Αναζήτηση στην κοινότητα

Ενισχυμένη η θέση των ΑΠΕ στο 40% στο μείγμα και μάλιστα το καθιστούν εξαγωγικό κατά 1.180 MW με συνολικό προβλεπόμενο φορτίο 5.770 MW και το φυσικό αέριο στο 50%. Στο 5% οι λιγνίτες, στο 5% και τα υδροηλεκτρικά, χαμηλότερα στα 256 g/Kwh οι εκπομπές των CO2.

Η «Καθημερινή» ξεκινάει σταθερή συνεργασία με τον κ. Γιάννη Μανιάτη, αν. καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά και διευθυντή του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Κλιματική Κρίση και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών». Μία φορά την εβδομάδα, θα ενημερώνουμε τους αναγνώστες μας για βασικά ζητήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, την ενέργεια, την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, την κυκλική οικονομία, τις εξελίξεις σε σύγχρονα θέματα τεχνολογιών και καινοτομιών πληροφορικής και επικοινωνιών, που σχετίζονται με την κλιματική κρίση. Στόχος μας, να πληροφορούμε τους αναγνώστες με κρίσιμα και κυρίως αξιόπιστα στοιχεία για την κατάσταση και την πορεία εξέλιξης της μεγαλύτερης πρόκλησης που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η ενημέρωση θα πραγματοποιείται μέσα από επίσημα δημοσιευμένα και αξιόπιστα διαγράμματα διεθνών οργανισμών, στα οποία θα γίνεται ένας σύντομος σχολιασμός, δεδομένου ότι στόχος είναι, τα διαγράμματα από μόνα τους να είναι ερμηνεύσιμα όσο το δυνατόν πιο εύκολα. Στην ερευνητική ομάδα του καθ. Γιάννη Μανιάτη συμμετέχουν φοιτητές/τριες του μεταπτυχιακού προγράμματός του, που δραστηριοποιούνται κυρίως σε θέματα πράσινης και έξυπνης ενέργειας, γεωπολιτικής, εξοικονόμησης ενέργειας, ευφυούς γεωργίας, έξυπνων πόλεων και μεταφορών / εφοδιαστικής αλυσίδας. Eρευνα – Ανάλυση: καθ. Γιάννης Μανιάτης Με τη συνεργασία των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών: Ιωάννας Βούλγαρη, Γεωργίας Πολυτάνου, Ανδρέα Συρεγγέλα «Πρωταγωνιστές» τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα Η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας (2018) ήταν της τάξεως των 14.000 δισ. τόνων ισοδύναμου πετρελαίου (million tones oil equivalent – bp outlook). Από αυτήν, το 34% προέκυψε από κατανάλωση πετρελαίου, το 27% από άνθρακα, το 24% από φυσικό αέριο, το 4% από πυρηνική ενέργεια, το 7% από υδροηλεκτρικά και μόλις το 4% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Συνολικά, λοιπόν, τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα συμμετείχαν κατά 85% στην παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας. Το ποσοστό αυτό δείχνει και τη μεγάλη παγκόσμια πρόκληση που έχουμε μπροστά μας ως ανθρωπότητα, ώστε να καταστήσουμε κλιματικά ουδέτερο τον πλανήτη έως το 2050, δηλαδή σε μόλις 30 χρόνια. Παραγωγή ενέργειας Σήμερα στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχουμε 10.000 Τwh από άνθρακα, 6.000 Τwh από φυσικό αέριο, λιγότερο από 1.000 Τwh από πετρέλαιο, 2.000 Τwh από πυρηνικά, 4.000 Τwh από υδροηλεκτρικά και περίπου 2.000 Τwh από φωτοβολταϊκά, αιολικά, βιομάζα, γεωθερμία κ.ά. Η Αφρική σε ρόλο-κλειδί για τις ενεργειακές αγορές Η Αφρική πρόκειται να αποτελέσει κορυφαίο συντελεστή των παγκόσμιων ενεργειακών αγορών. Το 2040 αναμένεται να ξεπεράσει τα 2,1 δισ. κατοίκους, με δεύτερη την Ινδία με 1,6 δισ. κατοίκους και τρίτη την Κίνα με 1,4 δισ. κατοίκους. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα μοντέλα του 2019, οι ανάγκες σε πετρέλαιο θα ξεπερνούσαν για την Ινδία τα 4,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα και για την Αφρική τα 3,1 εκατ. βαρέλια. Οι ανάγκες σε φυσικό αέριο αναμενόταν να είναι πάνω από 350 δισ. κυβ. μέτρα (bcm) για την Κίνα, πάνω από 250 για τη Μέση Ανατολή, πάνω από 150 για την Αφρική και περίπου 130 στην Ινδία. Στην παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές, η Κίνα το 2040 αναμένεται να είναι η πρωταθλήτρια με 3.000 Τwh, η Ινδία με πάνω από 2.000 Τwh, η Ε.Ε. με πάνω από 1.200 Τwh και η Αφρική με πάνω από 700 Τwh. Οι εργαζόμενοι Το ζήτημα της απασχόλησης στην κατασκευή μονάδων πράσινης ενέργειας αποτελεί σημαντικό συντελεστή στη λήψη των αποφάσεων κάθε κυβέρνησης. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (2020), οι απασχολούμενοι της Ευρώπης στην αιολική ενέργεια είναι 1,4 εκατ. εργαζόμενοι στη Γερμανία, 0,7 εκατ. στο Ηνωμένο Βασίλειο και περίπου 0,3 εκατ. στην Ισπανία και στη Δανία. Η χρήση των κρίσιμων μεταλλευμάτων Τα κρίσιμα μεταλλεύματα (critical minerals) έχουν τον δικό τους σημαντικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση. Ετσι, για τα μεταλλεύματα αυτά, ενώ ένα συμβατικό αυτοκίνητο χρειάζεται περίπου 30 kgr/όχημα, ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο χρειάζεται πάνω από 200 kgr/όχημα. Αντίστοιχα, οι ανάγκες σε κρίσιμα μεταλλεύματα ανά 1 ΜW είναι 15.000 kgr για τα θαλάσσια (offshore) αιολικά πάρκα, 10.000 kgr για τα χερσαία αιολικά και πάνω από 6.000 kgr για τα φωτοβολταϊκά. Οι εκπομπές αερίων Οι σημερινές εκπομπές αερίων ρύπων είναι μόνο η μία όψη του νομίσματος στο πρόβλημα της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη. Αν και η Κίνα είναι σήμερα ο μεγαλύτερος παραγωγός διοξειδίου του άνθρακα, είναι υπεύθυνη μόνο για το 13% των συνολικών εκπομπών από την προβιομηχανική εποχή έως τη σημερινή, ενώ οι ΗΠΑ ξεπερνούν το 25% και η Ευρώπη το 22%.

Δώδεκα ανοικτές προκλήσεις καινοτομίας ανακοινώθηκαν σε συνεργασία με εταιρείες και φορείς στο πλαίσιο του έργου BLUE DEAL που υλοποιεί το ΚΑΠΕ για την προώθηση των θαλάσσιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου. Οι ανοικτές προκλήσεις καινοτομίας προσφέρουν την ευκαιρία σε επιχειρήσεις και ερευνητικά κέντρα, να προτείνουν ιδέες και λύσεις στον τομέα της Γαλάζιας Ενέργειας. Οι φορείς που έθεσαν τις προκλήσεις (challengers) μοιράζονται τις ανησυχίες και τα προβλήματά τους, για τα οποία, οι ενδιαφερόμενοι πάροχοι (solvers) καλούνται να προτείνουν καινοτόμες λύσεις. Οι δώδεκα προκλήσεις έχουν αναρτηθεί στην πλατφόρμα του έργου https://bluedealmed.eu/colab/challenges, όπου υπάρχουν λεπτομερείς πληροφορίες για την κάθε μία, καθώς και ένα σύντομο σχετικό βίντεο. Από την Ελλάδα, παρουσιάζονται δύο προκλήσεις καινοτομίας, οι οποίες αφορούν: α. Στην ενεργειακή αυτονομία του λιμανιού της Σάμου (https://bluedealmed.eu/colab/challenges/energy-autonomy-in-the-port-of-the-city-ofsamos): Ο Δήμος Ανατολικής Σάμου, ενόψει του στόχου της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Σάμου το 2050, αναζητά πρωτότυπες ιδέες και προτάσεις για την επίτευξη της ενεργειακής αυτονομίας του λιμανιού της Σάμου, αξιοποιώντας τεχνολογίες Γαλάζιας Ενέργειας, με σεβασμό πάντα στο φυσικό τοπίο. Οι λύσεις πρέπει να χαρακτηρίζονται από βιωσιμότητα, καινοτομία και να δίνουν την προοπτική δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. β. Στη μακροπρόθεσμη παρακολούθηση υποβρυχίων δραστηριοτήτων κοντά σε εγκαταστάσεις Γαλάζιας Ενέργειας (https://bluedealmed.eu/colab/challenges/blue-sentinel): Το ΚΑΠΕ αναζητά προτάσεις για εγκατάσταση μετρητικών συστημάτων –μικρών σε όγκο και εύκολων στη μεταφορά- σε έργα Γαλάζιας Ενέργειας. Τα έργα Γαλάζιας Ενέργειας υλοποιούνται σε παράκτιες και υπεράκτιες περιοχές, όπου οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την αλληλεπίδρασή τους με τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα είναι περιορισμένες. Η παρουσία διατάξεων Γαλάζιας Ενέργειας και η μακροχρόνια λειτουργία τους σε αυτές τις περιοχές παρέχει μια πολύτιμη ευκαιρία χρήσης τους ως εξέδρας μετρητικών συστημάτων που μπορούν να παρέχουν μακροπρόθεσμη παρακολούθηση της υποβρύχιας δραστηριότητας. Τα συστήματα παρακολούθησης θα πρέπει να είναι στεγανά και κατάλληλα για μακροχρόνια, χωρίς επίβλεψη, λειτουργία στο θαλάσσιο περιβάλλον, ενώ σημαντικό πλεονέκτημα θα είναι η απομακρυσμένη διαχείρισή τους. Οι ενδιαφερόμενοι να παρουσιάσουν μια λύση, θα πρέπει να εισέλθουν στο σύνδεσμο https://bluedealmed.eu/colab/challenges, να επιλέξουν την πρόκληση καινοτομίας που επιθυμούν και να συμπληρώσουν, μέχρι τις 30/11/2021, μια μικρή φόρμα με μια σύντομη περιγραφή της λύσης τους και στοιχεία για την ομάδα εργασίας. Θα επιλεγεί ένας «νικητής» (solver) για κάθε πρόκληση, ο οποίος θα παρουσιάσει τη λύση του κατά τη διάρκεια του δεύτερου Business Forum του έργου BLUE DEAL, στη Βαλένθια της Ισπανίας, τον Φεβρουάριο του 2022, όπου θα επιλεγεί και ο τελικός νικητής. Με τη δράση «Ανοικτές Προκλήσεις Καινοτομίας του έργου BLUE DEAL», οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ενεργά στην εύρεση λύσεων σε τεχνολογικές προκλήσεις που αφορούν στη Γαλάζια Ενέργεια στη Μεσόγειο, να εργασθούν με την υποστήριξη θεσμικών φορέων, να δικτυωθούν με άλλες επιχειρήσεις/ φορείς που δραστηριοποιούνται στον χώρο και να προβληθούν μέσα από τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις και τις ανακοινώσεις στα ΜΜΕ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του Ταμείου Καινοτομίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει 118 εκατ. ευρώ σε 32 καινοτόμα έργα μικρής κλίμακας που βρίσκονται σε 14 κράτη μέλη της ΕΕ, την Ισλανδία και τη Νορβηγία. Οι επιχορηγήσεις θα στηρίξουν έργα που αποσκοπούν στη διάθεση τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην αγορά για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, το υδρογόνο, την αποθήκευση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εκτός από τις ανωτέρω επιχορηγήσεις, 15 έργα που βρίσκονται σε 10 κράτη μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία θα ωφεληθούν από συνδρομή για την ανάπτυξη έργων, ύψους έως 4,4 εκατ. ευρώ, με στόχο να βελτιωθεί το επίπεδο ωριμότητας. Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, κ. Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε σχετικά: «Με τις επενδύσεις που ανακοινώνονται σήμερα, η ΕΕ παρέχει απτή στήριξη σε έργα καθαρών τεχνολογιών σε ολόκληρη την Ευρώπη, με σκοπό την κλιμάκωση τεχνολογικών λύσεων που μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Η αύξηση των πόρων του Ταμείου Καινοτομίας που προτείνεται στη δέσμη μέτρων ‟Fit for 55ˮ θα επιτρέψει στην ΕΕ να στηρίξει ακόμη περισσότερα έργα στο μέλλον, να τα επιταχύνει και να τα διαθέσει στην αγορά το συντομότερο δυνατόν.». Τα 32 έργα που επιλέχτηκαν για χρηματοδότηση αξιολογήθηκαν από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες ως προς την ικανότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνολογίες και την ικανότητα καινοτομίας πέραν των τεχνολογιών αιχμής, ενώ παράλληλα έπρεπε να βρίσκονται σε αρκετά ώριμο στάδιο ώστε να καταστεί δυνατή η ταχεία παράδοσή τους. Άλλα κριτήρια περιλάμβαναν τις δυνατότητες κλιμάκωσης και την ικανοποιητική σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των έργων. Τα επιλεγμένα έργα καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων σχετικών με την απανθρακοποίηση διαφόρων τμημάτων του βιομηχανικού και ενεργειακού τομέα της Ευρώπης. Το ποσοστό επιτυχίας των επιλέξιμων προτάσεων της παρούσας πρόσκλησης υποβολής προτάσεων είναι 18 %. Τα 15 έργα που μπορούν να ωφεληθούν από συνδρομή για την ανάπτυξη έργων κρίθηκαν επαρκώς καινοτόμα και πολλά υποσχόμενα όσον αφορά την ικανότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά δεν ήταν ακόμη αρκετά ώριμα ώστε να λάβουν επιχορήγηση. Η στήριξη, που θα παρέχεται με τη μορφή εξατομικευμένης τεχνικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αποσκοπεί στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ή τεχνικής ωριμότητάς τους, με προοπτική για πιθανή εκ νέου υποβολή τους στο πλαίσιο μελλοντικών προσκλήσεων του Ταμείου Καινοτομίας. Επόμενα βήματα Μεμονωμένες συμφωνίες επιχορήγησης αρχίζουν να προετοιμάζονται για τα επιτυχημένα έργα στο πλαίσιο της πρόσκλησης για έργα μικρής κλίμακας. Αυτές θα πρέπει να οριστικοποιηθούν το τέταρτο τρίμηνο του 2021, επιτρέποντας στην Επιτροπή να εκδώσει την αντίστοιχη απόφαση χορήγησης και να αρχίσει την εκταμίευση των επιχορηγήσεων. Τα έργα έχουν προθεσμία έως και τέσσερα έτη για το χρηματοοικονομικό τους κλείσιμο. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα επικοινωνήσει με τα έργα που επιλέχθηκαν για συνδρομή ανάπτυξης έργων στο πλαίσιο της πρόσκλησης για έργα μεγάλης κλίμακας, προκειμένου να συνάψει μεμονωμένες συμφωνίες και να καταστήσει δυνατή την έναρξη της υπηρεσίας κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021. Για περισσότερες πληροφορίες Χάρτης επιτυχημένων έργων Περιγραφή των επιτυχημένων έργων μικρής κλίμακας Περιγραφή των επιτυχημένων έργων μεγάλης κλίμακας Ιστότοπος του Ταμείου Καινοτομίας Eπόμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας

Αντιδρώντες σε αιολικά πάρκα υποστηρίζουνε ότι οι εγκαταστάσεις έργων αιολικής ενέργειας (αιολικά πάρκα) δεν προχωρούν, δεν είναι βιώσιμα, είναι πανάκριβα, είναι επιδοτούμενα, παράγουν ασταθή ηλεκτρισμό, έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και τον άνθρωπο και ότι στο εξωτερικό μία-μία οι χώρες εγκαταλείπουν αυτές τις εγκαταστάσεις και ότι γενικότερα δεν έχουν μέλλον. Επιπλέον δίνουν και ψευδή στοιχεία για μεμονωμένες χώρες όπως τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ποια είναι η πραγματικότητα που επιμελώς αποκρύπτουν; Αυτό είναι το δεύτερο από μια σειρά τριών άρθρων στα οποία θα παρουσιαστεί περιληπτικά η πραγματικότητα της εξέλιξης των αιολικών πάρκων μέχρι σήμερα και τη μελλοντική τους εξέλιξη στην Ελλάδα, την Ευρώπη και παγκόσμια. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με το παρόν και το μέλλον της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη. Α. Παρόν της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη Τα στοιχεία προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (WindEurope) και αποτυπώνονται στην έκδοση με θέμα «Wind energy in Europe – 2020 Statistics and the outlook for 2021-2025», που δημοσιεύθηκε τον 2/2021 [1]. Στην Ευρώπη εγκαταστάθηκε νέα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 14,7 GW (14.700 MW) το 2020. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση εγκαταστάθηκαν τα 10,5 GW (10.500 MW) και κάλυψαν το 16% της καταναλωθείσας ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ 27 και Ηνωμένο Βασίλειο). Στην Ευρώπη σήμερα η συνολική εγκατεστημένη ισχύς είναι 220 GW (220.000 MW) Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζεται η νέα εγκατεστημένη ισχύς στην Ευρώπη για το 2020. Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν νέα 517 MW, με πρώτες χώρες: Oλλανδία, Γερμανία, Νορβηγία, Ισπανία, Γαλλία και Τουρκία. Στα παρακάτω σχήματα παρουσιάζεται η εικόνα των εγκαταστάσεων αιολικών πάρκων στην Ευρώπη για το 2020. Οι πέντε χώρες με τη μεγαλύτερη εγκατεστημένη αιολική ισχύ είναι: Γερμανία – 62.627 MW – κάλυψε το 27% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ισπανία – 27.264 MW– κάλυψε το 22% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Γαλλία – 17.949 MW – κάλυψε το 9% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ιταλία – 10.852 MW – κάλυψε το 7% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Σουηδία – 9.992 ΜW– κάλυψε το 20% της ετήσια συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ενδεικτικά για την Ελλάδα και την Κύπρο έχουμε: Η Ελλάδα είχε το 2020 εγκατεστημένη αιολική ισχύ ίση με 4.113MW – κάλυψε το 27% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Η Κύπρος είχε το 2020 εγκατεστημένη αιολική ισχύ ίση με 158MW – κάλυψε το 6% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται ανά χώρα, η νέα εγκατεστημένη ισχύς για το 2020, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς και το μερίδιο κάλυψης με αιολική ενέργεια της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας για το 2020. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως η αιολική ενέργεια κάλυψε το 16% της ετήσιας συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στις πέντε πιο υψηλές θέσεις ως προς τη κάλυψη της ετήσιας καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας (όπως φαίνεται και από το παρακάτω σχήμα) από αιολικά πάρκα βρίσκονται οι : Δανία με 48% Ιρλανδία με 38% Γερμανία με 27% Ηνωμένο Βασίλειο με 27% Πορτογαλία με 25% Η Ελλάδα βρίσκεται στο 15%. Β. Το μέλλον της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη ως το 2025 Αναμένεται στην Ευρώπη να εγκατασταθούν νέα αιολικά πάρκα ισχύος 105GW (105.000 MW) τη περίοδο 2021-2025 σύμφωνα με τις υπάρχουσες δεσμεύσεις-στόχους των Εθνικών Κυβερνήσεων, εκ των οποίων το 70% θα είναι στη ξηρά. Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζονται οι εκτιμήσεις της ετήσιας νέας αιολικής εγκατεστημένης ισχύος για τη περίοδο 2021-2025. Η Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 εκτιμάται ότι θα εγκαταστήσει 75 GW (75.000MW) ως το 2025 με ένα ρυθμό 15GW (15.000MW) ανά έτος. Το 72% των νέων εγκαταστάσεων θα είναι χερσαίες και το 28% θαλάσσια αιολικά πάρκα. Εκτιμάται ότι η Γερμανία θα εγκαταστήσει νέα αιολική ισχύ 16.000MW, η Γαλλία 12.000MW, η Σουηδία 7.000MW και η Ολλανδία 6.000MW. Οι ΑΠΕ αλλά και ιδιαίτερα τα αιολικά πάρκα έχουν ευοίωνο μέλλον και ισχυρές προοπτικές να συνεχίσουν την επιτυχημένη πορεία τους στην Ευρώπη. Συμπερασματικά, μετά την παράθεση όλων αυτών των στατιστικών στοιχείων από αξιόπιστες πηγές εξάγεται εύκολα το συμπέρασμα ότι η αιολική ενέργεια είναι ανταγωνιστική, ταχέως αναπτυσσόμενη και αποτελεί τη λύση για ασφαλή, αξιόπιστη και οικονομική ενεργειακή πηγή για την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αιολική ενέργεια στην Ελλάδα μπορείτε να βρείτε στα: www.eletaen.gr, www.ask4wind.gr, ενώ για την Ευρώπη στο site www.windeurope.org και ειδικά στατιστικά της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη στο πιο κάτω link, αλλά και στον κόσμο. Βιβλιογραφία: https://windeurope.org/intelligence-platform/product/wind-energy-in-europe-in-2020-trends-and-statistics/

Στην πλατφόρμα e–katanalotis.gov.gr θα αναρτώνται τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου όλων των παρόχων καθώς και τα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων για καταναλωτές και επιχειρήσεις των τραπεζών. Σε σύσκεψη που είχαν σήμερα οι Υπουργοί Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κ. Κώστας Σκρέκας και ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Νίκος Παπαθανάσης αποφασίστηκε ότι η ανάρτηση των τιμολογίων -για τη μεν ηλεκτρική ενέργεια θα γίνει για πρώτη φορά στις 20 Απριλίου (τιμολόγια Μαΐου) -και στο εξής στις 20 κάθε μήνα- όταν και βάσει της νομοθεσίας υποχρεούνται οι πάροχοι να τα γνωστοποιήσουν στους καταναλωτές, -για το δε φυσικό αέριο θα αναρτηθούν τις επόμενες ημέρες και θα επικαιροποιούνται κάθε φορά που κάθε πάροχος μεταβάλλει τα τιμολόγιά του. Ταυτόχρονα, θα δίνεται η δυνατότητα στους χρήστες της πλατφόρμας να συγκρίνουν τις τιμές με βάση την κατανάλωσή τους. Όσον αφορά στα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων των τραπεζών, θα αναρτηθούν επίσης τις επόμενες ημέρες και θα επικαιροποιούνται κάθε φορά που κάθε τράπεζα μεταβάλλει τα επιτόκια ή προβαίνει σε ρυθμίσεις όπως αυτή που ανακοινώθηκε πρόσφατα για την προστασία φυσικών προσώπων με ενήμερα στεγαστικά δάνεια. Σήμερα στην πλατφόρμα e-katanalotis αναρτώνται οι τιμές *σε καθημερινή βάση –1.200 προϊόντων ευρείας κατανάλωσης σε σούπερ μάρκετ -και των καυσίμων ανά πρατήριο *και σε εβδομαδιαία βάση -στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» και στις εορταστικές περιόδους, στο «Καλάθι των Νονών» τώρα και το «Καλάθι του Αη Βασίλη» παλαιότερα. Παράλληλα, αναρτώνται -τα φυλλάδια προσφορών των σούπερ μάρκετ, -καθώς και η νομοθεσία, ενημερωτικά σημειώματα για τα δικαιώματα των καταναλωτών και κάθε είδους πληροφορία που είναι χρήσιμη στον καταναλωτή. Επιπρόσθετα, μέσω της πλατφόρμας ο καταναλωτής μπορεί, είτε επώνυμα είτε ανώνυμα, να κάνει καταγγελία στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή καθώς και να διαμορφώσει το δικό του «καλάθι» με προϊόντα παρακολουθώντας καθημερινά την πορεία των τιμών τους. Την πλατφόρμα επισκέπτονται 500.000 μοναδικοί επισκέπτες την εβδομάδα, 300.000 έχουν «κατεβάσει» στο κινητό τους και χρησιμοποιούν την ομώνυμη εφαρμογή (app), ενώ 150.000 χρήστες έχουν διαμορφώσει τα δικά τους «καλάθια».

Ξεκίνησε η διαδικασία θεμελίωσης της πρώτης ανεμογεννήτριας στον Άγιο Ευστράτιο, που αποτελεί βασικό μέρος του έργου της μετατροπής, του σε πρώτο «πράσινο» νησί της Ελλάδας. Η ολοκλήρωση της τοποθέτησης από την ανάδοχο εταιρεία ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, προβλέπεται να διαρκέσει μερικές ημέρες ακόμα, λόγω των έντονων ανέμων που όλη την περασμένη εβδομάδα έπνεαν στο νησί. Ο Άγιος Ευστράτιος θα είναι το μοναδικό νησί στην Ελλάδα που θα έχει ενεργειακή αυτονομία, χρησιμοποιώντας κατά 85% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ας σημειωθεί ότι ήδη κατασκευάζεται υβριδικός σταθμός παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Ενώ το προσεχές διάστημα θα τοποθετηθούν οι τέσσερις δεξαμενές για το δίκτυο τηλεθέρμανσης, που θα μεταφέρει θερμό νερό στα σπίτια των κατοίκων. «Οι πολίτες του μικρού ακριτικού νησιού μας μεταξύ άλλων από το έργο, θα εξοικονομήσουν χρήματα από την κατανάλωση ρεύματος, το οποίο θα παράγεται από αιολική και ηλιακή ενέργεια. Αυτό το έργο αναμφισβήτητα θα συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξή του» λέει η δήμαρχος του Αγίου Ευστρατίου Μαρία Κακαλή. Στόχος είναι το πρώτο τρίμηνο του 2024 να γίνει ηλέκτριση και μετά από τις απαραίτητες δοκιμές, να ξεκινήσει η πλήρης λειτουργία μέχρι το τέλος του ίδιου χρόνου. Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει τα 4,5 εκατομμύρια ευρώ και η δράση είναι ενταγμένη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και καινοτομία» και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. «Έτσι, η πράσινη ενέργεια αναμένεται να γίνει μοχλός ανάπτυξης για τον Άγιο Ευστράτιο και να συμβάλλει σημαντικά, ώστε οι νέοι να παραμείνουν στον τόπο τους» λέει η κ. Κακαλή. Όπως είναι γνωστό από τον περασμένο Νοέμβριο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στη χορήγηση Ενιαίας Άδειας Εγκατάστασης: Υβριδικού Σταθμού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, από αιολικό σταθμό εγκατεστημένης ισχύος και μέγιστης ισχύος παραγωγής 0,9 MW και φωτοβολταϊκό σταθμό εγκατεστημένης ισχύος και μέγιστης ισχύος παραγωγής 0,2268 MW στη θέση «Πολύνοτνο» του Δήμου Αγίου Ευστρατίου και για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών αποθηκευτικής ικανότητας συνολικής αποθηκευτικής ικανότητας 2,56 MWh και Σταθμού για την παραγωγή θερμικής ενέργειας και δικτύου διανομής και προμήθειας ενέργειας Με την έκδοση της παραπάνω απόφασης δόθηκε το πράσινο φως για την έναρξη των εργασιών της υλοποίησης του έργου από την ανάδοχο εταιρεία ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ. Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει τα 4,5 εκατ. ευρώ και η σύμβαση προβλέπει εργασίες κατασκευής με διάρκεια 25 μηνών και λειτουργία και συντήρηση του έργου για 12 χρόνια.

Την Ετήσια Έκθεση για το 2022 επέδωσε την Τρίτη 28 Μαρτίου 2023, στον Πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα, ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης. Το 2022 την πρώτη θέση σε αριθμό αναφορών, που ξεπερνούν τις 3.000 αφορούσαν στα θέματα που σχετίζονται με τις ΔΕΚΟ καθώς και με ζητήματα που σχετίζονται με την χωροθέτηση, αδειοδότηση και παρακολούθηση της λειτουργίας έργων και επιχειρήσεων. Ο προφανής λόγος για τη συγκεκριμένη αύξηση των αναφορών μοιάζει να είναι η ενεργειακή κρίση σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, κάτι που είχε ως άμεση συνέπεια το άλμα στο κόστος όλου του φάσματος της ενέργειας. Την ίδια χρονική περίοδο επιβεβαιώθηκε το χρόνιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Δημόσια Διοίκηση στην ικανοποίηση αιτημάτων που σχετίζονται με το ασφαλιστικό και εργασιακό καθεστώς των πολιτών, για τα οποία υποβλήθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη μακράν οι δεύτερες περισσότερες αναφορές. Σημαντικός αριθμός αναφορών σχετίζονταν και με προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία, παρά την αποκλιμάκωσή της κατά την χρονιά που πέρασε. Σταθερά υψηλά, όπως κάθε χρόνο, εμφανίζονται και τα προβλήματα που συνδέονται με την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και τις φορολογικές υποθέσεις των πολιτών. Προβληματισμό προκαλεί και ο συνεχιζόμενος υψηλός αριθμός αναφορών για διακρίσεις λόγω φύλου καθώς και των αναφορών που σχετίζονται με την αστυνομική αυθαιρεσία, που υποδεικνύει ότι η χώρα μας πρέπει να καλύψει αρκετά κενά ακόμη στους τομείς αυτούς. Όπως επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης στην εισαγωγή της έκθεσης, "στο διαρκώς μεταβαλλόμενο αυτό περιβάλλον, όπου ο κοινωνικός ιστός δοκιμάζεται και νέα στρώματα οδηγούνται σε κατάσταση επαπειλούμενης φτώχειας, ο Συνήγορος του Πολίτη αναζητά θεσμικά λύσεις και ρεαλιστικές εναλλακτικές προτάσεις για την άρση στρεβλώσεων και αγκυλώσεων στην λειτουργία του διοικητικού μηχανισμού, στη κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια, την υγεία, την εκπαίδευση, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τη φορολογική διοίκηση, τις μεταφορές, τη πρωτογενή παραγωγή, στη προστασία των ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας, στην εμπέδωση της αρχής της ίσης μεταχείρισης." Στον πρόλογο της έκθεσης του Συνηγόρου του Πολίτη, γίνεται, επίσης αναφορά στο γεγονός ότι η εθνική οικονομία διέρχεται μία ακόμη κρίση. "Μετά την πολυετή δημοσιονομική προσαρμογή που οδήγησε σε ύφεση, αλματώδη και πρωτοφανή αύξηση της ανεργίας και δραματική απώλεια εισοδήματος, και πριν ανακάμψει πλήρως η οικονομική δραστηριότητα μετά την πανδημία, η έκρηξη στις διεθνείς τιμές της ενέργειας προβάλει ως πρόκληση με οριζόντιες επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Ο πληθωρισμός βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο δεκαετιών και εκτός από την συρρίκνωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, οι μεταφορές, η προμηθευτική αλυσίδα, η βιομηχανική, βιοτεχνική, τεχνολογική και πρωτογενής παραγωγή δοκιμάζονται από τις υψηλές τιμές ενέργειας. Το κόστος της λειτουργίας μονάδων παραγωγής, μεταποίησης και τυποποίησης π.χ. θέτει σε διακινδύνευση την ίδια τους τη λειτουργία. Το αυξημένο κόστος της ενέργειας επιβαρύνει ακόμη και το κόστος παροχής πόσιμου νερού. Το έντονα ασταθές περιβάλλον στην αγορά ενέργειας συνεχίζει κατά τη διάρκεια του 2022, καθιστώντας την ενεργειακή κρίση και την αύξηση των τιμών στην ενέργεια, γεγονότα που σημάδεψαν το 2021, πραγματική απειλή για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Την τελευταία διετία, με την έκρηξη των τιμών ενέργειας, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι αναφορές στο Συνήγορο του Πολίτη που αναδεικνύουν το ζήτημα της ενεργειακής ένδειας: αδυναμία καταβολής υψηλών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη ΔΕΗ, μη δυνατότητα ένταξης στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, έξαρση του φαινομένου ρευματοκλοπών, αδυναμία τήρησης των συμφωνιών διακανονισμού οφειλών αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις." Τέλος, όπως επισημαίνεται, στην έκθεση, καταγράφονται οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την ενοποίηση της αγοράς και απελευθέρωση ενέργειας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, παρατίθεται η εθνική νομοθεσία που υιοθετήθηκε προς εναρμόνιση με τις πολιτικές της ΕΕ. Αξιολογώντας, παράλληλα, τις αναφορές των πολιτών, η παρούσα έκθεση επιχειρεί να φωτίσει τα αίτια της κρίσης στην ηλεκτρική ενέργεια, τους κύριους παράγοντες δημιουργίας και επίτασης του φαινομένου της ενεργειακής ένδειας, του πιο έντονου των τελευταίων δεκαετιών, και να προτείνει μέτρα περιορισμού και αντιμετώπισής του. Eπίσης, χθες, Τρίτη 28 Μαρτίου, ο Συνήγορος του Πολίτη διοργάνωσε ειδική Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο με τη συμμετοχή της Γενικής Γραμματέας Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρας Σδούκου, του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης, ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου, του τ. Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννη Μανιάτη και του Προέδρου της ΡΑΕ, Αθανάσιου Δαγούμα. Στην Ημερίδα με θέμα "Εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική-Επιδοτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας & Μείωση του ενεργειακού κόστους" η Γενική Γραμματέας Ενέργειας, αναφέρθηκε εκτενώς στις ενέργειες που ανέλαβε η Κυβέρνηση για τον πολίτη, τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες, τους τελευταίους 20 μήνες που διαρκεί η κρίση. Η κα Σδούκου αναγνώρισε πως παρά τις λύσεις που δόθηκαν και δίνονται καθημερινά για να καταπολεμηθεί η ενεργειακή ακρίβεια, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι αναφορές στον Συνήγορο του Πολίτη. "Η αδυναμία να πληρώσει κανείς τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς την ΔΕΗ ή στους ιδιώτες πάροχους ηλεκτρισμού, η αδυναμία του να ενταχθεί στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, τα φαινόμενα ρευματοκλοπών, και άλλες τέτοιες περιπτώσεις, μας δείχνουν το πόσο δρόμο έχουμε να διανύσουμε ακόμη ώστε να αποκαστήσουμε την χαμένη ισορροπία και να δώσουμε σε όλα τα μέλη της κοινωνίας μας, ισότιμη πρόσβαση σε άπλετη, φθηνή και καθαρή ενέργεια" πρόσθεσε για να καταλήξει πως ο Συνήγορος του Πολίτη προσφέρει πολύτιμη βοήθεια για να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, χάρη στα δεδομένα που έχει συγκεντρώσει από τις χιλιάδες αναφορών και τις συναφείς αξιολογήσεις που έχουν γίνει. Μπορείτε να δείτε όλη την έκθεση εδώ: https://www.energia.gr/media/inlinepics/ΕΚΘΕΣΗ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ-2022.pdf

