Αναζήτηση στην κοινότητα

Τα αποτελέσματα χιλιάδων μετρήσεων ηλεκτρομαγνητικών πεδίων τώρα και στην οθόνη του κινητού μας! Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) παρουσιάζει τη νέα εφαρμογή ‘e-κεραίες’ για κινητά τηλέφωνα και συσκευές με στόχο την αξιόπιστη ενημέρωση για τις μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε κεραίες. Πρόκειται για μια εύχρηστη εφαρμογή με την οποία με την οποία ο χρήστης μπορεί να αναζητήσει τα αποτελέσματα των μετρήσεων που έχουν γίνει σε σταθμούς κεραιών. Πώς; ενεργοποιώντας τη δυνατότητα εύρεσης τοποθεσίας στη συσκευή, ο χρήστης μπορεί να δει τις μετρήσεις στις κεραίες γύρω από το σημείο όπου βρίσκεται, μετακινώντας την πινέζα και κάνοντας κλικ σε οποιοδήποτε σημείο του χάρτη ή συμπληρώνοντας στη φόρμα αναζήτησης την Περιφέρεια, την Περιφερειακή ενότητα και τον Δήμο ή τον ταχυδρομικό κωδικό, ο χρήστης μπορεί να δει τις μετρήσεις στην περιοχή της επιλογής του. Η εφαρμογή, η βάση δεδομένων της οποίας είναι διαθέσιμη και στους ιστότοπους eeae.gr και gov.gr, περιλαμβάνει μετρήσεις από το έτος 2008 έως σήμερα και ανανεώνεται συστηματικά με την καταχώριση κάθε νέας μέτρησης. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται σε διαγράμματα σε σύγκριση με τα ισχύοντα όρια ασφαλούς έκθεσης. Φωτογραφικό υλικό, σημεία μετρήσεων και ειδικότερες πληροφορίες για κάθε κεραία είναι επίσης διαθέσιμα στους χρήστες. Με την εφαρμογή ‘e-κεραίες’ η ενημέρωση για την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία γίνεται πιο εύκολη από ποτέ! Οι χρήστες της εφαρμογής μπορούν να: ενημερωθούν για τις κεραίες, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, και την έκθεση σε αυτά, μέσω επεξηγηματικών άρθρων, έχουν πρόσβαση στο Εθνικό Παρατηρητήριο Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων, μέσω του οποίου παρουσιάζονται σε πραγματικό χρόνο (on-line) τα επίπεδα της ακτινοβολίας σε όλη τη χώρα, υποβάλλουν στην ΕΕΑΕ οποιοδήποτε ερώτημα σχετικά με την εφαρμογή ή τις μετρήσεις. Η εφαρμογή υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «ΑΥΡΑ» - «Αξιολόγηση των δραστηριοτήτων σε εθνικό επίπεδο για την προστασία από τις ιοντίζουσες και τις μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες - Δράσεις ευαισθητοποίησης» (Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, Δράση Στρατηγικής Ανάπτυξης Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης). Περισσότερες πληροφορίες για την εφαρμογή θα δείτε στη σελίδα www.ekeraies.gr Η εφαρμογή ‘e-κεραίες’ είναι διαθέσιμη σε iOS και Android. Κατεβάστε την εφαρμογή και κάντε κλικ στις μετρήσεις! Δείτε επίσης το σχετικό δελτίο τύπου της ΕΕΑΕ.

Τον κώδωνα του κινδύνου για τα αρνητικά συμπτώματα στην υγεία από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, κρούουν ειδικοί και τονίζουν την ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας με ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά, προτείνοντας αλλαγή των εθνικών ορίων έκθεσης. Τη συζήτηση για το θέμα άνοιξε ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, διοργανώνοντας ημερίδα, υπό την αιγίδα της ΚΕΔΕ, με θέμα «Μη Ιονίζουσα Ακτινοβολία και οι Πιθανές Επιπτώσεις της στην Υγεία». Σύμφωνα με τους ομιλητές, τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος NTP (National Toxicology Program) που δημοσιεύτηκαν το 2016, -στo οποίο αναφέρεται αύξηση εγκεφαλικών όγκων και σβαννωμάτων καρδιάς σε πειραματόζωα-, η αυξανόμενη συμπτωματολογία Ηλεκτρικής Υπερευαισθησίας, σε σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, από την έκθεσή του στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, η μεγάλη άνοδος του αυτισμού, καθώς και η πρωτοβουλία αρκετών κρατών να μειώσουν δραστικά τα επιτρεπτά όρια ακτινοβολίας ( Ιταλία, Ελβετία, Ρωσία, Πολωνία, Βουλγαρία, Σλοβενία), επιτάσσουν μια πιο προσεκτική και ενδελεχή εξέταση των επιπτώσεων από την κατάχρηση της ασύρματης επικοινωνίας. Στο πλαίσιο της ημερίδας, ο Δρ. Θεόδωρος Μέτσης, Μηχανολόγος Ηλεκτρολόγος, Μηχανικός Περιβάλλοντος, ανέφερε ότι ερευνητικά ιδρύματα, ακαδημαϊκοί και αξιόλογοι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα επίπεδα ακτινοβολίας που καταγράφονται σήμερα, μέσα στον αστικό ιστό δεν είναι ασφαλή και πρόσθεσε ότι νέες εφαρμογές, όπως η τεχνολογία του 5G και οι έξυπνοι μετρητές που θα αντικαταστήσουν τους αναλογικούς μετρητές της ΔΕΗ, θα αυξήσουν την ακτινοβολία και θα επηρεάσουν την καθημερινότητα μας. «Οι επιδράσεις στην υγεία, από τις ακτινοβολίες της ασύρματης τεχνολογίας, περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο, για εμφάνιση καρκίνου, κυτταρικού στρες, αύξηση των επιβλαβών ελεύθερων ριζών, γενετικές βλάβες δομικές και λειτουργικές αλλαγές του αναπαραγωγικού συστήματος ,διαταραχές των λειτουργιών μάθησης και μνήμης. Επίσης άμεσες επιπτώσεις με το μορφή πονοκεφάλων, έλλειψης συγκέντρωσης, αϋπνίες, διαταραχές μνήμης, μείωση ανοσοποιητικού συστήματος αλλεργίες κ.τ.λ. αποτελούν καθημερινά συμπτώματα, στους διαμένοντας πλησίον των κεραιών», ανέφερε Λουκάς Μαργαρίτης, καθηγητής Ραδιοβιολογίας, τμήμα Βιολογίας ΕΚΠΑ. «Η πολιτεία οφείλει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, για να προστατέψει τους πολίτες ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων χωρών, όπου το πλαίσιο έχει γίνει πιο αυστηρό» σχολίασε ο πρόεδρος του ΙΣΑ Γιώργος Πατούλης, προσθέτοντας παράλληλα ότι «και ο κάθε χρήστης αυτών των συσκευών πρέπει να σέβεται τους κανόνες προστασίας και να μην κάνει κατάχρηση». Κανόνες ασφαλούς χρήσης της ασύρματης επικοινωνίας Χρησιμοποίησε το κινητό τηλέφωνο λογικά και για σύντομα τηλεφωνήματα. Παιδιά κάτω των 12 ετών καλό είναι να μην χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα. Μην βάζεις το κινητό σε επαφή με το κεφάλι σου. Μην κάνεις χρήση κινητού στο αυτοκίνητο, τρένο, αεροπλάνο ή ανελκυστήρα. Μην κάνεις χρήση κινητού όταν υπάρχουν μικρά παιδιά, ή έγκυες γυναίκες γύρω σου. Κράτησε το κινητό μακριά από το σώμα σου. Όταν κάνεις χρήση κινητού, κράτα απόσταση από άλλους. Μην τοποθετείς το κινητό στην τσέπη σου. Την νύχτα κλείνε πάντα το κινητό σου και απενεργοποίησε το Wi Fi. Μην παίζεις παιχνίδια στο κινητό τηλέφωνο on-line, βάλτο σε airplane mode Ασύρματα LAN (Wi FI) μπορούν να σε εκθέσουν σε ακτινοβολία μικροκυμάτων. Περιόρισε το Wi Fi και κάνε χρήση σταθερής - ενσύρματης σύνδεσης. Όταν το σήμα που δέχεσαι είναι κακό μην τηλεφωνείς. Αν έχεις πρόσβαση σε σταθερή γραμμή, κάνε χρήση αυτής κατά προτεραιότητα Απενεργοποίησε επιλογές Wi Fi, Bluetooth, και Data, όταν δεν χρησιμοποιούνται Σύμφωνα με τους ομιλητές πολλές επιστημονικές μελέτες και πορίσματα Ιδρυμάτων συστήνουν πιο προσεκτική και ελεγχόμενη έκθεση στην ακτινοβολία και προτείνουν μεταξύ άλλων τα εξής: Να αναθεωρηθεί η νομοθεσία και να τροποποιηθούν τα όρια έκθεσης, με βάση τα νέα βιολογικά δεδομένα, κατά το πρότυπο άλλων χωρών. Να ληφθούν μέτρα, για τη μείωση της έκθεσης των παιδιών. Να γίνεται χρήση ενσύρματου δικτύου, στα νηπιαγωγεία, σχολεία κ.α.. Η χορήγηση αδειών να μην περιλαμβάνει τοποθέτηση κεραιών, κοντά σε σχολεία, ημερήσια κέντρα φροντίδας, γηροκομεία, νοσοκομεία ή άλλα κτίρια όπου ευαίσθητες ομάδες ανθρώπων μένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - http://www.huffingtonpost.gr/2017/04/03/eidhseis-episthmh-tech-ygeia-pws-ephreazei-h-hlektromagnhtikh-aktinobolia-thn-ygeia_n_15774686.html?utm_hp_ref=gr-tech

«Αδιανόητα», χαρακτήρισαν Ιάπωνες ειδικοί τα επίπεδα ακτινοβολίας στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα – Daiichi , με μετρήσεις στα 530 sieverts την ώρα, στο εσωτερικό του αντιδραστήρα 2, ενώ αρκούν 5 sieverts για να σκοτώσουν σε ένα μήνα όσους ανθρώπους και δόση των 10 sieverts θεωρείται μοιραία εντός εβδομάδων. Το προηγούμενο ρεκόρ ακτινοβολίας ήταν στα 73 sieverts. Η εταιρεία εκμετάλλευσης Tokyo Electric Power (Tepco), παραδέχτηκε ότι είναι τα υψηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας από την τριπλή καταστροφή αντιδραστήρων του πυρηνικού εργοστασίου, το Μάρτιο του 2011 όταν ένα τεράστιο τσουνάμι έπληξε τη βορειοανατολική ακτή της Ιαπωνίας λόγω σεισμού 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, με απολογισμό 18.500 νεκρούς και 160.000 εκτοπισμένους. Οι νέες μετρήσεις, εντείνουν τις πιέσεις στην Tepco να αρχίσει τον παροπλισμό του εργοστασίου, διαδικασία που αναμένεται να διαρκέσει περίπου τέσσερις δεκαετίες. Η TEPCO αποκάλυψε επίσης ότι εντοπίστηκε τρύπα στο μεταλλικό πλέγμα κάτω από το δοχείο πίεσης του αντιδραστήρα 2, που πιθανότατα δημιουργήθηκε από πυρηνικά καύσιμα που έλιωσαν. Η απομάκρυνση της «μαύρης μάζας» λιωμένων ράβδων ουρανίου συνιστά πρόκληση χωρίς προηγούμενο στην ιστορία της πυρηνικής ενέργειας. Τον Δεκέμβριο του 2016, η ιαπωνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το εκτιμώμενο κόστος διάλυσης του εργοστασίου και απολύμανσης,μαζί με τις αποζημιώσεις έχει διογκωθεί στα 150 δισ. δολάρια, σχεδόν διπλάσιο από τις εκτιμήσεις του 2011, όταν συνέβη το χειρότερο μετά το Τσέρνομπιλ, πυρηνικό ατύχημα. Πηγή: http://www.ert.gr/adianoita-epipeda-aktinovolias-sti-foukousima-6-chronia-apo-tin-pyriniki-katastrofi/ και https://www.theguardian.com/environment/2017/feb/03/fukushima-daiichi-radiation-levels-highest-since-2011-meltdown

Συγκεντρωτικά στοιχεία για τις μετρήσεις που διενεργήθηκαν το 2016 σε σταθμούς κεραιών έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Οι 5 περιοχές με μετρήσεις εκτός ορίων. Έλεγχοι και επί τόπου μετρήσεις σε 2.331 σταθμούς κεραιών σε όλη τη χώρα πραγματοποίησε η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΑ) και εξωτερικά συνεργεία το 2016, προκειμένου να διαπιστωθεί αν η εκπεμπόμενη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία κυμαίνεται εντός των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού. Σχεδόν το 97% αυτών των ελέγχων ήταν αυτεπάγγελτοι, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό αφορούσε σε ελέγχους που έγιναν κατόπιν αιτημάτων πολιτών ή φορέων. Περίπου το 80% των ελέγχων αφορούσαν σταθμούς κεραιών κινητής τηλεφωνίας με το υπόλοιπο να κατανέμεται σε σταθμούς κεραιών ραδιοφωνίας και τηλεόρασης και σταθμούς κεραιών σταθερής τηλεφωνίας. Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων για το 2016 που δημοσιοποίησε η ΕΕΑΑ, κατά τους επιτόπιους ελέγχους διαπιστώθηκαν πέντε περιπτώσεις υπερβάσεων των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, που αφορούν σε θέσεις εκτός αστικού ιστού, σε περιοχές που συνιστούν πρακτικά "πάρκα κεραιών", ενώ δεν δεν διαπιστώθηκαν εντός αστικού ιστού, σε καμία περιοχή της χώρας, υπερβάσεις των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, όπως αυτά ορίζονται στην ισχύουσα νομοθεσία. Εθνικό Παρατηρητήριο Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων Αποστολή της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής για τον έλεγχο, τη ρύθμιση και την εποπτεία του τομέα πυρηνικής ενέργειας, πυρηνικής τεχνολογίας, ραδιολογικής, πυρηνικής ασφάλειας και ακτινοπροστασίας είναι η προστασία πληθυσμού, εργαζομένων και περιβάλλοντος από τις ιοντίζουσες και τεχνητά παραγόμενες μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Στο παραπάνω πλαίσιο, η ΕΕΑΑ λειτουργεί το Εθνικό Παρατηρητήριο Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων (ΕΠΗΠ), ένα πανελλαδικό τηλεμετρικό δίκτυο 500 σταθερών και κινητών σταθμών συνεχούς μέτρησης της υψίσυχνης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, τα αποτελέσματα των οποίων προβάλλονται on-line στη διαδικτυακή πύλη paratiritirioemf.eeae.gr. Με τον τρόπο αυτό ελέγχεται η συνολική έκθεση του κοινού στα υψίσυχνα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που εκπέμπονται από όλα τα είδη σταθμών κεραιών, μέσα από ένα αποκεντρωμένο σύστημα διαρκών μετρήσεων, το οποίο είναι ενταγμένο στην πραγματικότητα και στην καθημερινότητα των πολιτών σε όλη τη χώρα. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων του 2016, οι τιμές που έχουν καταγραφεί από όλους τους σταθμούς μέτρησης είναι πολύ χαμηλότερες των θεσπισμένων ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού. Στην ιστοσελίδα της ΕΕΑΕ προβάλλονται τα αποτελέσματα πλέον των 11.000 ελέγχων και επί τόπου μετρήσεων υψίσυχνης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που έχουν πραγματοποιηθεί στο χρονικό διάστημα από την 01/07/2008 μέχρι και την 31/12/2016. Οι μετρήσεις αυτές έχουν γίνει στο περιβάλλον 8.300 περίπου σταθμών κεραιών συνολικά. Σε αρκετούς από αυτούς τούς σταθμούς έχουν πραγματοποιηθεί μετρήσεις περισσότερες από μία φορές (δηλαδή σε διαφορετικές ημερομηνίες), τα αποτελέσματα των οποίων παρουσιάζονται ξεχωριστά με την επιλογή εμφάνισης των διαφορετικών ημερομηνιών μέτρηση. Δείτε τα αποτελέσματα για κάθε περιοχή της Ελλάδα όπως εμφανίζονται στον παρακάτω χάρτη. 95 υπερβάσεις ορίων σε 16 χρόνια Την περίοδο 2000-2016 κλιμάκια της ΕΕΑΕ και εξουσιοδοτημένων από αυτή φορέων διενήργησαν περισσότερες από 13.800 αυτοψίες και επί τόπου μετρήσεις στο περιβάλλον σταθμών κεραιών όλων των ειδών που παρέχουν πάσης φύσεως τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες σε όλη τη χώρα. Όλη αυτή την περίοδο, υπερβάσεις των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε υψίσυχνη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία σε θέσεις στις οποίες είναι ελεύθερη και δυνατή η πρόσβαση του γενικού πληθυσμού διαπιστώθηκαν σε 95 περιπτώσεις. Οι περισσότερες (79) αφορούσαν μετρήσεις σε χώρους που πρακτικά συνιστούν πάρκα κεραιών εκτός οικιστικού ιστού, ενώ οι υπόλοιπες (16) αφορούσαν μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο περιβάλλον σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας. Για καθεμία από αυτές τις περιπτώσεις η ΕΕΑΕ ενήργησε τάχιστα και σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, προκειμένου να αρθεί η αιτία της δυσλειτουργίας και να ληφθούν τα αναγκαία κατά περίπτωση μέτρα προφύλαξης του κοινού – κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται με επανέλεγχο και επί τόπου μετρήσεις από συνεργεία της υπηρεσίας. Πηγή: http://news247.gr/eidiseis/koinonia/o-xarths-ths-hlektromagnhtikhs-aktinovolias-sthn-ellada.4556528.html

Έχουν περάσει σχεδόν 40 χρόνια από από την πυρηνική καταστροφή στο Τσερνόμπιλ και οι περιβαλλοντικές συνέπειες, αλλά και η ανθεκτικότητα ορισμένων ζώων στη ραδιενέργεια εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο έρευνας για τους επιστήμονες. Μία πρόσφατη έρευνα στο Τσερνόμπιλ προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους επιστήμονες που ερευνούν την περιοχή, με το ιστορικό αυτό γεγονός να έχει εμπνεύσει ακόμη και τον κινηματογράφο, δημιουργώντας το εμβληματικό Call of Duty 4 που πραγματεύεται αυτή τη μεγάλη οικολογική καταστροφή που συνέβη σε ευρωπαϊκό έδαφος. Ωστόσο, αν και έχουν περάσει τέσσερις δεκαετίες από τότε, ακόμα και σήμερα κεντρίζει τον ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Μάλιστα, μια από τις πιο πρόσφατες ανακαλύψεις προκάλεσε μεγάλο σοκ στους επιστήμονες που ερευνούν την περιοχή. Συγκεκριμένα, μια νέα μελέτη με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU) προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους επιστήμονες αφού διαπίστωσαν ότι τα ζώα που εκτέθηκαν σε χρόνια ακτινοβολία, όπως είναι τα σκουλήκια αλλά και λύκοι, που εμφανίζονται ανθεκτικοί στον καρκίνο, δεν έχουν υποστεί την παραμικρή βλάβη, ξεκαθαρίζοντας βέβαια ότι αυτό δεν σημαίνει ότι η περιοχή είναι ασφαλής για να επιστρέψουν οι άνθρωποι! Η Sophia Tintori, μεταδιδακτορική συνεργάτης στο Τμήμα Βιολογίας του NYU και πρώτη συγγραφέας της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS), δήλωσε: «Το Τσερνόμπιλ ήταν μια τραγωδία ασύλληπτης κλίμακας, αλλά ακόμη δεν έχουμε κατανοήσει σε μεγάλο βαθμό τις επιπτώσεις της καταστροφής. Μήπως η περιβαλλοντική αλλαγή επέλεξε είδη, ή ακόμη και πλάσματα που είναι από τη φύση τους πιο ανθεκτικά στην ιονίζουσα ακτινοβολία;» Η Τιντόρι δήλωσε επίσης: «Είχα δει πλάνα από τη ζώνη αποκλεισμού και εξεπλάγην από το πόσο πλούσια και καταπράσινη φαινόταν – ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι κάποτε έσφυζε από ζωή. Επιλέξαμε να συλλέξουμε σκουλήκια σε εκείνο το μέρος καθώς είναι ιδιαίτερα ανεκτικά στην ακτινοβολία. Θέλαμε να δούμε τις αντιδράσεις τους». Τα σκουλήκια – από το είδος oschieus tipulae, το οποίο συνήθως ζει στο έδαφος – συλλέχθηκαν από την περιοχή του Τσερνομπίλ το 2019 και μεταφέρθηκαν στο NYU για να μελετηθούν, πράγμα που περιελάμβανε και την κατάψυξή τους. Οι επιστήμονες ξαφνιάστηκαν από τα αποτελέσματα. Διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχαν σημάδια βλάβης από την ακτινοβολία στο DNA των σκουληκιών. Η Τιντόρι δήλωσε: «Αυτό δεν σημαίνει ότι το Τσόρνομπιλ είναι ασφαλές – μάλλον σημαίνει ότι τα συγκεκριμένα σκουλήκια είναι πραγματικά ανθεκτικά ζώα και μπορούν να αντέξουν σε ακραίες συνθήκες. Επίσης, δεν γνωρίζουμε πόσο καιρό καθένα από τα σκουλήκια που συλλέξαμε βρισκόταν στη Ζώνη, οπότε δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το ακριβές επίπεδο έκθεσης που δέχτηκε κάθε σκουλήκι και οι πρόγονοί του τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες».