Αναζήτηση στην κοινότητα

Το κείμενο βάση από συζήτηση των μελών της Επιστημονικής Επιτροπής Ειδικότητας Αρχιτεκτόνων του ΤΕΕ για το θέμα των Π.Δ. του Νόμου 4254/2014 που αφορούν στις επαγγελματικές δραστηριότητες των Μηχανικών Στάλθηκε στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ώστε να εμπλουτισθεί με την συνδρομή των συναδέλφων, έχοντας υπόψη ότι, με τα έως σήμερα ισχύοντα, το ΤΕΕ πρέπει να γνωμοδοτήσει έως τις 8/8/2014. Πλήρης τίτλος Περί απονομής του τίτλου, νομοθετικής κατοχύρωσης και άσκησης της δραστηριότητας του Αρχιτέκτονα αποσπάσματα του κειμένου: 2.2 Αντικείμενο Η εισήγηση περιλαμβάνει ένα βασικό κεφάλαιο για το άνοιγμα της πρόσβασης άλλων ειδικοτήτων μηχανικών στο επάγγελμα του αρχιτέκτονα μηχανικού. Κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο γιατί πολλές ειδικότητες μηχανικών οι οποίες δε φέρουν τον τίτλο του αρχιτέκτονα έχουν συνάφεια με το επάγγελμα αυτό σε επιμέρους θέματα και γι αυτό δεν θα πρέπει στο μέλλον να ασκούν επισήμως το επάγγελμα του αρχιτέκτονα μηχ. παρά μετά από γραπτές εξετάσεις, τουλάχιστον κατά ένα μέρος του επαγγέλματος αυτού (με βάση την αντιπαράθεση του γνωστικού τους αντικείμενου με αυτό του Αρχιτέκτονα). Στο κεφάλαιο 2.5 διαμορφώνεται το πλαίσιο για τον ορισμό κοινών δραστηριοτήτων μεταξύ των μηχανικών ενώ εις το κεφάλαιο 2.7 διαμορφώνονται οι βασικοί άξονες άσκησης των αποκλειστικών δραστηριοτήτων των αρχιτεκτόνων. Τέλος, στο κεφάλαιο 2.8 αναπτύσσονται οι πρώτες ιδέες για τις διαδικασίες πρόσβασης των διαφόρων ειδικοτήτων μηχανικών στη βασική ειδικότητα του αρχιτέκτονα - μηχ. Τέτοιου είδους διαδικασίες πρέπει να θεσπιστούν για κάθε βασική ειδικότητα του ΤΕΕ: Αρχιτέκτονες, Πολιτικοί, Τοπογράφοι, Μηχανολόγοι, Ηλεκτρολόγοι, Ηλεκτρονικοί-Πληροφοριακοί, Μεταλλειολόγοι, Χημικοί, Ναυπηγοί. καθώς και τις πιθανές νέες βασικές ειδικότητες (π.χ, Παραγωγής, Περιβάλλοντος, κλπ). Η απελευθέρωση της πρόσβασης όλων των ειδικοτήτων των μηχανικών στις βασικές ειδικότητες των μηχανικών αποτελεί στοιχειώδη πράξη δικαίου, γιατί δεν είναι δυνατό για κάθε ειδικότητα μηχανικού να ορίζονται επαγγελματικές ευθύνες και επαγγελματικά δικαιώματα, ούτε επίσης είναι δυνατό μερικοί μηχανικοί να έχουν όλα τα δικαιώματα ενώ ένας μεγάλος αριθμός να στερείται αυτών. Η εισήγηση αυτή αποτελεί μία πρότυπη σύνθεση θέσεων με βάση α) την ελληνική εμπειρία των τελευταίων οκτώ δεκαετιών. β) τις αρχές της αναγκαιότητας και αναλογικότητας κατά την άσκηση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων των μηχανικών. 1.2.1. Άρθρο 2 : Αρχιτέκτονες μηχανικοί Στο άρθρο 2 προβλέπεται ότι : Η ελεύθερη άσκηση του επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα Μηχανικού επιτρέπεται μόνον: Α) Στους κατόχους διπλώματος Αρχιτέκτονα Μηχανικού των Ιδρυμάτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης της ημεδαπής ή ισοτίμων σχολών της αλλοδαπής …… Η παράγραφος αυτή αφορά στους Διπλωματούχους Αρχιτέκτονες Μηχανικούς ΑΕΙ διότι δεν υπάρχει αντίστοιχη ειδικότητα σε επίπεδο ΤΕΙ. Η εκπαίδευση του Αρχιτέκτονα περιλαμβάνει συνολικά τουλάχιστον πενταετή κύκλο πλήρους παρακολούθησης που πρέπει να διατηρεί την ισορροπία μεταξύ των θεωρητικών και πρακτικών πτυχών της εκπαίδευσης, πραγματοποιείται σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και πιστοποιείται με την επιτυχία σε εξέταση πανεπιστημιακού επιπέδου. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί η προσέγγιση που επισημαίνει τη διαφορά της άσκησης της δραστηριότητας του Αρχιτέκτονα (στην οποία κυρίως αναφέρεται ο νόμος) από την άσκηση του ελευθέρου επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα (με τις ευθύνες του αποτελέσματος του έργου του που αυτή συνεπάγεται) και αποτελεί επόμενο βήμα. Η συγκεκριμένη διάκριση βέβαια αφορά σε όλους τους Μηχανικούς με προτεραιότητα στις τρεις βασικές ειδικότητες που θεσμικά έχουν την ευθύνη της εφαρμογής της Πολεοδομικής Νομοθεσίας με την έννοια του αναγκαστικού δικαίου ενώ οι λοιπές ειδικότητες, μέχρι στιγμής, διέπονται από κανονιστικό δίκαιο και μόνο (βλ. και 696/74..). «..Ο προσδιορισµός «αρχιτέκτονας» γενικά αποδίδεται από το νόµο σε ένα άτοµο που έχει τα επαγγελµατικά και ακαδηµαϊκά προσόντα και γενικά είναι καταχωρηµένο / έχει άδεια άσκησης του επαγγέλµατος της αρχιτεκτονικής, στη χώρα που αυτό την εξασκεί και είναι υπεύθυνο για την προώθηση της σωστής και βιώσιµης ανάπτυξης, της ευηµερίας και της πολιτισµικής έκφρασης της κοινωνίας στο χώρο, στη µορφή και στο ιστορικό πλαίσιο…..» (UIA/ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β) 1.2.2. Άρθρο 4, παράγραφος 2 2. Οι διατάξεις των άρθρων 1, 2 και 3 του παρόντος επεκτείνονται σε όλους τους διπλωματούχους μηχανικούς της προηγουμένης παραγράφου, το γνωστικό αντικείμενο σπουδών των οποίων αντιστοιχεί σε επιμέρους πτυχές των εν λόγω επαγγελματικών δραστηριοτήτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα προεδρικά διατάγματα της επόμενης παραγράφου. Δηλαδή στην παράγραφο αυτή (ΙΓ.12) οι επαγγελματικές δραστηριότητες ορίζονται ως τα επαγγέλματα του Πολιτικού, του Αρχιτέκτονα και του Τοπογράφου Μηχανικού. Από την παράγραφο αυτή, προκύπτει επίσης ότι όλοι πλέον οι μηχανικοί ΑΕΙ με σχετικό αντικείμενο σπουδών δύνανται, εν δυνάμει, να ασκούν «πτυχές» του επαγγέλματος του Πολιτικού, του Αρχιτέκτονα ή του Τοπογράφου Μηχανικού όπως θα προβλεφθεί από τα υπό έκδοση ΠΔ. Προκύπτει λοιπόν η ανάγκη οριοθέτησης των επιμέρους πτυχών του επαγγέλματος του Πολιτικού, του Αρχιτέκτονα και του Τοπογράφου Μηχανικού. «..Το επάγγελµα όπως το γνωρίζουµε σήµερα έχει αναπτυχθεί πολύ και έχει αλλάξει ριζικά. Οι επαγγελµατικές υποχρεώσεις έχουν πολλαπλασιαστεί, οι απαιτήσεις των πελατών και οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν γίνει πιο περίπλοκες, οι κοινωνικές και οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις έχουν αποκτήσει περισσότερο πιεστικό χαρακτήρα. Αυτές οι αλλαγές µε τη σειρά τους έχουν µεταβάλλει το αρχιτεκτονικό επάγγελµα, ευνοώντας τη συνεργασία µεταξύ των πολλών εµπλεκοµένων πλευρών στη διαδικασία σχεδιασµού και κατασκευής…» (UIA/ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β) 1.2.3. «Δημόσια ασφάλεια και δημόσιο συμφέρον»: Ο όρος αυτός διατυπώνεται αυτούσιος στην παράγραφο ΙΓ.12 Όλοι αυτοί οι όροι συνδέονται ευθέως με τη δυνατότητα θέσπισης «περιορισμών», μέσω των υπό έκδοση ΠΔ, στην άσκηση «συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας». «.. Δεδοµένου ότι το δηµόσιο συµφέρον συνδέεται µε ένα βιώσιµο και ποιοτικά δοµηµένο