κατά τη συμπίεσή τους. Οι μαλακές συσκευασίες τυριών ή αλλαντικών ανακυκλώνονται δύσκολα, λόγω των υπολειμμάτων τροφής που μένουν σε αυτές. Τυπικά πρέπει να απορρίπτονται στον μπλε κάδο, οπότε προσπαθήστε να είναι όσο το δυνατόν πιο καθαρές. Συσκευασίες που έχουν εσωτερικό που δείχνει μεταλλικό (λ.χ. κουτιά ζαχαροπλαστείων, πατατάκια, κρουασάν) δεν ανακυκλώνονται εύκολα και γι’ αυτό είναι προτιμότερο να καταλήγουν στα κοινά σκουπίδια. Πρόκειται για τις λεγόμενες «πολυστρωματικές» συσκευασίες, αυτές που έχουν φτιαχτεί από διαφορετικά στρώματα υλικών. Τα κουτιά της πίτσας πρέπει να πετιούνται στα κοινά σκουπίδια αν είναι λαδωμένα. Συσκευασίες από φυτοφάρμακα δεν πρέπει να απορρίπτονται στους μπλε κάδους, ακόμα κι αν επάνω αναγράφουν ότι είναι από ανακυκλώσιμο υλικό. Υπάρχουν συζητήσεις εδώ και μία διετία για τη δημιουργία χωριστού «ρεύματος» συλλογής τους, προς το παρόν χωρίς αποτέλεσμα. Οι περισσότερες συσκευασίες φρούτων και λαχανικών, κρέατος και ψαριού είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν στην πράξη. Τα ποτηράκια καφέ που δείχνουν χάρτινα στην πραγματικότητα δεν είναι (έχουν εσωτερικές στρώσεις από πλαστικό για να είναι αδιάβροχα) και πρέπει να απορρίπτονται στα σκουπίδια. Τα καπάκια τους όμως (μαύρα, λευκά ή διάφανα) είναι συνήθως ανακυκλώσιμα. Το ίδιο ισχύει προφανώς για τα πλαστικά ποτήρια του καφέ. Τα πλαστικά καλαμάκια δεν ανακυκλώνονται. Τυπικά από πέρυσι έχουν σταματήσει να πωλούνται – τα βρίσκεις βέβαια σχεδόν παντού, εκτός από τις μεγάλες αλυσίδες. Το ξύλο δεν ανακυκλώνεται μέσω των μπλε κάδων, ακόμα κι αν αποτελεί κομμάτι κάποιας συσκευασίας. Κομμάτια χαρτιού μικρότερα από Α4 δεν ανακυκλώνονται και καταλήγουν στο υπόλειμμα κατά τη μηχανική διαλογή των υλικών. Οι κούτες πρέπει να «ανοίγονται» πριν πεταχτούν στον κάδο (δηλαδή να αφαιρείται η ταινία που τις ενώνει). Εφημερίδες και γενικά χαρτί μπορεί κανονικά να απορρίπτεται στον μπλε κάδο. Οι κάψουλες καφέ είναι προτιμότερο να επιστρέφονται στις εταιρείες που έχουν προγράμματα συλλογής τους. Ειδάλλως πρέπει να ανοιχτούν και να καθαριστούν πριν πεταχτούν. Τα αλουμινένια καπάκια από τροφές (λ.χ. γιαούρτι) δεν ανακυκλώνονται. Στους μπλε κάδους (ή καλύτερα κώδωνες, αν υπάρχουν στην περιοχή μας) πρέπει να απορρίπτονται γυάλινες συσκευασίες (μπουκάλια, βαζάκια κ.λπ.) και όχι ποτήρια, κομμάτια γυαλιών, τζάμια, παρμπρίζ. Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς από σούπερ μάρκετ ή εμπορικά καταστήματα (συμπεριλαμβανομένων εκείνων των πολλαπλών χρήσεων) ανακυκλώνονται κανονικά. Όχι οι βιοδιασπώμενες, που πρέπει να καταλήγουν στα κοινά σκουπίδια. Πόσα λάθη μπορεί να βρει κανείς σε αυτή την εικόνα; Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η πιο ορθή φιλοπεριβαλλοντική συμπεριφορά είναι η μείωση των απορριμμάτων που παράγουμε. Αυτό σημαίνει πιο υπεύθυνες επιλογές, λιγότερες πλαστικές συσκευασίες, λιγότερες συσκευασίες μιας χρήσης. Στόχος της ευρωπαϊκής πολιτικής είναι οι ποσότητες μη ανακυκλώσιμων οικιακών απορριμμάτων να μειωθούν στο μισό και η ανακύκλωση να φθάσει στο 60% έως το 2030. Η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται στην ανακύκλωση λίγο πάνω από το 20%, οπότε ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς. Τα επόμενα χρόνια, πάντως, σταδιακά τη θέση του μπλε κάδου θα αρχίσουν να παίρνουν περισσότερα «ρεύματα», δηλαδή χωριστοί κάδοι ανά υλικό, οπότε θεωρητικά η ανακύκλωση θα γίνει ευκολότερη. Επίσης θα πρέπει να δημιουργηθούν χωριστά «ρεύματα» ανακύκλωσης για κάποιες κατηγορίες απορριμμάτων, όπως τα στρώματα, τα έπιπλα, τα γεωργικά απορρίμματα, τα αλιευτικά εργαλεία και άλλα. Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή» Πηγή εικόνων: Κωστής Σωχωρίτης

Οι δασικές πυρκαγιές αναπτύσσονται όπου υπάρχει διαθέσιμη εύφλεκτη βλάστηση και πηγές ανάφλεξης, όπως ένας κεραυνός ή ανθρώπινες δραστηριότητες. Μόλις μια δασική πυρκαγιά αναφλεγεί, υπάρχουν πολλά στοιχεία που επηρεάζουν την ανάπτυξή της. Για παράδειγμα, το είδος και η δομή της βλάστησης και η περιεκτικότητά της σε υγρασία επηρεάζουν τη διάρκεια και την ένταση μιας πυρκαγιάς. Επιπλέον, η τοπογραφία και ο άνεμος επηρεάζουν την κατεύθυνση και την ταχύτητα εξάπλωσης. Στην περιοχή της Μεσογείου, οι πυρκαγιές προκαλούνται κυρίως από τον άνθρωπο και είναι πιο συχνές τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν οι υψηλές θερμοκρασίες και η χαμηλή σχετική υγρασία παρέχουν ευνοϊκές συνθήκες για την καύση της βλάστησης και της οργανικής ύλης του εδάφους. Οι πυρκαγιές αποτελούν φυσικό φαινόμενο πολλών οικοσυστημάτων. Ωστόσο, μια αύξηση στη συχνότητα και την έντασή τους μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή οικοτόπων, ζημιές σε περιουσίες και απώλεια ζωών, καθώς και σε υποβάθμιση της ποιότητας του αέρα. Οι αλλαγές στο κλίμα των ευρωπαϊκών καλοκαιριών τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες οδήγησαν σε μεγαλύτερη πιθανότητα πυρκαγιών. Ταυτόχρονα, η παρατηρούμενη συχνότητα και ένταση των πυρκαγιών και οι σχετικές εκπομπές δείχνουν σχετικά υψηλό βαθμό διαχρονικής μεταβλητότητας. Η ανάλυση των διαφόρων παραγόντων, όπως οι αλλαγές στο κλίμα και τα καιρικά μοτίβα, αλλά και η χρήση γης και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, είναι επομένως σημαντικές για την καλύτερη κατανόηση της αλλαγής και της μεταβλητότητας που σχετίζονται με τις πυρκαγιές. Αυτή η ενότητα εξετάζει τις δασικές πυρκαγιές το 2021. Το δυναμικό για πυρκαγιές διερευνάται παρέχοντας μια εκτίμηση του κινδύνου πυρκαγιάς, δεδομένων των καιρικών συνθηκών. Υπάρχει επίσης μια εξέταση των συμβάντων δασικών πυρκαγιών μέσω δύο συμπληρωματικών δεικτών που βασίζονται σε δορυφορικές παρατηρήσεις: καμένες περιοχές και εκπομπές ακτινοβολίας των εστιών πυρκαγιάς, και εκπομπές θερμοκηπικών αερίων στην ατμόσφαιρα. 1. Κίνδυνος πυρκαγιάς Όπου υπάρχει διαθέσιμη καύσιμη ύλη, ο καιρός είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς της φωτιάς. Για να κατανοήσουμε πώς η ευφλεκτότητα μιας συγκεκριμένης περιοχής αλλάζει ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και για να εκτιμηθεί η πιθανή ταχύτητα και ένταση μιας πυρκαγιάς, χρησιμοποιούνται δείκτες κινδύνου πυρκαγιάς, όπως ο δείκτης καιρού πυρκαγιάς (FWI). Αυτοί οι δείκτες εκφράζουν ένα μέτρο της έντασης της πυρκαγιάς, σε περίπτωση ανάφλεξης, και υπολογίζονται από την ημερήσια θερμοκρασία, τη