Αναζήτηση στην κοινότητα

Το ΤΕΕ έθεσε σε ανοιχτή δημόσια διαβούλευση, που απευθύνεται κυρίως στον τεχνικό κόσμο της χώρας, σε όσους ασχολούνται με θέματα σχεδιασμού αλλά και σε όσους λαμβάνουν αποφάσεις σε κάθε επίπεδο, την ΤΟΤΕΕ (Τεχνική Οδηγία ΤΕΕ) 20701-6: Βιοκλιματικός σχεδιασμός στον ελλαδικό χώρο. Πρόκειται για μια παντελώς νέα ΤΟΤΕΕ που συνέταξε έμπειρη επιστημονικά και επαγγελματικά ομάδα εργασίας. Η συμβολή ωστόσο τόσο των μελών του ΤΕΕ όσο και της αγοράς και των θεσμικών φορέων είναι πολύτιμη στη διαδικασία οριστικοποίησής της, καθώς για πρώτη φορά θα υπάρξει τέτοιο κείμενο οδηγιών προς τον τεχνικό κόσμο της χώρας. Η διαβούλευση της νέας ΤΟΤΕΕ για τον Βιοκλιματικό Σχεδιασμό θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι 14/3/2022. Τα κείμενα των σχεδίων όλων των ΤΟΤΕΕ, όπως ετοιμάζονται, είναι ανηρτημένα στην ειδική ιστοσελίδα του ΤΕΕ: https://web.tee.gr/anatheorisi-methodologikoy-plaisioy-energeiakoy-schediasmoy-ktirion/ Υπενθυμίζεται ότι το ΤΕΕ προχωρά σε αναθεώρηση των Τεχνικών Οδηγιών ΤΕΕ που αφορούν τον τομέα της ενέργειας στα κτίρια αλλά και την καθιέρωση νέων Τεχνικών Οδηγιών ΤΕΕ που μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν. Η θεσμοθέτηση των νέων ΤΟΤΕΕ θα οδηγήσει και σε αναθεώρηση του ισχύοντος ΚΕνΑΚ (Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων) σε δεύτερο χρόνο, σύμφωνα με τις νομοθετικές και κανονιστικές εξελίξεις, όπως θα αποφασίσει το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και ενέργειας. Σχετικά με το θέμα, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός δήλωσε: «Το ΤΕΕ εξαρχής στηρίζει την προσπάθεια της χώρας να προσαρμοστεί στις βέλτιστες διαθέσιμες παγκοσμίως τεχνικές, ειδικά στον κτιριακό τομέα και στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας, με βάση τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Για αυτό το λόγο ανέλαβε την πρωτοβουλία σύνταξης και αναθεώρησης του ΚΕΝΑΚ, την έκδοση Τεχνικών Οδηγιών για επιμέρους μεθοδολογίες και στηρίζει έμπρακτα, όχι στα λόγια, την τεχνική τεκμηρίωση για να μπορούν οι μηχανικοί και κάθε επιστήμονας να κάνει με το δυνατόν πιο ολοκληρωμένο τρόπο τη δουλειά του. Η αναγκαιότητα να προχωρούμε σε επενδύσεις εγχώριας παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, σε εξοικονόμηση ενέργειας και σε έργα με πράσινο, βιοκλιματικό σχεδιασμό πηγάζει πλέον από την κοινή λογική: εξοικονομούμε πόρους, μειώνουμε τις εκπομπές ρύπων, κάνουμε πιο βιώσιμη τη ζωή στις πόλεις, εξοικονομούμε χρήματα, διασφαλίζουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια και επάρκεια. Η διαβούλευση που ανακοινώνουμε για τη νέα ΤΟΤΕΕ που αφορά τον βιοκλιματικό σχεδιασμό στη χώρα μας, πρέπει να είναι ουσιαστική και για αυτό καλώ όλους τους συναδέλφους με εμπειρία να καταθέσουν τις παρατηρήσεις και προτάσεις τους. Αποτελούν μέρος μιας συνολικής προσπάθειας εκσυγχρονισμού και προσαρμογής στις μελλοντικές ανάγκες του συνόλου των εργαλείων και κειμένων για την ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση.» Γιατί μια νέα ΤΟΤΕΕ για τον Βιοκλιματικό Σχεδιασμό Καίρια σύγχρονα ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η κατασπατάληση φυσικών πόρων και η υποβάθμιση του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, σχετίζονται άμεσα με την κατασκευή και τη λειτουργία των κτιρίων σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Ο σχεδιασμός των κτιρίων αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Η προσέγγιση του βιοκλιματικού σχεδιασμού στοχεύει στην ανακατεύθυνση των αρχών σχεδιασμού του δομημένου περιβάλλοντος προς αειφορικές λύσεις, που περιλαμβάνουν την αξιοποίηση τοπικών ιδιαιτεροτήτων και κλιματικών συνθηκών, την ορθή διαχείριση φυσικών πόρων, τη συνεισφορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την υιοθέτηση τεχνικών και υλικών που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον ή την υγεία των ανθρώπων. Η παρούσα Τεχνική Οδηγία αποσκοπεί στην ανασκόπηση των διαθέσιμων στοιχείων, των δυνατοτήτων και των περιορισμών της εφαρμογής των αρχών του βιοκλιματικού σχεδιασμού στα κτίρια, στις κλιματικές ζώνες της Ελλάδας, με άξονα την αξιοποίηση σχεδιαστικών επιλογών για τη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων, λαμβάνοντας υπόψη και την ανάγκη τεκμηρίωσης των σχεδιαστικών επιλογών των μελετών ενεργειακής απόδοσης κτιρίων. Σκοπός της Οδηγίας είναι πολλαπλός: να καθορίσει μια κοινή ορολογία και «γλώσσα» για όλους τους μηχανικούς που συνεργάζονται για την σύνταξη μιας Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης, να εξηγήσει ουσιώδεις και βασικές αρχές που χρησιμοποιούνται από άλλες Τεχνικές Οδηγίες και το εθνικό λογισμικό βάσης υπολογισμών ΤΕΕ-Κ.Εν.Α.Κ., να προσφέρει στον μελετητή αξιοποιήσιμα εργαλεία για το σχεδιασμό καθώς και για τις αποφάσεις κατά τη σύνθεση για την πρακτική ενσωμάτωση βιοκλιματικών στοιχείων σε κτίρια τόσο του αστικού χώρου όσο και της εκτός σχεδίου δόμησης. να λειτουργήσει επικουρικά στις υφιστάμενες Τεχνικές Οδηγίες για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και να καλύψει την τεκμηρίωση ζητημάτων που αφορούν: Ø σε επιλογές σχεδιασμού, χωροθέτησης και διαστασιολόγησης δομικών στοιχείων και συστημάτων όπως ανοίγματα και συστήματα ηλιοπροστασίας, γεωμετρικές αναλογίες κελύφους, μέγεθος, θέση και προσανατολισμός ανοιγμάτων, που ήδη λαμβάνονται υπόψη στους υπολογισμούς του λογισμικού ΤΕΕ ΚΕΝΑΚ, όμως δεν αξιολογούνται πλήρως, λόγω της σχεδιαστικής ταύτισης με το κτίριο αναφοράς. Ø σε επιλογές σχεδιασμού, χωροθέτησης και διαστασιολόγησης δομικών στοιχείων και συστημάτων που ως τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη στους υπολογισμούς του λογισμικού ΤΕΕ Κ.Εν.Α.Κ. (αλλά πλέον λαμβάνονται), όπως παθητικά ηλιακά συστήματα, φυτεμένα δώματα και φυτεύσεις σε κατακόρυφες επιφάνειες. Ø τον τρόπο διαχείρισης και τον υπολογισμό ποσοτικών δεδομένων για επιλογές σχεδιασμού και συστήματα που δεν λαμβάνονται στους υπολογισμούς του λογισμικού ΤΕΕ ΚΕΝΑΚ, όπως η επίδραση του διαμπερούς αερισμού, του νυχτερινού δροσισμού κ.ά. Η οδηγία αντιμετωπίζει το βιοκλιματικό σχεδιασμό του κτιρίου, που αφορά κυρίως την ενεργειακή του συμπεριφορά, ως ένα υποσύνολο του αειφορικού σχεδιασμού, όπως αναλύεται και στο τελευταίο κεφάλαιο. Τι περιλαμβάνει η νέα ΤΟΤΕΕ για τον Βιοκλιματικό Σχεδιασμό Η Τεχνική Οδηγία διαρθρώνεται σε επτά ενότητες, οι οποίες περιλαμβάνουν συνοπτικά τις κυριότερες παραμέτρους του βιοκλιματικού σχεδιασμού για τα κτίρια, καθώς και συγκριτικά αποτελέσματα ποσοτικών δεδομένων που προκύπτουν από τις διάφορες επιλογές σχεδιασμού. Στην πρώτη ενότητα αναπτύσσονται οι βασικές αρχές και οι στόχοι του βιοκλιματικού σχεδιασμού καθώς και οι κύριες περιβαλλοντικές παράμετροι και σχεδιαστικές επιλογές που επηρεάζουν την περιβαλλοντική και ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων. Στη δεύτερη ενότητα διερευνώνται μέθοδοι αξιολόγησης της απόδοσης του κελύφους ως προς τον σχεδιασμό του και τα χαρακτηριστικά των δομικών στοιχείων του. Δίνονται απλοποιητικές σχέσεις συσχέτισης απωλειών και ηλιακών κερδών, με αντίστοιχα παραδείγματα και νομογράμματα, ώστε ο/η μελετητής/ήτρια να μπορεί, με τη χρήση τους κατά τον σχεδιασμό του κτιρίου, να λαμβάνει εύκολα αποφάσεις σχετικά με τη βιοκλιματική στρατηγική που θα ακολουθήσει. Στην τρίτη ενότητα αναφέρονται οι μέθοδοι παθητικής θέρμανσης των κτιρίων και οι σχεδιαστικές επιλογές που ενισχύουν τα ηλιακά κέρδη και περιορίζουν τις θερμικές απώλειες. Επίσης, παρουσιάζονται ενδεικτικά συγκριτικά αποτελέσματα της χωροθέτησης ανοιγμάτων με διαφορετικό μέγεθος και προσανατολισμό και της εφαρμογής διαφορετικών παθητικών ηλιακών συστημάτων σε τυπικό κτίριο ως προς τις ενεργειακές απαιτήσεις για θέρμανση και ψύξη. Στην τέταρτη ενότητα αναφέρονται οι μέθοδοι φυσικού δροσισμού των κτιρίων και οι σχεδιαστικές επιλογές που περιορίζουν τα θερμικά κέρδη, αξιοποιούν τη θερμική μάζα των δομικών στοιχείων για τη συγκράτηση θερμότητας και ενισχύουν την αποβολή θερμότητας. Επίσης παρουσιάζονται ενδεικτικά συγκριτικά αποτελέσματα της εφαρμογής διαφορετικών συστημάτων ηλιοπροστασίας και διαφορετικών μεθόδων φυσικού αερισμού σε τυπικό κτίριο ως προς τις ενεργειακές απαιτήσεις για θέρμανση και ψύξη. Στην πέμπτη ενότητα αναφέρονται μέθοδοι ενίσχυσης του φυσικού φωτισμού στο εσωτερικό των κτιρίων και σχεδιαστικές επιλογές μεγέθους και χωροθέτηση ανοιγμάτων, διαχείρισης ιδιοτήτων επιφανειών και προσθήκης συμπληρωματικών συστημάτων. Στην έκτη ενότητα αναφέρονται μέθοδοι βελτίωσης του μικροκλίματος στο περιβάλλον των κτιρίων και σχεδιαστικές επιλογές για τη διαχείριση των συνθήκων στον υπαίθριο χώρο που συνεπικουρούν στη μείωση των απαιτήσεων ψύξης ή και θέρμανσης των κτιρίων. Επίσης, παρουσιάζονται ενδεικτικά συγκριτικά αποτελέσματα προσομοιώσεων της εφαρμογής φυτεμένων δωμάτων και κατακόρυφων φυτεύσεων σε όψεις διαφορετικού προσανατολισμού σε τυπικό κτίριο ως προς τη μεταβολή της θερμοκρασίας περιβάλλοντος εξωτερικά του κελύφους του κτιρίου. Στην τελευταία ενότητα γίνεται μια σύντομη αναφορά σε ορισμένες επιπλέον παραμέτρους του σχεδιασμού που αφορούν στη διαχείριση των υλικών με κριτήριο τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο σύνολο του κύκλου ζωής τους. Περιλαμβάνονται επίσης επτά παραρτήματα τα οποία περιέχουν πρόσθετες τεχνικές πληροφορίες και λεπτομέρειες, αναλυτικές υπολογιστικές σχέσεις και μεθόδους τεκμηρίωσης Γιατί αλλάζει τώρα το μεθοδολογικό πλαίσιο του ενεργειακού σχεδιασμού κτιρίων στη χώρα Οι νομοθετικές και κανονιστικές εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο αλλά και οι τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων ετών, δημιούργησαν την ανάγκη να επικαιροποιηθεί το εθνικό μεθοδολογικό πλαίσιο σχεδιασμού των κτιρίων και της αξιολόγησης της ενεργειακής αποδοτικότητας τους. Όπως είναι γνωστό, η Πολιτεία, με βάση τις ευρωπαϊκές οδηγίες, έχει καθιερώσει υποχρέωση όλα τα νέα κτίρια να σχεδιάζονται ως κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (nZeb). Η υποχρέωση αυτή ισχύει από 1/1/2019 για όλα τα δημόσια κτίρια, από 1/1/2021 ισχύει για τα υπόλοιπα κτίρια εκτός κατοικίας, ενώ από 1/6/2021 ενεργοποιείται η ανωτέρω υποχρέωση και για τα κτίρια κατοικίας. Με βάση τον ορισμό που έχει δοθεί από το ΥΠ.ΕΝ. για να χαρακτηριστεί ένα κτίριο ως «σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας» (nZeb) πρέπει ενεργειακά να κατατάσσεται στην κατηγορία “Α” ή υψηλότερα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ένα τέτοιο κτίριο πρέπει να καταναλώνει λιγότερη από τη μισή ενέργεια από αυτή που θα κατανάλωνε αν ήταν κατασκευασμένο με τις ελάχιστες προδιαγραφές που τέθηκαν με τον πρώτο Κ.Εν.Α.Κ. (του 2011), γεγονός που «αυστηροποιεί» αρκετά και θέτει ιδιαίτερες προκλήσεις στον σχεδιασμό των νέων κτιρίων. Οι εξελίξεις αυτές συνδυάζονται, παράλληλα, με τους νέους εφαρμοστικούς κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ενεργειακή αποδοτικότητα των συσκευών (Ecodesign και Energy Labelling), που ήδη ισχύουν, για το σύνολο των προϊόντων που εγκαθίσταται στα κτίρια. Σε αυτό το πλαίσιο και μετά από σχετικό μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφηκε ανάμεσα στο ΥΠΕΝ και το ΤΕΕ, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας αναθεωρεί στο σύνολο τους τις Τεχνικές Οδηγίες που αφορούν στον ενεργειακό σχεδιασμό των κτιρίων και εκδίδει μια σειρά από νέες Τεχνικές Οδηγίες που έχουν σκοπό να βοηθήσουν τον τεχνικό κόσμο να ανταπεξέλθει στις σύγχρονες απαιτήσεις σχεδιασμού των νέων κτιρίων. Ειδικότερα προγραμματίζονται τα εξής: Υπό αναθεώρηση: Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1: Αναλυτικές εθνικές προδιάγραφες παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης. Αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη έκδοση. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-2: Θερμοφυσικές ιδιότητες δομικών υλικών και έλεγχος της θερμομονωτικής επάρκειας των κτιρίων. Αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη έκδοση. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4: Οδηγίες και έντυπα εκθέσεων ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων, συστημάτων θέρμανσης και συστημάτων κλιματισμού. Αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη έκδοση. Νέα έκδοση – νέες ΤΟΤΕΕ: Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-6: Βιοκλιματικός σχεδιασμός στον ελλαδικό χώρο. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-7: Τεχνητός και Φυσικός Φωτισμός κτιρίων. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-8: Εγκαταστάσεις αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε κτίρια. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-9: Οικονομική αξιολόγηση ενεργειακών επενδύσεων. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-10: Στοιχεία υπολογισμού εγκαταστάσεων θέρμανσης – ψύξης – αερισμού (κλιματισμού) ζεστού νερού χρήσης κτιριακών χώρων. Τα κείμενα των ΤΟΤΕΕ (υπό αναθεώρηση και υπό έκδοση) αναρτούνται σταδιακά προς διαβούλευση με την ολοκλήρωση της επεξεργασίας τους από τις ομάδες που τις μελετούν. Οι ΤΟΤΕΕ που αναθεωρούνται παραμένουν προς διαβούλευση 2-3 εβδομαδες ενώ οι νέες ΤΟΤΕΕ για 5 εβδομάδες. Ακολούθως, οι παρατηρήσεις και τα σχόλια συγκεντρώνονται και ακολουθεί το στάδιο της ενσωμάτωσης. Κατόπιν, μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας τους και την υιοθέτηση από το ΤΕΕ προς γενική χρήση (η οποία εκτιμάται ότι θα ολοκληρώνεται εντός λίγων μηνών), θα αποστέλλονται στο αρμόδιο ΥΠΕΝ για τις δικές του ενέργειες (πχ έκδοση σε ΦΕΚ). Λίγα λόγια για τις ΤΟΤΕΕ Το ΤΕΕ – ως Τεχνικός Σύμβουλος της Πολιτείας – έχει συνδράμει καθοριστικά σε ανάλογα θέματα που αφορούν στον κτιριακό τομέα, τα έργα υποδομής αλλά και την ενεργειακή αποδοτικότητα στη χώρα μας, όπως οι ΤΟΤΕΕ για τα κτίρια, η ΤΟΤΕΕ Οδοφωτισμού, το Παρατηρητήριο Ενέργειας του ΤΕΕ, η λειτουργία του ως Εθνικός Συντονιστής του Συμφώνου των Δημάρχων για την Ενέργεια και την Κλιματική Αλλαγή αλλά και ως Εθνικού Τμήματος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ενέργειας (WEC). Οι Τεχνικές Οδηγίες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΟΤΕΕ), ιστορικά και παγίως, στοχεύουν να καλύψουν υπάρχοντα – κάθε φορά – κενά στις Ελληνικές Τεχνικές Προδιαγραφές που διέπουν τον κατασκευαστικό και τον παραγωγικό τομέα και αποτελούν την σταθερή επιβεβαίωση της πολιτικής του ΤΕΕ να συμβάλλει στη δημιουργία τεχνολογικής υποδομής στη Χώρα μας. Τα κείμενα των ΤΟΤΕΕ δίνουν συστάσεις σχετικές με το σχεδιασμό, την επιλογή των υλικών και εξαρτημάτων, την κατασκευή, την εγκατάσταση, τη συντήρηση και την χρήση ενός τεχνικού έργου. Με αυτά τα κείμενα προωθείται ο στόχος του ΤΕΕ να δοθεί συγκεκριμένο περιεχόμενο και να καθορισθούν οι κανόνες της τέχνης και της επιστήμης σε όλα τα στάδια της ζωής ενός τεχνικού έργου (σχεδιασμός, μελέτη, κατασκευή, επίβλεψη, παραλαβή, συντήρηση, χρήση). Οι ΤΟΤΕΕ αποτελούν οδηγίες του μεγαλύτερου επιστημονικού φορέα της χώρας και του επαγγελματικού φορέα των Ελλήνων Διπλωματούχων Μηχανικών προς τον τεχνικό κόσμο και τυχόν υποχρεωτική εφαρμογή τους καθιερώνεται μόνο με απόφαση του αρμόδιου υπουργού με ΥΑ που δημοσιεύεται σε ΦΕΚ. Στα κείμενα υπάρχει συχνή αναφορά σε πρότυπα ΕΛΟΤ και όπου δεν υπάρχουν, σε διεθνή πρότυπα (ISO, Ευρωπαϊκά) ή αναγνωρισμένα εθνικά πρότυπα (DIN, BS, AFNOR κλπ). Αυτό, γιατί πιστεύουμε πως πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους τους Έλληνες Τεχνικούς η χρήση σε όλα τα στάδια της εργασίας τους των Τεχνικών Προτύπων. Οι ΤΟΤΕΕ φιλοδοξούν να αποτελούν καθημερινό εργαλείο όλων των συντελεστών (και όχι μόνο των Μηχανικών) που συνεργάζονται στην εκτέλεση του έργου.

Τα επόμενα βήματα για την ολοκλήρωση της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η ολοκλήρωση των σταθμών διοδίων και η πιστοποίηση των σηράγγων περιγράφονται στην τελευταία έκθεση αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από την ΕΕ (Enhanced Surveillance Report). Όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση, οι ελληνικές αρχές επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να προχωρήσουν στην ολοκλήρωση και λειτουργία των σταθμών διοδίων, καθώς και στην ολοκλήρωση των εργασιών και την αδειοδότηση όλων των σηράγγων. Σύμφωνα με τα όσα υποβλήθηκαν κατά το τελευταίο χρονοδιάγραμμα της επανεξέτασης, οι ελληνικές αρχές ξεκίνησαν τις κατασκευαστικές εργασίες για δύο πλευρικούς σταθμούς διοδίων (Χαλάστρα) στα μέσα Φεβρουαρίου 2022 και συνεχίστηκαν οι κατασκευαστικές εργασίες σε τέσσερις επιπλέον σταθμούς διοδίων (τρεις πλευρικούς και έναν μετωπικό). Εκκρεμεί η έναρξη της κατασκευής στους δύο τελευταίους πλευρικούς σταθμούς διοδίων, όπου πρέπει να αποφασιστεί η τεχνική επίλυση ανοιχτού θέματος. Συνολικά, σήμερα λειτουργούν 17 από τους 18 μετωπικούς σταθμούς διοδίων και 31 από τους 40 πλευρικούς σταθμούς διοδίων. Όσον αφορά την αδειοδότηση των υπόλοιπων 16 σηράγγων στην κατηγορία Ε (δηλ. εξαιρουμένης της μεταφοράς επικίνδυνου φορτίου), ολοκληρώθηκε μια μελέτη τον Ιανουάριο του 2022, η οποία παρέχει σαφήνεια ως προς το ποιες πρόσθετες εργασίες θα χρειαστούν. Επίσης, έως το τέλος Απριλίου 2022 αναμένεται να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει ένας μετωπικός και τρεις πλευρικοί σταθμοί διοδίων, η αδειοδότηση κατηγορίας Ε επτά σηράγγων και η υποβολή του φακέλου στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Αντίστοιχα, μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 2022 αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία οι δύο πλευρικοί σταθμοί διοδίων στη Χαλάστρα και οι υπόλοιπες σήραγγες να αδειοδοτηθούν στην κατηγορία Ε. Το οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής έχει προγραμματιστεί για το τέλος του 2022. Σημειώνεται ότι η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – EGIS PROJECTS θα αναλάβει τη διαχείριση της Εγνατίας Οδού και τους τρεις κάθετους άξονες για χρονικό διάστημα 35 ετών. Του Φώτη Φωτεινού

Αφού γνώρισε σταθερή ετήσια αύξηση από το 2014 έως το 2020, ο ρυθμός κατασκευών νέων ξενοδοχείων στην Ευρώπη επιβρανδύθηκε από το δεύτερο τρίμηνο του 2020, καθώς η πανδημία οδήγησε σε ακύρωση μεγάλο αριθμό έργων. Σύμφωνα με την Lodging Econometrics η εικόνα άλλαξε θεαματικά στο τέλος του 4ου τριμήνου του 2021, με τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ευρώπη να είναι σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα από αυτά στο τέλος του 2019 (1.824 έργα και 295.152 δωμάτια). Ταυτόχρονα, τα ανακοινωθέντα έργα ανακαίνισης και μετατροπής και ο αριθμός των δωματίων έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 433 έργων/62.368 δωμάτια, σημειώνοντας αύξηση 19% όσο αφορά σε έργα και 21% όσον αφορά στα δωμάτια σε ετήσια βάση. Τους επόμενους 12 μήνες αναμένεται να ξεκινήσουν να κατασκευάζονται πανευρωπαϊκά 470 ξενοδοχεία/72.194 δωμάτια, σημειώνοντας πτώση μόλις 1% (έργα) και 3% (δωμάτια) σε ετήσια βάση. Οι προοπτικές δείχνουν έκρηξη νέων κατασκευών καθώς τα έργα που βρίσκονται στο αρχικό στάδιο του σχεδιασμού αυξήθηκαν κατά 7% σε ετήσια βάση, φτάνοντας το 4ο τρίμηνο του 21ου έτους τα 494 έργα που αντιστοιχούν σε 80.060 δωμάτια. Ο χάρτης των νέων ξενοδοχείων Τα περισσότερα έργα δρομολογούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο (313 έργα/48.770 δωμάτια), και ακολουθεί η Γερμανία (με 277 έργα/48.827 δωμάτια), η Γαλλία (159 έργα/19.003 δωμάτια), η Πορτογαλία (119 έργα/14.362 δωμάτια) και η Πολωνία (85 έργα/12.285 δωμάτια). Πρωταθλήτρια σε νέα έργα είναι η ξενοδοχειακή αλυσίδα Accor με 300 έργα/42.846 δωμάτια. Ακολουθεί το Hilton με αριθμούς ρεκόρ για την εταιρεία 216 έργων που αντιστοιχούν σε 33.130 δωμάτια. Τρίτη η Marriott International με 211 έργα/33.353 δωμάτια και τέταρτη η InterContinental Hotels Group (158 έργα/23.486 δωμάτια). Αυτές οι τέσσερις εταιρείες αναπτύσσουν το 49% των έργων που βρίσκονται συνολικά σε εξέλιξη. Οργασμός κατασκευής νέων ξενοδοχείων και στην Ελλάδα Οργασμός ανάπτυξης νέων ξενοδοχείων και στην Ελλάδα παρά τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας που είχαν σαν συνέπεια τις πολύ χαμηλές πληρότητες, το 2021. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η gbr Consulting, για λογαριασμό της Ενωσης Ξενοδοχείων Αθηνών Αττικής Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) μόνο στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών σημειώθηκε αύξηση των ξενοδοχείων 5 αστέρων κατά 17%, των ξενοδοχείων 4 αστέρων κατά 7% και των ξενοδοχείων 2 αστέρων κατά 3% σε σύγκριση με το 2020. Σε ό,τι αφορά τα δωμάτια ξενοδοχείων, σημειώθηκε αύξηση 4% και 6% για τις μονάδες 5 και 4 αστέρων αντίστοιχα. Σε ετήσια βάση στην Αττική ο συνολικός αριθμός ξενοδοχείων αυξήθηκε 2,6% και των δωματίων ξενοδοχείων κατά 2,8%. Δυναμικά επεκτείνονται και οι διεθνείς αλυσίδες στην ελληνική ξενοδοχειακή αγορά με πρωταθλήτρια τη Marriott με 667 δωμάτια ενώ από κοντά ακολουθεί και η Ηilton Συγκεκριμένα η Marriott, φέρνει το brand W στην Ελλάδα στο Costa Navarino στην Πύλο της Μεσσηνίας, έπειτα από συμφωνία με την ΤΕΜΕΣ. Το νέο ξενοδοχείο θα βρίσκεται στο Navarino Waterfront, τη νέα περιοχή ανάπτυξης της Costa Navarino, και θα διαθέτει 246 μοντέρνα δωμάτια, σουίτες και βίλες, πολλές από τις οποίες με ιδιωτικές πισίνες. Τον Μάρτιο κάνει το ντεμπούτο του στην ξενοδοχειακή αγορά της Αθήνας το brand της Marriott Moxy με Moxy Athens City στην πλατεία Ομονοίας, στο ακίνητο, ιδιοκτησίας του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, που μέχρι πριν από μερικά χρόνια στέγαζε το Ειρηνοδικείο Αθηνών. Το ξενοδοχείο, δυναμικότητας 200 δωματίων, αναπτύσσεται μετά τη ριζική ανακατασκευή του Σαρόγλειου Μεγάρου, που έχει μισθωθεί για 25 χρόνια από την Dimand και μετά την ολοκλήρωσή του θα περάσει στο χαρτοφυλάκιο της Prodea Investments ΑΕΕΑΠ. Τον Ιούνιο του 2022 στη Μεσαριά Σαντορίνης θα λειτουργήσει το NOŪS δυναμικότητας 121 δωματίων υπό τα Design Hotels, ενός premium brand που επίσης περιλαμβάνεται στο portfolio των σημάτων της Marriott. Τέλος τον Ιούλιο θα ανοίξει στη Θεσσαλονίκη υπό την ομπρέλα της Marriott, το Monasty by Autograph Collection. Όσον αφορά στην Hilton παρά τις αλλαγές στο εμβληματικό ξενοδοχείο των Αθηνών η φίρμα ενισχύει το χαρτοφυλάκιο των ξενοδοχείων της στην ελληνική αγορά Το Hilton Athens, θα λειτουργήσει μετά την μεγάλη ανακατασκευή που βρίσκεται σε εξέλιξη υπό το σήμα Conrad και θα διαθέτει 280 δωμάτια και σουίτες, ενώ οι 50 πολυτελείς κατοικίες που θα κατασκευαστούν θα λειτουργήσουν υπό τα brands Conrad Residences και Waldorf Astoria Residences της Hilton. Για πρώτη φορά έρχεται στην Ελλάδα, το σήμα της συγκεκριμένης αλυσίδας Hampton by Hilton στο Hampton by Hilton Piraeus στο Μικρολίμανο, μία μονάδα δυναμικότητας 83 δωματίων, του ομίλου SCD (Θεόδωρος Δουζόγλου). Η συμφωνία με τον Όμιλο προβλέπει και την επαναλειτουργία του ιστορικού ξενοδοχείου Πεντελικόν στην Κηφισιά δυναμικότητας 117 δωματίων ως ένα από τα ξενοδοχεία της υπό το σήμα της Hilton Curio. Τέλος υπό το σήμα Curio by Hilton θα λειτουργήσει και το Sea Breeze Santorini Beach Resort, στη Σαντορίνη, δυναμικότητας 37 δωματίων.

