Αναζήτηση στην κοινότητα
Εμφάνιση αποτελεσμάτων για τις ετικέτες 'έδαφος'.
Found 23 results
-
Η ζημιά που έχει προκαλέσει η ανθρώπινη δραστηριότητα στον πλανήτη διαπιστώνεται διαρκώς ότι είναι όλο και μεγαλύτερη. Βασική αιτία, η αύξηση των εκτάσεων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή διατροφικών ειδών και η οποία πλέον θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα του πλανήτη για να θρέψει τον πληθυσμό του. Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ για τις γαίες του πλανήτη (Global Land Outlook 2), οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι σοβαρότερες για τις γυναίκες, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς νομικά στερούνται του δικαιώματος να κατέχουν γη και συχνά εκτοπίζονται από αυτήν όταν οι συνθήκες επιδεινώνονται. Παράλληλα η ποιότητα του εδάφους υποβαθμίζεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ελλείψεις σε φυσικούς πόρους, γόνιμο έδαφος, νερό, να μειώνεται η βιοποικιλότητα, η χλωρίδα και η πανίδα σε όλο τον πλανήτη. Και ενώ πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι υποβαθμισμένη γη σημαίνει άνυδρη έρημος, τροπικά δάση που ακρωτηριάζονται από υλοτόμους ή περιοχές που καλύπτονται από πόλεις, σημαίνει παράλληλα και φαινομενικά «πράσινες» περιοχές, οι οποίες υφίστανται υπερκαλλιέργεια ή έχουν απογυμνωθεί από τη φυσική βλάστηση. Η καλλιέργεια ειδών διατροφής σε υποβαθμισμένα εδάφη γίνεται σταδιακά πιο δύσκολη, καθώς αυτά εξαντλούνται γρήγορα, όπως και οι υδάτινοι πόροι, ενώ παράλληλα χάνονται φυτικά και ζωικά είδη και επιδεινώνεται η κλιματική κρίση μειώνοντας την ικανότητα της Γης να απορροφά και να δεσμεύει άνθρακα. Εκτός από την παραγωγή τροφίμων (όπως η αυξημένη παραγωγή κρέατος που υπερκαταναλώνεται στον δυτικό κόσμο), στο πρόβλημα συμβάλλει και η παραγωγή ενδυμάτων, στο πλαίσιο της λεγόμενης «γρήγορης μόδας», δηλαδή ρούχων που φοριούνται για λίγο και μετά πετιούνται. Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι αν δεν αναληφθεί άμεσα δράση, το πρόβλημα θα επιδεινωθεί και μέχρι το 2050 μια έκταση στο μέγεθος της Νότιας Αμερικής θα προστεθεί στα εδάφη που ήδη έχουν υποστεί βλάβη. Σύμφωνα με τον Ιμπραχίμ Τιάου, εκτελεστικό γραμματέα της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης, «η υποβάθμιση της γης επηρεάζει τα τρόφιμα, το νερό, την παραγωγή αερίων του άνθρακα και τη βιοποικιλότητα. Μειώνει το ΑΕΠ, επηρεάζει την υγεία των ανθρώπων, μειώνει την πρόσβαση σε καθαρό νερό και επιδεινώνει την ξηρασία». Η αποκατάσταση της υποβαθμισμένης γης μπορεί να επιτευχθεί, υπό τον όρο ότι θα αλλάξουν οι μέθοδοι καλλιέργειας, ακολουθώντας τη στρατηγική της αγρανάπαυσης, η συλλογή και αποθήκευση βρόχινου νερού για πότισμα των καλλιεργειών ή η φύτευση δέντρων για την πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους. Πολλοί αγρότες αδυνατούν να λάβουν αυτά τα μέτρα, λόγω της αυξανόμενης πίεσης για μεγάλη παραγωγή, της έλλειψης γνώσεων, της κακής τοπικής διακυβέρνησης ή της έλλειψης πρόσβασης σε πόρους. Ωστόσο, για κάθε 1 δολάριο που δαπανάται για την αποκατάσταση, ο ΟΗΕ υπολογίζει απόδοση μεταξύ 7 και 30 δολαρίων σε αυξημένη παραγωγή και άλλα οφέλη. Ο Ιμπραχίμ Τιάου κάλεσε τον ιδιωτικό τομέα να επενδύσει 1,6 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία για να αποκαταστήσει την ποιότητα περίπου 1 δισ. εκταρίων υποβαθμισμένης γης: πρόκειται για έκταση περίπου όσο οι ΗΠΑ ή η Κίνα. Και τονίζει ότι αυτό θα ισοδυναμούσε μόνο με ένα μικρό ποσοστό των 700 δισ. δολαρίων που δαπανώνται ετησίως για επιδοτήσεις στη γεωργία και τα ορυκτά καύσιμα, αλλά μπορεί να διασφαλίσει τα εδάφη, τους υδάτινους πόρους και τη γονιμότητα του πλανήτη. «Κάθε αγρότης, μεγάλος και μικρός, μπορεί να ασκήσει αναγεννητική γεωργία», είπε ο Τιάου μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα Guardian. «Υπάρχει μια πληθώρα τεχνικών και δεν χρειάζεται υψηλή τεχνολογία ή διδακτορικό για να τις χρησιμοποιήσει κανείς». «Η σύγχρονη γεωργία έχει αλλάξει το πρόσωπο του πλανήτη, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα. Πρέπει να επανεξετάσουμε επειγόντως τα παγκόσμια συστήματα παραγωγής τροφίμων, τα οποία ευθύνονται για το 80% της αποψίλωσης των δασών, το 70% της χρήσης του πόσιμου νερού και τη μεγαλύτερη αιτία απώλειας της χερσαίας βιοποικιλότητας», σημειώνει, Περίπου το ήμισυ της παγκόσμιας ετήσιας οικονομικής παραγωγής, ή 44 τρισ. δολάρια ετησίως, κινδυνεύει εξαιτίας της υποβάθμισης των εδαφών, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ, ωστόσο, το οικονομικό όφελος από την αποκατάσταση της υποβαθμισμένης γης θα μπορούσε να ανέλθει σε 125 έως 140 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, που θα ήταν περίπου 50% περισσότερο από τα 93 τρισ. δολάρια, όσο ήταν το παγκόσμιο ΑΕΠ για το 2021. * Η έκθεση Global Land Outlook 2, μόνο η δεύτερη τέτοια έκθεση που δημοσιεύτηκε, χρειάστηκε πέντε χρόνια για τη σύνταξη του ΟΗΕ με 21 οργανισμούς εταίρους και αντιπροσωπεύει την πιο ολοκληρωμένη βάση δεδομένων για την κατάσταση του εδάφους του πλανήτη μέχρι σήμερα. View full είδηση
-
Ένα πολύ εντυπωσιακό αλλά ευτυχώς ακίνδυνο γεωλογικό φαινόμενο βρίσκεται αυτή την περίοδο σε εξέλιξη στη Νίσυρο. Στην περιοχή της καλντέρας εμφανίστηκαν και πάλι κρατήρες και ρωγμές στο έδαφος, οι οποίες όμως δεν συνδέονται με το ηφαίστειο αλλά με τον συνδυασμό της κυκλοφορίας θερμών υγρών στο υπέδαφος και των ισχυρών βροχοπτώσεων που προηγήθηκαν. Το φαινόμενο παρακολουθεί τις τελευταίες δεκαετίες η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ). Πριν από ένα δεκαπενθήμερο, αφού προηγήθηκαν μεγάλες βροχοπτώσεις στο ακριτικό νησί, οι κτηνοτρόφοι που έχουν ζώα στην περιοχή του Λακκιού (μια μικρή κοιλάδα στο κέντρο του νησιού, εκεί όπου βρίσκεται ο κρατήρας του ηφαιστείου) παρατήρησαν ότι οι ρωγμές που είχαν ανοίξει πριν από μερικά χρόνια είχαν μεγαλώσει, ενώ είχαν ανοίξει νέοι κρατήρες. Παράλληλα με τους κτηνοτρόφους, ειδοποίησαν την ΕΑΓΜΕ και από τη Μητρόπολη Κω – Νισύρου, λόγω ρηγματώσεων που εμφανίστηκαν στη μονή Παναγίας Σπηλιανής. «Το 1995-1997 ήταν μια περίοδος δραστηριοποίησης του ηφαιστείου, με πολλούς μικροσεισμούς και κάποιες επιφανειακές παραμορφώσεις του εδάφους. Η περίοδος αυτή τελείωσε το 1998, ευτυχώς χωρίς να οδηγήσει σε ενεργοποίηση του ηφαιστείου», εξηγεί στην «Κ» ο Γιώργος Βουγιουκαλάκης, ηφαιστειολόγος στην ΕΑΓΜΕ. «Το 2001, έπειτα από μια περίοδο ισχυρών βροχοπτώσεων εμφανίστηκε στον κρατήρα μια ρωγμή που εξελίχθηκε έως το 2002, φθάνοντας τα 20 μέτρα μήκος, καθώς και πολλές βυθίσεις στο έδαφος». Η ΕΑΓΜΕ τότε μελέτησε το φαινόμενο, χρησιμοποιώντας στοιχεία και από δύο σταθμούς μέτρησης των γεωθερμικών ρευστών (ως προς τη θερμοκρασία και το ύψος της στάθμης τους) που υπάρχουν στο νησί και διαπίστωσε ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο. «Πρόκειται ουσιαστικά για την απόκριση των πετρωμάτων στην κρίση του 1997 και τη διάβρωσή τους από την κυκλοφορία υδροθερμικών υγρών», εξηγεί ο κ. Βουγιουκαλάκης. «Τα θερμά ύδατα διαβρώνουν το υπέδαφος, δημιουργείται ένα κενό και όταν έχουμε μεγάλες βροχοπτώσεις η επιφάνεια του εδάφους καταρρέει». Κλιμάκιο της ΕΑΓΜΕ, αποτελούμενο από επιστημονικό προσωπικό της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικών και Τεχνολογικών Κινδύνων, επισκέφθηκε στις 14-23 Φεβρουαρίου τη Νίσυρο με σκοπό να πραγματοποιήσει αυτοψία. «Τοποθετήσαμε έναν επιπλέον σταθμό μέτρησης και μελετήσαμε το φαινόμενο. Οπως προκύπτει, έχει επεκταθεί λόγω των έντονων βροχοπτώσεων που προηγήθηκαν. Πάντως δεν συνδέεται με τη δραστηριότητα του ηφαιστείου ούτε σεισμικά, ούτε χημικά, ούτε θερμικά». Η επανεμφάνιση του φαινομένου δεν απασχόλησε ιδιαίτερα το νησί, καθώς οι κάτοικοι γνωρίζουν από τους επιστήμονες ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο. «Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει. Επειδή το παρακολουθούν οι επιστήμονες και γνωρίζουμε ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο δεν ανησυχεί κανείς», λέει ο Σιδέρης Κοντογιάννης, εργαζόμενος σε συνεργείο στην περιοχή. «Μόνο οι κτηνοτρόφοι ανησυχούν, γιατί παλαιότερα είχε πέσει μια αγελάδα σε μία από τις ρωγμές, ευτυχώς ήταν ρηχή και γλίτωσε. Απλά ίσως θα έπρεπε να μπει κάποια σήμανση για το καλοκαίρι, όταν έρχονται στο σημείο περιπατητές». Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή» Πηγή φωτογραφιών: ΕΑΓΜΕ
-
Μία οπτική αναβάθμιση θα έρθει σύντομα στο Google Maps, το οποίο θα προσφέρει περισσότερες λεπτομέρειες στο χάρτη για άμεση αναγνώριση του τοπίου. Οι δορυφόροι της Google έχουν χαρτογραφήσει σε υψηλή ανάλυση τις περιοχές που κατοικεί το 98% του ανθρώπινου πληθυσμού και χάρη σε μία νέα αλγοριθμική τεχνική χρωματισμού του χάρτη, θα μπορεί εύκολα να μεταφραστεί το έδαφος σε κατανοητές, έντονες απεικονίσεις. Πλέον, ένα μέρος θα σας δίνει μία καλή ιδέα των φυσικών χαρακτηριστικών του, για να μπορείτε εύκολα να ξεχωρίσετε παραλίες, ερήμους, δάση, ποτάμια, λίμνες και άλλα. Με μία ματιά θα ξέρετε αν η περιοχή έχει έντονη βλάστηση ή αν υπάρχει χιόνι στις βουνοκορφές. Για τις πόλεις, η Google ετοιμάζει μία αναβάθμιση η οποία θα απεικονίζει με ακρίβεια το σχήμα και το πλάτος του δρόμου, ενώ θα περιλαμβάνει περισσότερες πληροφορίες για πεζοδρόμια και διαβάσεις. Η αναβάθμιση αυτή θα ξεκινήσει από τους δρόμους του Λονδίνου, της Νέας Υόρκης και του Σαν Φρανσίσκο.
-
Κατάρ: Παραγωγή τεχνητού εδάφους για καλλιέργειες από αγρότες της ερήμου
Engineer posted μια είδηση in Περιβάλλον
Η γεωργία δεν είναι και η πιο παλιά παράδοση στις χώρες του Περσικού Κόλπου: Η μεγάλη ζέστη, το λιγοστό νερό και το κακό για καλλιέργειες έδαφος δεν βοηθούν ιδιαίτερα. Ωστόσο, Καταριανοί παραγωγοί επιχειρούν κάτι πρωτοποριακό: Καλλιέργειες σε χώμα που έχουν παράξει οι ίδιοι. «Το χώμα αποτελείται από σανό, γεωργική γύψο και κοπριά πουλιών που αναμειγνύονται, υφίστανται ζύμωση και μετά παστεριώνονται. Από εκεί και πέρα, μπορούν να χρησιμοποιούνται για καλλιέργεια. Η προετοιμασία του χώματος χρειάζεται τέσσερις εβδομάδες, και μετά χρειάζονται άλλες τέσσερις εβδομάδες για να μεγαλώσουν τα μανιτάρια» λέει ο Νάσερ αλ Καλάφ, επικεφαλής γεωργικών προγραμμάτων στην εταιρεία Agrico. Το κλίμα του Κατάρ από μόνο του καθιστά πολύ δύσκολη την καλλιέργεια τροφής, σύμφωνα με τον Αχμέντ αλ Καλέφ, πρόεδρο της μητρικής εταιρείας της Agrico, International Projects Development Company. «Η γεωργική παραγωγή είναι ο πιο δύσκολος τρόπος παραγωγής τροφής για διάφορους λόγους. Στο Κατάρ η γη που ενδείκνυται για γεωργική εκμετάλλευση είναι περιορισμένη, το κλίμα δεν είναι κατάλληλο για καλλιέργειες και το νερό είναι αλμυρό και λιγοστό. Παραδοσιακά, οι Καταριανοί δεν ήταν αγρότες». Μέχρι τώρα, η εισαγωγή χώματος υψηλής ποινότητας αντιπροσώπευε το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της παραγωγής μανιταριών στη χώρα. Ωστόσο, το κομπόστ της Agrico παράγει σήμερα έναν τόνο μανιταριών ημερησίως σε εγκαταστάσεις βόρεια της Ντόχα. «Αρχίζοντας από το επόμενο έτος, σχεδιάζουμε να παράγουμε ανάμεσα σε τρεις και τέσσερις τόνους. Έχουμε μερίδιο αγοράς περίπου 30% στην τοπική αγορά μανιταριών. Συνήθως εξάγουμε το 20% της παραγωγής μας σε γειτονικές χώρες, όπως το Μπαχρέιν και η Σαουδική Αραβία», λέει ο αλ Καλάφ, σύμφωνα με το Νaftemporiki.gr. Το Κατάρ γενικότερα σχεδιάζει να δαπανήσει δισεκατομμύρια με στόχο την αύξηση των συγκομιδών και τη μετατροπή ημιερημοποιημένων γαιών σε αγροτικά εδάφη μέσα στα προσεχή χρόνια. Σκοπός μακροπρόθεσμα είναι η χώρα να καταστεί αυτάρκης όσον αφορά στην παραγωγή τροφίμων. Πηγή: http://greenagenda.gr/%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC%CF%81-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%8D-%CE%B5%CE%B4%CE%AC%CF%86%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BA/ -
Κόπηκε στα δύο η γη στην περιοχή Dorset της Βρετανίας. Η καθίζηση του εδάφους δημιούργησε ρωγμή 275 μέτρων στην πλαγιά. Η ρωγμή δημιουργήθηκε στο γκρεμό της πλαγιάς, όταν το έδαφος υποχώρησε εξαιτίας των βροχοπτώσεων. Τα νερά της βροχής διέρρευσαν μέσω του ασβεστόλιθου και αναμίχθηκαν με το χώμα, το οποίο προσθέτει βάρος στο γκρεμό και επιταχύνει την καθίζηση. Οι αρχές αναγκάστηκαν να κλείσουν ένα μονοπάτι προς την πλαγιά, θεωρώντας πως το έδαφος θα υποχωρήσει περισσότερο, ενώ προειδοποίησαν τους ανθρώπους να μείνουν μακριά από την «ασταθή» περιοχή, η οποία αναμένεται να «βυθιστεί». Πηγή: http://www.topontiki.gr/article/167654/terastia-kathizisi-edafoys-sti-vretania-rogmi-275-metron-anoixe-ti-gi-sta-dyo-photos
-
Πάνω από το 90% του εδάφους της Γης θα έχει υποβαθμισθεί έως το 2050
Engineer posted μια είδηση in Περιβάλλον
Πάνω από τα τρία τέταρτα (75%) του εδάφους του πλανήτη μας έχει ήδη υποβαθμισθεί λόγω των ποικίλων ανθρωπογενών και περιβαλλοντικών πιέσεων και το ποσοστό αυτό μπορεί να ξεπεράσει το 90% έως το 2050, προειδοποιούν οι επιστήμονες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσίασαν το νέο Παγκόσμιο Άτλαντα Ερημοποίησης (World Atlas of Desertification). Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού, η ρύπανση, η ολοένα μεγαλύτερη κατανάλωση από ολοένα περισσότερους ανθρώπους, η αλλαγή χρήσεων γης, η κλιματική αλλαγή και άλλοι παράγοντες έχουν ως συνέπεια κάθε χρόνο να διαβρώνεται, να υποβαθμίζεται και να καθίσταται ακατάλληλη για καλλιέργεια ή ακόμη και για κατοικία μια συνολική έκταση που αντιστοιχεί περίπου στη μισή Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Αφρική και η Ασία είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο, όπου εντείνονται οι ανησυχίες για τη διατροφική ασφάλειά τους και όπου εκτοπίζονται οι περισσότεροι άνθρωποι από τα σπίτια τους, με συνέπεια -μεταξύ άλλων- να αυξάνονται οι ροές μεταναστών προς τη Δύση. Έως το 2050 περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι εκτιμάται ότι θα έχουν εκτοπισθεί λόγω διαφόρων αιτιών που συνδέονται με την υποβάθμιση του εδάφους και τους ανεπαρκείς πόρους για την επιβίωσή τους. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η υποβάθμιση της γης, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση περίπου 10% των αποδόσεων των γεωργικών καλλιεργειών έως το 2050. Οι μεγαλύτερες μειώσεις αναμένονται στην Ινδία, στην Κίνα και στην υποσαχάρια Αφρική. Η έκθεση εκτιμά ότι μόνο στην ΕΕ το ετήσιο κόστος από την κάθε είδους υποβάθμιση του εδάφους είναι της τάξης των δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδόν το ένα δέκατο της επικράτειάς της (8% ή περίπου 140 εκατομμύρια στρέμματα) είναι ευάλωτο σε σταδιακή ερημοποίηση, ιδίως στη Νότια, Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Δεκατρείς χώρες έχουν δηλώσει ότι επηρεάζονται από την ερημοποίηση: Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Κροατία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ουγγαρία και Λετονία. Ο νέος Άτλας είναι ο τρίτος κατά σειρά: ο πρώτος είχε παρουσιασθεί το 1992 πριν τη Σύνοδο για τη Γη στο Ρίο και ο δεύτερος το 1998. Μεταξύ άλλων μέτρων που πρέπει να ληφθούν, ο Άτλας προτείνει να αυξηθούν οι αποδόσεις των γεωργικών καλλιεργειών με κάθε δυνατό τρόπο, να προωθηθεί ευρέως η φυτοφαγική διατροφή με αντίστοιχη μείωση της κατανάλωσης κρέατος και ζωικών πρωτεϊνών, να μειωθεί δραστικά η εκτεταμένη σπατάλη στην κατανάλωση τροφίμων κ.ά. -
Στη μελέτη του φαινομένου της διάβρωσης και των δυνατών μεθόδων μείωσής της και στην επαλήθευση υπαρχόντων προτύπων καθώς και την ανάπτυξη νέων για τη απορροή του νερού και τη διάβρωση, στοχεύει συγκεκριμένη δράση του έργου «ΘΑΛΗΣ-Φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή βιομάζας» που υλοποιείται από το Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας, του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνεργασία με Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και το Τμήμα Μηχανικής Βιοσυστημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας, με συντονιστή τον Θεοφάνη Γέμτο, καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Γι” αυτόν τον σκοπό, όπως αναφέρει σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Παναγιώτης Βύρλας, επίκουρος καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας, στο Τμήμα Μηχανικής Βιοσυστημάτων, εγκαταστάθηκε πειραματικός αγρός στο αγρόκτημα του ΤΕΙ Θεσσαλίας στη Λάρισα, σε αγρό με κλίση τουλάχιστον 5%, με μεταχειρίσεις τη συμβατική κατεργασία και την ακαλλιέργεια με δύο κατευθύνσεις κατεργασίας του εδάφους (κατά τις ισοϋψείς και τις κλίσεις) και με χρήση ή όχι καλλιεργειών φυτοκάλυψης (μίγμα σιτηρού και ψυχανθούς) για συνεχή κάλυψη του εδάφους. Τα πειραματικά τεμάχια έχουν μήκος 22m και πλάτος 6m και μετρώνται οι απορροές με χρήση μετρητών ροής στο κάτω άκρο του κάθε πειραματικού τεμαχίου, η απώλεια εδάφους (κυρίως αργίλου και ιλύος) τόσο σε πραγματικά συμβάντα όσο και σε με τεχνητή βροχή (με χρήση εξομοιωτή βροχής). Ειδικότερα, σύμφωνα με τον ίδιο, θα δοκιμαστούν διάφορες καλλιέργειες που θεωρούνται ότι καλύπτουν τις προδιαγραφές των ενεργειακών φυτών, σε αμειψισπορές που θα διατηρούν το έδαφος καλυμμένο για προστασία από τη διάβρωση, ενώ παράλληλα θα χρησιμοποιηθούν μέθοδοι ακαλλιέργειας που συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση της διάβρωσης. Η διάβρωση, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Βύρλας, είναι το φυσικό φαινόμενο, κατά το οποίο το επιφανειακό υλικό, κυρίως η άργιλος, μεταφέρεται από υψηλότερα σε χαμηλότερα σημεία με τη δράση της ροής νερού ή του αέρα. Η διάβρωση του εδάφους έχει ως συνέπεια την απώλεια της επιφανειακής γόνιμης στοιβάδας και την αποκάλυψη ενός λιγότερου παραγωγικού υπεδάφους το οποίο έχει μειωμένη ικανότητα να συγκρατεί και να ανακυκλώνει τα θρεπτικά στοιχεία καθώς και να απορροφά, αποθηκεύει και διευκολύνει την κυκλοφορία του νερού και του αέρα. Σε παγκόσμια κλίμακα, η διάβρωση αποτελεί την κυριότερη αιτία υποβάθμισης των εδαφών. Οι παράγοντες που προκαλούν διάβρωση είναι το νερό είτε της βροχής είτε της άρδευσης, ο άνεμος και πολλές φορές ο ίδιος ο άνθρωπος, όταν χρησιμοποιεί ακατάλληλες τεχνικές κατεργασίας προκαλώντας την καθοδική μετακίνηση μεγάλων ποσοτήτων γόνιμου εδάφους. Έξι συνολικά διαδικασίες, σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή, έχουν σήμερα αναγνωρισθεί και κατονομασθεί ως υπεύθυνες για την υποβάθμιση των εδαφών. Είναι η συμπίεση, η διάβρωση από το νερό και τον άνεμο, η απώλεια της οργανικής ουσίας, η μείωση της βιοποικιλότητας, η αλάτωση και η ρύπανση. Οι πρώτες τέσσερις από τις παραπάνω διαδικασίες, τονίζει, είναι στενά συνδεδεμένες με τη μηχανική κατεργασία του εδάφους και κυρίως με τη συμβατική. Οι απώλειες ανέρχονται στα 150-300 εκατομμύρια τόνους γόνιμου εδάφους ετησίως, μέσω του οποίου χάνονται περίπου 1,5 εκατομμύρια τόνοι χούμου, 150.000 τόνοι ολικού αζώτου, 300.000 τόνοι ολικού φωσφόρου και 540.000 τόνοι καλίου, την στιγμή που για την λίπανση των καλλιεργειών χρησιμοποιούνται ετησίως περίπου 420.000 τόνοι Ν, 190.000 τόνοι P2O5 και 70.000 τόνοι K2O. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι η μισή ποσότητα των χρησιμοποιούμενων λιπασμάτων χάνεται με τη διάβρωση. Μαζί με τα λιπάσματα, μεταφέρονται και σημαντικές ποσότητες φυτοφαρμάκων τα οποία πολλές φορές καταλήγουν σε επιφανειακά και υπόγεια ύδατα προκαλώντας σοβαρά προβλήματα μόλυνσης και ευτροφισμού. Μια καλλιέργεια, προσθέτει, για να αναπτυχθεί ως ενεργειακή πρέπει να έχει μια σειρά από χαρακτηριστικά, όπως να έχει υψηλές αποδόσεις, να μπορεί να παράγει με μικρές κατά το δυνατόν εισροές, να εξοικονομεί ενέργεια και άλλες πρώτες ύλες, να έχει θετικό ενεργειακό ισοζύγιο, να κάνει αποδοτική τη χρήση του νερού, να μειώνει τις αρνητικές επιπτώσεις της γεωργίας στο περιβάλλον, όπως τη διάβρωση του εδάφους, να βελτιώνει το γονιμότητά του, κ.ά. Πηγή: http://web.tee.gr/%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%B2%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CE%B4%CE%B1%CF%86/
-