σχετική υγρασία, την ταχύτητα του ανέμου και τις βροχοπτώσεις. Οι δείκτες κινδύνου πυρκαγιάς λαμβάνουν επίσης υπόψη τις καιρικές συνθήκες των προηγούμενων ημερών ή και μηνών. Το 2021, ο κίνδυνος πυρκαγιάς για την Ευρώπη συνολικά ήταν ελαφρώς υψηλότερος από τον μέσο όρο για την περίοδο αναφοράς 1991–2020. Ωστόσο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ορισμένες χώρες είδαν τιμές πολύ πάνω από το μέσο όρο. Η κύρια περίοδος πυρκαγιών στην περιοχή της Ευρωπαϊκής Μεσογείου ξεκινά συνήθως τον Ιούνιο και τελειώνει τον Σεπτέμβριο. Μια χωρική ανάλυση του κινδύνου πυρκαγιάς υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα και η Τουρκία παρουσίασαν εξαιρετικά υψηλές τιμές FWI τόσο τον Ιούλιο όσο και τον Αύγουστο. Οι μεσογειακές περιοχές είναι συνήθως πολύ ξηρές το καλοκαίρι και, για παράδειγμα, μια μικρή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας, λόγω των επίμονων καυσώνων, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της έκτασης των περιοχών που είναι επιρρεπείς σε καύση. Ωστόσο, μια ελαφρά αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς στις περιοχές της Βόρειας Ευρώπης συχνά δεν αρκεί για να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο μεγάλων δασικών πυρκαγιών. 2. Κατανομή και έκταση των καμένων περιοχών Οι θετικές θερμοκρασιακές ανωμαλίες μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του πιθανού κινδύνου δασικών πυρκαγιών και να συμβάλουν, μαζί με άλλους παράγοντες όπως η χαμηλή σχετική υγρασία και η περιεκτικότητα σε υγρασία της καύσιμης ύλης, στην καύση μεγάλων περιοχών σε περιοχές με πυρκαγιές. Ένας τρόπος για να εκτιμηθεί η έκταση και η ζημιά των δασικών πυρκαγιών είναι να ληφθεί υπόψη το μέγεθος της περιοχής που κάηκε. Αυτό μπορεί να προκύψει από δορυφορικές μετρήσεις. Οι «κρίσιμες» πυρκαγιές, αυτές άνω των 10.000 εκταρίων, συνδέονται συνήθως με ακραίες τιμές κινδύνου πυρκαγιάς: FWI άνω του 50. Αυτές οι κρίσιμες πυρκαγιές που μαίνονται κάτω από συνθήκες ακραίου κινδύνου πυρκαγιάς είναι δύσκολο να σβήσουν μέχρι να υποχωρήσει η θερμοκρασία του αέρα και να σημειωθούν βροχοπτώσεις. Οι επίμονες υψηλές θερμοκρασίες και οι συνθήκες ξηρασίας σε τμήματα της περιοχής της Μεσογείου, οδήγησαν σε συνθήκες ακραίου κινδύνου πυρκαγιάς στην περιοχή το καλοκαίρι του 2021. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, κρίσιμες πυρκαγιές εκδηλώθηκαν στην Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα , Τουρκία και Αλγερία, συμπεριλαμβανομένων των πυρκαγιών που είχαν ως αποτέλεσμα τις μεγαλύτερες καμένες εκτάσεις που έχουν καταγραφεί, άνω των 50.000 εκταρίων, στην Ελλάδα και την Τουρκία. Πυρκαγιές περίπου 7.500 εκταρίων και 6.500 εκταρίων σημειώθηκαν στην Πορτογαλία και τη Γαλλία, αντίστοιχα. Συνολικά, πάνω από 800.000 εκτάρια κάηκαν στις χώρες γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Κατά τη διάρκεια του έτους , η έκταση των καμένων περιοχών ακολούθησε ένα τυπικό εποχιακό μοτίβο, με μικρές εστίες την άνοιξη, λόγω γεωργικών πρακτικών που χρησιμοποιούν τη φωτιά ως εργαλείο για τον καθαρισμό της γης και την απομάκρυνση της βλάστησης και μια μεγαλύτερη δραστηριότητα τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιος–Αύγουστος) που συμπίπτουν με τις μεγάλες πυρκαγιές στην περιοχή της Μεσογείου. Ενώ η τάση στη σωρευτική έκταση των καμένων εκτάσεων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ήταν κοντά στον μέσο όρο τον Ιανουάριο και τις αρχές Φεβρουαρίου 2021, ήταν πολύ πάνω από τον μέσο όρο από τότε έως το τέλος του έτους. 