Με 11.600.000 ευρώ χρηματοδοτούνται έργα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού που αφορούν το πρόγραμμα Πολιτιστικών Διαδρομών, ειδικά για τη Βόρεια Ελλάδα, τα οποία έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Όπως πληροφορεί ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, πρόκειται για τις Πολιτιστικές Διαδρομές «Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου» και «Πολιτιστική Εγνατία Οδός», όπου έχουν ενταχθεί έως τώρα έργα συνολικού προϋπολογισμού 2.700.000 ευρώ και 8.900.000 ευρώ αντίστοιχα. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση: 1. «Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου» έχουν ενταχθεί έως τώρα έργα συνολικού προϋπολογισμού 2.700.000 ευρώ: Ανάδειξη και ενεργειακή αναβάθμιση της βασιλικής της Παναγίας Αχειροποιήτου (5ος αι.), προϋπολογισμού 500.000 ευρώ, ενός από τα σημαντικότερα παλαιοχριστιανικά μνημεία της Θεσσαλονίκης. Ανάδειξη και ενεργειακή αναβάθμιση του ναού της του Θεού Σοφίας, προϋπολογισμού 850.000 ευρώ, ενός από τους σπουδαιότερους βυζαντινούς ναούς της πόλης. Μαζί με το λεγόμενο αγίασμα του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου συνιστούν ενιαίο αρχαιολογικό χώρο. Αποκατάσταση και ανάδειξη του ναού του Χριστού Παντοκράτορα Βεροίας (15ος – 17ος αι. ), που διασώζει ένα πολύ ενδιαφέρον σύνολο τοιχογραφιών του 16ου και του 17ου αιώνα και της τρίκλιτης βασιλικής της Αγίας Άννας, στον αρχαιολογικό χώρο του Αγίου Παταπίου Βεροίας, που αποτελεί ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον παράδειγμα μνημειακού ναού του 18ου-19ου αι., προϋπολογισμού 850.000 ευρώ. Κατά μήκος της χερσαίας Διαδρομής που ακολούθησε ο Απόστολος Παύλος στη Θράκη και τη Μακεδονία, αλλά και σε άλλους σταθμούς της περιοδείας τους στην Ελλάδα δημιουργούνται ήπιες και ψηφιακές υποδομές πληροφόρησης, προϋπολογισμού 500.000 ευρώ. Η συγκεκριμένη διαδρομή με πολιτιστικό, περιπατητικό και προσκυνηματικό χαρακτήρα εκτείνεται σε μήκους 300 περίπου χιλιομέτρων, εντός των διοικητικών ορίων των Περιφερειών Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας, περιλαμβάνοντας τους σταθμούς της Β’ Αποστολικής Περιοδείας: την Καβάλα (αρχαία Νεάπολη), τους Φιλίππους, την Αμφίπολη, την Απολλωνία, τη Θεσσαλονίκη, τη Βέροια και τη Μεθώνη της Πιερίας. Στους παραπάνω σταθμούς προστίθενται ακόμη πέντε τους οποίους ο Παύλος επισκέφθηκε ταξιδεύοντας δια θαλάσσης: η Σαμοθράκη, η Αθήνα, οι Κεγχρεές, η Αρχαία Κόρινθος και η Νικόπολη. 2. «Πολιτιστική Εγνατία Οδός», έχουν ενταχθεί έως τώρα έργα συνολικού προϋπολογισμού 8.900.000 ευρώ: Συντήρηση και αποκατάσταση του περίκεντρου ναού της Μαξιμιανούπολης (11ος-13ος αι.) στη Ροδόπη, προϋπολογισμού 1.500.000 ευρώ. Ο κυρίως ναός παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Εχει σχήμα εξαγώνου με ανεξάρτητο τριμερές ιερό στα ανατολικά, επιμήκη διώροφο νάρθηκα στα δυτικά και βαπτιστήριο προσκολλημένο στο βόρειο πέρας του νάρθηκα. Ανάδειξη του μνημειακού συνόλου της Ροτόντας στην Θεσσαλονίκη, ιστορικού διατηρητέου μνημείου και Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Οι εργασίες, προϋπολογισμού 550.000 ευρώ, περιλαμβάνουν εξειδικευμένες επεμβάσεις συντήρησης και αποκατάστασης βλαβών στο μνημείο. Συντήρηση και αποκατάσταση των Παλαιολόγειων τοιχογραφιών στους Ναούς της Αγίας Αικατερίνης, του Αγίου Νικόλαου Ορφανού και του Προφήτη Ηλία, συνολικού προϋπολογισμού 450.000 ευρώ. Οι τοιχογραφίες των τριών αυτών ναών, κηρυγμένων ιστορικών και διατηρητέων μνημείων, και ενταγμένων στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, αποτελούν έργα αντιπροσωπευτικά της υψηλής καλλιτεχνικής παραγωγής της Θεσσαλονίκης κατά την παλαιολόγεια περίοδο και καταδεικνύουν τη σπουδαιότητα της πόλης ως σημαντικό πνευματικό κέντρο της εποχής. Αποκατάσταση και ανάδειξη του λουτρού Μπέη Χαμάμ, προϋπολογισμού 1.500.000 ευρώ. Το οθωμανικό μνημείο, γνωστό και ως «Λουτρά Παράδεισος», είναι το πρώτο δημόσιο κτήριο που ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη μετά την οριστική κατάκτησή της από τους Οθωμανούς το 1430. Συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη του βυζαντινού κάστρου των Μογλενών (Χρυσής), προϋπολογισμού 1.850.000 ευρώ, στην Αλμωπία Πέλλας. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους βυζαντινούς οχυρωμένους οικισμούς της περιοχής, που λειτούργησε ως διοικητικό και εκκλησιαστικό κέντρο, καθώς αποτέλεσε έδρα ομώνυμου Θέματος και Επισκοπής. Αποκατάσταση του Τεμένους Ορτά (15ος αι.) στη Βέροια, προϋπολογισμού 450.000 ευρώ. Το Τέμενος, ένα από τα αρχαιότερα του ελλαδικού χώρου, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, πολύ κοντά στην πρόσφατα αποκαταστημένη και επισκέψιμη Παλαιά Μητρόπολη. Το μνημείο, του οποίου η διαδικασία απαλλοτρίωσης υπέρ του ΥΠΠΟΑ μόλις ολοκληρώθηκε, αντιμετωπίζει σοβαρότατο πρόβλημα ετοιμορροπίας, καθώς κατακόρυφες διαμπερείς ρηγματώσεις σε όλες τις τοιχοποιίες και διευρυμένες ρωγμές στον τρούλο το καθιστούν στατικά ανεπαρκές. Στην Καστοριά έχουν συμπεριληφθεί τρία έργα: Αποκατάσταση και Ανάδειξη του Τεμένους Κουρσούμ, Αποκατάσταση Βυζαντινού Ναού Ταξιαρχών Μητροπόλεως, Συντήρηση τοιχογραφιών Ι.Μ. Παναγίας Μαυριώτισσας, συνολικού προϋπολογισμού 2.100.000 ευρώ. Επί του ίχνους της αρχαίας Εγνατίας Οδού, μιας οδού με ζωή από την αρχαιότητα έως τα νεώτερα χρόνια, η οποία, συνδέοντας την Αδριατική με τον Εύξεινο, αποτέλεσε γέφυρα Ανατολής και Δύσης και αναβίωσε στις μέρες μας ως σύγχρονος οδικός άξονας, διασχίζοντας την Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Θράκη, δημιουργούνται ήπιες και ψηφιακές υποδομές πληροφόρησης, προϋπολογισμού 500.000 ευρώ. Η προτεινόμενη πολιτιστική διαδρομή έχει διαχρονικό χαρακτήρα, ταξιδεύοντας τον επισκέπτη στο χώρο και το χρόνο και αναδεικνύοντας τον κομβικό ρόλο της αρχαίας Εγνατίας για την οικιστική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη των περιοχών του βορειοελλαδικού χώρου.

Στην αξιοποίηση της μαρίνας μεγάλων σκαφών αναψυχής (mega yachts) στην Κέρκυρα προχωρά το ΤΑΙΠΕΔ, εταιρεία μέλος του Υπερταμείου (ΕΕΣΥΠ), στο πλαίσιο της στρατηγικής του για την ανάπτυξη περιουσιακών στοιχείων με σημαντικό τοπικό αποτύπωμα και την ενίσχυση της τουριστικής ανάπτυξης. H αδειοδοτημένη μαρίνα μεγάλων σκαφών αναψυχής εμπίπτει εντός του Λιμένα Κερκυρας και χωροθετείται δυτικά του προβλήτα κρουαζιέρας, πλησίον του Σταθμού Επιβατών. Μπορεί να εξυπηρετεί 98 γιωτ μέχρι 140 μ. και έχει χερσαία ζώνη 39.400 τ.μ., ενώ μέσω ενδεχόμενης επέκτασης η μαρίνα θα καλύψει χερσαία ζώνη περίπου, κατά μέγιστο, 100.000 τ.μ. Η ανάπτυξη της μαρίνας μεγάλων σκαφών αναψυχής στην Κέρκυρα έρχεται σε συνέχεια της συντονισμένης προσπάθειας του ΤΑΙΠΕΔ για αξιοποίηση των μαρινών και τουριστικών λιμένων του χαρτοφυλακίου του, έχοντας ήδη σε εξέλιξη τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τη μαρίνα Πύλου και τη μαρίνα Ιτέας. Στο πλαίσιο αυτό, το ΤΑΙΠΕΔ προχώρησε στην προκήρυξη διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού για την υπο-παραχώρηση του δικαιώματος κατασκευής, λειτουργίας, διαχείρισης, συντήρησης και εκμετάλλευσης μαρίνας mega yachts, με ελάχιστη διάρκεια τριάντα πέντε ετών. Η διαγωνιστική διαδικασία του ΤΑΙΠΕΔ θα διεξαχθεί σε δύο φάσεις: τη φάση προεπιλογής (Ά φάση) και τη φάση υποβολής δεσμευτικών προσφορών (Β φάση). Οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές καλούνται να υποβάλουν φάκελο εκδήλωσης ενδιαφέροντος στις 18 Απριλίου 2022. Λεπτομέρειες της διαγωνιστικής διαδικασίας περιγράφονται στην Πρόσκληση Υποβολής Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, η οποία έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΤΑΙΠΕΔ.

Από το ypodomes.com έχουμε πολλές φορές παρουσιάσει τα μεγαλύτερα σε κόστος έργα σε κατασκευή. Αυτό όμως συμβαίνει γιατί τα έργα αλλάζουν. Κάποια προστίθενται, κάποια αφαιρούνται από τη λίστα. Με το ΕΣΠΑ 2014-2020 να είναι σε πλήρη εξέλιξη και να προστιθενται αρκετά και σημαντικά νέα έργα σε αυτό τον κατάλογο, βλέπουμε ότι πολλά από τα έργα είναι σε ώριμη κατασκευαστικά φάση και πρόκειται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2022. Πολλά από αυτά είναι στην πρώτη δεκάδα των μεγάλων έργων της χώρας μας. Πιο συγκεκριμένα φέτος από την λίστα που ακολουθεί εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το έργο της επέκτασης της γραμμής 3 του Μετρό προς Πειραιά, η Λιγνιτική Μονάδα “Πτολεμαϊδα ΙV”, η Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής στον Άγιο Νικόλαο κ.α. Σήμερα σας παρουσιάζουμε τα 20 μεγαλύτερα (από άποψη κόστους) υπό κατασκευή έργα στην Ελλάδα, όπως καταγράφονται αυτή την εποχή. Η κατάταξη τους έχει ως παρακάτω: Θέσεις 20-16 20.Φωτοβολταϊκό Πάρκο Κοζάνης: 127 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα νέο έργο πράσινης ενέργειας με τη ματιά στην επιλογή απολιγνιτοποίησης της χώρας. Θα ολοκληρωθεί το 2024. Το κατασκευάζει η MYTILINEOS. Αναθέτουσα Αρχή είναι η ΔΕΗΑΝ. 19.Αντιπλημμυρικά Έργα Ιανού: 143 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για έργα που αποκαθιστούν τις ζημιές που προκάλεσε ο Ιανός στην Κεντρική Ελλάδα. Το έργο ανέλαβε η ΤΕΡΝΑ. Αναθέτουσα Αρχή είναι το υπουργείο ΥΠΟΜΕ. 18.Σιδηροδρομική Σήραγγα Σεπολίων: 150εκατ.ευρώ. Πρόκειται για έργο που θα ολοκληρωθεί μετά το 2024.Το κατασκευάζει η Κ/Ξ ΙΝΤΡΑΚΑΤ-ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ ΑΤΕ. Αναθέτουσα Αρχή είναι η ΕΡΓΟΣΕ. 17.Ολοκλήρωση αυτοκινητόδρομου Άκτιο-Αμβρακία: 150 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα ταλαιπωρημένο έργο με παλαιότερες εργολαβίες να έχουν ξεκινήσει το 2010. Την εργολαβία-σκούπα έχει αναλάβει η MYTILINEOS από τα τέλη του 2020. Θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2023. Αναθέτουσα Αρχή είναι το υπουργείο ΥΠΟΜΕ. 16.Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων Πελοποννήσου: 160 εκατ.ευρώ. Τα έργα είναι σε εξέλιξη και αν όλα πάνε όπως σχεδιάζεται, θα λειτουργήσουν 3 νέες μονάδες το 2022-2023.Το κατασκευάζει η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ. Αναθέτουσα Αρχή είναι η Περιφέρεια Πελοποννήσου. Θέσεις 15-11 15.Επέκταση προβλήτα κρουαζιέρας Λιμένα Πειραιά: 160 εκατ.ευρώ: Το έργο προχωρά με κάποια επιμέρους θέματα. Εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2023. Tο κατασκευάζει η ΤΕΚΑΛ. Αναθέτουσα Αρχή είναι ο ΟΛΠ. 14.Σιδηροδρομικό έργο υποδομής τμήματος Ψαθόπυργος-Ρίο: 215εκατ.ευρώ. Σε φάση προχωρημένης κατασκευής. Το κατασκευάζει η DG INFRASTRUTTURE. Αναθέτουσα Αρχή είναι η ΕΡΓΟΣΕ. 13.IGB: 240 εκατ.ευρώ. Ακόμα ένα μεγάλο ενεργειακό έργο, ένας αγωγός φυσικού αερίου που ενώνει Ελλάδα και Βουλγαρία. Η ολοκλήρωση του τοποθετείται το επόμενο διάστημα. Το κατασκευάζει η ΑΒΑΞ. 12.Πάτρα-Πύργος. Το έργο εντάχθηκε στο τέλος του έτους στην παραχώρηση της Ολυμπίας Οδού. Στόχος είναι σταδιακά από το 2024 να παραδοθεί ένας σύγχρονος κλειστός αυτοκινητόδρομος 75χλμ. και να πάψει ο μεγάλος φόρος αίματος στην σημερινή καρμανιόλα. Το έργο κατασκευάζουν οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ, ΑΒΑΞ. Αναθέτουσα Αρχή είναι το υπουργείο ΥΠΟΜΕ. 11.Νότιο Τμήμα Αυτοκινητόδρομου Ε65- Λαμία-Ξυνιάδα: 300εκατ.ευρώ: Τα έργα εκκίνησαν στις αρχές του 2019 και ήδη έχει αποδοθεί ένα τμήμα 14χλμ. Επίσης διανοίχθηκε και ο πρώτος κλάδος της Σήραγγας Όθρυος. Το έργο εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το 2023. Το κατασκευάζει η ΤΕΡΝΑ. Αναθέτουσα Αρχή είναι το υπουργείο ΥΠΟΜΕ. Τα 10 μεγαλύτερα projects της χώρας είναι τα παρακάτω: 10.Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής Αγίου Νικολάου Βοιωτίας: 340 εκατ.ευρώ. Το έργο που υλοποιεί η Μυτιληναίος είναι σε πλήρη εξέλιξη και πλησιάζει στην ολοκλήρωση του. Το έργο είναι υπό ολοκλήρωση. Το κατασκευάζει η MYTILINEOS που είναι και η Αναθέτουσα Αρχή. 9.Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής Κομοτηνής: 375 εκατ. ευρώ. Ένα έργο που υπεγράφη φέτος το καλοκαίρι. Το κατασκευάζει η ΤΕΡΝΑ για λογαριασμό της Κ/Ξ MOTOR OIL-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Θα ολοκληρωθεί το 2024. 8.Βόρειο Τμήμα αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας Ε65 Τρίκαλα-Εγνατία: Έργο που υπεγράφη πριν το καλοκαίρι. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα ολοκληρωθεί το 2024. 442 εκατ. ευρώ. Το κατασκευάζει η ΤΕΡΝΑ. Αναθέτουσα Αρχή είναι το υπουργείο ΥΠΟΜΕ. 7.Νέο Αεροδρόμιο Καστέλι Ηρακλείου: 500εκατ.ευρώ: Πλέον είμαστε στις πρόδρομες εργασίες. Από το 2021 αναμένουμε την έναρξη του κυρίως έργου. Εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το 2025. Το κατασκευάζει η ΤΕΡΝΑ για λογαριασμό της Κ/Ξ ΤΕΡΝΑ-GMR. Αναθέτουσα Αρχή είναι το υπουργείο ΥΠΟΜΕ. 6.Μετρό Θεσσαλονίκης: Κλάδος Πατρίκιος-Μίκρα: 500εκατ.ευρώ: Το έργο είναι σε προχωρημένη κατασκευή. Εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει το 2024. Το κατασκευάζει η ΑΚΤΩΡ. Αναθέτουσα Αρχή είναι η Αττικό Μετρό. Τα 5 μεγαλύτερα projects της χώρας είναι τα παρακάτω: 5.Μετρό Αθήνας: Επέκταση Γραμμής 3 Αγία Μαρίνα-Δημοτικό Θέατρο: 660εκατ.ευρώ: Το πρώτο μισό ειναι ήδη σε λειτουργία. Το υπόλοιπο (Νίκαια-Δημοτικό Θέατρο) εκτιμάται πως θα λειτουργήσει το καλοκαίρι του 2022. Το κατασκευάζει η Κ/Ξ ΑΒΑΞ-GHELLA-ALSTOM. Αναθέτουσα Αρχή είναι η Αττικό Μετρό. 4.Ηλεκτρική Διασύνδεση Αττικής-Κρήτης: 1 δισ.ευρώ. Οι πολλαπλές εργολαβίες είναι σε εξέλιξη και το έργο στο σύνολο του εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το 2023. Ανάδοχοι: NEXANS, PRYSMIAN, K/Ξ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ-ΝΚΤ, Κ/Ξ SIEMENS-ΤΕΡΝΑ. Αναθέτουσα Αρχή είναι ο ΑΔΜΗΕ. 3.Βασική Γραμμή Μετρό Θεσσαλονίκης: 1,1 δισ.ευρώ: Θα λειτουργήσει το 2023. Το κατασκευάζει η Κ/Ξ ΑΚΤΩΡ-IMPREGILO-HITACHI. Αναθέτουσα Αρχή είναι η Αττικό Μετρό. 2.Νέα Λιγνιτική Μονάδα Πτολεμαϊδα ΙV: 1,4 δισ.ευρώ: Θα λειτουργήσει το 2022. Το κατασκευάζει η Κ/Ξ ΤΕΡΝΑ-HITACHI. Αναθέτουσα Αρχή είναι η ΔΕΗ. 1.Νέα Γραμμή 4 Μετρό Αθήνας: 1,8 δισ. ευρώ. Ένα νέο έργο το οποίο θα μας κρατήσει συντροφιά για αρκετά χρόνια. Για τα επόμενα χρόνια θα τραβάει χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2020. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της σύμβασης θα ολοκληρωθεί το 2029. Το κατασκευάζει η Κ/Ξ ΑΒΑΞ-GHELLA-ALSTOM. Αναθέτουσα Αρχή είναι η Αττικό Μετρό. Αλλαγή στην κυριαρχία των έργων Αυτό που παρατηρούμε είναι πως σε αυτή τη χρονική στιγμή τα κυρίαρχα μεγάλα έργα στη χώρα είναι σταθερής τροχιάς (σιδηροδρομικά και έργα Μετρό) αλλά και σημαντικά ενεργειακά έργα. Στο επόμενο διάστημα, που αφορά τους επόμενους 12 μήνες αυτή η λίστα πρόκειται να αλλάξει καθώς κάποια έργα ολοκληρώνονται αλλά κάποια άλλα έργα θα τα δούμε να εισέρχονται. Νέα και πολυαναμενόμενα έργα που εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν είναι το Καλαμάτα-Πύλος-Μεθώνη, το μεσαίο τμήμα του ΒΟΑΚ Χερσόνησος-Νεάπολη, το σιδηροδρομικό έργο Αίγιο-Ρίο και το flyover της Περιφερειακής Θεσσαλονίκης. Γενικά φέτος έχει υπάρξει μία χρονιά στην οποία βλέπουμε σημαντικές ανακατατάξεις στην διαβάθμιση των μεγάλων έργων με κυρίαρχο στοιχείο πλέον την απουσία πολλών μεγάλων οδικών έργων, καθώς αυτά σε σημαντικό βαθμό έχουν υλοποιηθεί και ολοκληρωθεί. Αντίθετα βλέπουμε την παρουσία πολλών ενεργειακών έργων τα οποία παίρνουν τη σκυτάλη ως τα πλέον σημαντικά έργα για την αναβάθμιση του ρόλου της χώρας στη γεωπολιτική σκακιέρα. Ποια έργα μπήκαν στη λίστα – Ποια έφυγαν Στο σημερινό TOP-20 έχουμε την είσοδο δύο μεγάλων έργων. Το πρώτο είναι το πολυαναμενόμενο οδικό έργο Πάτρα-Πύργος που είναι σε πορεία υλοποίησης μετά από αρκετά χρόνια αναμονής. Το δεύτερο είναι τα αντιπλημμυρικά έργα για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε ο “Ιανός” στην Κεντρική Ελλάδα. Από την άλλη, τα έργα που εξήλθαν από τον κατάλογο, δηλαδή αυτά που ολοκληρώθηκαν, είναι η ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου που ολοκληρώθηκε και το ΚΕΛ Παιανίας-Κορωπίου που βγήκε εκτός λίστας λόγω συγκέντρωσης μεγαλύτερων έργων.

Αφού έχασε την πρωτοκαθεδρία από την Ευρώπη το 2020, η Κίνα βρίσκεται και πάλι στην κορυφή πρωτοστατόντας στις παγκόσμιες πωλήσεις νέων ενεργειακών οχημάτων (NEV). Σύμφωνα με το κινεζικό μέσο ενημέρωσης EV CnEVPost, η Κίνα πούλησε 3,31 εκατομμύρια NEV (ηλεκτρικά οχήματα με μπαταρία, plug-in υβριδικά οχήματα και οχήματα κυψελών καυσίμου) από ένα σύνολο 6,23 εκατομμυρίων παγκοσμίως το 2021. Με βάση τα στοιχεία της China Passenger Car Association (CPCA) , αυτό σημαίνει ότι η Κίνα κατέλαβε μερίδιο 53% της παγκόσμιας αγοράς, ξεπερνώντας το 33% της Ευρώπης και το 11% των ΗΠΑ. Αν και η επαλήθευση των δεδομένων αυτών είναι δύσκολη, τα στοιχεία αυτά εναρμονίζονται με τα ευρήματα του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), που δημοσιεύθηκαν στα τέλη Ιανουαρίου. Σύμφωνα με τον IEA, οι παγκόσμιες πωλήσεις NEV ήταν ελαφρώς υψηλότερες, στα 6,6 εκατομμύρια οχήματα. Η Κίνα σημείωσε ολόκληρο το 2021, 3,4 εκατομμύρια πωλήσεις NEV, οι οποίες θα αντιστοιχούσαν σε μερίδιο 51,5% της παγκόσμιας αγοράς, ένα ποσοστό 1,5% μικρότερο από τα στοιχεία που έδωσε το CPCA. Η ανάλυση του CPCA δείχνει ακόμα ότι το 2020 ήταν μια δύσκολη χρονιά για την Κίνα, γεγονός που επέτρεψε στην Ευρώπη να πάρει το προβάδισμα στην παγκόσμια αγορά για πρώτη φορά, φτάνοντας το 44% των ηλεκτρικών οχημάτων που πωλήθηκαν. Αντίθετα, το μερίδιο αγοράς της Κίνας μειώθηκε στο 41%, παρόλο που κατείχε δεσπόζουσα θέση μεταξύ το 2016 και το 2019. Το CPCA αποδίδει την ύφεση αυτή σε δύο βασικούς λόγους: τις ανανεωμένες περιβαλλοντικές πολιτικές και φυσικά την πανδημία COVID. Συγκεκριμένα, το 2020 η Κίνα μείωσε τον αριθμό των ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων που ήταν επιλέξιμα για επιδοτήσεις, χωρίς να παρέχει οποιαδήποτε για οχήματα κυψελών καυσίμου (fuel cell). Στην άλλη άκρη του κόσμου, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προχώρησαν σε σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις και κίνητρα αγορών για να προσελκύσουν τους καταναλωτές στα ηλεκτροκίνητα οχήματα.

Τις νέες προτάσεις για το ενιαίο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, από το Καλοχώρι ως το Αγγελοχώρι, παρουσίασε, κατά τη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας, ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Πάρις Μπίλλιας, στη σχετική ενημέρωση που έκανε για το ειδικό πολεοδομικό σχέδιο του παραλιακού μετώπου, η δημόσια διαβούλευση επί του οποίου ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες. Ο κ. Μπίλλιας γνωστοποίησε ότι ένας ενδεικτικός αρχικός προϋπολογισμός για την υλοποίηση των παρεμβάσεων είναι 500 εκατομμύρια ευρώ και ανέφερε ότι η χρηματοδότηση θα προέλθει από το νέο ΕΣΠΑ, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και όποια άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία είναι διαθέσιμα. Όπως είπε, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης προβλέπει έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος στο τέλος του 2022 ή στις αρχές του 2023 ενώ στο διάστημα 2023 – 2024 προβλέπεται η εκπόνηση μελετών και αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και η δημοπράτηση των έργων έως την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων προβλέπεται για την περίοδο 2025 – 2030. Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας χαρακτήρισε το έργο «ως το σημαντικότερο στην Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία» και τόνισε ότι «παρόλο που θα έπρεπε να έχει προχωρήσει εδώ και δεκαετίες δυστυχώς δεν προχώρησε και το γεγονός αυτό κράτησε τη Θεσσαλονίκη πολύ πίσω». Παράλληλα τόνισε ότι «το νέο παραλιακό μέτωπο που θα διαμορφωθεί θα δίνει αναπτυξιακές δυνατότητες στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή, αλλά θα αναβαθμίσει σημαντικότατα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών, δημιουργώντας ταυτόχρονα τη νέα ταυτότητα της Θεσσαλονίκης, η οποία θα συνδέει πια την πόλη και την ευρύτερη περιοχή με τη θάλασσα κάτι που σήμερα δεν συμβαίνει». Μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι στο εξής θα μπουν κανόνες στο παραλιακό μέτωπο και θα διαμορφωθούν χρήσεις γης ενώ θα δημιουργηθούν σε όλο το μήκος του περιπατητικές και ποδηλατικές αλλά και ζώνες αστικών αναπλάσεων. Εκτίμησε ότι με το έργο αυτό «θα αναβαθμιστεί όλο το δυτικό παράκτιο μέτωπο για το οποίο η Περιφέρεια έχει ήδη ξεκινήσει τις εργασίες απορρύπανσης και περιβαλλοντικής αναβάθμισης» αλλά και όλο το ανατολικό παράκτιο μέτωπο όπου και εκεί δυστυχώς η κατάσταση είναι πολύ υποβαθμισμένη. «Είμαστε σε μια φάση τώρα που κλείνει η διαβούλευση με όλους τους φορείς» τόνισε και ζήτησε από όλους τους φορείς να πορευτούν ενωμένοι γι αυτό το έργο. Αναλυτικά οι νέες προτάσεις Συγκεκριμένα, προτείνονται: -Καλοχώρι – ΟΛΘ: 1. Στη λιμνοθάλασσα στο Καλοχώρι η εφαρμογή της μελέτης που εκπόνησε το ΕΚΒΥ καθώς και ένα αλιευτικό καταφύγιο, το οποίο επιπρόσθετα θα λειτουργήσει ως στάση της θαλάσσιας συγκοινωνίας σε περίπτωση επέκτασής της. 2. Η δημιουργία διαδρομής πεζού και ποδηλάτου επί πασσαλόπηκτης ελαφριάς κατασκευής από την περιοχή της λιμνοθάλασσας έως και το Δενδροπόταμο. 3. Η ανάπλαση της κοίτης του Δενδροποτάμου, που θεωρείται και η αρχή της πορείας του Δυτικού Τόξου προς τα στρατόπεδα Μεγ. Αλεξάνδρου, Παπακυριαζή, Παύλου Μελά, Στρεμπενιώτη, το Επταπύργιο και τους Κήπους του Πασά. 4. Η εξυγίανση και ανάπλαση της περιοχής του Δενδροποτάμου και των βυρσοδεψείων με συνέχιση της διαδρομής πεζού και ποδηλάτου έως την οδό 26ης Οκτωβρίου. -Περιοχή ΟΛΘ – Δυτικής Εισόδου: 5. Η δημιουργία Μητροπολιτικού Δυτικού Πάρκου στο χώρο του παλιού εμπορευματικού σταθμού σε συνέχεια των προβλεπόμενων εγκαταστάσεων του Μουσείου Ολοκαυτώματος με την ένταξη σε σχέδιο πόλης περιοχής μεγέθους 140 στρ. ιδιοκτησίας της ΓΑΙΟΣΕ. 6. Η δημιουργία διαδρομής από το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος έως την Πλατεία Ελευθερίας, διαμέσου του παλαιού Εμπορευματικού Σταθμού και του ΟΛΘ ως πορεία μνήμης, σε ανάδειξη της Νεότερης Ιστορίας της Θεσσαλονίκης. –Πρώτος Προβλήτας ΟΛΘ – Μέγαρο Μουσικής: 7. Η συνέχιση της διαδρομής πεζού και ποδηλάτου από τον 1ο προβλήτα του ΟΛΘ έως τον Λευκό Πύργο με επέκταση του κρηπιδώματος σε κυμαινόμενο πλάτος με χρήση αναστρέψιμων κατασκευών χωρίς εμπλησμό. 8. Πολεοδομικές ρυθμίσεις στην περιοχή των ναυτικών ομίλων για την ενσωμάτωση των προτεινόμενων ακτομηχανικών παρεμβάσεων στον αστικό ιστό. 9. Η χωροθέτηση μεγάλου μεγέθους υπόγειων χώρων στάθμευσης στα οικοδομικά τετράγωνα ανατολικά της οδού Μεγ. Αλεξάνδρου. -Μέγαρο Μουσικής – Ποσειδώνιο – Αλλατίνι: 10. Ρυθμίσεις στο νότιο άκρο του Δήμου Θεσσαλονίκης, με σκοπό την ενιαία πολεοδομική αντιμετώπιση της περιοχής του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης – Ποσειδωνίου – Αλλατίνη και της εκτός σχεδίου παράκτιας περιοχής στο όριο με τον Δήμο Καλαμαριάς με τη δημιουργία Ανατολικού Μητροπολιτικού Πόλου Πολιτισμού , Αθλητισμού και Τουρισμού με στόχο: -την επανάχρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των ιστορικών διατηρητέων κτιρίων των Μύλων Αλλατίνη και την άμεση προβολή τους στο παραθαλάσσιο μέτωπο, -τη δημιουργία ενός μεγάλου κοινόχρηστου χώρου στη θέση του Ποσειδώνιου από τους Μύλους Αλλατίνη έως τον Κελλάριο κόλπο, -την ενσωμάτωση των κτιρίων του ΟΜΜΘ στον αστικό ιστό με τη δημιουργία νέας πλατείας ως σημείο αναφοράς τη σημειακή εκτροπή ή μερική υπογειοποίηση της οδού Μαρία Κάλλας και τη σύνδεσή της με την οδό Γκόνη, -τη δημιουργία νέου Ναυταθλητικού υπερτοπικού κέντρου, -την κατασκευή μικρού μεγέθους εμπλησμού μετά από ακτομηχανική μελέτη και έγκριση της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων. -Περιοχή Δήμου Καλαμαριάς – Περιοχή Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη: 11. Πολεοδομικές ρυθμίσεις στο παράκτιο μέτωπο του Δήμου Καλαμαριάς, για τις πρώην εγκαταστάσεις του Κυβερνείου, του ΙΚΑ και του ΝΟΚ και για τη χωροθέτηση του μνημείου των Απολυμαντηρίων. 12. Η δημιουργία της πρώτης αστικής τεχνητής κολυμβητικής περιοχής μετά από ακτομηχανικές μελέτες στην πλαζ της Αρετσούς. 13. Η δημιουργία ζώνης παραλιακού κοινόχρηστου χώρου για την ανάπτυξη κολυμβητικών περιοχών στο μέτωπό της μετά από μελέτες και ακτομηχανικά έργα. 14. Η ενσωμάτωση στον πολεοδομικό σχεδιασμό της γραμμής επέκτασης του ΜΕΤΡΟ προς Αεροδρόμιο, και των αναγκαίων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων. 15. Ο επαναπροσδιορισμός των πολεοδομικών κατευθύνσεων και επιλογών της παραλιακής περιοχής της Δ.Ε. Πυλαίας που εντάσσεται σε σχέδιο πόλης με στόχο τη δημιουργία υπερτοπικού πόλου κεντρικών λειτουργιών και τουρισμού – αναψυχής, με παράλληλη απομάκρυνση και μετεγκατάσταση σε άλλη θέση των υφιστάμενων ναυπηγοεπισκευαστικών εγκαταστάσεων. -Αγρόκτημα Θέρμης – Δήμος Θερμαϊκού: 16. Η δημιουργία Ανατολικού Μητροπολιτικού Πάρκου – Βοτανικού κήπου σε τμήμα της έκταση του ΑΠΘ πλησίον του αεροδρομίου με ταυτόχρονη διατήρηση της χρήσης των εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων και ανάδειξη του μη χαρακτηρισμένου υγροτόπου, καθώς και η χωροθέτηση στάσης ΜΕΤΡΟ και Θαλάσσιας συγκοινωνίας με τις απαιτούμενες συνοδές υποστηρικτικές χρήσεις. 17. Η χωροθέτηση Επιχειρηματικού Πάρκου για την ανάπτυξη Ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης για την εξυπηρέτηση του αλιευτικού στόλου του Θερμαϊκού Κόλπου. 18. Ο επαναπροσδιορισμός των πολεοδομικών ρυθμίσεων της ευρύτερης περιοχής του πρόσφατα χωροθετημένου Τεχνολογικού Πάρκου Thess-INTEC. 19. Η επανάκτηση του ρόλου και των στοιχείων ανάπτυξης της παράκτιας περιοχής του Δήμου Θερμαϊκού, ως κύριας ζώνης θαλάσσιας αναψυχής του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, με την επικαιροποίηση των δεδομένων και την προβολή των αναμνήσεων των δεκαετιών του ’60 και ’70.