περιβάλλον, και δεδοµένων των κινδύνων και επιπτώσεων της ανάπτυξης στο περιβάλλον αυτό, είναι σηµαντικό οι υπηρεσίες στον τοµέα της αρχιτεκτονικής να παρέχονται από εξειδικευµένους επαγγελµατίες για την προστασία του δηµοσίου συµφέροντος…» (UIA/ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β) Τα κριτήρια για τον διαχωρισμό των δραστηριοτήτων που άπτονται της δημόσιας ασφάλειας ή του δημοσίου συμφέροντος δίδονται εις το Άρθρο 4, παρ. 3 της παραγράφου ΙΓ.12 ως εξής : Άρθρο 4, παράγραφος 3 3. Με προεδρικά διατάγματα……. καθορίζονται: α) Ειδικότητες μηχανικών με ειδικότερα προσόντα, πέραν του βασικού κύκλου σπουδών, που έχουν το δικαίωμα άσκησης επαγγελματικών δραστηριοτήτων των άρθρων 1, 2 και 3. β) Το σύνολο των γενικών και ειδικών γνώσεων και ικανοτήτων που απαιτούνται για την άσκηση των δραστηριοτήτων του προηγούμενου εδαφίου. γ) Επίπεδα επαγγελματικής δραστηριότητας που προσδιορίζουν τις απαιτήσεις για την ανάληψη συγκεκριμένων έργων κατά την άσκηση των εν λόγω επαγγελματικών δραστηριοτήτων. δ) Περιορισμοί ως προς τη δυνατότητα άσκησης συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας σε περιπτώσεις τεχνικών έργων ή τμημάτων αυτών των οποίων η μελέτη και η κατασκευή και η λειτουργία τους απαιτεί ιδιαίτερη επιστημονική και τεχνική κατάρτιση και γνώση για λόγους δημοσίου συμφέροντος και δημόσιας ασφάλειας Παράγραφος α) Στην υποπαράγραφο α) εισάγεται η έννοια του «βασικού κύκλου σπουδών» η οποία χρειάζεται ερμηνεία ανά δραστηριότητα. Κατά μία εκδοχή ο βασικός κύκλος σπουδών περιλαμβάνει τα μαθήματα κορμού κάθε ειδικότητας τα οποία συνήθως επεκτείνονται μέχρι το 6ο εξάμηνο σπουδών. Κατ’ επέκταση περιλαμβάνει τα μαθήματα μέχρι το 8ο εξάμηνο δηλαδή μέχρι την λήψη του πτυχίου ισότιμου με Bachelor’s ή Degree. Επομένως ο όρος «πέραν του βασικού κύκλου σπουδών» μπορεί να περιλαμβάνει μαθήματα «εξειδίκευσης» του 7ου έως το 10ο εξάμηνο των διπλωματούχων μηχανικών ή μαθήματα κύκλου σπουδών τύπου Master’s. Σε ότι αφορά στους Αρχιτέκτονες, ο τρόπος που είναι διαρθρωμένο το γνωστικό τους αντικείμενο δε συνάδει με την έννοια της εξειδίκευσης στα πλαίσια του ενιαίου πενταετούς κύκλου σπουδών ο οποίος αποτελεί τη βάση για να πληρούνται τα 11 κριτήρια / προϋποθέσεις για την άσκηση της δραστηριότητάς τους (βλ. και παρ. 2.7.4., UIA, ACE) Παράγραφος β) Με την υποπαράγραφο β) καθορίζεται ότι πέραν των ειδικών γνώσεων και ικανοτήτων είναι δυνατό να απαιτούνται και «γενικές γνώσεις». Επομένως η παράγραφος αυτή δίνει το δικαίωμα να συνεξετάζονται τόσο τα «μαθήματα κορμού» όσο και εκείνα «πέραν του βασικού κύκλου σπουδών». Η παράγραφος αυτή, για τους αρχιτέκτονες, συνάδει επίσης με τη θέση, που έχει διεθνώς επικρατήσει, του αδιάσπαστου πενταετούς κύκλου σπουδών. Εδώ εντάσσονται και πάλι τα 11 κριτήρια της UIA και της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ που ορίζουν το πλαίσιο των προσόντων που απαιτούνται για την άσκηση της δραστηριότητας του Αρχιτέκτονα. (βλ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ και UIA ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β). «…Σε αρµονία µε τον Καταστατικό Χάρτη της UIA/UNESCO για την Αρχιτεκτονική Εκπαίδευση, η UIA προωθεί την άποψη ότι η πανεπιστηµιακή εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων (εκτός από πρακτική εξάσκηση και εµπειρία) δεν θα πρέπει να διαρκεί λιγότερο από 5 έτη, και θα πρέπει να παρέχεται σε πλήρες ωράριο µε ένα αναγνωρισµένο πρόγραµµα αρχιτεκτονικών σπουδών σε ένα αναγνωρισµένο πανεπιστήµιο, ενώ θα επιτρέπει ποικιλία στην παιδαγωγική προσέγγιση, προσαρµογή στις τοπικές συνθήκες, καθώς και ευελιξία στην ισοτιµία των σπουδών…» (UIA ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β). Παράγραφος γ) Η παράγραφος αυτή είναι η πλέον ασαφής. Μια ερμηνεία θα μπορούσε να είναι ότι ο όρος «επίπεδα επαγγελματικής δραστηριότητας» συσχετίζει τα επίπεδα επαγγελματικών προσόντων με τους διαφορετικούς βαθμούς δυσκολίας και επικινδυνότητας της επαγγελματικής δραστηριότητας. Μια προσέγγιση καθορισμού επιπέδων επαγγελματικών προσόντων, που συνάδει σε αυτή την ερμηνεία, υπάρχει επίσης στην Οδηγία 2005/36/ΕΚ, στο άρθρο 11 (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ). Παράγραφος δ) Η παράγραφος αυτή παρέχει τη δυνατότητα ορισμού κριτηρίων δια τον ορισμό τεχνικών έργων ή τμημάτων αυτών για τα οποία ασκούνται αποκλειστικές δραστηριότητες των Πολιτικών, των Αρχιτεκτόνων ή των Τοπογράφων Μηχανικών. Τα κριτήρια αυτά μπορούν να ταυτίζονται με τα «επίπεδα» του προηγουμένου εδαφίου ώστε τελικώς τα έργα ή τμήματα αυτών να χαρακτηρίζονται ως «απλά» και «σύνθετα» όπου, για τα τελευταία αυτά «σύνθετα» έργα, κατεξοχήν ασκούνται αποκλειστικές δραστηριότητες μηχανικών. «Τεχνικά έργα ή τμήματα αυτών» Ο όρος αυτός συνδέεται ευθέως στο νόμο με την δυνατότητα θέσπισης περιορισμών στη δυνατότητα άσκησης «συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας», δηλαδή η τήρησή τους είναι κρίσιμη τόσο για τη δημόσια ασφάλεια όσο και για το δημόσιο συμφέρον και αφορούν σε κατηγορίες τεχνικών έργων οι οποίες ενέχουν τεχνικούς κινδύνους που άπτονται της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών ή της προάσπισης της δημόσιας περιουσίας. Ως συγκεκριμένη επαγγελματική δραστηριότητα μπορεί να εννοηθεί μία ειδικότητα μηχανικού ή μία πτυχή επαγγελματικής δραστηριότητας μηχανικού. Ο όρος «περιορισμός» είναι δυνατόν να καθορίζει τις συγκεκριμένες πτυχές επαγγελματικής δραστηριότητας μηχανικού οι οποίες επιτρέπεται ή/και επιβάλλεται να ασκούνται σε «τεχνικά έργα ή τμήματα αυτών». 1.3 Σκοπός Βάσει της ανάλυσης και οριοθέτησης των εννοιών του νόμου 4254/2014, ακολουθεί σχέδιο δομής Προεδρικού Διατάγματος για την ειδικότητες της παραγράφου ΙΓ.12 του νόμου, απολύτως συμβατό τόσο με τις διατάξεις του νόμου όσο και με τις γενικές αρχές της αναγκαιότητας, της αναλογικότητας και της μη εισαγωγής διακρίσεων όπως αυτές αναλύονται εις το Παράρτημα Α. Σκοπός της εισήγησης είναι ο εντοπισμός εκείνων των πτυχών των δραστηριοτήτων των μηχανικών οι οποίες είναι απολύτως απαραίτητες για Α. Την προστασία της ζωής και της υγείας των πολιτών. Β. Την περιβαλλοντική ένταξη και ενσωμάτωση όλων των έργων, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις για τη Διατήρηση της Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς καθώς και τις συνταγματικές επιταγές. Γ.