Αναζήτηση στην κοινότητα

Μία ιδιαίτερη ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε στην Κοζάνη και αφορά αρχαία κλίνη 2.100 ετών που βρέθηκε ανέπαφη, ενώ η ταυτότητα της πλούσιας ιδιοκτήτριας που είχε ταφεί σε αυτή παραμένει μυστήριο. Η ανακάλυψη είναι σπουδαία καθώς ποτέ ξανά δεν είχε βρεθεί ανέπαφη κλίνη στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι κατά τα αρχαία έτη συνηθίζονταν η συγκεκριμένη ταφική διαδικασία. Η αποκάλυψη του ευρήματος έγινε κάτω από τα θεμέλια μιας κατεδαφισμένης -στο πλαίσιο επέκτασης του λιγνιτωρυχείου της ΔΕΗ- σύγχρονης κατοικίας στη Μαυροπηγή, του δήμου Εορδαίας Κοζάνης, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ και ήταν μία κλίνη του 1ου αιώνα π.Χ. πάνω στην οποία είχε ταφεί μία πλούσια γυναίκα. Πρόκειται για ένα κρεβάτι διαστάσεων 2μ Χ 0,90 μ., με ύψος 40 εκατοστά, «σαν ένα δικό μας σημερινό ντιβάνι», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρχαιολόγος, υπεύθυνη της ανασκαφής και προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης Αρετή Χονδρογιάννη-Μετόκη, η οποία στο πλαίσιο του 33ου Αρχαιολογικού Συνέδριου για τις ανασκαφές στη Μακεδονία και τη Θράκη- που ολοκληρώθηκε το περασμένο Σάββατο, παρουσιάζει τα αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνάς της, στα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ την περίοδο 2018-2020». Όπως εξήγησε, ενώ υπήρχε στα αρχαία χρόνια η συνήθεια να τοποθετούνται νεκροί σε κλίνες, μέχρι στιγμής δεν είχε βρεθεί καμία σε όλο τον ελλαδικό χώρο και στην ευρύτερη περιοχή. «Έχουν βρεθεί πόδια ή εξαρτήματα κλινών, χάλκινα και είναι τα μόνα που έχουν διατηρηθεί στο χρόνο, αλλά διάσπαρτα. Μέχρι τώρα δεν είχε βρεθεί μία κλίνη στη θέση της», υπογραμμίζει η κ. Χονδρογιάννη. Αυτό είναι το μοναδικό που έχει αυτό το εύρημα. Βρέθηκε in situ και είναι ακέραιη, χωρίς τα ξύλινα τμήματά της που έχουν διαλυθεί. Μέσα στο 2020 έγινε μια προσπάθεια συντήρησης ενός μέρους της, μια προκαταρκτική μελέτη των στοιχείων της, η σχεδίαση και όλες οι εργασίες που απαιτούνται για τη μελέτη του ευρήματος. Μια πιστή αναπαράσταση Φωτό ΑΠΕ-ΜΠΕ Από τη θέση που βρέθηκαν τα χάλκινα τμήματα της κλίνης και με βάση τη σχεδίαση που έγινε στο μουσείο, η κ. Χονδρογιάννη και οι συνεργάτες της προσπάθησαν να προσεγγίσουν τον τρόπο που δένονταν αυτά τα κομμάτια μεταξύ τους και προχώρησαν σε αναπαράσταση μιας μικρογραφίας, η οποία παρουσιάστηκε στο συνέδριο. Πρόκειται ουσιαστικά, όπως είπε, για μία πρόταση αναπαράστασης, «κατά την εκτίμησή μας πολύ κοντά στο πρωτότυπο, καθώς μας λείπουν τα ξύλινα στοιχεία, η οποία έγινε με βάση την προκαταρκτική μελέτη του υλικού (ανασκαφικά στοιχεία, βιβλιογραφικά δεδομένα, συντήρηση ενός μέρους – του απαιτούμενου για την κατανόησή της κλίνης, σχεδίαση όλων των τμημάτων, καθώς και την ακτινογραφία και αξονική τομογραφία των ποδιών). Η συγκεκριμένη ταφή χρονολογείται στα ελληνιστικά χρόνια, στην ύστερη ελληνιστική περίοδο, στον 1ο αιώνα π.Χ., ίσως και στα τέλη του 2ου αιώνα π.Χ. Μόνο τα καρφιά μαρτυρούν την ύπαρξη ξύλου «Σε αυτήν την εποχή είναι συνηθισμένο να τοποθετούν νεκρούς πάνω σε κλίνες στην ευρύτερη περιοχή και στην Πέλλα και στην Πιερία. Επειδή όμως ήταν ξύλινες έχουν καταστραφεί και η ύπαρξή τους συμπεραίνεται συνήθως μόνο από τις θέσεις των καρφιών, που είναι τα μόνα που έχουν μείνει, καθώς το ξύλο διαλύεται. Υπάρχουν και πέτρινες, όπως και πλίνθινες κλίνες και στους μακεδονικούς τάφους», εξηγεί η αρχαιολόγος, χαρακτηρίζοντας το εύρημα «σπουδαίο και μοναδικό», το οποίο δίνει και πολλές πληροφορίες για τις μορφές των αρχαίων κλινών στην περιοχή. «Αυτή η κλίνη ανήκει στον ελληνιστικό τύπο. Όλα τα στοιχεία παραπέμπουν σε τοπικό εργαστήρι», σημειώνει η κ. Χονδρογιάννη. Ωστόσο, πουθενά στην ευρύτερη περιοχή της Μαυροπηγής και γενικότερα του νομού Κοζάνης δεν έχουν βρεθεί ούτε καν ενδείξεις ύπαρξης παρόμοιων κλινών, παρ’ όλο που έχουν ανασκαφεί εκατοντάδες τάφοι. Μία εξήγηση γιατί ενώ φαίνεται να υπήρχε τοπικό εργαστήρι κλινών, δεν έχουν βρεθεί άλλες κλίνες, είναι οι συλήσεις τάφων, αλλά και η δυνατότητα ανακύκλωσης του υλικού. «Πολλά χάλκινα και σιδερένια μέρη επειδή είναι ανακυκλώσιμα υλικά τα έπαιρναν οι νεότεροι και τα έλιωναν». Ποια ήταν η πλούσια νεκρή Υδρόβιο πουλί με φίδι, από τη διακόσμηση του πάνω μέρους των φούλκρων της χάλκινης κλίνης της Μαυροπηγής. Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αρετή Χονδρογιάννη Το σπάνιο εύρημα επιβεβαιώνει ότι υπήρχαν πολυτελή αντικείμενα, δηλαδή πλούτος και ευμάρεια στον αρχαίο οικισμό που είχε αναπτυχθεί στην περιοχή της Μαυροπηγής, ίσως και κάποια βασιλική οικογένεια, όπως συμβαίνει σε όλη τη Δυτική Μακεδονία την εποχή αυτή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Αιανή, όπου μαρτυρούνται και ονόματα βασιλέων της αρχαίας πόλης. Η νεκρή γυναίκα, υψηλής, καθώς φαίνεται, οικονομικής και κοινωνικής τάξης, μέσης ηλικίας, μπορεί να άνηκε σε κάποια βασιλική οικογένεια –χρυσά φύλλα δάφνης βρέθηκαν στο κεφάλι της που ίσως ήταν ραμμένα σε κάποιο στεφάνι από άλλο υλικό-, μπορεί όμως να κατείχε και κάποια θρησκευτική εξουσία. Εξετάζονται και και τα δύο σενάρια. Από τη μελέτη που έχει κάνει η κ. Χονδρογιάννη προκύπτει ότι αυτή η κλίνη ήταν πολυτελούς κατασκευής, με ύψος, μόνο των ποδιών, 40 εκατοστών και το συνολικό με τα κεφαλάρια της 70-80 εκ. Ό,τι πιο πολυτελές μπορούσε να έχει ένας άνθρωπος εκείνη την εποχή «Ήταν ό,τι πολυτελές και πιο ακριβό μπορούσε να έχει ένας άνθρωπος της εποχής, που μας παραπέμπει σε κάποιο άτομο με υψηλή οικονομική και κοινωνική θέση», είπε χαρακτηριστικά. Ο οικισμός στον οποίο ανήκει η ταφή τοποθετείται στην αρχαία Εορδαία η οποία ήταν ένα από τα τέσσερα βασίλεια της Άνω Μακεδονίας, της σημερινής Δυτικής Μακεδονίας. Η πρωτεύουσα αυτού του βασιλείου δεν έχει βρεθεί. Τα δύο φούλκρα της κλίνης είναι διακοσμημένα με γοργόνειο, -το κεφάλι της Γοργούς- ενώ και το πάνω μέρος του φούλκρου έφερε υδρόβιο πουλί που κρατάει στο στόμα του ένα φίδι. Το φίδι – συνδέεται με το Θεό Απόλλωνα, που σύμφωνα με τη μυθολογία σκότωσε το φίδι στους Δελφούς και έσωσε τον κόσμο. Η νεκρή γυναίκα έφερε στο στόμα της χρυσό έλασμα – πιθανόν επιστόμιο και δέκα διπλά χρυσά φύλλα δάφνης και ήταν ραμμένα – φέρουν και τις οπές -σε κάποιο υλικό είτε σε δέρμα είτε σε ύφασμα -ίσως κάποιο πέπλο-, είτε σε κάποιο στεφάνι που είχε στο κεφάλι. Στο δεξί της χέρι βρέθηκαν χρυσές κλωστές, σαν να είχε κάτι κεντημένο πάνω στο χέρι της. «Όλα αυτά φαίνονται να ήταν κάπου ραμμένα, ίσως στο ρούχο που φορούσε η νεκρή ή σε κάποιο ύφασμα με το οποίο την κάλυψαν», σημειώνει η κ. Χονδρογιάννη. Η γυναίκα είχε επίσης μια οστέινη βελόνη και μια λίθινη χάντρα και ήταν κτερισμένη με τέσσερα πήλινα μυροδοχεία, έναν πήλινο αμφορέα, ένα γυάλινο μυροδοχείο. Τα φύλλα δάφνης παραπέμπουν πάλι στον Απόλλωνα γιατί είναι το ιερό φυτό, το έμβλημά του, ενώ στη Μαυροπηγή έχει βρεθεί διαλυμένο ιερό του Απόλλωνα και αναθηματική στήλη, που βεβαιώνει την ύπαρξη ιερού. Βασίλισσα ή ιερέας Μαυροπηγή 2019: Χάλκινο μετάλλιο με γοργόνειο, από τη διακόσμηση των φούλκρων της χάλκινης κλίνης της Μαυροπηγής. Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ /Αρετή Χονδρογιάννη «Η αρχαιολόγος Μαρία Ακαμάτη που μελέτησε κάποια φούλκρα από την Πέλλα όπου υπήρχαν φύλλα δάφνης, απομακρύνεται από τη σύνδεση της εικονιζόμενης μορφής με το θεό Απόλλωνα, βάσει των υπόλοιπων χαρακτηριστικών της, και τη συνδέει με καταγωγή από βασιλική γενιά», σημειώνει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης, προσθέτοντας ότι «με τα στοιχεία που έχουμε μέχρι στιγμής, δεν έχουμε καταλήξει για το αν πρόκειται για κάποια γυναίκα βασιλικής οικογένειας ή για κάποιο άτομο με θρησκευτική εξουσία. Υπάρχουν στοιχεία και για τα δύο. Σίγουρα ήταν μια επιφανής γυναίκα που είχε εξουσία και μόνο η πολυτέλεια της κλίνης δεν αφήνει καμία αμφιβολία». Σχετικά με το ενδεχόμενο να είχε η γυναίκα θρησκευτική εξουσία, η κ. Χονδρογιάννη επισημαίνει ότι «ήταν σύνηθες στην αρχαία Ελλάδα να ανατίθενται πολυτελείς κλίνες στα ιερά. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν πιο απλές, ταπεινές κλίνες, ξύλινες κατά κύριο λόγο. Αυτή «μυρίζει» πολυτέλεια. Η πολυτέλεια παραπέμπει είτε σε βασιλική καταγωγή είτε σε ιερό και επειδή υπάρχουν και ενδείξεις για ιερό στη Μαυροπηγή δεν μπορεί να αποκλειστεί κανένα από τα δύο σενάρια». Τα οστά της γυναίκας έχουν μεταφερθεί στα εργαστήρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής και μέσω της ανθρωπολογικής μελέτης θα οριστικοποιηθεί εκτός από το φύλο, η ηλικία ακόμη και η αιτία θανάτου. Στόχος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης είναι να κάνουν μια πραγματική αναπαράσταση της κλίνης, να εκτεθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής για «να το δει όλος ο κόσμος», τονίζει η κ. Χονδρογιάννη. Κι άλλες ανακαλύψεις το 2020 Το προηγούμενο έτος έχουν ανασκαφεί κατάλοιπα μίας ακόμη αγροικίας σε ένα αγροτεμάχιο στις παρυφές της σύγχρονης κοινότητας της Μαυροπηγής, η οποία χρονολογείται στην ελληνιστική εποχή (3ος-1ος αιώνας π.Χ.). Πρόκειται για μια πρόχειρη κατασκευή, που περιλαμβάνει και ένα υπόσκαφο τμήμα. Ανάλογο βρέθηκε και σε άλλη θέση της Μαυροπηγής το 2018 (στο αγροτεμάχιο 453, το οποίο και παρουσιάζεται στην ανακοίνωση). Φαίνεται ότι στην περιοχή, στη Μαυροπηγή, αλλά και πιο βόρεια (στον Περδίκα), υπήρχε η συνήθεια να κατασκευάζονται πρόχειρα, βοηθητικής χρήσης κτίσματα, τύπου καλύβας, με υπόγειο ή ημιυπόγειο χώρο. Στην ίδια θέση υπάρχει κι ένας λάκκος με ευρήματα της ύστερης εποχής χαλκού (1600 π.Χ.-1100 π.Χ.), των Μυκηναϊκών χρόνων δηλαδή, που δείχνει χρήση του χώρου και σε αυτή την εποχή. Ένα νεκροταφείο αιώνων Σε άλλη θέση εντοπίστηκαν ευρήματα των ελληνιστικών χρόνων και της πρώιμης εποχής σιδήρου (1100 π.Χ.-700 π.Χ.). Ανασκάφηκαν οικιστικά κατάλοιπα και νεκροταφείο αυτών των δύο περιόδων. Το νεκροταφείο περιελάμβανε 40 τάφους που χρονολογούνται από το 1100 π.Χ. μέχρι και τους ελληνικούς χρόνους, «έχει δηλαδή μια μακρά διάρκεια χρήσης, με κενό κατά τους κλασικούς χρόνους», υπογραμμίζει η κ. Χονδρογιάνη. Οι νεκροί ήταν κτερισμένοι με πήλινα αγγεία, κοσμήματα και όπλα. Οι γυναίκες φορούσαν κοσμήματα χάλκινα, και σε μία περίπτωση ένα επίχρυσο δαχτυλίδι. Οι άντρες έφεραν τα όπλα τους. Οι τάφοι είναι λακκοειδείς, εκτός από έναν κιβωτιόσχημο και δύο λιθοπερίκλειστους ενώ πολλοί από τους λακκοειδείς σηματοδοτούνταν με μία πέτρα.