Συνεχίζεται με αμείωτο ενδιαφέρον η υποβολή αιτήσεων για την επιδότηση των νοικοκυριών μέσω του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ 2021». Προκειμένου οι ιδιοκτήτες να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά από τις υπηρεσίες (πολεοδομία, ΔΕΔΔΗΕ κλπ) και εξαιτίας των έντονων καιρικών φαινομένων, σοβαρή χιονόπτωση στην Αττική και πολλές άλλες περιοχές τη χώρας, η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει παράταση ακόμα έναν μήνα στην υποβολή αιτήσεων. Ετσι η καταληκτική ημερομηνία για την ηλεκτρονική αίτηση είναι η 15η Μαρτίου 2022. Θα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες ότι, αυτό το πρόγραμμα δεν χρηματοδοτεί τον «πιο γρήγορο», αλλά θα γίνει αξιολόγηση όλων των αιτήσεων που θα υποβληθούν. Αυτές που θα συγκεντρώσουν τα περισσότερα μόρια θα κερδίσουν και το ποσοστό της επιδότησης που τους αναλογεί σύμφωνα με τα κριτήρια. Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση θα φτάνει στο 62%. Προκειμένου να πιάσουν τον στόχο της ενεργειακής αναβάθμισης και να ωφεληθούν περισσότερα νοικοκυριά, το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021» εκτός από τα εισοδηματικά κριτήρια έχει και κάποια καινούρια σχετικά με την επιλεξιμότιτα της αίτησης όπως, η παλαιότητα του οικήματος και η ενεργειακή αναβάθμιση που θα επιτευχθεί μετά τις παρεμβάσεις. Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο νέο «Εξοικονομώ 2021»; Δικαίωμα συμμετοχής –οι γνωστοί σε όλους ωφελούμενοι του προγράμματος– στο Εξοικονομώ 2021 έχουν φυσικά πρόσωπα, που κατά το φορολογικό έτος 2020 και τη στιγμή που υποβάλλουν την αίτηση έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία. Η δε κατοικία, για την οποία υποβάλλεται η αίτηση, θα πρέπει να είναι νόμιμη, να χρησιμοποιείται σαν κύρια κατοικία, να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα και το Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης να είναι στην κατηγορία Γ ή και χαμηλότερη. Τι σημαίνει να έχεις εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία; Σημαίνει ότι το φυσικό πρόσωπο που θα υποβάλει την αίτηση για κάποια κατοικία θα πρέπει να έχει την πλήρη ή την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία της κατοικίας αυτής κατά το έτος αναφοράς του Προγράμματος (δηλαδή το φορολογικό έτος 2020) όπως και κατά την υποβολή της αίτησης. Επίσης επιδοτείται και η κατοικίθα που αποκτήθηκε πρόσφατα. Τι γίνεται όταν έχει άλλος επικαρπία και άλλος ψιλή κυριότητα; Στην περίπτωση που είναι περισσότεροι εμπράγματοι δικαιούχοι για κάποια κατοικία, δηλαδή αν, για παράδειγμα, κάποιος έχει την ψιλή κυριότητα και κάποιος άλλος την επικαρπία, θα πρέπει να υποβάλει αίτηση ο ένας δικαιούχος και συγκεκριμένα αυτός που τη χρησιμοποιεί ως κύρια κατοικία. Στην περίπτωση δωρεάν παραχώρησης ή ενοικίασης της κατοικίας για την οποία γίνεται η αίτηση, τότε δικαίωμα συμμετοχής έχει εκείνος που έχει είτε την πλήρη κυριότητα, είτε την επικαρπία Μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα ένα σπίτι που νοικιάζω ή παραχωρώ; Ναι, αν ένας ιδιοκτήτης νοικιάζει ή παραχωρεί ένα σπίτι σε κάποιον άλλον, και εκείνος το δηλώνει σαν κύρια κατοικία, μπορεί τότε το κτίσμα να υπαχθεί στο πρόγραμμα και να επιδοτηθεί, αρκεί ο ιδιοκτήτης να έχει την επικαρπία ή την πλήρη κυριότητα. Πώς αποδεικνύεται ότι είναι η κατοικία κύρια; Θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι η κατοικία για την οποία υποβάλλεται η αίτηση χρησιμοποιείται σαν κύρια κατοικία κατά το φορολογικό έτος 2020, κάτι που δηλώνεται στο Ε1. Αν για κάποιον λόγο δεν ισχύει αυτό, αν για παράδειγμα ήταν κενή κατά το φορολογικό έτος 2020, μπορεί να χρησιμοποιηθούν τα φορολογικά έτη 2019 και 2018 για να αποδειχθεί ότι ήταν κύρια κατοικία –με προτεραιότητα πάντα στο φορολογικό έτος 2022. Τι επιδοτείται από το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021»; Αντικατάσταση κουφωμάτων Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού). Επίσης το πρόγραμμα καλύπτει εξ ολοκλήρου και τις δαπάνες για: το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων (ΠΕΑ), του συμβούλου έργου, την κατάρτιση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθώς και τυχόν λοιπές δαπάνες μελετών (π.χ. Άδεια Μικρής Κλίμακας, κλπ). Ποιοι έχουν προτεραιότητα στο νέο πρόγραμμα; Σε αυτό το πρόγραμμα καταργείται η προτεραιότητα που ίσχυε στα προηγούμενα προγράμματα και διαμορφώνεται πλέον με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ως εξής και με φθίνουσα σειρά: ΑμεΑ Μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια άνεργοι και πολύτεκνοι Νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα Παλιά κτίρια με χαμηλή ενεργειακή κλάση και βρίσκονται σε περιοχές με μεγάλες ανάγκες θέρμανσης Μετά από αυτή την αξιολόγηση, λαμβάνονται υπόψιν τα κριτήρια αξιολόγησης και οι αντίστοιχοι συντελεστές βαρύτητας έτσι ώστε να βγει το τελικό πόσο επιδότησης που θα δοθεί σε κάθε αίτηση. Ποια είναι ακριβώς τα ποσοστά βαρύτητας, που θα καθορίζουν την επιλεξιμότιτα της αίτησης; Το κόστος εξοικονόμησης ενέργειας (50%) Η υφιστάμενη ενεργειακή κλάση του ακινήτου (5%) Οι βαθμοημέρες θέρμανσης (7%) Η παλαιότητα κατασκευής (3%) Το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα (15%) Το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων (5%) Μονογονεϊκή οικογένεια (5%) Μακροχρόνια άνεργος (5%) ΑΜΕΑ (5%) Ποια νοικοκυριά μπορούν να επιδοτηθούν και πόσο; Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Στη δεύτερη περίπτωση η επιδότηση είναι 40% ανεξαρτήτως εισοδήματος. Συγκεκριμένα τα ποσοστά επιδότησης των επενδύσεων σε κατοικίες που είτε είναι μισθωμένες είτε έχουν παραχωρηθεί δωρεάν, κλιμακώνονται από 40 έως 65%, ανάλογα με το εισόδημα του ιδιοκτήτη. Ετσι τα ποσοστά ενίσχυσης διαμορφώνονται ως εξής: Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75% στα ιδιοκατοικούμενα και 65% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 5.000-10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 οικογενειακό, ποσοστό 70% στα ιδιοκατοικούμενα και 60% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 10.000-20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55% στα ιδιοκατοικούμενα και 45% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 20.000-30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 30.000-50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% επίσης στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά; Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι: Κωδικοί TAXISnet ‘Εντυπο και σχέδια Οικοδομικής άδειας ή άλλα νομιμοποιητικά έγγραφα Δήλωση για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών αν είναι απαραίτητο αυτό και η οποία θα πρέπει να γίνει πριν την υποβολή της αίτησης στο πρόγραμμα Ε1, γιατί σε αυτό το έντυπο δηλώνεται η κύρια κατοικία ενός φυσικού προσώπου Ε2, σε περίπτωση που ενοικιάζεται ένα ακίνητο Ε9 σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι από έναν δικαιούχοι εμπράγματων δικαιωμάτων αλλά και σε περίπτωση πρόσφατης απόκτησης ακινήτου Τίτλος Ιδιοκτησίας Πιστοποιητικό μεταγραφής από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή Πιστοποιητικό καταχώρησής του στο Κτηματολογικό Γραφείο Υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 στην οποία θα αναγράφεται ότι το οίκημα θα χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία είτε από τον ίδιο είτε από τρίτο. Σε κάθε περίπτωση στη δήλωση θα πρέπει να φαίνεται το ονοματεπώνυμο και το ΑΦΜ εκείνου που θα χρησιμοποιεί σαν κύρια κατοικία το οίκημα. Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων. Ποια είναι η διαδικασία της αίτησης μέχρι την επιδότηση; Υποβολή αίτησης μέχρι τις 15 Μαρτίου 2022: Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί ο ενδιαφερόμενος να ακυρώσει την αίτησή του και να την υποβάλει ξανά σε περίπτωση λάθους. Οριστικοποίηση και στάδιο αξιολόγησης: Όταν κατατεθεί και το τελευταίο απαραίτητο δικαιολογητικό και γίνει η υποβολή, η αίτησή θα περάσει στο στάδιο αξιολόγησης και βαθμολόγησης. Μπορεί όμως ο μηχανικός από πριν να αξιολογήσει την αίτηση. Ανακοίνωση προσωρινών πινάκων κατάταξης: Αφού περάσει ο 1 μήνας υποβολής αιτήσεων θα ανακοινωθούν τα προσωρινά αποτελέσματα. Σε αυτό το στάδιο μπορεί ο ενδιαφερόμενος να υποβάλει και ένσταση αν το κρίνει απαραίτητο και προβλέπεται από το πρόγραμμα. Ανακοίνωση οριστικών πινάκων κατάταξης: Στη συνέχεια, αφού ολοκληρωθούν οι παραπάνω διαδικασίες θα ανακοινωθούν τα οριστικά αποτελέσματα και το ποσό της επιδότησης που δικαιούται ο αιτών. Επιδότηση: Η επιδότηση θα κατατεθεί σε δύο δόσεις. Η πρώτη δόση θα αντιστοιχεί στο 50% της επιδότησης μετά την απόφαση υπαγωγής και το υπόλοιπο 50% στο τέλος του έργου. Ο ιδιοκτήτης με αυτό το ποσό και τη δική του συμμετοχή θα πρέπει να εξοφλήσει τα συνεργεία.

Η θεσμοθέτηση έξι βουνών ως Περιοχών Ανευ Δρόμων (ΠΑΔ) είναι η πρώτη επίσημη αναγνώριση του ότι οι δρόμοι κατακερματίζουν τα φυσικά οικοσυστήματα, βλάπτοντας τη βιοποικιλότητα και την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής. Αυτή είναι μια μεγάλη πρόοδος για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα τους, γιατί όλα τα μεγάλα έργα το πρώτο που χρειάζονται είναι οι δρόμοι, τα υπόλοιπα ακολουθούν. Περιμένοντας τη θεσμοθέτηση των υπολοίπων σαράντα περίπου μικρότερων ΠΑΔ, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν να ανασταλούν όλες οι αδειοδοτήσεις στις περιοχές ΝΑTURA μέχρι να ολοκληρωθεί η θεσμοθέτηση της προστασίας τους. Περιοχές Άνευ Δρόμων: ένα καλό εργαλείο για την προστασία της ελληνικής Φύσης και ένα μετέωρο βήμα Ως θετική κίνηση, αλλά και με προβληματισμό, υποδέχονται την πρωτοβουλία χαρακτηρισμού έξι βουνών (Λευκά Όρη, Σάος, Σμόλικας, Ταΰγετος, Τύμφη, Χατζή) ως «Περιοχών Άνευ Δρόμων» (ΠΑΔ)[1] οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, Αρκτούρος, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET, Mom, WWF. Με την ανακήρυξη των πρώτων 6 ΠΑΔ το ΥΠΕΝ αναγνωρίζει επίσημα το πρόβλημα που δημιουργεί στη βιοποικιλότητα η κατάτμηση φυσικών οικοσυστημάτων από δρόμους, οι οποίοι σχετίζονται με τις κυριότερες αιτίες απώλειας της βιοποικιλότητας παγκοσμίως όπως έχει επισημάνει η μελέτη για τις ΠΑΔ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων[2]. Επομένως οι ΠΑΔ είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για τη διαφύλαξη ακέραιων περιοχών της χώρας μας και την προστασία της φύσης και του τοπίου που βρίσκονται σε διαρκή υποχώρηση. Ωστόσο η επικοινωνιακή φόρτιση της ανακοίνωσης του Υπουργείου, σε συνδυασμό με την μέχρι τώρα πολιτική του, δημιουργεί ερωτήματα για το σχήμα των ΠΑΔ, αλλά και για την ολοκλήρωση του καθεστώτος προστασίας των περιοχών Natura 2000, υποχρέωση της χώρας η οποία αδικαιολόγητα καθυστερεί εδώ και 10 χρόνια. Για αυτήν ακριβώς την καθυστέρηση, η χώρα μας υπέστη το 2020 ντροπιαστική καταδίκη από το Δικαστήριο της ΕΕ (απόφαση C‑849/19). Οι 6 ΠΑΔ που ανακοινώθηκαν είναι, σε μεγάλο βαθμό, τμήματα περιοχών του δικτύου Natura 2000, όμως, τα κριτήρια επιλογής τους και η σύνδεσή τους με το υφιστάμενο νομικό καθεστώς είναι ασαφή. Παραμένει δε ανοιχτό το ερώτημα για την τύχη και των υπόλοιπων μικρότερων ΠΑΔ, έκτασης 10-50 τ.χλμ. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη το έργο εκπόνησης των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) και της θεσμοθέτησης συγκεκριμένων στόχων και μέτρων διατήρησης και ζωνών διαχείρισης μέσω των προβλεπόμενων Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ) για την προστασία των περιοχών του δικτύου Natura 2000. Οι μέχρι σήμερα καθυστερήσεις στην πρόοδο του έργου, καθώς έχει ξεκινήσει μέχρι στιγμής διαβούλευση μόνο για τρεις από τις 23 ΕΠΜ, είναι αδικαιολόγητες. Τα τμήματα περιοχών Natura που έχουν καταγραφεί ως άνευ δρόμων είναι απαραίτητο να ενταχθούν στις ΕΠΜ και να χαρακτηριστούν ως ζώνες αυξημένης ή απόλυτης προστασίας στα ΠΔ. Είναι επίσης σημαντικό να ληφθούν υπόψιν οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα σχετικά με τον χαρακτηρισμό και την αποτελεσματική διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, αλλά και για τη δέσμευση των κρατών μελών να προστατεύσουν νομικά τουλάχιστον 30% της ξηράς και της θάλασσας της ΕΕ, εκ του οποίου το ένα τρίτο σε καθεστώς αυστηρής προστασίας, και να αποκαταστήσουν τα υποβαθμισμένα οικοσυστήματα. Για την αποτελεσματική προστασία του Δικτύου Natura 2000 αλλά και για να έχει ουσιαστικό αντίκρυσμα η θέσπιση των ίδιων των ΠΑΔ, οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούμε απαραίτητες τις εξής ενέργειες: Την αξιοποίηση των ΠΑΔ ως σαφούς και μετρήσιμου δείκτη για την αξιολόγηση του κατακερματισμού του τοπίου[1], και αξιολόγησή τους προς ένταξη στο θεσμικό πλαίσιο του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών. Τη δέσμευση του ΥΠΕΝ για την ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας θεσμικής προστασίας των περιοχών Natura (ολοκλήρωση των ΕΠΜ και έκδοση των ΠΔ), μέσα από τις απαραίτητες ευρείες και διαφανείς διαβουλεύσεις και με ξεκάθαρη προτεραιότητα στην προστασία της βιοποικιλότητας και στην αντιμετώπιση του κατακερματισμού των οικοτόπων ως κριτηρίου για τη θέσπιση των απαραίτητων μέτρων και ζωνών προστασίας. Τη διασφάλιση με πράξη νομικού χαρακτήρα ότι μέχρι την έκδοση των ΠΔ προστασίας σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας των Οικοτόπων, θα υπάρξει «πάγωμα» αδειοδότησης νέων έργων και δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των έργων ΑΠΕ, εντός των περιοχών Natura. [1] Έκθεση της Κατάστασης Περιβάλλοντος της Ελλάδας 2018. https://necca.gov.gr/wp-content/uploads/2019/10/Greece-State-of-the-Environment-Report-Summary-2018-Greek-Version_WEB.pdf [1] Ορίζονται ως χερσαίες περιοχές με έκταση άνω του 1 τ.χλμ και που απέχουν πάνω από 1 χλμ από τον πλησιέστερο δρόμο [2] Αναλυτικά η μελέτη: https://www.researchgate.net/publication/347911337_Oi_Perioches_Aneu_Dromon_PAD_os_ergaleio_periballontikou_schediasmou_sten_Ellada