Την προστασία του περιβάλλοντος από ατυχήματα ή περιβαλλοντικά επεισόδια μεγάλης κλίμακας. Δ. Την εφαρμογή των γενικών διατάξεων της πολεοδομικής νομοθεσίας και των ειδικών κανονισμών, ως νομοθεσία αναγκαστικού δικαίου και ειδικών ευθυνών. Επίσης: Γ: Ο εντοπισμός στο Α και Β, Γ και Δ εκείνων των πτυχών δραστηριοτήτων οι οποίες μπορούν να είναι κοινές μεταξύ ειδικοτήτων μηχανικών. Δ. Ο επαναπροσδιορισμός του περιεχομένου των αποκλειστικών δραστηριοτήτων ανά ειδικότητα μηχανικών, με βάση την αρχή της αναγκαιότητας. Με βάση τα παραπάνω κριτήρια διαμορφώνονται οι προτάσεις. Η ανάλυση των παραγράφων του νόμου 4254/2014 έδειξε ότι τα ΠΔ για κάθε ειδικότητα μηχανικών (της παραγράφου ΙΓ.12) πρέπει να ορίζουν: α) γνωστικό αντικείμενο / πτυχές κάθε ειδικότητας β) άλλες ειδικότητες μηχανικών με εν δυνάμει δυνατότητα πρόσβασης σε κάθε δραστηριότητα ή/και πτυχή γ) γνωστικό αντικείμενο (κορμού και εξειδίκευσης) περιλαμβανομένων και μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών, με τα οποία εξασφαλίζεται πρόσβαση σε κάθε «πτυχή» ειδικότητας δ) Κριτήρια για τον διαχωρισμό των έργων ή τμημάτων των έργων σε «απλά» και «σύνθετα», όπου, στα σύνθετα, ασκούνται αποκλειστικές δραστηριότητες μηχανικών. Οι παραπάνω απαιτήσεις του νόμου, όπως ερμηνεύονται εδώ, δεν αποκλείουν την επέκταση των δραστηριοτήτων μηχανικών σε νέες και μάλιστα κοινές δραστηριότητες των μηχανικών όπως είναι η «τεχνική οριοθέτηση» και η «οικονομοτεχνική αξιολόγηση» ενός τεχνικού έργου. Οι δραστηριότητες αυτές σήμερα δεν ασκούνται αποκλειστικά από τους μηχανικούς αλλά ασκούνται ελεύθερα από όλους τους πολίτες. Το γεγονός αυτό συχνά οδηγεί σε κατασπατάληση δημοσίων πόρων είτε ιδιωτικών είτε δημοσίων, γεγονός το οποίο πρέπει πλέον να σταματήσει για λόγους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και της δημόσιας ασφάλειας. 2.2. Σκοπός - ελεγχόμενα τεχνικά έργα ή τμήματα τεχνικών έργων Σκοπός του παρόντος Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο εκδίδεται σε εφαρμογή της υποπαραγράφου 4.3 της παραγράφου ΙΓ.12 του νόμου 4046/2012, είναι η θέσπιση περιορισμών ως προς τη δυνατότητα άσκησης συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας σε περιπτώσεις τεχνικών έργων ή τμημάτων αυτών, των οποίων η μελέτη, η κατασκευή και η λειτουργία απαιτεί ιδιαίτερη επιστημονική - τεχνική κατάρτιση και γνώση για λόγους δημοσίου συμφέροντος και δημόσιας ασφάλειας. Τα τεχνικά έργα ή τα τεχνικά τμήματα στα οποία τίθενται περιορισμοί περιλαμβάνουν τα δομικά έργα ή έργα κτιστής υποδομής. Δομικά έργα είναι όλες οι κατασκευές που προορίζονται να χρησιμοποιούνται σταθερά συνδεδεμένες με το έδαφος, εδράζονται απευθείας ή διά μέσου άλλων στοιχείων σε αυτό, δεν έχουν δυνατότητα αυτοκίνησης και δεν μπορούν να ρυμουλκυθούν με απλό ή άμεσο τρόπο. (Γέφυρες, Κτίρια, Σήραγγες, Υδραγωγεία) Έργα κτιστής υποδομής είναι τα δομικά έργα υποδομής τα οποία είτε εξυπηρετούν την λειτουργία της πόλης (έργα κοινής ωφελείας όπως είναι π.