H στιγμή που κάθε πολίτης θα μπαίνει στο Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο και θα μπορεί να εκτυπώσει κάθε άδεια που απαιτείται για το ακίνητό του από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, επιτέλους έφτασε. Οσοι γνωρίζουν πόσες εργατοώρες απαιτούνταν μέχρι τώρα για μια άδεια οικοδόμησης κοντά σε αρχαιολογικό χώρο ή κηρυγμένο ακίνητο, θα διαπιστώσουν τώρα πόσο μεγάλη είναι η διαφορά. Αυτό επιτυγχάνεται χάρη στις δύο διαδικτυακές πύλες του ΥΠΠΟΑ που παρουσιάστηκαν σήμερα στην πολιτική ηγεσία και στα υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Είναι οι διαδικτυακές πύλες του «Αρχαιολογικού Κτηματολογίου» και του «Εμπλουτισμού Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και Ανάπτυξης νέου Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων». Τα δύο μεγάλα ψηφιακά έργα, στρατηγικής σημασίας για το ΥΠΠΟΑ, καθιστούν δυνατή την πλήρη εποπτεία του πολιτιστικού αποθέματος και τη διαχείρισή του, σε συνθήκες διαφάνειας, με τα σύγχρονα εργαλεία που παρέχουν οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών, επιτρέποντας την ψηφιακή πρόσβαση των πολιτών στην πολιτιστική κληρονομιά. Προβάλλουν το μοναδικό πλούτο και την ποικιλία του ελληνικού πολιτιστικού αποθέματος. Η διαδικτυακή πύλη του έργου «Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο», προσφέρει σε δημόσιους φορείς, ιδιώτες αλλά και επενδυτές άμεση και έγκυρη ενημέρωση για το σύνολο των αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων, των μνημείων της επικράτειας, καθώς και των ζωνών προστασίας τους, αλλά και για τυχόν δεσμεύσεις και περιορισμούς που υφίστανται, βάσει της κείμενης νομοθεσίας. Μέσω ενός πολύ εύχρηστου Διαδραστικού Χάρτη, πληροφορίες οι οποίες απαιτούσαν πολύ χρόνο, θα είναι τώρα διαθέσιμες σε κάθε πολίτη, συγκεντρωμένες στο ψηφιακό αποθετήριο. Με το πάτημα ενός κουμπιού, παρέχεται, για πρώτη φορά, η δυνατότητα να ελέγχουν οι ίδιοι τους όρους και τους πιθανούς περιορισμούς που επηρεάζουν την ιδιοκτησία ή τη μελλοντική επένδυσή τους. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με αυτό το σύγχρονο και λειτουργικό εργαλείο, διασφαλίζουν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Κάθε υπηρεσία, κάθε Εφορεία Αρχαιοτήτων, σε όλη την Ελλάδα, θα μπορεί εύκολα και με απόλυτη ακρίβεια να επεξεργάζεται τις νέες κηρύξεις Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων αλλά και να διορθώνει τυχόν λάθη και σφάλματα. Στο Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο έχουν ήδη καταχωρηθεί 18.600 ακίνητα μνημεία, 3.400 αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί τόποι και 844 ζώνες προστασίας. Τον Ιούνιο 2021, με την ολοκλήρωση του έργου στο ΕΣΠΑ 2014- 2020, η Πύλη αποδίδεται στο ευρύ κοινό. Μια μοναδική πύλη πρόσβασης στην πολιτιστική κληρονομιά της χώρας είναι το έργο «Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και Ανάπτυξη Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων». Από μεθαύριο οι πολίτες μπορούν να επισκεφτούν τον πλήρως ολοκληρωμένο και λειτουργικό ιστότοπο nationalarchive.culture.gr. Είναι ένα εξαιρετικά εύχρηστο και φιλικό εργαλείο διαχείρισης του πολιτιστικού αποθέματος. Περιλαμβάνει καταγραφές 684.000 κινητών μνημείων, από νεολιθικά εργαλεία μέχρι κεραμεική κλασικών χρόνων, από ελληνιστικά γλυπτά, μέχρι βυζαντινές τοιχογραφίες, από μεταβυζαντινές εικόνες μέχρι παραδοσιακές φορεσιές. Στη Διαδικτυακή Πύλη δημοσιεύονται, σε πρώτη φάση, περίπου 63.000 αντιπροσωπευτικά μνημεία, σύμφωνα με τις συμβατικές υποχρεώσεις του συγχρηματοδοτούμενου έργου. Σε μια εποχή κατά την οποία το ψηφιακό περιεχόμενο και η ψηφιακή πρόσβαση έχουν αποκτήσει πρωτεύοντα ρόλο, το Εθνικό Αρχείο Μνημείων είναι ένα πολύτιμο εργαλείο στις Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ. Είναι προσαρμοσμένο στις υπηρεσιακές ανάγκες του, αλλά και στους τύπους των μνημείων της ελληνικής επικράτειας και τους τρόπους καταγραφής και τεκμηρίωσης τους διαχρονικά. Το έργο επιτυγχάνει τη δημιουργία ενός σύγχρονου και απαραίτητου εργαλείου για την καταγραφή και τεκμηρίωση, που συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό των λειτουργιών και των διαδικασιών του ΥΠΠΟΑ, ενώ ταυτόχρονα παρέχει προστασία από την παράνομη διακίνηση και την αρχαιοκαπηλία. Το πολιτιστικό περιεχόμενο καθίσταται ψηφιακά προσβάσιμο από διαφορετικές ομάδες κοινού και με εφαρμογή προτύπων ψηφιακής πρόσβασης για ΑμεΑ. Απαιτήθηκαν 10 ολόκληρα χρόνια για την ολοκλήρωσή των δυο έργων τα οποια ανέλαβε η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα “Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία”: Το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο με προϋπολογισμό 5.255.758,80€ ενώ το έργο του Εμπλουτισμού των Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων με συνολική δαπάνη 10.069.057,97 €. Στην επιτυχή υλοποίηση συνέβαλαν καθοριστικά πολυάριθμα στελέχη του ΥΠΠΟΑ διαφόρων ειδικοτήτων, από διάφορες θέσεις ευθύνης, όπως και καθηγητές Πανεπιστημίων, στελέχη άλλων ειδικών υπηρεσιών (όπως της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων) καθώς και μεγάλος αριθμός συμβασιούχων εργαζομένων, επιστημόνων υψηλής εξειδίκευσης. Μετά το τέλος της παρουσίασης, τα θερμά τους συγχαρητήρια εξέφρασαν οι δύο Διευθύντριες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Πολυξένη Αδάμ Βελένη, της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων, Αμαλία Ανδρουλιδάκη, τα στελέχη καθώς όλοι οι υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΠΟΑ.