Κατά 10 χιλιοστά κάθε χρόνο βυθίζεται η Αθήνα, λόγω της υποχώρησης της επιφάνειας του εδάφους που παρατηρείται τα τελευταία 30 χρόνια, εξαιτίας της υπέρμετρης δόμησης. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Real News, το φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από της Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, ενώ επιβεβαιώνεται και από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που παρακολουθεί το φαινόμενο από το 1990. Οι ερευνητές της Διαστημικής Υπηρεσίας χαρτογράφησαν 65.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ελλαδικής ενδοχώρας, δηλαδή τη μισή έκταση της Ελλαδας και απέδωσαν με ακρίβεια χιλιοστού τις παραμορφώσεις του εδάφους λόγω φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων. Αυτό που διαπίστωσαν είναι ότι το πρόβλημα είναι πιο έντονο στις περιοχές της πρωτεύουσας που δομήθηκαν υπέρμετρα στο παρελθόν και οι οποίες ασκούν μεγάλες πιέσεις στο φλοιό της Γης. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, στο “κόκκινο” βρίσκονται συνοικίες στις οποίες σημειώθηκε ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια όπως η Καλλιθέα, τα Ανω Λιόσια, το Χαλάνδρι και η Νέα Ιωνία ενώ μεγάλη καθίζηση παρατηρείται και στις παράκτιες περιοχές. Πηγή: newsIt
-
Κάθε χρόνο, η Μεσογειακή γη χάνει περίπου μισό τόνο εύφορου εδάφους ανά στρέμμα λόγω διάβρωσης, μια ποσότητα που είναι σχεδόν διπλάσια του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ταυτόχρονα οι υδατικοί πόροι της Μεσογειακής λεκάνης βρίσκονται υπό διαρκή πίεση, λόγω των έντονων φυσικών φαινομένων και κυρίως λόγω ανθρωπογενών αιτιών όπως η κλιματική αλλαγή, η αστικοποίηση, η πληθυσμιακή αύξηση και η αλόγιστη εκμετάλλευσή τους. Η πίεση αυτή, που σταδιακά οδηγεί τις χώρες της Μεσογείου στην υποβάθμιση του εδάφους και στην ερημοποίηση, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη διατήρηση των τοπικών οικοσυστημάτων αλλά και τη διαβίωση των Μεσογειακών κοινοτήτων. Για την αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών, απαραίτητη είναι η βαθύτερη επιστημονική γνώση και η καλύτερη περιβαλλοντική παρατήρηση, έτσι ώστε οι επιστήμονες και οι φορείς περιβαλλοντικής και αγροτικής πολιτικής να είναι σε θέση να ελέγξουν αποτελεσματικότερα την κατάσταση του περιβάλλοντος και να προτείνουν τα βέλτιστα μέτρα για τη βιώσιμη διαχείρισή του. Η εφαρμογή τέτοιων μέτρων, όπως η δάσωση γεωργικών γαιών, η εδαφοκάλυψη για την αποφυγή της διάβρωσης και διατήρησης της εδαφικής υγρασίας, η εφαρμογή καινοτόμων και εναλλακτικών συστημάτων καλλιέργειας, η ολοκληρωμένη ή βιολογική διαχείριση της γονιμότητας του εδάφους, η χρήση εναλλακτικών υδάτινων πόρων, καθώς και η ευφυής γεωργία, δεν αρκεί για την ανάσχεση της υποβάθμισης. Για την επιτυχημένη εφαρμογή των μέτρων αποκατάστασης και την επίτευξη ορατών αποτελεσμάτων, δηλαδή την εφαρμογή τους σε ευρεία κλίμακα και με ουσιαστικό νόημα σε επίπεδο επενδυτικού σχεδιασμού, απαιτείται η κοινωνική τους αποδοχή αλλά και η εναρμόνισή τους με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της Μεσογείου και ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, με δίκαιη συμμετοχή τους στα οφέλη. Στο πλαίσιο αυτό, το έργο με τίτλο «Δράσεις Ευρείας Αποκατάστασης Αγρο-οικοσυστημάτων για τη Μεσόγειο» (Inclusive Outscaling of Agro-ecosystem Restoration ACTions of the MEDiterranean) και ακρωνύμιο PRIMA REACT4MED συγκεντρώνει μία διεπιστημονική ομάδα ερευνητών και επαγγελματιών σε ένα έργο με στόχο την αντιστροφή της υποβάθμισης των εδαφών και τη αναβάθμιση των μέσων διαβίωσης των Μεσογειακών κοινοτήτων. Η σύμπραξη του έργου REACT4MED, που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα PRIMA με τη στήριξη του Ορίζοντα Ευρώπη, αποτελείται από 11 εταίρους (Πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και μια μικρομεσαία επιχείρηση) που προέρχονται από χώρες που συνεργάζονται με το PRIMA (Ελλάδα, Ιταλία, Γερμανία, Κύπρος, Ισραήλ, Ισπανία, Μαρόκο, Τουρκία και Αίγυπτος). Το Πρόγραμμα PRIMA (Partnership for Research and Innovation in the Mediterranean Area - Σύμπραξη για την Έρευνα και την Καινοτομία στην περιοχή της Μεσογείου) είναι ένας φορέας χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κύριο αντικείμενο την ανάπτυξη των ικανοτήτων έρευνας και καινοτομίας και την επινόηση καινοτόμων λύσεων για την αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων στους τομείς της διαχείρισης των υδάτων και των αγροδιατροφικών συστημάτων στη Μεσόγειο. Το έργο συντονίζει το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, με επιστημονικά υπεύθυνους τον Αντιπρύτανη Καθ. Δρ. Θρασύβουλο Μανιό και τον Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Γεωπονίας Δρ. Ιωάννη Δαλιακόπουλο και επιστημονικούς συνεργάτες την Ειρήνη Χριστοφορίδη και τον Δημήτριο Παπαδημητρίου. Στην πορεία του έργου, που θα διαρκέσει ως το 2025, οι εταίροι θα εργαστούν συστηματικά για την ευρεία εφαρμογή μέτρων ενίσχυσης της βιώσιμης διαχείρισης εδαφών και υδάτων για την υποστήριξη της αγροδιατροφικής παραγωγικότητας των Μεσογειακών περιοχών, καθώς και την επιτάχυνση και την διάδοση της σχετικής τεχνολογικής καινοτομίας. Οι εταίροι του PRIMA REACT4MED θα πραγματοποιήσουν την εναρκτήρια συνάντηση του έργου μεταξύ 20 και 23 Ιουνίου στο Ηράκλειο Κρήτης, με τη συμμετοχή εμπλεκόμενων φορέων από την τοπική αυτοδιοίκηση και την τοπική κοινωνία. Για περισσότερες πληροφορίες για το έργο επικοινωνήστε με το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο ([email protected]) και το έργο REACT4MED ([email protected]). View full είδηση
-
Μία οπτική αναβάθμιση θα έρθει σύντομα στο Google Maps, το οποίο θα προσφέρει περισσότερες λεπτομέρειες στο χάρτη για άμεση αναγνώριση του τοπίου. Οι δορυφόροι της Google έχουν χαρτογραφήσει σε υψηλή ανάλυση τις περιοχές που κατοικεί το 98% του ανθρώπινου πληθυσμού και χάρη σε μία νέα αλγοριθμική τεχνική χρωματισμού του χάρτη, θα μπορεί εύκολα να μεταφραστεί το έδαφος σε κατανοητές, έντονες απεικονίσεις. Πλέον, ένα μέρος θα σας δίνει μία καλή ιδέα των φυσικών χαρακτηριστικών του, για να μπορείτε εύκολα να ξεχωρίσετε παραλίες, ερήμους, δάση, ποτάμια, λίμνες και άλλα. Με μία ματιά θα ξέρετε αν η περιοχή έχει έντονη βλάστηση ή αν υπάρχει χιόνι στις βουνοκορφές. Για τις πόλεις, η Google ετοιμάζει μία αναβάθμιση η οποία θα απεικονίζει με ακρίβεια το σχήμα και το πλάτος του δρόμου, ενώ θα περιλαμβάνει περισσότερες πληροφορίες για πεζοδρόμια και διαβάσεις. Η αναβάθμιση αυτή θα ξεκινήσει από τους δρόμους του Λονδίνου, της Νέας Υόρκης και του Σαν Φρανσίσκο. View full είδηση
-
Την ανάγκη η Ελλάδα να λάβει μέτρα για να διασφαλίσει το «υδάτινο» μέλλον της επισημαίνει το National Geographic με αφορμή το γεγονός ότι η χώρα μας βρίσκεται στην 26η θέση της λίστας των χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας. Το στοιχείο αυτό σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή φέρνει πιο κοντά τον κίνδυνο ένα 30% της επιφάνειας της Ελλάδας να γίνει έρημος μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Συνολικά η Ελλάδα έχει ένα από τα καλύτερα ποσοστά κατά κεφαλήν προμηθειών νερού ανάμεσα στις χώρες της Μεσογείου αλλά οι βροχοπτώσεις διαφέρουν σημαντικά σε όλη την επικράτεια, επισημαίνει το περιοδικό. https://www.nationalgeographic.com/science/2020/05/partner-content-where-our-water-goes-greece/#/greece-water-crisis5.jpg Σύμφωνα με τα στοιχεία ενώ οι δυτικές περιοχές είναι σχετικά υγρές και στα βουνά τους καταγράφονται 85 ίντσες βροχής το χρόνο, άλλες περιοχές μετα βίας φτάνουν τις 15 ίντσες. «Η ανισορροπία αυτή φέρνει περιοχές όπως η Αττική, η Θεσσαλονίκη και τα νησιά του νοτίου Αιγαίου αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο ελλείψεων. Και η κλιματική αλλαγή θα κάνει τα πράγματα χειρότερα» αναφέρεται στο άρθρο του Jon Heggie για το National Geographic. O συντάκτης σημειώνει ότι μέχρι το 2050 η θερμοκρασία στην Ελλάδα θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου με 18% λιγότερες βροχοπτώσεις. «Οι περίοδοι ξηρασίας μπορεί να γίνουν πιο συχνές και πιο έντονες ενώ η "επαναφόρτιση" του υδροφόρου ορίζοντα, στον οποίο βασίζεται η Ελλάδα, θα συνεχίζει να μειώνεται» αναφέρεται χαρακτηριστικά και επισημαίνεται ότι στην χώρα μας περισσότερο από το 40% του πόσιμου νερού προέρχεται από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. «Σε περιοχές, όμως, όπως η Κρήτη και η Κόρινθος το υπόγειο νερό αντλείται πιο γρήγορα από ό,τι μπορεί να αποκατασταθεί με φυσικό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο μειώνονται τα αποθέματα αλλά την ίδια ώρα το θαλασσινό νερό "μολύνει" όλο το απόθεμα» προστίθεται στο άρθρο. Ειδικά για τα μικρά νησιά το άρθρο προτείνει ως λύση την εφαρμογή της τεχνικής της αφαλάτωσης. «Η Ελλάδα έχει ήδη τη δυνατότητα να παράγει 20.000 κυβικά μέτρα φρέσκου νερού την ημέρα με τη μέθοδο αυτή με την κυβέρνηση να ετοιμάζεται να επεκτείνει τον αριθμό των μικρού μεγέθους τέτοιων εργοστασίων προκειμένου κάθε νησί να είναι τελείως αυτόνομο ως προς την παροχή νερού» αναφέρεται στο άρθρο στο οποίο γίνεται ειδική αναφορά σε μια μονάδα στη νήσο Στρογγύλη η οποία παίρνοντας ενέργεια από τον ήλιο παράγει 5 κ.μ. νερό την ημέρα αλλά και σε δύο μονάδες στο Καστελόριζο οι οποίο παράγουν 400 κ.μ. νερό την ημέρα με κόστος παραγωγής στο 1/5 της μεταφοράς αντίστοιχης ποσότητας νερού με πλοίο-υδροφόρα. Πρόβλημα ωστόσο ίσως να αντιμετωπίσει τα επόμενα 30 χρόνια και η Αθήνα, σύμφωνα με τον συντάκτη του άρθρου, με την αύξηση της ζήτησης να κινείται σε ρυθμούς 6% τον χρόνο «όχι μόνο λόγω της αύξησης του πληθυσμού αλλά και λόγω της αύξησης των σπιτιών με "διψασμένους" κήπους». Το άρθρο, πάντως, δεν μένει μόνο στις διαπιστώσεις αλλά σε αυτό περιγράφονται και προστάσεις για τη μείωση της κατανάλωσης νερού στα νοικοκυριά στα οποία αντιστοχεί το 14% της κατανάλωσης - σχεόν 177 λίτρα την ημέρα ανά άτομο. Ένα ντους μικρότερης διάρκειας μπορεί να γλιτώσεις 12 λίτρα νερό το λεπτό ενώ παρά το γεγονός ότι έχουν υιοθετηθεί τα διπλά καζανάκια ακόμα υπάρχει ποσότητα 9 λίτρων ανά πάτημα σε κάθε χρήση. Τα πλυντήρια πιάτων καταναλώνουν περίπου 8 λίτρα αντί για 60 λίγρα για πλύσιμο στο χέρι. View full είδηση
-
- ελλάδα
- ερημοποίηση
-
(and 1 more)
Με ετικέτα:
-