χ. οι διαμορφωμένοι κοινόχρηστοι χώροι, τα έργα ύδρευσης/αποχέτευσης, τα λιμενικά έργα ή η γεφυροποιΐα) είτε προστατεύουν την πόλη από φυσικές καταστροφές (αντιπλημμυρικά έργα, δεξαμενές πυροσβεστικού νερού, έργα αντιδιαβρωτικής προστασίας). Ειδικότερα, αλλά όχι αποκλειστικά, τα δομικά έργα ή τα έργα κτιστής υποδομής περιλαμβάνουν: α) Κτιριακά έργα κατοικίας, συνάθροισης κοινού και αποθήκευσης πάσης φύσεως προϊόντων, πάσης φύσεως δομικές κατασκευές επισκέψιμες από το κοινό β) Λιμενικά έργα (έργα εκβάθυνσης βυθού, προβλήτες, κυματοθραύστες, λιμενοβραχίονες,) γ) Υδραυλικά έργα (ανοιχτοί αγωγοί, υδραγωγεία, διώρυγες, δίκτυα ύδρευσης/ αποχέτευσης, δεξαμενές, αντιπλημμυρικά έργα, έργα ανοιχτής θαλάσσης, κλπ) δ) Γεφυροποιΐα, (κρεμαστές και καλωδιωτές γέφυρες, , γέφυρες σε δοκούς, αμφίβιες γέφυρες) ε) Έργα οδοποιίας και μεταφορών (χωματουργικά, χαράξεις, οδοστρώματα οδών και αεροδρομίων, ισόπεδοι και ανισόπεδοι κόμβοι, αεροδρόμια) στ) Γεωτεχνικά έργα (σήραγγες, σιδηροδρομικές γραμμές, τοίχοι αντιστηρίξεως, ειδικά θέματα οδοποιΐας, ειδικά θέματα λιμενικών και υδραυλικών έργων, φράγματα), ζ) Σχεδίαση και ανάπτυξη πόλεων, ρυμοτομία και πολεοδομία η) Χωροταξικός σχεδιασμός, περιφερειακή ανάπτυξη, θ) Διατήρηση της Ακίνητης Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς ι) Τοπογραφία (γεωδαισία, αποτύπωση ιδιοκτησιακών ορίων, κτηματογράφηση, τοπόσημα, χαρτογραφία, κλπ) 2.3. Επαγγελματικές δραστηριότητες και πτυχές αυτών Οι επαγγελματικές δραστηριότητες του πολιτικού, του αρχιτέκτονα και του τοπογράφου μηχανικού, η άσκηση των οποίων ελέγχεται ή/και περιορίζεται από αυτό το διάταγμα, αφορούν σε δημόσια και ιδιωτικά έργα και περιλαμβάνουν τις παρακάτω εργασίες: α) εκπόνηση των μελετών που έχουν ως αντικείμενο την ασφαλή σχεδίαση και λειτουργία δομικών έργων ή έργων κτιστής υποδομής β) επίβλεψη εκτέλεσης των εν λόγω μελετών, γ) υλοποίηση των τεχνικών έργων, δ) επίβλεψη, έλεγχος και συντήρηση της καλής λειτουργίας ενός τεχνικού έργου, ε) χειρισμός εξοπλισμού δομικών εργασιών, στ) παροχή τεχνικών υπηρεσιών, η) πραγματοποίηση πραγματογνωμοσυνών επί των τεχνικών έργων. Οι περιπτώσεις αυτές είναι ενδεικτικές και όχι περιοριστικές. Ως πτυχές επαγγελματικής δραστηριότητας Μηχανικού ορίζονται οι εξής εργασίες: «Εξειδικευμένες τεχνικές εργασίες διακρινόμενες από τον τύπο κατασκευής και το συναφές επιστημονικό υπόβαθρο, τη μεθοδολογία της ανάλυσης των δεδομένων και της προσομοίωσης της συμπεριφοράς της κατασκευής υπό την επίδραση συναφών εξωτερικών ή εσωτερικών φορτίων, κανονικών ή ατυχηματικών, τη μεθοδολογία βελτιστοποίησης ή/και συγκερασμού των λειτουργικών και αισθητικών απαιτήσεων της κατασκευής με την οικονομία και την ασφάλεια της κατασκευής ως και την προστασία του περιβάλλοντος» 2.4. Επίπεδα και κριτήρια δημόσιας ασφάλειας και δημοσίου συμφέροντος 2.4.1. Γενικά Τα τεχνικά έργα υποδιαιρούνται σε τρία βασικά επίπεδα τα οποία είναι κρίσιμα από πλευράς δημόσιας ασφάλειας ή δημοσίου συμφέροντος : α) Τεχνικά έργα Πολιτικού Μηχανικού β) Τεχνικά έργα Αρχιτέκτονα Μηχανικού γ) Τεχνικά έργα Τοπογράφου Μηχανικού Στη συνέχεια, τα τεχνικά έργα υποδιαιρούνται περαιτέρω με βάση πάντα την κρισιμότητά τους για τη δημόσια ασφάλεια και το δημόσιο συμφέρον. Ένας τέτοιος κατάλογος έργων ακολουθεί στην συνέχεια. Όλα τα λοιπά δομικά έργα ή έργα κτιστής υποδομής μπορούν να αναλαμβάνονται από όλες τις βασικές ειδικότητες των δομικών μηχανικών ήτοι Πολιτικών, Αρχιτεκτόνων και Τοπογράφων Μηχανικών, καθώς και άλλων ειδικοτήτων μηχανικών οι οποίες έχουν ενταχθεί στις παραπάνω τρεις ειδικότητας στα μητρώα του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας. 2.4.2. Έργα Πολιτικού Μηχανικού: Δομοστατική κτιριακών έργων, περιλαμβανομένων και των τοίχων πλήρωσης ως συμμετεχόντων στη διαφραγματική λειτουργία Λιμενικά έργα, εκτός απλών λιμενοβραχιόνων και κυματοθραυστών Υδραυλικά έργα με αγωγούς παροχής άνω του 1 m3/λεπτό, δεξαμενές υγρών χωρητικότητας άνω των 10 m3, αντιπλημμυρικά έργα Γεφυροποιΐα, όλα τα έργα Έργα οδοποιΐας, όλα τα έργα πλην απλών χωματίνων οδών Γεωτεχνικά έργα, όλα τα έργα 2.4.3. Έργα Αρχιτέκτονα Μηχανικού: Αρχιτεκτονική κτιριακών έργων. Αρχιτεκτονικές δομικές παρεμβάσεις και προσαρτήματα, (στέγαστρα, στήλες, πρόβολοι, προσόψεις, ορθομαρμαρώσεις, αεριζόμενες προσόψεις). Ειδικά Αρχιτεκτονικά έργα προστασίας και συντήρησης κτιρίων, μνημείων και διατηρητέων κτιρίων Ρυμοτομία και Πολεοδομικός Σχεδιασμός Χωροταξικός Σχεδιασμός και Περιφερειακή Ανάπτυξη 2.4.4. Έργα Τοπογράφου Μηχανικού: Γεωδαισία και αποτύπωση χώρου Αποτύπωση και οριοθέτηση ιδιοκτησιακών ορίων με γεωγραφικές συντεταγμένες Χαρτογραφία με γεωγραφική απεικόνιση δομικών έργων ή έργων κτιστής υποδομής 2.5. Κοινές δραστηριότητες Πολιτικών, Αρχιτεκτόνων και Τοπογράφων μηχανικών 2.5.1. Γενικά Οι προτεινόμενες κοινές δραστηριότητες περιλαμβάνουν την οικονομοτεχνική μελέτη σκοπιμότητας καθώς και τη μελέτη ένταξης και οριοθέτησης δομικών έργων ή κτιστών υποδομών (πόλεις, δρόμοι, παρεμβάσεις τοπίου, διαμορφώσεις χώρων, κλπ) όπου δομικά έργα είναι όλες οι κατασκευές που προορίζονται να χρησιμοποιούνται σταθερά συνδεδεμένες με το έδαφος, εδράζονται απευθείας ή διά μέσου άλλων στοιχείων σε αυτό, δεν έχουν δυνατότητα αυτοκίνησης και δεν μπορούν να ρυμουλκυθούν με απλό ή άμεσο τρόπο (Γέφυρες, Κτίρια, Σήραγγες, Υδραγωγεία). Η οικονομικοτεχνική μελέτη σκοπιμότητας είναι πλέον απαραίτητη σε κάθε περίπτωση επένδυσης και δέσμευσης φυσικών, οικονομικών και παραγωγικών πόρων. Κατά την αδειοδότηση ενός δομικού έργου ή κτιστής υποδομής θα πρέπει να τεκμηριώνεται με επάρκεια ότι το προτεινόμενο έργο είναι τεχνικά και οικονομικά βιώσιμο, προκειμένου να αποφεύγονται σπατάλες των παραγωγικών πόρων (κεφάλαιο, γη, επιστημονικό και εργατικό δυναμικό) σε μη βιώσιμες επενδύσεις ή ανώφελες επενδύσεις. Επίσης θα πρέπει να τεκμηριώνεται το ενεργειακό και περιβαλλοντικό ισοζύγιο του έργου, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και οι κυριότερες περιβαλλοντικές πτυχές από την κατασκευή και λειτουργία του έργου. Παράλληλα, η μελέτη ένταξης και οριοθέτησης ενός δομικού έργου ή κτιστής υποδομής είναι επίσης απαραίτητη προκειμένου να διασφαλίζεται η περιβαλλοντική ένταξη και ενσωμάτωση και να προδιαγράφονται με σαφήνεια τα παραγωγικά μεγέθη ενός έργου, το είδος της τεχνολογίας που εφαρμόζεται όπως και οι τεχνικοί κίνδυνοι οι οποίοι ενέχονται στο έργο αυτό όπως οι παρακάτω : καταστροφή μη ανανεώσιμων ανθρωπογενών και φυσικών πόρων μεγάλα στατικά φορτία (δυνάμεις και βάρη) επί δομικών κατασκευών και υψηλά δυναμικά φορτία (ταχύτητες, επιταχύνσεις, κινούμενα μέρη, σεισμικές δράσεις) μεγάλα δυναμικά φορτία σε οδούς, δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας και αυτοκινητόδρομους και επικινδυνότητα πρόκλησης ατυχημάτων μεγάλα υδραυλικά φορτία και κίνδυνοι πλημμυρών λόγω κακής εκτίμησης υδραυλικών φορτίων ή κατασκευών. μεγάλα υδραυλικά θαλάσσια φορτία και κίνδυνος διάβρωσης ή κατάρρευσης λιμενικών έργων λόγω κακού σχεδιασμού στατικά φορτία και σεισμικές δράσεις σε επιμέρους δομικά στοιχεία σπατάλη δημοσίου χώρου ή δημιουργία συνθηκών επικινδυνότητας (π.