Αναζήτηση στην κοινότητα

Με ταχείς ρυθμούς τρέχουν το τελευταίο διάστημα οι εξελίξεις σε ό,τι αφορά τον υβριδικό σταθμό αντλησιοταμίευσης της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στο Αμάρι της Κρήτης, καθώς το υπουργείο Ανάπτυξης χορήγησε άδεια εγκατάστασης τριετούς διάρκειας, με τη σχετική απόφαση να φέρει την υπογραφή του υπουργού κ. Θεοδωρικάκου. Λίγες μέρες νωρίτερα, μάλιστα, ενεργοποιήθηκε η εταιρεία «ΑΜΑΡΙ Ενεργειακή», η θυγατρική της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή που θα “τρέξει” την κατασκευή και λειτουργία του έργου. Στις αρχές του προηγούμενου μήνα, δε, το έργο έλαβε Οριστική Προσφορά Σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ το Σεπτέμβριο, η οποία και έγινε αποδεκτή από την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Τα πράγματα, πάντως, δεν έμοιαζαν πάντα τόσο ευοίωνα για το πρωτοποριακό, εμβληματικό έργο, το οποίο είχε φτάσει στο παρελθόν μέχρι και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, με απόφαση του οποίου τέθηκαν το 2022 συγκεκριμένοι όροι για ορισμένα τμήματα του έργου, κάτι που επέφερε τον επανασχεδιασμό του έργου που απαιτούσε και τροποποίηση της ΑΕΠΟ, η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της οποίας εγκρίθηκε από το ΥΠΕΝ στις αρχές του έτους. Η “ταυτότητα” του έργου Πιο αναλυτικά, το υβριδικό σύστημα βασίζεται στην ενεργειακή αξιοποίηση του φράγματος Ποταμών και θα συνδυάζει την αιολική παραγωγή 17 ανεμογεννητριών, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος ηλεκτρικής παραγωγής 81,6 ΜW, με σχήμα ελεγχόμενης λειτουργίας/αντλησιοταμίευσης, του οποίου η εγγυημένη ισχύς ορίζεται σε 50MW. Η αιολική εγκατάσταση αποτελείται από 2 αιολικά πάρκα που χωροθετούνται στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου της Περιφέρειας Κρήτης, με συνολική έκταση των γηπέδων εγκατάστασης 126.198 τ.μ. Περιλαμβάνει 9 ανεμογεννήτριες στη θέση «Φρούδια – Λυγιάς- Πλατύβολο» και 8 Ανεμογεννήτριες στη θέση «Τρούλα-Χαλκιάς-Κορφή». Πρόκειται για ανεμογεννήτριες τύπου Nordex N133, ισχύος 4,8 MW η καθεμία, με διάμετρο πτερωτής 133μ. και ύψος πυλώνα 83μ. Τα αιολικά πάρκα θα χρησιμοποιηθούν για την απορρόφηση ενέργειας σε πραγματικό χρόνο από τις μονάδες πλήρωσης των συστημάτων αποθήκευσης του σταθμού, αλλά και για τη συνεισφορά σε πραγματικό χρόνο στη παροχή της εγγυημένης ισχύος, που ζητείται από το Διαχειριστή, με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου και τις σχετικές εντολές του Διαχειριστή Συστήματος. Το Σύστημα Ελεγχόμενης Παραγωγής και Αποθήκευσης Ενέργειας (ΣΕΠΑΕ) χωροθετείται εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων Αμαρίου και Ρεθύμνης, στα βόρεια του ταμιευτήρα του φράγματος Ποταμών, με συνολική έκταση των γηπέδων εγκατάστασης 336.562,69 τ.μ. Το σύστημα θα αξιοποιεί το υδάτινο δυναμικό του υφιστάμενου Φράγματος Ποταμών Αμαρίου. Το έργο θα αποτελείται από άνω δεξαμενή, χωρητικότητας περίπου 1,2 hm3, ενώ η προβλεπόμενη ημερήσια ανακυκλούμενη ποσότητα ύδατος υπολογίζεται σε 770.000 κ.μ. Η άνω δεξαμενή θα κατασκευαστεί σε όρυγμα και για την διαμόρφωσή της θα χρειαστεί η κατασκευή δύο μικρών περιμετρικών αναχωμάτων (δυτικού και ανατολικού), ύψους περί τα 23 και 25 μ. Η δεξαμενή θα διαθέτει δίκτυο αποστράγγισης, για την ασφαλή απαγωγή τυχόν διαρροών, σε όλη την επιφάνεια του πυθμένα της. Για τη σύνδεση της άνω δεξαμενής με την προσαγωγή, θα κατασκευαστεί Τεχνικό Υδροληψίας (υδροληψία εντός της άνω δεξαμενής και μικρού μήκους σήραγγα έως το φρεάτιο δικλίδων ασφαλείας, με συνολικό μήκος περί τα 250μ.). Η κάτω δεξαμενή του αντλησιοταμιευτικού συστήματος είναι ο υφιστάμενος ταμιευτήρας φράγματος Ποταμών. Ο σταθμός παραγωγής θα κατασκευαστεί περίπου 150μ. ανατολικά του φράγματος, στο