Κόπηκε στα δύο η γη στην περιοχή Dorset της Βρετανίας. Η καθίζηση του εδάφους δημιούργησε ρωγμή 275 μέτρων στην πλαγιά. Η ρωγμή δημιουργήθηκε στο γκρεμό της πλαγιάς, όταν το έδαφος υποχώρησε εξαιτίας των βροχοπτώσεων. Τα νερά της βροχής διέρρευσαν μέσω του ασβεστόλιθου και αναμίχθηκαν με το χώμα, το οποίο προσθέτει βάρος στο γκρεμό και επιταχύνει την καθίζηση. Οι αρχές αναγκάστηκαν να κλείσουν ένα μονοπάτι προς την πλαγιά, θεωρώντας πως το έδαφος θα υποχωρήσει περισσότερο, ενώ προειδοποίησαν τους ανθρώπους να μείνουν μακριά από την «ασταθή» περιοχή, η οποία αναμένεται να «βυθιστεί». Πηγή: http://www.topontiki...-sta-dyo-photos Click here to view the είδηση
-
Στη μελέτη του φαινομένου της διάβρωσης και των δυνατών μεθόδων μείωσής της και στην επαλήθευση υπαρχόντων προτύπων καθώς και την ανάπτυξη νέων για τη απορροή του νερού και τη διάβρωση, στοχεύει συγκεκριμένη δράση του έργου «ΘΑΛΗΣ-Φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή βιομάζας» που υλοποιείται από το Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας, του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνεργασία με Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και το Τμήμα Μηχανικής Βιοσυστημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας, με συντονιστή τον Θεοφάνη Γέμτο, καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Γι” αυτόν τον σκοπό, όπως αναφέρει σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Παναγιώτης Βύρλας, επίκουρος καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας, στο Τμήμα Μηχανικής Βιοσυστημάτων, εγκαταστάθηκε πειραματικός αγρός στο αγρόκτημα του ΤΕΙ Θεσσαλίας στη Λάρισα, σε αγρό με κλίση τουλάχιστον 5%, με μεταχειρίσεις τη συμβατική κατεργασία και την ακαλλιέργεια με δύο κατευθύνσεις κατεργασίας του εδάφους (κατά τις ισοϋψείς και τις κλίσεις) και με χρήση ή όχι καλλιεργειών φυτοκάλυψης (μίγμα σιτηρού και ψυχανθούς) για συνεχή κάλυψη του εδάφους. Τα πειραματικά τεμάχια έχουν μήκος 22m και πλάτος 6m και μετρώνται οι απορροές με χρήση μετρητών ροής στο κάτω άκρο του κάθε πειραματικού τεμαχίου, η απώλεια εδάφους (κυρίως αργίλου και ιλύος) τόσο σε πραγματικά συμβάντα όσο και σε με τεχνητή βροχή (με χρήση εξομοιωτή βροχής). Ειδικότερα, σύμφωνα με τον ίδιο, θα δοκιμαστούν διάφορες καλλιέργειες που θεωρούνται ότι καλύπτουν τις προδιαγραφές των ενεργειακών φυτών, σε αμειψισπορές που θα διατηρούν το έδαφος καλυμμένο για προστασία από τη διάβρωση, ενώ παράλληλα θα χρησιμοποιηθούν μέθοδοι ακαλλιέργειας που συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση της διάβρωσης. Η διάβρωση, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Βύρλας, είναι το φυσικό φαινόμενο, κατά το οποίο το επιφανειακό υλικό, κυρίως η άργιλος, μεταφέρεται από υψηλότερα σε χαμηλότερα σημεία με τη δράση της ροής νερού ή του αέρα. Η διάβρωση του εδάφους έχει ως συνέπεια την απώλεια της επιφανειακής γόνιμης στοιβάδας και την αποκάλυψη ενός λιγότερου παραγωγικού υπεδάφους το οποίο έχει μειωμένη ικανότητα να συγκρατεί και να ανακυκλώνει τα θρεπτικά στοιχεία καθώς και να απορροφά, αποθηκεύει και διευκολύνει την κυκλοφορία του νερού και του αέρα. Σε παγκόσμια κλίμακα, η διάβρωση αποτελεί την κυριότερη αιτία υποβάθμισης των εδαφών. Οι παράγοντες που προκαλούν διάβρωση είναι το νερό είτε της βροχής είτε της άρδευσης, ο άνεμος και πολλές φορές ο ίδιος ο άνθρωπος, όταν χρησιμοποιεί ακατάλληλες τεχνικές κατεργασίας προκαλώντας την καθοδική μετακίνηση μεγάλων ποσοτήτων γόνιμου εδάφους. Έξι συνολικά διαδικασίες, σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή, έχουν σήμερα αναγνωρισθεί και κατονομασθεί ως υπεύθυνες για την υποβάθμιση των εδαφών. Είναι η συμπίεση, η διάβρωση από το νερό και τον άνεμο, η απώλεια της οργανικής ουσίας, η μείωση της βιοποικιλότητας, η αλάτωση και η ρύπανση. Οι πρώτες τέσσερις από τις παραπάνω διαδικασίες, τονίζει, είναι στενά συνδεδεμένες με τη μηχανική κατεργασία του εδάφους και κυρίως με τη συμβατική. Οι απώλειες ανέρχονται στα 150-300 εκατομμύρια τόνους γόνιμου εδάφους ετησίως, μέσω του οποίου χάνονται περίπου 1,5 εκατομμύρια τόνοι χούμου, 150.000 τόνοι ολικού αζώτου, 300.000 τόνοι ολικού φωσφόρου και 540.000 τόνοι καλίου, την στιγμή που για την λίπανση των καλλιεργειών χρησιμοποιούνται ετησίως περίπου 420.000 τόνοι Ν, 190.000 τόνοι P2O5 και 70.000 τόνοι K2O. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι η μισή ποσότητα των χρησιμοποιούμενων λιπασμάτων χάνεται με τη διάβρωση. Μαζί με τα λιπάσματα, μεταφέρονται και σημαντικές ποσότητες φυτοφαρμάκων τα οποία πολλές φορές καταλήγουν σε επιφανειακά και υπόγεια ύδατα προκαλώντας σοβαρά προβλήματα μόλυνσης και ευτροφισμού. Μια καλλιέργεια, προσθέτει, για να αναπτυχθεί ως ενεργειακή πρέπει να έχει μια σειρά από χαρακτηριστικά, όπως να έχει υψηλές αποδόσεις, να μπορεί να παράγει με μικρές κατά το δυνατόν εισροές, να εξοικονομεί ενέργεια και άλλες πρώτες ύλες, να έχει θετικό ενεργειακό ισοζύγιο, να κάνει αποδοτική τη χρήση του νερού, να μειώνει τις αρνητικές επιπτώσεις της γεωργίας στο περιβάλλον, όπως τη διάβρωση του εδάφους, να βελτιώνει το γονιμότητά του, κ.ά. Πηγή: http://web.tee.gr/στ... Click here to view the είδηση
-
Κατά 10 χιλιοστά κάθε χρόνο βυθίζεται η Αθήνα, λόγω της υποχώρησης της επιφάνειας του εδάφους που παρατηρείται τα τελευταία 30 χρόνια, εξαιτίας της υπέρμετρης δόμησης. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Real News, το φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από της Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, ενώ επιβεβαιώνεται και από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που παρακολουθεί το φαινόμενο από το 1990. Οι ερευνητές της Διαστημικής Υπηρεσίας χαρτογράφησαν 65.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ελλαδικής ενδοχώρας, δηλαδή τη μισή έκταση της Ελλαδας και απέδωσαν με ακρίβεια χιλιοστού τις παραμορφώσεις του εδάφους λόγω φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων. Αυτό που διαπίστωσαν είναι ότι το πρόβλημα είναι πιο έντονο στις περιοχές της πρωτεύουσας που δομήθηκαν υπέρμετρα στο παρελθόν και οι οποίες ασκούν μεγάλες πιέσεις στο φλοιό της Γης. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, στο “κόκκινο” βρίσκονται συνοικίες στις οποίες σημειώθηκε ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια όπως η Καλλιθέα, τα Ανω Λιόσια, το Χαλάνδρι και η Νέα Ιωνία ενώ μεγάλη καθίζηση παρατηρείται και στις παράκτιες περιοχές. Πηγή: newsIt Click here to view the είδηση
-
Κάθε χρόνο, η Μεσογειακή γη χάνει περίπου μισό τόνο εύφορου εδάφους ανά στρέμμα λόγω διάβρωσης, μια ποσότητα που είναι σχεδόν διπλάσια του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ταυτόχρονα οι υδατικοί πόροι της Μεσογειακής λεκάνης βρίσκονται υπό διαρκή πίεση, λόγω των έντονων φυσικών φαινομένων και κυρίως λόγω ανθρωπογενών αιτιών όπως η κλιματική αλλαγή, η αστικοποίηση, η πληθυσμιακή αύξηση και η αλόγιστη εκμετάλλευσή τους. Η πίεση αυτή, που σταδιακά οδηγεί τις χώρες της Μεσογείου στην υποβάθμιση του εδάφους και στην ερημοποίηση, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη διατήρηση των τοπικών οικοσυστημάτων αλλά και τη διαβίωση των Μεσογειακών κοινοτήτων. Για την αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών, απαραίτητη είναι η βαθύτερη επιστημονική γνώση και η καλύτερη περιβαλλοντική παρατήρηση, έτσι ώστε οι επιστήμονες και οι φορείς περιβαλλοντικής και αγροτικής πολιτικής να είναι σε θέση να ελέγξουν αποτελεσματικότερα την κατάσταση του περιβάλλοντος και να προτείνουν τα βέλτιστα μέτρα για τη βιώσιμη διαχείρισή του. Η εφαρμογή τέτοιων μέτρων, όπως η δάσωση γεωργικών γαιών, η εδαφοκάλυψη για την αποφυγή της διάβρωσης και διατήρησης της εδαφικής υγρασίας, η εφαρμογή καινοτόμων και εναλλακτικών συστημάτων καλλιέργειας, η ολοκληρωμένη ή βιολογική διαχείριση της γονιμότητας του εδάφους, η χρήση εναλλακτικών υδάτινων πόρων, καθώς και η ευφυής γεωργία, δεν αρκεί για την ανάσχεση της υποβάθμισης. Για την επιτυχημένη εφαρμογή των μέτρων αποκατάστασης και την επίτευξη ορατών αποτελεσμάτων, δηλαδή την εφαρμογή τους σε ευρεία κλίμακα και με ουσιαστικό νόημα σε επίπεδο επενδυτικού σχεδιασμού, απαιτείται η κοινωνική τους αποδοχή αλλά και η εναρμόνισή τους με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της Μεσογείου και ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, με δίκαιη συμμετοχή τους στα οφέλη. Στο πλαίσιο αυτό, το έργο με τίτλο «Δράσεις Ευρείας Αποκατάστασης Αγρο-οικοσυστημάτων για τη Μεσόγειο» (Inclusive Outscaling of Agro-ecosystem Restoration ACTions of the MEDiterranean) και ακρωνύμιο PRIMA REACT4MED συγκεντρώνει μία διεπιστημονική ομάδα ερευνητών και επαγγελματιών σε ένα έργο με στόχο την αντιστροφή της υποβάθμισης των εδαφών και τη αναβάθμιση των μέσων διαβίωσης των Μεσογειακών κοινοτήτων. Η σύμπραξη του έργου REACT4MED, που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα PRIMA με τη στήριξη του Ορίζοντα Ευρώπη, αποτελείται από 11 εταίρους (Πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και μια μικρομεσαία επιχείρηση) που προέρχονται από χώρες που συνεργάζονται με το PRIMA (Ελλάδα, Ιταλία, Γερμανία, Κύπρος, Ισραήλ, Ισπανία, Μαρόκο, Τουρκία και Αίγυπτος). Το Πρόγραμμα PRIMA (Partnership for Research and Innovation in the Mediterranean Area - Σύμπραξη για την Έρευνα και την Καινοτομία στην περιοχή της Μεσογείου) είναι ένας φορέας χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κύριο αντικείμενο την ανάπτυξη των ικανοτήτων έρευνας και καινοτομίας και την επινόηση καινοτόμων λύσεων για την αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων στους τομείς της διαχείρισης των υδάτων και των αγροδιατροφικών συστημάτων στη Μεσόγειο. Το έργο συντονίζει το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, με επιστημονικά υπεύθυνους τον Αντιπρύτανη Καθ. Δρ. Θρασύβουλο Μανιό και τον Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Γεωπονίας Δρ. Ιωάννη Δαλιακόπουλο και επιστημονικούς συνεργάτες την Ειρήνη Χριστοφορίδη και τον Δημήτριο Παπαδημητρίου. Στην πορεία του έργου, που θα διαρκέσει ως το 2025, οι εταίροι θα εργαστούν συστηματικά για την ευρεία εφαρμογή μέτρων ενίσχυσης της βιώσιμης διαχείρισης εδαφών και υδάτων για την υποστήριξη της αγροδιατροφικής παραγωγικότητας των Μεσογειακών περιοχών, καθώς και την επιτάχυνση και την διάδοση της σχετικής τεχνολογικής καινοτομίας. Οι εταίροι του PRIMA REACT4MED θα πραγματοποιήσουν την εναρκτήρια συνάντηση του έργου μεταξύ 20 και 23 Ιουνίου στο Ηράκλειο Κρήτης, με τη συμμετοχή εμπλεκόμενων φορέων από την τοπική αυτοδιοίκηση και την τοπική κοινωνία. Για περισσότερες πληροφορίες για το έργο επικοινωνήστε με το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο ([email protected]) και το έργο REACT4MED ([email protected]).