Δημοσιεύθηκε η ΚΥΑ 34817 ΦΕΚ 556/Β΄/10.02.2022 με θέμα: Παρακολούθηση και επίβλεψη δημοσίων έργων κάτω των ορίων από ιδιώτες Ελεγκτές Μηχανικούς η οποία αναφέρει: Άρθρο 1 Σκοπός-Ορισμοί 1. Η παρούσα απόφαση αποσκοπεί στον καθορισμό των λεπτομερειών εφαρμογής του άρθρου 136Α του ν. 4412/2016, το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 58 του ν. 4782/2021 και, όπως κάθε φορά ισχύει, για την άσκηση καθηκόντων επίβλεψης κατά την κατασκευή δημοσίων έργων του επόμενου άρθρου από διαπιστευμένους ιδιώτες, επιβλέποντες ελεγκτές μηχανικούς (στο εξής ιδιώτες «Ελεγκτές Μηχανικοί»). 2. Η έννοια των όρων που περιλαμβάνονται στην παρούσα έχουν την έννοια που αποδίδεται σε αυτούς στο άρθρο 2 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά σε ειδικότερες ρυθμίσεις της απόφασης αυτής. Άρθρο 2 Πεδίο εφαρμογής Το πεδίο εφαρμογής της παρούσας καταλαμβάνει τις δημόσιες συμβάσεις έργων του Βιβλίου Ι και του Βιβλίου ΙΙ του ν. 4412/2016, με την επιφύλαξη των παρ. 6 και 7 του άρθρου 222 του άνω νόμου, ή άλλων ειδικότερων νομοθετικών ρυθμίσεων, με εκτιμώμενη αξία κάτω των ορίων της περ. α’ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 και της περ. β’ του άρθρου 235 αντίστοιχα, των οποίων η επίβλεψη, δηλαδή η παρακολούθηση, ο έλεγχος και η διοίκηση ασκούνται από ιδιώτες Ελεγκτές Μηχανικούς, όπως προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 136Α του ν. 4412/2016. Άρθρο 3 Τα προσόντα των ιδιωτών Ελεγκτών Μηχανικών 1. Η ιδιότητα του διαπιστευμένου ιδιώτη Ελεγκτή Μηχανικού για τα έργα του προηγούμενου άρθρου αποκτάται με την εγγραφή του στο Μητρώο Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών σύμφωνα με τις προϋποθέσεις των επόμενων παραγράφων. 2. Το Μητρώο Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών για την επίβλεψη των δημοσίων έργων κάτω των ορίων καταρτίζεται και τηρείται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.) με την μορφή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, όπου εγγράφονται ανά αύξοντα Αριθμό Μητρώου οι Μηχανικοί, στους οποίους χορηγείται η διαπίστευση του Ελεγκτή Μηχανικού. 3. Η κατάρτιση του Μητρώου αναπτύσσεται σε Τμήματα, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιλογή του Ελεγκτή Μηχανικού αναλόγως του τόπου εκτέλεσης του προς επίβλεψη έργου και των τεχνικών του απαιτήσεων. Ειδικότερα, το Μητρώο αναπτύσσεται σε Τμήματα ανά Περιφέρεια και ανά κλάδο ειδικότητας και είδος έργων που βάσει των προσόντων του μπορεί να επιβλέπει ο διαπιστευμένος Ελεγκτής Μηχανικός. 4. Τους κλάδους με τις ειδικότητες των Ελεγκτών Μηχανικών καθορίζει το Τ.Ε.Ε., το οποίο διαμορφώνει και αναπτύσσει τα αντίστοιχα Τμήματα του Μητρώου. Την κατάταξη των κατηγοριών έργων και εξειδικευμένων εργασιών ανά κλάδο ειδικότητας, που διαμορφώνει το Τ.Ε.Ε., την εγκρίνει με απόφασή του ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών. Ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών εγκρίνει και κάθε μεταβολή στην διάρθρωση των ως άνω Τμημάτων του Μητρώου Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών. 5. Ο Μηχανικός που επιθυμεί να εγγραφεί στο Μητρώο υποβάλει αίτηση στο Τ.Ε.Ε., με την οποία δηλώνει την Περιφέρεια, εντός της οποίας διατηρεί την επαγγελματική του έδρα, και τις κατηγορίες έργων και εξειδικευμένων εργασιών που καλύπτει το πτυχίο και η εξειδικευμένη επαγγελματική του εμπειρία, ώστε να είναι δυνατή η κατάταξή του στα Τμήματα του Μητρώου ανά Περιφέρεια και ανά κλάδο ειδικότητας και είδος έργων. 6. Ως διαπιστευμένοι Ελεγκτές Μηχανικοί εγγράφονται στο Μητρώο όσοι είναι: α) διπλωματούχοι Μηχανικοί Πολυτεχνικών Σχολών Ιδρυμάτων του Πανεπιστημιακού Τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης μέλη του T.E.E. ή β) πτυχιούχοι ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή ισότιμων σχολών της αλλοδαπής, που, κατά τις κείμενες διατάξεις, έχουν αποκτήσει αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στη χώρα μας κατ’ εφαρμογή της σχετικής κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας, και μπορούν να εγγραφούν, όπου απαιτείται, στο οικείο επιμελητήριο ή επαγγελματικό σύλλογο. 7. Με την αίτησή του ο ενδιαφερόμενος να αποκτήσει διαπίστευση Ελεγκτή Μηχανικού οφείλει να υποβάλει στο Τ.Ε.Ε. όλα τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την απόδειξη των ως άνω τυπικών προσόντων του καθώς και κάθε στοιχείο που αφορά στην επαγγελματική του εμπειρία. Ιδίως υποβάλλει, εκτός του πτυχίου της προηγούμενης παραγράφου, τα αποδεικτικά της εγγραφής του σε άλλα επαγγελματικά Μητρώα, αλλά και τις απαραίτητες πιστοποιήσεις από τις οποίες αποδεικνύεται η κατοχή ενεργού και μη δεσμευμένου πτυχίου εγγραφής και κατάταξης σε επαγγελματικό Μητρώο, που αποτελεί τεκμήριο τεχνικής καταλληλότητας γενικής εμπειρίας σε ορισμένη τάξη και κατηγορία. 8. Το Τ.Ε.Ε. με απόφασή του συγκροτεί κεντρικά ειδική Επιτροπή, η οποία είναι αρμόδια να ελέγχει τα υποβαλλόμενα από τους ενδιαφερόμενους δικαιολογητικά, και να αποφαίνεται, εάν ο υποψήφιος πληροί τα ως άνω τυπικά και ουσιαστικά προσόντα για την εγγραφή του στα Μητρώα και την κατάταξή του στα ειδικότερα Τμήματα αυτού. Εφόσον κριθεί ότι ορισμένος υποψήφιος μπορεί να εγγραφεί στο Μητρώο Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών, το Τ.Ε.Ε. τον κατατάσσει σε συγκεκριμένη Περιφέρεια, με βάση την επαγγελματική του έδρα, και σε συγκεκριμένους κλάδους ειδικότητας και είδη έργων, με βάση το πτυχίο και την εξειδικευμένη επαγγελματική του εμπειρία. Τέλος, τον εγγράφει σε ένα ή περισσότερα Τμήματα του Μητρώου, αναλόγως των ειδικοτήτων που καλύπτουν τα προσόντα του. 9. Οι υποψήφιοι για εγγραφή στο Μητρώο Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών, οι οποίοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Μελετητών του άρθρου 39 του ν. 3316/2005 ή στο Μητρώο Εμπειρίας Κατασκευαστών του άρθρου 107 του ν. 3669/2008 ή στα αντίστοιχα Μητρώα του π.δ. 71/2019 από την έναρξη λειτουργίας τους και εφεξής, εγγράφονται υποχρεωτικώς στο Μητρώο Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών στους κλάδους ειδικότητας και στα είδη έργων που αντιστοιχούν στις κατηγορίες των πτυχίων τους. 10. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης εγγραφής στον Μητρώο ή σε περίπτωση κατάταξης του υποψηφίου σε λιγότερους από τους κλάδους ειδικότητας που ζήτησε να εγγραφεί, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ασκήσει ενώπιον του Υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών προσφυγή για τον έλεγχο νομιμότητας της απόφασης του Τ.Ε.Ε. εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση της εν λόγω απόφασης σε αυτόν. Ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών αποφαίνεται επί της προσφυγής εντός τριάντα (30) ημερών από την άσκησή της μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης Μητρώων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Η προσφυγή θεωρείται ότι απορρίφθηκε, εάν παρέλθει η ως άνω προθεσμία χωρίς να έχει εκδοθεί απόφαση. Εάν η προσφυγή γίνει δεκτή, το Τ.Ε.Ε. οφείλει να συμμορφωθεί και να εγγράψει άμεσα τον υποψήφιο στα αντίστοιχα τμήματα του Μητρώου. 11. Ο Μηχανικός με την εγγραφή του στο Μητρώο λαμβάνει μοναδικό Αριθμό Μητρώου Διαπιστευμένου Ελεγκτή Μηχανικού. Επίσης στον εγγεγραμμένο στο Μητρώο μηχανικό το Τ.Ε.Ε. χορηγεί πιστοποιητικό, με το οποίο μπορεί να αποδεικνύει την διαπίστευσή του ως Ελεγκτή Μηχανικού. Στο πιστοποιητικό αναγράφονται ειδικώς τα Τμήματα του Μητρώου, στα οποία ο εγγεγραμμένος έχει καταταγεί αναλόγως της Περιφέρειας, στην οποία έχει την επαγγελματική του έδρα, και αναλόγως του κλάδου ειδικότητας και είδους έργων που βάσει των προσόντων του μπορεί να επιβλέπει. 12. Η εγγραφή στο Μητρώο Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών αποτελεί την μόνη απαιτούμενη πιστοποίηση, προκειμένου οι ιδιώτες μηχανικοί να συμμετέχουν στις διαδικασίες επιλογής Ελεγκτών Μηχανικών για την ανάθεση σε αυτούς των υπηρεσιών επίβλεψης της παρούσας. Άρθρο 4 Οι αποφάσεις της αναθέτουσας αρχής για την ανάθεση της επίβλεψης σε Ελεγκτή Μηχανικό 1. Η άσκηση της επίβλεψης στην εκτέλεση ορισμένου έργου του άρθρου 2 της παρούσας από διαπιστευμένο ιδιώτη Ελεγκτή Μηχανικό καθορίζεται με απόφαση της αναθέτουσας αρχής. 2. Η σχετική απόφαση της αναθέτουσας αρχής οφείλει να εκδοθεί, αφού δημοσιευθεί η διακήρυξη του προς επίβλεψη έργου, ώστε να είναι γνωστές οι ειδικές τεχνικές απαιτήσεις του και ειδικότερα οι κατηγορίες έργων και εξειδικευμένων εργασιών, στις οποίες θα πρέπει να διαθέτει εμπειρία ο Ελεγκτής Μηχανικός. 3. Στην ως άνω απόφαση της αναθέτουσας αρχής, εκτός από την πρόθεσή της να αναθέσει την επίβλεψη ορισμένου έργου σε διαπιστευμένο ιδιώτη Ελεγκτή Μηχανικό, θα πρέπει να ορίζεται επίσης: α) ο κύριος τόπος εκτέλεσης του έργου, με σκοπό την επιλογή Ελεγκτή Μηχανικού από το Τμήμα του Μητρώου που αφορά στην συγκεκριμένη Περιφέρεια, β) οι κατηγορίες έργων και εξειδικευμένων εργασιών, που αντιστοιχούν στο προς επίβλεψη έργο, με σκοπό την επιλογή Ελεγκτή Μηχανικού από το αντίστοιχο Τμήμα του Μητρώου που αφορά στον συγκεκριμένο κλάδο ειδικότητας και είδος έργων, γ) ο προϋπολογισμός του έργου, με σκοπό την επιλογή Ελεγκτή Μηχανικού με αντίστοιχη τάξη πτυχίου, δ) το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου, ώστε να προκύπτει ο χρόνος απασχόλησης του Ελεγκτή Μηχανικού, και ε) ο τρόπος υπολογισμού και το συνολικό ύψος της αμοιβής του Ελεγκτή Μηχανικού κατά το άρθρο 13 της παρούσας. 4. Η ανάθεση της επίβλεψης σε συγκεκριμένο Ελεγκτή Μηχανικό διενεργείται ομοίως με απόφαση της αναθέτουσας αρχής, αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία που περιγράφεται στο άρθρο 5 της παρούσας και σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 6 της παρούσας. 5. Καμία καθυστέρηση ή παράταση στην έναρξη εκτέλεσης του προς επίβλεψη έργου δεν επιτρέπεται για λόγους που ανάγονται σε καθυστερήσεις της διαδικασίας ανάθεσης της επίβλεψης σε Ελεγκτή Μηχανικό. Σε περίπτωση που μέχρι την υπογραφή της σύμβασης του προς επίβλεψη έργου δεν έχει ολοκληρωθεί η προβλεπόμενη διαδικασία ανάθεσης της επίβλεψης στον ιδιώτη Ελεγκτή Μηχανικό, η αναθέτουσα αρχή οφείλει να προχωρήσει στην άσκηση της επίβλεψης κατά τις διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016. 6. Η αναθέτουσα αρχή δύναται με απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής να αναθέσει την επίβλεψη σε Ελεγκτή Μηχανικό, ακόμη και αφού έχει αρχίσει η εκτέλεση του έργου. Ωστόσο η εν λόγω απόφαση λαμβάνεται μετά από εισήγηση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, η οποία περιλαμβάνει ειδική τεκμηρίωση είτε της αδυναμίας να συνεχισθεί η επίβλεψη από υπαλλήλους της είτε της αναγκαιότητας αντικατάστασης των υπαλλήλων της από ιδιώτη Ελεγκτή Μηχανικό. 7. Εάν το προς επίβλεψη έργο, ανεξάρτητα από τον προϋπολογισμό του, παρουσιάζει ιδιαίτερες τεχνικές δυσκολίες, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποφασίσει να αναθέσει την επίβλεψη σε περισσότερους Ελεγκτές Μηχανικούς, ώστε να καλύπτονται κατά το δυνατόν περισσότερες κατηγορίες έργων και εξειδικευμένων εργασιών από τα πτυχία των Ελεγκτών Μηχανικών. Στην περίπτωση αυτή οι Ελεγκτές Μηχανικοί θα πρέπει να επιλέγονται από διαφορετικά Τμήματα του Μητρώου που θα καλύπτουν τους αντίστοιχους κλάδους ειδικότητας και τα απαιτούμενα είδη έργων. 8. Η διαδικασία ορισμού τεχνικών υπαλλήλων που έχουν την κατάλληλη ειδικότητα ως επιβλεπόντων από την Διευθύνουσα Υπηρεσία κατά τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016 και η διαδικασία άσκησης της επίβλεψης από διαπιστευμένο ιδιώτη Ελεγκτή Μηχανικό κατά το άρθρο 136Α του ν. 4412/2016 είναι τυπικώς και ουσιαστικώς ισοδύναμες και δεν διαφοροποιούνται ως προς τον τρόπο άσκησης της επίβλεψης. Η επιλογή μεταξύ αυτών ανήκει στην απόλυτη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, χωρίς να απαιτείται ειδική αιτιολογία της σχετικής απόφασης. 9. Εφόσον η αναθέτουσα αρχή έχει αναθέσει την άσκηση της επίβλεψης στην εκτέλεση ορισμένου έργου σε συγκεκριμένο Ελεγκτή Μηχανικό και έχει υπογραφεί η σχετική μεταξύ τους σύμβαση, δεν εφαρμόζεται η παρ. 2 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016 και συνεπώς η Διευθύνουσα Υπηρεσία δεν δύναται να προβεί στον ορισμό επιβλεπόντων από τους τεχνικούς της υπαλλήλους. Άρθρο 5 Η επιλογή του Ελεγκτή Μηχανικού 1. Ο ορισμός του Ελεγκτή Μηχανικού για την άσκηση επίβλεψης στην εκτέλεση ορισμένου έργου γίνεται μετά από κλήρωση μεταξύ των εγγεγραμμένων στο Μητρώο Διαπιστευμένων Ελεγκτών Μηχανικών, που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 3 της παρούσας, και σύμφωνα με την διαδικασία των επόμενων παραγράφων. Η κλήρωση διενεργείται με ευθύνη του Τ.Ε.Ε., το οποίο έχει καταρτίσει και διατηρεί το οικείο Μητρώο, όπως προβλέπεται στις επόμενες παραγράφους. 2. Μόλις η αναθέτουσα αρχή λάβει την απόφαση για την άσκηση της επίβλεψης στην εκτέλεση ορισμένου έργου από διαπιστευμένο ιδιώτη Ελεγκτή Μηχανικό σύμφωνα με την παρ. 1 του προηγούμενου άρθρου, αποστέλλει το πλήρες κείμενο της απόφασης αυτής στο Τ.Ε.Ε. Η απόφαση της αναθέτουσας αρχής, η οποία περιέχει υποχρεωτικώς όλα τα στοιχεία της παρ. 3 του προηγούμενου άρθρου, συνοδεύεται από αίτημά της προς το Τ.Ε.Ε. για την έναρξη της διαδικασίας ανάδειξης συγκεκριμένου Ελεγκτή Μηχανικού με την προβλεπόμενη κλήρωση. 3. Το Τ.Ε.Ε., λαμβάνοντας υπόψιν τα στοιχεία της απόφασης της αναθέτουσας αρχής, που περιγράφονται στην παρ. 3 του προηγούμενου άρθρου, προσδιορίζει τα Τμήματα του Μητρώου, στα οποία είναι εγγεγραμμένοι οι μηχανικοί που πληρούν τα απαιτούμενα κριτήρια. Στην συνέχεια αναρτά στον ιστότοπό του, με ειδική παραπομπή σε εμφανές σημείο της κεντρικής του ιστοσελίδας (https://web.tee.gr), «Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος» για), «Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος» για την επιλογή Ελεγκτή Μηχανικού για το συγκεκριμένο έργο. Στην πρόσκληση αναφέρονται ειδικώς τα Τμήματα του Μητρώου, από τα οποία καλούνται οι διαπιστευμένοι Ελεγκτές Μηχανικοί να συμμετάσχουν στην διαδικασία επιλογής. 4. Οι ενδιαφερόμενοι συμμετέχουν στην διαδικασία επιλογής, συμπληρώνοντας το ειδικό τυποποιημένο έντυπο, που είναι επίσης αναρτημένο στην οικεία ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε., και το οποίο αποτελεί την υποβαλλόμενη «Αίτηση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος». Στο εν λόγω έντυπο περιέχονται και πρέπει να συμπληρωθούν μόνον τα στοιχεία ταυτότητας του υποψήφιου, ο αριθμός Μητρώου του και το προς επίβλεψη έργο, ενώ τίθεται και η ηλεκτρονική υπογραφή του αιτούντος. Στην Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος του Τ.Ε.Ε. αναφέρεται ευκρινώς η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αποστείλουν την αίτησή τους. 5. Εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) εργασίμων ημερών από την ως άνω ανάρτηση της Πρόσκλησης οι ενδιαφερόμενοι, εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στα καλούμενα Τμήματα του Μητρώου, οφείλουν να αποστείλουν ηλεκτρονικά στο Τ.Ε.Ε. την Αίτηση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος της προηγούμενης παραγράφου. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι, που υπέβαλαν εμπρόθεσμα αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και είναι πράγματι εγγεγραμμένοι στα καλούμενα Τμήματα του Μητρώου, συμμετέχουν υποχρεωτικά στην κλήρωση. Αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που υποβάλλεται μετά την λήξη της ως άνω αποκλειστικής προθεσμίας δεν λαμβάνεται υπόψιν ανεξαρτήτως των λόγων της εκπρόθεσμης υποβολής. 6. Το Τ.Ε.Ε. μετά την εκπνοή της προθεσμίας συγκεντρώνει τις υποβληθείσες αιτήσεις, καταχωρεί όλους τους ενδιαφερόμενους και καταρτίζει κατάλογο με τους Αριθμούς Μητρώου που θα συμμετάσχουν στην κλήρωση. Η κλήρωση είναι μοναδική για κάθε έργο. Η κλήρωση διενεργείται ηλεκτρονικά και δημόσια με την χρήση ειδικής ασφαλούς εφαρμογής λογισμικού ηλεκτρονικής κληρωτίδας, την οποία αναπτύσσει και διαχειρίζεται το Τ.Ε.Ε. 7. Το Τ.Ε.Ε. ανακοινώνει στην οικεία ιστοσελίδα του την ημέρα και ώρα διενέργειας της δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης για την επιλογή Ελεγκτή Μηχανικού για κάθε συγκεκριμένο έργο. Κατά τον ορισθέντα χρόνο η εφαρμογή για την ηλεκτρονική κλήρωση τίθεται σε λειτουργία και παράγει αυτόματα το αποτέλεσμα της κλήρωσης με την ανάδειξη ενός και μόνον Αριθμού Μητρώου. 8. Το Τ.Ε.Ε. αποστέλλει τα στοιχεία του κληρωθέντος Ελεγκτή Μηχανικού στην αναθέτουσα αρχή που ζήτησε κατά την παρ. 2 του παρόντος άρθρου την επιλογή του για συγκεκριμένο έργο της. 9. Ο Αριθμός Μητρώου του κληρωθέντος Ελεγκτή Μηχανικού δεσμεύεται προσωρινώς μέχρι την υπογραφή της σύμβασής του και δεν μπορεί να συμμετέχει σε επόμενες κληρώσεις. Μετά την υπογραφή της σύμβασής του ισχύουν όσα ορίζονται στο επόμενο άρθρο. Άρθρο 6 Η υπογραφή της σύμβασης του Ελεγκτή Μηχανικού με την αναθέτουσα αρχή 1. Η αναθέτουσα αρχή δεσμεύεται από το αποτέλεσμα της κλήρωσης που διενήργησε το Τ.Ε.Ε. και δεν δύναται να ζητήσει την ανάδειξη άλλου Ελεγκτή Μηχανικού ή να απορρίψει τον κληρωθέντα. Επίσης, η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται να ελέγξει ευθέως ή παρεμπιπτόντως ή να αμφισβητήσει τα προσόντα του διαπιστευμένου Ελεγκτή Μηχανικού. 2. Η αναθέτουσα αρχή, μόλις το Τ.Ε.Ε. της κοινοποιήσει τον αναδειχθέντα από την κλήρωση Ελεγκτή Μηχανικό, ενεργοποιεί την διαδικασία ανάθεσης των υπηρεσιών επίβλεψης, η οποία εξαιρείται του πεδίου εφαρμογής των διατάξεων του ν. 4412/2016, καθόσον η εν λόγω ανάθεση λαμβάνει χώρα κατόπιν κλήρωσης με προκαθορισμένη αμοιβή και άρα χωρίς την χρήση κριτηρίων ανάθεσης. 3. Η απόφαση της αναθέτουσας αρχής για την ανάθεση της επίβλεψης στον αναδειχθέντα από την κλήρωση Ελεγκτή Μηχανικό οφείλει να εκδοθεί, αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η σύναψη της σύμβασης του προς επίβλεψη έργου. Μετά την έκδοση της απόφασης ανάθεσης της επίβλεψης στον Ελεγκτή Μηχανικό, η αναθέτουσα αρχή την αποστέλλει στο Τ.Ε.Ε. για να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του, την κοινοποιεί στον επιλεγέντα Ελεγκτή Μηχανικό και τον καλεί να προσέλθει να υπογράψει την σχετική σύμβαση. 4. Με την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης η σύμβαση θεωρείται ότι έχει συναφθεί και η υπογραφή του σχετικού συμφωνητικού έχει αποδεικτικό χαρακτήρα. Ο Ελεγκτής Μηχανικός με την σύναψη κατά τα ως άνω της σύμβασής του οφείλει να εγκατασταθεί αμέσως στο έργο και να ασκήσει την προβλεπόμενη επίβλεψη. 5. Μετά την υπογραφή της σύμβασής του ο Αριθμός Μητρώου του κληρωθέντος Ελεγκτή Μηχανικού δεσμεύεται οριστικώς και ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν επιτρέπεται να συμμετάσχει σε καμία επόμενη κλήρωση, μέχρι την παραλαβή κατά το άρθρο 172 του ν. 4412/2016 του αντικειμένου του έργου στο οποίο εγκαταστάθηκε. Μετά την ολοκλήρωση του έργου ο Ελεγκτής Μηχανικός προσκομίζει τα σχετικά αποδεικτικά παραλαβής στο Τ.Ε.Ε., το οποίο οφείλει να ενεργοποιήσει τον Αριθμό Μητρώου του για επόμενες κληρώσεις. 6. Εάν ο Ελεγκτής Μηχανικός, μολονότι κληρώθηκε από το Τ.Ε.Ε. και κλήθηκε από την αναθέτουσα αρχή, δεν προσήλθε για να υπογράψει την σύμβασή του ή αρνήθηκε με οποιονδήποτε τρόπο να αναλάβει την επίβλεψη, για την οποία εκδήλωσε ενδιαφέρον, διαγράφεται από το Μητρώο για ένα (1) έτος από την συντέλεση της ως άνω συμπεριφοράς του. Εάν μετά την παρέλευση του έτους και την επανεγγραφή του στο Μητρώο επαναλάβει την ίδια ως άνω συμπεριφορά διαγράφεται από το Μητρώο οριστικώς. 7. Σε περίπτωση πάντως που δεν προσέλθει ή αρνηθεί να αναλάβει την επίβλεψη ο αναδειχθείς από την κλήρωση Ελεγκτής Μηχανικός, η αναθέτουσα αρχή ζητεί την επανάληψη της κλήρωσης μεταξύ των λοιπών ενδιαφερομένων και την ανάδειξη νέου Ελεγκτή Μηχανικού. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται όσες φορές απαιτηθεί μέχρι να ευρεθεί ο ενδιαφερόμενος που θα αποδεχθεί την ανάθεση των υπηρεσιών. Σε όλες τις κληρώσεις οι αρνούμενοι διαγράφονται από το Μητρώο και δεν συμμετέχουν στις επόμενες κληρώσεις κατά τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο. Άρθρο 7 Εγγυήσεις αμεροληψίας του Ελεγκτή Μηχανικού και μέτρα για την αποτροπή σύγκρουσης συμφερόντων με τον ανάδοχο 1. Ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν πρέπει να συνδέεται με τον ανάδοχο του προς επίβλεψη έργου και τους υπεργολάβους του με σχέση, η οποία μπορεί να δημιουργεί κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων. Ειδικότερα, ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν πρέπει να έχει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό ή προσωπικό ή άλλο κοινό συμφέρον με τον ανάδοχο και τους υπεργολάβους του, το οποίο μπορεί να θίγει την αμεροληψία και την ανεξαρτησία του ως προς την εκτέλεση των υποχρεώσεων και των καθηκόντων του. 2. Σε περίπτωση σχέσεων μεταξύ φυσικών προσώπων, η σύγκρουση συμφερόντων ελέγχεται στους συζύγους και συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, κατ’ ευθεία μεν γραμμή απεριορίστως, εκ πλαγίου δε έως και τέταρτου βαθμού. Σε περίπτωση σχέσεων μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων, η σύγκρουση συμφερόντων ελέγχεται στα πρόσωπα που μετέχουν στα όργανα διοίκησης αυτών, στα πρόσωπα που κατέχουν, άμεσα ή έμμεσα, ποσοστό άνω του 0,5% στο εταιρικό κεφάλαιο του νομικού προσώπου, καθώς και στους συζύγους και συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, κατ’ ευθεία μεν γραμμή απεριορίστως, εκ πλαγίου δε έως και τέταρτου βαθμού. 3. Ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν πρέπει να έχει παράσχει συμβουλές στην αναθέτουσα αρχή ή να έχει εμπλακεί με οποιονδήποτε τρόπο στην προετοιμασία της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης του προς επίβλεψη έργου είτε κατά τα άρθρα 46 και 48 του ν. 4412/2016 είτε με οποιαδήποτε άλλη σχέση. Επίσης ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν πρέπει να συνδέεται με φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν παράσχει τέτοιες υπηρεσίες για την προετοιμασία της διαδικασίας σύναψης σύμβασης. 4. Ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν πρέπει να έχει αναλάβει ή καθ’ οιονδήποτε τρόπο να έχει εμπλακεί στην κατάρτιση των μελετών του προς ανάθεση έργου. Επίσης ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν πρέπει να συνδέεται με φυσικά ή νομικά πρόσωπα, οι οποίοι ήταν οι βασικοί μελετητές του έργου, ώστε να μην ανακύπτουν συγκρούσεις συμφερόντων κατά την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 9 του άρθρου 136, του άρθρου 144 και της παρ. 6 του άρθρου 188 του ν. 4412/2016. 5. Ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν πρέπει να έχει αναλάβει ή καθ’ οιονδήποτε τρόπο να έχει εμπλακεί σε άλλες διαδικασίες ελέγχου ή υποστήριξης του έργου ή της αναθέτουσας αρχής ή του αναδόχου, και ιδίως δεν πρέπει να έχει εμπλακεί στην επίβλεψη της εφαρμογής του Προγράμματος Ποιότητας του Έργου κατά το άρθρο 158 του ν. 4412/2016, καθώς και στην διοίκηση, διαχείριση ή παρακολούθηση του έργου, εφόσον εκτελείται βάσει συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος, ή στην τεχνική υποστήριξη και διαχείριση του έργου για λογαριασμό της αναθέτουσας αρχής ως τελικού δικαιούχου χρηματοδοτικού προγράμματος. 6. Εάν ο Ελεγκτής Μηχανικός που κληρώθηκε εμπίπτει στις ως άνω απαγορεύσεις, υποχρεούται, πριν την κατάρτιση της σύμβασής του με την αναθέτουσα αρχή να της το γνωστοποιήσει άμεσα και εγγράφως. Εφόσον η απόφαση ανάθεσης της επίβλεψης δεν του έχει κοινοποιηθεί, αυτή ανακαλείται από την αναθέτουσα αρχή. Στην περίπτωση αυτή η αναθέτουσα αρχή προσφεύγει εκ νέου στην διαδικασία του άρθρου 5 της παρούσας, προκειμένου να κληρωθεί νέος Ελεγκτής Μηχανικός. 7. Εφόσον ο Ελεγκτής Μηχανικός έλαβε γνώση, αποδεδειγμένα μετά την σύναψη της σύμβασής του, οποιουδήποτε γεγονότος ικανού να δημιουργήσει σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ του ιδίου και του αναδόχου του έργου που επιβλέπει, υποχρεούται να γνωστοποιήσει άμεσα και εγγράφως τα σχετικά στοιχεία στον Κύριο του Έργου. Στην περίπτωση αυτή, εάν ο Ελεγκτής Μηχανικός έχει ήδη εγκατασταθεί στο έργο οφείλει να απέχει από κάθε ενέργεια σχετική με την ανατεθείσα σε αυτόν επίβλεψη. Η Προϊσταμένη Αρχή εξετάζει, εάν είναι εφικτή η αποτροπή της σύγκρουσης, αφού ληφθούν από τους εμπλεκόμενους συγκεκριμένες διορθωτικές ενέργειες, και αν τούτο είναι εφικτό καλεί τον Ελεγκτή Μηχανικό και τον ανάδοχο να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα. Σε περίπτωση που η εντοπισθείσα σύγκρουση συμφερόντων είναι αδύνατον να αρθεί με άλλον τρόπο, η σύμβαση με τον Ελεγκτή Μηχανικό διαλύεται και ο Κύριος του Έργου αποφασίζει, εάν θα προσφύγει εκ νέου στην διαδικασία ανάθεσης της επίβλεψης σε Ελεγκτή Μηχανικό σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 4 της παρούσας ή εάν η επίβλεψη θα συνεχισθεί κατά τα οριζόμενα στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016. Άρθρο 8 Καθήκοντα του Ελεγκτή Μηχανικού 1. Ο Ελεγκτής Μηχανικός έχει κατά την άσκηση των καθηκόντων του όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που αναγνωρίζονται από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 στην επίβλεψη, όταν αυτή ασκείται από υπαλλήλους της Διευθύνουσας Υπηρεσίας. 2. Η επίβλεψη, και όταν ασκείται από Ελεγκτή Μηχανικό, αποσκοπεί ιδίως, στην πιστή εκπλήρωση από τον ανάδοχο των όρων της σύμβασης και στην κατασκευή του έργου, σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης, ώστε να ανταποκρίνεται στον προορισμό του. 3. Τα καθήκοντα επίβλεψης που οφείλει να εκπληρώνει ο Ελεγκτής Μηχανικός περιλαμβάνουν ιδίως: α) τον έλεγχο τήρησης από τον ανάδοχο της σύμβασης και των συμβατικών υποχρεώσεων του αναδόχου, β) τον έλεγχο εφαρμογής από τον ανάδοχο της μελέτης του έργου, γ) τον έλεγχο εφαρμογής από τον ανάδοχο των προδιαγραφών και κανονισμών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η προσδοκώμενη ποιότητα του έργου, δ) τον έλεγχο τήρησης από τον ανάδοχο των κάθε φύσης κανονισμών ασφάλειας και υγιεινής, ε) τον έλεγχο τήρησης από τον ανάδοχο των προδιαγραφών και μελετών για την προστασία του περιβάλλοντος, στ) την ποσοτική και ποιοτική καταγραφή και τεκμηρίωση του παραγομένου από τον ανάδοχο έργου, η οποία περιλαμβάνει ιδίως τον έλεγχο του ημερολογίου του έργου, των καταμετρητικών και επιμετρητικών στοιχείων, των αιτημάτων του αναδόχου, κ.λπ.), ζ) την παρακολούθηση της σχέσης συμβατικού εκτελούμενου φυσικού αντικειμένου και την ενημέρωση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας σχετικά με την πρόοδο του έργου, η) τον έλεγχο εκπλήρωσης από τον ανάδοχο των προϋποθέσεων για τις τμηματικές πληρωμές του εργολαβικού ανταλλάγματος βάσει του παραγόμενου έργου, θ) την διαχείριση όλων των τεχνικών θεμάτων που προκύπτουν κατά την κατασκευή του έργου, ι) την συνεργασία με τις υπηρεσίες και τα όργανα του φορέα κατασκευής του έργου για την επίλυση των προβλημάτων, που ανακύπτουν κατά το στάδιο κατασκευής του έργου. 4. Πέραν των ως άνω ενδεικτικά αναφερόμενων γενικών καθηκόντων επίβλεψης, ο Ελεγκτής Μηχανικός οφείλει επίσης να εκπληρώνει τα εξής ειδικά καθήκοντα: α) ελέγχει την ορθή τήρηση του ημερολογίου του έργου, το οποίο οφείλει σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 146 του ν. 4412/2016 να συμπληρώνεται καθημερινά από τον ανάδοχο, και επιβεβαιώνει ότι οι εντολές και οι παρατηρήσεις της επίβλεψης έχουν καταγραφεί με σαφήνεια και πληρότητα σε αυτό, β) ελέγχει και διορθώνει το ημερολόγιο του έργου, αν απαιτείται, και το υποβάλλει προς έγκριση στον προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 146 του ν. 4412/2016, γ) αναφέρει εγγράφως προς την Διευθύνουσα Υπηρεσία την παράλειψη καθημερινής τήρησης και κοινοποίησης του ημερολογίου από τον ανάδοχο, ώστε να είναι δυνατή η έκδοση της ειδικής πρόσκλησης του προϊσταμένου της σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 146 του ν. 4412/2016, δ) παρακολουθεί την διαδικασία επί τόπου λήψης και τήρησης όλων των αναγκαίων στοιχείων για την επιμέτρηση των ποσοτήτων των εκτελούμενων εργασιών και παραλαμβάνει τα στοιχεία αυτά συνοδευόμενα με υπεύθυνη δήλωση περί της αληθείας αυτών σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 151 του ν. 4412/2016, ε) ενημερώνει χωρίς καθυστέρηση την Διευθύνουσα Υπηρεσία αν διαπιστώσει ότι υποβλήθηκε ανακριβής ή εκ προθέσεως αναληθής επιμέτρηση από τον ανάδοχο σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 151 του ν. 4412/2016, στ) ανταποκρίνεται χωρίς καθυστέρηση στο αίτημα του αναδόχου για έλεγχο των αφανών εργασιών πριν από την επικάλυψή τους και συντάσσει προς τούτο έκθεση στην οποία επιβεβαιώνεται η εκτέλεση των εργασιών αυτών σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 151 του ν. 4412/2016. Ο Ελεγκτής Μηχανικός υποβάλλει την εν λόγω έκθεση αμελλητί στον Προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, συνοδευόμενη απαραίτητα από επαρκή, για την τεκμηρίωση της εκτέλεσης των αφανών εργασιών, αριθμό ψηφιακών φωτογραφιών, οι οποίες περιλαμβάνονται στο Μητρώο του έργου, ζ) ελέγχει την τελική επιμέτρηση που υπέβαλε ο ανάδοχος και υποβάλλει εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών σχετική έκθεση προς την Διευθύνουσα Υπηρεσία σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 151 του ν. 4412/2016, η) ελέγχει και υπογράφει σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 152 του ν. 4412/2016 τους λογαριασμούς που υποβάλλει ο ανάδοχος, διαπιστώνοντας ότι οι ποσότητες είναι σύμφωνες με τις υποβληθείσες επιμετρήσεις και τα επιμετρητικά στοιχεία, οι τιμές σύμφωνες με την σύμβαση και τις σχετικές διατάξεις και γενικά ότι έχουν διενεργηθεί στον λογαριασμό όλες οι περικοπές ή εκπτώσεις ποσών, που προκύπτουν από τον νόμο και την εφαρμογή της σύμβασης, θ) προβαίνει αμέσως σε αυτοψία για την εξακρίβωση του περιεχομένου της δήλωσης του αναδόχου για αποζημίωση βλαβών που προξενήθηκαν από ανωτέρα βία και ιδιαίτερα του είδους και της έκτασης των βλαβών, καθώς και του χρόνου και των συνθηκών που τις προκάλεσαν, και συντάσσει προς τούτο σχετική έκθεση διαπίστωσης των βλαβών μέσα σε δέκα (10) ημέρες, η οποία περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που απαιτεί την παρ. 4 του άρθρου 157 του ν. 4412/2016 και η οποία κοινοποιείται και στον ανάδοχο, ι) επιβλέπει την εφαρμογή του Προγράμματος Ποιότητας Έργου σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 158 του ν. 4412/2016, εφόσον η επίβλεψη αυτή δεν έχει ανατεθεί σε διαπιστευμένους φορείς Επιθεώρησης Πιστοποίησης, ια) ενημερώνει χωρίς καθυστέρηση την Διευθύνουσα Υπηρεσία σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 159 του ν. 4412/2016, αν κατά την κατασκευή του έργου διαπιστώσει ότι τα προς χρησιμοποίηση από τον ανάδοχο υλικά δεν πληρούν τις απαιτήσεις των προδιαγραφών ή γενικά είναι ακατάλληλα, ώστε να διαταχθεί από την Διευθύνουσα Υπηρεσία η μη χρησιμοποίηση των υλικών αυτών, ιβ) προβαίνει σε περίπτωση έκπτωσης του αναδόχου στην σύνταξη και υποβολή προς την Διευθύνουσα Υπηρεσία της τελικής επιμέτρησης των εργασιών, εφόσον ο έκπτωτος ανάδοχος αμελήσει να την υποβάλει, όπως έχει υποχρέωση σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 160 του ν. 4412/2016, στην οποία περιλαμβάνονται διακριτά τυχόν ημιτελείς εργασίες, καθώς και εισκομισθέντα υλικά, ιγ) αναφέρει εγγράφως στην Διευθύνουσα Υπηρεσία, μέσα σε διάστημα τριάντα (30) ημερών από την λήξη του εγκεκριμένου χρόνου περαίωσης, αν τα έργα έχουν περατωθεί και έχουν υποστεί ικανοποιητικά τις δοκιμασίες που προβλέπονται στην σύμβαση, καθώς επίσης επανελέγχει κατά το δυνατόν τις επιμετρήσεις, με γενικές ή σποραδικές καταμετρήσεις και αναγράφει τις παρατηρήσεις του για εργασίες που έχουν εκτελεσθεί με υπέρβαση των εγκεκριμένων ποσοτήτων ή κατά τροποποίηση των εγκεκριμένων σχεδίων, σύμφωνα με το εδάφιο α’ της παρ. 1 του άρθρου 168 του ν. 4412/2016, ιδ) συντάσσει εντός της ίδιας ως άνω προθεσμίας έκθεση και την υποβάλλει προς τον προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, αν τα έργα δεν έχουν περατωθεί ή έχουν περατωθεί, αλλά οι εργασίες κρίνονται απορριπτέες ή ελαττωματικές, με ουσιώδεις ή επουσιώδεις ελλείψεις που πρέπει να αποκατασταθούν σύμφωνα με το εδάφιο β’ της παρ. 1 του άρθρου 168 του ν. 4412/2016. Στην ως άνω έκθεση περιέχεται τυχόν διαπίστωση περί καταβολής στον ανάδοχο ποσών ως αχρεωστήτως καταβληθέντων ή εγείρονται δικαιώματα σε βάρος του αναδόχου, ώστε η Διευθύνουσα Υπηρεσία να συντάξει αρνητικό λογαριασμό σε βάρος του αναδόχου σύμφωνα με το εδάφιο δ’ της παρ. 1 του άρθρου 168 του ν. 4412/2016, ιε) συνυπογράφει μαζί με τον προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και τον εκπρόσωπο του αναδόχου το πρωτόκολλο για διοικητική παραλαβή του έργου ή τμημάτων του προς χρήση σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 169 του ν. 4412/2016, ιστ) συνυπογράφει με τα μέλη της επιτροπής παραλαβής και τον ανάδοχο που παραδίδει το έργο το πρωτόκολλο παραλαβής που προβλέπεται στην παρ. 4 του άρθρου 172 του ν. 4412/2016, ιζ) προσφέρει την απαραίτητη συνδρομή για την σύνταξη των τριμηνιαίων συνοπτικών ανακεφαλαιωτικών εκθέσεων της παρ. 10 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016 για την πορεία του έργου και τα σημαντικά προβλήματα που σχετίζονται με την κατασκευή του, τις οποίες καταρτίζει η Διευθύνουσα Υπηρεσία και αποστέλλει στην Προϊστάμενη Αρχή. Άρθρο 9 Ευθύνη του Ελεγκτή Μηχανικού έναντι του Κυρίου του Έργου 1. Ο Ελεγκτής Μηχανικός ευθύνεται έναντι του Κυρίου του Έργου ακόμη και για ελαφρά αμέλεια κατά την εκτέλεση των υποχρεώσεών του και επίσης υπέχει, κατά την εκπλήρωση των συμβατικών του υποχρεώσεων, ποινική ευθύνη δημόσιου υπαλλήλου. 2. Ο Ελεγκτής Μηχανικός ευθύνεται έναντι του Κυρίου του Έργου για κάθε περίπτωση πλημμελούς άσκησης των νόμιμων του καθηκόντων, καθώς και για κάθε περίπτωση παράβασης των υποχρεώσεών του. Τέτοιες παραβάσεις συνιστούν ιδίως: α) ο πλημμελής έλεγχος και η ελλιπής παρακολούθηση της εκτέλεσης του έργου εκ μέρους του αναδόχου, β) η αποστολή ανακριβών στοιχείων και η πλημμελής ενημέρωση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας σχετικά με την πρόοδο των εργασιών, γ) η υπαίτια καθυστέρηση στην ενημέρωση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας για: i. την εκ μέρους του αναδόχου παραβίαση του χρονοδιαγράμματος κατασκευής, ii. την κατασκευή ελαττωματικών εργασιών, iii. την ενσωμάτωση ελαττωματικών υλικών, iv. την παράλειψη τήρησης των νόμιμων μέτρων ασφάλειας ή προστασίας του περιβάλλοντος, v. την άνευ εντολής εκτέλεση εργασιών, οι οποίες δεν προβλέπονται από την αρχική ή εγκεκριμένη συμπληρωματική σύμβαση, ούτε είναι επιτρεπτή η εκτέλεσή τους κατά τις κείμενες διατάξεις. 3. Ο Ελεγκτής Μηχανικός έχει υποχρέωση να υπακούει και να εφαρμόζει τις εντολές των οργάνων του Κυρίου του Έργου. Η ως άνω υποχρέωση του Ελεγκτή Μηχανικού πηγάζει από τις συμβατικές υποχρεώσεις που ανέλαβε με την σύμβασή του έναντι του Κυρίου του Έργου, καθώς και από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 και της παρούσας. 4. Σε περίπτωση κατά την οποία ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν εκπληρώνει τις συμβατικές του υποχρεώσεις και δεν εκτελεί με συνέπεια τα καθήκοντα επίβλεψης ή δεν συμμορφώνεται με τις γραπτές εντολές των οργάνων του Κυρίου του Έργου, που είναι σύμφωνες με την σύμβαση και τον νόμο, κηρύσσεται έκπτωτος από την σύμβαση ανάθεσης της επίβλεψης. Άρθρο 10 Οι εξουσίες εποπτείας του Κυρίου του Έργου και η εναντίωση στον Ελεγκτή Μηχανικό 1. Ο Κύριος του Έργου και τα όργανά του διατηρούν όλες τις εξουσίες ελέγχου και εποπτείας επί της επίβλεψης που διενεργεί ο Ελεγκτής Μηχανικός, όπως αυτές προβλέπονται στον ν. 4412/2016 και στην παρούσα, σε όλη την διάρκεια ισχύος της σύμβασής του και μέχρι την παραλαβή του έργου. 2. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία, σε περίπτωση ανάθεσης της επίβλεψης σε Ελεγκτή Μηχανικό, δικαιούται να πραγματοποιεί κατά την κρίση της και χωρίς να απαιτείται οιαδήποτε προηγούμενη γνωστοποίηση, επιτόπιους ελέγχους στο έργο, με σκοπό να διαπιστώνει την εξέλιξη αυτού, την νόμιμη άσκηση της επίβλεψης και την συμμόρφωση του αναδόχου με την σύμβαση εκτέλεσης του έργου, κατά τα οριζόμενα στο εδάφιο β’ της παρ. 5 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016. 3. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία, εάν διαπιστώσει ότι ο Ελεγκτής Μηχανικός με ορισμένες πράξεις ή παραλείψεις του παραβιάζει τα καθήκοντά του, δύναται να εναντιώνεται στις πράξεις αυτές καθώς και στα σχετικά πορίσματα και έγγραφα της επίβλεψης. Η εναντίωση ασκείται από την Διευθύνουσα Υπηρεσία με αιτιολογημένη εισήγησή της που υποβάλλεται στην Προϊσταμένη Αρχή, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 136Α και στο εδάφιο β’ της παρ. 5 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016. 4. Η ως άνω εισήγηση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας προς την Προϊσταμένη Αρχή πρέπει να υποβληθεί εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την γνωστοποίηση των σχετικών πράξεων του Ελεγκτή Μηχανικού σε αυτήν. Εάν παρέλθει το διάστημα των δεκαπέντε (15) ημερών από την γνωστοποίηση των οικείων πορισμάτων ή εγγράφων του Ελεγκτή Μηχανικού στην Διευθύνουσα Υπηρεσία και η τελευταία δεν έχει προβάλει εναντίωση, τεκμαίρεται η αποδοχή των πράξεων, των πορισμάτων και των εγγράφων του Ελεγκτή Μηχανικού. 5. Σε περίπτωση εμπρόθεσμης αιτιολογημένης εναντίωσης της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, η Προϊσταμένη Αρχή του έργου αποφασίζει εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από της περιέλευσης σε αυτήν της εισηγήσεως. Η απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής δεσμεύει την Διευθύνουσα Υπηρεσία, τον Ελεγκτή Μηχανικό και τον ανάδοχο. 6. Τα πορίσματα ή τα έγγραφα που συντάσσονται από τον Ελεγκτή Μηχανικό, καθώς και τα έγγραφα ή τα στοιχεία που υπογράφονται από αυτόν, δεν γεννούν διαφορές μεταξύ του επιβλέποντος και του αναδόχου. Εάν ο ανάδοχος αμφισβητεί πράξεις, παραλείψεις ή ενέργειες της επίβλεψης, υποβάλλει αναφορά προς την Διευθύνουσα Υπηρεσία, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 136Α και στο εδάφιο γ’ της παρ. 5 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία, εάν κάνει δεκτές τις αιτιάσεις του αναδόχου, μπορεί να εναντιωθεί στις πράξεις του Ελεγκτή Μηχανικού κατά την ως άνω διαδικασία των παρ. 3, 4 και 5 του παρόντος άρθρου. 7. Κατά της απόφασης της Προϊσταμένης Αρχής, που δέχεται την εναντίωση της Διευθύνουσας Υπηρεσίας σε έγγραφα ή πορίσματα του Ελεγκτή Μηχανικού, καθώς και κατά της τεκμαιρόμενης αποδοχής από την Διευθύνουσα Υπηρεσία των εγγράφων ή πορισμάτων του Ελεγκτή Μηχανικού, ο ανάδοχος, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 136Α και στο εδάφιο γ’ της παρ. 5 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016, μπορεί να ασκήσει την ένσταση του άρθρου 174 του ν. 4412/2016, περί διοικητικής επίλυσης συμβατικών διαφορών, εφόσον η ως άνω εναντίωση ή η τεκμαιρόμενη αποδοχή των ενεργειών της επίβλεψης έχουν άμεσα βλαπτικές συνέπειες εις βάρος του, χωρίς να απαιτείται η έκδοση άλλης πράξης προς τούτο. Άρθρο 11 Αντικατάσταση του Ελεγκτή Μηχανικού 1. Ο Κύριος του Έργου μπορεί να καταγγείλει την σύμβαση με τον Ελεγκτή Μηχανικό, και να προβεί σε άμεση αντικατάστασή του με την επανάληψη της διαδικασίας του άρθρου 5 της παρούσας, σε περίπτωση που ο Ελεγκτής Μηχανικός έπαψε να πληροί τα απαιτούμενα προσόντα ή προέκυψε μη επανορθώσιμη κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων, που εμποδίζει την ανεξάρτητη και αμερόληπτη άσκηση των καθηκόντων του. 2. Επίσης, ο Κύριος του Έργου μπορεί να καταγγείλει την σύμβαση με τον Ελεγκτή Μηχανικό και να προβεί σε άμεση αντικατάστασή του σε περίπτωση που ο Ελεγκτής Μηχανικός παραβίασε τις νόμιμες υποχρεώσεις του που απορρέουν από τον ν. 4412/2016 και την παρούσα απόφαση ή τις συμβατικές του υποχρεώσεις που απορρέουν από την σύμβασή του. Ειδικότερα, εάν η Διευθύνουσα Υπηρεσία διαπιστώσει ότι ο Ελεγκτής Μηχανικός έχει ουσιωδώς παραβεί τις νόμιμες ή τις συμβατικές του υποχρεώσεις, τον καλεί εγγράφως να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να αρθεί η παράβαση. Εφόσον ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν προβεί στις επιβαλλόμενες ενέργειες για να αρθεί η παράβαση, η Διευθύνουσα Υπηρεσία ενημερώνει την Προϊσταμένη Αρχή, η οποία μπορεί να καταγγείλει την σύμβαση με τον Ελεγκτή Μηχανικό και να τον αντικαταστήσει άμεσα. 3. Σε περίπτωση που ο Ελεγκτής Μηχανικός παραβίασε τις νόμιμες υποχρεώσεις του και ο Κύριος του Έργου κατήγγειλε για τον λόγο αυτό την μεταξύ τους σύμβαση, ο Κύριος του Έργου ενημερώνει άμεσα το Τ.Ε.Ε. και ο Ελεγκτής Μηχανικός διαγράφεται από το Μητρώο για τρία (3) έτη από την καταγγελία της σύμβασής του. Εάν μετά την παρέλευση του ως άνω χρόνου και την επανεγγραφή του στο Μητρώο ο Ελεγκτής Μηχανικός επαναλάβει την ίδια συμπεριφορά και καταγγελθεί εκ νέου η σύμβασή του, τότε διαγράφεται από το Μητρώο οριστικώς. Άρθρο 12 Ευθύνη του Ελεγκτή Μηχανικού έναντι του αναδόχου 1. Ο Ελεγκτής Μηχανικός δεν ευθύνεται έναντι του αναδόχου για τον τρόπο άσκησης των καθηκόντων επίβλεψης. 2. Οι πράξεις του Ελεγκτή Μηχανικού (οδηγίες, πορίσματα, έγγραφα κλ.π.) δεν προσβάλλονται παραδεκτώς από τον ανάδοχο ούτε κατά την προβλεπόμενη στο άρθρο 174 του ν. 4412/2016 διαδικασία διοικητικής επίλυσης των διαφορών ούτε ενώπιον των πολιτικών ή των διοικητικών δικαστηρίων. 3. Σε περίπτωση που ο ανάδοχος διαφωνεί με πράξεις, παραλείψεις ή ενέργειες του Ελεγκτή Μηχανικού, οφείλει να υποβάλει την αναφορά που προβλέπεται στην παρ. 6 του άρθρου 10 της παρούσας με αίτημα την εναντίωση των οργάνων του Κυρίου του Έργου σε πράξεις της επίβλεψης. Άρθρο 13 Ευθύνη του αναδόχου έναντι του Κυρίου του Έργου, όταν η επίβλεψη ασκείται από Ελεγκτή Μηχανικό 1. Το γεγονός ότι η επίβλεψη της εκτέλεσης του έργου ασκείται από Ελεγκτή Μηχανικό δεν μειώνει τις ευθύνες του αναδόχου έναντι του Κυρίου του Έργου, όπως αυτές απορρέουν από τον νόμο και την μεταξύ τους σύμβαση. 2. Οποιαδήποτε παράβαση από τον Ελεγκτή Μηχανικό των υποχρεώσεών του που απορρέουν από τον νόμο και την σύμβασή του με την αναθέτουσα αρχή δεν απαλλάσσει τον ανάδοχο από τις υποχρεώσεις και ευθύνες του που απορρέουν από την σύμβαση για την εκτέλεση του έργου. 3. Οποιαδήποτε καθυστέρηση του Ελεγκτή Μηχανικού ως προς τον έλεγχο των εργασιών και την επίβλεψη της εκτέλεσης του έργου ή γενικά ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του ή τυχόν διαφωνία του με τον ανάδοχο ως προς την εκπλήρωση των καθηκόντων του, δεν απαλλάσσει τον ανάδοχο από τις υποχρεώσεις του για την εκτέλεση του έργου και τις ευθύνες του, που απορρέουν από τον νόμο και την σύμβαση. Άρθρο 14 Η αμοιβή του Ελεγκτή Μηχανικού 1. Η αμοιβή του Ελεγκτή Μηχανικού υπολογίζεται βάσει του προϋπολογισμού του προς ανάθεση έργου και θα καταβάλλεται με τον τρόπο που ορίζεται στην σύμβασή του με την αναθέτουσα αρχή. 2. Ο Ελεγκτής Μηχανικός για την άσκηση της επίβλεψης και για την εν γένει εκτέλεση των καθηκόντων, που του έχουν ανατεθεί με την σύμβασή του, δικαιούται να λάβει για την συνολική προθεσμία εκτέλεσης του έργου, όπως αυτή καθαρίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 147 του ν. 4412/2016, κατ’ αποκοπήν αμοιβή, η οποία θα ανέρχεται σε ποσοστό 1,5% του ύψους της προεκτιμώμενης αμοιβής του έργου. 3. Εάν η αναθέτουσα αρχή αποφασίσει να αναθέσει την επίβλεψη σε περισσότερους Ελεγκτές Μηχανικούς, ώστε να καλύπτονται κατά το δυνατόν περισσότερες κατηγορίες έργων και εξειδικευμένων εργασιών, η αμοιβή για κάθε Ελεγκτή Μηχανικό υπολογίζεται σε ποσοστό 1,5% του ύψους της προεκτιμώμενης αμοιβής του τμήματος του έργου, που έκαστος θα επιβλέπει. 4. Η ως άνω αμοιβή θα καταβάλλεται στον Ελεγκτή Μηχανικό σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Ο αριθμός των δόσεων θα αντιστοιχεί στον αριθμό των μηνών που θα διατρέξουν από την υπογραφή της σύμβασης του Ελεγκτή Μηχανικού με τον ανάδοχο μέχρι την λήξη της συνολικής συμβατικής προθεσμίας. 5. Η συνολική αμοιβή του Ελεγκτή Μηχανικού για την άσκηση της επίβλεψης και για την εν γένει εκτέλεση των καθηκόντων του δεν θα αυξάνεται ούτε θα αναθεωρείται σε καμία περίπτωση και για κανέναν λόγο ή αιτία. 6. Με την ως άνω αμοιβή καλύπτονται πλήρως τα κόστη και όλες οι δαπάνες του Ελεγκτή Μηχανικού που θα προκύψουν και θα απαιτηθούν για την άσκηση της επίβλεψης και την εν γένει άρτια εκπλήρωση των υποχρεώσεών του απέναντι στον ανάδοχο, όπως αυτές προβλέπονται στον νόμο και στην παρούσα απόφαση και έχουν συμφωνηθεί με την σύμβαση μεταξύ αναθέτουσας αρχής και Ελεγκτή Μηχανικού. 7. Σε κάθε περίπτωση προσωρινής ή οριστικής διακοπής των εργασιών για οποιονδήποτε λόγο, καθώς και σε περίπτωση αναστολής των προθεσμιών εκτέλεσης του έργου κατά την παρ. 3 του άρθρου 147 του ν. 4412/2016, ο Ελεγκτής Μηχανικός διακόπτει την επίβλεψη και δεν του οφείλεται αμοιβή για το διάστημα αυτό. 8. Σε περίπτωση έκπτωσης του αναδόχου, διάλυσης της σύμβασης εκτέλεσης του έργου ή σε κάθε άλλη περίπτωση πρόωρης λύσης της, η σύμβαση μεταξύ αναθέτουσας αρχής και Ελεγκτή Μηχανικού διαλύεται και ο τελευταίος δεν δικαιούται το υπόλοιπο της αμοιβής του. 9. Οι Ελεγκτές Μηχανικοί δεν απογράφονται στο Μητρώο Ανθρώπινου Δυναμικού Ελληνικού Δημοσίου, που προβλέπεται στο άρθρο δεύτερο του ν. 3845/2010, όπως ισχύει, και δεν αμείβονται μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών. Άρθρο 15 Το ελάχιστο περιεχόμενο της σύμβασης μεταξύ αναθέτουσας αρχής και Ελεγκτή Μηχανικού 1. Η σύμβαση, που υπογράφεται μεταξύ της αναθέτουσας αρχής και του Ελεγκτή Μηχανικού σύμφωνα με το άρθρο 6 της παρούσας, περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον ως συμβατικούς όρους τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις, τα καθήκοντα και τις ευθύνες των συμβαλλομένων μερών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 136Α και των παρ. 5 9 του άρθρου 136 του ν. 4412/2016 και τις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης. 2. Η ως άνω σύμβαση περιλαμβάνει επιπλέον ειδικό όρο με τον οποίο ο Ελεγκτής Μηχανικός δηλώνει ότι έλαβε πλήρη ενημέρωση από την αναθέτουσα αρχή σε σχέση με το έργο και ιδίως ότι έλαβε πλήρη γνώση των Συμβατικών Τευχών του έργου, της Τεχνικής Προσφοράς του αναδόχου και της Σύμβασης που ο τελευταίος υπέγραψε με τον Κύριο του Έργου. 3. Η σύμβαση περιλαμβάνει επίσης ειδικούς όρους με τους οποίους ο Ελεγκτής Μηχανικός δηλώνει ότι: α) αποδέχεται ανεπιφύλακτα τον ορισμό του ως επιβλέποντος σύμφωνα με τους όρους της παρούσας, β) αποδέχεται να ασκήσει τα προβλεπόμενα καθήκοντα επίβλεψης και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του σύμφωνα με τον νόμο και την σύμβασή του, γ) διαθέτει την απαιτούμενη στην παρούσα διαπίστευση και πληροί τα αντίστοιχα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, και δ) μπορεί να ανταποκριθεί στα νόμιμα και συμβατικά καθήκοντά του. 4. Η σύμβαση περιλαμβάνει επιπροσθέτως ειδικό όρο με τον οποίο ο Ελεγκτής Μηχανικός δηλώνει ότι δεν συνδέεται με τον ανάδοχο και τους υπεργολάβους του με σχέση, η οποία να δημιουργεί κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων, και ειδικότερα δεν έχει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό ή προσωπικό ή άλλο κοινό συμφέρον κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 7 της παρούσας, το οποίο μπορεί να θίγει την αμεροληψία και την ανεξαρτησία του ως προς την εκτέλεση των υποχρεώσεων και των καθηκόντων του. 5. Με την σύμβαση ο Ελεγκτής Μηχανικός θα δεσμεύεται ότι θα ολοκληρώσει την επίβλεψη του έργου και θα την ασκεί αδιακόπως για όλο τον χρόνο που θα διαρκέσει η εκτέλεση του έργου από τον ανάδοχο. 6. Η σύμβαση προβλέπει αναλυτικά την αμοιβή και τον τρόπο πληρωμής του Ελεγκτή Μηχανικού από την αναθέτουσα αρχή σύμφωνα με το άρθρο 14 της παρούσας. Προβλέπει επίσης αναλυτικώς τα δικαιολογητικά πληρωμής που πρέπει να υποβάλει ο Ελεγκτής Μηχανικός στην αναθέτουσα αρχή και την διαδικασία καταβολής των μηνιαίων δόσεων που θα του οφείλονται. 7. Η σύμβαση περιλαμβάνει ειδικό όρο με τον οποίο ο Ελεγκτής Μηχανικός δηλώνει ότι: α) με την ως άνω αμοιβή καλύπτονται πλήρως τα κόστη και όλες οι δαπάνες που θα απαιτηθούν για την άσκηση της επίβλεψης και την εν γένει άρτια εκπλήρωση των υποχρεώσεών του, και β) η αμοιβή του δεν δύναται να αναθεωρηθεί ή να αυξηθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο καθ’ όλη την διάρκεια της σύμβασης. ΚΥΑ 34817 ΦΕΚ 556-Β-10.02.2022 Παρακολούθηση και επίβλεψη δημοσίων έργων κάτω των ορίων από ιδιώτες Ελεγκτές Μηχανικούς.pdf