δεξιό αντέρεισμα και θα στεγάζει μονάδες παραγωγής και άντλησης. Θα εγκατασταθούν δύο αναστρέψιμες στροβιλοαντλίες κατακόρυφου άξονα, με εύρος ισχύος ανά μονάδα από 37,5 έως 50 MW (παραγωγή/άντληση). Κατάντη του σταθμού θα κατασκευαστεί το τεχνικό απαγωγής των υδάτων κατά τη λειτουργία παραγωγής και υδροληψίας κατά τη φάση άντλησης νερού. Προβλέπεται μία διώρυγα υδροληψίας ανά μονάδα, η οποία απομονώνεται από τον αντίστοιχο αγωγό με υδραυλικό θυρόφραγμα και δοκό έμφραξης και διαθέτει εσχάρα κατάλληλου ανοίγματος για την προστασία από τυχόν φερτά υλικά. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΑΜΑΡΙ Ενεργειακή Μονοπρόσωπη Α.Ε. Η ΑΜΑΡΙ Ενεργειακή Μονοπρόσωπη Α.Ε. συστάθηκε με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 100.000 ευρώ, το οποίο κατέβαλε η μητρική ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, και θα δραστηριοποιηθεί στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικούς και αιολικούς σταθμούς. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΑΜΑΡΙ Ενεργειακή είναι τριμελές. Πρόεδρος είναι ο κ. Μ. Βερροιόπουλος, Γενικό Διευθυντή Ανάπτυξης της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, διευθύνουσα σύμβουλος η κα. Παναγιώτα Δρυμωνίτου και μέλος ο κ. Ηλίας Παϊζάνης. Η απόφαση Χορήγησης Άδειας Εγκατάστασης στο έργο «Υβριδικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας - Έργο Φράγματος Ποταμών Αμαρίου, αποτελούμενο από (α) Αιολικό Σταθμό Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) στις θέσεις «Φρούδια- Λυγιάς- Πλατύβολο» & «Τρούλα- Χαλκιάς-Κορφή», Δ. Σητείας, Π.Ε. Λασιθίου και (β) Σύστημα Ελεγχόμενης Παραγωγής και Αποθήκευσης Ενέργειας (ΣΕΠΑΕ) στους Δ. Αμαρίου και Ρεθύμνου, Π.Ε. Ρεθύμνου, της Περιφέρειας Κρήτης» με φορέα υλοποίησης την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Β.Ε.Τ.Ε. εδώ: https://diavgeia.gov.gr/doc/9Ν5Ι46ΝΛΣΞ-ΘΘΕ?inline=true View full είδηση

Ταχύτατα βήματα προς την ανάπτυξη και της αντλησιοταμίευσης κάνει τα τελευταία χρόνια και η ΔΕΗ, η οποία έχει εξασφαλίσει άδειες για νέα έργα, ενώ διαθέτει ήδη εδώ και χρόνια σε λειτουργία δύο μονάδες, μία στο φράγμα της τεχνητής λίμνης Σφηκιάς στον ποταμό Αλιάκμονα και μια άλλη στο φράγμα του Θησαυρού στον ποταμό Νέστο. Άλλωστε, το νέο ΕΣΕΚ αναμένεται να ιεραρχήσει την αποθήκευση ενέργειας πολύ υψηλά και η ΔΕΗ ως ο μεγαλύτερος καθετοποιημένος παίκτης δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με το e-ptolemeos, ο όμιλος έχει στα σκαριά ακόμα έξι projects, εκ των οποίων τα τέσσερα αναμένεται να ξεκινήσουν στις περιοχές που βρίσκονται εγκατεστημένα τα ορυχεία λιγνίτη. Με την εγκατάλειψη των εξορύξεων, δημιουργούνται στα ορυχεία τεχνητές λίμνες, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης με την ώριμη τεχνολογία της άντλησης νερού. Πιο συγκεκριμένα, στις 26 Ιουνίου η ΔΕΗ εξασφάλισε άδεια για αντλησιοταμιευτικό έργο, εγκατεστημένης ισχύος 227 MW από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), το οποίο σχεδιάζεται να κατασκευαστεί στο ορυχείο Νοτίου Πεδίου του λιγνιτικού κέντρου Δυτικής Μακεδονίας. Δύο μεγαλύτερες άδειες κατέχει η επιχείρηση για μονάδες αντλησιοταμίευσης, ισχύος περίπου 460 MW η κάθε μία, οι οποίες χωροθετούνται στη λίμνη Βεγορίτιδα και σε εκείνη της Σφηκιάς, όπου η εταιρεία διατηρεί ήδη μια μονάδα. Επίσης, ακόμα δύο σταθμοί αντλησιοταμίευσης θα κατασκευαστούν στα πρώην λιγνιτωρυχεία της Μεγαλόπολη (ισχύος 183 MW) και της Μαυροπηγής (156 MW). Οσο για τη μονάδα αντλησιοταμίευσης στην Καρδιά, ισχύος 148 MW, η ΔΕΗ έχει ήδη εξασφαλίσει την άδεια έγκρισης περιβαλλοντικών όρων από την αρμόδια Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ. Συνολικά τα έξι έργα ξεπερνούν σε ισχύ τα 1.600 