Με την ολοκλήρωση του 31ου ετήσιου συνεδρίου «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη» στη Θεσσαλονίκη, ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP AG) ενημερώνει για τη συμβολή του στη διενέργεια σημαντικού αρχαιολογικού έργου στη Βόρεια Ελλάδα: Μέχρι σήμερα, ομάδες ειδικών έχουν πραγματοποιήσει περίπου 300 σωστικές ανασκαφές μικρής και μεγαλύτερης κλίμακας, και περισσότερες από 100 δοκιμαστικές τομές στη Ζώνη Εργασίας του ΤΑΡ, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη άλλες 7 σωστικές ανασκαφές μεγάλης κλίμακας στις Περιφέρειεςαπό τις οποίες διέρχεται ο αγωγός. Από την έναρξη των εργασιών, περισσότεροι από 650 ειδικοί στην αρχαιολογική έρευνα (αρχαιολόγοι, τοπογράφοι, συντηρητές, κλπ.), καθώς και αρχαιολογικοί εργάτες, έχουν εργαστεί για τις ανάγκες του Έργου. Και στο πλαίσιο της εργασίας τους έχουν έρθει στο φως πολυάριθμα ευρήματα – κινητά και ακίνητα. Στα ακίνητα περιλαμβάνονται: νεκροταφεία ή μεμονωμένοι τάφοι, κάποιοι εκ των οποίων κτερισμένοι τμήματα οικισμών και αρχιτεκτονικών λειψάνων, όπως τείχη και εκκλησίες μνημεία, εργαστηριακοί χώροι και ενδείξεις ανθρώπινης δραστηριότητας, π.χ. κλίβανοι και πηγάδια Επίσης, έχει εντοπιστεί πλήθος κινητών ευρημάτων (κεραμεική, κοσμήματα, νομίσματα κ.λπ.) που χρονολογούνται από την προϊστορική έως και τη μεταβυζαντινή περίοδο. Κάποια από τα παραπάνω ευρήματα παρουσιάστηκαν στο 31ο συνέδριο «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη το 2017» που διεξήχθη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο από τις 8 έως τις 10 Μαρτίου 2018, με την υποστήριξη του ΤΑΡ. Κορυφαίοι επιστήμονες-εκπρόσωποι από 9 Εφορείες Αρχαιοτήτων της Βόρειας Ελλάδας (Έβρου, Ροδόπης, Ξάνθης, Σερρών, Κιλκίς, Θεσσαλονίκης, Κοζάνης, Καστοριάς και Φλώρινας) παρουσίασαν τα αρχικά ευρήματα των ανασκαφικών τους δραστηριοτήτων, σημειώνοντας πως αν δεν υπήρχαν τα δημόσια ή τα ιδιωτικά έργα, οι ανασκαφές στην Ελλάδα θα είχαν σχεδόν σταματήσει. Η Διευθύντρια του ΤΑΡ για την Ελλάδα, Κατερίνα Παπαλεξανδρή, δήλωσε σχετικά:«Συνεργαζόμαστε στενά με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και τις κατά τόπους Εφορείες Αρχαιοτήτων, για την προστασία και ανάδειξη της πλούσιας ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία αυτή, η οποία εγγυάται την εφαρμογή των βέλτιστων αρχαιολογικών πρακτικών και την προαγωγή τόσο του ακαδημαϊκού έργου, όσο και της επιστημονικής γνώσης». Οι αρχαιολογικές εργασίες πουπραγματοποιούνται σε συνεργασία με τον TAP και τις εργολήπτριες εταιρείες του, εποπτεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και τις 13 αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων (μία ανά περιφερειακή ενότητα που διατρέχει ο αγωγός), όπως ορίζεται στα σχετικά Μνημόνια Συναντίληψης και Συνεργασίας που έχουν υπογραφεί.

Η Διαδικτυακή Πύλη αντλεί το περιεχόμενό της από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Σήμερα περιλαμβάνει 14.700 μνημεία, 3.100 αρχαιολογικούς χώρους, 420 ιστορικούς τόπους και 844 ζώνες προστασίας. Οι εγγραφές μπορεί να εμπλουτίζονται ή και να τροποποιούνται με νέα στοιχεία από το Αρχείο της ΔΔΕΑΜ, αλλά και ανάλογα με τις κηρύξεις, οριοθετήσεις, αναοριοθετήσεις που πραγματοποιούν οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η Πύλη περιλαμβάνει μόνον τους κηρυγμένους και οριοθετημένους αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους. Ως εκ τούτου δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτή περιοχές αρχαιολογικής σημασίας για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί πράξεις κήρυξης. Εξάλλου, βάσει του Ν. 3028/2002 «Για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς εν γένει», η προστασία των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων που χρονολογούνται μέχρι το 1830 είναι αυτόματη, χωρίς να απαιτείται η δημοσίευση διοικητικής πράξης. Σημειώνεται επίσης ότι δεν έχουν δημοσιοποιηθεί στην Πύλη περίπου 4000 ακίνητα χερσαία μνημεία που δεν είναι γεωχωρικά εντοπισμένα. Σε ό,τι αφορά στους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, παρέχονται επιλεγμένα στοιχεία κυρίως για τους παράκτιους. Τέλος, δεν περιέχονται στην Πύλη τα χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα κτήρια και παραδοσιακούς οικισμούς από άλλα Υπουργεία — Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος (πρώην ΥΠΕΚΑ, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΧΟΠ), πρώην Υπουργείο Μακεδονίας Θράκης, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής — παρά μόνον όσα έχουν κηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η Πύλη έχει ενημερωτικό χαρακτήρα. Νομική ισχύ έχει μόνο το κείμενο όπως δημοσιεύεται στο ΦΕΚ. Η πύλη εδώ: https://www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/ Η Πράξη «Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο» (με κωδικό MIS 5003765) εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020», με φορέα υλοποίησης τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων και συνολική δημόσια δαπάνη 2.980.978,38 €. Αφορά στη συστηματική καταγραφή και τεκμηρίωση (αρχαιολογική, διοικητική και γεωχωρική) των ακίνητων μνημείων, των αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων και των ζωνών προστασίας αυτών. Με το έργο αυτό καθίσταται δυνατή η πλήρης εποπτεία, προστασία και διαχείριση των μνημείων και του πολιτιστικού περιβάλλοντος, από το σύνολο των εμπλεκομένων Υπηρεσιών, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος. Ταυτόχρονα, μέσω της Διαδικτυακής Πύλης, παρέχεται η δυνατότητα στους ενδιαφερομένους πολίτες, επαγγελματίες και φορείς του Δημοσίου, να ενημερώνονται για τον μνημειακό πλούτο της χώρας, αλλά και για τυχόν δεσμεύσεις και περιορισμούς που υφίστανται βάσει της κείμενης νομοθεσίας σε περιοχές ή ακίνητα ενδιαφέροντός τους. Σήμερα, η Διαδικτυακή Πύλη του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου περιλαμβάνει περιγραφικά και γεωχωρικά δεδομένα για περισσότερα από 14.000 Ακίνητα Μνημεία, περίπου 3.400 Αρχαιολογικούς Χώρους και Ιστορικούς Τόπους και 844 Ζώνες Προστασίας.

Η Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (ΔΑΜΕΕΠ) φέρνει στις οθόνες μας ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό ευρετήριο με τα 205 αρχαιολογικά μουσεία της Ελλάδας. Σχεδιασμένο από την Clio Muse Tours, το νέο ευρετήριο έχει τη μορφή ενός διαδραστικού χάρτη, παρουσιάζοντας με ακρίβεια την τοποθεσία όλων των αρχαιολογικών μουσείων της χώρας. Μουσεία μεγάλα και μικρά, παλαιά και νέα, από τα μεγάλα αστικά κέντρα μέχρι τα ακριτικά νησιά, έχουν προστεθεί στην νέα πλατφόρμα προσφέροντας τη δυνατότητα στους χρήστες να μάθουν εύκολα με το πάτημα ενός κουμπιού όσα χρειάζονται για την επίσκεψή τους. Για τον καθένα από αυτούς τους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς, έχει δημιουργηθεί μια ξεχωριστή σελίδα ενημερωμένη με όλες τις χρήσιμες πληροφοριες αλλά και ενδεικτικό φωτογραφικό υλικό. Οι πληροφορίες για τις ημέρες και τις ώρες λειτουργίας κατά τη θερινή και χειμερινή περίοδο, οι τιμές των εισιτηρίων καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας έχουν προσεκτικά συλλεχθεί από το κάθε μουσείο ξεχωριστά. Επιπλέον, για κάθε μουσείο παρατίθενται επιπλέον υπηρεσίες και παροχές όπως οι χώροι στάθμευσης, εκπαιδευτικά προγράμματα και εγκαταστάσεις για ΑμεΑ. Το διαχειριστικό περιβάλλον που ανέπτυξε η Clio Muse Tours, βάζοντας τη βιωσιμότητα του έργου στο κέντρο, επιτρέπει στη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων να προσθέτει, να ανανεώνει και να επεξεργάζεται όλες τις πληροφορίες. Στόχος αυτού του έργου είναι να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των μουσείων και παράλληλα να γίνει ένα αναντικατάστατο μέσο για τους εν δυνάμει επισκέπτες τους.