Διαχρονική Μεταβολή Ηλεκτροπαραγωγής στον Πλανήτη μας (1980-2020). Αποτελεί η Ηλεκτρική Ενέργεια το δρόμο για μια πράσινη ενεργειακή λύση; 1. Εγκατεστημένη Ηλεκτρική Ισχύς σε Πλανητικό Επίπεδο Η ηλεκτρική ενέργεια θεωρείται ως η πιο εύχρηστη ενεργειακή μορφή που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος στη σύγχρονη εποχή. Αποτελεί άλλωστε ένα κοινωνικό κεκτημένο τουλάχιστον στις βιομηχανικές χώρες του πλανήτη μας, δεδομένου ότι υποστηρίζει το σύνολο των καθημερινών ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Σήμερα, η ηλεκτρική ισχύς των εγκατεστημένων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στον πλανήτη μας ξεπερνάει τα 7100GWe, ενώ η αντίστοιχη ετήσια ηλεκτροπαραγωγή υπερβαίνει τις 27.000TWhe, οδηγώντας σε μια μέση ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση που κυμαίνεται στα επίπεδα των 3500kWhe/έτος/cap. Σχήμα 1: Διαχρονική Μεταβολή της Εγκατεστημένης Πλανητικής Ηλεκτρικής Ισχύος Από τα διαθέσιμα στοιχεία, τα τελευταία σαράντα χρόνια παρατηρείται υπερτριπλασιασμός της εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος, από 2000GWe το 1980 (Σχήμα 1), σε περίπου 7200GWe σήμερα, με κύριους άξονες αύξησης την Κίνα αλλά και τις υπόλοιπες αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας (ιδιαίτερα την τελευταία εικοσαετία) καθώς και τις ΗΠΑ. Πράγματι, στα τέλη του 2020 η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς στις χώρες της βόρειας Αμερικής (ΗΠΑ-Καναδάς) ξεπέρασε τα 1300GWe (Σχήμα 2), με την πλειοψηφία της οποίας ναι μεν να βασίζεται σε θερμικούς σταθμούς, εντούτοις τη συμμετοχή των ΑΠΕ να ξεπερνάει τα 400GWe, τιμή υπερτριπλάσια των 120GWe που καταγράφηκαν στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας. Ειδικότερα τα αιολικά πάρκα συμμετέχουν με περίπου 140GWe (το 2010 η αντίστοιχη τιμή ήταν μόλις 40GWe) υπερβαίνοντας από μόνα τους την εγκατεστημένη ισχύ των υφιστάμενων εν λειτουργία πυρηνικών σταθμών. Σχήμα 2: Διανομή της εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος ανά περιοχή και καύσιμο, 2018 Αντίστοιχα στην Ευρώπη, η συνολικά εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς ξεπέρασε τα 1200 GWe έναντι των 900 GWe που καταγράφηκε το 2010, ενώ σημαντική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι περισσότερο από το 50% των εν λειτουργία εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής προέρχεται από σταθμούς αξιοποίησης ΑΠΕ. Η μεγαλύτερη όμως με διαφορά αύξηση καταγράφεται στην ασιατική ήπειρο, δεδομένου ότι η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς (κυρίως της Κίνας, αλλά και της Ιαπωνίας, της Ινδίας και του Ιράν) αντιπροσωπεύει σχεδόν το 50% του συνόλου του πλανήτη μας, καθώς πλησιάζει τα 3300 GWe. Αν και η πλειοψηφία των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στην Ασία είναι θερμικοί σταθμοί (περίπου 2000 GWe), είναι σημαντικό ότι οι ανανεώσιμης προέλευσης σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή υπερβαίνουν τα 1100 GWe. Στην αντίπερα όχθη μπορεί κανείς να κατατάξει τις περιοχές της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής και κυρίως την Αφρική, όπου τα εν λειτουργία εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής είναι περιορισμένα αναλογικά με τον πληθυσμό των συγκεκριμένων περιοχών. Ως μόνο θετικό θα μπορούσε επίσης κανείς να χαρακτηρίσει το γεγονός ότι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής ανανεώσιμης προέλευσης αποτελούν την πλειοψηφία των σταθμών στις περιοχές της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Σχήμα 3: Κατανομή πλανητικής ηλεκτρικής ισχύος ανά ενεργειακή πηγή (2008 & 2019) Συνοψίζοντας, σε πλανητικό επίπεδο το 58% της εγκατεστημένης (2019) πλανητικής ηλεκτρικής ισχύος αντιπροσωπεύει θερμικές μονάδες (άνθρακα, φυσικού αερίου και πετρελαίου), το 18% αντιστοιχεί σε υδροηλεκτρικά έργα, οι υπόλοιπες ΑΠΕ (κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά) αντιπροσωπεύουν το 19% της εγκατεστημένης πλανητικής ισχύος, ενώ τα πυρηνικά εργοστάσια έχουν συρρικνωθεί στο ποσοστό του 5%, Σχήμα 3. 2. Ιστορική Εξέλιξη Ηλεκτρικής Παραγωγής Η αντίστοιχη συμμετοχή των επιμέρους ενεργειακών πηγών στην ετήσια ηλεκτροπαραγωγή την τελευταία τριακονταπενταετία (1985-2020) παρουσιάζεται στο Σχήμα 4. Ανάμεσα στα ενδιαφέροντα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανάλυση των επίσημων στοιχείων είναι η αύξηση κατά περισσότερο από 150% της ηλεκτρικής παραγωγής σε διάστημα 35 ετών, η οποία πλησιάζει πλέον τις 30000 TWhe. Αναλύοντας περαιτέρω την προναφερθείσα τιμή μπορεί κανείς να παρατηρήσει την κυρίαρχη συμμετοχή των θερμικών σταθμών σε ποσοστό περίπου 60% στην κάλυψη της ηλεκτρικής ζήτησης, τη σταθερή συμμετοχή των πυρηνικών σταθμών καθώς και των υδροηλεκτρικών στο πλανητικό ισοζύγιο ηλεκτροπαραγωγής αλλά και τη διαρκώς αυξανόμενη συμβολή των λοιπών ΑΠΕ, η οποία μέχρι το 2000 ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη. Αξίζει να σημειωθεί επίσης αφενός η σταδιακά μειούμενη συμμετοχή του πετρελαίου και αφετέρου η διαρκώς ενισχυόμενη συμμετοχή του φυσικού αερίου στην πλανητική ηλεκτροπαραγωγή, ενώ παρά τις συνεχείς εκκλήσεις των ειδικών για ανακοπή της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής, ο άνθρακας εξακολουθεί να αποτελεί το κυρίαρχο καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, συνοδευόμενος από σημαντικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (περίπου 1kg CO2/kWhe). Σχήμα 4: Διαχρονική Μεταβολή της Πλανητικής Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας Προσπαθώντας να εξηγήσουμε τη διαφορετική εικόνα που παρουσιάζουν τα Σχήματα 3 και 4 όσον αφορά τα ποσοστά της εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος και της συμμετοχής στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας των διαφορετικών ενεργειακών πηγών είναι σημαντικό να τονισθεί ο διαφορετικός βαθμός χρήσης των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, όπως αυτός εκφράζεται μέσω του συντελεστή αξιοποίησης (Capacity Factor "CF") των εν λειτουργία μονάδων. Πράγματι, η αποδιδόμενη ηλεκτρική ενέργεια "Ε" σε χρονικό διάστημα "Δt" από οποιονδήποτε σταθμό ηλεκτροπαραγωγής εκφράζεται με τη βοήθεια της εξίσωσης (1): Ε=CF.Po.Δt ή Ey=CFy.Po.8760 (1) όπου "Po" είναι η ονομαστική ισχύς του σταθμού. Σε ετήσια βάση, οπότε Δt=8760h/year, προκύπτει η ετήσια ηλεκτροπαραγωγή "Ey", εφόσον χρησιμοποιηθεί και η αντίστοιχη τιμή του "CFy". Στο πλαίσιο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι η τιμή του συντελεστή αξιοποίησης διαφοροποιείται σημαντικά ανάμεσα στις επιμέρους ενεργειακές τεχνολογίες, καθώς τιμές του CF στα επίπεδα του 70%-90% καταγράφονται για τους μεγάλους σταθμούς άνθρακα και τα πυρηνικά εργοστάσια, ενώ αντίστοιχα οι τιμές του CF κυμαίνονται μεταξύ 15%-20% για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις και 25%-35% για χερσαία και 30%-50% για υπεράκτια αιολικά πάρκα. Συνεπώς, π.χ. για την ίδια ετήσια παραγωγή ενός σταθμού άνθρακα απαιτείται η εγκατάσταση υπερτριπλάσιας (μέγιστης) ισχύος φωτοβολταϊκών πλαισίων. Σχήμα 5: Πρόβλεψη μεταβολής της πλανητικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ανά ενεργειακή πηγή για το χρονικό διάστημα 2018-2050 3. Μελλοντικές Τάσεις στην Ηλεκτρική Παραγωγή Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι, παρόλο που αυτή τη στιγμή η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται κυρίως από θερμικούς σταθμούς, οι ΑΠΕ αναμένεται να συνεχίσουν να είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες ενεργειακές μορφές σε ολόκληρο τον πλανήτη τα επόμενα χρόνια, υπερκαλύπτοντας το 2030 τις μονάδες που βασίζονται στην καύση του άνθρακα, Σχήμα 5. Πιο συγκεκριμένα, η πλανητική ηλεκτροπαραγωγή το 2050 εκτιμάται ότι θα διπλασιασθεί προσεγγίζοντας τις 45000 TWhe εκ των οποίων τουλάχιστον το 50% θα προέρχεται από ΑΠΕ. Σταθερή σε απόλυτα μεγέθη αλλά περιορισμένη σε ποσοστό αναμένεται η συμβολή της πυρηνικής ενέργειας, ενώ το φυσικό αέριο σύντομα θα συναγωνίζεται τα στερεά καύσιμα σε ποσοστό κάλυψης της πλανητικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαχρονική εξέλιξη της εγκατεστημένης ισχύος όλων των τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας στην Ε.Ε. από το 1990 έως το 2018. Όπως προκύπτει από το Σχήμα 6, τα τελευταία δέκα χρόνια, η αιολική ενέργεια και τα φωτοβολταϊκά αποτελούν τις ταχύτερα αξιοποιούμενες τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε την περίοδο 1990-2010. Επιπλέον, την τελευταία δεκαετία καταγράφεται σημαντική απόσυρση ανθρακικών αλλά και πυρηνικών μονάδων. Σχήμα 6: Ετήσια μεταβολή εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος ανά ενεργειακή πηγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1991-2018) Ολοκληρώνοντας το Τρίτο Μέρος της ετήσιας Ενεργειακής Ανάλυσης του Πλανήτη μας, είναι σαφής η σημαντική στροφή του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής προς την αξιοποίηση των ΑΠΕ, κυρίως λόγω των προσπαθειών περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Στον τομέα αυτό πρωτοστατεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει θέσει ως στόχο την πλήρη απανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής το 2050. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο αποτελεί και η περιορισμένη πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια των κατοίκων της Αφρικής καθώς και της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Σε κάθε περίπτωση βέβαια τα τελευταία χρόνια καταγράφεται έντονη αύξηση των εγκατεστημένων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής κυρίως στην Κίνα αλλά και στις υπόλοιπες ισχυρές οικονομικά χώρες, ενώ η αύξηση στην πλανητική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ξεπερνά το 150% τα τελευταία τριάντα χρόνια. Απόσπασμα από τα Συμπεράσματα (Τρίτο Μέρος) της Ετήσιας Έκθεσης Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Τρίτο Μέρος Ετήσιας Έκθεσης Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Ιωάννης K. Καλδέλλης, Δέσποινα Μπουλογιώργου, Παναγιώτης Τριανταφύλλου Εργαστήριο Ήπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας Περιβάλλοντος, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής e-mail: [email protected]

Από 100.000 μέχρι 2,8 εκατ. ευρώ θα λάβει κάθε ένας από τους 315 δήμους της χώρας που εντάσσονται στο πρόγραμμα «Smart Cities» του Ταμείου Ανάκαμψης για την ανάπτυξη εφαρμογών και υπηρεσιών που διευκολύνουν την καθημερινότητα του πολίτη και βελτιστοποιούν τη λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών. Πρόκειται για το δεύτερο σκέλος (ύψους 222 εκατ. ευρώ) του προγράμματος για τις «Έξυπνες Πόλεις» καθώς το πρώτο σκέλος (ύψους 90 εκατ.) που αφορά τους 16 μεγαλύτερους δήμους (και τον δήμο Τρικκαίων) είναι σε εξέλιξη και αναμένεται η κατάθεση προτάσεων εντός των προσεχών εβδομάδων. Για τους 315 μικρότερους δήμους, όπως είχε ανακοινώσει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης στο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) το φθινόπωρο, θα υπάρξει δίμηνη διαβούλευση για τις δράσεις που μπορούν να ενταχθούν ώστε τον Απρίλιο να προκηρυχθεί το πρόγραμμα. Από την ΚΕΔΕ στέλνουν επιστολή στους δημάρχους στην οποία καταγράφονται ενδεικτικές δράσεις και ζητούν από τους τελευταίους να καταθέσουν προτάσεις αν δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο. Οι προτεινόμενες δράσεις έχουν επιλεγεί «με άξονα τη χρηστικότητα για τους πολίτες και τους δήμους, καθώς και τη δυνατότητα επιλεξιμότητάς τους από το ΕΣΠΑ. Όπως είχαμε δεσμευτεί, ο τελικός κατάλογος των προτεινόμενων δράσεων θα διαμορφωθεί κατόπιν διαβούλευσης με το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ, της Επιτροπής Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της ΚΕΔΕ και όλους ανεξαιρέτως τους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ της χώρας». Με βάση τον κατάλογο και προκειμένου να προετοιμαστεί καλύτερα το πρόγραμμα των 222 εκατ. ευρώ, κάθε δήμος μπορεί να προεπιλέξει (χωρίς να δεσμεύεται σε αυτό το στάδιο) τα έργα που θέλει να εντάξει στο πρόγραμμα «Smart Cities» με βάση το μέγιστο ποσό που δικαιούται. Επιπλέον έχει τη δυνατότητα να προτείνει προς ένταξη και μέχρι δύο έργα / πρωτοβουλίες που δεν αναφέρονται στον κατάλογο της ΚΕΔΕ που θεωρεί πως ταιριάζουν περισσότερο στις δικές του ανάγκες. Οι προτάσεις θα αξιολογηθούν σε συνεργασία με την επιτροπή Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της ΚΕΔΕ και το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων σε ό,τι αφορά την επιλεξιμότητα των δράσεων. Ποιες πρωτοβουλίες μπορούν να ενταχθούν στο «Smart Cities» Οι δημοτικοί άρχοντες καλούνται να επιλέξουν έργα σε επτά άξονες και συγκεκριμένα: «Βιώσιμη Μετακίνηση», «Εξοικονόμηση Ενέργειας – Μείωση Δημοτικών Τελών – Μείωση Ενεργειακού Αποτυπώματος Δημοτικών Κτιρίων», «Βελτίωση Εξυπηρέτησης Πολίτη και Επιχείρησης», «Βελτίωση Ποιότητας Ζωής», «Ενίσχυση Τοπικής Δημοκρατίας και Διαβούλευσης και διαφάνειας», «Προστασία από κυβερνοεπιθέσεις, Business Continuity» και «Ενίσχυση ψηφιακών υποδομών». Στον άξονα «Βιώσιμη Μετακίνηση» μπορούν να ενταχθούν έργα όπως έξυπνο σύστημα στάθμευσης, έξυπνες στάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, έξυπνες διαβάσεις πεζών και φιλικές προς ανθρώπους με ειδικές ανάγκες, κ.α. Στον άξονα «Εξοικονόμησης ενέργειας, κλπ» προτείνονται έργα για σύγχρονο υπολογισμό δημοτικών τελών (πληρωμή ανάλογα με τον όγκο απορριμμάτων κάθε νοικοκυριού – pay as you throw, κλπ), έξυπνοι κάδοι απορριμμάτων, διασύνδεση λαμπτήρων νέας τεχνολογίας σε κεντρικό σύστημα διαχείρισης οδοφωτισμού, κ.α. Στον άξονα «Βελτίωση Εξυπηρέτησης Πολίτη και Επιχείρησης» προτείνονται έργα όπως πλατφόρμα κηδεμόνων και γονέων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, πλατφόρμα διαχείρισης παιδικών σταθμών και ενημέρωσης γονέων με εφαρμογή στο κινητό, ψηφιακό σύστημα διαχείρισης ευπαθών ομάδων, σύστημα διαχείρισης δημοτικών νεκροταφείων, πλατφόρμα διαχείρισης λαϊκών αγορών, ακόμα και συστήματα τηλεϊατρικής για απομακρυσμένη διάγνωση ευπαθών κατοίκων. Για τη «Βελτίωση Ποιότητας Ζωής» προτείνονται έργα εγκατάστασης έξυπνων συστημάτων μέτρησης ποιότητας αέρα ή νερού, σύστημα προειδοποίησης για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών εντός ορίου του δήμου, σύστημα έξυπνης άρδευσης, ψηφιοποίηση τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Στον άξονα «ενίσχυση τοπικής δημοκρατίας και διαβούλευσης» προτείνονται έργα ηλεκτρονικό σύστημα διαβούλευσης προϋπολογισμού ή / και τεχνικού προγράμματος, κ.α. Για την «Ενίσχυση Ψηφιακών Υποδομών» προτείνονται έργα όπως κεντρική ενιαία πλατφόρμα διαχείρισης και συλλογής δεδομένων, πλατφόρμα συνεδριάσεων συλλογικών οργάνων και επιτροπών, διασύνδεση δημοτικών κτιρίων με δίκτυα υψηλής ταχύτητας, κ.α.. ΟΙ 20 ΔΗΜΟΙ ΠΟΥ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑ SMART CITIES* ΔΗΜΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΟΣΟ 1 ΔΗΜΟΣ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ ΚΕΝΤΡ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 2.770.000,00 2 ΔΗΜΟΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΔΥΤ.ΕΛΛΑΔΑΣ 2.630.000,00 3 ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ ΚΕΝΤΡ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 2.550.000,00 4 ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ – ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.540.000,00 5 ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.430.000,00 6 ΔΗΜΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΕΝΤΡ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 2.390.000,00 7 ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ – ΣΥΚΕΩΝ ΚΕΝΤΡ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 2.360.000,00 8 ΔΗΜΟΣ ΙΛΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.360.000,00 9 ΔΗΜΟΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΕΩΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.180.000,00 10 ΔΗΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ ΣΤ.ΕΛΛΑΔΑΣ 2.140.000,00 11 ΔΗΜΟΣ ΛΑΜΙΕΩΝ ΣΤ.ΕΛΛΑΔΑΣ 2.100.000,00 12 ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.070.000,00 13 ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.040.000,00 14 ΔΗΜΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ ΑΝ.ΜΑΚ&ΘΡΑΚΗ 2.030.000,00 15 ΔΗΜΟΣ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.020.000,00 16 ΔΗΜΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 1.990.000,00 17 ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ 1.990.000,00 18 ΔΗΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΔΥΤ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 1.990.000,00 19 ΔΗΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ 1.980.000,00 20 ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΑΝ.ΜΑΚ&ΘΡΑΚΗ 1.970.000,00 * Οι 16 μεγαλύτεροι δήμοι και ο δήμος Τρικκαίων χρηματοδοτούνται από άλλο πρόγραμμα με 90 εκατ. ευρώ