MW. Συνολικά, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, τα περίπου 700 MW αντλησιοταμίευσης που λειτουργούν στην Ελλάδα ανήκουν στη ΔΕΗ, ενώ διακηρυγμένος στόχος είναι μέσα στην επόμενη 25ετία οι μονάδες αντλησιοταμίευσης σταδιακά να αναλάβουν τον ρόλο μονάδων βάσης του ηλεκτρικού συστήματος ώστε να στηρίξουν τον εθνικό στόχο για χρήση ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρισμού κατά 87% το 2030, 97% το 2040 και 100% το 2050. Με τα νέα αυτά έργα η ΔΕΗ έρχεται να υλοποιήσει τον στόχο που έχει από καιρό θέσει, να ενισχύσει αποφασιστικά το πράσινο χαρτοφυλάκιό της και ειδικότερα τον απολύτως απαραίτητο βραχίονα του energy storage, με βάση την τεχνολογία της αντλησιοταμίευσης που επιτρέπει μεγάλης διάρκειας αποθήκευση ενέργειας. Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, η τεχνολογία της αντλησιοταμίευσης διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα καθώς ενισχύει αποφασιστικά την ικανότητα του συστήματος να αντιμετωπίσει μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλής παραγωγής ΑΠΕ κατά τη διάρκεια αιχμής της ζήτησης, ενώ μπορεί να παρέχει κρίσιμες υπηρεσίες για την ενσωμάτωση υψηλής διείσδυσης ανανεώσιμων πηγών, όπως απόκριση συχνότητας, σημαντική συμβολή στην αδράνεια του συστήματος και στα αποθεματικά λειτουργίας. Παράλληλα, υποστηρίζει την αποτελεσματική διαχείριση της συμφόρησης του δικτύου. View full είδηση

Στην πρόσφατη ομιλία του στη ΔΕΘ, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ, κ. Μανόλης Παναγιωτάκης, ανέπτυξε το όραμά του για το μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της ΔΕΗ κατά την επόμενη δεκαετία, καθώς και την επανάκτηση του ηγετικού ρόλου της Επιχείρησης στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Όπως παρατήρησε ο Πρόεδρος της ΔΕΗ, της εμβληματικής εταιρείας ηλεκτρισμού, όπως την αποκάλεσε, μέχρι πρόσφατα αυτή αποτελούσε ένα καθετοποιημένο κρατικό μονοπώλιο, ενώ σήμερα έχει μετεξελιχθεί σε Α.Ε., λειτουργεί ανταγωνιστικά και είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο. Σήμερα η Επιχείρηση, υπογράμμισε ο κ. Παναγιωτάκης, «έχει θέσει ως κεντρικό στρατηγικό της στόχο τη ραγδαία ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Στόχος, ατμομηχανή της ανάπτυξής της ως εταιρείας, όπως τα προηγούμενα χρόνια ήταν η ανέγερση των συμβατικών σταθμών παραγωγής και η κατασκευή δικτύων μεταφοράς, σήμερα είναι ο 15πλασιασμός του παρόντος δυναμικού της σε ΑΠΕ, που μεταφράζεται σε πλέον των 2,0 GW έως το 2030». Στο πλαίσιο προώθησης των ΑΠΕ και της πλήρους ένταξής τους στο νέο παραγωγικό μηχανισμό της Επιχείρησης, όπου από εδώ και εμπρός αυτές αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο, και όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΔΕΗ, «η αντλησιοταμίευση, οι ταμιευτήρες και τα υβριδικά έργα μπορούν να παράσχουν ενέργεια βάσης». Για αυτό, συμπλήρωσε ο κ. Παναγιωτάκης, «θα πρέπει οι άμεσα εμπλεκόμενοι να διαφωτίσουν τις τοπικές κοινωνίες, αφού κάποιες από αυτές έχουν αδικαιολόγητες αντιδράσεις». Τον ιδιαίτερο ρόλο της αντλησιοταμίευσης και το συγκριτικό πλεονέκτημα της ΔΕΗ σε αυτόν τον τομέα επισημαίνουν εξάλλου ανώτερα στελέχη της ΔΕΗ, τονίζοντας το γεγονός ότι η Επιχείρηση διαθέτει ένα ιδιαίτερα υψηλό υδροηλεκτρικό δυναμικό στα 3,2 GW, ενώ ορισμένες μονάδες της -λ.