Εκδόθηκε η ΥΑ με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΕΣΠΑΕΝ/26691/426 (ΦΕΚ 1640/Β'/17.03.2023) με θέμα: Ορισμός του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας ως φορέα υλοποίησης για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στις επιχειρήσεις του τριτογενή τομέα και του τουρισμού Άρθρο 1 Αρμοδιότητες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας 1. Ανατίθενται στο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας» (ΤΕΕ) καθήκοντα φορέα υλοποίησης και διαχείρισης των δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στις επιχειρήσεις του τριτογενή τομέα και του τομέα του τουρισμού που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι δράσεις αφορούν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και στη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στις επιχειρήσεις των ανωτέρω τομέων, με αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την επίτευξη καθαρότερου περιβάλλοντος. 2. Οι αρμοδιότητες που ανατίθενται στο ΤΕΕ, αφορούν: i. Την υποδοχή, τον έλεγχο πληρότητας και αρτιότητας των αιτήσεων χρηματοδότησης, ii. τον έλεγχο των δικαιολογητικών και την αξιολόγηση των αιτήσεων χρηματοδότησης, iii. την κατάρτιση πίνακα αποτελεσμάτων αξιολόγησης των αιτήσεων χρηματοδότησης και την εισήγηση για έγκριση ή απόρριψη αυτών, προς την Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ ΥΠΕΝ, Τομέα Ενέργειας, εφεξής «Επιτελική Δομή» για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων, iv. την εισήγηση προς την Επιτελική Δομή, για την έκδοση αποφάσεων απένταξης, v. τη διαχείριση και εξέταση των ενστάσεων καθ’ όλη την διάρκεια των δράσεων, όπου προβλέπεται σύμφωνα με το σχετικό οδηγό και την εισήγηση για έγκριση ή απόρριψη τους, vi. τον έλεγχο των δικαιολογητικών και την αξιολόγηση των αιτημάτων ολοκλήρωσης των έργων, vii. την εκταμίευση της επιχορήγησης των δράσεων προς τους δικαιούχους, viii. την υποβολή προς την Επιτελική Δομή σχεδίου με συχνές ερωτήσεις- απαντήσεις για τη διασαφήνιση των όρων και προϋποθέσεων της σχετικής προκήρυξης προς τις επιχειρήσεις, καθώς και όλων των σχετικών θεμάτων που ανακύπτουν κατά την υλοποίηση των δράσεων, ix. την οργάνωση και λειτουργία υπηρεσίας για την παροχή ενημέρωσης προς τους δυνητικούς δικαιούχους για θέματα των δράσεων του προγράμματος και την υποβολή προς την Επιτελική Δομή των σχετικών αναφορών για την πορεία της υπηρεσίας ενημέρωσης και πληροφόρησης, x. την εισήγηση προς την Επιτελική Δομή και τη συνεργασία με αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες, για την επίλυση τυχόν προβλημάτων που ανακύπτουν κατά τη διαδικασία υλοποίησης των δράσεων, την διασταύρωση στοιχείων και την εν γένει βελτίωσή τους, xi. την οργάνωση και διενέργεια δειγματοληπτικών επιτόπιων ελέγχων σε έργα με ολοκληρωμένο φυσικό και οικονομικό αντικείμενο, κατόπιν μεθοδολογίας η οποία θα αναπτυχθεί με τη συνεργασία και με την σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων φορέων και υπηρεσιών, 3. Το ΤΕΕ, για τις ανάγκες υλοποίησης και διαχείρισης των δράσεων, αναλαμβάνει και καθήκοντα Αναθέτουσας Αρχής και συγκεκριμένα δύναται να συνάπτει συμβάσεις με εξωτερικούς αναδόχους για την υποστήριξή του έργου του, κατά τη διάρκεια υλοποίησής τους. Στο πλαίσιο αυτό διενεργεί τις διαδικασίες προκήρυξης και ανάθεσης συμβάσεων, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο και προβαίνει σε κάθε απαιτούμενη ενέργεια για την αποτελεσματική διοίκηση και υλοποίηση των συμβάσεων που θα συναφθούν. Τα τελικά παραδοτέα διαβιβάζονται στον Φορέα Σχεδιασμού του Προγράμματος, ο οποίος μετά από σχετικό έλεγχο της πληρότητάς τους εκδίδει βεβαίωση ολοκλήρωσης. 4. Το ΤΕΕ κατά τη διάρκεια υλοποίησης των δράσεων συνεργάζεται με την Επιτελική Δομή, καθώς και με την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχει ενημέρωση για την εξέλιξη των δράσεων, όποτε ζητηθεί, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της σχετικής προκήρυξης. 5. Ανταποκρίνεται σε τυχόν ελέγχους που διενεργούνται από Εθνικές και Ευρωπαϊκές αρχές, τόσο κατά τη διάρκεια υλοποίησης των δράσεων, όσο και μετά την ολοκλήρωσή τους σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο εθνικό και κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο. Άρθρο 2 Καταβολή της χρηματοδότησης των δράσεων 1. Τα ποσά της χρηματοδότησης των δράσεων καταβάλλονται με επιχορήγηση τμηματικά στο ΤΕΕ, ως φορέα αρμόδιο για την καταβολή των ενισχύσεων στους δικαιούχους. Ειδικότερα: α) 1η δόση που ανέρχεται στο ποσό της προκαταβολής της επιχορήγησης, όπως αυτή καθορίζεται στη σχετική προκήρυξη των δράσεων, β) επόμενες δόσεις, ανάλογα με την πορεία ολοκλήρωσης των έργων και την εξέλιξη των δράσεων. 2. Σε κάθε περίπτωση, η καταβολή της χρηματοδότησης προς το ΤΕΕ και στη συνέχεια στους δικαιούχους γίνεται χωρίς καμία έκπτωση ή κράτηση υπέρ τρίτων, που ενδέχεται να μειώσει το ύψος της χρηματοδότησης που δικαιούται 3. Το ΤΕΕ ανοίγει έντοκο/ους τραπεζικό/ούς λογαριασμό/ούς σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της ημεδαπής με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, για τις δράσεις, που αφορούν στην επιχορήγηση για την μεταφορά των χρηματοδοτήσεων. 4. Το αίτημα για την καταβολή της κάθε δόσης υποβάλλεται στη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης του ΥΠΕΝ από το ΤΕΕ, συνοδευόμενο από τα ακόλουθα δικαιολογητικά: - Βεβαίωση φορολογικής ενημερότητας ή τις σχετικές διατάξεις σε περίπτωση απαλλαγής. - Βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας ή τις σχετικές διατάξεις σε περίπτωση απαλλαγής. - Έγγραφο από το οποίο να προκύπτουν τα στοιχεία του/ων λογαριασμού/ών της παρ. 3. - Υπεύθυνη δήλωση περί μη ενεχυρίασης/εκχώρησης της πληρωμής. - Υπεύθυνη δήλωση καλής εκτέλεσης για τη χρηματοδότηση που έχει ήδη λάβει για τις δόσεις πλην της 1ης. - Σύμφωνη γνώμη της Επιτελικής Δομής. 5. Στον/ους ανωτέρω λογαριασμό/ούς κατατίθενται και ενδεχόμενες επιστροφές πληρωμών ή ποσά από καταλογισμούς. Τα ποσά αυτά, καθώς και οι τόκοι που πιθανόν δημιουργηθούν από την παραμονή των κατατιθεμένων κατά τα ανωτέρω στον/ους ανωτέρω λογαριασμό/ούς, αποτελούν έσοδο του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων και διατίθενται αποκλειστικά για τους σκοπούς των εκάστοτε δράσεων. Τα τυχόν αδιάθετα ποσά του/ων λογαριασμού/ών, μετά την ολοκλήρωση και εξόφληση των δράσεων κατατίθενται από το ΤΕΕ, με μέριμνα της Επιτελικής Δομής, στο λογαριασμό αδιάθετων υπολοίπων παρελθόντων οικονομικών ετών που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Αναλυτικά όλο το ΦΕΚ: Το ΤΕΕ φορέας υλοποίησης δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στις επιχειρήσεις τριτογενή τομέα και τουρισμού ΦΕΚ 1640 Β-17.03.2023.pdf

Σε συμφωνία για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στο επίπεδο της ΕΕ κατά 11,7% το 2030 κατέληξε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, η προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή συμφωνία για τη μείωση της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης στο επίπεδο της ΕΕ κατά 11,7% το 2030, ανέφερε σε δήλωσή του το Συμβούλιο της ΕΕ. «Αυτό μεταφράζεται σε ένα ανώτερο όριο 763 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου για την τελική ενεργειακή κατανάλωση και 993 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελ αίου για την πρωτογενή κατανάλωση ενέργειας», αναφέρεται επίσης. Το όριο κατανάλωσης για την τελική κατανάλωση θα είναι δεσμευτικό για τα κράτη μέλη, ενώ ο στόχος για την πρωτογενή κατανάλωση ενέργειας θα είναι ενδεικτικός, πρόσθεσε το συμβούλιο. Η Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων στο Συμβούλιο και η επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που είναι υπεύθυνη για τις ενεργειακές πολιτικές θα πρέπει τώρα να εγκρίνουν αυτή την προσωρινή συμφωνία και στη συνέχεια το κοινοβούλιο και το συμβούλιο θα μπορέσουν να την υιοθετήσουν επισήμως.

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 922/Τεύχος Β’/22.02.2023 η Απόφαση με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/17836/125 «Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοσίων Κτιρίων». Βασικός στόχος του Προγράμματος είναι η προώθηση του υποδειγματικού ρόλου του Δημοσίου στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων του και η συμβολή του στην επίτευξη του εθνικού ενδεικτικού στόχου ενεργειακής απόδοσης, Τα κτίρια που εντάσσονται στο Πρόγραμμα θα πρέπει μετά τις παρεμβάσεις να κατατάσσονται κατ’ ελάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης «Β», Σκοπός του Προγράμματος είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος, κυριότητας ή χρήσης, υπό όρους που ορίζονται στην πρόσκληση υποβολής αιτήσεων, των Δικαιούχων του άρθρου 2, με παρεμβάσεις περιορισμού της ενεργειακής ζήτησης που συνδέεται με την χρήση του κτιρίου, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ενέργεια που χρησιμοποιείται για τα τεχνικά συστήματα όπως για θέρμανση, ψύξη, αερισμό, παραγωγή ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ) και φωτισμό, διασφαλίζοντας τα βέλτιστα επίπεδα υγιεινής, ποιότητας του αέρα εσωτερικού χώρου και θερμικής άνεσης. Δικαιούχοι είναι και οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως αυτοί ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143) και προσδιορίζονται από το Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο τηρείται με ευθύνη της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, καθώς και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), καθώς και οι συμπράξεις αυτών. (https://www.statistics.gr/el/statistics/-/ publication/SEL08/-), Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος για όλη τη διάρκεια εφαρμογής του ανέρχεται σε 670.000.000,00 €, εκ των οποίων το ποσό των 26.000.000€ αφορά παροχή εγγυήσεων υπέρ των δικαιούχων Φορέων του Προγράμματος, για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων τους που απορρέουν από τις Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης της παρ. 4. Οι πόροι προέρχονται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, από πόρους του ιδίου και πόρους προερχόμενους από δανειακή σύμβαση μεταξύ αυτού και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, καθώς και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Φορέας Διαχείρισης του Προγράμματος ορίζεται η Διεύθυνση Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας (ΔΕΠΕΑ) του ΥΠΕΝ. Φορέας Ελέγχου του Προγράμματος ορίζεται το ΝΠΙΔ «Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας» (ΚΑΠΕ), Διαβάστε στο ΦΕΚ και τις διαδικασίες πρόσκλησης και αξιολόγησης των αιτήσεων ένταξης στο Πρόγραμμα – Διαδικασίες επιλογής και έγκρισης – Υποχρεώσεις Δικαιούχων: Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοσίων Κτιρίων ΦΕΚ 922-Β-22.02.2023.pdf Πληροφορίες: https://www.myota.gr/2023/02/24/πρόγραμμα-για-την-ενεργειακή-αναβάθμ/

Η Ευρώπη μεταβαίνει σταθερά προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Ο εφοδιασμός με ενέργεια και ηλεκτρική ενέργεια έχει καταστεί ζωτικής σημασίας για σχεδόν κάθε ευρωπαϊκό κράτος κατά το τελευταίο έτος, καθώς η περιοχή απομακρύνεται από την εξάρτησή της από τις εισαγωγές ρωσικών καυσίμων. Ενώ πολλές χώρες έχουν σημειώσει πρόοδο στην ενεργειακή τους μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, σχεδόν οι μισές ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να εξαρτώνται από αυτά ως κύρια πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ευρώπη μεταβαίνει σταθερά προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Το 2011, τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακας) αποτελούσαν το 49% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούσαν μόνο το 18%. Μια δεκαετία αργότερα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πλησιάζουν να εξισωθούν με τα ορυκτά καύσιμα, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να αποτελούν το 32% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ έναντι 36% των ορυκτών καυσίμων το 2021. Η επέκταση της αιολικής και της ηλιακής παραγωγής αποτέλεσε τον κύριο μοχλό αυτής της στροφής προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς από το 8% που παρήγαγαν το 2011, έφτασαν στο 19% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ το 2021. Παρόλο που αυτό μπορεί να φαίνεται μικρό, το μερίδιο της ΕΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική και ηλιακή ενέργεια ισοδυναμεί με την πρώτη θέση μαζί με την Ωκεανία σε σύγκριση με άλλες περιοχές σε όλο τον κόσμο. Ενώ η υδροηλεκτρική ενέργεια δεν κατέχει τόσο μεγάλο μερίδιο όσο άλλες πηγές, είναι η πιο κοινή πρωτογενής πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην παροχή ανανεώσιμης ενέργειας. Η πυρηνική ενέργεια είναι η μεγαλύτερη μεμονωμένη πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ και σε ολόκληρη την Ευρώπη, παρά την πτώση της τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Πίσω στο 2001, η πυρηνική ενέργεια αποτελούσε το ένα τρίτο (33%) της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, ενώ τα επόμενα 20 χρόνια έπεσε στο 25%. Οι κύριες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας των μεγάλων κρατών της Ευρώπης Εξετάζοντας τα επιμέρους έθνη, η πλειονότητα των μεγαλύτερων χωρών της Ευρώπης έχει τα ορυκτά καύσιμα ως τη μεγαλύτερη κύρια ενιαία πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η Γερμανία παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από την ενέργεια από άνθρακα, η οποία από το 2017 έως το 2021 παρήγαγε το 31% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Παρά την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα έντασης άνθρακα, η αιολική και η ηλιακή παραγωγή ενέργειας αποτελούσαν μαζί το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας σε ποσοστό 33% (23% για την αιολική και 10% για την ηλιακή). Η Γαλλία είναι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης που βασίζεται κυρίως στην πυρηνική ενέργεια, με την πυρηνική ενέργεια να αποτελεί περισσότερο από το ήμισυ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία λειτουργούν κυρίως με φυσικό αέριο όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το 2017 έως το 2021. Ενώ η Ιταλία είναι η πιο εξαρτημένη από τις τρεις με 42% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φυσικό αέριο, οι Κάτω Χώρες (40%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (38%) δεν απέχουν πολύ. Η Ισπανία αποτελεί εξαίρεση μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών εθνών και μια ιστορία επιτυχίας στη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ενώ κατά την περίοδο 2017-2021, η χώρα εξαρτιόταν κυρίως από το φυσικό αέριο (29%), το 2022, η συμβολή του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε στο 14%, καθώς η αιολική ενέργεια ανέβηκε και έγινε ο κύριος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με μερίδιο 32%. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ενεργειακή ανεξαρτησία στην ΕΕ έχει αποκτήσει ύψιστη σημασία και οι χώρες έχουν εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να επιταχύνουν τη μετάβασή τους προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μια νέα έκθεση της Ember υπογραμμίζει πώς η μετάβαση σημείωσε σημαντική πρόοδο το 2022, με την ηλιακή και αιολική ενέργεια (22%) να ξεπερνούν για πρώτη φορά το φυσικό αέριο (20%) στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ενώ το 2022 σημειώθηκε αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα για την ΕΕ, η Ember αναμένει ότι θα μειωθεί το 2023 έως και 20%. Εάν η ΕΕ μπορεί να διατηρήσει αυτή την επιταχυνόμενη στροφή από τα ορυκτά καύσιμα, αυτός ο χάρτης των πρωτογενών πηγών ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να περιλαμβάνει πολλές περισσότερες ανανεώσιμες και χαμηλών εκπομπών άνθρακα πηγές ενέργειας στο εγγύς μέλλον.