Με τεχνολογίες και υπηρεσίες που προωθούν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, την ψηφιακή διαφήμιση, την τηλεργασία, την επιχειρηματική αναλυτική, την αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων, την τεχνητή νοημοσύνη, το ΙοΤ, την κυβερνοασφάλεια, το υπολογιστικό νέφος κ.ά αναμένεται να εμπλουτιστούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας το προσεχές διάστημα, μετά και το πράσινο φως της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης για τη δράση «Ψηφιακός Μετασχηματισμός Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων» του έργου Ψηφιακός Μετασχηματισμός Επιχειρήσεων. Να θυμίσουμε ότι το έργο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, ύψους 465 εκατ ευρώ που θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, έχει ως στόχο να καλυφθεί το τεχνολογικό χάσμα το οποίο χωρίζει τις ελληνικές επιχειρήσεις με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές γι αυτό και θα περιλαμβάνει ένα ευρύ πεδίο ενεργειών ενώ αναμένεται να συμπληρωθεί με φοροκίνητρα και δανειοδοτήσεις που θα διευκολύνουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων. Συγκεκριμένα, προβλέπεται να στηριχθούν έως και το 2025 περί τις 100.000 ΜμΕ με κουπόνια ψηφιοποίησης η αξία των οποίων θα φτάσει τα 180 εκατ ευρώ και επιπλέον 1.000 ΜμΕ με το σύστημα κουπονιών κατά τη μετάβασή τους αποκλειστικά στο υπολογιστικό νέφος (100 εκατ.). Παράλληλα προβλέπεται η δημιουργία 4 εμβληματικών βιομηχανικών πλατφορμών δεδομένων και του κόμβου Gaia X για τις ΜμΕ καθώς και η αναβάθμιση 500 000 ταμειακών μηχανών με λύσεις που βασίζονται στον υπολογιστή και την αντικατάσταση 100. 000 παλαιών συστημάτων POS (165 εκατ. ευρώ). Μάλιστα μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους αναμένεται να προκηρυχθούν όλες οι ανταγωνιστικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για τη χρηματοδότηση του συστήματος κουπονιών (voucher) για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, για τις βιομηχανικές πλατφόρμες δεδομένων και τους χώρους δεδομένων καθώς και για την αναβάθμιση των ταμειακών μηχανών και του οικοσυστήματος των POS (υποέργο 4), από την ΚτΠ που είναι και ο φορέας υλοποίησης του έργου. Πώς θα γίνεται η επιχορήγηση μέσω κουπονιού Όπως διευκρινίζεται στην σχετική απόφαση η επιχορήγηση των επιχειρήσεων το συνολικό ύψος της οποίας θα φτάσει τα 180 εκατ ευρώ θα γίνεται με τη μορφή κουπονιού το οποίο θα μπορεί να εξαργυρώνεται σε ειδική ηλεκτρονική αγορά (Digital Marketplace) όπου θα υπάρχουν διαθέσιμες υπηρεσίες και προϊόντα για να τις προμηθευτούν οι ΜΜΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι δικαιούχοι της δράσης θα είναι όλες οι ΜΜΕ στην Ελλάδα, με στόχο να διασφαλιστεί ότι τουλάχιστον το 30% αυτών θα πωλούν ηλεκτρονικά και το 40% αυτών θα πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές. Συγκεκριμένα οι επιλέξιμες δαπάνες που θα επιδοτηθούν περιλαμβάνουν: Ηλεκτρονικές Συναλλαγές Για τη λήψη και την εκτέλεση ηλεκτρονικών συναλλαγών θα περιλαμβάνεται για τον εξοπλισμό η προμήθεια και λειτουργία εξοπλισμού ηλεκτρονικών πληρωμών (π.χ τερματικά, κινητές συσκευές) που προσφέρουν άμεση διαλειτουργικότητα με παρόχους ηλεκτρονικών πληρωμών και τις φορολογικές αρχές για την εκτέλεση των συναλλαγών η προμήθεια και λειτουργία υπηρεσιών ψηφιακών πληρωμών που διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο KYC/KYB. για το eInvoicing η προμήθεια και λειτουργία ψηφιακών υπηρεσιών κατάλληλων για όλο το φάσμα της τιμολόγησης αγαθών και υπηρεσιών. για τα eShops η προμήθεια και λειτουργία ηλεκτρονικών καταστημάτων για ΜΜΕ, κατάλληλων για εμπορία αγαθών και υπηρεσιών για την κατάρτιση, η παροχή εστιασμένων ηλεκτρονικών μαθήματα κατάρτισης για ΜΜΕ σχετικά με την αποτελεσματική και ασφαλή χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. ΤηλεΕργασία Χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών για την διευκόλυνση της απομακρυσμένης εργασίας, της συνεργασία, της επικοινωνίας, μέσω της ηλεκτρονικής διαχείρισης εγγράφων, την οργάνωση της παραγωγικότητας των στελεχών, την παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων των εταιρειών, και των εργασιών που πρέπει να εκτελεσθούν κ.α Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται υπηρεσίες όπως ηλεκτρονικές υπογραφές, τηλεργασία, συνεργατικά εργαλεία, εργαλεία διαχείρισης έργων κ.λπ. Βελτιστοποίηση της εμπειρίας του πελάτη Η παροχή της καλύτερης εμπειρίας στον πελάτη είναι ζωτικής σημασίας για κάθε επιχείρηση και ειδικά για τις ΜΜΕ. Εργαλεία όπως CRM, ψηφιακό μάρκετινγκ, αυτοματισμός, υπηρεσίες πολυκαναλικής εξυπηρέτησης κ.α Business analytics Η Διοίκηση της εταιρείας βάσει δεδομένων βελτιώνει τις επιχειρηματικές αποφάσεις στο σημερινό πολύπλοκο επιχειρηματικό περιβάλλον. Ψηφιακά εργαλεία όπως Business Analytics, Business Intelligence, Big data analytics αποτελούν σημαντικές επενδύσεις για τις ΜΜΕ. Τεχνητή Νοημοσύνη Καθώς οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης πολλαπλασιάζονται, γίνονται επιτακτική ανάγκη για τις επιχειρήσεις που θέλουν να διατηρήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Καινοτόμες υπηρεσίες όπως Chatbots, Πρόβλεψη συμπεριφοράς καταναλωτή, Ανίχνευση απάτης, Εργαλεία επιχειρηματικών προβλέψεων, αποτελούν κρίσιμα εργαλεία για την βελτίωση της αποδοτικότητας και παραγωγικότητας των επιχειρήσεων. Υπηρεσίες Cloud Οι Υπηρεσίες Cloud (IAAS, PAAS & SAAS) είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του Ψηφιακού Μετασχηματισμού των ΜΜΕ, που εξομαλύνει ζητήματα όπως ανεπαρκή κεφάλαια, γρήγορη κλιμάκωση, αποτελεσματική επένδυση. Κυβερνοασφάλεια Η επένδυση σε λύσεις ασφάλειας πρέπει να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για τις ΜΜΕ. Ψηφιακά εργαλεία όπως DLP, Identity Management, εργαλεία συμμόρφωσης GDPR, υπηρεσίες SOC αποτελούν κρίσιμες υπηρεσίες για το Ψηφιακό Μετασχηματισμό των ΜΜΕ. IoT Οι λύσεις IoT θα ωφελήσουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στους τομείς της εφοδιαστικής αλυσίδας, της ικανοποίησης των καταναλωτών, της συντήρησης παγίων, της παραγωγικότητας, της ασφάλειας κλπ Ψηφιακές Δεξιότητες Αφορά την ενίσχυση της Ψηφιακής Ικανότητας των ΜΜΕ, με την παροχή υπηρεσιών κατάρτισης των στελεχών τους σε θέματα που σχετίζονται με τις ψηφιακές τους δεξιότητες. Ψηφιακή Διαφήμιση μέσω ψηφιακών και πολυμέσων Η υποστήριξη των διαδικασιών marketing των ΜΜΕ με ψηφιακά εργαλεία και υπηρεσίες βρίσκεται στον πυρήνα της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς τους. Συμπληρωματικά, προβλέπεται μέσω χρηματοδότησης ύψους σχεδόν 20 εκατ. η ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών που βασίζονται σε σύγχρονες τεχνολογίες με στόχο τη λειτουργία νεοφυπολογιστικών υποδομών και υπηρεσιών για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (Cloud Infrastructure & Services), την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την αξιοποίηση υποδομών και υπηρεσιών Cloud-Only, την ανάπτυξη διαδικτυακών υπηρεσιών λογισμικού (cloud Only Software framework) που θα είναι διαθέσιμο στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με βάση τις πολιτικές και τα πρότυπα της πρωτοβουλίας GAIA-X και International Data Spaces Association (IDSA) της ΕΕ. Πέραν της διαχείρισης μάλιστα αναμένεται να ενεργοποιηθούν και συγκεκριμένες υποστηρικτικές υπηρεσίες προς το σύνολο των ΜΜΕ που αποτελούν το κοινό του κυρίως Προγράμματος. Για την ακρίβεια θα δημιουργηθούν μηχανισμοί υποστήριξης των ωφελούμενων ΜΜΕ, που πέραν της χρηματικής συνδρομής, οι οποίοι θα παρέχουν και ένα σύνολο εξειδικευμένων υπηρεσιών. Στόχος είναι μάλιστα η δράση να έχει εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο ετοιμότητας και να βασίζεται σε απλές κατανοητές και πλήρως αυτοματοποιημένες διαδικασίες, με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση. Στόχος να καλυφθεί το ψηφιακό χάσμα To πρόγραμμα θα ενισχύσει ιδιωτικές επενδύσεις στις νέες τεχνολογίες και θα συμβάλει στη βελτίωση συγκεκριμένων δεικτών ψηφιακής ετοιμότητας της χώρας (DESI - Digital Economy and Society Index). Να θυμίσουμε ότι οι ΜμΕ μέχρι σήμερα τείνουν να δηλώνουν περισσότερο δυσαρεστημένες από τις μεγάλες επιχειρήσεις όσον αφορά την στήριξή τους (το 16% των ΜΜΕ είναι δυσαρεστημένες με τις απαιτήσεις για τις εγγυήσεις, το 15% με το κόστος χρηματοδότησης κόκ) ενώ ο ψηφιακός τους μετασχηματισμός μπορεί να αποδειχτεί αρκετά δαπανηρός εάν δεν σχεδιαστεί και δεν εξορθολογιστεί σωστά με τη χρήση βέλτιστων πρακτικών. Την ίδια στιγμή παρατηρείται έλλειψη δεξιοτήτων πληροφορικής με την Ελλάδα να παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της Ένωσης (το 2019 μόνο το 51 % των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών φάνηκε να διαθέτει τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ένωσης που είναι 58 %). Αυτός είναι και ο λόγος που ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων αναμένεται να προωθηθεί και με συμπληρωματικά εργαλεία για την ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων, όπως φορολογικά κίνητρα για την ενθάρρυνση των επενδύσεων στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ελληνικών επιχειρήσεων αναμένεται να κατευθυνθεί επίσης και σημαντικό κομμάτι των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης που θα κατευθυνθούν για την χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων μέσω τραπεζικών χρηματοδοτήσεων. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα προχωρήσει η γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των αντίστοιχων ευρωπαϊκών. Στο ίδιο πλαίσιο μάλιστα προχωρά κι από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης η ανάπτυξη ενός συστήματος αποτίμησης της ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων (Digitometer) που μεταξύ άλλων θα αξιοποιηθεί για τον σχεδιασμό των κρατικών ενισχύσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Το εργαλείο, όπως διευκρινίζεται και στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού, θα παρέχει μέσω δομημένου ερωτηματολογίου μια υψηλού επιπέδου εκτίμηση της ψηφιακής ωριμότητας της κάθε επιχείρησης και αναγνωρίζει πιθανούς τομείς προόδου. Από την εικόνα της έντασης της ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων ανά κλάδο, μπορούν να τεκμηριωθούν πολιτικές για την ενίσχυση των επιχειρήσεων, προκειμένου να επιτύχουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρεμφερή εργαλεία έχουν αναπτυχθεί και σε άλλες χώρες της Ε.Ε., όπως για παράδειγμα στη Γαλλία και η υλοποίηση τέτοιων δράσεων αποτελεί σύσταση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για πρωτοβουλίες ενίσχυσης της Ψηφιακής Οικονομίας.

Κτηματολόγιο: Ετος-σταθμός φαίνεται πως είναι το 2022 για το Κτηματολόγιο, αφού αναμένεται να ολοκληρωθεί η συλλογή δηλώσεων σε όλες τις περιοχές, πλην Κέρκυρας και Θεσπρωτίας, παύει η λειτουργία και ξεκινά η ψηφιοποίηση των υποθηκοφυλακείων, τρέχουν ψηφιακά οι υπηρεσίες για πολίτες και επαγγελματίες, ενώ από 1/1/2023 πρόκειται να εφαρμοστούν τα κλιμακωτά πρόστιμα και τα Αγνώστου Ιδιοκτήτη Ακίνητα, που θα παραμείνουν «ορφανά», θα περάσουν στην κυριότητα του Δημοσίου. Πώς όμως εξελίσσεται η συλλογή δηλώσεων; Σε αυτήν τη φάση, στο Ηράκλειο (Δήμοι Ηρακλείου, Μαλεβιζίου και Χερσονήσου) η συλλογή λήγει στις 22 Φεβρουαρίου. Στις Κυκλάδες και το Ρέθυμνο δόθηκε παράταση μέχρι 15 Μαρτίου. Στα Χανιά (Δήμοι Χανίων, Αποκορώνου, Σφακίων, Καντάνου – Σελίνου, Πλατανιά και Κισσάμου) η συλλογή παρατάθηκε μέχρι τις 7 Μαρτίου και αναμένεται να παραταθεί μέχρι τις 18 Απριλίου, ημερομηνία που λήγει και η προθεσμία για τους κατοίκους εξωτερικού. Να σημειωθεί ότι στα τέλη του προηγούμενου έτους υπογράφηκε και η μοναδική σύμβαση που εκκρεμούσε σε όλη την επικράτεια, για την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία, και η συλλογή δηλώσεων αναμένεται στις αρχές του 2023. Προανάρτηση/ανάρτηση Οσον αφορά στη διαδικασία της προανάρτησης, αυτό το διάστημα και μέχρι τις 3 Φεβρουαρίου, διενεργείται σε περιοχές της Ροδόπης, της Καβάλας (Θάσος) και της Ηλείας και αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα σε περιοχές της Χαλκιδικής, της Φωκίδας, της Βοιωτίας, της Μαγνησίας και της Αχαΐας. Εκκρεμεί, επίσης, η επανέναρξη της προανάρτησης στον Δήμο Τριφυλίας στη Μεσσηνία, που διακόπηκε επειδή παρατηρήθηκαν λάθη στην καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων. Σχετικά με την ανάρτηση τώρα, «τρέχει» στον Εβρο και συγκεκριμένα στους Δήμους Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας και λήγει στις 21 Φεβρουαρίου, ενώ στους Δήμους Αλεξανδρούπολης, Σαμοθράκης και Σουφλίου η ανάρτηση λήγει στις 9 Φεβρουαρίου και 2 μήνες αργότερα για τους κατοίκους εξωτερικού. Παράλληλα, στις 12 Ιανουαρίου ξεκίνησε η ανάρτηση σε Μέγαρα και Οινόη στη Δυτική Αττική. Στην Αχαΐα, στον Δήμο Αιγιαλείας η ανάρτηση λήγει στις 8 Μαρτίου. Συμμετοχή Οπως εξηγούν πηγές από τον φορέα στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, υπάρχουν περιοχές όπου οι πολίτες συμμετέχουν ενεργά και άλλες που έχουν μείνει αρκετά πίσω. Μάλιστα, σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν, σε ορισμένες «η συμμετοχή έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία, καθώς δηλώθηκαν πολύ περισσότερα δικαιώματα από όσα είχε αρχικά εκτιμηθεί». Ετσι, πρωταθλήτρια περιοχή είναι τα Τρίκαλα με 145% και ακολουθούν η Κοζάνη με 134%, το Κιλκίς με 124%, η Φθιώτιδα με 121%, οι Σέρρες με 113%, η Κάλυμνος, η Κάρπαθος, η Κως και η Ρόδος με 110%, η Μαγνησία με 107% και η Πέλλα με 102%. Πολύ μεγάλη συμμετοχή στη συλλογή δηλώσεων, δηλαδή άνω του 90%, έχουν περιοχές όπως η Λάρισα, η Καρδίτσα, η Πιερία, η Δράμα, η Ξάνθη, η Αρτα, η Πρέβεζα, η Λευκάδα, ενώ ακολουθούν με ποσοστό άνω του 80% η Εύβοια, ο Εβρος, η Θεσσαλονίκη, η Ημαθία, το Λασίθι, το Ηράκλειο, τα Ιωάννινα, η Καστοριά, η Φλώρινα και η Χαλκιδική. Ικανοποιητική συμμετοχή, δηλαδή άνω του 70%, έχουν οι περιοχές Κορινθία, Αρκαδία, Αχαΐα, Αιτωλοακαρνανία, Ηλεία, Γρεβενά, Φωκίδα, καθώς και ορισμένες περιοχές της Ανατολικής και της Δυτικής Αττικής. Μέτρια συμμετοχή και, κυρίως, πάνω από το όριο του 55% (που απαιτείται για να περάσει η κτηματογράφηση στην επόμενη φάση της προανάρτησης) καταγράφεται σε Θεσπρωτία, Ροδόπη, Θάσο, Ευρυτανία, Μεσσηνία, Ζάκυνθο, Κεφαλλονιά, Ιθάκη, Αργολίδα, Λακωνία, Σάμο, Χίο και Ικαρία. Χαμηλή συμμετοχή εντοπίζεται στη Λήμνο και τη Λέσβο, όπου οι μισοί ιδιοκτήτες δεν έχουν δηλώσει την ακίνητη περιουσία τους, καθώς και σε Κύθηρα, Αγκίστρι, Πόρο, Σπέτσες και Υδρα, όπου δύο στους τρεις ιδιοκτήτες δεν έχουν εμφανιστεί. Ακόμα χαμηλότερα είναι τα ποσοστά στις Κυκλάδες, όπου μόνο ένας στους πέντε ιδιοκτήτες συμμετείχε στη διαδικασία, η οποία παρατάθηκε και λήγει στις 15 Μαρτίου, και στο Ρέθυμνο, όπου υπάρχει πρωτοφανής «αποχή», καθώς εννέα στους δέκα ιδιοκτήτες μέχρι σήμερα «αδιαφορούν» για το Κτηματολόγιο. Δηλώσεις χωρίς πρόστιμο ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ Οι ιδιοκτήτες είναι σημαντικό να συμμετάσχουν στη διαδικασία έτσι ώστε να διασφαλίσουν την περιουσία τους και να μπορέσουν παράλληλα να την αξιοποιήσουν, καθώς ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να δηλωθεί. Σε όλη τη χώρα (με εξαίρεση την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία), όπου δεν λειτουργεί ήδη κτηματολογικό γραφείο, οι ιδιοκτήτες μπορούν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2022 να δηλώσουν την ακίνητη περιουσία τους χωρίς να καταβάλουν κάποιο πρόστιμο. Ωστόσο, μέχρι τότε δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν καμία συναλλαγή με το ακίνητό τους (αγοροπωλησία, μεταβίβαση, γονική παροχή), αλλά ούτε και να εκδώσουν οικοδομική άδεια, καθώς τόσο σε κάθε συμβόλαιο όσο και στην άδεια οικοδομής θα πρέπει να μνημονεύεται και να επισυνάπτεται στο συμβόλαιο το αποδεικτικό υποβολής δήλωσης στο Κτηματολόγιο. Χαμηλή προσέλευση Υπενθυμίζεται ότι το προηγούμενο διάστημα το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αποφάσισε να εφαρμόσει έναν διαφορετικό μοχλό πίεσης για όσους ιδιοκτήτες δεν δηλώσουν τις περιουσίες τους στο Κτηματολόγιο, βγάζοντας έτσι από το κάδρο τις αγοραπωλησίες και τις μεταβιβάσεις των εν λόγω ακινήτων. Αν και ο φορέας σχεδίαζε να ενεργοποιήσει τα κλιμακωτά πρόστιμα για τους ασυνεπείς πολίτες, τα στοιχεία έδειχναν χαμηλή προσέλευση. Αποτέλεσμα αυτού, το υπουργείο να φέρει ρύθμιση, μέσω της οποίας μπαίνουν στον «πάγο» τα κλιμακωτά πρόστιμα μέχρι τις 31/12/2022, σε μια προσπάθεια να δηλωθούν ολοένα και περισσότερα ακίνητα. Για να είναι εφικτό αυτό, όσοι συνεχίσουν να μην τα δηλώνουν δεν θα έχουν τη δυνατότητα να μεταβιβάσουν, αλλά ούτε και να πουλήσουν την περιουσία τους, αν πρώτα δεν έχει καταχωριστεί στο Κτηματολόγιο. Μέχρι πρόσφατα, οι ιδιοκτήτες ακινήτων γνώριζαν πως θα ενεργοποιούνταν τα κλιμακωτά πρόστιμα, ενώ ο πέλεκυς θα ξεκινούσε από τα 300 ευρώ και θα έφτανε έως και τις 2.000 ευρώ. Το ποσό που θα είχε καταβάλει ο κάθε ιδιοκτήτης θα αυξανόταν ανάλογα με την αντικειμενική αξία του ακινήτου, αλλά και τον χρόνο καθυστέρησης. Ταυτόχρονα, είχε γίνει γνωστό πως όσοι δεν πλήρωναν στις σχετικές προθεσμίες, το οφειλόμενο ποσό θα περνούσε στην εφορία. «Τρέχουν» οι πρώτες εγγραφές για τα Αγνώστου Ιδιοκτήτη Ακίνητα Ετος-σταθμός όμως είναι και για τα Αγνώστου Ιδιοκτήτη Ακίνητα, δεδομένου ότι «τρέχει» μέχρι το τέλος του έτους η παράταση για τις πρώτες εγγραφές σε 297 περιοχές. Ανάμεσα στους δήμους που η προθεσμία εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου περιλαμβάνονται περιοχές στην Αττική, όπως η Ηλιούπολη, η Νίκαια, το Μαρούσι, ο Βύρωνας, η Καισαριανή, η Ελευσίνα, τα Μελίσσια, αλλά και περιοχές στον Πειραιά, όπως η Δραπετσώνα και το Κερατσίνι, καθώς και διάσπαρτοι ΟΤΑ σε όλη τη χώρα. Σημειώνεται ότι όσον αφορά στα προγράμματα κτηματογράφησης της περιόδου 1997-1999 ο χαρακτηρισμός Αγνώστου Ιδιοκτήτη αποδίδεται σε ένα ακίνητο εφόσον δεν δηλώθηκε για 15 χρόνια, ενώ για τα προγράμματα από το 2008 και μετά ως «ορφανά» χαρακτηρίζονται όσα δεν έχουν δηλωθεί 8 χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου σε κάθε περιοχή. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, σε συνολικά 458 ΟΤΑ υπάρχουν «ορφανά» κτίσματα και γεωτεμάχια, με τις πιστώσεις χρόνου να λήγουν σταδιακά έως το 2027. Μέχρι σήμερα, ο φορέας μετρά συνολικά 338.712 «ορφανά», με τα 135.612 να έχουν περισσότερους από έναν συνδικαιούχους. Γεωγραφικά εντοπίζονται, κυρίως, σε ορεινές περιοχές, όπου δεν είχαν ιδιαίτερες αξιώσεις οι ιδιοκτήτες τους. Πολλά από τα Αγνώστου Ιδιοκτήτη Ακίνητα ανήκουν στο Δημόσιο και την Εκκλησία, ενώ σημαντικό ποσοστό κατέχουν και οι ομογενείς. Μάλιστα, εκτιμάται πως 8 στα 10 ανήκουν στο κράτος.

Το μεγάλο πρόβλημα της στέγασης στην Ευρώπη και η δημιουργία πολυλειτουργικών χώρων αντανακλώνται, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, στη βραχεία λίστα των υποψήφιων έργων για το αρχιτεκτονικό βραβείο Μις φαν ντερ Ρόε. Εργα «κοινωνικής κατοικίας» που είτε αποκαθιστούν πρώην βιομηχανικά και μνημειακά κτίρια είτε δημιουργούν νέες κατασκευές από οικονομικά υλικά, αποτελούν τις εννέα από τις 40 υποψηφιότητες για το γερμανικό βραβείο με προτάσεις από την πρωτοπόρο Βαρκελώνη, το Βουκουρέστι, το Βερολίνο, τη Βιέννη, το Λινζ και τις Βρυξέλλες. Αν υπάρχει ένα κοινό στοιχείο που μοιράζονται πολλά από τα υποψήφια έργα, αυτό είναι η δημιουργία των χώρων κατοικίας συνήθως γύρω από μια εσωτερική αυλή ή αίθριο. Τα διαμερίσματα εξυπηρετούν τις βασικές ανάγκες των ενοίκων και οι ιδιωτικοί χώροι είναι κατά κανόνα μικροί (από 40 έως 75 τ.μ.) –υπάρχουν και οι εξαιρέσεις– για να εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό ατόμων αλλά και να εξασφαλίζουν πρόσβαση σε μεγαλύτερους, κοινόχρηστους χώρους. Βεράντες, αυλές, βιβλιοθήκες, εργαστήρια ελεύθερου χρόνου, κουζίνες, πλυντήρια ή και ξενώνες είναι συνήθως κοινόχρηστα σε μια λογική «κατέχω λίγα, αλλά έχω πρόσβαση σε πιο πολλά». Συνήθως τα υλικά κατασκευής είναι σκυρόδεμα, μέταλλο και ελαφρύ ξύλο για λόγους οικονομίας και αντοχής. Μεταμόρφωση δημόσιου χώρου στο Portas do Mar, Λισσαβώνα. Χαρακτηριστικό αυτής της τάσης είναι το κτιριακό συγκρότημα στην περιοχή Cornellà de Llobregat της Βαρκελώνης. Οι αρχιτέκτονες δημιούργησαν 85 διαμερίσματα σε πέντε ορόφους, σε μια έκταση 2.000 τ.μ., μειώνοντας στο ελάχιστο τους κοινόχρηστους εσωτερικούς διαδρόμους, προκειμένου να αυξήσουν τη δυναμικότητα του κτιρίου. Τα διαμερίσματα έχουν μια τετράγωνη διάταξη (μοιάζουν με μεγάλα δωμάτια ξενοδοχείου), ενώ η ξυλεία που χρησιμοποιήθηκε ήρθε από την κοντινή Χώρα των Βάσκων μειώνοντας το αποτύπωμα της κατασκευής σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος που επέλεξαν Ισπανοί αρχιτέκτονες να αναστηλώσουν έναν οχυρωματικό πύργο του 13ου αιώνα, ύψους 14 μέτρων. Συμμετοχική διαδικασία Από τα έργα που συνδυάζουν μεικτές χρήσεις ξεχωρίζει το πρότζεκτ Frizz23, το οποίο έχει ήδη βραβευθεί στο Βερολίνο. Οι αρχιτέκτονες εισήγαγαν στην πράξη τη θεωρία της συμμετοχικής διαδικασίας και πρώτα συζήτησαν με τους χρήστες του κτιρίου, κατά κύριο λόγο μικρές μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις και την ευρύτερη γειτονιά και σχεδίασαν το κτίριο των 9.000 τ.μ. για να καλύπτει τις ανάγκες τους. Εργα «κοινωνικής κατοικίας» που είτε αποκαθιστούν πρώην βιομηχανικά και μνημειακά κτίρια είτε δημιουργούν νέες κατασκευές, αποτελούν τις εννέα από τις 40 υποψηφιότητες. Στα πολιτιστικά κτίρια που διαγωνίζονται ξεχωρίζει η ανακαίνιση της νέας Εθνικής Πινακοθήκης του Βερολίνου, η οποία στεγάζεται σε κτίριο που σχεδίασε ο ίδιος ο Μις φαν ντερ Ρόε και μάλιστα είναι το μοναδικό που δημιούργησε μετά την εγκατάστασή του στις ΗΠΑ. Ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος που επέλεξαν Ισπανοί αρχιτέκτονες να αναστηλώσουν έναν οχυρωματικό πύργο του 13ου αιώνα, ύψους 14 μέτρων, που κινδύνευε με κατάρρευση. Για τον πύργο της Μερόλα στην περιοχή του Puig-reig δημιουργήθηκε μια ξύλινη κατασκευή που στηρίζει το οικοδόμημα ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει στους επισκέπτες και στους συντηρητές να ανέβουν μέχρι τα ψηλότερα σημεία του. Το ξενοδοχείο «Δεξαμενές» στην Κουρούτα, που γνώρισε μεγάλες δόξες ως οινοποιείο την εποχή της σταφίδας, απέκτησε δεύτερη ζωή από το K-Studio. Μια εντυπωσιακή μεταμόρφωση δημόσιου χώρου που θα μπορούσε να δώσει και μερικές ιδέες στα καθ’ ημάς είναι η αποκατάσταση του Portas do Mar στη Λισσαβώνα της Πορτογαλίας. Πρόκειται για έναν ανοιχτό δημόσιο χώρο δίπλα σε μία από τις μαρίνες της πόλης που είχε καταντήσει ανεξέλεγκτος χώρος στάθμευσης. Μια μεγάλη αρχιτεκτονική ομάδα επανασχεδίασε την πλατεία Portas do Mar και την απέδωσε στους πεζούς, κατασκευάζοντας παράλληλα ένα υπόγειο πάρκινγκ 200 θέσεων με φυσικό και τεχνητό φωτισμό. Ανάμεσα στις υποψηφιότητες υπάρχει και μια ελληνική που είναι και η μοναδική της κατηγορίας Φαγητό/Φιλοξενία. Πρόκειται για το παραθαλάσσιο ξενοδοχείο «Δεξαμενές» στην Κουρούτα της Πελοποννήσου που γνώρισε μεγάλες δόξες ως οινοποιείο την εποχή της σταφίδας και απέκτησε μια δεύτερη ζωή από το K-Studio. Οι αρχιτέκτονες αποκατέστησαν τις μεγάλες τσιμεντένιες δεξαμενές του παλιού οινοποιείου και τις μετέτρεψαν σε σουίτες με μικρές στεγασμένες αυλές. Διατήρησαν ωστόσο τα μεταλλικά σιλό και τα στοιχεία που υποδηλώνουν την προηγούμενη χρήση του χώρου αναδεικνύοντας έτσι την μπρουτάλ αισθητική του. Οι αρχιτέκτονες του πρότζεκτ Frizz23 στο Βερολίνο πρώτα συζήτησαν με τους χρήστες του κτιρίου και μετά προχώρησαν στον σχεδιασμό. Τα 40 έργα επιλέχθηκαν από ένα σύνολο 535 υποψηφιοτήτων και αντιστοιχούν σε 18 χώρες της Ευρώπης πλην της Μεγάλης Βρετανίας. Η περυσινή εκδήλωση για το βραβείο, το οποίο απονέμεται ανά διετία, αναβλήθηκε λόγω του κορωνοϊού και γι’ αυτό τα έργα που διαγωνίζονται δημιουργήθηκαν πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, η οποία δεν ενθαρρύνει τη χρήση και την επένδυση σε κοινόχρηστους χώρους διαβίωσης και αυτό ίσως είναι μια μελλοντική πρόκληση για τους αρχιτέκτονες. Οι νικητές του βραβείου που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 60.000 ευρώ και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανακοινωθούν την άνοιξη στις Βρυξέλλες.

Τα βασικά οικονομικά μεγέθη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, καταγράφει η ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, με τίτλο : «Οι επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων το 2021». H έρευνα διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, είχε ως δείγμα 1.122 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και παρουσιάστηκε σε διαδικτυακή Συνέντευξη Τύπου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας το 2021 λειτούργησε το 96% των ελληνικών ξενοδοχείων, σε αντίθεση με το 2020 που λειτούργησε μόνο το 60% Το 78% των ξενοδοχείων άνοιξε μέσα στο τρίμηνο Μαΐου Ιουλίου 2021. Τον Ιανουάριο του 2021 ήταν ανοιχτό μόλις το 1/3 των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας. Η μέση πληρότητα τον Αύγουστο 67,9% υψηλότερη σε σχέση με το 2020 (27,7%) αλλά σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τις πληρότητες που έφτασαν το 86,8% το 2019 Ημέση τιμή του δίκλινου δωματίου τα 120 ευρώ τον Αύγουστο ενώ το 5μηνο Ιαν.-Μαΐου 2021 η μέση τιμή στα ξενοδοχεία διαμορφώθηκε στα €58. Ο συνολικός τζίρος των ξενοδοχείων ανήλθε σε 5,48 δις ευρώ, μειωμένος κατά 34,9% σε σχέση με το 2019. Οι επενδύσεις σε ανακαινίσεις υφισταμένων μονάδων ανήλθαν στα €830 εκατ., μειωμένες μόνον κατά 16% έναντι του 2019, Στα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας, η δαπάνη ανακαίνισης/συντήρησης είναι μειωμένη κατά 44%, γεγονός που δείχνει την πίεση που δέχονται. Κατά μέσο όρο, τα ξενοδοχεία κάλυψαν το 40% περίπου των χρηματοδοτικών τους αναγκών με τα μέτρα στήριξης του 2021. Τα ξενοδοχεία εισέπραξαν, κατά μέσο όρο, 79% λιγότερο ποσοστό προκαταβολών για την επόμενη σεζόν σε σχέση με το 2019, που αντιστοιχεί σε έλλειμμα 590 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, τα ποσά που παραμένουν προς επιστροφή από τα voucher ανέρχονται σε 50 εκατ. ευρώ. Το έλλειμμα στα ταμειακά διαθέσιμα των ξενοδοχείων αγγίζει τα 640 εκατ. ευρώ σε σχέση με άλλες χρονιές κανονικότητας. Στην ετήσια έρευνα για το 2021, περισσότερο από το 1/3 των ξενοδόχων πιστεύει ότι ο τζίρος τους θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2019 το 2023, ενώ 1/3 ακόμα εκτιμά ότι αυτό θα γίνει μετά το 2024.

Οι επενδύσεις σε ευρωπαϊκά εμπορικά ακίνητα έφτασαν τα €359 δισ. το 2021, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της παγκόσμιας εταιρείας συμβούλων ακινήτων CBRE. Σύμφωνα με τους αναλυτές της CBRE ο συνολικός όγκος των επενδύσεων έφθασε σε ιστορικό υψηλό όλων των εποχών για τη χρονιά που μόλις πέρασε σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 25% το 2020 και κατά 8% το 2019. Το δ' τρίμηνο του 2021 ήταν επίσης ένα τρίμηνο ρεκόρ για τις ευρωπαϊκές επενδύσεις σε ακίνητα, με συνολικό όγκο στα €136 δισ. αυξημένο κατά 37% σε σχέση με το δ' τρίμηνο του 2020 και 10% από το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Η Γερμανία και οι Σκανδιναβικές χώρες κατέγραψαν ρεκόρ επενδύσεων σε όγκο με αυξήσεις το 2021 κατά 39% και 44% αντίστοιχα. Η Γερμανία είδε τις επενδύσεις στο real estate να αγγίζουν τα €110 δισ. στο υψηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί ποτέ από ευρωπαϊκή χώρα. Οι περισσότερες μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές παρουσίασαν υψηλότερους όγκους για ολόκληρο το 2021 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου (49%), της Ιρλανδίας (54%), της Ισπανίας (33%) και της Ιταλίας (13%). Ωστόσο, η ανάκαμψη στους όγκους δεν ήταν καθολική, με τους όγκους του 2021 να μειώνονται σε σχέση με το 2020 σε αρκετές αγορές, όπως η Γαλλία (-9%), η Πορτογαλία (-21%) και η Ολλανδία (-10%). Η χρονιά ρεκόρ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε πολλές μεγάλες συμφωνίες όπως η εξαγορά από τη Vonovia ύψους €22,3 δισ. της πλατφόρμας οικιστικών ακινήτων της Deutsche Wohnen στη Γερμανία και της πώλησης €9,1 δισ. του βραχίονα οικιστικών ακινήτων Akelius στη Γερμανία και της Heimstaden, όπου η CBRE ενήργησε ως σύμβουλος. Οπως λένε οι ειδικοί η παραπάνω τάση ειδικά για τον τομέα των οικιστικών ακινήτων και συγκεκριμένα των πολυκατοικιών θα συνεχιστεί και την εφετινή χρονιά. Σύμφωνα με την CBRE, η αγορά των γραφείων παραμένει ο μεγαλύτερος τομέας στην Ευρώπη όσον αφορά στις επενδύσεις, με όγκους που φθάνουν τα €111 δισ. το 2021, αυξημένοι κατά 16% σε σχέση με το 2020, σηματοδοτώντας την επιστροφή της εμπιστοσύνης των επενδυτών στην "πολύπαθη" από την πανδημία αγορά. Τα deals στα γραφεία ήταν ιδιαίτερα ισχυρά στις Σκανδιναβικές χώρες (άνοδος 117%), στο Ηνωμένο Βασίλειο (άνοδος 48%), στην Ολλανδία (άνοδος 30%), στην Ισπανία (άνοδο 27%) και στη Γερμανία (άνοδος 10%). Οπως τονίζει στην έκθεσή της η CBRE αναμένει ευρύτερη ανάκαμψη των επενδύσεων στον τομέα των γραφείων επί ευρωπαϊκού εδάφους και το 2022. Η αγορά των πολυκατοικιών συνέχισε να αποδίδει εξαιρετικά, σημειώνοντας ρεκόρ το 2021 προσπερνώντας τα γραφεία που ήταν ο μεγαλύτερος επενδυτικός τομέας. Ο συνολικός όγκος των επενδύσεων έφτασε τα €102,6 δισ. πέρυσι, μόλις €9 δισ. πίσω από τα γραφεία. Ο όγκος των επενδύσεων αυξήθηκε κατά 42% σε σχέση με το 2020. Η περσινή χρονιά ήταν επίσης χρονιά ρεκόρ για επενδύσεις στα βιομηχανικά ακίνητα με τον όγκο να αυξάνεται κατά 48% φθάνοντας τα €62 δισ. Τέλος, οι επενδύσεις σε ξενοδοχειακά ακίνητα συνέχισαν την ανοδική τους πορεία με τον όγκο να φθάνει τα €17,1 δισ. το 2021, αυξημένος κατά 70% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Εν τω μεταξύ, το retail εξακολουθεί να βρίσκεται υπό πίεση με μειωμένους όγκους κατά 11% στα €35,2 δισ. το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα, όμως, ορισμένες αγορές παρουσίασαν άνοδο συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου (51%), των Σκανδιναβικών χωρών (23%) και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (41%).