«Το αρχαιολογικό έργο προχωρεί πάρα πολύ καλά, με πολύ ταχείς ρυθμούς», υπογράμμισε μιλώντας στο Κόκκινο Θεσσαλονίκης 93.4 και τον Απόστολο Λυκεσά ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Γιάννης Μυλόπουλος ενώ ξεκαθάρισε πως το έργο προχωρά συνολικά «σε όλα τα μέτωπα». Διευκρίνισε δε πως το υπουργείο Οικονομίας ενημέρωσε τους εμπλεκόμενους «ότι το χρονοδιάγραμμα που έχουμε προκειμένου να ολοκληρωθούν οι αρχαιολογικές εργασίες από την πλευρά του ΕΣΠΑ είναι ο Μάρτιος του 2017 εκτός από το σταθμό της Βενιζέλου που ξεκινάει τώρα». Ειδικότερα ξεκαθάρισε πως η χρηματοδότηση, μέσω της συμπληρωματικής σύμβασης που υπεγράφη τον Φεβρουάριο- Μάρτιο του 2016 για την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών εργασιών, θα κλείσει τον κύκλο της τον Μάρτιο του 2017. Αυτό πρόσθεσε «σημαίνει ότι μετά δεν θα υπάρχει ούτε αντικείμενο, ούτε προϋπολογισμός για τα αρχαιολογικά άρα πρέπει να επισπεύσουμε έτσι ώστε μέχρι το Μάρτιο του 2017 να έχουμε ολοκληρώσει το σύνολο των αρχαιολογικών εργασιών σε όλους τους σταθμούς πλην του σταθμού της Βενιζέλου ο οποίος ανοίγει τώρα». «Αυτό το πράγμα χρειάζεται ένα πολύ καλύτερο συντονισμό, συζητήσαμε με το υπουργείο πολιτισμού να εντάξει περισσότερο προσωπικό της κεντρικής υπηρεσίας το οποίο να επιβλέπει σε συνεργασία άμεση με εμάς . Πράγματι ανταποκρίθηκε άμεσα αυτό ήταν ένα ζήτημα που μας λύνει τα χέρια για την πρόοδο των έργων», υπογράμμισε. Να σημειωθεί πως για την επίσπευση του έργου σήμερα στο έργο εργάζονται 850 άνθρωποι στις αρχαιολογικές εργασίες, ενώ ξεκίνησε με μόλις 450. Το υπουργείο Πολιτισμού, το υπουργείο Υποδομών και η Αττικό Μετρό ασχολούνται σύμφωνα με τον κ. Μυλόπουλο με τις εργασίες στην Αγίας Σοφίας, τη Βενιζέλου και λιγότερο στη πλ. Δημοκρατίας με στόχο «την ανάδειξη των αρχαιολογικών και ταυτοχρόνως την εκτέλεση των έργων». Αρχαιολογικές εργασίες γίνονται επίσης στη Πυλαία και το Συντριβάνι. Όσον αφορά γενικά τα αρχαιολογικά ευρήματα ξεκαθάρισε πως η οπτική της Αττικό Μετρό είναι πως το Μετρό «δεν είναι μόνο ένα έργο τεχνικό, ένα έργο περιβάλλοντος είναι και ένα έργο πολιτισμού, μία ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη να βρει την ταυτότητά της». Σχετικά με τον σταθμό της Βενιζέλου επισήμανε πως «είναι μία ξεχωριστή σύμβαση, ξεκινάει τώρα για τους γνωστούς λόγους» με στόχο την κατασκευή του έργου και την ταυτόχρονη ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων υπό την φροντίδα της τετραμελούς επιτροπής με τη συμμετοχή των υπουργείων Υποδομών και Πολιτισμού, του Δήμου Θεσσαλονίκης και της Αττικό Μετρό. Τέλος ξεκαθάρισε πως η χρηματοδότηση για τη Βενιζέλου θα είναι από τον προϋπολογισμό που χρηματοδοτεί το Μετρό που είναι ούτως ή άλλως ένα μεγάλος μέρος από το ΕΣΠΑ. Πηγή: http://www.ypodomes.com/index.php/statheri-troxia/metro/thessalonikis/item/36993-trexoun-gia-ta-arxaiologika-erga-sto-metro-thessalonikis

Με μια νέα επιστολή του "ξαναχτυπά" ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράζοντας την ανησυχία του για ιδιωτικές επενδύσεις μέσω ΤΑΙΠΕΔ σε εκτάσεις με προστατευόμενα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Στην επιστολή αυτή, μάλιστα, κάνει λόγο για προσπάθεια παράκαμψης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και των νόμιμων διαδικασιών αδειοδότησης. Οπως αναφέρει «πρόσφατα η αρχαιολογική κοινότητα, με αφορμή την γνωμοδότηση του ΚΑΣ και απόφαση του υπουργού Πολιτισμού για αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου Αφάντου Ρόδου, βρέθηκε στο στόχαστρο σκαιότατων χαρακτηρισμών και απειλών από επιχειρηματικούς κύκλους αλλά και από τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, αναβιώνοντας παλαιότερες απόψεις για την Αρχαιολογική Υπηρεσία ως "τροχοπέδη της ανάπτυξης"». Προσθέτει δε ότι το περιστατικό αυτό δεν είναι μεμονωμένο, φέρνοντας ως παράδειγμα ότι «με παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας επανεισήχθη στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων το αίτημα του ΤΑΙΠΕΔ για διαμόρφωση της νέας Μαρίνας Πύλου, με αποτέλεσμα να υπάρξουν κι άλλες υποχωρήσεις υπέρ των αιτημάτων του ΤΑΙΠΕΔ». Στην ίδια ανακοίνωση οι Αρχαιολόγοι εκφράζουν την άποψη ότι «το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν προσπάθειες ιδιωτικοποιήσεων και μεγάλης κλίμακας τουριστικών επενδύσεων σε δημόσιες εκτάσεις εις βάρος των αρχαιοτήτων και του φυσικού περιβάλλοντος, όπως στο Κάβο Σίδερο στην ΠΕ Λασιθίου, στο Ελληνικό Αττικής, στον χώρο του Ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλο κ.ά.», και καταλήγοντας τονίζουν: «Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων με συναίσθηση της ευθύνης που του αναλογεί καθώς και της ευθύνης των υπηρεσιών της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, δηλώνει ότι θα συνεχίζει να υπερασπίζεται με κάθε τρόπο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιά, τηρώντας το Σύνταγμα και την αρχαιολογική νομοθεσία όπως και την απρόσκοπτη άσκηση των καθηκόντων των μελών του, απέναντι σε κάθε προσπάθεια εκφοβισμού, στοχοποίησης, απαξίωσης και περιθωριοποίησής τους». Πηγή: http://www.ered.gr/el/content/Anisuchoi_me_tis_megales_ependuseis_oi_Archaiologoi_/#.V01oYPmLS70

Η αρχαιολογική ανασκαφή που πραγματοποιείται στην περιοχή του Φαληρικού Δέλτα έφερε στο φως νέα εντυπωσιακά ευρήματα τις τελευταίες 20 μέρες, στο πλαίσιο του έργου για την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού-Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Τα ευρήματα παρουσίασε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) η έφορος αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων Στέλλα Χρυσουλάκη, η οποία εισηγήθηκε τη συνέχιση της ανασκαφής λόγω της σπουδαιότητας των ευρημάτων. Στο νότιο τμήμα του σκάμματος και μάλιστα στην ανώτερη στρώση της νεκρόπολης, δηλαδή σε βάθος μόλις 2,5 μέτρων από την επιφάνεια, ανακαλύφθηκε πολυάνδριο, ομαδική ταφή 80 δεσμωτών, οι οποίοι είναι τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, αρκετοί δε από αυτούς φέρουν χειροπέδες. Το σημαντικό στοιχείο του ευρήματος είναι ότι μπορεί να χρονολογηθεί με ασφάλεια εξαιτίας δύο τριφυλλόστομων οινοχόων που βρέθηκαν, τοποθετώντας το στο τρίτο τέταρτο του 7ου αιώνα, γεγονός που ενδέχεται να το συνδέει με το Κυλώνειον Άγος. Από την ομαδική ταφή των 80 ανδρών έχει καθαριστεί το 50% και φαίνεται ότι είναι νέοι άνδρες, καλοζωισμένοι, με άριστη οδοντοφυΐα, και εκ πρώτης όψεως δεν έχουν κατάγματα στα οστά. Ένας μόνο, είχε αιχμή βέλους καρφωμένη στον ώμο και η εξήγηση είναι πως ίσως είχε αιχμαλωτιστεί. Από την άποψη της ταφονομίας, στο σημείο αυτό της νεκρόπολης εμφανίζεται για πρώτη φορά μια συνεπής διάταξη στο χώρο, τόσο για τις ταφικές πυρές όσο και για τους κιβωτιόσχημους τάφους και σαφής προσανατολισμός Β-Ν που είναι παράλληλος με την αρχαία ακτογραμμή. Ο τελευταίος νεκρός που αποκαλύφθηκε στις 31 Μαρτίου, έχει δεμένα πόδια, πράγμα που ίσως συνδέει το πολυάνδριο της Εσπλανάδας με τους αποτυμπανισμένους που αποκαλύφθηκαν έναν αιώνα νωρίτερα, σύμφωνα με την κ. Χρυσουλάκη. Το ΚΑΣ κλήθηκε να γνωμοδοτήσει ως προς τη διατήρηση ή όχι των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν στην περιοχή δενδροφύτευσης του Κέντρου, αλλά λόγω των εντυπωσιακών ευρημάτων που παρουσίασε η επικεφαλής της ανασκαφής, το ΚΑΣ αποφάσισε να κάνει αυτοψία στο χώρο και να ζητήσει την ολοκληρωμένη πρόταση της εφορίας για την από εδώ και πέρα διαχείριση του χώρου. Το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» στις συνεννοήσεις με την έφορο έχει καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να κάνει εκεί δεντροφυτεύσεις μετά τα ευρήματα όμως δεν έχει πάρει θέση για την συνολική διαχείριση του χώρου. Η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη αναφέρθηκε στην υπουργική απόφαση που προβλέπει τη δημιουργία μικρού μουσείου που θα περιλαμβάνει τα ευρήματα και σημείωσε ότι είναι απαραίτητο να υπάρξει πλήρης πρόταση από την εφορία αρχαιοτήτων. Τα νέα ευρήματα παρουσιάζουν τεράστια ιστορική σημασία, γεγονός που απαιτεί τη συνεργασία της πολιτικής ηγεσίας με το Ίδρυμα, ώστε να υπάρξει κοινός σχεδιασμός για την ανάδειξη και συντήρηση των αρχαιοτήτων. Πηγή: http://www.topontiki.gr/article/166962/faliriko-delta-simantiki-arhaiologiki-anakalypsi-vrethike-omadikos-tafos-80-andron