Παρά την αυξημένη ζήτηση φαίνονται τα όρια στην παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου. Το 2022 ήταν μια πολύ καλή χρονιά για την αμερικανική παραγωγή πετρελαίου. Παρότι ακόμη δεν έχουν βγει τα τελικά στοιχεία για το 2022, όλα δείχνουν ότι μπορεί να μην ξεπεραστεί το ρεκόρ του 2019, όταν η ετήσια αμερικανική παραγωγή κινήθηκε στον ρυθμό των 12,3 εκατομμυρίων βαρελιών το μήνα, εντούτοις το 2022 θα είναι μάλλον η δεύτερη καλύτερη χρονιά και όλοι εκτιμούν ότι εάν δεν υπάρξει κάποιο ιστορικό απρόοπτο η αμερικανική παραγωγή πετρελαίου το 2023 θα μπορούσε να σπάσει κάθε ρεκόρ. Υπό κανονικές συνθήκες το ρεκόρ αυτό θα είχε σπάσει το 2020, όμως μεσολάβησε η πανδημία και έτσι υποχώρησε η αμερικανική παραγωγή. Όμως, την ίδια στιγμή η αύξηση της αμερικανικής παραγωγής πετρελαίου αναμένεται να είναι περισσότερο σταδιακή παρά απότομη. Άλλωστε, έχει αλλάξει και η δομή της ίδιας της αμερικανικής παραγωγής πετρελαίου. Αυτή τη στιγμή οι ενεργές πετρελαιοπηγές στις ΗΠΑ είναι 620. Αυτό είναι μια αύξηση κατά 140 (29%) σε σχέση με το τέλος του 2021, όμως την ίδια στιγμή απέχει από τις 1600 ενεργές πετρελαιοπηγές του 2014. Μεγάλη ώθηση σε αυτή την αύξηση της αμερικανικής παραγωγής έδωσε η αύξηση της ζήτησης ειδικά από την Ευρώπη, που σταδιακά βρέθηκε να αποκόπτεται και από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Περίπου 500 τάνκερ με αμερικανικό πετρέλαιο έφτασαν στην Ευρώπη από τον Φεβρουάριο του 2022 μέχρι σήμερα. Το απόγειο της σχιστολιθικής επανάστασης Μαζί με αυτά τα στοιχεία καταγράφηκε ουσιαστικά και η κορύφωση της παραγωγής σχιστολιθικού φυσικού αερίου και πετρελαίου. Δηλαδή, της μεγάλης ανατροπής που έφερε στην παραγωγή ενέργειας η τεχνολογία του fracking, όπου σε μια γεώτρηση κατευθύνονται με μεγάλη πίεση νερό, άμμος και χημικά προς σχιστολιθικά στρώματα με σκοπό να απελευθερωθεί το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο που βρίσκεται ανάμεσά τους και μέσα από τα ρήγματα να κατευθυνθεί προς το «πηγάδι» της πετρελαιοπηγής και τελικά προς την εκμετάλλευση. Για τις ΗΠΑ το σχιστολιθικό αέριο και πετρέλαιο ήταν μια κρίσιμη αλλαγή που τις έφερε ξανά στην κορυφή της παγκόσμιας παραγωγής και τους προσέδιδε ακόμη μεγαλύτερες δυνατότητες να παρέμβουν στις διεθνείς αγορές πετρελαίου και αερίου εξομαλύνοντας τις όταν χρειαζόταν. Επιπλέον ουσιαστικά αύξαινε τα ίδια τα αμερικανικά αποθέματα, διευκολύνοντας τη στρατηγική χρήση τους. Και βέβαια επέτρεπε στην εσωτερική αμερικανική αγορά (άρα και στο εκλογικό ακροατήριο του εκάστοτε αμερικανού προέδρου) να είναι οχυρωμένη απέναντι σε τυχόν απότομες αυξήσεις των διεθνών αγορών. Όμως, υπήρχε πάντα και η άλλη πλευρά σε σχέση με το σχιστολιθικό αέριο και πετρέλαιο. Αυτή αφορούσε τους όρους παραγωγής του. Από τη μια, το κόστος παραγωγής είναι υψηλό και αυτό σημαίνει ότι κάτω από ένα επίπεδο τιμών είναι ασύμφορο. Αυτό επιτείνεται και από το γεγονός ότι χρειάζεται εξειδικευμένο – και ακριβό – τεχνικό δυναμικό που μπορεί να βρει απασχόληση και αλλού. Μάλιστα, αυτή τη στιγμή οι παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι λείπουν έως και 20.000 εργαζόμενοι στον κλάδο στις ΗΠΑ. Επιπλέον, οι εταιρείες που παράγουν σχιστολιθικό αέριο και πετρέλαιο συχνά αντλούν κεφάλαια από τη Wall Street που πιέζει μέρος των κερδών να επιστρέφει στους επενδυτές αντί να επανεπενδύεται σε νέες εκμεταλλεύσεις. Όλα αυτά εξηγούν γιατί ακόμη τιμές στα 80 δολάρια / βαρέλι μπορούν να θεωρηθούν πειστικές. Μάλιστα, αυτά τα ιδιαίτερα οικονομοτεχνικά χαρακτηριστικά του κλάδου των σχιστολιθικών εξορύξεων καυσίμων εξηγούν γιατί είναι πολύ ευάλωτος απέναντι σε απότομες καθοδικές πορείες των τιμών. Αυτό φάνηκε τόσο στην κατάρρευση των τιμών του 2014 όσο – και κυρίως – στον τρόπο που αρκετές εταιρείες οδηγήθηκαν στη χρεοκοπία. Από την άλλη, το δυναμικό των περισσότερων κοιτασμάτων είναι πεπερασμένο. Ακόμη και στη μεγαλύτερη ζώνη εκμετάλλευσης, στη μεγάλη Πέρμια Λεκάνη, που εκτείνεται στο δυτικό Τέξας και στο νοτιοανατολικό Νέο Μεξικό, τα διαθέσιμα εκμεταλλεύσιμα πεδία έχουν περιοριστεί και αυτό πιέζει ιδιαίτερα τις μικρότερες εταιρείες. Άλλωστε, οι πετρελαιοπηγές για σχιστολιθικό πετρέλαιο φτάνουν στην κορύφωση της απόδοσής τους ένα χρόνο μετά την έναρξη της εξόρυξης και οι νέες πετρελαιοπηγές τείνουν να έχουν μικρότερη απόδοση σε σχέση με παλαιότερη. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να κάνουν συνεχώς νέα γεωτρήσεις, κάτι που έχει οδηγήσει σε δεκάδες χιλιάδες γεωτρήσεις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια στις ΗΠΑ. Η εξάρτηση από τις διεθνείς διακυμάνσεις Ένα από τα παράδοξα της αμερικανικής παραγωγής σχιστολιθικού αερίου και πετρελαίου είναι ότι ενώ η αρχική υποστήριξη αυτής της τεχνολογίας είχε να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την προσπάθεια των ΗΠΑ να μπορούν να οχυρωθούν απέναντι στις μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών που έρχονταν από τις διεθνείς αγορές, εν τέλει η ανάπτυξη αυτού του κλάδου εξαρτάται από αυτούς που διαμορφώνουν τις διεθνείς τιμές. Και αυτό γιατί η κερδοφορία αλλά και ανάπτυξη αυτού του κλάδου, που προσφέρει σχετικά γρήγορη απόδοση (σε αντιδιαστολή με τα πιο μακροπρόθεσμα σχέδια όπως για παράδειγμα οι θαλάσσιες εξορύξεις σε μεγάλα βάθη) εξαρτάται από το να διατηρούνται οι τιμές σχετικά ψηλά. Στις διεθνείς αγορές πετρελαίου τη δυνατότητα σημαντικού επηρεασμού των τιμών, σε μεγάλο βαθμό την είχαν χώρες όπως η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία. Η πρώτη είναι στο στόχαστρο των ΗΠΑ και η δεύτερη δεν είναι πάντα στις καλύτερες σχέσεις με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, ειδικά για τη βιομηχανία των σχιστολιθικών εξορύξεων, τα συμφέροντα συμπίπτουν με τα σαουδαραβικά. Δηλαδή, όποτε η Σαουδική Αραβία – συχνά σε συνεννόηση και με το Ρωσία – κρατάει πιο ψηλά τις τιμές (μειώνοντας την παραγωγή ή αποφεύγοντας να την αυξήσει σε περιόδους υψηλής ζήτησης), ακόμη και εάν η αμερικανική κυβέρνηση αντιδρά, αυτό είναι συνήθως καλό για τη βιομηχανία των σχιστολιθικών εξορύξεων. Ένας κλάδος σε μετάβαση στον ορίζοντα του τέλους των ορυκτών καυσίμων Όλα αυτά, συμπεριλαμβανομένων και των επενδυτικών επιλογών, επικαθορίζονται και από τον ορίζοντα της σταδιακής εξάλειψης κάθε χρήση ορυκτών καυσίμων, ορίζοντας ολοένα και πιο ορατός όσο πιο έντονα αισθητά είναι και τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής. Αυτό εξηγεί και τη δυστοκία για μακροπρόθεσμες πολύ μεγάλες επενδύσεις. Όμως, την ίδια στιγμή, στον πιο βραχύ χρόνο, ο πλανήτης φαντάζει πιο διψασμένος για ορυκτά καύσιμα, για πετρέλαιο και για φυσικό αέριο, ιδίως εάν επιστρέψουν πιο έντονοι αναπτυξιακοί ρυθμοί. Μόνο που τέτοιες αυξήσεις της ζήτησης στο φόντο μιας τάσης απεξάρτησης σημαίνουν τελικά και έναν ενεργειακό κλάδο τελικά πιο αποσταθεροποιημένο, πιο ευάλωτο σε απότομες ανοδικές και εξίσου απότομες καθοδικές πορείες και πολύ πιο καθορισμένο από γεωπολιτικές εξελίξεις και μεταβαλλόμενες συγκυρίες που, με τη σειρά τους, ασκούν καταλυτική επίδραση και στις ενεργειακές αγορές.

Με καθαρή ενέργεια κατά 85% από ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά θα καλύπτει τις ανάγκες του ο Άη Στράτης των 250 περίπου κατοίκων. Μετά από τη χορήγηση των απαραίτητων αδειών εγκατάστασης από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Νοέμβριο του 2022 και την ολοκλήρωση των απαιτούμενων ενεργειών πλέον η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, που έχει αναλάβει την υλοποίηση του πρότζεκτ, ξεκίνησε τις εργασίες με τον καθαρισμό των χώρων που θα κατασκευαστεί ο υβριδικός σταθμός και, μέσα στις επόμενες μέρες, αναμένονται να αρχίσουν τα έργα. Το πρωτοποριακό αυτό υβριδικό έργο εξασφαλίζει διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τηλεθέρμανση και παροχή ζεστού νερού στους κατοίκους της κοινότητας του νησιού. Συγκεκριμένα, θα κατασκευαστεί ένα ολοκληρωμένο υβριδικό έργο, το οποίο αποτελείται από έναν σταθμό ΑΠΕ με ανεμογεννήτρια 900 kW, φωτοβολταϊκό σταθμό εγκατεστημένης ισχύος και μέγιστης ισχύος παραγωγής 0,2268 ΜW, αποτελούμενο από 432 φωτοβολταϊκά πάνελ, υποσταθμό των μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για τη σύνδεσή τους με αποκλειστική γραμμή μέσης τάσης, σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, με τη χρήση συσσωρευτών, υπόγεια γραμμή διασύνδεσης μέσης τάσης, για τη διασύνδεση των μονάδων ΑΠΕ με τον κεντρικό υποσταθμό στου νησιού. Θα κατασκευαστεί δίκτυο τηλεθέρμανσης. Παράλληλα, θα αναβαθμιστούν ενεργειακά δημοτικά κτήρια και η Μαράσλειος Σχολή, ένα υποέργο του προγράμματος «Άη Στράτης-Πράσινο Νησί». Ήδη έχει εκδοθεί διαγωνισμός για την κατασκευή σταθμού φόρτισης και της απόκτησης ηλεκτρικών οχημάτων. Η δήμαρχος Αγίου Ευστρατίου Μαρία Κακαλή, μιλώντας στη Greenagenda.gr, έκανε λόγο για μια ολοκληρωμένη παρέμβαση τονίζοντας ότι «το νησί θα αποτελέσει ένα πρότυπο για τις μεγάλες δυνατότητες αξιοποίησης των ΑΠΕ αλλά και σημείο αναφοράς για ερευνητικά σχέδια». Το συγκεκριμένο έργο οραματίστηκε ο πρώην πρόεδρος και δήμαρχος του νησιού Χαράλαμπος Μακρής. «Εμείς ξεκινήσαμε το 2008 και καταφέραμε να το εντάξουμε στο ΕΣΠΑ ωστόσο υπήρξαν μια σειρά προβλημάτων. Ήρθε η ώρα της υλοποίησης του έργου και νιώθω οπωσδήποτε ικανοποίηση για τον πολυετή αγώνα μας. Να σημειωθεί ότι το έργο υιοθετήθηκε από πέντε κυβερνήσεις, από το 2008. Υπήρξε ένας Γολγοθάς μέχρι την ένταξή του και τη φάση της υλοποίησης αυτού του καινοτόμου έργου. Βέβαια, θα ήθελα να αναφέρω ότι βασικοί συντελεστές στην έμπνευση και τη δημιουργία του είναι ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου Νικήτας Νικητάκος και η ομάδα του αλλά και ο πρώην νομάρχης Λέσβου Παύλου Βογιατζής». Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το κατασκευαστικό κομμάτι του έργου αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2023 και θα ακολουθήσει το στάδιο της λειτουργίας την οποία θα αναλάβει για δύο χρόνια η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ. Μετά θα συσταθεί ένας φορέας διαχείρισης για να αναλάβει εξολοκλήρου τη λειτουργία του έργου ο δήμος. «Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη πρόταση για τη δημιουργία ενός πράσινου νησιού με στόχο να μειώσουμε το ενεργειακό μας αποτύπωμα, ειδικά τώρα μετά και την ενεργειακή κρίση. Ο Άη Στράτης πρωτοπορεί στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου της κυβέρνησης για τη δημιουργία «GR-Eco Islands» σημείωσε η κ. Κακαλή. Ο Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας της ΔΕΗ, ο οποίος λειτουργεί με ντίζελ, θα τεθεί σε εφεδρεία.

Στην κατασκευή νέων αντλησιοταμιευτικών μονάδων καθώς και στην κατακόρυφη ενίσχυση των μονάδων μπαταριών, «μεταφράζεται» η αυξημένη φιλοδοξία του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για τη διείσδυση των ΑΠΕ έως το τέλος της τρέχουσας 10ετίας. Όπως είχε αποκαλύψει το energypress, το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ παρουσιάστηκε χθες στην αρμόδια Διυπουργική Επιτροπή, με το σενάριο που έχει προκριθεί να προβλέπει ενίσχυση των ΑΠΕ στα 28 Γιγαβάτ και των μονάδων αποθήκευσης (όλων των τεχνολογιών) στα επίπεδα των 8 Γιγαβάτ έως το 2030. Επίσης, για το επικαιροποιημένο Εθνικό Σχέδιο πρόκειται να πραγματοποιηθεί συνέντευξη Τύπου τις προσεχείς ημέρες – πιθανότατα αύριο, Τετάρτη. Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, ο στόχος για την αποθήκευση επιμερίζεται σε έργα αντλησιοταμίευσης συνολικής ισχύος 2,5 Γιγαβάτ και, κατά συνέπεια, μπαταριών πάνω από 5 Γιγαβάτ. Υπενθυμίζεται ότι στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ προβλέπεται η λειτουργία το 2030 έργων αντλησιοταμίευσης 700 Μεγαβάτ, ουσιαστικά με την «ενεργοποίηση» των δύο αναστρέψιμων αντλητικών σταθμών που διαθέτει η ΔΕΗ σε Σφηκιά και Θησαυρός. Στο διάστημα που μεσολάβησε, δρομολογήθηκε επίσης η κατασκευή της μονάδας της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ισχύος 680 Μεγαβάτ, στην Αμφιλοχία. Επομένως, είναι ήδη δεδομένο ότι μέσα στην τρέχουσα 10ετία το αντλησιοταμιευτικό χαρτοφυλάκιο θα αυξηθεί στο 1380 Μεγαβάτ. Νέα αντλησιοταμιευτικά 1.100 Μεγαβάτ Ωστόσο, το σενάριο που προκρίθηκε στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ προβλέπει πως οι μονάδες μακράς (και μαζικής) αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας θα ανέρχονται στα 2.500 Μεγαβάτ έως το 2030. Ένας στόχος που, για να επιτευχθεί, θα πρέπει να δρομολογηθούν νέα έργα συνολικής ισχύος περί τα 1.100 Μεγαβάτ. Την ίδια στιγμή, για να φτάσει συνολικά το χαρτοφυλάκιο αποθήκευσης στα επίπεδα των 8 Γιγαβάτ το 2030, θα πρέπει να έχουν εγκατασταθεί έως τότε μπαταρίες συνολικής ισχύος πάνω από 5 Μεγαβάτ. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αυτό το χαρτοφυλάκιο αφορά και τις τρεις εφαρμογές συσσωρευτών, δηλαδή κεντρικές μονάδες, μπαταρίες σε συνδυασμό με συστήματα ΑΠΕ καθώς και την προσθήκη συσσωρευτών σε τελικούς καταναλωτές. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι παράγοντες της αγοράς εκφράζουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο είναι εφικτό να δρομολογηθούν άμεσα, ώστε να είναι έτοιμες έως το τέλος της 10ετίας, επιπλέον μονάδες αντλησιοταμίευσης 1.100 Μεγαβάτ. Επίσης, επισημαίνουν ότι ο στόχος για τις μπαταρίες θα πρέπει να εξειδικευτεί με όρους χωρητικότητας (Γιγαβατώρων), ώστε να αποτυπώνει σε ποσότητες αποθηκευμένης ενέργειας τις δυνατότητες αυτού του χαρτοφυλακίου για απορρόφηση ηλεκτροπαραγωγής και επανέγχυσης στο δίκτυο. Φωτοβολταϊκά και offshore αιολικά το «όχημα» για την αύξηση των ΑΠΕ Αξίζει να σημειωθεί ότι το σενάριο που «κλείδωσε» ως βασικό στο ΕΣΕΚ υιοθετεί μία ισορροπημένη προσέγγιση μεταξύ της ενίσχυσης των ΑΠΕ και της ενεργειακής εξοικονόμησης. Έτσι, όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, προβλέπει τη μείωση της κατανάλωσης κατά 6,2% σε σχέση με το 2020. Για να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των εθνικών εκπομπών ρύπων κατά 55%, όπως προβλέπει και ο κλιματικός νόμος (και τα υπόλοιπα σενάρια του ΕΣΕΚ), στο σενάριο αυτό οι ΑΠΕ θα πρέπει να φτάσουν στο 80% του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής και σε μερίδιο 46% στην τελική κατανάλωση ενέργειας (από 35% στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ). Για να συμβεί αυτό, η υφιστάμενη εγκατεστημένη ισχύς υδροηλεκτρικών έργων θα αυξηθεί κατά 600 Μεγαβάτ, φτάνοντας τα επίπεδα των 3,8 Γιγαβάτ το 2030. Το σημαντικότερο «όχημα» για την ακόμη μεγαλύτερη προέλαση των ΑΠΕ θα αποτελέσουν τα φωτοβολταϊκά, με τον στόχο του 2030 για εγκατεστημένη ισχύ να αναπροσαρμόζεται στα 14 Γιγαβάτ, από 7,7 Γιγαβάτ που προβλέπεται στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ. Στην περίπτωση των χερσαίων αιολικών ο στόχος για το τέλος της 10ετίας παραμένει στα παρόμοια επίπεδα των 7 Γιγαβάτ. Ωστόσο, στον νέο «οδικό χάρτη» έχουν προστεθεί και offshore αιολικά περί τα 2,5 Γιγαβάτ, τα οποία απουσιάζουν από το υφιστάμενο ΕΣΕΚ.