Εκτεταμένο πρόγραμμα ανακατασκευής πεζοδρομίων, συνολικού προϋπολογισμού 24 εκατ. ευρώ, βρίσκεται σε εξέλιξη στην Αθήνα. Σύμφωνα με τον Δήμο Αθηναίων, πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο αποκατάστασης των πεζοδρομίων στο εμπορικό κέντρο και στις γειτονιές της πόλης τα τελευταία 18 χρόνια, δηλαδή από την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων Με βάση τον σχεδιασμό, μέχρι το καλοκαίρι του 2023 θα έχουν ολοκληρωθεί συνολικά 410 νέα, σύγχρονα και ασφαλή πεζοδρόμια, που θα αλλάξουν ριζικά την όψη της πόλης. Αυτήν την περίοδο ανακατασκευάζονται τα πεζοδρόμια στις οδούς Πλαταιών και πλατείας Αγίας Μαρκέλλας (3ο δημοτικό διαμέρισμα), ενώ, ήδη, από τον περασμένο Ιούλιο που εκτελούνται οι εργασίες στο πλαίσιο του έργου «Αποκατάσταση πεζοδρομίων και ενεργειακή αναβάθμιση από την 1η έως την 7η κοινότητα», έχουν ολοκληρωθεί τα πεζοδρόμια στους εξής δρόμους: Σίνα, Βησσαρίωνος, Φαβιέρου, Ακομινάτου (1ο δημοτικό διαμέρισμα), Ηούς, Αμφιπόλεως (3ο δημοτικό διαμέρισμα) και Κίου (5ο δημοτικό διαμέρισμα). Κάθε νέο πεζοδρόμιο είναι κατασκευασμένο από ψυχρά υλικά, φιλικά προς το περιβάλλον, όπως μάρμαρο, τσιμεντόπλακες, σκυρόδεμα με ψηφίδες στην επιφάνειά τους. Με αυτά τα σύγχρονα υλικά ελέγχεται το φαινόμενο της λεγόμενης «αστικής θερμικής νησίδας» και δεν επιβαρύνεται η περιοχή παρέμβασης από τις υψηλές θερμοκρασίες που συγκρατούνται στους δρόμους, στα πεζοδρόμια και στα κτίρια της πόλης. «Η Αθήνα, μέρα με τη μέρα, αποκτά τα πεζοδρόμια που αξίζουν σε μία σύγχρονη μητρόπολη. Μία πόλη που σέβεται τους κατοίκους και τους επισκέπτες της, προσφέροντας ασφάλεια και άνεση στη μετακίνησή τους, αλλά και μία πόλη που σέβεται με πράξεις το περιβάλλον. Ο Δήμος Αθηναίων θα συνεχίσει να εργάζεται στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας, με γνώμονα την καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους», τονίζει, σε δήλωσή του, ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης.

Με την ανακύκλωση του υπολείμματος καφέ, μέσω του πρότζεκτ «κάΦσιμο» που λαμβάνει χώρα σε Θεσσαλονίκη και Κιλκίς, απετράπη η έκλυση στην ατμόσφαιρα 81 τόνων διοξειδίου του άνθρακα CO2, μια αρκετά σημαντική ποσότητα του αερίου του θερμοκηπίου που σε διαφορετική περίπτωση θα είχε επιβαρύνει περιβαλλοντικά τον πλανήτη. Σε ενάμιση χρόνο περισσότεροι από 18 τόνοι υπολείμματος καφέ έχουν συλλεχθεί. Με άλλα λόγια, 900.000 καφέδες οι οποίοι αντιστοιχούν σε αυτόν τον όγκο υπολείμματος! Αυτή η ποσότητα ήταν ικανή ώστε το πρότζεκτ «κάΦσιμο» της ΑΜΚΕ ΙnCommOn - Innovative Communities Onwards να αξιοποιήσει το υπόλειμμα του καφέ τόσο σε μονάδες παραγωγής πέλλετ και βιοαερίου όσο και ως εδαφοβελτιωτικό σε συγκεκριμένες καλλιέργειες της περιοχής του Κιλκίς. Το στερεό υπόλειμμα του καφέ από επαγγελματικούς χώρους εστίασης συλλέγεται σε Θεσσαλονίκη και Κιλκίς και μετατρέπεται από απόρριμμα σε μια πολύτιμη πρώτη ύλη. Ένα έργο που ξεκίνησε συστηματικά τον Σεπτέμβριο 2020 κάνει -για πρώτη φορά στη χώρα μας- πραγματικότητα τη συμμετοχική ανακύκλωση καφέ. Η έναρξη του έργου σε Θεσσαλονίκη και Κιλκίς συνέπεσε με την έξαρση της πανδημίας και τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό της, στα τέλη του 2020. Οι χώροι εστίασης είτε έκλεισαν είτε βρέθηκαν σε καθεστώς ημι-λειτουργίας με μόνη δυνατότητα το take away και το delivery και, έτσι, χρειάστηκε επαναπροσδιορισμός του χρονοδιαγράμματος και των δράσεων, κυρίως των συμμετοχικών. Επιπλέον, οι δράσεις που αφορούσαν εργαστήρια και αλληλεπίδραση με τους πολίτες δέχθηκαν τη μεγαλύτερη αναπροσαρμογή για το χρονικό διάστημα που οι περιορισμοί ήταν σε ισχύ. «Παρά τις προκλήσεις της πανδημίας και τις επιπτώσεις στη λειτουργία της εστίασης επιτεύχθηκαν οι στόχοι που είχαμε θέσει σε επίπεδο όγκου συλλογής ενώ ξεπεράστηκαν ως προς την αφοσίωση που αναμέναμε. Η συλλογή του οικιακού υπολείμματος προστέθηκε ενώ δεν είχε προγραμματιστεί για τη χρονιά που πέρασε, καθώς ήταν πολύ έντονη η ζήτηση από τους ίδιους τους πολίτες», λέει στη Greenagenda.gr η συντονίστρια του έργου Μάρα Αγγελίδου. Η ομάδα δράσης του πρότζεκτ «κάΦσιμο» αναπτύχθηκε σε πάνω από 70 σημεία σε Θεσσαλονίκη και Κιλκίς. Παράλληλα έχει υπάρξει έντονο ενδιαφέρον για συμμετοχή νέων χώρων εστίασης (καφετεριών, ξενοδοχείων, χώρων γραφείων) εντός του 2022. «Ξεκινήσαμε να συλλέγουμε και το οικιακό υπόλειμμα του καφέ σας. Για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, η ομάδα του Κύκλος-Εργαστήριo Αστικής Βιωσιμότητας και Κυκλικότητας σας περιμένει για να γνωριστούμε και να κλείσουμε όλοι μαζί τον κύκλο του καφέ», λέει η κ. Αγγελίδου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προσέρχονται στην οδό Αγίας Σοφίας 105 καθημερινά από τις 10:00 - 18:00, ώστε να βοηθήσουν συλλογικά και ατομικά στη μείωση των οργανικών μας υπολειμμάτων από τις χωματερές. Ένα δεύτερο σημείο συλλογής του οικιακού υπολείμματος καφέ ενεργοποιήθηκε σε συνεργασία με την Περιβαλλοντική Ομάδα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας όπου ο χαρακτηριστικός κάδος του «καΦσίμου» με ειδική σήμανση βρίσκεται πλέον στο φουαγιέ, στο ισόγειο του Ιδρύματος. «Ένας από τους βασικούς στόχους του έργου είναι να υπάρχει η επαφή και ενεργή συμμετοχή της κοινότητας. Με όλες τις ενέργειες και όπου αυτό επιδιώχθηκε, ήταν ταυτόχρονα πολύ ενθαρρυντικό και σημαντικό το πώς αυτές επιτεύχθηκαν, παρά τη μεγάλη δυσκολία που βιώσαμε λόγω των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Χαρακτηριστικά και από την εκκίνηση του έργου ήταν ουσιαστικό ο παραγωγός του αποβλήτου να γίνει σύμμαχος του εγχειρήματος», σημειώνει η κ. Αγγελίδου. Το «κάΦσιμο» της ΑΜΚΕ ΙnCommOn - Innovative Communities Onwards επαναπροσδιορίζει τις δυνατότητες του υπολείμματος καφέ ως μια ανεκτίμητη πρώτη ύλη και αξιοποιεί την ευκαιρία για τη δημιουργία ενός μοντέλου κυκλικής οικονομίας, σαν απάντηση στην κατασπατάληση πόρων και την υπερπαραγωγή οργανικών αποβλήτων. Μέχρι σήμερα, μέσα από το «κάΦσιμο», 240 άτομα έχουν εκπαιδευτεί στη διαλογή στην πηγή και στη διαχείριση οργανικών αποβλήτων, 70 σημεία σε 2 πόλεις έχουν κάνει μη αναστρέψιμη συνήθειά τους την ανακύκλωση καφέ και θεωρούνται σημεία αναφοράς για την τοπική κοινωνία, 104 σημεία εστίασης έχουν ζητήσει να γίνουν μέρος του καΦσίμου, και πάνω από 4.000 άτομα έχουν ενημερωθεί για τις δυνατότητες αξιοποίησης του υπολείμματος καφέ. Δείτε τον χάρτη με όλα τα καταστήματα που άλλαξαν συνήθεια και ανακυκλώνουν το υπόλειμμά τους ΕΔΩ.

Περίληψη. Το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση αναζωπυρώθηκε με τη δημοσίευση του σημαντικού βιβλίου τού Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στο Παρίσι. Η πτύχωση είναι μια πολιτιστική παράμετρος που απαντάται σε πολλές περιόδους της ιστορίας, αλλά κατά βάση κατατάγεται στο μπαρόκ. Διότι στο μπαρόκ η πτύχωση τείνει προς την απεριόριστη συμπερίληψη, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση, και συνεχώς επίσης αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις. Ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση είναι μια διαφοροποιούσα αρχή στην αρχιτεκτονική και ουσιαστικά συνεπάγεται μια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών, που αντιβαίνει στην κλασική αρχή της firmitas, της σταθερότητας ή της στατικότητας. Πολλά παραδείγματα μπορούν να δοθούν από μια τέτοια συνεχώς εξελισσόμενη αρχιτεκτονική: η αρχιτεκτονική του εικονοκυττάρου του Stephen Perella εξερευνά τη μορφοπλαστική διατύπωση χωρίς αναφορά στη λειτουργία, στατικότητα και άλλες ουσιώδεις αρχές της αρχιτεκτονικής. Έπειτα, η διάσημη υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak, και η ακριβής, ανακριβής και επακριβής αρχιτεκτονική δημιουργία του Greg Lynn, όπως συνδέεται με τον άμορφο σχεδιασμό και συντελείται μέσα από διαδικασίες πληροφορικής φύσης, είναι επίσης παρόμοια παραδείγματα συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής. Η αρχιτεκτονική αυτή δεν αποζητά πλέον τη σταθερότητα, αλλά τη συνεχή εναλλαγή και κίνηση διαμέσου περίπλοκων διαδικασιών πληροφορικής φύσης, και γι' αυτό δίνει την εντύπωση ότι έχει πλέον απολέσει οποιαδήποτε έννοια ανθρωπισμού. Η πτύχωση, ωστόσο, δίνει τη δυνατότητα να επαναφέρουμε την ανθρωπιστική διάσταση της αρχιτεκτονικής, την ίδια στιγμή που θεμελιώνουμε θεωρητικά εξελίξεις στον σχεδιασμό, οι οποίες προκύπτουν από την ψηφιακή τεχνολογία που στην εποχή μας κυριαρχεί στην αρχιτεκτονική πράξη και σκέψη. Το διακύβευμα της πτύχωσης είναι η εγγενής ηθική του αειφόρου σχεδιασμού, όπως προκύπτει από την ανάγνωση και χρήση της πτύχωσης από τον Luke Feast. Δρ Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Κριτικός Τέχνης κι Επιμελητής Εκθέσεων, Χανιά Κρήτης, Ελλάδα Λέξεις κλειδιά: Deleuze, πτύχωση, ψηφιακή αρχιτεκτονική, firmitas, ηθική του αειφόρου σχεδιασμού Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει διαπιστωθεί ένα αυξημένο ενδιαφέρον από τους αρχιτέκτονες για την έννοια της πτύχωσης, όπως αυτή αναπτύχθηκε στο σημαδιακό βιβλίο του Gilles Deleuze, Η πτύχωση. Ο Leibniz και το μπαρόκ, το οποίο δημοσιεύτηκε στη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1980¹. Αυτό το αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι ενδεικτικό των κοινωνικών πιέσεων που ασκούνται στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, αφενός από έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο, αφετέρου από την περιπλοκότητα των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για την πτύχωση είναι επίσης εμβληματικό των δραματικών αλλαγών που έχουν λάβει χώρα, όχι μόνο στην αρχιτεκτονική θεωρία και σκέψη και στην επιστημολογία της αρχιτεκτονικής, αλλά και στην ίδια την αρχιτεκτονική πρακτική. Οι τρεις κλασικές αρχές της αρχιτεκτονικής, οι venustas, firmitas και utilitas, ή χάρη, σταθερότητα και χρησιμότητα, όπως διατυπώθηκαν από τον Ρωμαίο αρχιτέκτονα Βιτρούβιο κατά τον 1ο αιώνα π.Χ., και επανεμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της Ιταλικής Αναγέννησης από τον Alberti, ήταν ανέκαθεν οι πλέον διαχρονικές αξίες της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, οι οποίες έχουν ανεξίτηλα σημαδέψει την ιστορία της αρχιτεκτονικής στον δυτικό κόσμο. Μεταξύ των τριών αυτών αξιών, ο κλασικισμός πάντα θεωρούσε τη χάρη ως προεξάρχουσα, σε σύγκριση με τη σταθερότητα και τη χρησιμότητα, ενώ ο μοντερνισμός μετατόπισε το ενδιαφέρον στη χρησιμότητα ή λειτουργία εις βάρος των άλλων δύο. Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα και ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια, είναι η firmitas, η σταθερότητα, που αμφισβητείται στο όνομα της πτύχωσης. Η σταθερότητα σημαίνει φυσικά τόσο τη στατική επάρκεια όσο και την αντοχή στον χρόνο. Το καλύτερο πρότυπο σταθερότητας είναι ίσως η Αιγυπτιακή πυραμίδα, η οποία, ως γνωστόν, στόχευε να εξασφαλίσει την κυριαρχία του ηγεμόνα στην αιωνιότητα, ακόμα και μετά τον θάνατό του. Σήμερα, κτίρια όπως το Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv στο Ισραήλ, που σχεδιάστηκε από τον Preston Scott-Cohen το 2007 και ολοκληρώθηκε το 2011, ή το Σπίτι μπουκάλι του Klein στο Rye της Victoria στην Αυστραλία, που σχεδιάστηκε από τον Charles Ryan McBride το 2008, φαίνονται να είναι στον αντίποδα της πυραμίδας από τη σκοπιά της σχεδιαστικής λογικής τους. Διότι, πρώτον, η έντονη καμπυλόγραμμη μορφή τους ή η πτύχωση χρειάζεται μεγάλη συντήρηση για να παραμείνει ανέπαφη στον χρόνο, σε αντίθεση με την υποτυπώδη και ελάχιστη συντήρηση που χρειάζεται η πυραμίδα για να αντέξει στον χρόνο. Κατά δεύτερο και ουσιωδέστερο λόγο, αυτά τα σύγχρονα κτίρια που αναφέρθηκαν εν είδει παραδείγματος, είναι η αρχιτεκτονική απάντηση στην ολοένα αυξανόμενη επιθυμία και ανάγκη για ευελιξία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. 01. Η μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας, 2580-2560 π.Χ., 4η δυναστεία 02. Μουσείο Τέχνης του Tel Aviv, Israel, Preston Scott-Cohen 03. Σπίτι μπουκάλι του Klein, Rye, Victoria, Αυστραλία, Charles Ryan McBride Η ευελιξία σημαίνει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται το κτίριο σε αλλαγές χρήσης και σε απρόσμενες περιστάσεις. Τα πτυχωτικά αυτά κτίρια, folded buildings όπως αποκαλούνται, είναι ένα βήμα πριν την κίνηση, αναπαριστώντας την παγωμένη κίνηση, για να ανακαλέσουμε τον διάσημο ορισμό της αρχιτεκτονικής από τον Friedrich Schelling. Τα πτυχωτικά κτίρια αυτά δείχνουν τη μάχη του αρχιτέκτονα με τον χρόνο, όχι με την έννοια της δημιουργίας ενός προϊόντος που θα αντέξει όσο γίνεται πιο πολύ, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά με την έννοια του σχεδιασμού που προορίζεται να εξυπηρετήσει απαιτήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλάζουν ραγδαία και άρδην και ενίοτε αλληλοσυγκρούονται, καθώς αντικατοπτρίζουν τις περίπλοκες πολυπολιτισμικές κοινωνίες οι οποίες συχνά απαιτούν τη συνεχή αναβάθμιση των κτιρίων, όπως και του λογισμικού των υπολογιστών, για να εξυπηρετήσουν τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές ανάγκες και νέες επιθυμίες. Την ανάγκη αυτή για συνεχή εξέλιξη επισημαίνει και η Σοφία Βυζοβίτη, όταν αναφέρεται στο νέο καθεστώς που διέπει το αρχιτεκτονικό αντικείμενο, που δεν αναφέρεται πλέον σε μια χωρική μήτρα, αλλά σε μια χρονική παράμετρο που υπαινίσσεται τη συνεχή αλλαγή και εξέλιξη της ύλης και μορφής². Θέλοντας να κάνει μια γενεαλογία της αρχιτεκτονικής πρακτικής τής πτύχωσης, η Βυζοβίτη εξετάζει τα πρώτα κτίρια που την ενσωμάτωσαν στη λογική τους, τις δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι από τους αρχιτέκτονες ΟΜΑ, το 1993, το Bicycle Flat στο Άμστερνταμ από τους αρχιτέκτονες VMX το 1998 και το Eye Beam Building, Museum of Art and Technology στη Νέα Υόρκη το 2002 από τους Diller και Scofidio³. 04. Δύο βιβλιοθήκες στο Jussieu στο Παρίσι, ΟΜΑ, 1993 Ακολούθως, θα παρουσιάσω αρχικά την πτύχωση έτσι όπως την αναπτύσσει ο Deleuze στο σημαδιακό του βιβλίο με τον ομώνυμο τίτλο, με σκοπό να αναδείξω τη σημασία της στην αρχιτεκτονική θεωρία. Κατόπιν, θα επιχειρήσω να διαπιστώσω πώς η πτύχωση εφαρμόζεται στη σύγχρονη αρχιτεκτονική σκέψη και πρακτική, εξετάζοντας ταυτόχρονα ποιες είναι οι επιπτώσεις της, ειδικά σε ό,τι αφορά την επιστημολογία του κλάδου της αρχιτεκτονικής. Τέλος, θα επιχειρήσω να αναλύσω τις συνέπειες της τεκτονικής εντατικοποίησης που παράγεται από την πτύχωση, και θα ελέγξω την υπόθεση του αειφόρου οικολογικού σχεδιασμού που αποδίδεται στην πτυχωτική αρχιτεκτονική από τον Luke Feast. Η πτύχωση ως δυναμική αρχή Από την αρχή του κειμένου του, ο Deleuze ορίζει, στην ιδιαίτερα μεταφορική γλώσσα που χρησιμοποιεί, την πτύχωση ως πολιτιστική δύναμη και ισχύ που φέρει τα χαρακτηριστικά κάθε εποχής στην εξέλιξη του ανθρώπου⁴. Η πτύχωση εφαρμόζει στην Ελληνική, τη Ρωμαϊκή, τη Ρωμανική, τη Γοτθική και την κλασική περίοδο, και αντίστοιχα πτυχώσεις αναπτύσσονται σε όλες αυτές τις περιόδους. Η περίοδος ωστόσο που απασχολεί ιδιαίτερα τον Deleuze και τη θεωρεί εμβληματική για την πτύχωση, είναι η περίοδος του μπαρόκ. Διότι, κατά την περίοδο του μπαρόκ, η πτύχωση οδηγεί στην άπειρη συμπερίληψη ή σύμφυρση⁵, αναπαριστά τη συνεχή κίνηση⁶ και συνεχώς αναφέρεται σε άλλες πτυχώσεις, από τις οποίες προκύπτει⁷ και τις οποίες διαρκώς παράγει. Στην πραγματικότητα, η δραστηριότητα της συστολής και διαστολής της πτύχωσης σημαίνει την εξέλιξη και την εκτύλιξη, την εμπλοκή και την ανάπτυξη⁸. Επιπλέον, η πτύχωση σημαίνει μείωση και περιορισμό, ενώ το αντίθετό της, η εκδίπλωση, σημαίνει την αύξηση και την ανάπτυξη⁹. Η πτύχωση, ως εκ τούτου, έχει έναν πολιτισμικό χαρακτήρα, και εμφανίζεται ως μια δύναμη η οποία αναπαριστά την άπειρη εργασία σε εξέλιξη, δηλαδή την άπειρη δεκτικότητα και τον αέναο αυθορμητισμό¹⁰. Σύμφωνα πάντα με τον Deleuze, η πτύχωση δουλεύει όπως το origami, που είναι ως γνωστόν η Ιαπωνική τέχνη της δίπλωσης του χαρτιού¹¹. 05. Η Ιαπωνική Τέχνη της εκδίπλωσης του χαρτιού Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η πτύχωση εμφανίζεται σε κάθε εποχή. Ωστόσο, αυτή καθαυτή είναι επίσης η λειτουργική έννοια του μπαρόκ τον 17ο αιώνα¹². Διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στο μπαρόκ, διότι εκεί γνωρίζει απεριόριστη ελευθερία¹³. Το ίδιο το μπαρόκ, ως καλλιτεχνικό ύφος, είναι μια δυναμική λειτουργία στον βαθμό που συνεπάγεται την καμπυλόγραμμη ρευστότητα της μορφής¹⁴. Κατά το μπαρόκ, ο κόσμος εμφανίζεται ως μια άπειρη σειρά από καμπυλότητες και κλίσεις¹⁵. Ενώ ο κλασικισμός, δια μέσου των Καρτεσιανών του συντεταγμένων, προωθεί τα καθορισμένα σημεία, τις γωνίες και τα κέντρα, εν συντομία τις ουσιώδεις μορφές, μέσω ενός είδους αφηρημένης οικουμενικότητας¹⁶, το μπαρόκ προωθεί την άπειρη διαφοροποίηση της πτύχωσης¹⁷. Επιπλέον, η αντίθεση που υπάρχει στο μπαρόκ μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού, το έξαλλο εξωτερικό που επιφυλάσσει ένα ήρεμο και γαλήνιο εσωτερικό στις εκκλησίες¹⁸, δεν είναι τίποτα άλλο από την αντίθεση μεταξύ της πτύχωσης και της εκδίπλωσής της. Ο Simon O’Sullivan θεωρεί ότι «η έννοια της πτύχωσης επιτρέπει στον Deleuze να σκεφτεί δημιουργικά την παραγωγή τής υποκειμενικότητας (…), τη σχέση που έχει δηλαδή κανείς με τον εαυτό του.»¹⁹. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό για την πτύχωση διότι συνδέεται με τον Leibniz, από του οποίου τα γραπτά προέρχεται η έμπνευση της έννοιας της πτύχωσης. Ο Leibniz ονομάζει μονάδα πότε την ψυχή πότε το υποκείμενο, και αυτή η μονάδα είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος του Deleuze²⁰. Η μονάδα είναι ένα μεταφυσικό σημείο, το οποίο ωστόσο δεν είναι προνομιούχο, ούτε βρίσκεται στο κέντρο των πραγμάτων, αφού ο κόσμος απαρτίζεται από άπειρες μονάδες ή ψυχές²¹. Το υποκείμενο είναι μια μονάδα που καταλαμβάνει ένα σημείο, είναι μια ψυχή και προσφέρει μια προοπτική στα πράγματα²². Ανάλογα, το αντικείμενο είναι ένα συμβάν²³. Ο κόσμος, εννοημένος με τέτοιο τρόπο από τον Deleuze ως αναγνώστης του Leibniz, χαρακτηρίζεται από προοπτικισμό, σχετικισμό και πλουραλισμό²⁴. Ο κόσμος, ωστόσο, είναι επίσης εντός της μονάδας η οποία μοιάζει με κύτταρο, σα δωμάτιο χωρίς πόρτες και παράθυρα²⁵. Όλη η δραστηριότητα της ψυχής που είναι πλήρης πτυχώσεων, λαμβάνει χώρα εντός του κόσμου και εντός της μονάδας²⁶. Η μονάδα ή η ψυχή χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα, ή αλλιώς συνιστά ένα σκοτεινό πλαίσιο, με την έννοια ότι όλα συνάγονται από αυτή και τίποτα δε βγαίνει ή μπαίνει από το εξωτερικό²⁷. Η μονάδα χαρακτηρίζεται από απόλυτη εσωτερικότητα και η ύλη από απόλυτη εξωτερικότητα²⁸. Μεταξύ των μονάδων και της ύλης υφίσταται μια δυνατή ένταση, αν και αλλού ο Deleuze θεωρεί ότι οι μάζες και οι οργανισμοί είναι συμπληρωματικοί ως δύο είδη ισχύος ή δύο είδη πτύχωσης²⁹. Ο Deleuze προσφέρει τη διάσημη αλληγορία της δίπατης οικίας μπαρόκ για να εξηγήσει την ανθρώπινη κατάσταση: το ισόγειο έχει ανοίγματα για παράθυρα και αντιπροσωπεύει την ύλη που επιδρά στις αισθήσεις, ενώ ο πρώτος όροφος προορίζεται για τον νου και την εσωτερικότητα, για τη φρενήρη ζωτικότητα της ψυχής που συνιστά ένα καθαρό εσωτερικό χωρίς εξωτερικό³⁰. Η πτύχωση ως διάγραμμα Ο Graham Livesey παραδέχεται ότι είναι συχνά δύσκολο να μεταφράσει κανείς τις έννοιες του Deleuze στη συγκεκριμένη ή δεδομένη υλική πραγματικότητα, παρά την άμεση και οικουμενική απήχηση που η έννοια της πτύχωσης είχε στον κόσμο της αρχιτεκτονικής, αμέσως μόλις το ομότιτλο βιβλίο του Deleuze δημοσιεύτηκε³¹. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Matthew Krissel θεωρεί ότι η πτύχωση, σε αρχιτεκτονικό πλαίσιο, συνεπάγεται συνεχή διαφοροποίηση, «καθώς νέες και μη προσδοκώμενες δυνατότητες λαμβάνουν χώρα (μεταξύ πτύχωσης που έχει λάβει χώρα, πτύχωσης εν εξελίξει και πτύχωσης που είναι εν αναμονή) χωρίς προκαθορισμένα αποτελέσματα»³². Αυτή η συνεχής διαφοροποίηση του αρχιτεκτονικού πλαισίου συνεπάγεται «έναν ευέλικτο τοπολογικό χώρο (…), ο οποίος δεν μπορεί να αποσπαστεί από το πρόγραμμα και το συμβάν, και στον οποίο οι πτυχώσεις είναι τα ίδια τα συμβάντα»³³. O Krissel συνεχίζει τον προβληματισμό του, θέτοντας το ερώτημα, πώς είναι δυνατό να υπάρξει ο χώρος αυτός στην απτή πραγματικότητα, πέραν της θεωρίας ή του ψηφιακού χώρου. Η απάντηση που προσπορίζει ο ίδιος στο ερώτημά του, φαίνεται ότι δεν είναι σίγουρη: ισχυρίζεται ότι η δυνατότητα να έχει κανείς μια σειρά από επιφάνειες να πτυχώνονται και να αναδιπλώνονται, σημαίνει μια άπειρη και μη προβλέψιμη αρχιτεκτονική, προοδευτική και οπισθοδρομική ταυτόχρονα, αλλά σε κάθε περίπτωση συνεχώς εξελισσόμενη³⁴. Είναι δυνατό να φανταστούμε μια αρχιτεκτονική, όχι μόνο στο επίπεδο της θεωρίας, του διαγράμματος ή της στατικής παραλλαγής, που εφαρμόζεται στην κτιριακή δόμηση και είναι συνεχώς εξελισσόμενη ή αλλιώς διαρκώς αναβαθμιζόμενη, όπως τα λογισμικά των υπολογιστών; Αυτή είναι η ερώτηση που προκύπτει για τους αναγνώστες του από τον προβληματισμό του Krissel. Παρά το γεγονός ότι διάσημοι αρχιτέκτονες που είναι θεωρητικοί ταυτόχρονα, έχουν εξετάσει το ενδεχόμενο μιας τέτοιας συνεχώς αναβαθμιζόμενης αρχιτεκτονικής, και αρκεί να αναφέρουμε εδώ τα ονόματα των Peter Eisenman, Greg Lynn και John Rajchman, η εν λόγω αρχιτεκτονική αυτή είναι μια μελλοντική προβολή και δεν υφίσταται επί του παρόντος. Είναι ωστόσο αξιοσημείωτο ότι η υπάρχουσα πτυχωτική αρχιτεκτονική στις μέρες μας, ήδη δείχνει προς την κατεύθυνση της συνεχώς εξελισσόμενης αρχιτεκτονικής που ακυρώνει τη στατική της αρχή, τη firmitas, ως μια αρχιτεκτονική εν τω έργω, σε συνεχή εξέλιξη. Η συνεχώς αναβαθμιζόμενη αρχιτεκτονική την οποία ο Krissel τοποθετεί στο μέλλον, μπορεί σύμφωνα με τον ίδιο να εφαρμόσει την πτύχωση «στο πλαίσιο της προγραμματιζόμενης ύλης» και «μέσω της ανάπτυξης της νανοτεχνολογίας.»³⁵. Όταν η πτύχωση εφαρμόζεται μόνο στο επίπεδο του μορφοπλαστικού χειρισμού³⁶, και ακόμα χειρότερα όταν δικαιολογείται με αναφορά στην αρχιτεκτονική φαντασία και την υποτιθέμενη ελευθερία της αλλά και το δικαίωμά της για άπειρους νεωτερισμούς, ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας της πτύχωσης αλλά και οι πολυάριθμες συνέπειές της χάνονται και η πτυχωτική αρχιτεκτονική απλά παραδίδεται στον προηγμένο καπιταλιστικό καταναλωτισμό. Οι αρχιτέκτονες ανέκαθεν αντιμετώπιζαν αυτόν τον κίνδυνο, αλλά και την πρόκληση να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες και πολλές φορές τις φαντασιώσεις της πλούσιας πελατείας τους, που συνήθως προσανατολίζεται προς την επιδεικτική κατανάλωση, έναν κίνδυνο που απειλεί να μειώσει την αρχιτεκτονική στο επίπεδο της τρέχουσας μόδας. Ο Mark Jackson θεωρεί πως, ό,τι φαίνεται να είναι στην εμπροσθοφυλακή της αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας, συγκεκριμένα ο κυβερνοχώρος και η εικονική πραγματικότητα, τείνει πολλές φορές, σιωπηλά και ασυνείδητα, να υιοθετεί, στην πραγματικότητα, τις πλέον συντηρητικές μεταφυσικές αρχές³⁷. Έχοντας τις προειδοποιήσεις του Jackson κατά νου, πρέπει παρόλα αυτά να σημειώσουμε ότι, από τη δεκαετία του 1980 κι έπειτα, υπάρχει στην αρχιτεκτονική δημιουργία ένα αυξανόμενο μέλημα για την τεκτονική διάστασή της, η οποία σύμφωνα με τον Kenneth Frampton «είναι το δομικό στοιχείο αλλά και η μορφοπλαστική εφαρμογή της παρουσίας του, σε σχέση με το σύνολο του οποίου ήταν μέρος.» Ο όρος τεκτονικός «όχι μόνο αναφέρεται σε μια δομική και υλική εφαρμογή αλλά και σε μια ποιητική της κατασκευής, όπως αυτή μπορεί να ασκηθεί στην αρχιτεκτονική και στις συναφείς εικαστικές τέχνες.»³⁸. Η προσοχή που αφιερώνει ο Frampton στο δομικό στοιχείο, που θεωρεί ότι είναι η ουσία της αρχιτεκτονικής μορφής και αξίζει μεγαλύτερη εκτίμηση από ό,τι η χωρική επινόηση και ο αρχιτεκτονικός νεωτερισμός, είναι προφανώς πολεμικής φύσης και απευθύνεται κυρίως στους μεταμοντέρνους, όπως τον Robert Venturi, και την εμπορευματοποίηση της αρχιτεκτονικής, στην οποία συνέβαλαν ηθελημένα ή άθελά τους. Υποστηρίζοντας την τεκτονική διάσταση της αρχιτεκτονικής, ο Frampton αναφέρεται στον Marco Frascari και στον καίριο ρόλο που ο τελευταίος επιφυλάσσει στον αρχιτεκτονικό σύνδεσμο³⁹. O Marco Frascari, ήδη από το 1984, στο κείμενό του “TheTell-the-Tale Detail”, ελεύθερα μεταφραζόμενο «Η λεπτομέρεια που λέει την ιστορία», υποστηρίζει τη δουλειά τού Carlo Scarpa, αξιολογώντας την αίσθηση της λεπτομέρειας που διατρέχει το έργο του και συνίσταται στους εκφραστικούς και τέλειους κτιριακούς συνδέσμους. Σύμφωνα με τον Frascari: Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη, διότι όχι μόνο ενδιαφέρεται να ικανοποιήσει την πρωταρχική ανθρώπινη ανάγκη για ένα καταφύγιο, αλλά συναρμόζει χώρους και υλικά με έναν νοήμονα τρόπο. Αυτό συμβαίνει μέσω μορφικών και πραγματικών συνδέσμων. Ο σύνδεσμος, ως η γόνιμη λεπτομέρεια, είναι ο τόπος όπου η δόμηση αλλά και το χτίσιμο της αρχιτεκτονικής λαμβάνουν χώρα. (Επιπλέον, είναι χρήσιμο να ολοκληρώσουμε την κατανόηση αυτού του ουσιώδους ρόλου του συνδέσμου, ως του τόπου της διαδικασίας του νοήματος της αρχιτεκτονικής, εφόσον η καταγωγή της πρώτης Ινδοευρωπαϊκής λέξης για την τέχνη βρίσκεται στον «σύνδεσμο».)⁴⁰. Η προώθηση της τεκτονικής διάστασης της αρχιτεκτονικής από τον Frascari και τον Frampton είχε έναν ιδιαίτερο πολεμικό στόχο, όπως προαναφέρθηκε, αλλά μπορεί να έχει επίσης συμβάλει στην πρόσφατη υποστασιοποίηση της εντατικής τεκτονικής έκφρασής της στην πτυχωτική αρχιτεκτονική. Η κατά βάση λανθασμένη ιδέα ότι η τεκτονική διάσταση που περιλαμβάνει χωρική καινοτομία και φαντασιακό μορφοπλαστικό χειρισμό είναι τελικά η ουσία της αρχιτεκτονικής, δεν προήλθε από το πουθενά αλλά επωάστηκε σταδιακά και βαθμιαία, στο πλαίσιο τής πλέον σημαίνουσας αρχιτεκτονικής θεωρίας και πράξης, κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990. 06. Μουσείο Castelvecchio, Verona, Carlo Scarpa Όσο κι αν οι επιφανειακές εφαρμογές τής πτύχωσης στην αρχιτεκτονική θεωρία και πράξη είναι γενεαλογικά κατανοήσιμες, το γεγονός αυτό δεν αποτρέπει από το να σκεφτούμε σοβαρά τον ουσιώδη ρόλο της πτύχωσης σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις και προεκτάσεις της. Ο Mark Jackson επισημαίνει τους κινδύνους της εμπορευματοποίησης της πτυχωτικής αρχιτεκτονικής⁴¹, αλλά ταυτόχρονα θεωρεί ότι η πτυχωτική ή κυβερνητική αρχιτεκτονική στην πραγματικότητα επαναπροσδιορίζει «τις ιδέες που έχουμε για τον χώρο, την κατοικία και τη μορφή.»⁴² Το πρόβλημα είναι ότι η πτυχωτική αρχιτεκτονική είναι ακόμα καινούρια, και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν έχει γίνει ακόμα πλήρως κατανοητή⁴³. Ο Jackson εξετάζει με κριτικό τρόπο τη δουλειά του Stephen Perella, του οποίου η αρχιτεκτονική της υπερ-επιφάνειας έχει αναφορά στην πτύχωση του Deleuze. Η εικονοκυτταρική αρχιτεκτονική -pixel architecture- του Perella, που εκτυλίσσεται στην οθόνη του υπολογιστή, επινοεί μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας μια νέα πλαστικότητα που εφαρμόζει σε ενεργές επιφάνειες, αλλά το εγχείρημα του Perella είναι περιορισμένο μόνο στον μορφοπλαστικό χειρισμό, χωρίς καμία αναφορά στη λειτουργία ή στη χρήση ή ακόμα και στη στατικότητα της αρχιτεκτονικής δομής, κι έτσι είναι μάλλον συμβατικό⁴⁴. 07. Perella, αρχιτεκτονική της υπερεπιφάνειας. Ξενοδοχείο του μέλλοντος 08. Pixel architecture Η υγρή αρχιτεκτονική του Marcos Novak ταυτίζει την αρχιτεκτονική με τον χώρο της πληροφορικής ή τον κυβερνοχώρο που εμφανίζεται ως μια υπερβατική αρχή, η οποία πάλι αποδεικνύεται μάλλον συμβατική ερμηνεία του Deleuze, εφόσον μάλιστα ο τελευταίος δίνει έμφαση στον εγγενή και ουσιαστικό ρόλο της πτύχωσης⁴⁵. O Jackson ευνοεί περισσότερο την ιδιοποίηση της πτύχωσης από τον Greg Lynn μέσω των εννοιών του τελευταίου: ακριβής, ανακριβής και απακριβής, anexact, αρχιτεκτονική σύνθεση⁴⁶. Ο όρος απακριβής ή anexact είναι νεολογισμός, όπως και στα αγγλικά άλλωστε. Η αρχιτεκτονική, σύμφωνα με τον Lynn, οφείλει να πάψει να γοητεύεται από τις στατικές και κλειστές μορφές και πρέπει να τολμήσει να υιοθετήσει τον ανακριβή και άμορφο σχεδιασμό, όπως αυτός εφορμά από ψηφιακές διαδικασίες⁴⁷. Οι ψηφιακές διαδικασίες επιτρέπουν ευέλικτες επιφάνειες, μετρήσιμους περιορισμούς των παραμέτρων του σχεδιασμού που καθορίζουν όρια, χωρίς να τα κλείνουν, και τέλος εξέλιξη στον χρόνο⁴⁸. Το διακύβευμα είναι η έμψυχη, ζωντανή μορφή. Ωστόσο ο Lynn, σύμφωνα πάντα με τον Jackson, αποτυγχάνει να κατανοήσει την πτύχωση του Deleuze ως ένα διάγραμμα το οποίο μεσολαβεί ανάμεσα στην εικονικότητα και στην πραγματικότητα, και λανθασμένα το εκλαμβάνει ως μορφή. Όμως, πάντα σύμφωνα με τον Jackson, η πτύχωση δεν είναι μορφή αλλά είναι μάλλον μια δύναμη⁴⁹. Αυτό που εννοείται ως πτύχωση είναι μια δύναμη για τον Deleuze και μια μορφή για τον Lynn. Ο Lynn, σύμφωνα με τον Jackson, πτυχώνει υπερβολικά γρήγορα και με τον τρόπο αυτόν περιορίζει τη σύνδεση της πτύχωσης με την εικονική πραγματικότητα ως δύναμη. 09. Novak, Liquid Architecture 10. Novak, Liquid Architecture Η εικονική πραγματικότητα δε συνιστά απειλή για την πραγματικότητα αλλά συνιστά μάλλον τον κορεσμό της. Με άλλα λόγια, η εικονική πραγματικότητα σημαίνει την πραγματικότητα στην πληρότητά της. Η εικονική αφαίρεση του Deleuze είναι εγγενής στην τρέχουσα πραγματικότητα, «είναι κατ’ ουσία η δυνατότητα για το νέο σε αυτό που είναι τρέχον», σύμφωνα με τον Brian Massumi⁵⁰. Το εικονικό δε θα έπρεπε να συγχέεται με τον περίπλοκο χώρο που καθιστά δυνατό η τεχνολογία των πολυμέσων αλλά συμφύεται με το πραγματικό. Επομένως, τα διακυβεύματα της αρχιτεκτονικής δε βρίσκονται στην παρουσίαση νέων μορφών που απαντούν στους τεχνολογικούς νεωτερισμούς ή στα προτάγματα των ψηφιακών τεχνολογιών. Τα διακυβεύματα αφορούν μάλλον την ενεργοποίηση του εικονικού σε ό,τι είναι ήδη πραγματικό, του οποίου οι ορίζοντες αποκαλύπτονται στις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας να ακυρώνει το κοντινό και το μακρινό ως το μη τοπικό (…) Μπορούμε να ξεκινήσουμε να αναγνωρίζουμε την αρχιτεκτονική αφηρημένα ως διάγραμμα δύναμης και εξουσίας, ως τεχνολογία δύναμης, και είναι σε αυτό το επίπεδο της κατανομής της δύναμης που παράγει τις μορφές της γνώσης που μπορούν να αναγνωριστούν οι κοινές συνισταμένες μεταξύ ψηφιοποίησης και αρχιτεκτονικής⁵¹.