-
Η ζημιά που έχει προκαλέσει η ανθρώπινη δραστηριότητα στον πλανήτη διαπιστώνεται διαρκώς ότι είναι όλο και μεγαλύτερη. Βασική αιτία, η αύξηση των εκτάσεων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή διατροφικών ειδών και η οποία πλέον θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα του πλανήτη για να θρέψει τον πληθυσμό του. Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ για τις γαίες του πλανήτη (Global Land Outlook 2), οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι σοβαρότερες για τις γυναίκες, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς νομικά στερούνται του δικαιώματος να κατέχουν γη και συχνά εκτοπίζονται από αυτήν όταν οι συνθήκες επιδεινώνονται. Παράλληλα η ποιότητα του εδάφους υποβαθμίζεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ελλείψεις σε φυσικούς πόρους, γόνιμο έδαφος, νερό, να μειώνεται η βιοποικιλότητα, η χλωρίδα και η πανίδα σε όλο τον πλανήτη. Και ενώ πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι υποβαθμισμένη γη σημαίνει άνυδρη έρημος, τροπικά δάση που ακρωτηριάζονται από υλοτόμους ή περιοχές που καλύπτονται από πόλεις, σημαίνει παράλληλα και φαινομενικά «πράσινες» περιοχές, οι οποίες υφίστανται υπερκαλλιέργεια ή έχουν απογυμνωθεί από τη φυσική βλάστηση. Η καλλιέργεια ειδών διατροφής σε υποβαθμισμένα εδάφη γίνεται σταδιακά πιο δύσκολη, καθώς αυτά εξαντλούνται γρήγορα, όπως και οι υδάτινοι πόροι, ενώ παράλληλα χάνονται φυτικά και ζωικά είδη και επιδεινώνεται η κλιματική κρίση μειώνοντας την ικανότητα της Γης να απορροφά και να δεσμεύει άνθρακα. Εκτός από την παραγωγή τροφίμων (όπως η αυξημένη παραγωγή κρέατος που υπερκαταναλώνεται στον δυτικό κόσμο), στο πρόβλημα συμβάλλει και η παραγωγή ενδυμάτων, στο πλαίσιο της λεγόμενης «γρήγορης μόδας», δηλαδή ρούχων που φοριούνται για λίγο και μετά πετιούνται. Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι αν δεν αναληφθεί άμεσα δράση, το πρόβλημα θα επιδεινωθεί και μέχρι το 2050 μια έκταση στο μέγεθος της Νότιας Αμερικής θα προστεθεί στα εδάφη που ήδη έχουν υποστεί βλάβη. Σύμφωνα με τον Ιμπραχίμ Τιάου, εκτελεστικό γραμματέα της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης, «η υποβάθμιση της γης επηρεάζει τα τρόφιμα, το νερό, την παραγωγή αερίων του άνθρακα και τη βιοποικιλότητα. Μειώνει το ΑΕΠ, επηρεάζει την υγεία των ανθρώπων, μειώνει την πρόσβαση σε καθαρό νερό και επιδεινώνει την ξηρασία». Η αποκατάσταση της υποβαθμισμένης γης μπορεί να επιτευχθεί, υπό τον όρο ότι θα αλλάξουν οι μέθοδοι καλλιέργειας, ακολουθώντας τη στρατηγική της αγρανάπαυσης, η συλλογή και αποθήκευση βρόχινου νερού για πότισμα των καλλιεργειών ή η φύτευση δέντρων για την πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους. Πολλοί αγρότες αδυνατούν να λάβουν αυτά τα μέτρα, λόγω της αυξανόμενης πίεσης για μεγάλη παραγωγή, της έλλειψης γνώσεων, της κακής τοπικής διακυβέρνησης ή της έλλειψης πρόσβασης σε πόρους. Ωστόσο, για κάθε 1 δολάριο που δαπανάται για την αποκατάσταση, ο ΟΗΕ υπολογίζει απόδοση μεταξύ 7 και 30 δολαρίων σε αυξημένη παραγωγή και άλλα οφέλη. Ο Ιμπραχίμ Τιάου κάλεσε τον ιδιωτικό τομέα να επενδύσει 1,6 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία για να αποκαταστήσει την ποιότητα περίπου 1 δισ. εκταρίων υποβαθμισμένης γης: πρόκειται για έκταση περίπου όσο οι ΗΠΑ ή η Κίνα. Και τονίζει ότι αυτό θα ισοδυναμούσε μόνο με ένα μικρό ποσοστό των 700 δισ. δολαρίων που δαπανώνται ετησίως για επιδοτήσεις στη γεωργία και τα ορυκτά καύσιμα, αλλά μπορεί να διασφαλίσει τα εδάφη, τους υδάτινους πόρους και τη γονιμότητα του πλανήτη. «Κάθε αγρότης, μεγάλος και μικρός, μπορεί να ασκήσει αναγεννητική γεωργία», είπε ο Τιάου μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα Guardian. «Υπάρχει μια πληθώρα τεχνικών και δεν χρειάζεται υψηλή τεχνολογία ή διδακτορικό για να τις χρησιμοποιήσει κανείς». «Η σύγχρονη γεωργία έχει αλλάξει το πρόσωπο του πλανήτη, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα. Πρέπει να επανεξετάσουμε επειγόντως τα παγκόσμια συστήματα παραγωγής τροφίμων, τα οποία ευθύνονται για το 80% της αποψίλωσης των δασών, το 70% της χρήσης του πόσιμου νερού και τη μεγαλύτερη αιτία απώλειας της χερσαίας βιοποικιλότητας», σημειώνει, Περίπου το ήμισυ της παγκόσμιας ετήσιας οικονομικής παραγωγής, ή 44 τρισ. δολάρια ετησίως, κινδυνεύει εξαιτίας της υποβάθμισης των εδαφών, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ, ωστόσο, το οικονομικό όφελος από την αποκατάσταση της υποβαθμισμένης γης θα μπορούσε να ανέλθει σε 125 έως 140 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, που θα ήταν περίπου 50% περισσότερο από τα 93 τρισ. δολάρια, όσο ήταν το παγκόσμιο ΑΕΠ για το 2021. * Η έκθεση Global Land Outlook 2, μόνο η δεύτερη τέτοια έκθεση που δημοσιεύτηκε, χρειάστηκε πέντε χρόνια για τη σύνταξη του ΟΗΕ με 21 οργανισμούς εταίρους και αντιπροσωπεύει την πιο ολοκληρωμένη βάση δεδομένων για την κατάσταση του εδάφους του πλανήτη μέχρι σήμερα.
-
Την ανάγκη η Ελλάδα να λάβει μέτρα για να διασφαλίσει το «υδάτινο» μέλλον της επισημαίνει το National Geographic με αφορμή το γεγονός ότι η χώρα μας βρίσκεται στην 26η θέση της λίστας των χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας. Το στοιχείο αυτό σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή φέρνει πιο κοντά τον κίνδυνο ένα 30% της επιφάνειας της Ελλάδας να γίνει έρημος μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Συνολικά η Ελλάδα έχει ένα από τα καλύτερα ποσοστά κατά κεφαλήν προμηθειών νερού ανάμεσα στις χώρες της Μεσογείου αλλά οι βροχοπτώσεις διαφέρουν σημαντικά σε όλη την επικράτεια, επισημαίνει το περιοδικό. https://www.nationalgeographic.com/science/2020/05/partner-content-where-our-water-goes-greece/#/greece-water-crisis5.jpg Σύμφωνα με τα στοιχεία ενώ οι δυτικές περιοχές είναι σχετικά υγρές και στα βουνά τους καταγράφονται 85 ίντσες βροχής το χρόνο, άλλες περιοχές μετα βίας φτάνουν τις 15 ίντσες. «Η ανισορροπία αυτή φέρνει περιοχές όπως η Αττική, η Θεσσαλονίκη και τα νησιά του νοτίου Αιγαίου αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο ελλείψεων. Και η κλιματική αλλαγή θα κάνει τα πράγματα χειρότερα» αναφέρεται στο άρθρο του Jon Heggie για το National Geographic. O συντάκτης σημειώνει ότι μέχρι το 2050 η θερμοκρασία στην Ελλάδα θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου με 18% λιγότερες βροχοπτώσεις. «Οι περίοδοι ξηρασίας μπορεί να γίνουν πιο συχνές και πιο έντονες ενώ η "επαναφόρτιση" του υδροφόρου ορίζοντα, στον οποίο βασίζεται η Ελλάδα, θα συνεχίζει να μειώνεται» αναφέρεται χαρακτηριστικά και επισημαίνεται ότι στην χώρα μας περισσότερο από το 40% του πόσιμου νερού προέρχεται από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. «Σε περιοχές, όμως, όπως η Κρήτη και η Κόρινθος το υπόγειο νερό αντλείται πιο γρήγορα από ό,τι μπορεί να αποκατασταθεί με φυσικό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο μειώνονται τα αποθέματα αλλά την ίδια ώρα το θαλασσινό νερό "μολύνει" όλο το απόθεμα» προστίθεται στο άρθρο. Ειδικά για τα μικρά νησιά το άρθρο προτείνει ως λύση την εφαρμογή της τεχνικής της αφαλάτωσης. «Η Ελλάδα έχει ήδη τη δυνατότητα να παράγει 20.000 κυβικά μέτρα φρέσκου νερού την ημέρα με τη μέθοδο αυτή με την κυβέρνηση να ετοιμάζεται να επεκτείνει τον αριθμό των μικρού μεγέθους τέτοιων εργοστασίων προκειμένου κάθε νησί να είναι τελείως αυτόνομο ως προς την παροχή νερού» αναφέρεται στο άρθρο στο οποίο γίνεται ειδική αναφορά σε μια μονάδα στη νήσο Στρογγύλη η οποία παίρνοντας ενέργεια από τον ήλιο παράγει 5 κ.μ. νερό την ημέρα αλλά και σε δύο μονάδες στο Καστελόριζο οι οποίο παράγουν 400 κ.μ. νερό την ημέρα με κόστος παραγωγής στο 1/5 της μεταφοράς αντίστοιχης ποσότητας νερού με πλοίο-υδροφόρα. Πρόβλημα ωστόσο ίσως να αντιμετωπίσει τα επόμενα 30 χρόνια και η Αθήνα, σύμφωνα με τον συντάκτη του άρθρου, με την αύξηση της ζήτησης να κινείται σε ρυθμούς 6% τον χρόνο «όχι μόνο λόγω της αύξησης του πληθυσμού αλλά και λόγω της αύξησης των σπιτιών με "διψασμένους" κήπους». Το άρθρο, πάντως, δεν μένει μόνο στις διαπιστώσεις αλλά σε αυτό περιγράφονται και προστάσεις για τη μείωση της κατανάλωσης νερού στα νοικοκυριά στα οποία αντιστοχεί το 14% της κατανάλωσης - σχεόν 177 λίτρα την ημέρα ανά άτομο. Ένα ντους μικρότερης διάρκειας μπορεί να γλιτώσεις 12 λίτρα νερό το λεπτό ενώ παρά το γεγονός ότι έχουν υιοθετηθεί τα διπλά καζανάκια ακόμα υπάρχει ποσότητα 9 λίτρων ανά πάτημα σε κάθε χρήση. Τα πλυντήρια πιάτων καταναλώνουν περίπου 8 λίτρα αντί για 60 λίγρα για πλύσιμο στο χέρι.