3. Εκπομπές θερμοκηπικών αερίων από δασικές πυρκαγιές Οι πυρκαγιές απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες σωματιδίων και ένα ευρύ φάσμα οργανικών ενώσεων. Η παρακολούθηση αυτών των εκπομπών είναι ένας τρόπος αξιολόγησης της δραστηριότητας των πυρκαγιών σε μια περιοχή. Οι εκπομπές πυρκαγιών υπολογίζονται με βάση τις δορυφορικές παρατηρήσεις της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας προς την ατμόσφαιρα και το διάστημα. Οι συνολικές μηνιαίες εκπομπές πυρκαγιών για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) το 2021 ήταν κάτω από τον μέσο όρο για την περίοδο 2003–2019 όλους τους μήνες, εκτός από τον Αύγουστο, όταν το σήμα, πολύ πάνω από τον μέσο όρο 2003–2019, κυριαρχούσε κυρίως από τις εκπομπές από τις νότιες χώρες της Ε.Ε. Οι καμένες περιοχές άνω του μέσου όρου παρατηρήθηκαν επίσης σε πολλές περιοχές της Νότιας Ευρώπης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου, ο αριθμός των παρατηρούμενων ενεργών πυρκαγιών ήταν χαμηλότερος από τον μέσο όρο στη Νότια Ευρώπη και οι σχετικές εκπομπές ήταν αντίστοιχα κάτω από το μέσο όρο. Ο κίνδυνος πυρκαγιάς ήταν επίσης χαμηλότερος από τον μέσο όρο σε αυτές τις περιοχές και μήνες. Οι εκτιμώμενες συνολικές εκπομπές δασικών πυρκαγιών για τις χώρες της ΕΕ συνολικά το 2021 ήταν πάνω από το μέσο ετήσιο σύνολο των 19-ετών δεδομένων παρακολούθησης των πυρκαγιών, μετά από τρία διαδοχικά έτη κατώτερων του μέσου όρου των συνολικών εκπομπών, από το 2018 έως το 2020. Πηγή: Copernicus.eu

Τον Νοέμβριο του 2023 στα ανοιχτά του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης θα «πιάσει» ένα καράβι που όμοιό του δεν έχει αγκυροβολήσει έως τώρα σε ελληνικές θάλασσες. Οι βαλκανικές κοινωνίες και οικονομίες –και βεβαίως η ελληνική– περιμένουν «σαν το νερό στην (ενεργειακή) έρημο» που διαγράφεται μπροστά τους τη στιγμή που το καράβι θα φανεί στο Θρακικό Πέλαγος και η αγωνία τους εκφράστηκε χθες από τους ηγέτες τους στην Αλεξανδρούπολη. Προσώρας ο «Ορφέας», όπως (πιθανότατα) θα καταχωριστεί στο ενεργειακό «νηολόγιο», τούτες τις κρίσιμες στιγμές για τον εφοδιασμό της Βαλκανικής βρίσκεται σε εξειδικευμένο ναυπηγείο της Σιγκαπούρης όπου υφίσταται τις απαραίτητες μετατροπές, ώστε να καταστεί μια πλωτή εξέδρα (FSRU) αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Με βάση τους αρχικούς σχεδιασμούς θα είναι έτοιμος να υπηρετήσει το εγχείρημα της ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης –με πρώτη φυσικά την Ελλάδα, που μόνο από τον FSRU της Αλεξανδρούπολης θα καλύπτει το 80% των ενεργειακών της αναγκών– τον επόμενο Νοέμβριο. Ωστόσο, λόγω έκτακτων καταστάσεων που διαμόρφωσε ο πόλεμος στην Ουκρανία, θεωρείται πολύ πιθανή η επίσπευση της ολοκλήρωσης των εργασιών, οπότε θα μπορεί να τεθεί σε λειτουργία νωρίτερα. Το μήκος του «Ορφέα» είναι 300 μ. και θα αγκυροβολήσει σε απόσταση 17,6 χιλιομέτρων από την ακτή, σε ένα σημείο που τα νερά έχουν βάθος 40 μέτρων, για να αποτελέσει έναν μόνιμο –κομβικό για την Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη– τροφοδότη φυσικού αερίου. Το μήκος του θα φθάσει τα 300 μ. και θα αγκυροβολήσει σε απόσταση 17,6 χλμ. από την ακτή – Στην «κοιλιά» του θα μεταγγίζονται 180.000 κ.