Ξεκινά η διαδικασία καθορισμού των περιορισμών έγχυσης που θα μπαίνει σε νέα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, καθώς και σε μονάδες αποθήκευσης (είτε standalone είτε behind the meter), με σκοπό τη βέλτιστη αξιοποίηση του διαθέσιμου ηλεκτρικού «χώρου», για τη σύνδεση όσο το δυνατόν περισσότερων έργων. Έτσι, χθες τέθηκαν σε διαβούλευση οι εισηγήσεις των δύο Διαχειριστών για την πρώτη από τις τρεις προβλεπόμενες κατηγορίες «κόφτη», δηλαδή για τους στατικούς περιορισμούς. Σε δεύτερη φάση, όπως αναφέρεται και στα σχετικά κείμενα, θα ακολουθήσουν ανάλογες εισηγήσεις για τους δυναμικούς «κόφτες» καθώς και τους τοπικούς περιορισμούς – δηλαδή στις «φόρμουλες» περικοπών έγχυσης με βάση την εκτιμώμενη κατάσταση λειτουργίας του τοπικού συστήματος και τους περιορισμούς που θα ενεργοποιούνται σε πραγματικό χρόνο, σε έκτακτες καταστάσεις. Ποια έργα αφορά Υπενθυμίζεται ότι οι περικοπές έγχυσης θεσπίσθηκαν με ρύθμιση στο νομοσχέδιο με το δεύτερο «κύμα» απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας νέων «πράσινων» επενδύσεων, καθώς και με το πλαίσιο ανάπτυξης μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Η ρύθμιση δεν καταλαμβάνει τα έργα που λειτουργούν, καθώς και όσα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου είτε θα ξεκινήσουν να λειτουργούν είτε θα υποβάλουν έως τότε δήλωση ετοιμότητας. Επομένως, σε περιορισμούς έγχυσης θα τεθούν όλες οι υπό ανάπτυξη μονάδες ΑΠΕ με οριστική προσφορά σύνδεσης, καθώς και τα «πράσινα» πρότζεκτ για τα οποία έχει υποβληθεί αίτημα σύνδεσης στον ΔΕΔΔΗΕ ή τον ΑΔΜΗΕ. Εξαίρεση αποτελούν οι σταθμοί που έχουν κλειδώσει «ταρίφες» έως και τον πρόσφατο διαγωνισμό. Το ίδιο ισχύει και για τις μονάδες με «ταρίφες» εκτός διαγωνισμών, που μέχρι τη δημοσίευση του νομοσχεδίου σε ΦΕΚ (4 Ιουλίου 2022) είτε είχαν συνάψει σύμβαση σύνδεσης είτε είχαν υποβάλει πλήρες αίτημα για σύμβαση σύνδεσης. Στον αντίποδα, «κόφτης» θα ισχύει για όλες τις μπαταρίες, είτε συνδυάζονται είτε όχι με σύστημα ΑΠΕ. Οι περιορισμοί στο σύστημα μεταφοράς Σύμφωνα με την εισήγηση του ΑΔΜΗΕ, σε όσα «μεγάλα» φωτοβολταϊκά υπόκεινται στη ρύθμιση, προτείνεται να επιβληθεί περιορισμός στο 72% μέγιστης ισχύος παραγωγής. Ο περιορισμός αυτός θα είναι μόνιμος, δηλαδή θα ισχύει για όλες τις ώρες παραγωγής των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Στην περίπτωση των αιολικών εξαιρούνται τα έργα που βρίσκονται εγκατεστημένα ή πρόκειται να εγκατασταθούν στη Νότια Εύβοια (νοτίως του Αλιβερίου) καθώς επίσης οι σταθμοί στην Κρήτη και στα διασυνδεμένα με το ηπειρωτικό σύστημα νησιά των Κυκλάδων. Για όσα πάρκα υπόκεινται σε «κόφτη», αυτός θα ισχύει για το χρονικό παράθυρο 09:00-17:00, αφού το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα είναι αυξημένη η παραγωγή των φωτοβολταϊκών. Έτσι, στο διάστημα 09:00 – 11:00 ο περιορισμός μέγιστης ισχύος παραγωγής προτείνεται να οριστεί στο 80%, για το 4ωρο 11:00 – 15:00 στο 65% και για το διάστημα 15:00 – 17:00 στο 80%. Στα χρονικά παράθυρα 09:00-11:00 και 15:00-17:00 θα ισχύουν περιορισμοί έγχυσης για τις αυτόνομες μονάδες αποθήκευσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι στατικοί «κόφτες» της εισήγησης δεν αφορούν τις standalone μπαταρίες που βρίσκονται εγκατεστημένοι ή πρόκειται να εγκατασταθούν στη Νότια Εύβοια (νοτίως του Αλιβερίου), στην Κρήτη και στα διασυνδεμένα με το ηπειρωτικό σύστημα νησιά των Κυκλάδων, όπως επίσης και τις μονάδες αντλησιοταμίευσης σε όλη την επικράτεια. Για τις μπαταρίες στις τρεις αυτές περιοχές, όπως επίσης και για τα συστήματα ΑΠΕ με μπαταρίες behind the meter (είτε απορροφούν είτε όχι ενέργεια από το σύστημα), ο ΑΔΜΗΕ θα προχωρήσει σε νεότερη εισήγηση. Για όσα έργα δεν περιλαμβάνονται στις παραπάνω εξαιρέσεις, ο Διαχειριστής προτείνει στο διάστημα 09:00 – 10:00 ο περιορισμός μέγιστης ισχύος παραγωγής να οριστεί στο 70% και στο 10:00 – 11:00 να καθοριστεί στο 35%. Ο «κόφτης» επιστρέφει στις 15:00 και καθορίζεται στο 35% για το διάστημα 15:00 – 16:00 και στο 70% για το 16:00 – 17:00. «Ταβάνι» το 5% της ετήσιας παραγωγής Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, για όλες τις κατηγορίες οι περιορισμοί έγχυσης έχουν εκτιμηθεί ώστε να ικανοποιείται το «πλαφόν» που προβλέπεται στη σχετική ρύθμιση, δηλαδή η εγχεόμενη ενέργειας να περιορίζεται το ανώτερο κατά 5% της ετήσιας δυνατότητας παραγωγής ενέργειας ενός σταθμού αναφοράς αντίστοιχης τεχνολογίας. Μάλιστα, στην εισήγηση προβλέπεται πως αν στην πορεία αναθεωρηθούν οι «κόφτες», τότε τα νέα όρια θα ισχύσουν και για τα έργα στα οποία επιβλήθηκαν οι αρχικοί περιορισμοί, με τη διατήρηση όμως του πλαφόν του 5% για το «ψαλίδισμα» της ετήσιας παραγωγής. Από την άλλη πλευρά, η τήρηση των περιορισμών έγχυσης θα ελέγχεται από τον ΑΔΜΗΕ, ώστε σε περίπτωση που υπάρξει υπέρβαση, να επιβληθεί σχετική Χρέωση μη Συμμόρφωσης. Ο Διαχειριστής προτείνει το «πέναλτι» αυτό να είναι υψηλό, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να υπεραντισταθμίζεται από την πώληση της αντίστοιχης ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές. Έτσι, για να είναι αποτελεσματικό αντικίνητρο, εισηγείται η μοναδιαία χρέωση μη συμμόρφωσης να καθοριστεί ίση με το μέγιστο μεταξύ της τιμής αποκλίσεων επί τον συντελεστή 1,5, και μιας διοικητικά οριζόμενης τιμής (απαιτείται για τις περιπτώσεις που η τιμή αποκλίσεων προκύπτει πολύ μικρή ή και αρνητική). (Διαβάστε εδώ την ανάλυση του Στέλιου Λουμάκη για τις προτάσεις ΑΔΜΗΕ-ΔΕΔΔΗΕ)

Τέθηκε σε λειτουργία η ηλεκτρονική πλατφόρμα (publicenergysavings.gov.gr), η οποία είναι απαραίτητη για την εφαρμογή των μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο. Τα μέτρα ανακοινώθηκαν (9 Ιουνίου 2022) και στη συνέχεια εξειδικεύτηκαν σε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ – ΦΕΚ Β3424/02.07.2022 – τροποποίηση B3794/18.07.2022) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, Επικρατείας & Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Πιερρακάκη, καθώς και του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη. Μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας θα παρακολουθείται η υλοποίηση των δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και η πορεία των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας για την επίτευξη του στόχου μείωσης, τουλάχιστον κατά 10%, της ηλεκτρικής ενέργειας, μέσα στο 2022, σε σχέση με τις καταναλώσεις του 2019 (σύγκριση με ίδια χρονική περίοδο). Πρόκειται για μία πρωτοβουλία που συμβάλλει στην πρόκληση της ενεργειακής κρίσης και αφορά όλο το φάσμα του Δημοσίου (σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, υπουργεία, δημόσιες υπηρεσίες κ.λπ.) και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με την αξιοποίηση σύγχρονων, ψηφιακών εργαλείων από το Δημόσιο, που πρωτοστατεί σε αυτό το εγχείρημα, ο στόχος για εξοικονόμηση ενέργειας θα μπορέσει να καταστεί πράξη. Για την εφαρμογή των μέτρων στα κτίρια, τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές του Δημοσίου Τομέα ακολουθείται η εξής διαδικασία: Η σύνδεση, κατά την αρχική πιστοποίηση εισόδου στην εφαρμογή, γίνεται από τον υπεύθυνο ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων του φορέα. Για τον σκοπό αυτόν, αξιοποιεί τους μοναδικούς κωδικούς - διαπιστευτήρια (taxisnet) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που αφορούν στον Α.Φ.Μ. κάθε φορέα. Μετά την αρχική πιστοποίηση, η είσοδος κάθε φορέα στην εφαρμογή πραγματοποιείται από τους διοικητικούς υπευθύνους (για το σύνολο των εγκαταστάσεων κάθε φορέα ορίζονται ένας ή περισσότεροι). Σε αυτή την περίπτωση, η σύνδεση γίνεται με τη χρήση των «Κωδικών Δημόσιας Διοίκησης» της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Σημειώνεται πως η ηλεκτρονική διασταύρωση των απαραίτητων στοιχείων για την παρακολούθηση της υλοποίησης των δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιείται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης.

Η ΕΕ επενδύει σήμερα πάνω από 1,8 δισ. ευρώ σε 17 καινοτόμα έργα καθαρής τεχνολογίας μεγάλης κλίμακας με έναν τρίτο γύρο επιχορηγήσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας. Από το Ταμείο Καινοτομίας θα εκταμιευθούν επιχορηγήσεις που θα συμβάλουν στην εισαγωγή πρωτοποριακών τεχνολογιών στην αγορά για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, το υδρογόνο, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις υποδομές δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα και την κατασκευή βασικών στοιχείων για την αποθήκευση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα επιλεγμένα έργα βρίσκονται στη Βουλγαρία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισλανδία, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία, την Πολωνία και τη Σουηδία. Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, κ. Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε σχετικά: «Οι σημερινές επιχορηγήσεις στηρίζουν τις καινοτόμες επιχειρήσεις σ' όλη την Ευρώπη ώστε να αναπτύξουν τις τεχνολογίες αιχμής που χρειαζόμαστε για να προωθήσουμε την πράσινη μετάβαση. Το Ταμείο Καινοτομίας αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την κλιμάκωση των καινοτομιών στον τομέα του ανανεώσιμου υδρογόνου και άλλων λύσεων για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Σε σύγκριση με τον πρώτο γύρο εκταμίευσης, τα διαθέσιμα κονδύλια αυξήθηκαν κατά 60 %, γεγονός που μας επέτρεψε να διπλασιάσουμε τον αριθμό των υποστηριζόμενων έργων. Το γεγονός αυτό δίνει σημαντική ώθηση στην απανθρακοποίηση των ενεργοβόρων βιομηχανιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.» Τα 17 έργα επιλέχθηκαν στο πλαίσιο της δεύτερης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας, δηλαδή με κόστος κεφαλαίου άνω των 7,5 εκατ. ευρώ. Τα έργα αξιολογήθηκαν από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες βάσει της ικανότητάς τους να μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τις παραδοσιακές τεχνολογίες και να καινοτομούν πέρα από τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες, ενώ βρίσκονταν σε επαρκές επίπεδο ωρίμανσης για υλοποίηση. Άλλα κριτήρια επιλογής περιλάμβαναν τις δυνατότητες κλιμάκωσης και την ικανοποιητική σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των έργων. Τα επιλεγμένα έργα καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων που συμβάλλουν στις προσπάθειες της ΕΕ για απανθρακοποίηση, όπως η παραγωγή, η διανομή και η χρήση πράσινου υδρογόνου, η μετατροπή αποβλήτων σε υδρογόνο, η υπεράκτια αιολική ενέργεια, η κατασκευή φωτοβολταϊκών μονάδων (PV), η αποθήκευση και ανακύκλωση συσσωρευτών, η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα και τα προηγμένα βιοκαύσιμα. Από κοινού, έχουν τη δυνατότητα να εξοικονομήσουν 136 εκατ. τόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2eq) κατά τα πρώτα 10 έτη λειτουργίας τους. Επιπλέον, έως 20 έργα που είναι πολλά υποσχόμενα αλλά δεν είναι ακόμα αρκετά ώριμα για επιχορήγηση θα προεπιλεγούν για να λάβουν βοήθεια για την ανάπτυξή τους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Τα έργα αυτά θα ανακοινωθούν κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2022. Τα έργα εν συντομία Ενεργοβόρες βιομηχανίες: Τσιμέντο (4 έργα): Ένα έργο στη Γερμανία θα αναπτύξει διαδικασία δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα με τεχνολογία καύσης οξυγόνου δεύτερης γενιάς σε μονάδα παραγωγής τσιμέντου και θα το παρέχει ως πρώτη ύλη για περαιτέρω μεταποίηση σε συνθετική μεθανόλη. Ένα άλλο έργο στην Πολωνία θα δημιουργήσει μια διατερματική αλυσίδα δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, που θα ξεκινά από τη δέσμευση και την υγροποίηση CO₂ σε μονάδα παραγωγής τσιμέντου και θα καταλήγει στην αποθήκευση σε υπεράκτιες εγκαταστάσεις. Ένα τρίτο έργο θα δεσμεύει τις εκπομπές CO₂ που προέρχονται από καυσαέρια που παράγονται κατά την παραγωγή ασβέστου και θα τις αποθηκεύει μόνιμα σε υπεράκτιους γεωλογικούς σχηματισμούς στη Γαλλία. Τέλος, ένα άλλο έργο θα είναι το πρώτο έργο δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα πλήρους αλυσίδας στη Βουλγαρία, το οποίο θα συνδέει τις εγκαταστάσεις δέσμευσης CO₂ σε μονάδα παραγωγής τσιμέντου με υπεράκτιες εγκαταστάσεις μόνιμης αποθήκευσης σε εξαντληθέν κοίτασμα φυσικού αερίου στον Εύξεινο Πόντο, μέσω ενός χερσαίου και υπεράκτιου συστήματος αγωγών. Χημικές ουσίες (3 έργα): Στη Φινλανδία, ένα έργο θα πραγματοποιεί χημική ανακύκλωση πλαστικών για τη χρήση τους ως πρώτη ύλη σε διυλιστήρια. Ένα άλλο έργο στη Σουηδία θα δημιουργήσει μια πρώτη στο είδος της μονάδα μεθανόλης που θα μετατρέπει το διοξείδιο του άνθρακα, τις ροές καταλοίπων, το ανανεώσιμο υδρογόνο και το βιοαέριο σε μεθανόλη. Ένα άλλο έργο στη Σουηδία θα παράγει μια νέα ίνα από πολτό, που θα αντικαθιστά τον πολυεστέρα σε εφαρμογές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Υδρογόνο (3 έργα): Στις Κάτω Χώρες, ένα έργο θα παράγει, θα διανέμει και θα χρησιμοποιεί πράσινο υδρογόνο μέσω ηλεκτρολυτικής κυψέλης που θα τροφοδοτείται από υπεράκτια αιολική ενέργεια. Ένα άλλο θα παράγει 15 500 τόνους ανανεώσιμου υδρογόνου ετησίως. Ένα τρίτο έργο θα επεξεργάζεται ροές μη ανακυκλώσιμων στερεών αποβλήτων και θα τις μετατρέπει πρωτίστως σε υδρογόνο. Διυλιστήρια (2 έργα): Στη Νορβηγία, ένα έργο θα συνίσταται στην κατασκευή και θέση σε λειτουργία της πρώτης εγκατάστασης παραγωγής υποκατάστατων βιοκαυσίμων σε εμπορική κλίμακα παγκοσμίως, η οποία θα μετατρέπει τα δασικά απόβλητα σε προηγμένα βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς και βιοξυλάνθρακα. Στο πλαίσιο ενός έργου στη Σουηδία, θα κατασκευαστεί εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας για την παραγωγή συνθετικών βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων, με τη χρήση CO₂ που θα δεσμεύεται σε σταθμό συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ). Κατασκευή εξαρτημάτων για αποθήκευση ενέργειας ή παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (3 έργα): Στην Πολωνία, ένα έργο θα δημιουργήσει μια μονάδα παραγωγής καινοτόμων συστημάτων ηλεκτροχημικών συσσωρευτών για την παροχή βραχυπρόθεσμης αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Ένα άλλο έργο στη Βόρεια Γαλλία θα κατασκευάσει μονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών με βάση την καινοτόμο τεχνολογία ετεροεπαφής. Ένα τρίτο έργο στη Γαλλία θα κατασκευάσει μονάδα ανακύκλωσης συσσωρευτών ιόντων λιθίου στο συγκρότημα συσσωρευτών της Δουνκέρκης για την παραγωγή και τη διύλιση της μαύρης μάζας, παρέχοντας έτσι πρόσβαση σε δευτερεύουσα πηγή πρώτων υλών συσσωρευτών. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: Στο γερμανικό τμήμα της Βόρειας Θάλασσας, ένα έργο θα κατασκευάσει και θα θέσει σε λειτουργία ένα υπεράκτιο αιολικό πάρκο, το οποίο θα εφαρμόζει καινοτόμες λύσεις για τις ανεμογεννήτριες και το υδρογόνο. Υποδομές δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα: Ένα έργο στην Ισλανδία θα κατασκευάσει έναν εξαιρετικά κλιμακούμενο χερσαίο τερματικό σταθμό αποθήκευσης άνθρακα με εκτιμώμενη συνολική χωρητικότητα αποθήκευσης 880 εκατ. τόνων CO₂. Ιστορικό Το Ταμείο Καινοτομίας, με έσοδα άνω των 38 δισ. ευρώ[1] έως το 2030 από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ), έχει ως στόχο να δημιουργήσει τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές ώστε να επενδύσουν στην επόμενη γενιά τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και να δώσει στις εταιρείες της ΕΕ το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου, προκειμένου να αποκτήσουν παγκόσμια ηγετική θέση στις τεχνολογίες. Στην πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας χορηγήθηκαν επιχορηγήσεις ύψους 1,1 δισ. ευρώ σε 7 έργα στους τομείς των ενεργοβόρων βιομηχανιών, του υδρογόνου, της δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε 15 έργα χορηγήθηκε βοήθεια για την ανάπτυξή τους. Με αύξηση των κονδυλίων κατά 60% σε σύγκριση με τον πρώτο γύρο του Ταμείου Καινοτομίας, υπερδιπλασιάζουμε τον αριθμό των έργων που μπορούμε να στηρίξουμε. Επεκτείνουμε επίσης τη γεωγραφική εμβέλεια σε περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ευρώπης, και έχουμε επιταχύνει τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων και αξιολόγησης. Τα έργα που πέτυχαν στο πλαίσιο αυτής της δεύτερης πρόσκλησης θα αρχίσουν τώρα να προετοιμάζουν τις επιμέρους συμφωνίες επιχορήγησης με τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA), τον εκτελεστικό οργανισμό του Ταμείου. Αυτές αναμένεται να οριστικοποιηθούν το τέταρτο τρίμηνο του 2022, επιτρέποντας στην Επιτροπή να εκδώσει την αντίστοιχη απόφαση χορήγησης και να αρχίσει τη διάθεση των επιχορηγήσεων. Το φθινόπωρο η Επιτροπή θα προκηρύξει την τρίτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας. Όπως ανακοινώθηκε στο σχέδιο REPowerEU, η διαθέσιμη χρηματοδότηση θα διπλασιαστεί σε περίπου 3 δισ. ευρώ για την περαιτέρω στήριξη της ανεξαρτησίας της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Τα έργα που δεν πέτυχαν στις προηγούμενες προσκλήσεις ενθαρρύνονται να υποβάλουν εκ νέου αίτηση. Τον Ιούλιο του 2021 η Επιτροπή πρότεινε, στο πλαίσιο της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % (Fit for 55), να συμπληρωθεί το Ταμείο Καινοτομίας, το οποίο επί του παρόντος χρηματοδοτείται με 450 εκατομμύρια δικαιώματα από το υφιστάμενο ΣΕΔΕ κατά την περίοδο 2021-30, με 50 εκατομμύρια δικαιώματα από το υφιστάμενο ΣΕΔΕ και με 150 εκατομμύρια δικαιώματα από το νέο σύστημα που καλύπτει τις εκπομπές από τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια. Επιπλέον, σύμφωνα με την πρόταση, δικαιώματα που διαφορετικά θα κατανέμονταν δωρεάν στους βιομηχανικούς τομείς που καλύπτονται από τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα τώρα θα δημοπρατηθούν και θα προστεθούν στο Ταμείο αυτό. Για περισσότερες πληροφορίες Περιγραφή των επιλεγμένων έργων μεγάλης κλίμακας Ιστότοπος του Ταμείου Καινοτομίας Έργα μεγάλης κλίμακας του Ταμείου Καινοτομίας Έργα που έλαβαν επιχορήγηση στο πλαίσιο της πρώτης πρόσκλησης για έργα μεγάλης κλίμακας Έργα που έλαβαν επιχορήγηση στο πλαίσιο της πρώτης πρόσκλησης για έργα μικρής κλίμακας Πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας για το ΣΕΔΕ της ΕΕ Υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας

Τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης τις οποίες βιώνουμε στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, έρχεται να συμπληρώσει η ενεργειακή κρίση η οποία – μεταξύ άλλων επιπτώσεων – έχει εκτινάξει τους λογαριασμούς ενέργειας στα ύψη, παρασύροντας σε αυξήσεις και άλλα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αποπληρωμή των λογαριασμών τους, με τους περισσότερους μάλιστα να αναφέρουν ότι δεν γνωρίζουν τι ακριβώς περιλαμβάνει ένας λογαριασμός ρεύματος. Οι χρεώσεις τρίτων που εισπράττονται μέσω των λογαριασμών ενέργειας, οι ασαφείς υπολογισμοί του κόστους, οι φόροι και η δυσνόητη διατύπωση, είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που καθιστούν τους λογαριασμούς ενέργειας μη κατανοητούς για τους καταναλωτές, με αποτέλεσμα να μην έχουν τον έλεγχο της κατανάλωσης τους. Σε αυτό το πλαίσιο, δημοσιεύθηκε πρόσφατα μελέτη που αφορά στους καθαρούς λογαριασμούς ενέργειας με τίτλο “Clean” Energy Bills for all citizens in the EU. Η μελέτη (διαθέσιμη στην αγγλική γλώσσα) εκπονήθηκε από το INZEB, το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Γραφείο Θεσσαλονίκης – Ελλάδα, την Ένωση Καταναλωτών – Η Ποιότητα Της Ζωής (Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ.) και με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καταναλωτών BEUC. Για τη σύνταξη της μελέτης διαμοιράστηκε ερωτηματολόγιο σε εμπειρογνώμονες και ειδικούς στην Ευρώπη σχετικά με τους λογαριασμούς ρεύματος και τις επιπρόσθετες χρεώσεις, τους παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος και τα ποσοστά των ΑΠΕ στο ενεργεικό μείγμα. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζονται στην παρούσα μελέτη, η οποία αναλύει το περιεχόμενο, τη δομή και τη μορφή των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξετάζοντας παράλληλα τη συμβολή των «καθαρών» λογαριασμών στην ενδυνάμωση των καταναλωτών με στόχο, οι καταναλωτές, να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια. Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία σύντομη έκδοση και αποτυπώνει τα κύρια αποτελέσματα της διεξαχθείσας έρευνας ενώ η πλήρης έκδοση, η οποία θα περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για κάθε χώρα της ΕΕ, θα δημοσιοποιηθεί στα μέσα Σεπτεμβρίου 2022. Η μελέτη είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του ΙΝΖΕΒ μέσω του ακόλουθου συνδέσμου: https://inzeb.org/publications/a-subject-to-an-examination-clean-energy-bills-for-citizens-in-the-eu/

Οι αυξήσεις των τιμών θα καθυστερήσουν την ενεργειακή μετάβαση, ή οι υψηλές τιμές των ορυκτών καυσίμων θα επιταχύνουν την υιοθέτηση εναλλακτικών λύσεων χαμηλών εκπομπών άνθρακα; Τις ενδιαφέρουσες προβλέψεις της για τις προοπτικές της παγκόσμιας ενεργειακής αγοράς «Global Energy Perspective» (Παγκόσμια Ενεργειακή Προοπτική 2022) πραγματοποιεί η McKinsey Sustainability μελετώντας 5 σενάρια, ανάλογα με την ταχύτητα της απομάκρυνσης των ορυκτών καυσίμων. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει οδηγήσει την ενεργειακή αγορά σε πρωτοφανή μονοπάτια αβεβαιότητας, με αποτέλεσμα κάθε οπτική στο εν λόγω τοπίο να αποκτά μεγαλύτερη σημασία. Στην παρούσα έκθεση, τα πέντε σενάρια καλύπτουν ένα φάσμα πιθανών αποτελεσμάτων, που κυμαίνονται από την ισχυρή απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές μέχρι και την εξασθενισμένη ορμή της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης. Όπως προκύπτει για να πιαστεί ο στόχος ανόδου της θερμοκρασίας έως 1,5 βαθμούς, ως το 2050, οι τιμές των ρύπων πρέπει να ξεπεράσουν τα 200 ευρώ και να ακολουθηθεί παγκοσμίως η απανθρακοποίηση. Επιπλέον, στην εν λόγω έκθεση επιχειρείται να δοθεί απάντηση σε καίρια ερωτήματα όπως στο αν οι αυξήσεις των τιμών θα καθυστερήσουν την ενεργειακή μετάβαση, ή οι υψηλές τιμές των ορυκτών καυσίμων θα επιταχύνουν την υιοθέτηση εναλλακτικών λύσεων χαμηλών εκπομπών άνθρακα; Οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις θα αυξάνουν περαιτέρω τις προσπάθειές τους για απαλλαγή από τον άνθρακα ή θα μειώσουν το επίπεδο φιλοδοξίας; Τέλος, η πορεία προς την απανθρακοποίηση τονίζει η Mackinsey θα έχει διαφορετικό ρυθμό, ανά περιοχή, με γνώμονα τις πολιτικές, τις κυβερνητικές επιλογές, τους οικονομικούς παράγοντες και τη διαθεσιμότητα γης και πόρων. Το σημερινό ενεργειακό τοπίο Ενώ κυβερνήσεις και επιχειρήσεις δεσμεύονται ολοένα και περισσότερο για στόχους απανθρακοποίησης, οι αγορές έρχονται αντιμέτωπες με μια ακραία αστάθεια, η οποία εδράζεται στις γεωπολιτικές εντάσεις και την ανάκαμψη της ενεργειακής ζήτησης. Η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η προσιτή τιμή ενέργειας είναι μείζονα θέματα. Καθ' όλη τη διάρκεια του 2021, η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας και οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 5% σε σύγκριση με το 2020, σχεδόν φτάνοντας επίπεδα προ-COVID-19. Στο πλαίσιο της COP26, συνολικά 64 χώρες (που αντιπροσωπεύουν το 89% των παγκόσμιων εκπομπών CO₂) έχουν πραγματοποιήσει καθαρές μηδενικές δεσμεύσεις, ενώ χρηματοοικονομικά ιδρύματα και ιδιωτικός τομέας οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα συνεχίζουν επίσης να αυξάνουν τις φιλοδοξίες τους για απαλλαγή από τον άνθρακα. Τριπλασιασμός της ηλεκτρικής ενέργειας ως το 2050 Μέχρι το 2050, η ηλεκτρική ενέργεια και η ενεργοποίηση του υδρογόνου θα μπορούσαν αντιπροσωπεύουν το 50% του ενεργειακού μείγματος. Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπεται να τριπλασιαστεί έως το 2050. Η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προβλέπεται να φτάσει το 80-90% του παγκόσμιου ενεργειακού μείγματος έως το 2050. Η ζήτηση υδρογόνου σε νέους τομείς θα μπορούσε να φτάσει τους 350–600 mtpa το 2050 (σε σύγκριση με ~80 mtpa σήμερα). Η παγκόσμια ζήτηση για βιώσιμα καύσιμα αναμένεται να ωριμάσει, φτάνοντας το 8–22% όλων των υγρών καυσίμων έως το 2050. Αύξηση της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα Η προβλεπόμενη αιχμή της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα συνεχίζει να αυξάνεται. Η ζήτηση για πετρέλαιο προβλέπεται να κορυφωθεί την επόμενη πενταετία. Η μέγιστη ζήτηση πετρελαίου προβλέπεται να σημειωθεί μεταξύ 2024 και 2027 λόγω της απορρόφησης ηλεκτρικών οχημάτων (μια εξέλιξη που είναι ήδη σε εξέλιξη). Η ζήτηση άνθρακα κορυφώθηκε το 2013 και, μετά από μια προσωρινή ανάκαμψη το 2021, προβλέπεται να συνεχίσει την πτωτική της τροχιά Η σύγκρουση στην Ουκρανία οδηγεί σε εκρήξεις τιμών καθώς η αγορά και οι καταναλωτές εξισορροπούν την ασφάλεια του εφοδιασμού και την οικονομική προσιτότητα. Προς το 2035, η ζήτηση φυσικού αερίου σε όλα τα σενάρια προβλέπεται να αυξηθεί ακόμα κατά 10-20% σε σύγκριση με το σήμερα. Μετά το 2035, η ζήτηση φυσικού αερίου πιθανότατα θα υπόκειται σε μεγαλύτερες αβεβαιότητες, κυρίως λόγω της αλληλεπίδρασης με το υδρογόνο. Θα χρειαστούν δύο έως τέσσερα¹ Gt CO2 να αποθηκευθούν σε CCUS έως το 2050 για να προχωρήσει η απανθρακοποίηση των βαριών βιομηχανιών όπου τα ορυκτά καύσιμα θα συνεχίζουν να παίζουν σημαντικό ρόλο. Δύσκολος ο στόχος για την άνοδο της θερμοκρασίας Ακόμη και με τις τρέχουσες κυβερνητικές πολιτικές, πρόσθετες δεσμεύσεις και προβλεπόμενες τεχνολογικές τάσεις, η θέρμανση παγκοσμίως προβλέπεται να ξεπεράσει τους 1,7°C, καθιστώντας το στόχο για άνοδο θερμοκρασίας έως 1,5° όλο και πιο δύσκολο. Για να διατηρηθεί το μονοπάτι προς τον 1,5°, το παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα μπορεί να χρειαστεί να επιταχύνει σημαντικά τον μετασχηματισμό του, απομακρύνοντας τα ορυκτά καύσιμα, προχωρώντας στον εξηλεκτρισμό και τα νέα καύσιμα, και κάνοντας πιο γρήγορα ακόμα και από τις ανακοινώσεις τις μηδενικές δεσμεύσεις. Η στροφή στις τεχνολογίες απανθρακοποίησης Οι συνολικές επενδύσεις σε κλάδους ενέργειας προβλέπεται να αυξηθούν περισσότερο του 4% ετησίως και προβλέπονται να στρέφεται όλο και περισσότερο προς τα μη ορυκτά καύσιμα και τις τεχνολογίες απανθρακοποίησης. Οι ετήσιες επενδύσεις στην ενέργεια αναμένεται να διπλασιαστούν έως το 2035 να φθάσουν τα 1,5-1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια ενώ οι επενδύσεις σε τεχνολογίες απανθρακοποίησης, μέχρι το 2050 θα υπερβαίνουν τις σημερινές συνολικές ενεργειακές επενδύσεις. Μακροπρόθεσμα, η παραγωγή πράσινου υδρογόνου προβλέπεται να είναι ο μεγαλύτερος μοχλός της πρόσθετης ζήτησης ενέργειας (42% της αύξησης μεταξύ 2035-2050), με το υδρογόνο να διαδραματίζει βασικό ρόλο σε τομείς που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρισμό όπως η παραγωγή σιδήρου και χάλυβα. Η θερμική παραγωγή προβλέπεται να μετατοπιστεί σε ρόλο εφεδρικού παρόχου ευελιξίας για την υποστήριξη της σταθερότητας του συστήματος και εκτιμάται ότι η συμβολή της στο ενεργειακό μίγμα θα μειωθεί κατά 30% από το 2019 έως το 2050 και από 40% θα συμμετέχει σε 28%.

Σημαντική αύξηση των επενδύσεων σε ενεργειακές υποδομές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρύτερη περιοχή, παρά την οικονομική και ενεργειακή κρίση, αναμένεται κατά την περίοδο 2021-2030 σύμφωνα με σχετική έκθεση που παρουσίασε σήμερα το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Συγκεκριμένα οι επενδύσεις στην Ελλάδα αναμένεται να διαμορφωθούν στα 44,4 δισ. ευρώ, σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με την εκτίμηση του 2017 που ήταν 23,3 δισ. Συνολικά σε 15 χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και την Τουρκία οι επενδύσεις εκτιμώνται σε 436,9 δισ. έναντι 234,8 δισ. που ήταν η εκτίμηση το 2017. Το μεγαλύτερο μερίδιο (139 δισ.) απορροφά ο τομέας του ηλεκτρισμού (μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και δίκτυα) καθώς ο εξηλεκτρισμός αποτελεί την κυρίαρχη τάση σε όλη την περιοχή. Σημαντικές είναι οι επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας (40 δισ.), στην πετρελαϊκή βιομηχανία (39 δισ.) και στο φυσικό αέριο (16,5 δισ.). Εκτιμάται μάλιστα ότι η τρέχουσα κρίση θα οδηγήσει σε επιτάχυνση των επενδύσεων σε μονάδες αποθήκευσης ενέργειας αλλά και σε διασυνοριακές διασυνδέσεις. Σύμφωνα με το ΙΕΝΕ, ως το 2030 το 50 % των συμβατικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στην περιοχή θα αποσυρθούν και θα αντικατασταθούν κυρίως από μονάδες φυσικού αερίου (45 %), ανανεώσιμες πηγές (35 %) και το υπόλοιπο θα μοιραστεί ανάμεσα σε νέες λιγνιτικές μονάδες και πυρηνικά. Όπως αναφέρθηκε η νέα νομοθεσία της ΕΕ αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για τα πυρηνικά, σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας που επιτρέπει την κατασκευή μονάδων μικρότερης ισχύος. Η μελέτη καλύπτει 15 χώρες της περιοχής (Αλβανία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισραήλ, Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Β. Μακεδονία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία και Τουρκία).