-
- ελλάδα
- ερημοποίηση
-
(and 1 more)
Με ετικέτα:
-
Το έδαφος αποτελεί ένα βασικό στοιχείο των χερσαίων οικοσυστημάτων, τόσο των φυσικών όσο και των γεωργικών, απαραίτητο για την ανάπτυξη των φυτών, καθώς και για την αποσύνθεση και ανακύκλωση της νεκρής βιομάζας. Πρόκειται για ένα πολύπλοκο ετερογενές μέσο που περιέχει ανόργανα και οργανικά υλικά, νερό και αέρα. Επιπλέον, αποτελεί ενδιαίτημα για πολλούς οργανισμούς, παίζει κρίσιμο ρόλο στον κύκλο των θρεπτικών στοιχείων, στη δέσμευση του άνθρακα καθώς επίσης και στην ανάπτυξη των φυτών. Το έδαφος είναι δυναμικό σύστημα, το οποίο παρουσιάζει βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις ως προς την υγρασία, το pH και τις οξειδοαναγωγικές συνθήκες και επίσης, ακολουθεί μια σταδιακή μεταβολή ως αντίδραση στις αλλαγές των περιβαλλοντικών παραγόντων. Θεωρείται μη ανανεώσιμος φυσικός πόρος, λόγω της ταχείας φθοράς και της αργής φάσης σχηματισμού του. Επομένως, η υποβάθμιση των βιολογικών, χημικών και φυσικών ιδιοτήτων των δασικών εδαφών μειώνει την ικανότητά τους να λειτουργούν πλήρως, με επιπτώσεις είτε προσωρινές είτε μόνιμες. Βασικοί παράγοντες υποβάθμισης του εδάφους στα δασικά οικοσυστήματα είναι η αποψίλωση των δασών, οι πυρκαγιές, η διάβρωση και η ρύπανση. Η διαχείριση του εδάφους πρέπει να εξασφαλίζει, πέραν των άλλων, την πρόληψη της υποβάθμισής του ή καλύτερα τη συνεχή βελτίωσή του, γιατί θεωρείται ένας σημαντικός πλουτοπαραγωγικός πόρος που εξασφαλίζει στον άνθρωπο, μέσω των λειτουργιών του, σημαντικά υλικά αγαθά. Σήμερα, τα δάση της χώρας μας καταλαμβάνουν τα αβαθή, φτωχά, πετρώδη, με μεγάλες κλίσεις εδάφη, που δεν μπορούν εύκολα να καλλιεργηθούν και συνήθως βρίσκονται μακριά από κατοικημένες περιοχές. Τα δασικά εδάφη μπορούν να θεωρηθούν φυσικοί σχηματισμοί, με σχετικά καλά καθορισμένους φυσικούς ορίζοντες, ενώ στα γεωργικά εδάφη επιδιώκεται με τεχνικά μέσα η δημιουργία επιθυμητών φυσικών και χημικών συνθηκών. Η γονιμότητα των δασικών εδαφών μπορεί να διατηρηθεί καλύτερα με την ανάπτυξη υγιών και συμπαγών συστάδων από δασικά είδη, καλά προσαρμοσμένων στο εκάστοτε κλιματεδαφικό περιβάλλον. Κάτω από ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες, για ένα συγκεκριμένο δασοπονικό είδος, η παραγωγικότητα ενός τόπου εξαρτάται αποκλειστικά από τις εδαφικές συνθήκες. Ορισμένες από τις εδαφικές ιδιότητες που επηρεάζουν την αύξηση των δέντρων είναι πρακτικά σταθερές και δεν επηρεάζονται εύκολα από τον άνθρωπο, όπως είναι η μηχανική σύσταση, το βάθος και η τοπογραφική διαμόρφωση. Άλλες, όπως είναι η περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, η δομή, το πορώδες και η διηθητικότητα του εδάφους, μπορούν να μεταβληθούν. Για τις αυξητικές συνθήκες των δασικών δέντρων στη χώρα μας, μεγάλη σημασία έχει ο όγκος του εδάφους, τον οποίο εκμεταλλεύονται οι ρίζες τους, επειδή από τον όγκο αυτόν εξαρτώνται άμεσα η ποσότητα και το είδος των διαθέσιμων για τα φυτά θρεπτικών στοιχείων και η διαθέσιμη υγρασία. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/11/%CE%B122-539-x-600.jpg Σανιδότοιχοι για τον περιορισμό της επιφανειακής διάβρωσης και απορροής. Ο διαθέσιμος για τα δέντρα όγκος του εδάφους εξαρτάται κυρίως από το βάθος του. Στην Ελλάδα, ο σπουδαιότερος παράγοντας για την αύξηση της δασικής βλάστησης είναι το βάθος του εδάφους, όχι τόσο γιατί αυτό εξασφαλίζει καλή στήριξη στα δέντρα, αλλά γιατί με το μεγάλο όγκο εδάφους που εκμεταλλεύονται οι ρίζες, εξασφαλίζονται θρεπτικά στοιχεία και υγρασία για τις ανάγκες των φυτών. Το ριζικό σύστημα πολλών δασοπονικών ειδών εμφανίζει μεγάλη παραλλακτικότητα. Δηλαδή, οι ρίζες έχουν την ικανότητα να μεταβάλλουν τη μορφή τους ανάλογα με τις εδαφικές συνθήκες. Η πεύκη σε βαθιά, χαλαρά εδάφη σχηματίζει βαθύ και ισχυρό ριζικό σύστημα με πασσαλόριζα και φθάνει σε βάθος μεγαλύτερο από 4 μέτρα, ενώ σε αβαθή εδάφη δεν σχηματίζει πασσαλόριζα, αλλά πλάγιες ρίζες που εκτείνονται σε μεγάλο χώρο. Επειδή η παραγωγικότητα του εδάφους συνδέεται άμεσα με την αύξηση των φυτών, των οποίων οι ανάγκες συχνά είναι διαφορετικές σε θρεπτικά στοιχεία, είναι δυνατόν ένα έδαφος να έχει την ικανότητα να εφοδιάζει ικανοποιητικά με τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία ένα δασοπονικό είδος, όχι όμως και ένα άλλο με διαφορετικές απαιτήσεις. Η ικανότητα αυτή των δασικών εδαφών δεν είναι πάντα σταθερή, αλλά εξαρτάται από τα αποθηκευμένα στο έδαφος θρεπτικά στοιχεία που μπορούν να προσληφθούν από τα φυτά, από το μητρικό πέτρωμα, τις κλιματολογικές συνθήκες, την ανακύκλωση των θρεπτικών στοιχείων, τη δραστηριότητα των μικροοργανισμών, καθώς και από τις τοπογραφικές συνθήκες της περιοχής. Με την τρέχουσα υπερθέρμανση του πλανήτη, οι υψηλότερες θερμοκρασίες και οι ακραίες ξηρασίες αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών. Υπάρχουν αρκετές πρόσφατες προβλέψεις σχετικά με την πιθανή αύξηση της διάρκειας, της έντασης και της συχνότητας των πυρκαγιών σε δασικές περιοχές, λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών. Επομένως, ο αυξημένος κίνδυνος πυρκαγιάς δεν θα επηρεάσει μόνο τη δασική χλωρίδα, αλλά και τις φυσικές, χημικές και βιολογικές ιδιότητες του εδάφους. Οι πυρκαγιές αποτελούν καταστροφικό παράγοντα στα περισσότερα δασικά οικοσυστήματα των εύκρατων περιοχών και θεωρούνται παγκόσμια φαινόμενα που επηρεάζουν τις περισσότερες χερσαίες περιοχές. Επιδρούν στην οικολογία και τη λειτουργία των δασών, επηρεάζοντας την ανανέωση των θρεπτικών στοιχείων, την υδροφοβία, τη σύνθεση και την αναγέννηση των ειδών και την οικολογική βιοποικιλότητα. Οι πυρκαγιές είναι συχνά αποτέλεσμα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, ενώ οι φυσικές πυρκαγιές αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό ποσοστό των παγκόσμιων πυρκαγιών. Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν σημαντική αιτία υποβάθμισης του εδάφους και απώλειας θρεπτικών στοιχείων μέσω της εξαέρωσης και της διάβρωσης. Επίσης, επηρεάζουν τη βιολογική και φυσικοχημική ποιότητα των εδαφών και μειώνουν τα αποθέματα θρεπτικών στοιχείων μέσω διαφόρων μηχανισμών, όπως η εξάτμιση, η οξείδωση, η μεταφορά τέφρας και η διάβρωση. Πολλές μελέτες αναφέρουν μια δραστική μείωση του άνθρακα και της μικροβιακής βιομάζας σε βραχυπρόθεσμη βάση, μετά από δασικές πυρκαγιές. Επιπλέον, μετά την πυρκαγιά παρατηρείται μείωση των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους, καθώς ελαττώνονται κατά 50-75% το άζωτο (Ν), 35-50% ο φώσφορος (P) και 25-50% το μαγνήσιο (Mg) μέσω της εξαέρωσης και των διεργασιών της οξείδωσης. Δασικές πυρκαγιές με θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 300°C είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή της υδατοϊκανότητας του εδάφους, με σημαντικό αντίκτυπο στον κύκλο του νερού του εδάφους και στα χαρακτηριστικά της διάβρωσης. Ωστόσο, το αποτέλεσμα των πυρκαγιών στους δείκτες ποιότητας του εδάφους, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ένταση και τη συχνότητά τους. Μια έντονη πυρκαγιά που κινείται με αργό ρυθμό έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη επίπτωση στο έδαφος από μια πυρκαγιά που κινείται γρήγορα. Επιπλέον, θερμοκρασίες 850°C και υψηλότερες μπορούν να αναπτυχθούν σε επιφάνειες εδάφους με μεγάλη ποσότητα ξηρής καύσιμης ύλης και μπορεί να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στις εδαφικές ιδιότητες. Για τον περιορισμό όλων αυτών των καταστρεπτικών συνεπειών, μετά από κάθε πυρκαγιά θα πρέπει να λαμβάνονται άμεσα και όσο το δυνατόν αποτελεσματικά μέτρα. Αυτά τα μέτρα θα πρέπει να ακολουθούν ορισμένες συνθήκες που αφορούν τόσο την καμένη έκταση όσο και τις καλλιεργήσιμες και κατοικημένες περιοχές. Σε μια καμένη λεκάνη απορροής είναι αναμενόμενο ότι οποιαδήποτε επέμβαση που αφορά την απομάκρυνση της εναπομείνουσας βιομάζας θα έχει σαν αποτέλεσμα την καταστροφή των επιφανειακών συσσωματωμάτων του εδάφους και την απώλεια εδαφικού υλικού πλούσιου σε οργανική ουσία. Να σημειωθεί ότι η υλοτομία και η μεταφορά της ξυλείας πρέπει να περιορίζεται μέχρι την τρέχουσα βλαστική περίοδο και όχι παραπάνω από ένα έτος. Ανάλογα με τη μορφολογία της καμένης επιφάνειας, καθορίζονται συγκεκριμένες θέσεις οι οποίες σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων παρουσιάζουν τα φαινόμενα της πλημμυρικής απορροής. Οι θέσεις αυτές πρέπει να εντοπίζονται, ιδιαίτερα όταν έχουν άμεση επίδραση σε κατοικημένες περιοχές και να δρομολογούνται έργα που θα προστατεύσουν το έδαφος της ίδιας της θέσης από φαινόμενα διάβρωσης, αλλά και όλης της περιοχής που βρίσκεται προς τα κατάντη. Η διάβρωση προκαλεί καταστροφές στην περιοχή που λαμβάνει χώρα και συγχρόνως έχει ανεπιθύμητα αποτελέσματα σε θέσεις έξω από την περιοχή διάβρωσης, μέσα στο ευρύτερο τοπίο. Οι επιπτώσεις έξω από τη βασική περιοχή που υπέστη διάβρωση, οφείλονται στην περίσσεια νερού, ιζημάτων και στο χημικό φορτίο προς τα κατάντη των λόφων και των ρεμάτων. Η περισσότερο εμφανής καταστροφική πλευρά της διάβρωσης είναι η ίδια η απώλεια του εδάφους. Στην πραγματικότητα, η υποβάθμιση που υφίσταται το έδαφος είναι μεγαλύτερη από ότι δείχνει η απώλειά του, γιατί το εδαφικό υλικό που απομακρύνθηκε έχει μεγαλύτερη αξία από αυτό που έμεινε πίσω. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/11/%CE%B133-270-x-600.jpg Μικρό ξύλινο φράγμα. Τα αντιδιαβρωτικά έργα που θα πραγματοποιηθούν για τη συγκράτηση του επιφανειακού εδάφους στην ευρύτερη δασική περιοχή θα πρέπει να διατηρήσουν την αποτελεσματικότητά τους σε ισχύ, τουλάχιστον μέχρι την αποκατάσταση της δασικής βλάστησης. Επειδή το κόστος των αντιδιαβρωτικών έργων κρίνεται αρκετά υψηλό, θα πρέπει να εξετάζεται η δυνατότητα της χρησιμοποίησης υλικών από την ίδια την περιοχή. Τα σημαντικότερα από τα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα στις πλαγιές και στα ρέματα μπορεί να είναι: Κορμοδέματα Κλαδοπλέγματα Σανιδότοιχοι Μικρά ξύλινα φράγματα Φράκτες από συρματοπλέγματα και ξύλινους πασσάλους. Φράγματα από οπλισμένο σκυρόδεμα Φράγματα από συρματόπλεκτα κιβώτια Τοίχοι από ξηρολιθοδομή Στις περιπτώσεις που λόγω αποστάσεων και απουσίας δασικών δρόμων, δεν είναι δυνατή η απομάκρυνση των κορμών των καμένων δένδρων, θα πρέπει να γίνεται υλοτομία και τοποθέτηση των κορμών κατά τις χωροσταθμικές καμπύλες. Παράλληλα, κρίνεται σκόπιμο όλα τα υλικά που θα προκύψουν από την αποκλάδωση των κορμών να παραμείνουν στην επιφάνεια του εδάφους, με σκοπό να ενισχυθεί η γονιμότητά του. *Η Ευγενία Παπαϊωάννου είναι κάτοχος MSc και PhD Εδαφολογίας, ΑΠΘ Κεντρική φωτογραφία: Αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα πλησίον κατοικημένων περιοχών. View full είδηση
-
Η επίδραση των πυρκαγιών στις ιδιότητες των δασικών εδαφών της Ελλάδας
Engineer posted μια είδηση in Περιβάλλον