μ. LNG σε υγρή μορφή. Η διαδικασία Ανά δύο εβδομάδες θα τον πλευρίζει με τη βοήθεια ρυμουλκών ένα μεγάλο δεξαμενόπλοιο φορτωμένο με 145.000-180.000 κ.μ. LNG σε υγρή μορφή και θερμοκρασία -160 βαθμούς, που θα προέρχεται από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αίγυπτο, το Κατάρ, την Αλγερία ή και αλλού. Από εκεί το LNG θα μεταγγίζεται με ειδικούς σωλήνες και σε υγρή μορφή στην «κοιλιά» του «Ορφέα» όπου θα γίνεται επαναεριοποίηση και στη συνέχεια αποθήκευση με διαδικασίες φιλικές στο περιβάλλον, όπως διαβεβαιώνουν ειδικοί της εταιρείας Gastrade που θα «τρέχει» το έργο. Ποντισμένοι αγωγοί μήκους 28 χιλιομέτρων συνδεδεμένοι με τα ύφαλα του FSRU θα μεταφέρουν το αέριο στην ακτή και εκεί θα το διοχετεύουν στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου, αλλά και σε άλλο σημείο με τον TAP. Στο ύψος της Κομοτηνής, μέσω του ελληνοβουλγαρικού διασυνδετήριου αγωγού IGB, ο οποίος αναμένεται να είναι έτοιμος στα τέλη του άλλου μήνα, ποσότητες αερίου θα φεύγουν για τη Βουλγαρία και τις άλλες χώρες της Βαλκανικής και ενδεχομένως και βορειότερα. Στα ενδότερα της ελληνικής επικράτειας και συγκεκριμένα έξω από τη Θεσσαλονίκη, κοντά στη Νέα Μεσημβρία, έχει συμφωνηθεί από Αθήνα και Σκόπια να κατασκευαστεί άλλος διασυνδετήριος άξονας (αγωγός), που θα μεταφέρει αέριο στη Βόρεια Μακεδονία και ενδεχομένως στο Κόσοβο και τη Σερβία. Σε αντίθεση με τον IGB, που βρίσκεται στην τελική φάση της ολοκλήρωσής του –αν και με ευθύνη της ελληνικής πλευράς και αυτό το έργο πήγε πίσω– ο αγωγός για τη Βόρεια Μακεδονία καθυστερεί, καθώς ο ΔΕΣΦΑ ετοιμάζει μελέτη βιωσιμότητας για το έργο. Πλην των αγωγών, ο FSRU θα έχει τη δυνατότητα μεταφόρτωσης LNG σε μικρότερα πλοιάρια (barges) αποθηκευτικής ικανότητας 3.000-20.000 κυβικών μέτρων, τα οποία θα προσεγγίζουν το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και από εκεί θα προμηθεύουν φυσικό αέριο σε φορτηγά για τη μεταφορά του LNG σε πελάτες εκτός δικτύου, ενώ αντίστοιχα μπορεί να λειτουργήσει η μεταφόρτωση σε τρένα. Εως τώρα, στην Ελλάδα αεριοποίηση του LNG γίνεται μόνο στον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας από τον ΔΕΣΦΑ, που είναι ένας από τους πέντε μετόχους της Gastrade, ωστόσο, όπως έχει ανακοινώσει ο κ. Μητσοτάκης, πλην του FSRU της Αλεξανδρούπολης σχεδιάζεται η εγκατάσταση και δεύτερης πλωτής εξέδρας στο Θρακικό Πέλαγος. Ο συνολικός προϋπολογισμός της επένδυσης του FSRU της Αλεξανδρούπολης ανέρχεται σε περίπου 400.000.000 ευρώ, με τη στήριξη της Ε.Ε και συμμετέχουν πλην της Ελλάδας η Βουλγαρία (με ποσοστό 20%) και η Κύπρος.