Παλαιό και ενεργοβόρο είναι σχεδόν το σύνολο του κτιριακού απόθεματος της χώρας μας, καθώς το μεγαλύτερο κατασκευάστηκε πριν από το 1980, δηλαδή πρόκειται για κτίρια χωρίς θερμομόνωση. Σύμφωνα με ανάλυση της Ε- Real Estate – Πανελλήνιο Δίκτυο Κτηματομεσιτών, στη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, αναφέρεται ότι ο κτιριακός τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας στην Ευρώπη και ευθύνεται για περισσότερο από το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ. Κάθε χρόνο, μόλις το 1% των κτιρίων στην Ευρώπη ανακαινίζεται με σκοπό τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης. Η προώθηση των ανακαινίσεων έχει ρόλο-κλειδί στην απανθρακοποίηση του κτιριακού τομέα, στην ανάκαμψη της οικονομίας και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Τα κτίρια καταναλώνουν το 40% της ενέργειας στην ΕΕ και εκπέμπουν το 36% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ που συνδέονται με την ενέργεια. Τα 2/3 των ευρωπαϊκών κτιρίων δεν είναι ενεργειακώς αποδοτικά — πολλά από αυτά κατοικούνται από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα. Επίσης το 85-95% των υφιστάμενων κτιρίων στην ΕΕ θα υπάρχουν ακόμα το 2050. Στο πλαίσιο αυτό η πρωτοβουλία "Κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη" στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κτίρια κατά 60% έως το 2030. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει τις απαιτήσεις της έναντι των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για τη σωστή τιμολόγηση του κλιματικού κινδύνου, είτε πρόκειται για χρέος είτε για ομόλογα. Ως εκ τούτου η πράσινη κατεύθυνση αποτελεί πλέον μονόδρομο για τον τομέα των ακινήτων στη χώρα μας. Ήδη στη χώρα μας, τόσο θεσμικοί επενδυτές - funds όσο και εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητα στοχεύουν πλέον σε ακίνητα με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Σύμφωνα με έρευνες, τα ακίνητα αυτά, αποκτούν σημαντικό προβάδισμα τόσο ως προς την αξία όσο και ως προς τα παραγόμενα έσοδα, ενώ είναι και περισσότερο εμπορεύσιμα. Σε ό,τι αφορά την αξία των ακινήτων αυτών, η Arbitrage σημειώνει ότι για κάθε ευρώ που εξοικονομείται από τη μειωμένη ενεργειακή κατανάλωση, αυξάνεται αντίστοιχα και η εύλογη αξία του κτιρίου. Ο τομέας των ακινήτων είναι πάρα πολύ σημαντικός για το ESG, καθώς ανοίγει το δρόμο για τις κατασκευές που θα συντελέσουν στη μείωση της θερμοκρασίας του πλανήτη, με επενδύσεις 180 δισ. ευρώ μέχρι το 2050. Το 2019 το 63% των θεσμών είχαν υιοθετήσει τις αρχές ESG, ενώ το 2021, μόλις δύο χρόνια μετά, αυτό το ποσοστό έχει φτάσει το 72%. Παράλληλα, οι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες επενδύσεις το 2014 ήταν μόλις 15 δισ. Ευρώ, ενώ το 2024 αναμένεται να ξεπεράσουν τα 53 τρισ. Ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 60%. Η κυρία Aleksandra Njagulj, επικεφαλής του ESG για τον γερμανικό επενδυτικό όμιλο DWS Group, ο οποίος διαθέτει περιουσιακά στοιχεία ύψους άνω του 1 τρισ. ευρώ υπό διαχείριση, ανέφερε στο πρόσφατο συνέδριο της Prodexpo ότι "Θα φτάσουμε σε ένα σημείο στο άμεσο μέλλον, όπου ακίνητα τα οποία δεν πληρούν τα κριτήρια ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση), δεν θα μπορούν ούτε να πουληθούν ούτε να ενοικιαστούν". Ενώ, σύμφωνα με την κ. Njagulj, τα παλιότερα ακίνητα δεν θα μπορούν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για να αγοραστούν, ενώ και οι μεγάλες εταιρείες θα αποφεύγουν να τα μισθώσουν, καθώς δεν θα ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές ESG που εφαρμόζονται ήδη. Τάση που ήδη αρχίζει να διαμορφώνεται στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τα άνωθεν, μην απορήσουμε αν θα δούμε ότι τα ακίνητα με μικρότερο κλιματικό αντίκτυπο θα επιβραβεύονται μέσω καλύτερων δανειακών όρων. Το κτιριακό δυναμικό στην Ελλάδα ανέρχονται σε 6.371.901 , σύμφωνα με την απογραφή του 2011 (ΕΛΣΤΑΤ), ενώ το πλήθος των κατοικιών ανέρχεται σε 4.122.088. Με βάση την περίοδο κατασκευής των κτιρίων, προκύπτει ότι το μεγαλύτερο πλήθος των κτιρίων της χώρας (κατοικίες, σχολεία, γραφεία κλπ.) κατασκευάστηκε πριν από το 1980, δηλαδή πρόκειται για κτίρια χωρίς θερμομόνωση. Στατιστικά στοιχεία από το ΥΠΕΝ Το 2019 εκδόθηκαν 315.804 Πιστοποιητικά Ενεργειακής απόδοσης Κτιρίων εκ των οποίων το 57,37% αφορούσε λόγος ενοικίασης, το 13,84% πώλησης και για το χρηματοδοτικό πρόγραμμα "εξοικονόμηση κατ΄οίκον" το 11,38%. Παράλληλα, το 86% επί του συνολικού αριθμού των Π.Ε.Α του έτους 2019 αφορούσε κτίρια κατοικιών. Σχετικά με την ενεργειακή κατηγορία των κτιρίων κατοικιών, παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (66,83%) αυτών κατατάσσεται στην Ε-Η, το 26,81% στην Γ-Δ και μόλις το 6,36% στην Α-Β. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα πιο ενεργοβόρα κτίρια κατοικιών για το έτος 2019 ήταν οι μονοκατοικίες ( μέση ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ίση με 486.66 KWh/m2), ενώ για τα διαμερίσματα και τα κτίρια των πολυκατοικιών υπολογίστηκε μέση ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειες 297.28 KWh/m2 και 304.63 KWh/m2 αντίστοιχα. Στα κτίρια κατοικιών, το μεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας καταναλώνεται για την κάλυψη αναγκών θέρμανσης (μέση ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας σε θέρμανση ίση με 239.60 KWh/m2). Ενεργειακή κατηγορία κτιρίων ανά τύπο κατασκευής (2011-2019) Ενεργειακή κατηγορία κτιρίων Παλαιά Νεόδμητα/Ριζικά Ανακαινισμένα Ε-Η 62,02% 0,00% Γ-Δ 34,49% 0,02% Α-Β 2,90% 0,28%

1. Εισαγωγή στην Εγχώρια Ενεργειακή Κατάσταση Με την είσοδο της τρίτης χιλιετίας καταγράφονται ριζικές μεταβολές στον ενεργειακό χάρτη της χώρας μας. Ήδη από την προηγούμενη δεκαετία και με την ψήφιση και σταδιακή εφαρμογή του Νόμου 2244/1994 επετράπη για πρώτη φορά η ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, βασισμένων αποκλειστικά σε τεχνολογίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), μέχρι ενός συγκεκριμένου ορίου ισχύος. Τα επόμενα χρόνια (μετά το 2000) ακολούθησε μία σημαντική αύξηση της εγκατεστημένης αιολικής ισχύος καθώς και μία αξιόλογη αύξηση του αριθμού των μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Τέλος, μετά το 2010, ξεκίνησε μία ραγδαία αύξηση των φωτοβολταϊκών (Φ/Β) εγκαταστάσεων, η οποία συνεχίζεται έως και σήμερα. Παράλληλα, ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα δρομολογήθηκαν δομικές αλλαγές στον ενεργειακό τομέα της χώρας μας (ίδρυση Ρ.Α.Ε., Α.Δ.Μ.Η.Ε., Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε., κ.λπ.), ενώ επετράπη η ελεύθερη παραγωγή και πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από όλες τις ενεργειακές πηγές (συμβατικές και ανανεώσιμες) από ιδιώτες παραγωγούς. Τα επόμενα έτη, η επίδραση της οικονομικής κρίσης τόσο σε πλανητικό όσο και σε εθνικό επίπεδο καθώς και η σταδιακή αλλαγή του εγχώριου ενεργειακού μίγματος, με τη σταδιακή απόσυρση των θερμικών-λιγνιτικών μονάδων και την αντικατάστασή τους από μονάδες ΑΠΕ, οδήγησαν σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας, βλέπε Σχήμα 1. Σχήμα 1: Διαχρονική Μεταβολή Εγχώριας Κατανάλωσης Πρωτογενούς Ενέργειας. 2. Διαχρονική Μεταβολή της Πρωτογενούς Κατανάλωσης Ενέργειας Ειδικότερα, αναλύοντας τη διαχρονική μεταβολή του εγχώριου ενεργειακού μίγματος κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας (Σχήμα 2) παρατηρείται, πέραν της προαναφερθείσας μείωσης, η κυρίαρχη παρουσία του εισαγόμενου πετρελαίου, παρά τη μικρή μείωση της κατανάλωσής του την τελευταία πενταετία. Παράλληλα, καταγράφεται σημαντική μείωση της συμμετοχής του εγχώριου λιγνίτη, ο οποίος σταδιακά αντικαθίσταται από εισαγόμενο φυσικό αέριο, του οποίου η πρώτη εμφάνιση χρονολογείται από το 1997, με τη συμβολή του να έχει έκτοτε αυξηθεί σημαντικά. Σταθερή μπορεί να θεωρηθεί η συμμετοχή της βιομάζας, ενώ η περιορισμένη συμμετοχή των υδροηλεκτρικών σταθμών είναι η μόνη παρουσία των ΑΠΕ πριν το 2000. Τέλος, η συμμετοχή των αιολικών και των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων στην κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας, αν και διαρκώς αυξανόμενη, παραμένει σχετικά περιορισμένη, με αποτέλεσμα το 2020 η συνολική συμμετοχή των ΑΠΕ στην εγχώρια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας να μην υπερβαίνει το 16,5%. Για το ίδιο έτος, η καταγεγραμμένη ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ανερχόταν στα επίπεδα των 18,8 Mtoe (1 toe αντιστοιχεί σε ενέργεια που περιέχεται σε ένα ισοδύναμο τόνο πετρελαίου ή περίπου σε 11600 kWh). Σχήμα 2: Κατανάλωση Πρωτογενούς Ενέργειας στην Ελλάδα (ανά ενεργειακή πηγή). Σχήμα 3: Ενεργειακή Ανεξαρτησία της Ελλάδας στο χρονικό διάστημα 1990-2020. Εξετάζοντας προσεκτικά τη διάρθρωση του εγχώριου ενεργειακού μίγματος του Σχήματος 2, είναι προφανές ότι οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας μας καλύπτονται κατά κύριο λόγο από εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα η συμμετοχή των ΑΠΕ (συμπεριλαμβανομένων των υδροηλεκτρικών σταθμών -μικρών και μεγάλων-) δεν έχει παρουσιάσει την αναμενόμενη αύξηση. Η πληροφορία αυτή αποτυπώνεται ποσοτικά στο Σχήμα 3, όπου παρουσιάζεται η διαχρονική μεταβολή της ενεργειακής αυτονομίας της χώρας μας τα τελευταία 30 χρόνια. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας μας παρέμεινε χαμηλή στα επίπεδα του 35% μέχρι και το 2014, ενώ στη συνέχεια μειώθηκε ακόμα περισσότερο, ώστε το 2020 το 82% περίπου της ενέργειας που κατανάλωσε η χώρα μας να προέρχεται από το εξωτερικό, με αναπόφευκτες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες. 3. Εγχώριο Ενεργειακό Μίγμα Ηλεκτροπαραγωγής Στο πλαίσιο αυτό αξίζει κανείς να αναλύσει το εγχώριο ενεργειακό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, όπως αυτό αποτυπώνεται στο Σχήμα 4 για το έτος 2021 αξιοποιώντας τα διαθέσιμα επίσημα στοιχεία, λαμβάνοντας υπόψιν και το είδος της αξιοποιούμενης τεχνολογίας. Σχήμα 4: Κατανομή Εγκατεστημένης Ηλεκτρικής Ισχύος στη Χώρα μας ανά είδος τεχνολογίας (2021). Πράγματι, στα τέλη του 2021, η ηλεκτρική ισχύς των εγκατεστημένων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στη χώρα μας προσέγγισε τα 20.700 MWe. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της σταδιακής απόσυρσης της λειτουργίας των λιγνιτικών σταθμών που έχει υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, μόνο τρεις (3) λιγνιτικοί σταθμοί έχουν παραμείνει σε λειτουργία (οι Μονάδες του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου, η Μονάδα IV του ΑΗΣ Μεγαλόπολης και ο ΑΗΣ Μελίτης/Φλώρινα), η εγκατεστημένη ισχύς των οποίων ανέρχεται σε περίπου 1.700 MWe κι αντιστοιχεί σε 8% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος. Όσον αφορά τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με καύσιμο το φυσικό αέριο (καταλαμβάνουν το 25% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος), υπάρχουν εγκατεστημένοι έντεκα (11) σταθμοί συνδυασμένου κύκλου συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περίπου 5.100 MWe (πέντε (5) εκ των οποίων ανήκουν στη Δ.Ε.Η. Α.Ε. και οι υπόλοιποι έξι (6) σε ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς) και τρεις (3) σταθμοί αεροστροβίλων ανοικτού κύκλου συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περίπου 150 MWe (που ανήκουν σε ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς). Ακολούθως, οι πετρελαϊκοί σταθμοί που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για να καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των νησιωτικών περιοχών έχουν εγκατεστημένη ισχύ περίπου 1.750 MWe (8% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος). Αντίστοιχα, στη χώρα μας βρίσκονται σε λειτουργία δεκαέξι (16) μεγάλοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί με εγκατεστημένη ισχύ περίπου 3.170 MWe (15% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος). Όσον αφορά τους υπόλοιπους σταθμούς ΑΠΕ, στα τέλη του 2021, στη χώρα μας είχαν εγκατασταθεί περίπου 4.450 MWe αιολικής ισχύος (εκ των οποίων 205 MWe στην Κρήτη και 105 MWe στα υπόλοιπα νησιά), 4.100 MWe φωτοβολταϊκών συστημάτων (εκ των οποίων 100 MWe στην Κρήτη και 60 MWe στα υπόλοιπα νησιά), 100 MWe βιομάζας (όλα σχεδόν στην ηπειρωτική χώρα) και 240 MWe μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι δεν υπάρχουν εγκατεστημένοι γεωθερμικοί σταθμοί στη χώρα μας, παρά το υψηλό γεωθερμικό δυναμικό που έχει καταγραφεί σε ορισμένες περιοχές του Αιγαίου. Για λόγους καλύτερης κατανόησης της διαχρονικής εξέλιξης του μίγματος εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος στην Ελλάδα, στο Σχήμα 5 αποτυπώνεται η αντίστοιχη κατανομή για το έτος 2000, όπου είναι εμφανής η κυρίαρχη παρουσία των λιγνιτικών σταθμών σε ποσοστό 43%, ακολουθούμενη από τους μεγάλους υδροηλεκτρικούς σταθμούς (27%), τους πετρελαϊκούς (18%) και τους σταθμούς φυσικού αερίου (10%). Τέλος, αξίζει να επισημανθεί η ισχνή παρουσία των λοιπών σταθμών ΑΠΕ, η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς των οποίων αντιπροσώπευε μόλις το 2% της συνολικής εγχώριας εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος του έτους 2000. Σχήμα 5: Κατανομή Εγκατεστημένης Ηλεκτρικής Ισχύος στην Ελλάδα ανά είδος τεχνολογίας (2000). Εντούτοις, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η συμμετοχή των επιμέρους τεχνολογιών στο μίγμα εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος "Po" δε συμβαδίζει με την αντίστοιχη ηλεκτροπαραγωγή "Ey", γεγονός που οφείλεται στο διαφορετικό (ετήσιο) συντελεστή αξιοποίησης "CFy" των επιμέρους τεχνολογιών (Εξίσωση (1)). Ey=CFy.Po.8760 (1) Ειδικότερα, οι θερμικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής της χώρας μας παρουσιάζουν συντελεστή αξιοποίησης της τάξης του 50-80%, εν αντιθέσει με τους σταθμούς ΑΠΕ των οποίων οι συντελεστές αξιοποίησης περιορίζονται σε σημαντικά μικρότερες τιμές, ενώ παρουσιάζουν ακόμη μεγαλύτερη διακύμανση του "CFy" ανά τεχνολογία ΑΠΕ. Πιο συγκεκριμένα, για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς ο συντελεστής αξιοποίησης κυμαίνεται μεταξύ 15% και 22%. Αντίστοιχα, η μακρόχρονη εμπειρία αξιοποίησης των χερσαίων αιολικών πάρκων έχει συμβάλλει έτσι ώστε ο αντίστοιχος συντελεστής αξιοποίησης να κυμαίνεται μεταξύ 25% και 35%, ενώ για την περίπτωση των υδροηλεκτρικών σταθμών πρέπει να γίνει σαφής διαφοροποίηση μεταξύ μικρών (CFy μεταξύ 30% και 50%) και μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών, καθώς και αν οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ως μονάδες αιχμής (CFy μεταξύ 10% και 20%) ή ως μονάδες βάσης, οπότε ο αντίστοιχος συντελεστής αξιοποίησης προσεγγίζει τις τιμές των μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. 4. Διαχρονική Μεταβολή Παραγωγής και Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας Λαμβάνοντας υπόψιν την ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), όπως αναλύθηκε διεξοδικά στην Ενότητα 2, καθίσταται αδήριτη ανάγκη να γίνει μεγαλύτερη εμβάθυνση στη διαχρονική μεταβολή της παραγωγής και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας μας. Πιο συγκεκριμένα, το Σχήμα 6 παρουσιάζει τη μεταβολή της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ανά οικονομικό κλάδο της χώρας μας τα τελευταία 30 χρόνια, με τη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας να κυμαίνεται εδώ και αρκετά χρόνια στα επίπεδα των 50-52 TWhe. Από το συγκεκριμένο Σχήμα γίνεται ιδιαίτερα εμφανής η αύξηση των ενεργειακών αναγκών που αντιστοιχούν στον οικιακό και τον εμπορικό τομέα καθώς και στον τομέα των δημοσίων υπηρεσιών στο υπό εξέταση χρονικό διάστημα. Από την άλλη πλευρά, τόσο η βιομηχανία όσο και ο αγροτικός τομέας καθώς και ο τομέας των μεταφορών παρουσιάζουν σχεδόν σταθερή ετήσια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας σε βάθος 30ετίας. Σχήμα 6: Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά οικονομικό κλάδο στο χρονικό διάστημα 1990-2019. Με τη σειρά της, η διαχρονική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ανά ενεργειακή πηγή στην Ελλάδα αποτυπώνεται στο Σχήμα 7. Από το εν λόγω γράφημα καθίσταται εμφανής η σταδιακή μείωση της ηλεκτροπαραγωγής τόσο των λιγνιτικών όσο και των πετρελαϊκών σταθμών καθώς και η παράλληλη αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής των σταθμών φυσικού αερίου. Από την άλλη πλευρά, η συμμετοχή των ΑΠΕ (μεγάλοι και μικροί υδροηλεκτρικοί, αιολικοί, φωτοβολταϊκοί και σταθμοί βιομάζας) παρουσιάζει διαρκή αύξηση, με τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή για το 2020 να προσεγγίζει το 38%. Σχήμα 7: Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά ενεργειακή πηγή στο χρονικό διάστημα 1990-2020. Συγκρίνοντας τα Σχήματα 6 και 7 μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η ηλεκτροπαραγωγή της χώρας μας υπολείπεται της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στα αντίστοιχα έτη, γεγονός που καταδεικνύει την ύπαρξη εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από τις γειτονικές χώρες (Αλβανία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία και Τουρκία). Στο πλαίσιο αυτό, το Σχήμα 8 παρουσιάζει τη διαχρονική (1990-2020) μεταβολή των εισαγωγών και εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας μας. Από τα διαθέσιμα στοιχεία γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί σημαντικά (ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία όπου η μέση τιμή τους υπερβαίνει τις 8,5 TWhe), ενώ αντίθετα οι εξαγωγές παρουσιάζουν μία διαρκή διακύμανση γύρω από τη μέση τιμή των περίπου 2 TWhe. Σχήμα 8: Ισοζύγιο Εισαγωγών και Εξαγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ελλάδα στο χρονικό διάστημα 1990-2020. 5. Η Ενεργειακή Κατάσταση στη Νησιωτική Χώρα Το κύριο στοιχείο που χαρακτηρίζει τα νησιωτικά ηλεκτρικά δίκτυα της χώρας μας είναι η εποχικότητα που παρουσιάζει η ηλεκτρική κατανάλωση λόγω της δραστηριοποίησης του τουριστικού τομέα, με τις ενεργειακές ανάγκες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες να είναι δύο (2) ή ακόμη και τρεις (3) φορές οι αντίστοιχες ανάγκες των χειμερινών μηνών (αριθμός που εξαρτάται κάθε φορά από το μέγεθος του νησιωτικού ηλεκτρικού δικτύου). Επιπρόσθετα, ένα άλλο χαρακτηριστικό της νησιωτικής χώρας αποτελούν οι περιορισμένοι υδάτινοι πόροι τόσο για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής όσο και για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων σε πόσιμο νερό. Για την τελευταία περίπτωση, οι λύσεις που έχουν υιοθετηθεί από τις εκάστοτε Αρχές είναι οι εξής: η μεταφορά πόσιμου νερού μέσω μικρών δεξαμενοπλοίων (υδροφόρες) από τα κεντρικά λιμάνια της χώρας (οδηγώντας σε αύξηση του σχετικού κόστους) ή/και η εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης του θαλασσινού νερού -κατά κύριο λόγο με βάση την τεχνολογία της αντίστροφης ώσμωσης- αυξάνοντας σε μεγάλο βαθμό τις ενεργειακές ανάγκες του αντίστοιχου νησιωτικού ηλεκτρικού δικτύου. Στο προαναφερθέν λοιπόν πλαίσιο, και σε αντίθεση με την ηπειρωτική χώρα, το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής κατανάλωσης των νησιωτικών περιοχών καλύπτεται από αυτόνομες θερμικές μονάδες πετρελαίου (οι οποίες οδηγούν σε σημαντική αύξηση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου), με τη συμμετοχή των ΑΠΕ (κυρίως αιολικοί και φωτοβολταϊκοί σταθμοί) να περιορίζεται σε ποσοστό 17-18% (Σχήμα 9). Στο συγκεκριμένο μικρό ποσοστό συμβάλλει πρωτίστως ο κορεσμός των υφιστάμενων νησιωτικών ηλεκτρικών δικτύων, με αποτέλεσμα η εγκατεστημένη ισχύς αιολικών αλλά και φωτοβολταϊκών σταθμών να παραμένει αμετάβλητη τα τελευταία πέντε (5) χρόνια. Την ίδια χρονική περίοδο, αρκετά νησιά συνδέονται πλέον με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο (Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα), συμπεριλαμβανομένης της μικρής διασύνδεσης Πελοποννήσου - Δυτικής Κρήτης, ενώ έχει ξεκινήσει η υλοποίηση ενός μεγαλόπνοου σχεδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης τόσο της Κρήτης όσο και των υπολοίπων νησιών του Αιγαίου με χρονικό ορίζοντα το 2030 και συνολικό ύψος επενδύσεων 4,3 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, στον τομέα των μεταφορών (συμπεριλαμβανομένης και της αλιείας) χρησιμοποιείται αποκλειστικά το ορυκτό πετρέλαιο (απουσία δικτύου φυσικού αερίου), ενώ για την κάλυψη των θερμικών αναγκών των νησιών μας αξιοποιείται το πετρέλαιο και λιγότερο η ηλιακή θερμική ενέργεια όπως και η βιομάζα. Όπως ήδη αναφέρθηκε, η συνεισφορά του περιορισμένου υδάτινου δυναμικού στην ηλεκτροπαραγωγή παραμένει ελάχιστη, ενώ απουσιάζει πλήρως η αξιοποίηση των υφιστάμενων γεωθερμικών πεδίων υψηλής και μέσης ενθαλπίας. Σχήμα 9: Ενεργειακή Παραγωγή και Συμμετοχή των ΑΠΕ στα Νησιωτικά Ηλεκτρικά Δίκτυα. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία και στο αυξημένο κόστος ηλεκτροπαραγωγής στα νησιωτικά ηλεκτρικά δίκτυα (Σχήμα 10), γεγονός που οφείλεται τόσο στο προαναφερθέν μίγμα ηλεκτροπαραγωγής όσο και στο ιδιαίτερο στοιχείο του απομακρυσμένου χαρακτήρα των νησιωτικών περιοχών και κατ’ επέκταση της δυσκολίας πρόσβασης. Αξίζει να αναφερθεί ότι το κόστος ηλεκτροπαραγωγής λαμβάνει συνήθως τιμές 150-250 €/MWhe στα μεγάλα νησιωτικά ηλεκτρικά δίκτυα (π.χ. της Κρήτης, της Κω-Καλύμνου και της Ρόδου), ενώ για τα πολύ μικρά νησιωτικά δίκτυα (π.χ. Αγαθονήσι, Δονούσα) υπερβαίνει τα 900 €/MWhe ή ακόμη προσεγγίζει (π.χ. Αντικύθηρα, Οθωνοί) και τα 1.400 €/MWhe. Οι συγκεκριμένες τιμές καταδεικνύουν τη σημαντική οικονομική επιβάρυνση που υφίστανται οι καταναλωτές όχι μόνο των νησιωτικών περιοχών αλλά και όλης της χώρας (μέσω των χρεώσεων Υ.Κ.Ω. στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος), όπως επίσης και την άμεση εξάρτηση της ηλεκτροπαραγωγής των νησιών μας από το εισαγόμενο ορυκτό πετρέλαιο. Σχήμα 10: Εύρος Κόστους Ηλεκτροπαραγωγής (2020) στα Νησιωτικά Ηλεκτρικά Δίκτυα. 6. Προοπτικές και Προκλήσεις της Εθνικής Ενεργειακής Μετάβασης Ολοκληρώνοντας το Πέμπτο Μέρος της ετήσιας Έκθεσης, που αναφέρεται στην ανάλυση της Ενεργειακής Κατάστασης της χώρας μας, παρατηρείται μια περιορισμένη μείωση της εθνικής κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας (η μείωση εντείνεται στην περίοδο της πανδημίας) καθώς και μια σταθεροποίηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας την τελευταία πενταετία. Ακολούθως, εξετάζοντας τη διαχρονική πορεία του εγχώριου ενεργειακού μίγματος, καθίσταται προφανές ότι στο πλαίσιο της Ενεργειακής Μετάβασης της χώρας μας σε τεχνολογίες μηδενικών (χαμηλών) εκπομπών άνθρακα καταγράφεται μια υπερβολική εξάρτηση της χώρας μας από εισαγόμενες ενεργειακές πηγές (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια), με αποτέλεσμα η ενεργειακή μας αυτονομία να περιορίζεται σε ποσοστό περίπου 18% για το έτος 2020. Επιπλέον, οι έντονες διακυμάνσεις στην τιμή των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων επιβαρύνει σημαντικά τόσο την εθνική οικονομία όσο και τους Έλληνες καταναλωτές. Ως θετική εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί η ενίσχυση των εφαρμογών αξιοποίησης της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, η οποία όμως για να υλοποιήσει τους στόχους που έχουν τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) (το μερίδιο των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το 2030 να υπερβεί το 61%), προϋποθέτει προσεκτικό επανασχεδιασμό και αναβάθμιση του εθνικού ηλεκτρικού δικτύου με ταυτόχρονη δημιουργία κατάλληλων υποδομών αποθήκευσης ενέργειας. Παράλληλα, η χώρα μας θα πρέπει να αξιοποιήσει σε μεγαλύτερο βαθμό το υφιστάμενο υδάτινο δυναμικό, λαμβάνοντας υπόψιν και τα ιδιαίτερα θετικά λειτουργικά χαρακτηριστικά των υδροηλεκτρικών σταθμών, που μπορούν σε σημαντικό βαθμό να υποκαταστήσουν -με κριτήριο την ασφάλεια του εθνικού ηλεκτρικού συστήματος- το σταθεροποιητικό ρόλο των υπό απόσυρση λιγνιτικών μονάδων. Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην προσεκτική εισαγωγή της ηλεκτροκίνησης, ώστε αφενός να αποτελέσει μια καθαρή περιβαλλοντική επιλογή βασισμένη στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και αφετέρου οι απαιτούμενοι σταθμοί φόρτισης να ενταχθούν προγραμματισμένα και ομαλά στα υφιστάμενα ηλεκτρικά δίκτυα, προς εξυπηρέτηση και των Ελλήνων πολιτών. Στο επίπεδο των νησιών μας, επιπλέον των ιδιαίτερα σημαντικών προσπαθειών διασύνδεσης τουλάχιστον των μεγαλύτερων νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην ολοκληρωμένη υλοποίηση υβριδικών ενεργειακών λύσεων ΑΠΕ, με κατάλληλα συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας -περιορισμένης περιβαλλοντικής όχλησης- σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη κάλυψη της ζήτησης νερού και την εφαρμογή λύσεων καθαρής ηλεκτροκίνησης. Σε όλες αυτές τις δράσεις είναι ζωτικής σημασίας η συστηματική και έγκαιρη ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών όχι μόνο για να αποφευχθούν φαινόμενα δυναμικής αντίδρασης αλλά κυρίως για να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των κατοίκων στις ολοκληρωμένες δράσεις για καθαρή ενέργεια μέσα και από τη δημιουργία Ενεργειακών Κοινοτήτων. Συνοψίζοντας την παραπάνω ανάλυση, είναι σημαντικό να τονισθεί ότι για τη βελτίωση της ενεργειακής και περιβαλλοντικής κατάστασης της χώρας μας αρχικά θα πρέπει να ενταθούν οι εθνικές δράσεις εξοικονόμησης και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας στους κύριους ενεργοβόρους κλάδους της οικονομίας (βιομηχανία, εμπορικός και οικιακός τομέας, μεταφορές, δημόσιες υπηρεσίες, κ.λπ.). Επιπλέον, είναι απαραίτητο να υιοθετηθούν και σε επίπεδο εφαρμογής οι πρακτικές της κυκλικής οικονομίας και να ληφθούν υπόψιν με ιδιαίτερη κοινωνική ευαισθησία οι επιπτώσεις του επιχειρούμενου ενεργειακού μετασχηματισμού στις εμπλεκόμενες περιοχές/κοινωνίες της χώρας μας. Αναφορικά με την κάλυψη των εθνικών ενεργειακών αναγκών, είναι προφανές από τα διαθέσιμα στοιχεία ότι για την επίτευξη ενός βιώσιμου (αειφόρου) ενεργειακού μετασχηματισμού απαιτείται η προσεκτική αξιοποίηση του συνόλου του διαθέσιμου δυναμικού ΑΠΕ της χώρας μας (συμπεριλαμβανομένου του υδάτινου αλλά και του θαλάσσιου δυναμικού) σε πλήρη συνδυασμό με την ενίσχυση των ηλεκτρικών μας δικτύων και την ανάπτυξη κατάλληλων συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας ρεαλιστικών διαστάσεων. Στόχος της εθνικής ενεργειακής πολιτικής θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της επάρκειας του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας μας (μεγιστοποίηση της ενεργειακής μας αυτονομίας), η εξασφάλιση των ελάχιστων δυνατών τιμών των ενεργειακών προϊόντων (μηδενισμός της ενεργειακής φτώχειας) και φυσικά η προστασία του περιβάλλοντος, μέσα από βιώσιμες ενεργειακές λύσεις! Απόσπασμα από τα Συμπεράσματα (Πέμπτο Μέρος) της Ετήσιας Έκθεσης Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Πέμπτο Μέρος Ετήσιας Έκθεσης Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Ιωάννης K. Καλδέλλης, Δέσποινα Μπουλογιώργου, Παναγιώτης Τριανταφύλλου Εργαστήριο Ήπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας Περιβάλλοντος, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Σοκ και δέος προκαλούν οι επιπτώσεις στις τιμές της ενέργειας μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ήδη η αγορά της επόμενης μέρας στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας δείχνει τη μέση χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας για την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου στα 235,50 ευρώ/MWh. Μέσα σε μία ημέρα η αύξηση είναι 34,10%, ενώ και η τιμή του φυσικού αερίου TTF ξεπέρασε πια τα 120 ευρώ/MWh και εκτινάχθηκε στα 121,90 ευρώ/MWh, και είναι υψηλότερη πάνω από 36,4% σε σχέση με τη χθεσινή μέρα. Συναγερμός στο οικονομικό επιτελείο Η κατάσταση αυτή σηματοδοτεί συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καθώς το πλήγμα που δέχεται η ελληνική οικονομία είναι βαρύ. Σε μία περίοδο κατά την οποία το ενεργειακό κόστος έβαινε προς αποκλιμάκωση, η τάση αυτή ανακόπτεται βίαια με την ενεργειακή κρίση να φουντώνει ξανά. Η κυβέρνηση αναμένεται να συνεχίσει την επιχορήγηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, αν και αναζητά ενιαία ευρωπαϊκή αντιμετώπιση. Το θέμα, όπως έγραψε σήμερα το πρωί ο ΟΤ θα το αναδείξει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. με θέμα την Ουκρανία. Την ίδια στιγμή συναγερμός έχει σημάνει και για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας. Ο πρωθυπουργός μετά την πρωινή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ όπου συμμετείχε και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας εμφανίστηκε καθησυχαστικός διαβεβαιώνοντας για την ενεργειακή επάρκεια. Συνεδριάζει αύριο η Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων Ωστόσο αύριο το πρωί ο κ. Σκρέκας συγκαλεί εκτάκτως την Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων. Η συνεδρίαση θα διεξαχθεί στις 08:30, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τη συμμετοχή της γενικής γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρας Σδούκου, του προέδρου της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, Αθανάσιου Δαγούμα, του προέδρου και διευθύνοντος Συμβούλου της ΔΕΗ, Γιώργου Στάσση, του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ΑΔΜΗΕ, Μάνου Μανουσάκη, του διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κωνσταντίνου Ξιφαρά και της διευθύνουσας συμβούλου του ΔΕΣΦΑ Μαρίας Ρίτα Γκάλι. Η Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων θα συγκαλείται ανά τακτά διαστήματα, σύμφωνα με πληροφορίες, και όσο διαρκεί η εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία. Επί τάπητος θα μπαίνουν τα δεδομένα αναφορικά με τις ροές φυσικού αερίου στη χώρα και το ύψος και η διάρκεια των αποθεμάτων.

Στις κορυφαίες θέσεις μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται η Ελλάδα, όπως αποκαλύπτουν τα νεότερα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας και του IRENA. Ειδικότερα, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 5η θέση ως προς την χρήση πετρελαίου, στην 6η θέση ως προς την χρήση φυσικού αερίου και στη 13η θέση ως προς την χρήση λιγνίτη και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πυρηνικά και φυσικό αέριο αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μερίδιο στο ενεργειακό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, γεγονός που τροφοδοτεί περαιτέρω την συζήτηση κατά πόσο οι δύο αυτές μορφές ενέργειας συνιστούν «αναγκαίο κακό» για την επίτευξη των στόχων ή όχι. Υπενθυμίζεται ότι η πρόσφατη πρόταση της Κομισιόν για την Ευρωπαϊκή Ταξινομία συμπεριλαμβάνει υπό όρους τόσο τα πυρηνικά όσο και τις μονάδες φυσικού αερίου στις επιλέξιμες δαπάνες για την επίτευξη του net zero, χαρακτηρίζοντάς τις «πράσινες επενδύσεις». Η ανάλυση του ευρωπαϊκού μίγματος ηλεκτροπαραγωγής ανά καύσιμο Λιγνίτης Η Πολωνία με 44 μονάδες είναι η μόνη χώρα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει θέσει ακόμη σαφείς στόχους για την απόσυρση των μονάδων αυτών. Συνολικά, στα 27 κράτη-μέλη υπάρχουν εν λειτουργία 198 εργοστάσια, συνολικής ισχύος 114 GW. Έχει ανακοινωθεί για τα 102 με συνολική ισχύ στα 68 GW ότι θα αποσυρθούν μέσα στα επόμενα χρόνια. Πυρηνική Ενέργεια Η Γαλλία διαθέτει τα περισσότερα εν ενεργεία πυρηνικά εργοστάσια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνολικά διαθέτει 56 εργοστάσια με μέσο όρο ετών λειτουργίας στα 36.1 χρόνια. Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Σουηδία παράγουν περισσότερο από τα ¾ της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από πυρηνικά εργοστάσια στην Ευρώπη των 27. Φυσικό Αέριο Οι νότιες χώρες (Ιταλία, Ελλάδα και Πορτογαλία) χρησιμοποιούν κυρίως αέριο στο ενεργειακό τους μίγμα με ένα εύρος συμμετοχής από 38-51%. Στο σύνολο των 27 κρατών-μελών λειτουργούν 549 μονάδες φυσικού αερίου συνολικής ισχύος 160 GW, ενώ 15 μονάδες με συνολική ισχύ 5 GW βρίσκονται υπό κατασκευή και 79 μονάδες συνδυασμένης ισχύος 39 GW σχεδιάζεται να κατασκευαστούν. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Οι ΑΠΕ αποτελούν κύρια πηγή ενέργειας σε ποσοστό 78-85% για την Δανία και την Λιθουανία. Η Ευρώπη διαθέτει 480 GW σε ΑΠΕ (συμπεριλαμβανομένου της Συμπαραγωγής), εκ των οποίων τα 177 GW είναι αιολικά και 139 GW φωτοβολταϊκά. Η Γερμανία διαθέτει την μεγαλύτερη δυναμικότητα σε ΑΠΕ με 132 GW, εκ των οποίων τα 62 GW είναι αιολικά και τα 54GW φωτοβολταϊκά. Σε ανάλυσή της, η HAEE επισημαίνει ότι η κρίση του φυσικού αερίου με την εκτόξευση των τιμών επέφερε μια «μετατόπιση» ως προς την ενεργειακή μετάβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την τελευταία δεκαετία, ο άνθρακας έχει υποχωρήσει και αντικατασταθεί από μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, το δεύτερο μισό του 2021, λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους, όπως έχει γράψει το energypress, οι νέες μονάδες ΑΠΕ αντικαθιστούν κυρίως το φυσικό αέριο αντί των μονάδων άνθρακα και η τάση αυτή πιθανόν να συνεχιστεί όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίση.