Αναζήτηση στην κοινότητα

Αυθαίρετες κατασκευές ιδιωτών σε παραλίες, που έχουν γίνει έως το 2011, καλούνται να νομιμοποιήσουν οι Δήμοι. Αυτό προβλέπει το άρθρο 46 του Ν . 5131/2024 που ψηφίστηκε τον Ιούλιο στη Βουλή. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη διάταξη που έχει τον τίτλο: «Παραχώρηση απλής χρήσης σε όμορη επιχείρηση αιγιαλού και παραλίας υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 14α του ν. 2971/2001»: Επιτρέπεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2025 η σύναψη σύμβασης παραχώρησης του άρθρου 11 του ν. 5092/2024 (Α’ 33), περί διαδικασίας παραχώρησης απλής χρήσης σε όμορη επιχείρηση ή σωματείο, σε τμήματα αιγιαλού και παραλίας της παρ. 1 του άρθρου 14α του ν. 2971/2001 (Α’ 285) υπό τους παρακάτω όρους και προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν σωρευτικώς: α) Η σύμβαση παραχώρησης έχει διάρκεια ένα (1) ή δύο (2) έτη σύμφωνα με την υπό στοιχεία 57878 ΕΞ 2024/22.4.2024 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2419), β) πριν από την κατάρτιση της σύμβασης, ο οικείος Δήμος ή ο δημόσιος φορέας που κατασκεύασε ή συντηρεί τα έργα της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14α του ν. 2971/2001: βα) έχει εκκινήσει τη διαδικασία για την αδειοδότηση κατασκευών που έχουν ανεγερθεί μέχρι την 28η Ιουλίου 2011 με αίτηση προς την οικεία Κτηματική Υπηρεσία, η οποία υποβάλλεται κατόπιν απόφασης του δημοτικού συμβουλίου, με την οποία επίσης αποφασίζεται η διεξαγωγή μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή η υποβολή αίτησης υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, και ββ) έχει εκδώσει πράξη – βεβαίωση από την οποία προκύπτει ότι οι κατασκευές είναι ασφαλείς ως προς τη χρήση τους από τους λουόμενους και το κοινό, Η διαδικασία γ) ο Δήμος υποβάλλει πριν από την 1η Ιανουαρίου 2025 τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή την αίτηση υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις που απαιτείται για τη διαδικασία του άρθρου 14α του ν. 2971/2001. Αν η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή η αίτηση υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις δεν υποβληθεί εμπροθέσμως, οποιαδήποτε σύμβαση παραχώρησης λύεται αυτοδικαίως. Το αντάλλαγμα χρήσης για τις παραχωρήσεις της παρ. 1 ανέρχεται στο διπλάσιο αυτού που υπολογίζεται σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 11 του ν. 5092/2024. Κατά τη διάρκεια της σύμβασης παραχώρησης της παρ. 1: α) δεν επιτρέπεται η εκτέλεση νέων έργων ή η διενέργεια κατασκευών άνευ αδείας, β) αναστέλλεται η έκδοση νέων πρωτοκόλλων καθορισμού αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης για υφιστάμενα έργα. Οι διοικητικές κυρώσεις της περ. β) της παρ. 1 του άρθρου 19 του ν. 5092/2024, περί διοικητικών κυρώσεων, πλην του προστίμου, αναστέλλονται για παραβάσεις εντός εκτάσεων της παρ. 1, που έχουν διαπιστωθεί έως την έναρξη ισχύος του παρόντος, εφόσον ο οικείος δήμος έχει εκκινήσει τη διαδικασία για την αδειοδότησή τους και έχει εκδώσει την πράξη – βεβαίωση, από την οποία προκύπτει ότι οι κατασκευές είναι ασφαλείς ως προς τη χρήση τους για τους λουόμενους και το κοινό. Η αναστολή διακόπτεται αν η σύμβαση παραχώρησης λυθεί αυτοδικαίως, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της περ. γ) της παρ. 1 ή αν το αίτημα για αδειοδότηση απορριφθεί. Ν.5131-24 ΦΕΚ 128-Α-02.08.2024.pdf

Ένα από τα μεγάλα ζητήματα , που ακόμα προσπαθεί να επιλύσει η πολιτεία, είναι το ξεκαθάρισμα της δημόσιας και ιδιωτικής έκτασης. Για να επιτευχθεί όμως αυτό απαιτείται η ολοκλήρωση του κτηματολογίου και του δασολογίου, η οριοθέτηση αρχαιολογικών χώρων καθώς και η χάραξη αιγιαλού και παραλίας σε όλη την ακτογραμμή. Ιδιαίτερα, η χάραξη αιγιαλού και παραλίας είναι μία επίπονη διαδικασία διότι θίγει πολλών χρόνων δικαιώματα ιδιωτών. Το κράτος προσπαθεί να βάλει μία τάξη στον δημόσιο χώρο και για αυτό προχώρησε στην «ηλεκτρονική» χάραξη της Προσωρινής Οριογραμμής Αιγιαλού επί των ψηφιακών χαρτών του Κτηματολογίου (έτους 2007-2009) για όλη τη χώρα. Oλες λοιπόν οι οριοθετήσεις αιγιαλών, μαζί με τις παλαιότερες (που ψηφιοποιούνται) καθώς και τις νέες που προκύπτουν από επαναχάραξη «ανεβαίνουν» σε έναν ενιαίο ψηφιακό χάρτη, στη ηλεκτρονική διεύθυνση https://www1.gsis.gr/gspp/dhpe/publicgis/faces/homeShore, του Υπουργείου Οικονομικών και κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να δει που είναι ο αιγιαλός σε μια συγκεκριμένη περιοχή ώστε να γνωρίζει ποια έκταση του ανήκει και πως μπορεί να δομήσει πλησίον της θάλασσας. Σε ποιον ανήκει ο αιγιαλός και η παραλία ; Ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγµατα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δηµόσιο, το οποίο έχει υποχρέωση να τα προστατεύει και να τα διαχειρίζεται. Κύριος προορισµός των κοινοχρήστων πραγµάτων είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού προς αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς µε τη θάλασσα. Με απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών, επιτρέπεται η εξαίρεση τµηµάτων των κοινοχρήστων πραγµάτων από την κοινή χρήση, αποκλειστικά και µόνο για την εξυπηρέτηση επιτακτικού δηµοσίου συµφέροντος που αφορά τη δηµόσια ασφάλεια, την υγεία και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Επιτρέπεται, επίσης, η παραχώρηση των πραγµάτων αυτών µόνο κατά χρήση. Απαγορεύεται η κατασκευή κτισµάτων και εν γένει η τοποθέτηση κατασκευασµάτων στον αιγιαλό και την παραλία. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται µόνο η εκτέλεση έργων για την επιδίωξη των σκοπών του κοινόχρηστου χαρακτήρα, καθώς και για τη διευκόλυνση πρόσβασης στους χώρους αυτούς ατόµων µε ειδικές ανάγκες (ΑµεΑ). Αν µεταξύ αιγιαλού και δηµόσιας οδού, παρεµβάλλεται ιδιωτικό ακίνητο, πρέπει να υπάρχει ελεύθερη δίοδος για την ακώλυτη και ασφαλή πρόσβαση στον αιγιαλό από τη δηµόσια οδό, σύµφωνα µε την πολεοδοµική νοµοθεσία. Η παραλία όπως και ο αιγιαλός ανήκει στην κατηγορία των κοινοχρήστων πραγµάτων , µε µόνη διαφορά ότι η παραλία δεν είναι δηµιούργηµα της φύσης όπως ο αιγιαλός, αλλά προϊόν πολιτειακής πράξης και δηµιουργείται µε διοικητική πράξη. Αυτό σηµαίνει ότι η παραλία για να αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της και να περιέλθει στην κυριότητα του Ελληνικού ∆ηµοσίου είναι απαραίτητη η κίνηση και ολοκλήρωση της απαλλοτριωτικής διαδικασίας. Τι ισχύει με τη δόμηση ακινήτων πλησίον του αιγιαλού ; Ανάλογα με την θέση του ακινήτου, δηλαδή αν βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού, υπάρχουν και ειδικές διατάξεις που καθορίζουν τη δόμηση κοντά στον αιγιαλό και την παραλία. Εκτός σχεδίου και εκτός οικισμού: η απόσταση είναι 30 μ. (αν η παραλία οριστεί στα 0 μ. από τον αιγιαλό 0 + 30) μέχρι 65 μ. αν η παραλία οριστεί στα 50 μ. από τον αιγιαλό (50 + 15 Δ). Η ζώνη μεταξύ αιγιαλού και παραλίας απαλλοτριώνεται. Εντός οικισμού υφισταμένων προ του έτους 1923: Η απόσταση είναι 15 μ. (αν η παραλία οριστεί στα 0 μ. από τον αιγιαλό) και κατ’ εξαίρεση αν υφίσταται εν τοις πράγμασι οικοδομική γραμμή, τότε η οικοδομή τοποθετείται επί της γραμμής αυτής. Γήπεδα εκτός σχεδίου και εντός ορίων οικισμού μέχρι 2000 κατοίκους: Η απόσταση είναι 15 μ. από την καθορισμένη γραμμή αιγιαλού και οπωσδήποτε μετά τη γραμμή παραλίας. Σε περίπτωση σχεδίου πόλης η γραμμή παραλίας είναι συνήθως και η ρυμοτομική γραμμή. Σε περίπτωση που υπάρχει στην περιοχή Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου ( Ζ.Ο.Ε.) υφίστανται συνήθως μεγαλύτερες αποστάσεις. Ιδιοκτησιακά σε ποιόν ανήκει η έκταση μεταξύ γραμμής αιγιαλού και γραμμής παραλίας ; Μετά τη χάραξη του ο αιγιαλός είναι κοινόχρηστος χώρος. Η ζώνη μεταξύ αιγιαλού και παραλίας, μπορεί να είναι ιδιωτική περιουσία που όμως βάση της νομοθεσίας απαλλοτριώνεται για λόγους δημόσιας ωφέλειας. Μεταβιβάζεται με το ακίνητο και η ζώνη παραλίας; Ναι μεταβιβάζεται με τις εξής προϋποθέσεις: 1) Να μην έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση 2) Να μην έχει παραχωρηθεί σε Κοινή Χρήση με την έκδοση οικοδομικής άδειας στο ακίνητο 3) Να περιγράφεται στο τοπογραφικό που θα συνοδεύει το συμβόλαιο ως τμήμα ρυμοτομούμενο για το οποίο δεν έχει συνταχθεί πράξη αναλογισμού από τον αρμόδιο δήμο. 4) Το εμβαδό της ζώνης παραλίας αφαιρείται από την τελική ιδιοκτησία και δεν προσμετράται για την αρτιότητα και την οικοδομησιμότητα αυτής. Επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων εντός ζώνης παραλίας; Ναι, μπορεί να γίνει τακτοποίηση αυθαιρέτου εντός της ζώνης παραλίας , αρκεί να κατασκευάστηκε το κτίσμα πριν τη δημοσίευση της χάραξης του αιγιαλού στην εφημερίδα της κυβερνήσεως. Τι ισχύει με τις περιφράξεις που κλείνουν την πρόσβαση στον αιγιαλό ; Σύμφωνα με το άρθρο 23 του νόμου 1337/83, γνωστού ως νόμο Τρίτση, δεν επιτρέπονται οι περιφράξεις σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών προ του 1923 και σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή ή την όχθη δημόσιων λιμνών (εκτός αν έχει οριστεί μεγαλύτερο πλάτος Ζ.Ο.Ε.) Επίσης, είναι δυνατό με απόφαση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας να επιβληθεί η διακοπή των εργασιών κάθε είδους περίφραξης, καθώς και η κατεδάφιση περιφράξεων που έχουν τελειώσει, εφόσον οι περιφράξεις αυτές παρεμποδίζουν την πρόσβαση προς την ακτή ή την όχθη δημόσιας λίμνης και στο μέτρο που η διακοπή ή η κατεδάφιση εξυπηρετεί την πρόσβαση αυτή ή που συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος. Οι περιφράξεις κατά παράβαση, των διατάξεων του άρθρου αυτού θεωρούνται αυθαίρετες και εφαρμόζονται οι προβλεπόμενες από το νόμο για την κατεδάφισή τους διαδικασίες. Πότε επιτρέπεται περίφραξη κατ΄ εξαίρεση ; Κατ’ εξαίρεση από τις διατάξεις της παραγράφου του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 επιτρέπονται οι περιφράξεις σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή ή την όχθη δημόσιας λίμνης για την προστασία των εξής καλλιεργειών ή ειδικών χρήσεων: Ειδικών καλλιεργειών, που η περίφραξή τους είναι αναγκαία για την προστασία τους και την προστασία του κοινού από φυτοφάρμακα. Οι καλλιέργειες αυτές είναι Κηπευτική, οπωροφόρα, εσπεριδοειδή, ανθοκομικές καλλιέργειες, καλλιέργειες υπό κάλυψη, νέες φυτείες, φυτώρια. Κτιριακών και λοιπών εγκαταστάσεων γεωργικών, κτηνοτροφικών, αλιευτικών και λοιπών αγροτικών δραστηριοτήτων. Τουριστικών – Ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων. Βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Χώρων και εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης οικισμών Στρατιωτικές εγκαταστάσεις ,βιολογικούς , αρχαιολογικούς χώρους, σχολεία, παιδικές κατασκηνώσεις, κλινικές, αθλητικές εγκαταστάσεις, οργανωμένες πλαζ, παιδότοπων, θέατρα κλπ. Οι περιφράξεις πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση 50 μ. από τη γραμμή αιγιαλού. Για τις ειδικές καλλιέργειες, επιτρέπεται η περίφραξή τους και σε απόσταση μικρότερη των 50μ. όταν δεν παρεμποδίζεται η παράλληλη προς τη γραμμή αιγιαλού ή την όχθη της λίμνης, προσπέλαση του κοινού. Η απόσταση αυτή καθορίζεται κατά περίπτωση από τις κατά τόπους Πολεοδομικές Υπηρεσίες ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 1,5 μ. Η περίφραξη των τουριστικών εγκαταστάσεων τοποθετείται σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από 5 μ. γύρω από το περίγραμμα του κτιρίου ή γύρω από τα ακραία κτίσματα του συγκροτήματος των οικίσκων, όταν πρόκειται για διεσπαρμένα κτίρια. Για τα camping και τις κατασκηνώσεις οι περιφράξεις καθορίζονται κατά περίπτωση από τις πολεοδομικές υπηρεσίες, ύστερα από πρόταση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]

Γνωμοδότηση σε ερώτημα που κατέθεσε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου αναφορικά με την εκτέλεση ή μη, αμετακλήτων πρωτοκόλλων κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων εντός αιγιαλού στα Δωδεκάνησα, εξέδωσε το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Συγκεκριμένα, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ερωτήθηκε εάν: Η ένταξη των περιοχών ισχύος του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο ή η επικείμενη, μετά τον νόμο 5092/2024, ακριβέστερη οριοθέτηση (επανακαθορισμός) αιγιαλού ή η επιγενόμενη αυτοψία της Κτηματικής Υπηρεσίας, ως μεταγενέστερα γεγονότα, μπορούν να θέσουν εν αμφιβόλω το κύρος ή την εκτελεστότητα εκδοθέντων Πρωτοκόλλων Κατεδάφισης Αυθαιρέτων Κτισμάτων εντός ζώνης αιγιαλού, που έχουν ήδη καταστεί αμετάκλητα. Σε περίπτωση θετικής απάντησης, υπό ποιους όρους μπορεί να ανασταλεί η εκτέλεση των εν λόγω πρωτοκόλλων κατεδάφισης, και Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, εφ΄όσον δεν προβεί στην εκτέλεση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης, παραλείπει ή όχι νόμιμα οφειλόμενη ενέργεια. Στο πιο πάνω ερώτημα, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Γ΄) γνωμοδότησε ως εξής: Α) Στην περίπτωση της ένταξης στο Εθνικό Κτηματολόγιο των περιοχών στις οποίες ίσχυε ο Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου, και ενόψει της επικείμενης ακριβέστερης οριοθέτησης – επανακαθορισμού αιγιαλού στις περιοχές αυτές, μετά την ουσιαστική κατάργηση των διατάξεων περί αιγιαλού και παραλίας του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου, δυνάμει των διατάξεων του ν. 5092/2024, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου απέχει από πράξεις εκτέλεσης των πρωτοκόλλων κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων εντός αιγιαλού, τα οποία έχουν εκδοθεί με βάση τον Κανονισμό αυτό, λόγω της ως άνω ουσιώδους μεταβολής του νομοθετικού καθεστώτος της περιοχής αυτής και της συνακόλουθης αλλαγής των πραγματικών δεδομένων, στα οποία στηρίχθηκε η έκδοσή τους. Εκτέλεση πρωτοκόλλου κατεδάφισης αυθαιρέτου κτίσματος που εκδόθηκε υπό το προϊσχύσαν δίκαιο από την Κτηματική Υπηρεσία Δωδεκανήσου, δύναται να πραγματοποιηθεί από την ως άνω Αποκεντρωμένη Διοίκηση, μόνο εφόσον το πρωτόκολλο συνοδεύεται από επικαιροποιημένη έκθεση αυτοψίας της εν λόγω αρμόδιας Υπηρεσίας (Κτηματικής Υπηρεσίας Δωδεκανήσων), στην οποία θα βεβαιώνεται ότι το επίμαχο αυθαίρετο ακίνητο εμπίπτει εντός ζώνης αιγιαλού, όπως αυτή ορίζεται πλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 του ν. 5092/2024. Β) Στο δεύτερο ερώτημα προσήκει η απάντηση ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, μη εκτελώντας, στον παρόντα χρόνο, τα εν λόγω πρωτόκολλα κατεδάφισης αυθαιρέτων κτισμάτων εντός αιγιαλού, δεν παραλείπει, κατ’ αρχήν, νόμιμη οφειλόμενη ενέργεια, καθόσον, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 5092/2024, προκαλείται αμφιβολία ως προς το εάν εξακολουθεί να υφίσταται το νόμιμο έρεισμα των πρωτοκόλλων αυτών. Τα πρωτόκολλα αυτά οφείλει να εκτελέσει μόνο εάν συνοδεύονται από επικαιροποιημένη έκθεση αυτοψίας της αρμόδιας Υπηρεσίας που τα εξέδωσε (Κτηματικής Υπηρεσίας Δωδεκανήσων), στην οποία θα βεβαιώνεται ότι τα επίμαχα αυθαίρετα κτίσματα εμπίπτουν εντός ζώνης αιγιαλού, όπως αυτή ορίζεται πλέον, κατ’ άρθρο 3 του ν. 5092/2024. Δείτε την γνωμοδότηση εδώ: https://www.nsk.gr/web/nsk/anazitisi-gnomodoteseon?p_p_id=nskconsulatories_WAR_nskplatformportlet&p_p_lifecycle=2&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_cacheability=cacheLevelPage&p_p_col_id=column-4&p_p_col_pos=2&p_p_col_count=3&_nskconsulatories_WAR_nskplatformportlet_consultId=9168254&_nskconsulatories_WAR_nskplatformportlet_consultId=9168254&_nskconsulatories_WAR_nskplatformportlet_jspPage=%2Fjsps%2Fconsulatories%2Fview-consultatory.jsp

Από τη Χαλκιδική ξεκίνησαν οι πρώτοι έλεγχοι με drones προκειμένου να διαπιστωθούν πιθανές παραβάσεις σε υφιστάμενες παραχωρήσεις σε αιγιαλό και παραλίες. Σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και δημοσιεύει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι πρώτες πτήσεις drones πραγματοποιήθηκαν στις παραλίες «Πευκοχώρι» και «Πολύχρονο» στην περιοχή της Χαλκιδικής, καθώς οι παραλίες αυτές συγκεντρώνουν αυξημένο αριθμό καταγγελιών. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τους ελέγχους αποστέλλονται στις αρμόδιες κτηματικές υπηρεσίες για ανάλυση και στη συνέχεια για την λήψη των αναγκαίων μέτρων, όπου χρειαστεί. Οι έλεγχοι για την τήρηση της νομιμότητας σε αιγιαλούς και παραλίες θα συνεχιστούν με εντατικούς ρυθμούς το επόμενο διάστημα. Οι πρώτες 30 πτήσεις drones που θα συνεπικουρούν στο έργο των ελεγκτών αναμένεται να πραγματοποιηθούν σταδιακά μέσα στο επόμενο διάστημα, τόσο σε νέες παραχωρήσεις παραλιών όσο και σε παλαιές με ενεργές συμβάσεις σε όλη την Ελλάδα. Παράλληλα, τονίζεται, με ταχύτατους ρυθμούς «τρέχουν» οι διαδικασίες για τις νέες συμβάσεις παραχώρησης χρήσης παραλιών και αιγιαλού σύμφωνα με το νέο πλαίσιο που νομοθέτησε πρόσφατα το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Η νέα στρατηγική του Υπουργείου περιλαμβάνει αυστηρούς κανόνες και εντατικούς ελέγχους με στόχο τη διασφάλιση της ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών στις παραλίες, την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με διαφάνεια, την προστασία του περιβάλλοντος, την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και τον σεβασμό και την ασφάλεια των λουόμενων. Τέσσερις τρόποι ελέγχου Εκτός της αξιοποίησης drones, η νέα στρατηγική του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προβλέπει ελέγχους με τρεις ακόμα τρόπους: • Με τη λήψη δορυφορικών εικόνων: Η σχετική διαδικασία όπως και η επιμέτρηση για τυχόν παράβασης/υπέρβασης σε ορθοφωτοχάρτη προβλέπεται στο πλαίσιο της συνεργασίας των ελεγκτικών μηχανισμών με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τα στοιχεία θα αποστέλλονται στις αρμόδιες κτηματικές και θα εισέρχονται στο μητρώο ψηφιακών συμβάσεων. Για τις δορυφορικές εικόνες το Υπουργείο συνεργάζεται και με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος. • Με τη συμβολή των πολιτών: Μέσω της δωρεάν ψηφιακής εφαρμογής MyCoast οι πολίτες μπορούν να δουν τις λεπτομέρειες και τους όρους κάθε σύμβασης και να υποβάλουν καταγγελία αν διαπιστώνουν παραβάσεις. • Με μικτά κλιμάκια ελεγκτών: Δημιουργείται ένας ολοκληρωμένος ελεγκτικός μηχανισμός, με μικτά κλιμάκια καθώς και ομάδες κοινού ελέγχου, στελεχών του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, της Κτηματικής Υπηρεσίας, του δήμου, της ΑΑΔΕ, της Οικονομικής Αστυνομίας, της ΕΛΑΣ και των εισαγγελικών αρχών. Ελεγκτική αρμοδιότητα έχουν και οι Δήμοι. Νέο σύστημα παραχωρήσεων Υπενθυμίζεται πώς σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η νέα διαδικασία για τις παραχωρήσεις που πραγματοποιείται πλέον αποκλειστικά και μόνο μέσω της ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας (https://eauctions.gsis.gr). Έως τις 31 Μαΐου αναμένεται να έχει αναρτηθεί το σύνολο των ηλεκτρονικών δημοπρασιών για πάνω από 1.200 παραχωρήσεις. Παράλληλα, υπάρχουν και 6.500 ενεργές συμβάσεις καθώς και αιγιαλοί και παραλίες υψηλής προστασίας («απάτητες παραλίες») που βρίσκονται σε περιοχές Natura όπου απαγορεύεται η παραχώρηση και κατ’ επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κ.λπ. Νέοι Κανόνες και υποχρεώσεις Σημειώνεται πως σε όλες τις παραλίες, με νέες ή υφιστάμενες παραχωρήσεις, θα ισχύουν από φέτος οι ίδιοι κανονισμοί και το ίδιο πλαίσιο ελέγχων και προστίμων για πιθανές παραβάσεις. Η νέα εικόνα θα έχει διαμορφωθεί πλήρως από τα τέλη Ιουνίου, όταν και θα έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές διαδικασίες εγκατάστασης των νέων παραχωρησιούχων. Δεν επιτρέπεται παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας όταν το μήκος ή πλάτος τους είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν είναι μικρότερο από 150 τ.μ. Επιπρόσθετα, οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να διασφαλίζουν ότι: • τουλάχιστον το 50% της παραλίας μένει ελεύθερο και το εμβαδόν κάθε παραχώρησης δεν υπερβαίνει τα 500 τετραγωνικά μέτρα, • τα ομπρελοκαθίσματα μπορούν να καταλαμβάνουν μέχρι 60% της παραχώρησης ή 30% για παραλίες που βρίσκονται σε περιοχές Natura που δεν έχουν χαρακτηρισθεί απάτητες, • μεταξύ των παραχωρήσεων πρέπει να μεσολαβεί απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων (3 μέτρα σε κάθε πλευρά, ή 4 μέτρα για περιπτώσεις επιχειρήσεων με εφαπτόμενα κτίρια). Τα ομπρελοκαθίσματα πρέπει να απέχουν από τη θάλασσα τουλάχιστον 4 μέτρα, για τις νέες παραχωρήσεις, • το κοινό έχει ελεύθερη, απρόσκοπτη και ασφαλή διέλευση με ειδικές προβλέψεις για άτομα με αναπηρία, • ο χώρος διατηρείται καθαρός φροντίζοντας για τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος και της μορφολογίας της ακτής και παραδίδεται στην αρχική του κατάσταση μετά το πέρας της παραχώρησης, • σε εμφανές σημείο αναρτάται πινακίδα, με λεπτομέρειες της παραχώρησης, • τοποθετούνται κινητά στοιχεία για την εξυπηρέτηση του κοινού, • υπάρχει ναυαγοσώστης (εφόσον δεν καλύπτεται από τον οικείο δήμο, για τις νέες παραχωρήσεις). Ποινές Οι ποινές κλιμακώνονται ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης και ιδίως με το αν υπάρχει σύμβαση και ο παραχωρησιούχος έχει κάνει υπέρβαση της παραχώρησης ή δεν υπάρχει οπότε πρόκειται για αυθαίρετη κατάληψη. Σε κάθε περίπτωση οι ομπρέλες και ξαπλώστρες απομακρύνονται και κατεδαφίζονται παράνομες κατασκευές. Πιο αναλυτικά, προβλέπονται τα εξής: • Αυθαίρετη κατάληψη: επιβάλλεται σφράγιση και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης στον χώρο που έχει καταληφθεί, ο χώρος σφραγίζεται με ταινία και απαγορεύεται η είσοδος και οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα σε αυτόν. Επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τετραπλάσιο του ανταλλάγματος της παραχώρησης και αποκλεισμός του παραβάτη από κάθε διαδικασία παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας για πέντε χρόνια. • Υπέρβαση παραχώρησης: οι ποινές ξεκινούν από πρόστιμα και κλιμακώνονται σε απαγόρευση συμμετοχής, σε δημοπρασίες καθώς και αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης. Πιο αναλυτικά, οι πιο σοβαρές κυρώσεις (αποκλεισμός από νέες παραχωρήσεις και αναστολή λειτουργίας) επιβάλλονται όταν η υπέρβαση είναι μεγαλύτερη από το 30% της παραχώρησης (αντί για 50 % που προβλεπόταν αρχικά). • Παρεμπόδιση ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, τον αιγιαλό και την παραλία: προβλέπονται πρόστιμα από 2.000 έως 60.000 ευρώ. • Μεταβολές στο περιβάλλον (με ή χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή με άδεια που εκδόθηκε παράνομα): προβλέπονται ποινικές κυρώσεις.

Στην απλοποίηση των διαδικασιών για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας προχωρά η κυβέρνηση, με Κοινή Υπουργική Απόφαση που υπέγραψαν σήμερα, Παρασκευή, ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Τάκης Θεοδωρικάκος, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης και ο Υφυπουργός Οικονομικών κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος. Μόνο με τα απαραίτητα δικαιολογητικά Στην Κοινή Υπουργική Απόφαση προβλέπεται η προσκόμιση μόνο των απαραίτητων δικαιολογητικών, προκειμένου να υπογραφούν και να προχωρήσουν γρήγορα οι συμβάσεις παραχώρησης για την εκμετάλλευση παραλιών. Η κίνηση αυτή κρίθηκε επιβεβλημένη, λόγω των συνθηκών έκτακτης ανάγκης που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της πανδημίας του κοροναϊού. Προσθήκη: Η ΚΥΑ Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών: https://diavgeia.gov.gr/doc/6Η1ΖΗ-ΙΕΣ

Βελτιωμένο ως προς την αρχική του μορφή που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση είναι το κείμενο του νομοσχεδίου για τις στρατηγικές επενδύσεις το οποίο έχει εισαχθεί προς συζήτηση στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου. Οι πολεοδομικές διευκολύνσεις -κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας- παραμένουν προς τους στρατηγικούς επενδυτές, εισάγονται ωστόσο ως «φίλτρα» ασφαλείας Προεδρικά Διατάγματα (ΠΔ), υπουργικές αποφάσεις και άλλες εγκρίσεις της Διοίκησης. Είναι αξιοσημείωτο ότι, κατά τη διαβούλευση του σχεδίου νόμου, υπήρξαν ισχυρές αντιδράσεις από διάφορους φορείς, όπως από τον Σύλλογο Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ), το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης κ.ά. Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προωθεί, μεταξύ άλλων, την παραχώρηση χρήσης αιγιαλού, παραλίας, θαλάσσιου χώρου (συνεχόμενου ή παρακείμενου) ή του πυθμένα για την υλοποίηση στρατηγικής επένδυσης. Για όσες καταρτίζεται ΕΣΧΑΣΕ (Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων), η παραχώρηση στον φορέα της επένδυσης του δικαιώματος χρήσης θα επιτρέπεται μετά από την έκδοση των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ), ώστε οι ειδικότεροι όροι που θα καθορίζονται να περνούν από τον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Για τη χρήση του αιγιαλού, σύμφωνα με τα συγκεκριμένα ΠΔ θα εκδίδεται κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων των Υπουργείων Οικονομικών, Πολιτισμού, Ναυτιλίας και Τουρισμού, μετά από γνώμη του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και αφού προηγηθεί δημόσια διαβούλευση, αλλά μόνο για επτά ημέρες. Η απόφαση θα μπορεί να περιλαμβάνει και απλή χρήση αιγιαλού και παραλίας για την εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών των στρατηγικών επενδύσεων, θα καθορίζει τους λοιπούς όρους της παραχώρησης και θα τεκμηριώνει τους λόγους, για τους οποίους η παραχώρηση θεωρείται δημόσιας ωφέλειας. Επίσης, προστίθεται η δυνατότητα παραχώρησης της χρήσης αιγιαλού και παραλίας στις περιπτώσεις που προβλέπεται σε Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ), τα οποία κυρώνονται με ΠΔ. Για έργα στρατηγικών επενδύσεων για τα οποία γίνεται παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης αιγιαλού και παραλίας, καθώς και για λοιπά έργα για τα οποία δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία η λήψη άδειας λειτουργίας, οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις πραγματοποιούνται πλέον από κεντρικές υπηρεσίες. Αδειοδοτήσεις επενδύσεων σε Natura Για έργα στρατηγικών επενδύσεων σε παραλία και αιγιαλό, καθώς και λοιπά έργα για τα οποία δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία η λήψη άδειας λειτουργίας, τα οποία κατατάσσονται στην κατηγορία Β (δηλαδή έργα και δραστηριότητες τα οποία χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον), η υπαγωγή τους σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (Π.Π.Δ.), γίνεται, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, ως εξής: α) Αν το έργο ή η δραστηριότητα βρίσκεται ολόκληρη ή ένα μέρος της εντός περιοχής του δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura _ με εξαίρεση εάν βρίσκονται εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεως, εντός ορίων οικισμών ή σε οργανωμένους υποδοχείς παραγωγικών δραστηριοτήτων _, εκδίδεται απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για την υπαγωγή σε Π.Π.Δ. και η έκδοση πρόσθετων όρων, εάν από τη διαδικασία της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης προκύψει ότι ενδέχεται να κινδυνεύει η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής. β) σε κάθε άλλη περίπτωση εκδίδεται απόφαση υπαγωγής του έργου ή της δραστηριότητας σε Π.Π.Δ. με απόφαση της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙ.Π.Α.) του ΥΠΕΝ. Η υλοποίηση στρατηγικών επενδύσεων δεν επιτρέπεται μόνο στις ζώνες των Natura που χαρακτηρίζονται ως «απόλυτης προστασίας της φύσης». Για τις μεγάλες στρατηγικές επενδύσεις _ δηλαδή προϋπολογισμού άνω των 75.000.000 ευρώ ή άνω των 40.000.000 ευρώ που ταυτόχρονα δημιουργούν τουλάχιστον 75 νέες ετήσιες θέσεις εργασίας _ παρέχεται η δυνατότητα οριοθέτησης, διευθέτησης ή ακόμη και επανοριοθέτησης των ρεμάτων που βρίσκονται εντός της έκτασης όπου θα αναπτυχθεί το έργο. Επίσης, θα μπορεί να γίνεται και τμηματική οριοθέτηση. Όσο για την πράξη επικύρωσης του καθορισμού ή επανακαθορισμού των οριογραμμών και των έργων διευθέτησης του ρέματος, καθώς και των αναγκαίων έργων, αυτή θα εκδίδεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από εισήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού. Επενδύσεις εντός σχεδίου Για την πραγματοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων προωθούνται ρυθμίσεις που επιτρέπουν συγκεκριμένες και ειδικές παρεκκλίσεις από τους ισχύοντες όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής (σύμφωνα με τα εκάστοτε Χωροταξικά Πλαίσια και τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό). Αυτές οι παρεκκλίσεις θα καθορίζονται με ΠΔ, που θα εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ.) και έπειτα από την εκπόνηση μελέτης Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Θα αφορούν στις αποστάσεις των κτηρίων από τα όρια του οικοπέδου και στις αποστάσεις μεταξύ κτηρίων και άλλων εγκαταστάσεων, στον συντελεστή δόμησης, στην κάλυψη και στο ύψος. Αν οι ειδικές παρεκκλίσεις εμπίπτουν στα όρια αρχαιολογικού χώρου ή μνημείου θα απαιτείται προηγούμενη έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού. Όσον αφορά στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων δεν θα επιτρέπεται η αξιοποίηση όσων εμπίπτουν στο σύνολο τους σε οικότοπους προτεραιότητας, σε περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης και προστασίας της φύσης, σε πυρήνες εθνικών δρυμών, σε διατηρητέα μνημεία της φύσης, σε εθνικά πάρκα και σε υγρότοπους διεθνούς σημασίας.

Στο παρόν άρθρο φωτίζουμε τον τρόπο με τον οποίο διενεργείται η οριοθέτηση του αιγιαλού, σύμφωνα με τον νόμο, ήτοι βασικά τον Ν. 2971/2001, όπως πολλάκις τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα. Ορισμοί σύμφωνα με τον Ν. 2971/2001 «Αιγιαλός» είναι η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της. Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της Χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύμφωνα με τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του (άρθρο 1 παρ. 1 Ν. 2971/2001). Ο αιγιαλός τοποθετείται άρα στη στεριά. Ο αιγιαλός δεν δημιουργείται με σχετική πράξη της Πολιτείας, αλλά προκύπτει από φυσικά φαινόμενα, ήτοι τις μεγαλύτερες, αλλά συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων, για τη διαπίστωση δε του πραγματικού αυτού γεγονότος προβλέπεται σχετική διοικητική διαδικασία, άρα ο καθορισμός του ερείδεται σε αντικειμενικά στοιχεία. «Παραλία» είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό, σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 10, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού Καθορισμός ορίων αιγιαλού/παραλίας/παλαιού αιγιαλού Ο καθορισμός των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού γίνεται από Επιτροπή. Η οριογραμμή του αιγιαλού χαράσσεται με κόκκινο χρώμα στους έγχρωμους ορθοφωτοχάρτες ακριβείας με υψομετρική πληροφορία, κλίμακας τουλάχιστον 1:1000 και φωτοληψίας ετών 2008- 2009, που απεικονίζουν παράκτια ζώνη εύρους τουλάχιστον 300 μέτρων από την ακτογραμμή («υπόβαθρα»). Εκτός της δυνατότητας της αυτεπάγγελτης κίνησης της διαδικασίας, όποιος ενδιαφέρεται για τον καθορισμό αιγιαλού και παραλίας, απευθύνεται στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, η οποία μέσα σε πέντε (5) ημέρες από την υποβολή σχετικής αίτησης ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο αν έχει ήδη γίνει καθορισμός. Η Επιτροπή καθορίζει τις οριογραμμές του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού εντός μηνός από την εισαγωγή της υπόθεσης σε αυτήν και συντάσσει σχετική έκθεση. Η Επιτροπή καθορίζει την παλαιά θέση του αιγιαλού, που υπήρχε μέχρι το έτος 1884 αν υφίστανται κατοχές ιδιωτών, αλλά και προγενέστερα εάν δεν υφίστανται τέτοιες κατοχές, εφόσον η θέση του παλαιού αιγιαλού προκύπτει από ενδείξεις επί του εδάφους ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία εξαιρουμένων των μαρτυρικών καταθέσεων. Η νομολογία για τον καθορισμό ορίων Α) Ο αιγιαλός ως «δημόσια κτήση» Ήδη με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως 3 του προϊσχύοντος α.ν. 2344/1940 καθιερώθηκε διοικητική διαδικασία οριοθέτησης της δημόσιας κτήσης, που προέκυπτε από τη μετατόπιση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα. Ενόψει της φύσης του τμήματος αυτού της ξηράς, ως ανεπίδεκτου κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων όταν καταλαμβανόταν από τις αναβάσεις των χειμέριων κυμάτων, μετά την επέκταση των ορίων της ακτογραμμής προς τη θάλασσα αποτελούσε τμήμα της δημόσιας κτήσης. Λόγω του χαρακτήρα της αυτού η ως άνω διαδικασία μπορούσε κατ’ αρχήν να αναχθεί σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά το παρελθόν. Ο νομοθέτης, όμως, σταθμίζοντας τις επιπτώσεις του ως άνω καθορισμού σε διακατοχικές καταστάσεις που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν θέσπισε ένα χρονικό όριο μέχρι του οποίου μπορεί να ανατρέξει η διαπίστωση αυτή. Ειδικότερα, αν πριν από το έτος 1884 υπήρχαν κατοχές ιδιωτών στην έκταση μεταξύ του σημερινού και του παλαιού αιγιαλού, η Επιτροπή μπορούσε να αναχθεί μόνο μέχρι του χρόνου αυτού για να διαπιστώσει την θέση και τα όρια του παλαιού αιγιαλού. Η κρίση της Διοίκησης για τον χρόνο διαμόρφωσης του παλαιού αιγιαλού έπρεπε να στηρίζεται σε ενδείξεις τεκμηριωμένες επιστημονικά ή σε μαρτυρικές καταθέσεις (ΣτΕ 1992/2017). Β) Η αιτιολογία της απόφασης της αρμόδιας Επιτροπής Νόμιμο στοιχείο κρίσεως για τον καθορισμό της οριογραμμής του αιγιαλού αποτελούν οι διαπιστώσεις της Επιτροπής από επιτόπια επίσκεψη και αυτοψία και οι σχετικές εκτιμήσεις της για τη μορφολογία της ακτής, τη μορφολογία των συνεχόμενων με την ακτή εκτάσεων, το φυσικό όριο της βλάστησης και τη μορφολογία αυτού κατά τόπους, το γεγονός ότι στην περιοχή δεν εντοπίσθηκαν παράκτιοι φυσικοί πόροι, τα μετεωρολογικά στοιχεία της περιοχής, τη μορφολογία του πυθμένα, τον τομέα ανάπτυξης του κυματισμού σε σχέση με το μέτωπο της ακτής, τη μη ύπαρξη νόμιμων τεχνικών έργων, την ύπαρξη χωροταξικών κατευθύνσεων και χρήσεων γης που επηρεάζουν την παράκτια ζώνη, τη μη ύπαρξη καταγεγραμμένων δημοσίων κτημάτων σε άμεση γειτνίαση με την παράκτια ζώνη, τη μη ύπαρξη κτηματολογίου, την ύπαρξη ευπαθών οικοσυστημάτων και προστατευόμενων περιοχών. Κατόπιν τούτων, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και καθ’ ό μέρος πλήττει την ανέλεγκτη τεχνική κρίση της Διοίκησης ως απαράδεκτος, ο λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης είναι ελλιπής και αόριστη, διότι η ύπαρξη άμμου προέρχεται μόνον από τη διάβρωση εκ της αέναης κυματικής δράσης και όχι από την εναπόθεση φερτών υλών (ΣτΕ 1391/2016). Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/ Παναγιώτης Γαλάνης, Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, PhD, LLM [email protected] www.pgalanislaw.gr

Eληξε την Κυριακή η οκτάμηνη αναστολή που είχε δοθεί σε όλες τις κατεδαφίσεις σε αιγιαλούς και παραλίες. Οι κρατικές υπηρεσίες βρίσκονται σε στάση αναμονής, περιμένοντας ενημέρωση, ενώ κάποιες άλλες, όπως της Κρήτης, αποφάσισαν να επανεκκινήσουν τα προγράμματα που είχαν σταματήσει. Eντονη είναι ωστόσο η φημολογία για νέα αναστολή μέχρι την άνοιξη, με σκοπό να καταρτιστεί νομοθετική ρύθμιση που να διευκολύνει «προσωρινές» νομιμοποιήσεις επάνω στο κύμα. Τα προγράμματα «πάγωσαν» πριν από οκτώ μήνες με τροπολογία – Eντονη φημολογία για νέα αναστολή έως την άνοιξη. Η σχετική ρύθμιση συμπεριελήφθη τον Μάρτιο σε τροπολογία στον ν. 4782/21 και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις καθώς έθετε ανοιχτά ζήτημα νομιμοποίησης των παρανομιών σε αιγιαλούς και παραλίες, κάτι που απαγορεύεται από το Σύνταγμα. Οπως ανέφερε, «λόγω των περιοριστικών μέτρων για την ανάσχεση της διάδοσης του κορωνοϊού δεν έχει καταστεί δυνατή ή έχει καθυστερήσει η νομιμοποίηση των εν λόγω έργων», με αποτέλεσμα, αν κατεδαφιστούν τα αυθαίρετα, «η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη, κατά παράβαση των αρχών της επιείκειας και της χρηστής διοίκησης». Η αιτιολόγηση αυτή είναι βεβαίως παραπλανητική: σε όλες τις ρυθμίσεις για νομιμοποίηση αυθαιρέτων, οι αιγιαλοί, οι παραλίες κ.ο.κ. αποκλείονται εξ ορισμού. Περαιτέρω, οι παρανομίες –στην πλειονότητά τους από ξενοδοχεία, ταβέρνες και beach bar– έχουν τελεσιδικήσει. Το ενδιαφέρον είναι ότι η αναστολή επιβλήθηκε ένα έτος αφότου το υπουργείο Περιβάλλοντος είχε εξαγγείλει το μεγαλύτερο πρόγραμμα κατεδαφίσεων, ύψους 6,8 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο. Ως αποτέλεσμα οι αποκεντρωμένες διοικήσεις της χώρας (στις οποίες ανήκει η ευθύνη των κατεδαφίσεων σε δάση και αιγιαλούς) είχαν διαγωνισμούς «στον αέρα» ή είχαν ήδη ξεκινήσει να υλοποιούν πρωτόκολλα κατεδάφισης. Η οκτάμηνη αναστολή έληξε την Κυριακή. Ωστόσο οι περισσότερες υπηρεσίες με τις οποίες επικοινώνησε η «Κ» δεν είχαν ενημερωθεί αν θα επανεκκινήσουν τα προγράμματα κατεδαφίσεων ή θα σταματήσουν. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, η λήξη της προθεσμίας σημαίνει την επανέναρξη των κατεδαφίσεων. «Είχαμε ξεκινήσει με τις πρώτες κατεδαφίσεις στο Λασίθι τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο σταματήσαμε λόγω της αναστολής», λέει η συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Μαρία Κοζυράκη. «Εχουμε στη διάθεσή μας 1,1 εκατ. ευρώ για την εκτέλεση περίπου 100-120 πρωτοκόλλων κατεδάφισης στον αιγιαλό και στην παραλία και εφόσον έληξε η αναστολή οφείλουμε να επανεκκινήσουμε τις διαδικασίες». Πάντως, την περίοδο αυτή υπάρχει έντονη φημολογία ότι επίκειται ανανέωση της αναστολής μέχρι την άνοιξη, προκειμένου να προετοιμαστεί νομοθετική ρύθμιση για την «τακτοποίηση» μεγάλου αριθμού των παρανομιών αυτών. Στην κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει πολλές απόπειρες στο πρόσφατο παρελθόν, οι οποίες οδήγησαν στην εξαίρεση διαφόρων υπο-κατηγοριών (λ.χ. αυθαιρεσίες ξενοδοχείων που ανήκαν στον ΕΟΤ ή στο Δημόσιο, σε εταιρείες παραγωγής ενέργειας, κ.ο.κ.). Ωστόσο απόπειρες για γενικευμένες «τακτοποιήσεις» έπεσαν στο κενό λόγω αντιδράσεων και, φυσικά, του σοβαρού νομικού κωλύματος, καθώς ο αιγιαλός και η παραλία θεωρούνται από το Σύνταγμα κοινόχρηστο αγαθό και όχι απλά περιουσία του Δημοσίου. Η «Κ» επικοινώνησε με το υπουργείο Περιβάλλοντος, ζητώντας πληροφόρηση για το πώς θα προχωρήσει η πολιτεία στο θέμα. Από πλευράς υπουργείου αναφέρθηκε ότι δεν έχουν ακόμα ληφθεί αποφάσεις.

Εκδόθηκε η ΚΥΑ Αριθμ. 38609 ΕΞ 2023 με θέμα: Καθορισμός όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού. Η απόφαση προβλέπει: Άρθρο 1 Παραχώρηση δικαιώματος απλής χρήσης Η παραχώρηση του δικαιώματος της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001 (Α’ 285), όπως ισχύουν, γίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ή του κατά νόμο εξουσιοδοτημένου οργάνου, έναντι ανταλλάγματος, με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις ως άνω διατάξεις και την παρούσα απόφαση. Η εν λόγω παραχώρηση γίνεται υπό το πρίσμα της προστασίας των ακτών, και του οικοσυστήματος των παράκτιων ζωνών, με την προϋπόθεση ότι διασφαλίζονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ως άνω κοινόχρηστων χώρων και δεν παραβλάπτεται η κατά προορισμό χρήση του ως κοινόχρηστου αγαθού. Ειδικά για τις παραλίες και τις παρόχθιες ζώνες, το δικαίωμα απλής χρήσης παραχωρείται εφόσον έχει συντελεσθεί η προβλεπόμενη από τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, απαλλοτρίωση ή έχουν αυτές αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα τους με άλλο τρόπο. Ειδικότερα, η παραχώρηση της απλής χρήσης των χώρων αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας, που περιλαμβάνονται στον πίνακα του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ 1 «Πίνακας θέσεων ηλεκτρονικών δημοπρασιών, διενεργούμενες αποκλειστικά από τις Κτηματικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών» της παρούσας γίνεταιαποκλειστικά μέσω της διαδικασίας των ηλεκτρονικών δημοπρασιών, που διενεργείται από τις Κτηματικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. Η διαδικασία δημοπρασίας, οι γενικοί όροι και προϋποθέσεις της και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια ρυθμίζονται με την απόφαση του Υπουργού Οικονομικών της παρ. 2α του άρθρου 13 του ν. 2971/2001. Άρθρο 2 Σκοπός παραχώρησης Η παραχώρηση του δικαιώματος της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, γίνεται για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, ιδίως για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών, ξαπλωστρών και την λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτηρίου, με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001, όπως ισχύουν και την παρούσα απόφαση. Η άσκηση άλλων δραστηριοτήτων, που δεν προβλέπονται από τις ως άνω διατάξεις, επιφέρει τις κυρώσεις του άρθρου 15 της παρούσας, καθώς και τη λήψη όλων των προβλεπομένων από την κείμενη νομοθεσία μέτρων προστασίας των κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού. Άρθρο 3 Δικαιούχοι Παραχώρησης δικαιώματος απλής χρήσης Δικαιούχοι του παραχωρούμενου δικαιώματος της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού είναι: Α) Οι Δήμοι, στην χωρική αρμοδιότητα των οποίων βρίσκονται οι ως άνω κοινόχρηστοι χώροι, με δικαίωμα περαιτέρω παραχώρησης, έναντι ανταλλάγματος, με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001, όπως ισχύουν και την παρούσα απόφαση σε: 1. Υφιστάμενες δημοτικές ανώνυμες εταιρείες του άρθρου 266 του ν. 3463/2006 (11 Α’), εφόσον περιλαμβάνεται στους σκοπούς της, για ιδία χρήση και χωρίς δικαίωμα περαιτέρω παραχώρησης, 2. Κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις(camping), κέντρα αναψυχής, εκμεταλλευτές αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου αναψυκτηρίου (καντίνες), 3. Ναυταθλητικά σωματεία αναγνωρισμένα από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον προβλέπεται από το καταστατικό τους η άσκηση δραστηριοτήτων, που είναι συναφείς με την εξυπηρέτηση των λουομένων και την αναψυχή του κοινού, 4. Επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Γενικού Κανονισμού Λιμένα υπ’ αρ. 20/1999 και 5. Επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ομπρελών και ξαπλωστρών. Β) Οι Κτηματικές Υπηρεσίες είναι αποκλειστικά αρμόδιες για την παραχώρηση απλής χρήσης των χώρων αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας, που περιλαμβάνονται στον πίνακα του Παραρτήματος 1 «Πίνακας θέσεων ηλεκτρονικών δημοπρασιών, διενεργούμενες αποκλειστικά από τις Κτηματικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών» της παρούσας, η οποία γίνεται έναντι ανταλλάγματος, αποκλειστικά τηρουμένης της διαδικασίας των ηλεκτρονικών δημοπρασιών, σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργού Οικονομικών της παρ. 2α του άρθρου 13 του ν. 2971/2001. Μετά την λήξη του 1ου εξαμήνου (Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος, Απρίλιος, Μάιος και Ιούνιος) εκάστου έτους, σύμφωνα με το άρθρο 6 της παρούσας οι Κτηματικές Υπηρεσίες είναι αποκλειστικά αρμόδιες για παραχώρηση του δικαιώματος της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, έναντι ανταλλάγματος, με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001, όπως ισχύουν και την παρούσα απόφαση σε: 1. Υφιστάμενες δημοτικές ανώνυμες εταιρίες του άρθρου 266 του ν. 3463/2006 (Α’ 11), εφόσον περιλαμβάνεται στους σκοπούς της για ιδία χρήση και χωρίς δικαίωμα περαιτέρω παραχώρησης, 2. Κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping),κέντρα αναψυχής, εκμεταλλευτές αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου αναψυκτηρίου (καντίνες), 3. Ναυταθλητικά σωματεία αναγνωρισμένα από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον προβλέπεται από το καταστατικό τους η άσκηση δραστηριοτήτων, που είναι συναφείς με την εξυπηρέτηση των λουομένων και την αναψυχή του κοινού, 4. Επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Γενικού Κανονισμού Λιμένα υπ’ αρ. 20/1999, όπως ισχύει και 5. Επιχειρήσεις εκμετάλλευσης ομπρελών και ξαπλωστρών. Οι ως άνω επιχειρήσεις θα πρέπει υποχρεωτικά να διαθέτουν: α) άδεια λειτουργίας /γνωστοποίηση λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, κατά περίπτωση. Εξαιρούνται της παρούσας ρύθμισης νέοι εκμεταλλευτές αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου αναψυκτηρίου (καντίνες), οι οποίοι οφείλουν να προσκομίζουν την σχετική άδεια λειτουργίας /γνωστοποίηση λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης. Σε περίπτωση μη τήρησης της ως άνω προθεσμίας η σύμβαση παραχώρησης ανακαλείται αυτοδίκαια, β) έναρξη δραστηριότητας στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. επιχείρησης υπαγόμενης στις επιτρεπτές από τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, χρήσεις, προκειμένου να της επιτραπεί η παραχώρηση των χώρων του άρθρου 1 της παρούσας και γ) πιστοποιητικό περί μη οφειλής στον οικείο δήμο. Τα παραπάνω υποβαλλόμενα δικαιολογητικά επισυνάπτονται στην σύμβαση παραχώρησης. Άρθρο 4 Τρόπος και Είδος σύμβασης παραχώρησης απλής χρήσης Κάθε παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, διενεργείται απευθείας ή με δημοπρασία, σύμφωνα με τους όρους, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία, που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 13 και 15 του ν. 2971/2001, όπως ισχύουν και την παρούσα απόφαση. Συγκεκριμένα: 1. Παραχώρηση απλής χρήσης κατόπιν διενέργειας πλειοδοτικής δημοπρασίας (μη όμοροι). Δικαιούμενοι την παραχώρηση απλής χρήσης με δημοπρασία, είτε αυτή διενεργείται μέσω του Δήμου είτε μέσω των Κτηματικών Υπηρεσιών, είναι οι εκμεταλλευτές αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου αναψυκτηρίου (καντίνες), οι εκμεταλλευτές ομπρελών και ξαπλωστρών, καθώς και οι μη όμορες του αιγιαλού επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής. Στην περίπτωση που η δημοπρασία διενεργείται μέσω των Δήμων, εντός των χρονικών διαστημάτων, που προβλέπονται στην παρούσα, εφαρμόζονται οι περί δημοπρασιών διατάξεις. Για τις περιπτώσεις που η δημοπρασία διενεργείται μέσω των Κτηματικών Υπηρεσιών ακολουθείται η διαδικασία που προβλέπεται στην απόφαση της παρ. 2α του άρθρου 13 του ν. 2971/2001. Ως τιμή εκκίνησης της δημοπρασίας ορίζεται το αντάλλαγμα, που αναφέρεται στο άρθρο 16 Α του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, ή με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 42 του ν. 4607/2019. Σε περίπτωση επανάληψης της δημοπρασίας λόγω έκπτωσης του πλειοδότη, η τιμή εκκίνησης δεν μπορεί να είναι μικρότερη του πενήντα τοις εκατό (50%) του ανταλλάγματος που κατακυρώθηκε στην αρχική δημοπρασία και πάντως όχι μικρότερη του ανταλλάγματος των διατάξεων του άρθρου 16Α του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, ή των διατάξεων της παρ. 6 του άρθρου 42 του ν. 4607/2019, ο δε αρχικός υπερθεματιστής, ο/η σύζυγος αυτού και οι συγγενείς του εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι και του δεύτερου βαθμού, καθώς και οι εταιρείες στις οποίες συμμετέχουν όλοι οι παραπάνω, αποκλείονται από τη δημοπρασία. Ο σχετικός έλεγχος γίνεται με κάθε πρόσφορο μέσο. Η διάρκεια της διά δημοπρασίας παραχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει την διάρκεια ισχύος της παρούσας απόφασης. 2. Απευθείας παραχώρηση απλής χρήσης (όμοροι). Δικαιούμενοι την παραχώρηση απλής χρήσης χωρίς δημοπρασία, είτε αυτή διενεργείται μέσω του Δήμου είτε μέσω των Κτηματικών Υπηρεσιών, είναι: Α. Κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping), κέντρα αναψυχής, ναυταθλητικά σωματεία αναγνωρισμένα από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, καθώς και επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής, εφόσον είναι όμοροι του αιγιαλού, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις των διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει. Στους έχοντες το ως άνω δικαίωμα να αιτηθούν την παραχώρηση απευθείας, ως όμοροι η δυνατότητα αυτή παρέχεται κατά προτεραιότητα έναντι οποιουδήποτε άλλου, κατά τα οριζόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία και στην παρούσα. Β. Οι δημοτικές επιχειρήσεις του άρθρου 266 του ν. 3463/2006 (Α’ 11), μετά την ολοκλήρωση των μισθώσεων λόγω ομορότητας. Ο χώρος που δύναται να παραχωρηθεί οριοθετείται από τις δύο νοητές γραμμές που άγονται από τα όρια του χώρου που νομίμως δραστηριοποιείται η επιχείρηση και βαίνουν κάθετα στην ακτογραμμή. Οι άλλες δύο πλευρές οριοθετούνται από την γραμμή αιγιαλού ή παραλίας (κοινόχρηστη) και την παράλληλη των πέντε (5) μέτρων από την ακτογραμμή. Η διάρκεια της απευθείας παραχώρησης σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει την διάρκεια ισχύος της παρούσας απόφασης. Δείτε αναλυτικά το ΦΕΚ: ΚΥΑ-38609-ΕΞ-2023-10.03.2023-ΦΕΚ-1432-10.03.2023-τεύχος-Β.pdf

Εκδόθηκε η με αριθμ. 182896 ΕΞ 2022 ΦΕΚ 6493/Β'/17.12.2022 Υ.Α. με θέμα: Ρύθμιση θεμάτων λειτουργίας της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Χάραξης των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού. Έργο της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Χάραξης των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού της περ. α της παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 2971/2001 (Α’ 285) 1. 'Εργο της Δευτεροβάθμιας Επιτροπή Χάραξης των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού της περ. α της παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 2971/2001, αποτελεί η εξέταση της ενδικοφανούς προσφυγής που προβλέπεται από την περ. γ της παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 2971/2001 και η οποία ασκείται σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 7Α του ν. 2971/2001, κατά της απόφασης επανακαθορισμού της οριογραμμής αιγιαλού, παραλίας και παλαιού αιγιαλού της παρ. 1 του ίδιου άρθρου. Η Επιτροπή εξετάζει την ενδικοφανή προσφυγή και την προσβαλλόμενη απόφαση επανακαθορισμού, ως προς τη νομική και ουσιαστική της ορθότητα και με αιτιολογημένη απόφαση, απορρίπτει την προσφυγή ή τροποποιεί την προσβαλλόμενη απόφαση επανακαθορισμού, ή την ακυρώνει εν όλω ή εν μέρει, η Επιτροπή δύναται να εξετάζει την ορθή αποτύπωση, στην απόφαση επανακαθορισμού, των ορίων του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού, σύμφωνα με το νόμο και τα πραγματικά δεδομένα που λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό, όπως ενδεικτικά οι φυσικές και λοιπές ενδείξεις που επηρεάζουν το πλάτος του αιγιαλού, η ύπαρξη βλάστησης, τα μετεωρολογικά στοιχεία της περιοχής, η μορφολογία του πυθμένα, ο τομέας ανάπτυξης κυματισμού σε σχέση με το μέτωπο της ακτής, τα βάθη της θάλασσας. Η Επιτροπή εξετάζει τους νομικούς και ουσιαστικούς ισχυρισμούς του προσφεύγοντος, τα έγγραφα που υποβάλλονται ενώπιόν της, καθώς και τα έγγραφα που αποτελούν στοιχεία του φακέλου της ενδικοφανούς προσφυγής, τα έγγραφα και τις τυχόν γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, τις εκθέσεις αυτοψίας, τα διαγράμματα και τυχόν υπόβαθρα ορθοφωτοχάρτη που ελήφθησαν υπόψη κατά την έκδοση της απόφασης επανακαθορισμού και δύναται να αναθέτει, εάν το κρίνει αναγκαίο, τη διενέργεια έκθεσης αυτοψίας στην κατά τόπο αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, από την οποία μπορεί να ζητά συνδρομή και τη χορήγηση κάθε αναγκαίου στοιχείου και εγγράφου, για τη διαμόρφωση της κρίσης της, όποτε το κρίνει σκόπιμο, ή να ζητά το διορισμό πραγματογνώμονα για τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης. 2. Κατόπιν απόφασης της Επιτροπής, η οποία λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών, ο φάκελος της ενδικοφανούς προσφυγής δύναται να αποστέλλεται προς παροχή διευκρινίσεων ή τυχόν συμπληρώσεων προς την Επιτροπή επανακαθορισμού αιγιαλού, παραλίας και παλαιού αιγιαλού του άρθρου 7Α του ν. 2971/2001 που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση ή την κατά τόπον αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία. 3. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση της Επιτροπής εκδίδεται εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την περιέλευση σ’ αυτήν του φακέλου της ενδικοφανούς προσφυγής, με πλήρη στοιχεία από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, τοιχοκολλάται στο Κατάστημα του οικείου Δήμου, αναρτάται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών και κοινοποιείται στον προσφεύγοντα, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 84 του Κ.Ε.Δ.Ε., εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την έκδοσή της. Απόφαση-Υπ.-Οικ.-182896-ΕΞ-2022-13.12.2022-ΦΕΚ-6493-17.12.2022-τεύχος-Β.pdf

Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι οι έντονες πιέσεις που δέχεται ο νησιωτικός και γενικά ο παράκτιος χώρος από την άναρχη δόμηση και την καταπάτηση με αυθαίρετες κατασκευές (τοιχία, σκάλες, περιφράξεις κ.άλ.) της ζώνης αιγιαλού. Για τη δόμηση των παραλιακών ακινήτων απαραίτητη προϋπόθεση είναι η χάραξη του αιγιαλού και παραλίας, που είναι μία επίπονη διαδικασία, κυρίως γιατί θίγει δικαιώματα ιδιωτών. Το κράτος για να βάλει μία τάξη στον δημόσιο χώρο προχώρησε στην ηλεκτρονική χάραξη της Προσωρινής Οριογραμμής Αιγιαλού επί των ψηφιακών χαρτών του Κτηματολογίου (έτους 2007-2009) για όλη τη χώρα. Oλες λοιπόν οι οριοθετήσεις, μαζί με τις παλαιότερες (που ψηφιοποιούνται) καθώς και την νέες που προκύπτουν από επαναχάραξη «ανεβαίνουν» σε έναν ενιαίο ψηφιακό χάρτη στη ηλεκτρονική διεύθυνση https://www1.gsis.gr/gspp/dhpe/publicgis/faces/homeShore, του Υπουργείου Οικονομικών και κάθε ενδιαφέρομενος μπορεί να δει πού είναι ο αιγιαλός σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Τι είναι αιγιαλός και τι παραλία; «Αιγιαλός» είναι η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις µεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυµάτων της. Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύµφωνα µε τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του. «Παραλία» είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς µε τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού. Το πλάτος της παραλίας καθορίζεται σε τουλάχιστον τριάντα (30) και μέχρι πενήντα (50) μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού. Πολλές φορές γίνεται χάραξη αιγιαλού και παλαιού αιγιαλού. Γιατί υπάρχουν και νέος και παλιός αιγιαλός; «Παλαιός αιγιαλός» είναι η ζώνη ξηράς η οποία προκύπτει από τη μετακίνηση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα, οφείλεται σε φυσικές προσχώσεις ή νόμιμα τεχνικά έργα και προσδιορίζεται από τη νέα γραμμή αιγιαλού και το όριο του παλαιότερα υφιστάμενου αιγιαλού. Ο παλαιός αιγιαλός ανήκει στη δημόσια κτήση, είναι ανεπίδεκτα κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων και καταγράφεται ως πράγμα κοινόχρηστο, που ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται. Σε περιπτώσεις καθορισμού ή επανακαθορισμού του παλαιού αιγιαλού, οι ιδιοκτησίες ιδιωτών που αποκτήθηκαν προ του έτους 1884 προστατεύονται και βρίσκονται εκτός των ορίων του αιγιαλού. Συνεπώς, δεν καθίστανται δημόσιο κτήμα. Σε ποιον ανήκουν ο αιγιαλός και η παραλία; Ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δηµόσιο, το οποίο έχει υποχρέωση να τα προστατεύει και να τα διαχειρίζεται. Κύριος προορισµός των κοινοχρήστων πραγµάτων είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού προς αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς µε τη θάλασσα. Με απόφαση του υπουργού Οικονοµικών, επιτρέπεται η εξαίρεση τµηµάτων των κοινοχρήστων πραγµάτων από την κοινή χρήση, αποκλειστικά και µόνο για την εξυπηρέτηση επιτακτικού δηµοσίου συµφέροντος που αφορά στη δηµόσια ασφάλεια, την υγεία και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Επιτρέπεται, επίσης, η παραχώρηση των πραγµάτων αυτών µόνο κατά χρήση. Απαγορεύεται η κατασκευή κτισµάτων και εν γένει η τοποθέτηση κατασκευασµάτων στον αιγιαλό και την παραλία. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται µόνο η εκτέλεση έργων για την επιδίωξη των σκοπών του κοινόχρηστου χαρακτήρα, καθώς και για τη διευκόλυνση πρόσβασης στους χώρους αυτούς ατόµων µε ειδικές ανάγκες (ΑµεΑ). Αν µεταξύ αιγιαλού και δηµόσιας οδού, παρεμβάλλεται ιδιωτικό ακίνητο, πρέπει να υπάρχει ελεύθερη δίοδος για την ακώλυτη και ασφαλή πρόσβαση στον αιγιαλό από τη δηµόσια οδό, σύµφωνα µε την πολεοδοµική νοµοθεσία. Η παραλία όπως και ο αιγιαλός ανήκει στην κατηγορία των κοινοχρήστων πραγµάτων, µε µόνη διαφορά ότι η παραλία δεν είναι δηµιούργηµα της φύσης όπως ο αιγιαλός, αλλά προϊόν πολιτειακής πράξης και δηµιουργείται µε διοικητική πράξη. Αυτό σηµαίνει ότι η παραλία για να αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της και να περιέλθει στην κυριότητα του Ελληνικού ∆ηµοσίου είναι απαραίτητη η κίνηση και ολοκλήρωση της απαλλοτριωτικής διαδικασίας. Δηλαδή, μεταβιβάζεται και η ζώνη παραλίας; Ναι, μεταβιβάζεται με τις εξής προϋποθέσεις: 1) Να μην έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση 2) Να μην έχει παραχωρηθεί σε Κοινή Χρήση με την έκδοση οικοδομικής άδειας στο ακίνητο 3) Να περιγράφεται στο τοπογραφικό που θα συνοδεύει το συμβόλαιο ως τμήμα ρυμοτομούμενο για το οποίο δεν έχει συνταχθεί πράξη αναλογισμού από τον αρμόδιο δήμο. 4) Το εμβαδό της ζώνης παραλίας αφαιρείται από την τελική ιδιοκτησία και δεν προσμετράται για την αρτιότητα και την οικοδομησιμότητα αυτής. Πώς καθορίζεται η παραλία, όταν βρίσκονται σπίτια, καταστήματα και άλλα κτίρια κοντά στον αιγιαλό; Σε αυτήν την περίπτωση η οριογραμμή της παραλίας λαμβάνει υπόψη της την υφιστάμενη γραμμή δόμησης και ανάλογα καθορίζεται και η γραμμή παραλίας π.χ. αν υπάρχει σχέδιο πόλης στην περιοχή ή είναι εντός οικισμού τα κτίρια ή διατηρητέα κλπ. Συγκεκριμένα: 1) Όπου υφίσταται σχέδιο πόλεως, η οριογραμμή της παραλίας δεν μπορεί να υπερβεί την εγκεκριμένη γραμμή δόμησης. 2) Σε παραδοσιακούς οικισμούς η οριογραμμή της παραλίας δεν μπορεί να υπερβεί τη γραμμή δόμησης, όπως αυτή νομίμως έχει διαμορφωθεί. Η γραμμή δόμησης προσδιορίζεται από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Χωροταξίας (ΔΙΠΕΧΩ) της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας. 3) Σε πόλεις και οικισμούς που δημιουργήθηκαν πριν από το έτος 1923 ή έχουν πληθυσμό κάτω από 2.000 κατοίκους και στους οποίους δεν υπάρχει εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, η οριογραμμή της παραλίας δεν μπορεί να υπερβεί τη διαμορφωμένη γραμμή δόμησης, όπως αυτή νομίμως έχει διαμορφωθεί. Η γραμμή δόμησης προσδιορίζεται από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Χωροταξίας (ΔΙΠΕΧΩ) της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας. 4) Κατά την έγκριση ή επέκταση σχεδίων πόλεων η γραμμή δόμησης σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει την οριογραμμή της παραλίας με την επιφύλαξη των περιπτώσεων, που αφορούν παραδοσιακούς οικισμούς ή διατηρητέα κτίσματα και κατασκευές. 5) Σε περιοχές εκτός σχεδίου εξαιρούνται από τη ζώνη παραλίας τα χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα κτίσματα ή κατασκευές. Υπάρχει υψομετρική διαφορά πολλών μέτρων από η γραμμή αιγιαλού. Γιατί να είναι η ζώνη παραλίας 30 μέτρα; Μπορεί να γίνει μικρότερη; Ναι. Η επιτροπή καθορισμού αιγιαλού και παραλίας , δύναται να καθορίσει μικρότερο πλάτος παραλίας, μετά από αιτιολογημένη κρίση, λαμβάνοντας υπόψη, ιδίως, τα ειδικότερα γεωμορφολογικά στοιχεία και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της περιοχής. Μπορώ να νομιμοποιήσω το σπίτι μου σε παραλία; Ναι, μπορεί να γίνει τακτοποίηση αυθαιρέτου εντός της ζώνης παραλίας, αρκεί να κατασκευάστηκε το κτίσμα πριν τη δημοσίευση της χάραξης του αιγιαλού στην εφημερίδα της κυβερνήσεως. Πολλές βίλες και επιχειρήσεις έχουν κάνει την παραλία ιδιωτική και πολλές φορές την περιφράζουν. Επιτρέπεται; Οχι, δεν επιτρέπεται. Η παραλία είναι κοινόχρηστος χώρος, αλλά εντούτοις πολλές φορές καταπατείται και ανοικοδομείται, λόγω της έλλειψης ελέγχου των αρμοδίων υπηρεσιών, π.χ. κτηματική υπηρεσία, πολεοδομία. Επίσης κατάχρηση γίνεται και από επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις παραλίες (εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, κέντρα διασκέδασης), για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων ή εγκατάσταση άλλων, φορητών ή μόνιμων κατασκευών (π.χ. ζαρντινιέρες, πέργκολες, εξέδρες, μεγάλες ομπρέλες που εδράζονται με μπετό στο έδαφος, τέντες κ.λπ.) χωρίς καμία άδεια από την αρμόδια αρχή. Οι περισσότερες όμως επιχειρήσεις αναπτύσσονται καταχρηστικά σε πολλαπλάσιο χώρο από αυτόν που τους έχει παραχωρηθεί, τοποθετώντας πολλές μόνιμες κατασκευές. Σε τι απόσταση τοποθετώ το σπίτι μου από τη θάλασσα για να κτίσω; Κατ’ αρχάς για να δομηθεί ένα παραλιακό ακίνητο απαιτείται χάραξη ζώνης παραλίας γιατί η καθορισμένη γραμμή παραλίας ορίζει το όριο της ιδιοκτησίας του γηπέδου. Σε περίπτωση σχεδίου πόλης η γραμμή παραλίας είναι συνήθως και η ρυμοτομική γραμμή. Στις εκτός σχεδίου περιοχές και εκτός οικισμού, το κτίσμα τοποθετείται τουλάχιστον 30 μέτρα αν η παραλία ορισθεί στα 0 μ. από τον αιγιαλό (0 + 30) μέχρι 65 μέτρα αν η παραλία ορισθεί στα 50 μ. από τον αιγιαλό (50 + 15 ( Δ)). Σε περίπτωση που η απόσταση γραμμής παραλίας από την γραμμή αιγιαλού είναι 10 μ. το κτίριο τοποθετείται στα 20 μ. από τη γραμμή παραλίας. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού [email protected]

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β’ 1952 – 19/04/2022, η υπ’ Αριθμ. 49552 ΕΞ 2022 – 12/04/2022 Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών – Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Εσωτερικών, με τίτλο: “Τροποποίηση της υπό στοιχεία 47458 ΕΞ 2020/15-05-2020 κοινής υπουργικής απόφασης περί καθορισμού όρων, προϋποθέσεων, τεχνικών θεμάτων, αναγκαίων λεπτομερειών και διαδικασίας για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών, όπως αυτή τροποποιήθηκε με τις υπό στοιχεία 56468ΕΞ2020/05-06-2020, 66404ΕΞ2020/29-06-2020, 77616ΕΞ2020/16-07-2020, 51872 ΕΞ 2021/28-04-2021 και 78157 ΕΞ 2021/30-06-2021, όμοιες.”. Συγκεκριμένα, στην ΚΥΑ ορίζονται τα εξής: Οι Δήμοι, στη χωρική τους αρμοδιότητα, θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τόσο τις απευθείας μισθώσεις έκτασης αιγιαλού και παραλίας, όσο και τις μισθώσεις μέσω Δημοπρασιών έως τις 29/07/2022. Από 01/08/2022 έως 31/08/2022, οι μισθώσεις παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, θα διενεργούνται αποκλειστικά από τις αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες. Οι Δήμοι οφείλουν να αποστείλουν όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις, για τις οποίες δεν έχει συνταχθεί σύμβαση παραχώρησης μέχρι τις 29/07/2022 από αυτούς, στις αρμόδιες κατά χώρο Κτηματικές Υπηρεσίες, έως τις 05/08/2022. Για το έτος 2022, το ύψος του καταβαλλόμενου ανταλλάγματος καθορίζεται σε ποσοστό εξήντα πέντε τοις εκατό (65%) του υπολογισθέντος ανταλλάγματος. Ειδικά για το έτος 2022, στην περίπτωση κατά την οποία, είτε οι ίδιοι οι Δήμοι είτε οι υφιστάμενες δημοτικές Ανώνυμες Εταιρείες τους, στις οποίες έχουν μεταβιβάσει το εν λόγω δικαίωμα παραχώρησης, χρησιμοποιούν τους παραχωρηθέντες κοινόχρηστους χώρους, το αντάλλαγμα υπέρ του Δημοσίου ορίζεται σε ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) επί των ακαθάριστων Εσόδων, από την άσκηση των δραστηριοτήτων του σκοπού της παραχώρησης, όπως αυτά προκύπτουν από τους ισολογισμούς τους και απαγορεύεται η καταβολή οποιουδήποτε ανταλλάγματος προς τους Δήμους. Παραχώρηση Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας 2022 ΦΕΚ 1952-Β-19.04.2022.pdf