Την αναγκαιότητα να χορηγηθεί παράταση στην έκδοση οικοδομικών αδειών στα κατά παρέκκλιση μικρά οικόπεδα, που βρίσκονται εκτός σχεδίου για έναν χρόνο ακόμα, εξετάζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Θυμίζουμε ότι, με τον νόμο 4759/2020, τροποποιήθηκαν οι όροι δόμησης για την εκτός σχεδίου δόμηση και καθορίστηκαν μεταβατικές διατάξεις έως την κατάργηση της δυνατότητας οικοδόμησης σε συγκεκριμένα γήπεδα και ιδιοκτησίες με εμβαδό μικρότερο των 4 στρεμμάτων. Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν μέχρι σήμερα, για τα μικρά γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε εθνικό, επαρχιακό και δημοτικό δίκτυο, μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια μέχρι 9 Δεκεμβρίου 2022. Ωστόσο, αν και βρισκόμαστε επτά μήνες πριν τη λήξη της προθεσμίας, η συντριπτική πλειονότητα των ιδιοκτητών που διαθέτουν τέτοιου είδους οικόπεδα, δεν μπορεί να προβεί στην έκδοση της επιθυμητής αδείας δόμησης, γιατί υπάρχουν πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια. Σημειωτέον ότι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από τη στιγμή της ψήφισης του νόμου στις 9 Δεκεμβρίου του 2020 και μέχρι σήμερα, οι συνθήκες δεν ήταν και οι πιο ευνοϊκές για επενδύσεις στον τομέα της κατασκευής. Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία, οι τελευταίες εξελίξεις με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και η εκτόξευση του κατασκευαστικού κόστους, κάνουν πλέον απαγορευτικές τις όποιες σκέψεις σήμερα για τον σχεδιασμό και την κατασκευή κτισμάτων. Ποια είναι τα προβλήματα για την έκδοση της οικοδομικής άδειας; Δεν έχουν αναγνωριστεί ως κοινόχρηστοι πολλοί δρόμοι που έχουν κατασκευαστεί από τους δήμους, είναι ασφαλτοστρωμένοι και έχουν και δίκτυα κοινής ωφέλειας. Οι δρόμοι αυτοί σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (848/2018) θεωρούνται ιδιωτικοί και απαγορεύεται η οικοδόμηση των γηπέδων που έχουν πρόσωπο σε αυτές και έχουν εμβαδό μικρότερο των 4000 τ.μ. Δεν ολοκληρώθηκε η κύρωση των Δασικών Χαρτών της χώρας, διότι δόθηκε παράταση στις Αντιρρήσεις μέχρι 31 Μαΐου 2022 και πολλά γήπεδα δεν έχουν αποχαρακτηρισθεί και φαίνονται ως δασικά. Καθυστερεί η εξέταση των Αντιρρήσεων, που είχαν υποβάλει ιδιοκτήτες ακινήτων κατά των δασικών χαρτών από το έτος 2017, με αποτέλεσμα να έχει παγώσει εδώ και πέντε χρόνια κάθε δυνατότητα αδειοδότησης. Καθυστέρησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος να εκδώσει νομοθετικές ρυθμίσεις με τις οποίες διευκρίνιζε διατάξεις που παρερμηνεύονταν από τις Πολεοδομίες και είχαν ως αποτέλεσμα να «μπλοκάρουν» πολλές οικοδομικές άδειες σε οικόπεδα εκτός σχεδίου μικρότερα των 4 στρεμμάτων. Καθυστερεί μέχρι και έξι μήνες ο έλεγχος των οικοδομικών αδειών από τα πολεοδομικά γραφεία. Η προθεσμία της μεταβατικής διετίας για την απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης στα μικρά γεωτεμάχια συνέπεσε με την περίοδο της πανδημίας, όπου το δημόσιο υπολειτουργεί, η προσέλευση των μηχανικών στις αρμόδιες πολεοδομικές, δημοτικές, αρχαιολογικές, δασικές κλπ, είναι ουσιαστικά αδύνατη και πολλοί πολίτες ασθενούν. Υπάρχει καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, που θα καθορίσουν τις προς πολεοδόμηση περιοχές και τις χρήσεις γης. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να κτιστούν μικρά γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε δρόμο; α. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-11-62 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: δέκα (10) μ., Ελάχιστο βάθος: δέκα πέντε (15) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: επτακόσια πενήντα (750) τμ. β. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-9-64 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι (20) μ., Ελάχιστο βάθος: τριάντα πέντε (35) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: χίλια διακόσια (1200) τμ. γ. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 17-10-78, και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., Ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2000) τμ. δ. Τα γήπεδα που βρίσκονται εντός της ζώνης των πόλεων, κωμών και οικισμών και είχαν κατά την 24-04-77: Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ. ε. Είναι άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διάνοιξης διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά την απομείωση αυτή έχουν τα όρια αρτιότητας και τις υπόλοιπες προϋποθέσεις των γηπέδων της παραγράφου δ. στ. Σε περιπτώσεις αναδασμών τα γήπεδα που δημιουργούνται και δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή άρτιων και οικοδομήσιμων γηπέδων θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα, εφόσον μετά τον αναδασμό αυτόν έχουν τα όρια αρτιότητας και τις προϋποθέσεις των γηπέδων της παραγράφου δ. ζ. Εχουν ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ., όταν επ’ αυτών ανεγείρονται τουριστικές εγκαταστάσεις. Πώς γίνεται ο υπολογισμός μέγιστης δόμησης σε κατά παρέκκλιση οικόπεδα; α) στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον δύο χιλιάδων (2.000) τ.μ., η μέγιστη επιτρεπομένη επιφάνεια του κτιρίου κατοικίας, όπως και η συνολική επιφάνεια των ορόφων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τα εκατόν ογδόντα έξι (186) τ.μ., β) στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον χιλίων διακοσίων (1200) τ.μ. και μέχρι δύο χιλιάδων (2000) τ.μ., το αναφερόμενο μέγεθος εκατόν πενήντα (150) που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της μεγίστης επιτρεπόμενης επιφάνειας του κτιρίου κατοικίας και της συνολικής επιφάνειας των ορόφων, απομειούται σε εκατόν τριάντα έξι (136) και ο τύπος δίνεται από τη σχέση: Επιφάνεια Οικοδομής = 136+ (Επιφάνεια γηπέδου -1200)/16 ) τετραγωνικά μέτρα. γ) στα γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον επτακοσίων πενήντα (750) τ.μ. και μέχρι χιλίων διακοσίων (1200) τ.μ. το αναφερόμενο μέγεθος εκατό (100) που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της μεγίστης επιτρεπόμενης επιφάνειας του κτιρίου κατοικίας και της συνολικής επιφάνειας των ορόφων απομειούται σε ογδόντα έξι(86) και ο τύπος δίνεται από τη σχέση: Επιφάνεια Οικοδομής = 86+ (Επιφάνεια γηπέδου -750) /9 ) τετραγωνικά μέτρα. Παραδείγματα: ΕΜΒΑΔΟ ΓΗΠΕΔΟΥ ( τ.μ. ΜΕΓΙΣΤΗ ΔΟΜΗΣΗ ( τ.μ.) 750 86 800 91 850 97 900 103 1000 114 1100 125 1200 136 1300 142 1400 148 1500 155 1600 161 1700 167 1800 174 1900 180 2000-4000 186 Ποιες οικοδομικές άδειες εκδίδονται ή αναθεωρούνται με τις παλιές διατάξεις; Οικοδομικές άδειες εκδίδονται με βάση τους όρους δόμησης που ίσχυαν πριν από την έναρξη του νέου νόμου στις παρακάτω περιπτώσεις: α) εάν έχει χορηγηθεί προέγκριση οικοδομικής άδειας ή έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα, β) εάν έχει χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης ή άδεια ίδρυσης ή λειτουργίας ή παράταση ή τροποποίηση αυτής με ή χωρίς παρεκκλίσεις με βάση τις προϊσχύουσες διατάξεις, γ) εάν έχει χορηγηθεί από το αρμόδιο ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. έγκριση παρέκκλισης από τους ισχύοντες όρους δόμησης, δ) εάν έχει υποβληθεί στην αρμόδια υπηρεσία ή στο αρμόδιο όργανο (Σ.Α., ΚΕ.Σ.Α. κ.λπ.) αίτηση με πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις για τη χορήγηση οικοδομικής άδειας, ε) εάν έχει υποβληθεί αίτηση για χορήγηση άδειας εκσκαφής στην αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στ) εάν έχει υποβληθεί φάκελος παρέκκλισης στην αρμόδια Υ.ΔΟΜ. με πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, ζ) εάν έχει υποβληθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εγκατάσταση και λειτουργία έργου ή δραστηριότητας ή έχει χορηγηθεί Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.), η) εάν έχει εγκριθεί χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους για εργασίες που πρόκειται να αδειοδοτηθούν. - Οι αναθεωρήσεις οικοδομικών αδειών και προεγκρίσεων, που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις, συνεχίζουν να εκδίδονται με βάση τους όρους δόμησης που ισχύουν πριν από την έναρξη του νέου νόμου. - Στις περιπτώσεις που μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου νόμου, έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια, αλλά δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης, δεν εφαρμόζονται οι νέες διατάξεις με τους όρους δόμησης. Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες; Οσοι είναι ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων μικρότερων των 4.000 τ.μ., που μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου Νόμου θεωρούνταν κατά παρέκκλιση άρτια και οικοδομήσιμα, θα πρέπει να προβούν σε έκδοση οικοδομικής άδειας μέχρι και τις 09/12/2022, με σκοπό να κατοχυρώσουν το δικαίωμα ανέγερσης κατοικίας εντός τεσσάρων ετών από την ημερομηνία έκδοσης της άδειας. Στην περίπτωση που έως την ημερομηνία αυτή, οι ιδιοκτήτες δεν προχωρήσουν στην έκδοση οικοδομικής άδειας, καταργούνται όλες οι παρεκκλίσεις αρτιότητας και κατ’ επέκταση το δικαίωμα ανέγερσης, με αποτέλεσμα την κατακόρυφη πτώση της αξίας της περιουσίας τους. Τι θα ισχύει από το 2023 για τα ακίνητα σε εκτός σχεδίου περιοχές; Από το 2023 οι ιδιοκτήτες που διαθέτουν οικόπεδα των 750, 1.200 και 2.000 τετραγωνικών μέτρων δεν θα μπορούν να εκδώσουν οικοδομική άδεια μετά την παρέλευση της μεταβατικής διετίας. Όσοι ιδιοκτήτες δεν εκδώσουν οικοδομική άδεια έως 9 Δεκεμβρίου 2022, θα περιμένουν την εκπόνηση του Τοπικού ή Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Δημοτικής Ενότητας στην οποία ανήκουν, προκειμένου να καθορισθούν οι όροι δόμησης και οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης στην περιοχή. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού [email protected]