Συμπληρωματική σύμβαση ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ για τις αρχαιολογικές ανασκαφές του μετρό Θεσσαλονίκης υπέγραψε την Τετάρτη η Αττικό Μετρό με την ανάδοχο εταιρεία παρουσία του Γενικού Γραμματέα του Υποδομών Γιώργου Δέδε. Σύμφωνα με την Αττικό Μετρό με την υπογραφή της σύμβασης δίνεται η δυνατότητα για την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών ανασκαφών στα υπόλοιπα μέτωπα της βασικής γραμμής του μετρό. Μέχρι σήμερα οι αρχαιολογικές εργασίες έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 82%. Από την εταιρεία υποστηρίζουν ότι σταδιακά θα προσληφθούν περισσότερα από 400 άτομα διαφόρων ειδικοτήτων στο έργο. Η εικόνα που δίνεται από την Αττικό Μετρό για τα εργοτάξια τού έργου έχει ως εξής: .κατασκευάζονται οι σταθμοί Πατρίκιος, Νέα Ελβετία, Βούλγαρη καθώς και το αμαξοστάσιο στο ανατολικό άκρο της βασικής γραμμής του μετρό. .συναρμολογούνται στο σταθμό Νέα Ελβετία οι δυο «μετροπόντικες», δηλαδή τα μηχανήματα ολομέτωπης κοπής (TBM) του έργου προκειμένου να διανοίξουν τα τελευταία 1,9 χιλιόμετρα, δυο διδύμων σηράγγων που απομένουν από το σύνολο των 7,8 χιλιομέτρων. .ξεκινούν οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την κατασκευή με τη μέθοδο του ανοιχτού ορύγματος της σήραγγας μήκους 1,1 χιλιομέτρων, η οποία συνδέει το αμαξοστάσιο με τη βασική γραμμή του μετρό. Σημειώνεται ότι τα έργα στη βασική γραμμή στο μετρό Θεσσαλονίκης είχαν σταματήσει από τον Δεκέμβριο του 2014. Τώρα ξεπαγώνουν και πάλι μετά τη συμφωνία που επετεύχθη τον Δεκέμβριο μεταξύ υπουργείου Υποδομών και αναδόχου για την καταβολή σύμφωνα με πληροφορίες από το Δημόσιο στην κοινοπραξία ποσού από 170 έως 180 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό εκτιμούν από το Υποδομών ότι θα είναι η αποζημίωση της κοινοπραξίας για το σύνολο των διαιτησιών του έργου. Όλα τα εκκρεμή ζητήματα (αποφάσεις διαιτητικών δικαστηρίων, λεπτομέρειες για την ολοκλήρωση του έργου, χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου) θα πρέπει να έχουν επιλυθεί έως τον ερχόμενο Απρίλιο. Διευκρινίζεται ότι η αρχική διεκδίκηση του αναδόχου ήταν γύρω στα 720 εκατομμύρια ευρώ –μέσω δεκάδων ενστάσεων που έχει καταθέσει και οι οποίες εκδικάζονται μέσω διαιτησιών- επειδή δεν έχει τηρηθεί το αρχικό χρονοδιάγραμμα που προέβλεπε την ολοκλήρωση των έργων το 2012. Η σύμβαση υπεγράφη το 2006. Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με πληροφορίες από το Υποδομών, έχουν επιδικαστεί στην κοινοπραξία περίπου 80 εκατομμύρια ευρώ. Έως τώρα έχει ολοκληρωθεί το 36% του έργου. Το παρήγορο στην υπόθεση είναι ότι για το μετρό Θεσσαλονίκης η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ έχει πάρει παράταση μέχρι το 2020. Η επένδυση του έργου ανέρχεται σε 1 δις. ευρώ (πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα δημόσια έργα στην Ελλάδα) με 13 σταθμούς και 9,6 χιλιόμετρα υπόγειας γραμμής. Πηγή: http://www.tanea.gr/news/greece/article/5335534/metro-thessalonikhs-ypegrafh-symbash-gia-tis-arxaiologikes-anaskafes-toy-ergoy/

Τον δρόμο για την αναζήτηση αρχαίων πόλεων, τα ίχνη των οποίων έχουν χαθεί, ανοίγει πρωτοποριακή μέθοδος που ανέπτυξαν ένας ιστορικός και τρεις οικονομολόγοι, αξιοποιώντας αριθμητικά δεδομένα από πλάκες 4.000 ετών οι οποίες ανήκαν σε αρχαίους εμπόρους. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της Washington Post, η αρχαία πόλη Κανές, στο κεντρικό τμήμα της σημερινής Τουρκίας, αποτελούσε σημαντικό κέντρο εμπορίου στην Ανατολία πριν τέσσερις χιλιετίες. Αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει αντικείμενα που προέρχονταν από αυτήν, περιλαμβανομένων άνω των 23.000 κειμένων σε σφηνοειδή γραφή, γραμμένων από Ασσύριους εμπόρους. Τα κείμενα αυτά έχουν κυρίως πρακτικό χαρακτήρα- επιστολές για δουλειές, έγγραφα για φορτία, λογιστικά αρχεία, συμβόλαια κλπ, σύμφωνα με το paper των Γκόικο Μπαριάμοβιτς, Τόμας Τσέινι, Κερέμ Α. Κοσάρ και Άλι Χορτάτσου. Ο Μπαριάμοβιτς είναι ειδικός στην ιστορία της Ασσυρίας, του άλλοτε πανίσχυρου βασιλείου κοντά στον Τίγρη, στο σημερινό Ιράκ. Οι συνεργάτες του είναι οικονομολόγοι από το Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού, το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και το Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Στα κείμενα αυτά αναφέρονται αρχαίες πόλεις και οικισμοί που σε άλλες περιπτώσεις έχουν βρεθεί και σε άλλες όχι- όπως η πόλη Ντουρχουμίτ. «Παραδοσιακά» η ανάλυση αυτών των κειμένων έχει ποιοτικό χαρακτήρα, δηλαδή την αναζήτηση πληροφοριών που μπορεί να βοηθούσαν στον εντοπισμό ενός αρχαιολογικού χώρου- περιγραφές της γύρω περιοχής, απόσταση από άλλες, γνωστές πόλεις κλπ. Ωστόσο, οι ερευνητές είχαν μια άλλη ιδέα: Την ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων- όπως τις αναφορές στα φορτία που αποστέλλονταν από τη μια πόλη στην άλλη. Η ανάλυση χιλιάδων πλακών και των αναφορών που περιέχουν έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας πολύ λεπτομερούς εικόνας του εμπορίου μεταξύ των πόλεων γύρω από την Κανές πριν 4.000 χρόνια. Ο Μπαριάμοβιτς έκανε ακριβώς αυτό, μεταφράζοντας και αναλύοντας 12.000 πήλινες πλάκες και εξάγοντας πληροφορίες από τα αρχεία των δρομολογίων των αρχαίων εμπόρων. Αυτό που προέκυψε ήταν πρακτικά μια βάση δεδομένων με δεδομένα για εκατοντάδες εμπορικές συναλλαγές μεταξύ 26 αρχαίων πόλεων: 15 από αυτές είναι γνωστές και 11 έχουν χαθεί στις ομίχλες της ιστορίας. Ωστόσο, τα πράγματα γίνονται πολύ ενδιαφέροντα αν σκεφτεί κανείς πως στον αρχαίο κόσμο το εμπόριο ήταν σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένο από τις γεωγραφικές αποστάσεις: Η μετακίνηση αγαθών από το ένα σημείο στο άλλο ήταν πολύ πιο δύσκολη τότε, καθώς τα αγαθά μεταφέρονταν με ζώα σε ανώμαλους δρόμους και ληστές καραδοκούσαν παντού. Οπότε οι πόλεις έκαναν πολύ περισσότερο εμπόριο με άλλες πόλεις που βρίσκονταν κοντά τους, παρά με πόλεις που ήταν μακριά- και αυτή είναι η κεντρική ιδέα της έρευνας. Εάν πάρουμε μια αρχαία πόλη, όπως την Κανές, για την οποία ξέρουμε τη θέση της, και δύο χαμένες πόλεις, την Κουμπουρνάτ και τη Ντουρχουμίτ, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να ξέρουμε πως η Κανές είχε περισσότερες εμπορικές σχέσεις με την πρώτη σε σχέση με τη δεύτερη, καθώς οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως η Κουμπουρνάτ ήταν πιο κοντά στην Κανές. Ως εκ τούτου, μπορούν να δημιουργηθούν σχεδιαγράμματα όπου παρουσιάζονται οι ακτίνες εντός των οποίων θεωρείται πως βρίσκονταν οι χαμένες πόλεις, χάρη σε έναν αλγόριθμο ο οποίος λαμβάνει υπόψιν και άλλα στοιχεία γνωστών δεδομένων, όπως τις τιμές των αγαθών, τα πληθυσμιακά μεγέθη κλπ, υπολογίζοντας την απόσταση ανάμεσα σε δύο πόλεις – με βάση τις μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις. Αν τώρα ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν 14 γνωστές πόλεις, τότε προκύπτουν 14 σετ κύκλων (με ακτίνα την απόσταση της κάθε χαμένης πόλης από την κάθε γνωστή πόλη), τα οποία υποδεικνύουν τις πιθανές θέσεις των πόλεων που δεν έχουν βρεθεί ακόμα- εκεί που τέμνονται οι κύκλοι. Συγκρίνοντας τις εκτιμήσεις τους με άλλες εκτιμήσεις ιστορικών ανά τα χρόνια, διαπιστώθηκε ότι σε κάποιες περιπτώσεις συνέπιπταν, υποδεικνύοντας συμφωνία μεταξύ της ποιοτικής μελέτης και της ποσοτικής μελέτης -σε άλλες περιπτώσεις ωστόσο δεν ίσχυε αυτό. Οπότε, αυτό που έκαναν ως «επαλήθευση» ήταν να εφαρμόσουν τη μέθοδό τους για τον εντοπισμό πόλεων για τις οποίες οι θέσεις τους ήταν γνωστές. Στις δύο από τις τρεις πόλεις που δοκιμάστηκε, το μοντέλο βρήκε ακριβώς τη θέση- στην τρίτη όμως, έπεσε έξω. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές θεωρούν ότι ο αλγόριθμος λειτουργεί καλύτερα για πόλεις που βρίσκονταν κοντά στο κέντρο του ασσυριακού δικτύου και λιγότερο για τις περιφερειακές. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούν ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί επικουρικά στις «παραδοσιακές» μεθόδους. Πηγή: http://www.huffingtonpost.gr/2017/11/20/eidhseis-tech-prwtoporiakh-me8odos-anoigei-ton-dromo-gia-to-kynhgi-11-xamenwn-polewn_n_18599850.html?utm_hp_ref=gr-tech

Είναι αδύνατον να συλλάβει ανθρώπινος νους την τεράστια πολιτισμική καταστροφή που προκάλεσε στη Νάξο ιδιώτης σε μήκος τουλάχιστον 500 μέτρων στο σημαντικότατο, όχι μόνο για τη Νάξο, αλλά και για τις Κυκλάδες, σηματοδοτημένο και χαρακτηρισμένο αρχαίο μονοπάτι που ξεκινά από από την Αγία Μαρίνα Δανακού και φτάνει στην κορυφή του όρους Ζα! Την περασμένη Παρασκευή 9/5 το πρωί ξεκίνησε το έγκλημα πολιτισμού, όταν μπουλντόζα έκανε διάνοιξη(!) στο αρχαίο μονοπάτι και δεν σταμάτησε παρά μόνο για λίγες ώρες, παρ’ ότι ιδιοκτήτες παρακείμενων κτημάτων κατήγγειλαν το γεγονός στην Αστυνομία... Οι εργασίες διεκόπησαν μετά την παρέμβαση της Αστυνομίας, όμως, το "έγκλημα" κατά περίεργο τρόπο, σαν να μη συνέβη τίποτα, επαναλήφθηκαν την επομένη, οπότε και συνεχίστηκε η διάνοιξη! Αρχαίο πλακόστρωτο και πλευρικές λιθοδομές καταστράφηκαν! Το γεγονός, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, δεν φαίνεται να "συγκίνησε" τις τοπικές δημοτικές αρχές, όταν τους αναφέρθηκε το γεγονός, αφού δεν προέβησαν σε καμία απολύτως ενέργεια! Το έγκλημα πολιτισμού, γνωστοποιήθηκε ανωνύμως σε υπηρεσία της Περιφέρειας, το Τμήμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στη Σύρο και αμέσως ενημερώθηκε το Τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφερειακής Ενότητας Νάξου, που διέταξε παύση εργασιών. Εν τω μεταξύ, υπάλληλος από το Τμήμα της Σύρου ήλθε εσπευσμένα στη Νάξο για να πιστοποιήσει ιδίοις όμμασι το έγκλημα! Η αρχαία επιγραφή με την αναφορά «όρος Διός Μηλωσίου», δεν ήταν δυνατόν να διαπιστωθεί αν καταστράφηκε ή έχει καλυφθεί από τα μπάζα. Σύμφωνα με πληροφορίες του naxos-news.gr η αρμόδια ΚΑ΄αρχαιολογική υπηρεσία αν και έγιναν προσπάθειες δεν ήταν εφικτή μέχρι αργά το μεσημέρι της Τρίτης 13/5 η ενημέρωσή της. Αξίζει να σημειωθεί, ότι την Τρίτη 13/5 σε 24ωρη απεργία προχώρησε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), μαζί με τα υπόλοιπα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σωματεία του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ενάντια στη διαθεσιμότητα και στο μέτρο της αξιολόγησης. Η Αγία Μαρίνα. κομβικό σημείο της διαδρομής προς την κορυφή του Ζα Πρόκειται για τη Διαδρομή 2: Φιλώτι - Αγία Ειρήνη - Αγία Μαρίνα - Λευγάσα - Κορυφή Ζά - Σπήλαιο Ζά - Βρύση Αριών - Μύλος Σταυράκη - Φιλώτι (κυκλική) Σημεία ενδιαφέροντος: - Πύργος Μπαρότση (17ου αι., Φιλώτι) - Αρχαία επιγραφή «όρος Διός Μηλωσίου» - Κορυφή Ζά - Σπήλαιο Ζά - Πηγή - Κρήνη Αριών - Ανεμόμυλος Σταυράκη Αξίζει να επισημανθεί, ότι φτάνοντας στο κομβικό σημείο της Αγίας Μαρίνας, ο περιηγητής βρίσκεται ήδη στις υπώρειες του Ζα, του υψηλότερου βουνού των Κυκλάδων. Η ανοδική πορεία διέρχεται από την πηγή της Λευγάσας και τη χαραγμένη σε βράχο αρχαία επιγραφή «Όρος Διός Μηλωσίου». Το βουνό παρουσιάζει μεγάλο ορνιθολογικό ενδιαφέρον και συγκεντρώνει σπάνια ενδημικά είδη χλωρίδας. Η ανάβαση στην κορυφή (1001 μέτρα) προσφέρει απεριόριστη θέα στο Αιγαίο και τα Κυκλαδονήσια. Φωτογραφίες από το αρχαίο μονοπάτι και τις πλευρικές λιθοδομές Πηγή: http://left.gr/news/egklima-kata-toy-politismoy-sti-naxo

Άλλα τρία χρόνια ανασκαφών, 630 εργάτες και 42 εκατ. ευρώ επιπλέον θα απαιτηθούν για τη συνέχιση και ολοκλήρωση των αρχαιολογικών ερευνών στο πλαίσιο της κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης, οι οποίες αποκάλυψαν μέχρι σήμερα περίπου 135.000 ευρήματα. Αυτή είναι η εκτίμηση-εισήγηση των δύο αρμόδιων εφορειών αρχαιοτήτων, με την οποία συμφώνησαν τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ). Την ίδια ώρα, αναπάντητο μένει το ερώτημα σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι στο ζήτημα των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου, παρά την απόφαση του ΚΑΣ για απόσπαση και επανατοποθέτησή τους. Η Αττικό Μετρό ΑΕ πάντως, με αβέβαιο το μέλλον του κεντρικού έργου, προκήρυξε διαγωνισμό για τις μελέτες επεκτάσεων του μετρό προς Σταυρούπολη και Εύοσμο. Το ΚΑΣ στη συνεδρίασή του προχθές το βράδυ απεφάνθη ότι η αύξηση της δαπάνης των ανασκαφών κατά 42 εκατ. ευρώ, πέραν των 82 εκατ. ευρώ που έχουν ξοδευτεί μέχρι σήμερα, είναι αναγκαία, λαμβάνοντας υπόψη τα χρονοδιαγράμματα και τον αριθμό προσωπικού που παρουσίασαν οι εφορείες. Ο χρόνος των ανασκαφών, όπως ειπώθηκε στη συνεδρίαση, μπορεί να συμπτυχθεί και να είναι μικρότερος από τρία χρόνια. Μέχρι σήμερα έχουν ανασκαφεί σχεδόν 35 στρέμματα και ήρθαν στο φως περίπου 135.000 ευρήματα. Απομένει να διερευνηθούν οι περιοχές των εισόδων και εξόδων των σταθμών, του αμαξοστασίου της Πυλαίας και του νότιου τμήματος του σταθμού Αγίας Σοφίας. Το πρόσθετο ποσό που υπολογίστηκε αφορά τη σκαπάνη στην κύρια γραμμή του μετρό Θεσσαλονίκης και όχι στις επεκτάσεις, ενώ συμπεριλαμβάνονται η πλήρης συντήρηση και καταγραφή των ευρημάτων, χωρίς τη δημοσίευση και έκθεσή τους. Τα 10 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τις αποσπάσεις και τις επανατοποθετήσεις μνημείων, καθώς και για τις συνοδευτικές μελέτες. «Το ποσοστό των αποσπάσεων, που κυμαίνεται περίπου στο 20%, είναι το μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο έργο» δήλωσε η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, εξηγώντας ότι «για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, όλο το πρόγραμμα που εκπονείται αυτή τη στιγμή στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 είναι 105 εκατ. ευρώ και όλο το ΠΕΠ Αττικής του πολιτισμού (με έργα όπως η Πινακοθήκη, το ΕΜΣΤ, το Ακροπόλ κλπ.) είναι 108 εκατ. ευρώ». «Έχουμε πολλές αρχαιότητες. Αν δεν εντοπίζονταν τόσα πολλά και τόσο σημαντικά αρχαία, δεν θα ανέβαιναν και τα κόστη. Και αρχαία βρίσκονται και αρχαία θυσιάζονται για το χατίρι ενός μεγάλου έργου», είπε από την πλευρά της η διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Μ. Βλαζάκη. ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ Στη συνεδρίαση του ΚΑΣ έγινε για άλλη μια φορά σαφές ότι κύριο αίτιο των καθυστερήσεων ήταν ο κακός σχεδιασμός του έργου. «Πέρα από τη χάραξη του έργου, που όλοι γνωρίζουμε ότι ήταν λανθασμένη, είχαμε και κάποιες καθυστερήσεις σε ανασκαφές, ειδικά στην αρχή. Επίσης υπήρξαν δυσκολίες στα ευρήματα, καθώς σε κάποιους σταθμούς βρέθηκαν πολύ περισσότερα από ό,τι σε άλλους. Τώρα τα πράγματα έχουν εξισορροπηθεί αρκετά», δήλωσε η διευθύντρια Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων Ευγενία Γερούση. Προφανώς όμως οι αρχαιολογικές εργασίες μετακινούν χρονικά το έργο κατά τουλάχιστον τρία χρόνια ακόμη, δηλαδή μέχρι το 2017 δεν αναμένεται η ολοκλήρωσή του. Η απόφαση του ΚΑΣ για την επιπλέον δαπάνη θα πρέπει να εγκριθεί πρώτα από τη Βουλή των Ελλήνων και θα απαιτηθεί ένα χρονικό διάστημα τριών μηνών για να υλοποιηθεί. «Είναι ένα θετικό βήμα η απόφαση του ΚΑΣ και υπογραμμίζει τη διάθεση που υπάρχει από πλευράς αρχαιολογικής υπηρεσίας και υπουργείου Πολιτισμού να υποστηριχθεί το έργο, παρά τις κατηγορίες που δέχεται κατά καιρούς ο τομέας μας», αναφέρει στη «Μ» ο Δημήτρης Παππάς, αρχαιολόγος, αντιπρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στο μετρό. «Μπορεί το ποσό των 42 εκατ. ευρώ να φαίνεται μεγάλο και να εντυπωσιάζει σε σχέση με αυτά που ανέφερε η κ. Μενδώνη για το ΠΕΠ, αλλά είναι οριακό. Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι ο υπολογισμός έγινε με βάση τους μισθούς της Αττικό Μετρό με τιμολόγια πρόσληψης εργατών-οικοδόμων με απλά οικοδομικά ένσημα και όχι βαρέων, κάτι που σαφώς επηρεάζει το κόστος εργασιών και στερεί από τους εργαζόμενους το δικαίωμα να πάρουν τα ένσημα βαρέων», τονίζει ο κ. Παππάς. Κατά τον ίδιο, στο έργο που απομένει αναμένονται πολύ σημαντικά ευρήματα στο νότιο τμήμα του σταθμού Αγίας Σοφίας. Η ΕΚΔΙΚΑΣΗ ΣΤΟ ΣτΕ Ωστόσο, η πορεία των αρχαιολογικών ερευνών και συνολικά του έργου εξαρτάται από την απόφαση που θα πάρει το ΣτΕ στις 5 Μαρτίου, κατά τη συζήτηση της προσφυγής του δήμου Θεσσαλονίκης. Στο ΣτΕ έχει προσφύγει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης ζητώντας να ανασταλεί και να ακυρωθεί η εκτέλεση της απόφασης που έλαβε στις 24 Ιανουαρίου 2013 ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και η οποία, βάσει γνωμοδότησης του ΚΑΣ της 15ης Ιανουαρίου 2013, προέβλεπε την απόσπαση και μεταφορά των σημαντικότερων αρχαιολογικών ευρημάτων που βρέθηκαν στον σταθμό Βενιζέλου. Το ΚΑΣ τότε υπέδειξε ως τόπο μεταφοράς το πρώην στρατόπεδο «Παύλου Μελά» ή «όπου αλλού». Στις 10 Δεκεμβρίου 2013 έχει εκδοθεί προσωρινή διαταγή του ΣτΕ, βάσει της οποίας δεν μπορεί να γίνει καμία απόσπαση αρχαιοτήτων, ενώ το πρώτο πάγωμα απομάκρυνσης αρχαιοτήτων είχε γίνει με διαταγή της αντιπροέδρου του ΣτΕ Μαίρης Σαρή στις 23 Ιουλίου 2013. Το ΚΑΣ με απόφασή του στις 28 Ιανουαρίου 2014 προβλέπει απόσπαση των αρχαιολογικών ευρημάτων, εργασίες για την κατασκευή σταθμού του μετρό, επανατοποθέτησή τους (στο σύνολο) στο ίδιο σημείο και διαμόρφωση επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου. Η λύση που επιλέχθηκε από το ΚΑΣ αποτελεί συνδυασμό δύο προτάσεων, της πρότασης που κατέθεσαν οι καθηγητές Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού ΑΠΘ Γιώργος Παπακώστας και Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου και της πρότασης που κατατέθηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία, με κύριο χαρακτηριστικό τη διατήρηση των αρχαιοτήτων στον μέγιστο βαθμό. Η διοίκηση του δήμου, αν και εμφανίστηκε ικανοποιημένη από αυτή την απόφαση, δήλωσε ότι θα περιμένει την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης για να αποσύρει την προσφυγή στο ΚΑΣ. Καθώς όμως δεν εκδόθηκε υπουργική απόφαση, η προσφυγή ισχύει. Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), από την άλλη, ζητά επανάληψη της συζήτησης στο ΚΑΣ, λόγω της οριακής πλειοψηφίας με την οποία ελήφθη η απόφαση (8 έναντι 7). ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ Διαγωνισμός για τις γεωλογικές μελέτες των επεκτάσεων Εν τω μεταξύ, η Αττικό Μετρό ΑΕ δημοσίευσε την προκήρυξη διαγωνισμού, ύψους 2,8 εκατ. ευρώ (συν ΦΠΑ), για τις γεωλογικές μελέτες των επεκτάσεων του μετρό προς Σταυρούπολη και Εύοσμο και του αμαξοστασίου της Πυλαίας. Σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού, τα βασικά χαρακτηριστικά των περιοχών που θα μελετηθούν είναι: α) Επέκταση προς Εύοσμο: Η επέκταση ξεκινά από το δυτικό άκρο της βασικής γραμμής (Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός) και κινείται προς τον Εύοσμο. Η γραμμή θα έχει μήκος 4,5 χλμ. και περιλαμβάνει τέσσερις σταθμούς (στα αρχικά σχέδια ήταν οι σταθμοί Αμπελοκήπων, Μενεμένης, Ευόσμου και Κορδελιού) και αμαξοστάσιο. Η διαδρομή δεν έχει μελετηθεί από γεωλογικής ή γεωτεχνικής άποψης. β) Επέκταση προς Σταυρούπολη: Η επέκταση ξεκινά από τον σταθμό Δημοκρατίας και κινείται βορειοδυτικά προς Ευκαρπία. Η γραμμή θα έχει μήκος περίπου 5,3 χλμ. και περιλαμβάνει πέντε σταθμούς (στα αρχικά σχέδια: Νεάπολης, Παύλου Μελά, Σταυρούπολης, Πολίχνης και Ευκαρπίας, ενώ υπήρχε η σκέψη η γραμμή να φθάσει μέχρι το νοσοκομείο Παπαγεωργίου). Στην επέκταση αυτή έχουν μεν εκτελεστεί γεωλογικές και γεωτεχνικές έρευνες και μελέτες, των οποίων όμως απαιτείται συμπλήρωση. γ) Αμαξοστάσιο Πυλαίας: Για τις ανάγκες των επεκτάσεων του μετρό Θεσσαλονίκης προς Εύοσμο και Σταυρούπολη θα απαιτηθεί να επεκταθεί το αμαξοστάσιο Πυλαίας. Η επέκταση αυτή χωροθετείται στη βορειοανατολική άκρη του υφιστάμενου υπό κατασκευή αμαξοστασίου και έχει εμβαδόν περίπου 51 στρέμματα. Πηγή: http://www.makthes.gr/news/reportage/118172/

Η αρχαιολογική σκαπάνη θα χτυπήσει σε νέες περιοχές της χώρας ενώ σε άλλες θα συνεχιστεί το έργο των αρχαιολόγων. Με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, εγκρίθηκε μια σειρά ανασκαφών. Απλώνονται σε όλη την Ελλάδα με μεγάλη συμμετοχή ξένων αρχαιολογικών εταιρειών. Ακολουθεί ο κατάλογος των περιοχών: 1. Γεωφυσική, επιφανειακή και ανασκαφική έρευνα της Βρετανικής Σχολής Αθηνών, σε συνεργασία με την ΙΣΤ’ ΕΠΚΑ στην αρχαία Όλυνθο, Π.Ε.Χαλκιδικής. 2. Ανασκαφική και γεωφυσική έρευνα από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή σε συνεργασία με την ΚΓ’ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων, στη θέση Γυψάδες Κνωσού, Π.Ε. Ηρακλείου. 3. Γεωφυσική, επιφανειακή και ανασκαφική έρευνα της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών σε συνεργασία με την ΚΖ’ ΕΠΚΑ, στην Αρχαία Μεθώνη Πιερίας. 4. Γεωφυσικές έρευνες στη νότια Εύβοια από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή. 5. Αρχαιολογική επιφανειακή έρευνα από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή σε συνεργασία με τη Γ’ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων, στην πεδιάδα Μάζι, Π.Ε. Αττικής. 6. Αρχαιολογική επιφανειακή έρευνα από το Καναδικό Ινστιτούτο στην Ελλάδα, στη δυτική Αργολίδα, μεταξύ των χωριών Σχινοχώρι, Στέρνα και Λυρκεία. 7. Επιφανειακή και ανασκαφική έρευνα από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή, σε συνεργασία με τη ΙΕ’ ΕΠΚΑ, στη Σκοτούσα, Δήμου Φαρσάλων, Π.Ε. Λάρισας. 8. Επιφανειακή και ανασκαφική έρευνα από το Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών, σε συνεργασία με την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδος, στο σπήλαιο του Κύκλωπα στη νήσο Ηρακλειά. 9. Ανασκαφική έρευνα του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με την ΚΔ’ ΕΠΚΑ, στο Σταυρωμένο Ανατολής Ιεράπετρας. 10. Γεωφυσικές διασκοπήσεις από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Έρευνας σε συνεργασία με τη ΛΘ’ ΕΠΚΑ, στον αρχαιολογικό χώρο της Μαντίνειας. 11. Ανασκαφική έρευνα από τη ΙΗ’ ΕΠΚΑ, στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Πιστύρου, Δήμου Νέστου, Π.Ε. Καβάλας. 12. Ανασκαφική έρευνα από τη ΛΔ’ ΕΠΚΑ, στη θέση «Ψαλίδα», Δήμου Φαρκαδώνας, Π.Ε. Τρικάλων. 13. Υποθαλάσσια γεωφυσική έρευνα από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, στη νησίδα Μήτρου Π.Ε. Φθιώτιδας. 14. Ενάλια γεωλογική αρχαιολογική έρευνα σε βυθισμένες αρχαίες εγκαταστάσεις στη Κρήτη (Αγ. Θεόδωροι, Ελούντα, Καλό Χωρίο), από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, σε συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. 15. Έγκριση του αιτήματος του Νορβηγικού Ινστιτούτου Αθηνών για τη διενέργεια αρχαιολογικής έρευνας στo Κάστρο Απαλίρου Νάξου (Apalirou Environs Project – AEP), για το 2014, σε συνεργασία με την 2η ΕΒΑ και την ΚΑ΄ ΕΠΚΑ. 16. Έγκριση του αιτήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για διενέργεια αρχαιολογικής έρευνας στη θέση «Λούτρες» Μόχλου, Δήμου Σητείας, σε συνεργασία με τη 13η ΕΒΑ, στο πλαίσιο πενταετούς προγράμματος (2014-2018). 17. Άδεια συνέχισης της πανεπιστημιακής ανασκαφής στους Φιλίππους, κατά το έτος 2014, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας, κ. Αριστοτέλη Μέντζου. Η ανασκαφή θα πραγματοποιηθεί στις οικιστικές νησίδες που αναπτύσσονται ανατολικά του Οκταγώνου της πόλης των Φιλίππων, ΠΕ Καβάλας. 18. Χορήγηση άδειας για τη συνέχιση για το έτος 2014 της αρχαιολογικής έρευνας στις δυτικές ακτές του νότιου Παγασητικού Κόλπου από το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών (ΙΕΝΑΕ). Πηγή: Η ιστορία και η μνήμη της Ελλάδας συνεχίζουν να αναδύονται: Oι νέες ανασκαφές που διενεργούνται ή θα διεξαχθούν μέσα στο 2014 | Ειδήσεις και νέα με άποψη http://www.iefimerida.gr/node/163619#ixzz37qQAMp00

Ο διακοσμημένος με τοιχογραφία καμαροσκεπής τάφος του 4ου αι. π. Χ., που βρέθηκε στον σταθμό «Συντριβάνι», στο πλαίσιο των εργασιών για την κατασκευή του Μετρό Θεσσαλονίκης, θα αποσπαστεί ολόκληρος. Το αν θα μεταφερθεί εντός σταθμού αυτό είναι ζήτημα σχετικής μελέτης του Μετρό. Σ' αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν -κατά πλειοψηφία- τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου στη προχτεσινή συνεδρίασή τους. Η άλλη άποψη ήταν να αποσπαστεί μόνο η παράσταση, που απεικονίζει γραμμικά σχέδια και πτηνά, και να μεταφερθεί εντός πλαισίου στον σταθμό του Μετρό καθώς, όπως ειπώθηκε, πρόκειται για μια πιο εύκολη και οικονομική λύση. Εξάλλου, όπως τόνισε η γγ του ΥΠΠΟΑ, Λίνα Μενδώνη, «το κόστος των αρχαιολογικών έργων του Μετρό έχει ανέβει στα 215 εκατ. ευρώ». Τελικά, σχεδόν οριακά (7 έναντι 5 ψήφων) επικράτησε η πρόταση της ΙΣΤ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, που έκανε λόγο για απόσπαση του τάφου μετά από στερέωση της τοιχογραφίας, η οποία έχει αποκολληθεί τμηματικά, ενώ η μεταφορά του εντός σταθμού είναι θέμα που πρέπει να μελετηθεί από το Μετρό. Σημειώνεται ότι στο β΄ αρχαιολογικό στρώμα της βόρειας εισόδου του σταθμού «Σιντριβάνι» αποκαλύφθηκαν 83 τάφοι από το Ανατολικό Νεκροταφείο της αρχαίας πόλης. Οι τάφοι, που ανήκουν σε διάφορους τύπους (κιβωτιόσχημοι, λακκοειδείς, εκχυτρισμοί), χρονολογούνται στην ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή, ενώ περίπου στους μισούς δεν βρέθηκαν κτερίσματα. Εκτός από τον καμαροσκεπή με την παράσταση, οι υπόλοιποι τάφοι θα διαλυθούν. Τέλος, τα μέλη του ΚΑΣ ασχολήθηκαν και με τα αρχαία κατάλοιπα που βρέθηκαν κατά τις εργασίες διάνοιξης του βορειοδυτικού φρεατίου στον «Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό» του Μετρό Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για τρεις τάφους, που ανήκαν στο δυτικό νεκροταφείο της πόλης και οι οποίοι χρονολογούνται μεταξύ 2ου και 3ου αι. μ. Χ. Σύμφωνα με το Συμβούλιο, οι τάφοι δεν θα διατηρηθούν. Πηγή: http://www.ypodomes.com/index.php/statheri-troxia/metro/thessalonikis/item/25732-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CF%8C-%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7%CF%82-215%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%8E-%CE%BA%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%86%CE%AD%CF%82

Μια ακόμη πρωτοπόρα προσπάθεια του Δήμου Πύλου-Νέστορος στέφεται με μεγάλη επιτυχία! Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 2489Δ/3-10-2013 η κοινή απόφαση των Υπουργών Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Πάνου Παναγιωτόπουλου και Ναυτιλίας και Αιγαίου κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, με την οποία ιδρύονται οι δυο πρώτοι στην Ελλάδα Ενάλιοι Επισκέψιμοι Αρχαιολογικοί Χώροι (καταδυτικά πάρκα) και μάλιστα σε θαλάσσιες περιοχές σπουδαίου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος: Στον ενάλιο αρχαιολογικό χώρο της Μεθώνης, πλησίον της νήσου Σαπιέντζα στην άκρα Σπίθα όπου βρίσκονται τα παγκόσμια γνωστά αρχαία ναυάγια με τους κίονες από το περιστύλιο του ναού του Ηρώδη και τις γλυπτές σαρκοφάγους της Τροίας και στο θαλάσσιο χώρο εντός του κηρυγμένου ενάλιου αρχαιολογικού χώρου στον Κόλπο του Ναυαρίνο, όπου από το 1978 είναι βυθισμένο το δεξαμενόπλοιο Irene Serenade, ένα από τα μεγαλύτερα επισκέψιμα ναυάγια του κόσμου. Τα μοναδικά υποβρύχια αξιοθέατα, κρυμμένα μέχρι τώρα στην αφάνεια, θα είναι πλέον επισκέψιμα από τους Έλληνες και ξένους αυτοδύτες, καθώς θα επιτρέπεται η καθοδηγούμενη επίσκεψη, η ερασιτεχνική φωτογράφιση στο πλαίσιο της καθοδηγούμενης επίσκεψης αλλά και η επισκόπηση του βυθού με σκάφη διαφανούς πυθμένα για τους μη δύτες, ενώ θα δίνεται και η δυνατότητα πάσης φύσεως επιστημονικής έρευνας, με απόφαση φυσικά του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το έργο εξήγγειλε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς τον Αύγουστο 2012 στο πλαίσιο των εγκαινίων της επανέκθεσης της συλλογής του Γάλλου Φιλέλληνα Ρενέ Πυώ στοην οικία Τσικλητήρα και της περιοδικής έκθεσης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων «Βυθισμένα Ταξίδια, Ανθρώπινες Εξερευνήσεις: Ίχνη σημαίνοντα στις θάλασσες της Πελοποννήσου» στο Κάστρο της Πύλου. Με την έκδοση της ΚΥΑ ο Πρωθυπουργός απέδειξε, ότι εννοεί τα λεγόμενά του. Ο βασικός συντελεστής και η κινητήρια δύναμη της ίδρυσης των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων υπήρξε ο Δήμαρχος Πύλου-Νέστορος Δημήτρης Καφαντάρης, δίνοντας στον Δήμο την ιστορική πανελλήνια πρωτοπορία σε μία νέα οικολογική και αειφόρο μορφή ανάπτυξης, ικανή να μεταμορφώσει το τουριστικό τοπίο της χώρας. Την εθνικής εμβέλειας σημασία του θέματος κατανόησαν αμέσως η Γενική Γραμματέας Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη και η Προϊσταμένη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων κα Αγγελική Σίμωσι. Ενεργώντας ταχύτατα και αποφασιστικά, με ανοιχτόμυαλη στάση και αποτελεσματικότητα πρωτόγνωρες μέχρι πρόσφατα για την ελληνική Δημόσια Διοίκηση, σχεδίασαν, σε συνεργασία με τον Δήμο Πύλου-Νέστορος και προώθησαν κατά απόλυτη προτεραιότητα το συγκεκριμένο έργο, που μέσα σε σύντομο χρόνο επικύρωσαν οι δύο Υπουργοί- κ.κ. Παναγιωτόπουλος και Βαρβιτσιώτης- με τις υπογραφές τους, εγκαινιάζοντας ένα νέο ελπιδοφόρο κεφάλαιο για τον ελληνικό τουρισμό και πολιτισμό. Νομικός σύμβουλος και πρωτεργάτης του όλου εγχειρήματος υπήρξε ο φίλος και συνεργάτης του Δήμου Δημήτρης Μαρκάτος, δικηγόρος ειδικευμένος στα θέματα καταδύσεων και καταδυτικών πάρκων και Πρόεδρος της Ένωσης Φίλων Καταδυτικών Πάρκων «Τριαιναστήρ». Τα δύο πάρκα έχουν προγραμματιστεί να λειτουργήσουν μέχρι το καλοκαίρι του 2014, προσφέροντας στην περιοχή της Μεσσηνίας ουσιώδες συγκριτικό πλεονέκτημα στην διεθνή τουριστική αγορά, καθώς και νέες θέσεις εργασίας, αφού γύρω από τα πάρκα θα αναπτυχθούν με βεβαιότητα καταδυτικά κέντρα και πλήθος άλλων δραστηριοτήτων εξυπηρέτησης των επισκεπτών, όπως από ανάλογα επιτυχημένα παραδείγματα του εξωτερικού έχει αποδειχθεί, ότι συμβαίνει. Η σπουδαία αυτή ιδέα, που με ελάχιστες επενδύσεις παράγει εθνικό και τοπικό πλούτο, προστατεύει το περιβάλλον χωρίς να το αναλώνει, αναδεικνύει τον πολιτισμό και συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη. Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η ίδρυση και λειτουργία των δύο αυτών επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων μπορεί να μετατρέψει την Ελλάδα, με τα μοναδικά νερά της, σε Καραϊβική της Ευρώπης αλλά και να βρει μιμητές σε ολόκληρη την χώρα. Πηγή: http://www.pylos-nestor.gr/portal/index.php/grafeio-typos/deltia-typou/262-idrysi-ton-dyo-proton-ellinikon-enalion-episkepsimon-arxaiologikon-xoron-sti-thalassia-perioxi-tis-methonis-kai-ton-anakirygmeno-arxaiologiko-xoro-ston-kolpo-tou-navarinou?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook

Δύο αρχαία μνημεία της Αττικής -το ένα μεγάλο και προβεβλημένο, το δεύτερο μικρότερο σε μέγεθος, αλλά όχι σε αξία- θα αναστηλωθούν και θα αναδειχθούν, σύμφωνα με μελέτες που έλαβαν την έγκριση του ΚAΣ Στο φρούριο των Αιγοσθένων, ένα από τα σημαντικότερα και πιο καλοδιατηρημένα αμυντικά μνημεία στον ελλαδικό χώρο, όπου βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη ένα μεγάλο έργο αποκατάστασης συνολικού προϋπολογισμού 3 εκατ. ευρώ -με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ-, εργασίες θα πραγματοποιηθούν στον Νοτιοανατολικό Πύργο. Στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού οι επεμβάσεις θα εστιάσουν στον ταφικό ναΐσκο του Αγάθωνα, που αποκαλύφθηκε το 1863. Χτισμένο τον 4ο αιώνα π.Χ. με συνολική έκταση 87.000 τ.μ. το Φρούριο των Αιγοσθένων, κοντά στο σημερινό Πόρτο Γερμενό, αποτελεί μία από τις αρχαιότερες ολόλιθες οχυρώσεις στην Ελλάδα, ενώ ο Νοτιοανατολικός Πύργος της Ακρόπολής του είναι ο μοναδικός που διατηρείται σχεδόν σε ολόκληρο το ύψος του, αποκαλύπτοντας πολύτιμα στοιχεία για την αρχαία αμυντική αρχιτεκτονική. Τα μέλη του ΚΑΣ έδωσαν το πράσινο φως για την καθολική αναστήλωσή του, με τη συμπλήρωση των πεσμένων αρχιτεκτονικών μελών, που εντόπισαν και ταυτοποίησαν οι αρχαιολόγοι, καθώς και νέο υλικό από γειτονικό λατομείο. Η τοποθέτηση ξύλινης στέγης αφενός θα προστατεύει το εσωτερικό του μνημείου και αφετέρου θα συμβάλει σημαντικά στην ανάκτηση της αρχικής του μορφής. Στον ταφικό περίβολο των Ηρακλειωτών, στο δυτικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου του Κεραμεικού και δίπλα στο ταφικό ανάγλυφο της συζύγου του, Κοράλλιον, βρίσκεται ο ταφικός ναΐσκος του Αγάθωνα εξ Ηρακλειάς, κατασκευασμένος από υμήττιο μάρμαρο. Δυστυχώς, ο εντυπωσιακός γραπτός διάκοσμος, τον οποίο κλήθηκε να μελετήσει ο Τσίλερ τη δεκαετία του 1860, εξαφανίστηκε λίγο μετά την αποκάλυψη του μνημείου εξαιτίας των κλιματικών συνθηκών και σήμερα σώζεται μόνο στα σχέδια του Seveso. Ωστόσο, ο ναΐσκος βρέθηκε όρθιος και διατηρείται σε καλή κατάσταση, παρά τη φθορά του χρόνου, τις επιπτώσεις της ρύπανσης και τις όποιες αλλοιώσεις έχουν προκαλέσει στην αρχική εικόνα του οι παλαιότερες σωστικές επεμβάσεις με μεταλλικά στοιχεία. Η νέα μελέτη συντήρησης, που αποτελεί καρπό μιας συνεργασίας της Γ’ ΕΚΠΑ και του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, προβλέπει μεταξύ άλλων την αντικατάσταση του κατακερματισμένου θριγκού με αντίγραφο και τη μεταφορά του αυθεντικού στο μουσείο του χώρου. Πηγή: http://ypodomes.com/index.php/astiki-anaptixi/erga-poleis/item/20525-%CE%BA%CE%B1%CF%83-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%BE%CE%B7-%CE%B4%CF%8D%CE%BF-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CE%BC%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%84%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82