ι νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κυρίως στον τομέα της τεχνολογίας, οι λεγόμενες startup, άρχισαν να λαμβάνουν μεγάλη δημοσιότητα από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Αφενός η οικονομική κρίση οδήγησε στη συρρίκνωση ή στην κατάρρευση πολλών παραδοσιακών επιχειρήσεων στη χώρα και άφησε πολλούς Έλληνες να αναζητούν νέες επιλογές απασχόλησης. Από την άλλη, οι τεχνολογικές αλλαγές επηρέαζαν καταλυτικά ολοένα και περισσότερες αγορές διεθνώς και παρουσίαζαν μια σειρά από σημαντικές ευκαιρίες. Οι μεγάλες ιστορίες επιτυχίας επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο που "άρχισαν από ένα γκαράζ" και γιγαντώθηκαν γρήγορα, όπως η Google, διαμόρφωσαν όχι μόνο ένα επιχειρηματικό περιβάλλον αλλά μια ευρύτερη κουλτούρα, ένα "οικοσύστημα". Σήμερα, έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την καθιέρωση του όρου startup, ενώ κάποιες διάσημες αμερικανικές startups του παρελθόντος έχουν εξελιχθεί σε διεθνή ολιγοπώλια. Ωστόσο, το ίδιο μοντέλο λειτουργίας αυτών των νεοφυών επιχειρήσεων -το αρχικά μικρό μέγεθος της καθεμίας, οι μεγάλες φιλοδοξίες, η εξωστρέφεια, οι angel investors, τα επίπονα πρώτα στάδια, οι εντυπωσιακές "έξοδοι" αλλά και κάποιες "φούσκες"- έχει αντέξει. Η τεχνολογία, άλλωστε, συνεχίζει να αλλάζει τις αγορές και τις ζωές των ανθρώπων διεθνώς με αμείωτο ρυθμό. Πώς, όμως, έχουν εξελιχθεί οι τοπικές startups; Η έρευνα της διαΝΕΟσις (PDF) με επιστημονική υπεύθυνη την ομότιμη καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση, η οποία πραγματοποιήθηκε από τη συμβουλευτική εταιρεία Octane, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τις ελληνικές startups και το οικοσύστημα που τις υποστηρίζει. Οι ερευνητές ανέτρεξαν στη βιβλιογραφία, έκαναν 14 συνεντεύξεις με επιδραστικά στελέχη της τοπικής αγοράς, ενώ παράλληλα ανέδειξαν χαρακτηριστικά παραδείγματα άλλων χωρών, απομονώνοντας πρωτοβουλίες που θα μπορούσε να υιοθετήσει η Ελλάδα για να αναπτύξει με υγιή τρόπο ακόμη περισσότερο τη συγκεκριμένη αγορά. Παράλληλα, οι ερευνητές ετοίμασαν ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο απάντησαν 267 ιδρυτές τέτοιων νεοφυών επιχειρήσεων. Με αυτό τον τρόπο συγκεντρώθηκαν χρήσιμες πληροφορίες για το προφίλ αυτών των εταιρειών, για τους ιδρυτές τους, για τα προβλήματα και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν, ακόμη και για την επίδραση της πανδημίας στη δραστηριότητά τους. Μάλιστα, πολλές από αυτές τις πληροφορίες δεν υπήρχαν διαθέσιμες μέχρι πρότινος. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (PDF) Μεταξύ των ιδρυτών startups που απάντησαν στην έρευνα, η μεγάλη πλειοψηφία -8 στους 10- είναι άνδρες, μια ανισότητα που παρατηρείται και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν, κατά μέσο όρο, αντίστοιχη κατανομή μεταξύ των φύλων. Από τη σκοπιά της ηλικίας, οι ιδρυτές των startups είναι σχετικά νέοι: 9 στους 10 είναι νεότεροι από 44 ετών, ενώ περισσότεροι από το 50% είναι νεότεροι από 34 ετών. Είναι επίσης συνήθως αρκετά μορφωμένοι: 48,7% έχουν μεταπτυχιακό και 17,2% διδακτορικό. Οι περισσότεροι δηλώνουν σπουδές είτε σε σχολή Πολυτεχνείου είτε σε σχολή διοίκησης επιχειρήσεων. Το 68,2% έχει σαν πλήρη απασχόληση τη startup του. Το 24% διαθέτει μικρή (έως 3 χρόνια) ή καθόλου προϋπηρεσία. 3 στους 10 ιδρυτές που απάντησαν στην έρευνα είναι λίγο-πολύ πιο έμπειροι, με προϋπηρεσία 4 έως 10 χρόνια, ενώ το 22,8% των ιδρυτών δήλωσαν ότι διαθέτουν σημαντική εργασιακή εμπειρία, άνω των 15 ετών. Βεβαίως, παρότι από ό,τι φαίνεται και από τα παραπάνω στοιχεία οι περισσότεροι από τους ερωτώμενους διαθέτουν κάποια προϋπηρεσία, η πλειοψηφία (62,5%) δήλωσε ότι δεν διέθετε προηγούμενη εμπειρία στη διαχείριση μιας νεοφυούς επιχείρησης. Σε κάθε περίπτωση, ένα μεγάλο μέρος των ιδρυτών των startup που απάντησαν στην έρευνα -σχεδόν 4 στους 10- δήλωσαν ότι η προϋπηρεσία τους αφορά σε μια δουλειά με "ουδέτερη έως ανύπαρκτη" σχέση με το αντικείμενο της startup τους. Αρκετοί από αυτούς, 22,5% του συνόλου, δηλώνουν ότι είχαν τουλάχιστον μία αποτυχημένη επιχειρηματική προσπάθεια στο παρελθόν. Πρόκειται, επομένως, για επιχειρηματίες που πήραν ένα σημαντικό ρίσκο: πολλοί είχαν μικρή ή καθόλου προϋπηρεσία, συχνά σε άσχετα αντικείμενα, ενώ κάποιοι "κουβαλούσαν" το βάρος μίας ή περισσότερων αποτυχημένων προσπαθειών. Ενδιαφέρον έχουν και οι διαφορές στο προφίλ των ιδρυτών ανάλογα με το αν δραστηριοποιούνται στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό της χώρας. Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, "ο startupper που έχει ιδρύσει και λειτουργεί την εταιρεία στο εξωτερικό έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτόν που επιχειρεί στην Περιφέρεια της Ελλάδας". Ο ιδρυτής startup στο εξωτερικό είναι πιο συχνά μεγαλύτερος σε ηλικία (35-44 ετών, έναντι 25-34 ετών), έχει περισσότερη εργασιακή εμπειρία (4-10 χρόνια έναντι 0-3), αλλά και περισσότερη εμπειρία σε διευθυντικές θέσεις (1-5 χρόνια έναντι 0-1). Η "γεωγραφία" των εταιρειών Φυσικά, εκτός από τις ερωτήσεις που αφορούν τους ίδιους, όπως οι παραπάνω, οι ερωτώμενοι απάντησαν και σε ερωτήσεις για τις εταιρείες που ίδρυσαν. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των ελληνικών startups; Η χρονιά κατά την οποία ιδρύθηκαν οι περισσότερες συγκριτικά με τις υπόλοιπες χρονιές -σχεδόν 2 στις 10-, ήταν το 2018. Η μεγάλη πλειοψηφία των startup του δείγματος, το 93%, ιδρύθηκε την περίοδο 2013-2020. Περισσότερες από τις μισές ιδρύθηκαν στην Αθήνα. Η αμέσως επόμενη επιλογή των ιδρυτών (15,4%) ήταν κάποια ευρωπαϊκή πόλη, ενώ ακολουθούν η Θεσσαλονίκη (12,7%), η Πάτρα (4,5%), οι ΗΠΑ και το Ηράκλειο (3%). Στη μεγάλη πλειοψηφία τους (76,4%) είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις με έως 10 εργαζόμενους. Λιγότερο από 3% απασχολεί περισσότερους από 50 εργαζόμενους. ­Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Της Έρευνας Παρά το μικρό τους μέγεθος, οι startups φαίνεται να αποτελούν συνεργατικά σχήματα. Το 48,3% των εταιρειών είχε δύο ιδρυτές, το 19,9% τρεις, ενώ το 13,9% περισσότερους από τρεις. Μόνο το 18% είχε έναν ιδρυτή. Σχεδόν 1 στους 3 δηλώνει ότι σύνταξε το επιχειρηματικό σχέδιό του μαζί με έναν μέντορα. Ωστόσο, οι ομάδες των ιδρυτών είναι στην πλειοψηφία τους και αυτές ανδροκρατούμενες: το 62,2% αποτελείται μόνο από άνδρες, ενώ μόλις το 6,4% μόνο από γυναίκες. Σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται οι startups; Ο τομέας στον οποίο δραστηριοποιούνται οι περισσότερες είναι ο τουρισμός. Όπως είναι μάλλον αναμενόμενο, μεγάλο ποσοστό αυτών των εταιρειών, σχεδόν 1 στις 10, δραστηριοποιείται στην πληροφορική και τις επικοινωνίες (ΤΠΕ), ενώ αντίστίστοιχο είναι και το ποσοστό που ασχολείται με την αγροδιατροφή και με τις επιστήμες ζωής και υγείας (8,6%). Είναι αρκετά ενδιαφέρον το ότι η σειρά των τομέων για τις startups του εξωτερικού είναι λίγο διαφορετική: προηγούνται οι ΤΠΕ και έπονται ο τουρισμός και η αγροδιατροφή. Προβληματισμοί και ευκαιρίες Τι μορφή έχει όμως το προϊόν των ελληνικών startups; Tο 87,5% των εταιρειών περιλαμβάνει τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας ως την αρχική ιδέα, ενώ 38,6% έχουν μια καθαρά ψηφιακή ιδέα. Λιγότεροι έχουν μια "φυσική" ιδέα που χρησιμοποιεί όμως ψηφιακή τεχνολογία (26,6%) ή, αντίστροφα, μια ψηφιακή ιδέα με μερική φυσική παρουσία (22,5%). Μόνο 12,4% ακολουθούν το παραδοσιακό, αμιγώς φυσικό μοντέλο. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των startups της έρευνας, περίπου 7 στις 10, χρειάστηκε να αναπροσαρμόσει την αρχική ιδέα, μία ή περισσότερες φορές. Μάλιστα το 19,5% το έκανε περισσότερες από δυο φορές. Επιπλέον, οι startups αποτελούν, κατά πλειοψηφία, μια εξωστρεφή δραστηριότητα: 63,7% δηλώνουν ότι στοχεύουν σε διεθνείς πελάτες και μόνο 36,3% σε εγχώριους. Ωστόσο, 1 στους 3 δηλώνει ότι το μεγαλύτερό του πρόβλημα είναι η έλλειψη εμπειρίας στην προσέλκυση διεθνών πελατών. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι σχεδόν οι μισές από τις startups του δείγματος άρχισαν τη δραστηριότητά τους με πολύ χαμηλό κεφάλαιο, από μηδέν έως 10.000 ευρώ. Μόνο μία στις πέντε (21,7%) άρχισαν με κεφάλαιο άνω των 50.000 ευρώ. Το 35,2% αυτών των εταιρειών σήμερα δηλώνουν κερδοφόρες, ενώ περίπου οι μισές (47,9%) δηλώνουν ότι δεν κερδοφορούν στην παρούσα συγκυρία. Αναφορικά με τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν για το μέλλον τους, οι ιδρυτές ξεχωρίζουν περισσότερο από κάθε άλλη τη δυνατότητα επέκτασής τους (22,8%), ενώ ακολουθεί η στελέχωση (19,1%), ο ανταγωνισμός (16,9%), καθώς και η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης (15%). Μεταξύ πιθανών αλλαγών που θα βελτίωναν τη δραστηριότητά τους, οι ιδρυτές του δείγματος επιλέγουν περισσότερο από κάθε άλλη, την "τροποποίηση του ασφαλιστικού και φορολογικού πλαισίου" (79,8%). Παρότι η πανδημία δεν δημιούργησε στις startups τα προβλήματα που δημιούργησε σε άλλες επιχειρήσεις (8 στους 10 ιδρυτές δηλώνουν ότι εφάρμοσαν τηλεργασία), συνολικά η επίδραση που είχε ήταν μάλλον ανάμεικτη. Περίπου οι μισοί ιδρυτές τόνισαν στην έρευνα πως η πανδημία της Covid-19 επηρέασε αρνητικά την πορεία της επιχείρησής τους. Το 28,5% των ιδρυτών θεωρούν πως η πανδημία είχε (μερικώς ή απόλυτα) θετική επίδραση στην εξέλιξη της εταιρείας τους, ενώ το 22,8% δήλωσαν ότι δεν είχε καμία επίδραση. Καλές πρακτικές Ηέρευνα της διαΝΕΟσις, προκειμένου να αναδείξει τις ευκαιρίες για την τοπική οικονομία από την ανάπτυξη των startups, πλαισιώνει τα παραπάνω ενδιαφέροντα ευρήματα με στοιχεία από προηγούμενες έρευνες που είχαν πραγματοποιηθεί, αλλά και από το νεοϊδρυθέν Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Από αυτές τις πηγές προκύπτουν επίσης ενδιαφέροντα συμπεράσματα, όπως, για παράδειγμα, το ότι οι εργαζόμενοι σε startups αμείβονται με αρκετά ανταγωνιστικούς μισθούς, ενώ 4 στους 10 λαμβάνουν επίσης μετοχές της εταιρείας ως παροχή. Ή ότι το 2021 οι δέκα κορυφαίες ελληνικές startups συγκέντρωσαν το τετραπλάσιο ποσό χρηματοδότησης που συγκέντρωσαν οι δέκα κορυφαίες του 2020, ένα ποσό ύψους περίπου 398 εκατομμυρίων ευρώ. Ταυτόχρονα, η έρευνα παραθέτει καλές πρακτικές από δέκα χώρες (εννέα ευρωπαϊκές και το Ισραήλ). Εξηγεί αναλυτικά τα φορολογικά κίνητρα που έδωσε σε επενδυτές το Ηνωμένο Βασίλειο, τις πολιτικές προσέλκυσης επενδυτών στο Ισραήλ, τη δημιουργία ανεξάρτητου από τα πανεπιστήμια κέντρου ερευνών στη Γερμανία, την προσέλκυση εταιρειών για τεστάρισμα πρωτότυπου προϊόντος στην Ολλανδία, τα κίνητρα για την προσέλκυση ταλέντων που θέσπισε η Εσθονία, τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες της Ιρλανδίας, καθώς και την ανανέωση των κέντρων επιχειρηματικότητας στα πανεπιστήμια της Ιταλίας. Τέλος, η μελέτη καταλήγει σε προτάσεις πολιτικής για την περαιτέρω ανάπτυξη των ελληνικών startups, αλλά και σε έναν οδηγό με πολλές πηγές πληροφόρησης για τους ίδιους τους επίδοξους ιδρυτές τέτοιων επιχειρήσεων. Ακούγεται συχνά η άποψη ότι οι startups είναι μια επιχειρηματική δραστηριότητα που ταιριάζει στα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας. Όπως φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία της έρευνας της διαΝΕΟσις, οι startups είναι, όπως οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις, πολύ μικρές σε μέγεθος. Επίσης, προσλαμβάνουν και πληρώνουν καλά καταρτισμένους εργαζόμενους, οι οποίοι υπάρχουν στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, οι startups συγκεντρώνουν επίσης χαρακτηριστικά που είναι ζητούμενα για την εξέλιξη του ελληνικού παραγωγικού μοντέλου: είναι εξωστρεφείς, αξιοποιούν εξειδικευμένη γνώση και αφορούν τομείς σε μεγάλη ανάπτυξη διεθνώς. Επομένως, από αυτή τη σκοπιά, η υγιής ανάπτυξή τους φαίνεται να αποτελεί μια σημαντική και ευρύτερη οικονομική ευκαιρία για τη χώρα και για την κουλτούρα των τοπικών επιχειρήσεων. Μπορείτε να διαβάσετε τα αποτελέσματα της μελέτης, στα παρακάτω αρχεία: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (PDF) ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΝΕΟΦΥΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (PDF)

Τι ισχύει τελικά για το χρόνο παραγραφής των απαιτήσεων που απορρέουν από Βεβαιώσεις εισφοράς σε χρήμα, ξεκαθαρίζει το Υπουργείο Εσωτερικών, με Εγκύκλιο που απέστειλε σε όλες τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, για την ενημέρωση και «ομοιόμορφη εφαρμογή» από τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού. Αφορμή για την έκδοση της Εγκυκλίου υπήρξαν ερωτήματα που δεχόταν το Υπουργείο για το εάν εξακολουθεί να ισχύει Έγγραφό του από το 2013 για το συγκεκριμένο θέμα. Τα νομικά δεδομένα που επισημαίνονται είναι τα εξής: I]Σύμφωνα με νεότερες Αποφάσεις των Δικαστηρίων (956/2016 ΔΕΦ Αθηνών, 176/2019 ΔΕΦ Χανίων, 2428/2020 ΔΠΡ Αθηνών κ.α.) η εισφορά σε χρήμα του αρ.9 του ν.1337/1983 υπόκειται στην 5ετήαποσβεστική προθεσμία της παρ.1 του αρ.2 του α.ν. 344/1968. ΙΙ] Σύμφωνα με την αριθμ. 170/2020 Γνωμοδότηση του Γ΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία έχει γίνει αποδεκτή από τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας: «13 β) Ο χρόνος αποσβεστικής προθεσμίας του δικαιώματος των ΟΤΑ προς βεβαίωση εισφοράς σε χρήμα είναι 5ετής και άρχεται από το τέλος του οικονομικού έτους, εντός του οποίου έλαβε χώρα η κύρωση της οικείας πράξης εφαρμογής, με την επιφύλαξη των οριζομένων εξαιρετικών περιπτώσεων στο β΄ εδάφιο της παρ.1 του αρ.2 του α.ν. 344/1968, ανεξαρτήτως του χρόνου γέννησης των σχετικών απαιτήσεων των ΟΤΑ, προ ή μετά την ισχύ του αρ.2 του ν.4315/2014». ΙΙΙ] Σύμφωνα με την ίδια ανωτέρω Γνωμοδότηση «13.α) ο χρόνος παραγραφής προς είσπραξη των βεβαιωμένων οφειλών των υπόχρεων ιδιοκτητών από τις εισφορές σε χρήμα είναι 5ετής και άρχεται από το τέλος του οικονομικού έτους, εντός του οποίου έλαβε χώρα η οριστική βεβαίωση αυτών.» IV]Σύμφωνα με την παρ.4 του αρ.7 του ν.3086/2002: «Οι Γνωμοδοτήσεις δεν δημιουργούν δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου, πριν την αποδοχή τους με επισημειωματική πράξη από τον …αρμόδιο Υπουργό,…Μετά την αποδοχή τους οι Γνωμοδοτήσεις αποτελούν πράξεις, που είναι υποχρεωτικές για τη Διοίκηση ή το Νομικό Πρόσωπο ή την Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή». Βάσει αυτών, το Υπουργείο καταλήγει στο ότι έχει πλέον επέλθει «αναδιάταξη της έννομης τάξης» σε σχέση με όσα είχε πει στο Έγγραφο του 2013. Η αριθμ. 94670/2021 Εγκύκλιος

Εκθετική είναι η αύξηση που καταγράφηκε το 2021 αναφορικά με τον όγκο των ψηφιακών συναλλαγών με το Δημόσιο, σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, τα συστήματα του Δημοσίου είτε παρείχαν ψηφιακές υπηρεσίες προς τους πολίτες, είτε «μίλησαν μεταξύ τους» αθροιστικά 566.962.980 φορές. Ο φετινός αριθμός είναι έξι φορές μεγαλύτερος σε σχέση με τον αντίστοιχο αριθμό του 2020, οπότε οι ψηφιακές συναλλαγές ανήλθαν σε 94 εκατομμύρια, καταγράφοντας μεγάλη άνοδο σε σχέση με το 2019 και το 2018, όταν ο αριθμός έφτασε τα 34 και τα 8,8 εκατομμύρια αντίστοιχα. Οι περισσότερες από 566 εκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές μεταφράζονται σε αποφυγή αντίστοιχου αριθμού επισκέψεων των πολιτών σε δημόσιες υπηρεσίες. Καταπολεμάται, έτσι, η περιττή γραφειοκρατία, εξοικονομώντας χρόνο, κόστος και ενέργεια για τους πολίτες, αλλά και πόρους για τη Διοίκηση. Υπενθυμίζεται ότι στις ψηφιακές συναλλαγές αθροίζονται: • οι ψηφιακές υπηρεσίες, δηλαδή η ταυτοποίηση των πολιτών σε ένα πληροφοριακό σύστημα με τη χρήση των κωδικών του Taxisnet, και • οι διαλειτουργικότητες, η ανταλλαγή, δηλαδή, πληροφοριών μεταξύ υπηρεσιών και μητρώων του Δημοσίου χωρίς άλλη ενέργεια από πλευράς του πολίτη πέρα από τη χορήγηση της συγκατάθεσής του. Αναλυτικότερα: • Σε ό,τι αφορά στη χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών, παρατηρήθηκε εξαιρετικά μεγάλη αύξηση μέσω του gov.gr. Ο αριθμός των αυθεντικοποιήσεων με τη χρήση των κωδικών Taxisnet ανήλθε για το 2021 σε 265.111.222. Παράλληλα, οι πολίτες εξυπηρετήθηκαν ακόμα 4.520.649 φορές με τη χρήση κωδικών web banking. Αθροίζοντας τους δύο αριθμούς, οι συνολικές ψηφιακές υπηρεσίες ανήλθαν συνολικά σε 269.631.871. Ο αντίστοιχος αριθμός το 2020 ανήλθε σε 57 εκατομμύρια. • Ο αριθμός των κλήσεων διαλειτουργικότητας για αυτοματοποιημένη ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ των πληροφοριακών συστημάτων του Δημοσίου ανήλθε σε 297.331.109. Ο αντίστοιχος αριθμός το 2020 ανήλθε σε 37 εκατομμύρια. Ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε: «Ο αριθμός των ψηφιακών συναλλαγών έχει άμεσο αντίκρισμα στην καθημερινότητα κάθε πολίτη, καθώς έτσι μετράμε πόσες ουρές είχε τη δυνατότητα να αποφύγει. Για το 2021, μια χρονιά πανδημίας, ο αριθμός αυτός για κάθε ενήλικο πολίτη μεταφράζεται σε περίπου 60 επισκέψεις σε δημόσιες υπηρεσίες που δεν χρειάστηκε να γίνουν. Η εκθετική καμπύλη των τελευταίων ετών στις ψηφιακές συναλλαγές αντανακλά το εκθετικό άλμα που πραγματοποιεί το κράτος στον ψηφιακό μετασχηματισμό, με επίκεντρο το gov.gr. Αντίστοιχα, η μεγάλη ανταπόκριση των πολιτών καταδεικνύει πόσο έντονο ήταν το αίτημα του κόσμου για αυτή την ψηφιακή αλλαγή. Κάθε ημέρα, με τις αλλαγές που υλοποιούμε, η Ελλάδα καλύπτει όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της απόστασης που τη χώριζε από άλλες χώρες. Αυτή την πρόοδο θέλουμε να διατηρήσουμε, υλοποιώντας τον σχεδιασμό μας με ακόμα μεγαλύτερη δυναμική και ταχύτητα». Ο Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος δήλωσε: «Η δραστική αύξηση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των συστημάτων του Δημοσίου εκπληρώνει ένα βασικό στόχο που είχε θέσει το Υπουργείο μας τα δύο τελευταία χρόνια. Η διασύνδεση των μητρώων είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα των ψηφιακών υπηρεσιών, ώστε αυτές να είναι απλούστερες στη χρήση και πιο λειτουργικές για τους πολίτες. Πρόκειται για μια διαδικασία διαρκή, η οποία υποστηρίζεται και από τις αντίστοιχες αναβαθμίσεις των συστημάτων μας. Με τον τρόπο αυτό, κλείνουμε τις εκκρεμότητες της χώρας με το παρελθόν, διευκολύνοντας την καθημερινότητα όλων των πολιτών».

Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που παράγονται από τις οικονομικές δραστηριότητες εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το 2020, ανήλθαν σε 3,5 δισεκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2. Σε σύγκριση με το 2019, σημειώθηκε μείωση κατά 9% και σε σύγκριση με το 2008, σημειώθηκε μείωση κατά 24%, όπως αναφέρει η Εurostat με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία. Οι ετήσιοι υπολογισμοί ατμοσφαιρικών εκπομπών προσφέρουν λεπτομερή δεδομένα για 64 δραστηριότητες παραγωγής εκπομπών (ταξινομημένες από τη NACE Rev.2) καθώς και για νοικοκυριά, όπως ορίζονται και ταξινομούνται στους εθνικούς λογαριασμούς. H Eurostat συγκέντρωσε αυτές τις 64 παραγωγικές δραστηριότητες σε 6 ομάδες οικονομικών δραστηριοτήτων. Η δραστηριότητα με τις υψηλότερες εκπομπές το 2020 ήταν η μεταποιητική βιομηχανία (740 εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου CO2 -21% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου), ακολουθούμενη από την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου, ατμού και κλιματισμού (719 εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου CO2 – επίσης 21%) και συνολικές δραστηριότητες των νοικοκυριών (693 εκατ. τόνοι ισοδύναμου CO2 – 20%). Τα νοικοκυριά εκπέμπουν αέρια θερμοκηπίου για μεταφορά, θέρμανση και άλλους σκοπούς. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/01/GHG-emissions-2020-1024x818.jpg Από το 2008 (το πρώτο διαθέσιμο έτος αναφοράς) έως το 2020, η μεγαλύτερη σχετική μείωση των εκπομπών αερίου θερμοκηπίου καταγράφηκε στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου, ατμού και κλιματισμού (-41%), ακολουθούμενη από τα ορυχεία και τα λατομεία (-38%) και μεταποίησης (-27%). Η μεγαλύτερη απόλυτη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου καταγράφηκε επίσης στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (από 1,2 δισεκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2 το 2008 σε 719 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2 το 2020, δηλαδή μείωση κατά 497 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2), ακολουθούμενη από τη μεταποίηση (από 1 δισεκατομμύριο τόνους ισοδ. CO2 σε 740 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2, μείωση κατά 276 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2) και τα νοικοκυριά (από 836 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2 σε 693 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2, δηλαδή μείωση κατά 143 εκατομμύρια τόνοι ισοδ. CO2).