χ Νέστος, Συκιά- διαθέτουν ήδη δυνατότητα αντλησιοταμίευσης. Με την απόφαση της ΔΕΗ, στο πλαίσιο του νέου της στρατηγικού σχεδιασμού, να προωθήσει σε μεγάλη κλίμακα αιολικά και φωτοβολταϊκά συστήματά και να τα εντάξει πλήρως στο παραγωγικό της δυναμικό, αναπόφευκτα δημιουργούνται ορισμένα προβλήματα στη λειτουργία του δικτύου. Όπως χαρακτηριστικά μας ανέφεραν τα ανωτέρω στελέχη, «η διείσδυση, σε τόσο μεγάλη κλίμακα, των ΑΠΕ -και ιδιαίτερα των κυμαινόμενης παραγωγής αιολικών και φωτοβολταϊκών συστημάτων- στα ηλεκτρικά δίκτυα δημιουργεί τελείως άλλες, δραστικά αναβαθμισμένες και διαφοροποιημένες απαιτήσεις ευελιξίας και ευστάθειας στα δίκτυα αυτά, ώστε να μπορέσουν να εντάξουν -με ομαλό και αποδοτικό τρόπο- τη διακοπτόμενη παραγωγή ΑΠΕ στο εθνικό ηλεκτρικό σύστημα». Για αυτό, πρωταρχικό ρόλο στη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος, υπό τις νέες συνθήκες, διαδραματίζει εκ των πραγμάτων η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αναδεικνύεται πλέον -μαζί με τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις- σε βασικό πυλώνα στήριξης της διαδικασίας ενεργειακής μετάβασης της χώρας μας, όπως και της Ευρώπης, προς τη νέα εποχή καθαρής ενέργειας. Σήμερα, δύο είναι κυρίως οι διαθέσιμες διεθνώς λύσεις για την κάλυψη των ολοένα αυξανόμενων αναγκών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που δημιουργεί η μαζική ένταξη κυμαινόμενης παραγωγής ΑΠΕ στα ηλεκτρικά συστήματα: (i) η τεχνολογικά ώριμη, ευρείας κλίμακας (αποτελεί σήμερα το 97% της συνολικά διαθέσιμης αποθηκευτικής δυναμικότητας παγκοσμίως), αλλά και δοκιμασμένη για πολλές δεκαετίες (1920 κ.ε.) λύση της αντλησιοταμίευσης και (ii) η ανερχόμενη και εξελισσόμενη τεχνολογία των μπαταριών (κυρίως λιθίου). Σε ότι αφορά την αντλησιοταμίευση, αξίζει να αναφερθούμε συνοπτικά στην αρχή λειτουργίας ενός αντλησιοταμιευτικού αποθηκευτικού συστήματος, η οποία είναι απλή και το καθιστά μια πραγματική επαναφορτιζόμενη «μπαταρία της φύσης». Μία αντλία που ανεβάζει το τρεχούμενο ή αποταμιευμένο -με φυσικό ή τεχνητό τρόπο- νερό σε έναν άλλο ταμιευτήρα, σε μεγαλύτερο υψόμετρο. Η αντλία λειτουργεί είτε απορροφώντας την απαιτούμενη ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο, είτε -ακόμα καλύτερα- χρησιμοποιώντας την ενέργεια που παράγει ένα αιολικό πάρκο (ή ένα φωτοβολταϊκό σύστημα) τις ώρες που φυσάει ή όταν έχει ήλιο και ταυτόχρονα οι ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας του συστήματος έχουν ήδη καλυφθεί, οπότε η ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται θα «περίσσευε» και θα πήγαινε χαμένη. Στη συνέχεια, όταν η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας και το ηλεκτρικό σύστημα αντιμετωπίζει περίοδο αιχμής, το αποθηκευμένο νερό ελευθερώνεται, παράγει την ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται και καταλήγει στον κάτω ταμιευτήρα, αναμένοντας να αντληθεί ξανά. Οι εγκαταστάσεις αυτές για πολλές δεκαετίες και πριν τη μαζική είσοδο των ανανεώσιμων πηγών στα ενεργειακά δίκτυα, βάσιζαν τη βιωσιμότητά τους στη διαφορά τιμής μεταξύ άντλησης και παραγωγής (arbitrage). Η άντληση τροφοδοτείτο από χαμηλού κόστους θερμικές μονάδες (λιγνιτικές, λιθανθρακικές) και η παραγωγή εξυπηρετούσε ανάγκες αιχμής φορτίου με υψηλό κόστος. Τα τελευταία χρόνια, η αγορά ενέργειας έχει γίνει ιδιαίτερα πολύπλοκη και οι αντλησιοταμιεύσεις έρχονται να αναλάβουν πιο σύνθετες διεργασίες, προσφέροντας ποικίλες επικουρικές υπηρεσίες στο Διαχειριστή Συστήματος. Το δυναμικό της αντλησοταμίευσης στην Ευρώπη είναι πολύ μεγάλο, ειδικά σε χώρες που έχουν το κατάλληλο για το σκοπό αυτό γεωφυσικό ανάγλυφο, δηλαδή βουνά (μεγάλες υψομετρικές διαφορές) και νερά (λίμνες, ποτάμια, ταμιευτήρες), αλλά και ήλιο και αέρα στην ίδια τοποθεσία, όπως είναι π.χ. η Ελλάδα, η Αυστρία, η Ελβετία, η Νορβηγία, κ.α. Σύμφωνα με αναλυτική μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Joint Research Center, JRC, 2013), το δυναμικό περαιτέρω ανάπτυξης της αντλησιοταμίευσης στην Ευρώπη είναι τεράστιο. Συγκεκριμένα, για τις 30 Ευρωπαϊκές χώρες που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, υπολογίστηκε ότι, στις περιπτώσεις εκείνες όπου υπάρχουν και οι δύο ταμιευτήρες (Τοπολογία 1), με μέγιστη δυνατή απόσταση σύνδεσης μεταξύ τους τα 20 km, το συνολικό αποθηκευτικό δυναμικό αντλησιοταμίευσης που θα μπορούσε να ενσωματωθεί στο ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα ανέρχεται σε 54 TWh, δηλαδή είναι 3,5 φορές μεγαλύτερο από το σήμερα εγκατεστημένο (και σε λειτουργία) δυναμικό αντλησιοταμίευσης. Ακόμα και αν ληφθούν υπόψη οι κατά τόπους περιορισμοί στη χρήση γης και άλλοι συναφείς περιοριστικοί παράγοντες, το δυναμικό αυτό (realisable potential) ανέρχεται σε 29 TWh. Αναφορικά με την Ελλάδα, όπως μας επισημαίνει η κ. Γιούλα Τσικνάκου, υπεύθυνη του τομέα υδροηλεκτρικών της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής, «τα αντίστοιχα αποτελέσματα της κοινοτικής μελέτης είναι εξίσου -αν όχι περισσότερο- εντυπωσιακά. Έναντι σημερινού εγκατεστημένου αποθηκευτικού δυναμικού αντλησιοταμίευσης 21 GWh, το συνολικό δυναμικό αντλησιοταμίευσης που θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί με τις συνθήκες της Τοπολογίας 2 (δηλαδή, την ύπαρξη του ενός ταμιευτήρα και κατάλληλης τοποθεσίας για την εγκατάσταση και σύνδεση του δεύτερου, σε απόσταση μικρότερη ή ίση με 20km), ανέρχεται σε 1.920 GWh. Εάν, δε, ληφθούν υπόψη και οι περιορισμοί στη χρήση γης, το αντλησιοταμιευτικό αυτό δυναμικό (realisable potential) ανέρχεται σε 1.062 GWh, δηλαδή είναι 50 φορές (!) μεγαλύτερο από το υφιστάμενο σήμερα δυναμικό». «Είναι προφανές», συμπληρώνει η κα. Τσικνάκου, «ότι για να μπορέσουν τα αντλησιοταμιευτικά συστήματα να προσφέρουν, με ανταγωνιστικό και αποδοτικό τρόπο, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τις πολλαπλές και κρίσιμες για την εύρυθμη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος υπηρεσίες τους, είναι απολύτως απαραίτητη η άμεση θέσπιση ενός ολοκληρωμένου θεσμικού, ρυθμιστικού και τιμολογιακού πλαισίου, ειδικά σχεδιασμένου για την αντλησιοταμίευση. Το πλαίσιο αυτό -που δεν υπάρχει σήμερα ούτε σε κοινοτικό επίπεδο, αλλά ούτε και στην Ελλάδα- θα πρέπει: α) να διασφαλίζει τη διαφανή και ισότιμη συμμετοχή των αντλησιοταμιευτικών συστημάτων στην ημερήσια αγορά ηλεκτρισμού και σε όλες τις επί μέρους αγορές του Target Model και β) να επιτρέπει την εύλογη, δίκαιη και βιώσιμη αποτίμηση, τιμολόγηση και αμοιβή όλων ανεξαιρέτως των υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας που τα αντλησιοταμιευτικά συστήματα προσφέρουν στο ηλεκτρικό σύστημα. Σε ότι αφορά την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η εταιρεία έχει σε εξέλιξη δύο μεγάλα έργα αντλησιοταμιευσης. Το πρώτο αφορά τον Υβριδικό Σταθμό Αμαρίου, στο φράγμα Ποταμών, στο νομό Ρεθύμνου, στην Κρήτη, ενώ το δεύτερο αφορά τον Αντλησιομιευτικό Σταθμό Αμφιλοχίας. Ο Υβριδικός Σταθμός Αμαρίου αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και σύνθετο τεχνικά συγκρότημα, το οποίο συνδυάζει επιτυχώς την παραγωγή αιολικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας. Τα αιολικά πάρκα του έργου, συνολικής ισχύος 89,1 MW, στην περιοχή της Σητείας, τροφοδοτούν την άντληση (από την κάτω προς την πάνω δεξαμενή) τριών (3) αναστρέψιμων υδροηλεκτρικών μονάδων σταθερών στροφών, συνολικής ισχύος 93,0 MW και 12 αντλιών μεταβλητών στροφών, συνολικής ισχύος 38,4 MW, στην περιοχή του Ρεθύμνου. Η παραγόμενη, πλήρως ανανεώσιμη, ενέργεια ανέρχεται σε 227 GWh. Το όλο σύστημα είναι σχεδιασμένο με απόλυτη αυτονομία, αφού δεν απορροφά ηλεκτρική ενέργεια από το διασυνδεδεμένο δίκτυο της Κρήτης, αλλά, αντίθετα, συμβάλλει στη σταθεροποίησή του και στη διευκόλυνση της μεταφοράς ηλεκτρικού φορτίου. Το έργο κρίνεται απαραίτητο, ως αποθήκευση ενέργειας και παροχή επικουρικών υπηρεσιών προς τον Διαχειριστή και στην περίοδο μετά τη διασύνδεση του νησιού με την ηπειρωτική χώρα. Όπως