χ. χωροθέτηση κατοικιών κάτω από γραμμές υψηλής τάσεως της ΔΕΗ) λόγω κακών χωροταξικών επιλογών χαμηλή λειτουργικότητα και σπατάλη ενέργειας και χρόνου λόγω κακών ρυμοτομικών ή πολεοδομικών επιλογών αρνητικές επιδράσεις στην ψυχική υγεία αλλά και την παραγωγικότητα των πολιτών λόγω κακών Αρχιτεκτονικών επιλογών αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία ή την παραγωγικότητα των πολιτών, λόγω κακής τοπογράφησης και κτηματογραφήσης της ακίνητης περιουσίας και της πρόκλησης φιλονικιών Αυξημένη επικινδυνότητα συστημάτων μεταφοράς, λόγω εσφαλμένης χάραξης και τοπογράφησης περιβάλλοντος χώρου Αυξημένη επικινδυνότητα ηλεκτρολογικών ή μηχανολογικών εγκαταστάσεων λόγω: υψηλής πίεσης αερίων (>1 bar) ως και υγρών με θερμοκρασία κοντά στη θερμοκρασία κορεσμού υψηλής πίεσης υγρών (>10 bar) υψηλών θερμοκρασιών κατά τις παραγωγικές διαδικασίες ισχυρών ρευμάτων και ηλεκτρικών τάσεων τοξικών, εύφλεκτων ή εκρηκτικών πρώτων ή δευτερευουσών υλών ή παραγόμενων προϊόντων Από την μελέτη ένταξης και οριοθέτησης του έργου θα πρέπει να προβλέπονται αναλυτικά όλες οι απαιτούμενες ειδικότητες δομικών μηχανικών (Αρχιτέκτονες, Πολιτικοί, Τοπογράφοι) και ο ειδικός κίνδυνος ή λόγος προστασίας δημοσίου συμφέροντος ένεκα του οποίου επιβάλλεται η παρουσία και η εμπλοκή κάθε ειδικότητας. Επίσης και μετά από συνεργασία με μηχανολόγο ή ηλεκτρολόγο μηχανικό και κατά περίπτωση με Μεταλλειολόγο ή Χημικό Μηχανικό, θα πρέπει να οριοθετούνται και οι ειδικότητες των βιομηχανικών κλάδων των μηχανικών των οποίων η εμπλοκή στα επιμέρους έργα εγκαταστάσεων κρίνεται ως απαραίτητη. Καθοριστικός στο σημείο αυτό είναι ο συντονιστικός ρόλος του Αρχιτέκτονα (βλ. σχετική αναφορά και 2.7.3) στον οποίο συνάδει και η περιγραφή της Άσκησης της Αρχιτεκτονικής από τη UIA (βλ. και ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β): «..Η άσκηση της αρχιτεκτονικής αφορά στην παροχή επαγγελµατικών υπηρεσιών που συνδέονται µε τη ρύθµιση του δοµηµένου και αδόµητου χώρου. Αφορά επίσης τη σύλληψη και κατασκευή, επέκταση, διατήρηση, αποκατάσταση ή τροποποίηση χώρων, κτιρίων ή οµάδας κτιρίων. Αυτές οι επαγγελµατικές υπηρεσίες περιλαµβάνουν τους ακόλουθους τοµείς, χωρίς όµως να περιορίζονται µόνο σε αυτούς: πολεοδοµία, αρχιτεκτονική τοπίου, διαµορφώσεις αστικού χώρου, προκαταρτικές µελέτες, σύνθεση των έργων, υλοποίηση προπλασµάτων και σχεδίων, διατύπωση εξειδικευµένων τεχνικών προδιαγραφών, συντονισµό της τεχνικής τεκµηρίωσης από άλλους επαγγελµατίες εφόσον υπάρχουν (συµβούλους µηχανικούς, πολεοδόµους, αρχιτέκτονες τοπίου και άλλους ειδικούς), την οικονοµία της κατασκευής, τη διαχείριση των συµβάσεων των έργων, την παρακολούθηση της κατασκευής (η οποία καλείται επίβλεψη σε µερικές χώρες) και τη διαχείριση των έργων….» 2.6. Ειδικές απαιτήσεις και αποκλειστικές δραστηριότητες ανά ειδικότητα 2.6.1. Γενικά Στην συνέχεια επιχειρείται μία αναλυτική καταγραφή και περιγραφή των αποκλειστικών δραστηριοτήτων των μηχανικών δομικής κατεύθυνσης κατά πεδίο εξειδίκευσης αυτών (Πολιτικοί, Αρχιτέκτονες, Τοπογράφοι).