Το έδαφος αποτελεί ένα βασικό στοιχείο των χερσαίων οικοσυστημάτων, τόσο των φυσικών όσο και των γεωργικών, απαραίτητο για την ανάπτυξη των φυτών, καθώς και για την αποσύνθεση και ανακύκλωση της νεκρής βιομάζας. Πρόκειται για ένα πολύπλοκο ετερογενές μέσο που περιέχει ανόργανα και οργανικά υλικά, νερό και αέρα. Επιπλέον, αποτελεί ενδιαίτημα για πολλούς οργανισμούς, παίζει κρίσιμο ρόλο στον κύκλο των θρεπτικών στοιχείων, στη δέσμευση του άνθρακα καθώς επίσης και στην ανάπτυξη των φυτών. Το έδαφος είναι δυναμικό σύστημα, το οποίο παρουσιάζει βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις ως προς την υγρασία, το pH και τις οξειδοαναγωγικές συνθήκες και επίσης, ακολουθεί μια σταδιακή μεταβολή ως αντίδραση στις αλλαγές των περιβαλλοντικών παραγόντων. Θεωρείται μη ανανεώσιμος φυσικός πόρος, λόγω της ταχείας φθοράς και της αργής φάσης σχηματισμού του. Επομένως, η υποβάθμιση των βιολογικών, χημικών και φυσικών ιδιοτήτων των δασικών εδαφών μειώνει την ικανότητά τους να λειτουργούν πλήρως, με επιπτώσεις είτε προσωρινές είτε μόνιμες. Βασικοί παράγοντες υποβάθμισης του εδάφους στα δασικά οικοσυστήματα είναι η αποψίλωση των δασών, οι πυρκαγιές, η διάβρωση και η ρύπανση. Η διαχείριση του εδάφους πρέπει να εξασφαλίζει, πέραν των άλλων, την πρόληψη της υποβάθμισής του ή καλύτερα τη συνεχή βελτίωσή του, γιατί θεωρείται ένας σημαντικός πλουτοπαραγωγικός πόρος που εξασφαλίζει στον άνθρωπο, μέσω των λειτουργιών του, σημαντικά υλικά αγαθά. Σήμερα, τα δάση της χώρας μας καταλαμβάνουν τα αβαθή, φτωχά, πετρώδη, με μεγάλες κλίσεις εδάφη, που δεν μπορούν εύκολα να καλλιεργηθούν και συνήθως βρίσκονται μακριά από κατοικημένες περιοχές. Τα δασικά εδάφη μπορούν να θεωρηθούν φυσικοί σχηματισμοί, με σχετικά καλά καθορισμένους φυσικούς ορίζοντες, ενώ στα γεωργικά εδάφη επιδιώκεται με τεχνικά μέσα η δημιουργία επιθυμητών φυσικών και χημικών συνθηκών. Η γονιμότητα των δασικών εδαφών μπορεί να διατηρηθεί καλύτερα με την ανάπτυξη υγιών και συμπαγών συστάδων από δασικά είδη, καλά προσαρμοσμένων στο εκάστοτε κλιματεδαφικό περιβάλλον. Κάτω από ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες, για ένα συγκεκριμένο δασοπονικό είδος, η παραγωγικότητα ενός τόπου εξαρτάται αποκλειστικά από τις εδαφικές συνθήκες. Ορισμένες από τις εδαφικές ιδιότητες που επηρεάζουν την αύξηση των δέντρων είναι πρακτικά σταθερές και δεν επηρεάζονται εύκολα από τον άνθρωπο, όπως είναι η μηχανική σύσταση, το βάθος και η τοπογραφική διαμόρφωση. Άλλες, όπως είναι η περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, η δομή, το πορώδες και η διηθητικότητα του εδάφους, μπορούν να μεταβληθούν. Για τις αυξητικές συνθήκες των δασικών δέντρων στη χώρα μας, μεγάλη σημασία έχει ο όγκος του εδάφους, τον οποίο εκμεταλλεύονται οι ρίζες τους, επειδή από τον όγκο αυτόν εξαρτώνται άμεσα η ποσότητα και το είδος των διαθέσιμων για τα φυτά θρεπτικών στοιχείων και η διαθέσιμη υγρασία. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/11/%CE%B122-539-x-600.jpg Σανιδότοιχοι για τον περιορισμό της επιφανειακής διάβρωσης και απορροής. Ο διαθέσιμος για τα δέντρα όγκος του εδάφους εξαρτάται κυρίως από το βάθος του. Στην Ελλάδα, ο σπουδαιότερος παράγοντας για την αύξηση της δασικής βλάστησης είναι το βάθος του εδάφους, όχι τόσο γιατί αυτό εξασφαλίζει καλή στήριξη στα δέντρα, αλλά γιατί με το μεγάλο όγκο εδάφους που εκμεταλλεύονται οι ρίζες, εξασφαλίζονται θρεπτικά στοιχεία και υγρασία για τις ανάγκες των φυτών. Το ριζικό σύστημα πολλών δασοπονικών ειδών εμφανίζει μεγάλη παραλλακτικότητα. Δηλαδή, οι ρίζες έχουν την ικανότητα να μεταβάλλουν τη μορφή τους ανάλογα με τις εδαφικές συνθήκες. Η πεύκη σε βαθιά, χαλαρά εδάφη σχηματίζει βαθύ και ισχυρό ριζικό σύστημα με πασσαλόριζα και φθάνει σε βάθος μεγαλύτερο από 4 μέτρα, ενώ σε αβαθή εδάφη δεν σχηματίζει πασσαλόριζα, αλλά πλάγιες ρίζες που εκτείνονται σε μεγάλο χώρο. Επειδή η παραγωγικότητα του εδάφους συνδέεται άμεσα με την αύξηση των φυτών, των οποίων οι ανάγκες συχνά είναι διαφορετικές σε θρεπτικά στοιχεία, είναι δυνατόν ένα έδαφος να έχει την ικανότητα να εφοδιάζει ικανοποιητικά με τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία ένα δασοπονικό είδος, όχι όμως και ένα άλλο με διαφορετικές απαιτήσεις. Η ικανότητα αυτή των δασικών εδαφών δεν είναι πάντα σταθερή, αλλά εξαρτάται από τα αποθηκευμένα στο έδαφος θρεπτικά στοιχεία που μπορούν να προσληφθούν από τα φυτά, από το μητρικό πέτρωμα, τις κλιματολογικές συνθήκες, την ανακύκλωση των θρεπτικών στοιχείων, τη δραστηριότητα των μικροοργανισμών, καθώς και από τις τοπογραφικές συνθήκες της περιοχής. Με την τρέχουσα υπερθέρμανση του πλανήτη, οι υψηλότερες θερμοκρασίες και οι ακραίες ξηρασίες αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών. Υπάρχουν αρκετές πρόσφατες προβλέψεις σχετικά με την πιθανή αύξηση της διάρκειας, της έντασης και της συχνότητας των πυρκαγιών σε δασικές περιοχές, λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών. Επομένως, ο αυξημένος κίνδυνος πυρκαγιάς δεν θα επηρεάσει μόνο τη δασική χλωρίδα, αλλά και τις φυσικές, χημικές και βιολογικές ιδιότητες του εδάφους. Οι πυρκαγιές αποτελούν καταστροφικό παράγοντα στα περισσότερα δασικά οικοσυστήματα των εύκρατων περιοχών και θεωρούνται παγκόσμια φαινόμενα που επηρεάζουν τις περισσότερες χερσαίες περιοχές. Επιδρούν στην οικολογία και τη λειτουργία των δασών, επηρεάζοντας την ανανέωση των θρεπτικών στοιχείων, την υδροφοβία, τη σύνθεση και την αναγέννηση των ειδών και την οικολογική βιοποικιλότητα. Οι πυρκαγιές είναι συχνά αποτέλεσμα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, ενώ οι φυσικές πυρκαγιές αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό ποσοστό των παγκόσμιων πυρκαγιών. Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν σημαντική αιτία υποβάθμισης του εδάφους και απώλειας θρεπτικών στοιχείων μέσω της εξαέρωσης και της διάβρωσης. Επίσης, επηρεάζουν τη βιολογική και φυσικοχημική ποιότητα των εδαφών και μειώνουν τα αποθέματα θρεπτικών στοιχείων μέσω διαφόρων μηχανισμών, όπως η εξάτμιση, η οξείδωση, η μεταφορά τέφρας και η διάβρωση. Πολλές μελέτες αναφέρουν μια δραστική μείωση του άνθρακα και της μικροβιακής βιομάζας σε βραχυπρόθεσμη βάση, μετά από δασικές πυρκαγιές. Επιπλέον, μετά την πυρκαγιά παρατηρείται μείωση των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους, καθώς ελαττώνονται κατά 50-75% το άζωτο (Ν), 35-50% ο φώσφορος (P) και 25-50% το μαγνήσιο (Mg) μέσω της εξαέρωσης και των διεργασιών της οξείδωσης. Δασικές πυρκαγιές με θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 300°C είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή της υδατοϊκανότητας του εδάφους, με σημαντικό αντίκτυπο στον κύκλο του νερού του εδάφους και στα χαρακτηριστικά της διάβρωσης. Ωστόσο, το αποτέλεσμα των πυρκαγιών στους δείκτες ποιότητας του εδάφους, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ένταση και τη συχνότητά τους. Μια έντονη πυρκαγιά που κινείται με αργό ρυθμό έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη επίπτωση στο έδαφος από μια πυρκαγιά που κινείται γρήγορα. Επιπλέον, θερμοκρασίες 850°C και υψηλότερες μπορούν να αναπτυχθούν σε επιφάνειες εδάφους με μεγάλη ποσότητα ξηρής καύσιμης ύλης και μπορεί να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στις εδαφικές ιδιότητες. Για τον περιορισμό όλων αυτών των καταστρεπτικών συνεπειών, μετά από κάθε πυρκαγιά θα πρέπει να λαμβάνονται άμεσα και όσο το δυνατόν αποτελεσματικά μέτρα. Αυτά τα μέτρα θα πρέπει να ακολουθούν ορισμένες συνθήκες που αφορούν τόσο την καμένη έκταση όσο και τις καλλιεργήσιμες και κατοικημένες περιοχές. Σε μια καμένη λεκάνη απορροής είναι αναμενόμενο ότι οποιαδήποτε επέμβαση που αφορά την απομάκρυνση της εναπομείνουσας βιομάζας θα έχει σαν αποτέλεσμα την καταστροφή των επιφανειακών συσσωματωμάτων του εδάφους και την απώλεια εδαφικού υλικού πλούσιου σε οργανική ουσία. Να σημειωθεί ότι η υλοτομία και η μεταφορά της ξυλείας πρέπει να περιορίζεται μέχρι την τρέχουσα βλαστική περίοδο και όχι παραπάνω από ένα έτος. Ανάλογα με τη μορφολογία της καμένης επιφάνειας, καθορίζονται συγκεκριμένες θέσεις οι οποίες σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων παρουσιάζουν τα φαινόμενα της πλημμυρικής απορροής. Οι θέσεις αυτές πρέπει να εντοπίζονται, ιδιαίτερα όταν έχουν άμεση επίδραση σε κατοικημένες περιοχές και να δρομολογούνται έργα που θα προστατεύσουν το έδαφος της ίδιας της θέσης από φαινόμενα διάβρωσης, αλλά και όλης της περιοχής που βρίσκεται προς τα κατάντη. Η διάβρωση προκαλεί καταστροφές στην περιοχή που λαμβάνει χώρα και συγχρόνως έχει ανεπιθύμητα αποτελέσματα σε θέσεις έξω από την περιοχή διάβρωσης, μέσα στο ευρύτερο τοπίο. Οι επιπτώσεις έξω από τη βασική περιοχή που υπέστη διάβρωση, οφείλονται στην περίσσεια νερού, ιζημάτων και στο χημικό φορτίο προς τα κατάντη των λόφων και των ρεμάτων. Η περισσότερο εμφανής καταστροφική πλευρά της διάβρωσης είναι η ίδια η απώλεια του εδάφους. Στην πραγματικότητα, η υποβάθμιση που υφίσταται το έδαφος είναι μεγαλύτερη από ότι δείχνει η απώλειά του, γιατί το εδαφικό υλικό που απομακρύνθηκε έχει μεγαλύτερη αξία από αυτό που έμεινε πίσω. http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/11/%CE%B133-270-x-600.jpg Μικρό ξύλινο φράγμα. Τα αντιδιαβρωτικά έργα που θα πραγματοποιηθούν για τη συγκράτηση του επιφανειακού εδάφους στην ευρύτερη δασική περιοχή θα πρέπει να διατηρήσουν την αποτελεσματικότητά τους σε ισχύ, τουλάχιστον μέχρι την αποκατάσταση της δασικής βλάστησης. Επειδή το κόστος των αντιδιαβρωτικών έργων κρίνεται αρκετά υψηλό, θα πρέπει να εξετάζεται η δυνατότητα της χρησιμοποίησης υλικών από την ίδια την περιοχή. Τα σημαντικότερα από τα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα στις πλαγιές και στα ρέματα μπορεί να είναι: Κορμοδέματα Κλαδοπλέγματα Σανιδότοιχοι Μικρά ξύλινα φράγματα Φράκτες από συρματοπλέγματα και ξύλινους πασσάλους. Φράγματα από οπλισμένο σκυρόδεμα Φράγματα από συρματόπλεκτα κιβώτια Τοίχοι από ξηρολιθοδομή Στις περιπτώσεις που λόγω αποστάσεων και απουσίας δασικών δρόμων, δεν είναι δυνατή η απομάκρυνση των κορμών των καμένων δένδρων, θα πρέπει να γίνεται υλοτομία και τοποθέτηση των κορμών κατά τις χωροσταθμικές καμπύλες. Παράλληλα, κρίνεται σκόπιμο όλα τα υλικά που θα προκύψουν από την αποκλάδωση των κορμών να παραμείνουν στην επιφάνεια του εδάφους, με σκοπό να ενισχυθεί η γονιμότητά του. *Η Ευγενία Παπαϊωάννου είναι κάτοχος MSc και PhD Εδαφολογίας, ΑΠΘ Κεντρική φωτογραφία: Αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα πλησίον κατοικημένων περιοχών. -
Γνωρίζετε συνάδελφοι, από πείρα κυρίως, ποιες είναι οι μέγιστες διαστάσεις πλάκας επί εδάφους ώστε με "καλή" συμπύκνωση να μην έχουμε καθιζήσεις σοβαρές ώστε να έχουμε ρωγμές κλπ. Τώρα αυτό είναι σχετικό ξέρω αλλά μιλάω για συνήθισμένα φορτία μιας βιομηχανίας παραγωγής (όχι μεγάλα κλαρκ και φορτία) δηλ. της τάξης των 3-4 τονων/τετ.μ, υποθέτωντας μπάζωμα καμια 30εκ 3Α καλά πατημένο και ένα σχετικά καλό μπάζο από κάτω.