αναφέρεται σε πρόσφατη έκθεση της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, η εταιρεία έχει δαπανήσει μεγάλα ποσά για την ανάπτυξη του έργου, το οποίο βρίσκεται πλέον σε φάση ολοκλήρωσης της αδειοδότησής του και οριστικοποίησης του χρηματοδοτικού του σχήματος, το οποίο όμως εξαρτάται από το αναμενόμενο νέο θεσμικό πλαίσιο τιμολόγησης ΑΠΕ που προετοιμάζεται από το Υπουργείο Ενέργειας. Το έργο έχει σημαντική εγχώρια προστιθέμενη αξία, που υπερβαίνει το 60%, ενώ θα απασχολήσει περί τα 800 άτομα κατά την κατασκευή και περί τα 25 κατά τη λειτουργία. Ο Αντλησιοταμιευτικός Σταθμός Αμφιλοχίας αποτελείται στην πράξη από δύο μονάδες, τον ‘Άγιο Γεώργιο’ και τον ‘Πύργο’, συνολικής ισχύος 680 MW. Τα έργα αυτά είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους και έχουν κοινή διασύνδεση. Χωροθετούνται στους Δήμους Αμφιλοχίας και Αγρινίου της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και περιλαμβάνουν την κατασκευή δυο ‘άνω’ δεξαμενών, υπόγεια συστήματα προσαγωγής νερού και δυο κτήρια Σταθμών Παραγωγής. Το 2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέταξε το συγκρότημα των δύο αυτών έργων (680 MW) στα ‘Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος’ (Projects of Common Interest, PCI), δηλαδή το αναγνώρισε ως βασικό έργο ενεργειακής υποδομής ευρωπαϊκής σημασίας. Το 2014 οι τεχνικές μελέτες του έργου, συμπεριλαμβανομένης και της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, εντάχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για συγχρηματοδότηση στο Ευρωπαϊκό Ταμείο ‘Συνδέοντας την Ευρώπη - Ενέργεια (Connecting Europe Facility, CEF-Energy )’. Οι μελέτες και πλήθος γεωλογικών και γεωτεχνικών ερευνών ολοκληρώθηκαν πλήρως το Δεκέμβριο του 2016, ενώ τον Ιανουάριο του 2018 εκδόθηκε και η σχετική Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων. Η ανωτέρω επένδυση, ως PCI, τελεί υπό αυστηρό χρονοδιάγραμμα περαιτέρω ανάπτυξης και είναι έτοιμη από τεχνικής και αδειοδοτικής απόψεως για την έναρξη κατασκευής. Το έργο, με προϋπολογισμό € 502 εκατ., έχει τη δυνατότητα μαζικής αποθήκευσης ενέργειας. Αποτελεί δηλαδή μια φυσική «μπαταρία», εκμεταλλευόμενο το γεωμορφολογικό ανάγλυφο της περιοχής. Εκτιμάται, δε, ότι θα συμβάλλει στην περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ελληνικό σύστημα, στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας και των θερμικών μονάδων, στην ενίσχυση του δικτύου (με πλήθος επικουρικών υπηρεσιών προς τον Διαχειριστή) και στη διευκόλυνση των ανταλλαγών ενέργειας στο πλαίσιο πανευρωπαϊκών διασυνδέσεων. Το όλο σύστημα θα λειτουργεί με ‘κάτω’ ταμιευτήρα την υφιστάμενη τεχνητή λίμνη ‘Καστρακίου’ (ιδιοκτησίας ΔΕΗ) και δύο ανεξάρτητους ‘άνω’ ταμιευτήρες, τον ‘Άγιο Γεώργιο’ και τον ‘Πύργο’, συνολικής χωρητικότητας 7,0 εκατ. κυβικών μέτρων. Θα διαθέτει, επίσης, ανεξάρτητους Σταθμούς Άντλησης-Παραγωγής, που θα τροφοδοτούνται μέσω υπόγειων, ανεξάρτητων Συστημάτων Προσαγωγής. Το όλο συγκρότημα θα συνδεθεί μέσω Γραμμής Μεταφοράς 400 kV με το υφιστάμενο Κ.Υ.Τ. ΑΕΛΩΟΥ. Όπως σημειώνει στην έκθεσή της η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, πέραν των άλλων πλεονεκτημάτων του, το σύστημα αντλησιοταμίευσης Αμφιλοχίας έχει υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία της τάξεως του 70% και θα αποτελέσει ισχυρό πυλώνα αναθέρμανσης της ελληνικής οικονομίας. Συμπερασματικά, τα έργα αντλησιοταμίευσης, όπως αυτά που παρουσιάσαμε ανωτέρω για την Αμφιλοχία και το Αμάρι, αποτελούν σημαντικά έργα υποδομής που έρχονται να ενισχύσουν τη γενικότερη προσπάθεια που καταβάλλεται σήμερα, τόσο από τη ΔΕΗ, τον ΑΔΜΗΕ, αλλά και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ηλεκτρισμού, για ενίσχυση των δικτύων και τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ. Επιπλέον, τα έργα αυτά προσθέτουν ικανή αποθηκευτική δυνατότητα τόσο στο διασυνδεδεμένο σύστημα, όσο και στο δίκτυο της Κρήτης, πράγμα απόλυτα απαραίτητο για την απρόσκοπτη λειτουργία τους και την εξασφάλιση συνθηκών ενεργειακής ασφάλειας. View full είδηση

Αν και η συνολική ισχύς των νέων συστημάτων αποθήκευσης με αντλησιοταμίευση, σύμφωνα με τελικό draft του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) αναμένεται να ανέλθει σε 1,5 GW έως το 2030, δίχως να συνυπολογίζονται οι υφιστάμενες μονάδες άντλησης της ΔΕΗ (περί τα 700 MW), το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι πολλαπλάσιο. Καταρχάς, ήδη κατασκευάζεται ο σταθμός αντλησιοταμίευσης της Αμφιλοχίας, ισχύος 680 MW, από την ΤΕΡΝΑ. Το έργο θα λάβει επενδυτική ενίσχυση ύψους 250 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σύμφωνα με το εγκεκριμένο καθεστώς στήριξης. Παράλληλα όμως, μπαίνουν σε ρότα υλοποίησης κι άλλα έργα αντλησιοταμίευσης, τα οποία βρίσκονται στη φάση αδειοδοτικής ωρίμανσης συνολικής ισχύος περίπου 820 MW, από μία δεξαμενή έργων συνολικής ισχύος περίπου 2.000 MW Επιπλέον υπάρχουν κι άλλα αντλητικά υδροηλεκτρικά έργα προς εξέταση, συνολικής ισχύος περίπου 2.000 MW σε διάφορες περιοχές όπως στην Τριχωνίδα, στον Λάδωνα, το Παλαιοχώριο, στη θέση Βροχόνερα Ημαθίας και αλλού. Υπάρχουν επίσης δυνατότητες αντλητικών με την προσθήκη ταμιευτήρων ανάντι σε ταμιευτήρες υπαρχόντων υδροηλεκτρικών μονάδων. Άδειες αποθήκευσης Άλλωστε και η ΔΕΗ στον πρόσφατο κύκλο Ιουνίου των αιτήσεων για χορήγηση αδειών αποθήκευσης ενέργειας εξασφάλισε τέσσερις άδειες, που μαζί με εκείνη που έχει εξασφαλίσει για το ορυχείο της Καρδιάς, ξεπερνούν σε ισχύ τα 1.400 MW. Οι δύο μεγαλύτερες άδειες της ΔΕΗ για μονάδες αντλησιοταμίευσης, ισχύος 460 MW η κάθε μια, χωροθετούνται στη λίμνη Βεγορίτιδα και στη Σφηκιά, όπου η ΔΕΗ διατηρεί και άλλη μονάδα αντλησιοταμίευσης. Οι άλλοι δύο σταθμοί άντλησης θα εγκατασταθούν στα πρώην λιγνιτωρυχεία της Μεγαλόπολη (ισχύος 183 MW) και της Μαυροπηγής (156 MW). Όσο για τη μονάδα αντλησιοταμίευσης της ΔΕΗ στην Καρδιά, ισχύος 148 MW, έχει ήδη πάρει περιβαλλοντικούς όρους από την Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η εκμετάλλευση του αντλητικού υδροηλεκτρικού της χώρας είναι μέγιστης σημασίας για την αξιοπιστία και ασφάλεια του ηλεκτρικού συστήματος, αφού η άντληση δρα συμπληρωματικά προς την αποθήκευση με μπαταρίες, μπορεί υπό προϋποθέσεις να λειτουργήσει ως μακρόχρονη αποθήκευση και έτσι επιτρέπει τη μέγιστη διείσδυση αλλά και λειτουργία των ΑΠΕ στο σύστημα χωρίς κίνδυνο. Η ύπαρξη μακρόχρονης εφεδρείας αντιμετωπίζει ακραία φαινόμενα που ενδεχομένως θα οδηγούσαν σε μειωμένη παραγωγή από ΑΠΕ σε διάστημα ημερών, οπότε η επάρκεια παραγωγής θα απαιτούσε μεγάλες και υψηλού κόστους παραδοσιακές εφεδρείες. Όμως την εφεδρεία αυτή μπορούν να παράσχουν σε ένα βαθμό και με κατάλληλες προϋποθέσεις τα αντλητικά υδροηλεκτρικά αλλά μακροχρόνια και οι μονάδες που θα χρησιμοποιούν πράσινο υδρογόνο και ανανεώσιμα αέρια. Η συγκεκριμένη εφεδρεία, η οποία διασφαλίζεται να είναι κλιματικά ουδέτερη, σύμφωνα με το draft του ΕΣΕΚ, διατηρείται στο σύστημα και επεκτείνεται σε ισχύ έως και το 2050. Παρέχει, εκτός της μακρόχρονης εφεδρείας, και επικουρικές υπηρεσίες, 24 και πολύωρες, ακόμα και πέραν της μίας μέρας, υπηρεσίες ταχείας ανόδου ή καθόδου φορτίου. View full είδηση

Την πράσινη μπαταρία για το ηλεκτρικό σύστημα, τις μονάδες αντλησιοταμίευσης ανέδειξε εκ νέου η χθεσινή επίσκεψη του πρωθυπουργού στο έργο αντλησιοταμίευσης που κατασκευάζει η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στην Αμφιλοχία. Το έργο με την υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία αλλά και τα μεγάλα οφέλη για το ηλεκτρικό σύστημα άνω των 120 εκατ. ευρώ ετησίως, αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην επάρκεια ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας και στην απεξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα, στην ευελιξία και στη σταθερότητα του διασυνδεδεμένου ηλεκτρικού δικτύου με την περαιτέρω διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών, αλλά και στη μείωση του συνολικού κόστους ηλεκτρισμού. Όμως εκτός από το έργο της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής στην Αμφιλοχία, στη χώρα υπάρχουν και άλλα έργα αντλησιοταμίευσης που μπορούν να αναπτυχθούν και να ενισχύσουν την ευελιξία του συστήματος σε συνθήκες υψηλής διείσδυσης των ΑΠΕ. Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη του Πολυτεχνείου, η οποία διενεργήθηκε για λογαριασμό της ΡΑΕ, υπάρχουν συνολικά 7 ταμιευτήρες σε τέσσερα μεγάλα ποτάμια της χώρας, με δυνατότητες δημιουργίας συνολικά 1500MW έργων αντλησιοταμίευσης και παραγωγής ηλεκτρενέργειας, με εκτιμώμενο κόστος που ξεπερνά το 1,5 δις ευρώ. Εκτός από αυτά τα έργα σε ακόμη 7 ζεύγη ταμιευτήρων υδροηλεκτρικών της ΔΕΗ, υπάρχουν δυνατότητες αξιοποίησης με σημαντικά χαμηλότερο κόστος, δηλαδή €280 εκ. για έργα ισχύος 400MW. Στο επίκεντρο μπαίνουν Αχελώος, Άραχθος, Αλιάκμονας, Νέστος, δηλαδή τα μεγαλύτερα ποτάμια της χώρας, τα οποία ήδη αξιοποιούνται υδροηλεκτρικά, ωστόσο απαιτούνται και νέες επενδύσεις. Με βάση λοιπόν τις επιστημονικές εκτιμήσεις, υπάρχουν 7 ζεύγη ταμιευτήρων υδροηλεκτρικών της ΔΕΗ, 2 στον Αχελώο, 1 στον Άραχθο, 2 στον Αλιάκμονα και 2 στο Νέστο, όπου μπορούν να εγκατασταθούν αμειγώς αντλητικά συγκροτήματα ισχύος400mw και μέσο κόστος περί τα 700 €/KW. Εκτός όμως από τα έργα της ΔΕΗ, υπάρχουν δυνατότητες εγκατάστασης νέων έργων με τη δημιουργία νέου ταμιευτήρα, ώστε να δημιουργηθούν μονάδες παραγωγής (αναστρέψιμα συγκροτήματα) συνολικής ισχύος 1500MW και μέσου κόστους περί τα 1000 €/KW. Η μελέτη Στο πρώτο τμήμα του ερευνητικού προγράμματος διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν στην ηπειρωτική Ελλάδα (διασυνδεδεμένο σύστημα) 36 ταμιευτήρες (εκ των οποίων οι 18 της ΔΕΗ) με ωφέλιμο όγκο ο κάθε ένας άνω των τριών (3) εκατομ. κυβικών μέτρων, άρα δυνητικά κατάλληλοι για εγκατάσταση αντλητικών. Στο δεύτερο τμήμα του ερευνητικού προγράμματος, σε επτά (7) εν σειρά ζεύγη ταμιευτήρων υδροηλεκτρικών έργων της ΔΕΗ (2 στον Αχελώο, 1 στον Άραχθο, 2 στον Αλιάκμονα, 2 στο Νέστο) διαπιστώθηκε ότι μπορούν να εγκατασταθούν αμιγώς αντλητικά συγκροτήματα (μονάδες για άντληση μόνο), αξιοποιώντας τόσο το αντίστοιχο ζεύγος των ταμιευτήρων όσο και άλλες υπάρχουσες κατασκευές όπως αγωγούς, υδροληψίες κλπ. (συνολική ισχύς περί τα 400 MW, μέσο κόστος περί τα 650 €/ΚW). Στο τρίτο τμήμα του ερευνητικού προγράμματος, σε επτά (7) από τους παραπάνω ταμιευτήρες ΔΕΗ με μικρή διακύμανση της στάθμης τους (2 στον Αχελώο, 1 στον Άραχθο, 2 στον Αλιάκμονα, 2 στο Νέστο) , διαπιστώθηκε ότι μπορούν να εγκατασταθούν αναστρέψιμα συγκροτήματα (μονάδες για άντληση και παραγωγή), αξιοποιώντας τον αντίστοιχο υπάρχοντα ταμιευτήρα και κατασκευάζοντας ένα νέο άνω ταμιευτήρα ή δεξαμενή. Συνολικά προκύπτουν περί τα 15 αναστρέψιμα συγκροτήματα συνολικής ισχύος περί τα 1500 MW, μέσου κόστους περί τα 1.000 €/ΚW). Στο τέταρτο και τελευταίο τμήμα του ερευνητικού προγράμματος, σε όσους από τους υπόλοιπους δεκαοκτώ (18) ταμιευτήρες τους εκτός ΔΕΗ έχουν μικρή διακύμανση της στάθμης τους, θα εξετάσει αν μπορούν να εγκατασταθούν αναστρέψιμα συγκροτήματα (μονάδες για άντληση και παραγωγή), αξιοποιώντας τον αντίστοιχο υπάρχοντα ταμιευτήρα και κατασκευάζοντας ένα νέο άνω ταμιευτήρα ή δεξαμενή και τους απαραίτητους αγωγούς. View full είδηση