-
Πάνω από τα τρία τέταρτα (75%) του εδάφους του πλανήτη μας έχει ήδη υποβαθμισθεί λόγω των ποικίλων ανθρωπογενών και περιβαλλοντικών πιέσεων και το ποσοστό αυτό μπορεί να ξεπεράσει το 90% έως το 2050, προειδοποιούν οι επιστήμονες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσίασαν το νέο Παγκόσμιο Άτλαντα Ερημοποίησης (World Atlas of Desertification). Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού, η ρύπανση, η ολοένα μεγαλύτερη κατανάλωση από ολοένα περισσότερους ανθρώπους, η αλλαγή χρήσεων γης, η κλιματική αλλαγή και άλλοι παράγοντες έχουν ως συνέπεια κάθε χρόνο να διαβρώνεται, να υποβαθμίζεται και να καθίσταται ακατάλληλη για καλλιέργεια ή ακόμη και για κατοικία μια συνολική έκταση που αντιστοιχεί περίπου στη μισή Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Αφρική και η Ασία είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο, όπου εντείνονται οι ανησυχίες για τη διατροφική ασφάλειά τους και όπου εκτοπίζονται οι περισσότεροι άνθρωποι από τα σπίτια τους, με συνέπεια -μεταξύ άλλων- να αυξάνονται οι ροές μεταναστών προς τη Δύση. Έως το 2050 περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι εκτιμάται ότι θα έχουν εκτοπισθεί λόγω διαφόρων αιτιών που συνδέονται με την υποβάθμιση του εδάφους και τους ανεπαρκείς πόρους για την επιβίωσή τους. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η υποβάθμιση της γης, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση περίπου 10% των αποδόσεων των γεωργικών καλλιεργειών έως το 2050. Οι μεγαλύτερες μειώσεις αναμένονται στην Ινδία, στην Κίνα και στην υποσαχάρια Αφρική. Η έκθεση εκτιμά ότι μόνο στην ΕΕ το ετήσιο κόστος από την κάθε είδους υποβάθμιση του εδάφους είναι της τάξης των δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδόν το ένα δέκατο της επικράτειάς της (8% ή περίπου 140 εκατομμύρια στρέμματα) είναι ευάλωτο σε σταδιακή ερημοποίηση, ιδίως στη Νότια, Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Δεκατρείς χώρες έχουν δηλώσει ότι επηρεάζονται από την ερημοποίηση: Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Κροατία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ουγγαρία και Λετονία. Ο νέος Άτλας είναι ο τρίτος κατά σειρά: ο πρώτος είχε παρουσιασθεί το 1992 πριν τη Σύνοδο για τη Γη στο Ρίο και ο δεύτερος το 1998. Μεταξύ άλλων μέτρων που πρέπει να ληφθούν, ο Άτλας προτείνει να αυξηθούν οι αποδόσεις των γεωργικών καλλιεργειών με κάθε δυνατό τρόπο, να προωθηθεί ευρέως η φυτοφαγική διατροφή με αντίστοιχη μείωση της κατανάλωσης κρέατος και ζωικών πρωτεϊνών, να μειωθεί δραστικά η εκτεταμένη σπατάλη στην κατανάλωση τροφίμων κ.ά. View full είδηση
-
Ένα πολύ εντυπωσιακό αλλά ευτυχώς ακίνδυνο γεωλογικό φαινόμενο βρίσκεται αυτή την περίοδο σε εξέλιξη στη Νίσυρο. Στην περιοχή της καλντέρας εμφανίστηκαν και πάλι κρατήρες και ρωγμές στο έδαφος, οι οποίες όμως δεν συνδέονται με το ηφαίστειο αλλά με τον συνδυασμό της κυκλοφορίας θερμών υγρών στο υπέδαφος και των ισχυρών βροχοπτώσεων που προηγήθηκαν. Το φαινόμενο παρακολουθεί τις τελευταίες δεκαετίες η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ). Πριν από ένα δεκαπενθήμερο, αφού προηγήθηκαν μεγάλες βροχοπτώσεις στο ακριτικό νησί, οι κτηνοτρόφοι που έχουν ζώα στην περιοχή του Λακκιού (μια μικρή κοιλάδα στο κέντρο του νησιού, εκεί όπου βρίσκεται ο κρατήρας του ηφαιστείου) παρατήρησαν ότι οι ρωγμές που είχαν ανοίξει πριν από μερικά χρόνια είχαν μεγαλώσει, ενώ είχαν ανοίξει νέοι κρατήρες. Παράλληλα με τους κτηνοτρόφους, ειδοποίησαν την ΕΑΓΜΕ και από τη Μητρόπολη Κω – Νισύρου, λόγω ρηγματώσεων που εμφανίστηκαν στη μονή Παναγίας Σπηλιανής. «Το 1995-1997 ήταν μια περίοδος δραστηριοποίησης του ηφαιστείου, με πολλούς μικροσεισμούς και κάποιες επιφανειακές παραμορφώσεις του εδάφους. Η περίοδος αυτή τελείωσε το 1998, ευτυχώς χωρίς να οδηγήσει σε ενεργοποίηση του ηφαιστείου», εξηγεί στην «Κ» ο Γιώργος Βουγιουκαλάκης, ηφαιστειολόγος στην ΕΑΓΜΕ. «Το 2001, έπειτα από μια περίοδο ισχυρών βροχοπτώσεων εμφανίστηκε στον κρατήρα μια ρωγμή που εξελίχθηκε έως το 2002, φθάνοντας τα 20 μέτρα μήκος, καθώς και πολλές βυθίσεις στο έδαφος». Η ΕΑΓΜΕ τότε μελέτησε το φαινόμενο, χρησιμοποιώντας στοιχεία και από δύο σταθμούς μέτρησης των γεωθερμικών ρευστών (ως προς τη θερμοκρασία και το ύψος της στάθμης τους) που υπάρχουν στο νησί και διαπίστωσε ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο. «Πρόκειται ουσιαστικά για την απόκριση των πετρωμάτων στην κρίση του 1997 και τη διάβρωσή τους από την κυκλοφορία υδροθερμικών υγρών», εξηγεί ο κ. Βουγιουκαλάκης. «Τα θερμά ύδατα διαβρώνουν το υπέδαφος, δημιουργείται ένα κενό και όταν έχουμε μεγάλες βροχοπτώσεις η επιφάνεια του εδάφους καταρρέει». Κλιμάκιο της ΕΑΓΜΕ, αποτελούμενο από επιστημονικό προσωπικό της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικών και Τεχνολογικών Κινδύνων, επισκέφθηκε στις 14-23 Φεβρουαρίου τη Νίσυρο με σκοπό να πραγματοποιήσει αυτοψία. «Τοποθετήσαμε έναν επιπλέον σταθμό μέτρησης και μελετήσαμε το φαινόμενο. Οπως προκύπτει, έχει επεκταθεί λόγω των έντονων βροχοπτώσεων που προηγήθηκαν. Πάντως δεν συνδέεται με τη δραστηριότητα του ηφαιστείου ούτε σεισμικά, ούτε χημικά, ούτε θερμικά». Η επανεμφάνιση του φαινομένου δεν απασχόλησε ιδιαίτερα το νησί, καθώς οι κάτοικοι γνωρίζουν από τους επιστήμονες ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο. «Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει. Επειδή το παρακολουθούν οι επιστήμονες και γνωρίζουμε ότι δεν συνδέεται με το ηφαίστειο δεν ανησυχεί κανείς», λέει ο Σιδέρης Κοντογιάννης, εργαζόμενος σε συνεργείο στην περιοχή. «Μόνο οι κτηνοτρόφοι ανησυχούν, γιατί παλαιότερα είχε πέσει μια αγελάδα σε μία από τις ρωγμές, ευτυχώς ήταν ρηχή και γλίτωσε. Απλά ίσως θα έπρεπε να μπει κάποια σήμανση για το καλοκαίρι, όταν έρχονται στο σημείο περιπατητές». Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή» Πηγή φωτογραφιών: ΕΑΓΜΕ View full είδηση
-
Η γεωργία δεν είναι και η πιο παλιά παράδοση στις χώρες του Περσικού Κόλπου: Η μεγάλη ζέστη, το λιγοστό νερό και το κακό για καλλιέργειες έδαφος δεν βοηθούν ιδιαίτερα. Ωστόσο, Καταριανοί παραγωγοί επιχειρούν κάτι πρωτοποριακό: Καλλιέργειες σε χώμα που έχουν παράξει οι ίδιοι. «Το χώμα αποτελείται από σανό, γεωργική γύψο και κοπριά πουλιών που αναμειγνύονται, υφίστανται ζύμωση και μετά παστεριώνονται. Από εκεί και πέρα, μπορούν να χρησιμοποιούνται για καλλιέργεια. Η προετοιμασία του χώματος χρειάζεται τέσσερις εβδομάδες, και μετά χρειάζονται άλλες τέσσερις εβδομάδες για να μεγαλώσουν τα μανιτάρια» λέει ο Νάσερ αλ Καλάφ, επικεφαλής γεωργικών προγραμμάτων στην εταιρεία Agrico. Το κλίμα του Κατάρ από μόνο του καθιστά πολύ δύσκολη την καλλιέργεια τροφής, σύμφωνα με τον Αχμέντ αλ Καλέφ, πρόεδρο της μητρικής εταιρείας της Agrico, International Projects Development Company. «Η γεωργική παραγωγή είναι ο πιο δύσκολος τρόπος παραγωγής τροφής για διάφορους λόγους. Στο Κατάρ η γη που ενδείκνυται για γεωργική εκμετάλλευση είναι περιορισμένη, το κλίμα δεν είναι κατάλληλο για καλλιέργειες και το νερό είναι αλμυρό και λιγοστό. Παραδοσιακά, οι Καταριανοί δεν ήταν αγρότες». Μέχρι τώρα, η εισαγωγή χώματος υψηλής ποινότητας αντιπροσώπευε το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της παραγωγής μανιταριών στη χώρα. Ωστόσο, το κομπόστ της Agrico παράγει σήμερα έναν τόνο μανιταριών ημερησίως σε εγκαταστάσεις βόρεια της Ντόχα. «Αρχίζοντας από το επόμενο έτος, σχεδιάζουμε να παράγουμε ανάμεσα σε τρεις και τέσσερις τόνους. Έχουμε μερίδιο αγοράς περίπου 30% στην τοπική αγορά μανιταριών. Συνήθως εξάγουμε το 20% της παραγωγής μας σε γειτονικές χώρες, όπως το Μπαχρέιν και η Σαουδική Αραβία», λέει ο αλ Καλάφ, σύμφωνα με το Νaftemporiki.gr. Το Κατάρ γενικότερα σχεδιάζει να δαπανήσει δισεκατομμύρια με στόχο την αύξηση των συγκομιδών και τη μετατροπή ημιερημοποιημένων γαιών σε αγροτικά εδάφη μέσα στα προσεχή χρόνια. Σκοπός μακροπρόθεσμα είναι η χώρα να καταστεί αυτάρκης όσον αφορά στην παραγωγή τροφίμων. Πηγή: http://greenagenda.g... Click here to view the είδηση