Αναζήτηση στην κοινότητα

Αυστηρότερους κανόνες για τους ρύπους του ατμοσφαιρικού αέρα, των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, καθώς και για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι σημερινές προτάσεις εντάσσονται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που έχει φιλόδοξο στόχο τη μηδενική ρύπανση έως το 2050. Σε ό,τι αφορά τον αέρα και τα ύδατα, η Επιτροπή προτείνει, αφενός, να καταστούν αυστηρότερα τα επιτρεπόμενα επίπεδα ρύπων και, αφετέρου, να βελτιωθεί η εφαρμογή, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι στόχοι μείωσης της ρύπανσης επιτυγχάνονται συχνότερα στην πράξη. Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για σχεδόν 300.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη κάθε χρόνο, τονίζει η Επιτροπή. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα μειώσουν, σε βάθος δεκαετίας, κατά περισσότερο από 75% τους θανάτους που συνδέονται με επίπεδα σωματιδίων κύριου ρύπου 2,5 PM, πάνω από τις τιμές που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η Επιτροπή προτείνει να μειωθεί η ετήσια οριακή τιμή για τον κύριο ρύπο -τα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια (2,5 PM)- κατά περισσότερο από το ήμισυ. Η σημερινή πρόταση, εκτιμά η Επιτροπή, θα συμβάλλει στην επίτευξη σημαντικής βελτίωσης της ποιότητας του αέρα σε όλη την Ευρώπη έως το 2030, με αποτέλεσμα ακαθάριστα ετήσια οφέλη που εκτιμώνται από 42 δισεκ. έως 121 δισεκ. ευρώ το 2030, με κόστος μικρότερο από 6 δισεκ. ευρώ ετησίως. Σε ό,τι αφορά την προστασία των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων από νέους ρύπους, η Επιτροπή προτείνει την επικαιροποίηση των καταλόγων των ρύπων των υδάτων που πρέπει να ελέγχονται αυστηρότερα στα επιφανειακά και στα υπόγεια ύδατα. Στους καταλόγους θα προστεθούν 25 ουσίες με καλά τεκμηριωμένες προβληματικές επιπτώσεις στη φύση και την ανθρώπινη υγεία. Σε αυτές συγκαταλέγονται: μια μεγάλη ομάδα «αιώνιων χημικών προϊόντων οι «PFAS», που χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, σε μαγειρικά σκεύη, ρουχισμό και έπιπλα, αφρό πυρόσβεσης και προϊόντα προσωπικής φροντίδας, μια σειρά φυτοφαρμάκων και προϊόντων αποδόμησης φυτοφαρμάκων, όπως η γλυφοσάτη, η δισφαινόλη Α, πλαστικοποιητής και συστατικό στις πλαστικές συσκευασίες, καθώς και ορισμένα φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται ως παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, καθώς και αντιβιοτικά. Τέλος, για την καλύτερη και οικονομικά αποδοτικότερη επεξεργασία των αστικών λυμάτων, η Επιτροπή προτείνει οι υποχρεώσεις επεξεργασίας των υδάτων να επεκταθούν σε μικρότερους δήμους με 1.000 κατοίκους (από τους 2.000 κατοίκους που ισχύει επί του παρόντος). Επιπλέον, με βάση την εμπειρία από τη νόσο Covid-19, η Επιτροπή προτείνει τη συστηματική παρακολούθηση των λυμάτων για διάφορους ιούς, μεταξύ των οποίων και ο CoV-SARS-19, και για τη μικροβιακή αντοχή. Οι προτάσεις της Επιτροπής θα εξεταστούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Μόλις εγκριθούν, θα τεθούν σταδιακά σε ισχύ, με διαφορετικούς στόχους για το 2030, το 2040 και το 2050 - παρέχοντας στη βιομηχανία και τις αρχές χρόνο για να προσαρμοστούν και να επενδύσουν όπου χρειάζεται.

Όσοι ζουν σε μολυσμένες πόλεις κινδυνεύουν περισσότερο από τον Covid-19» προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τη Δημόσια Υγεία. Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε ο ευρωπαϊκός οργανισμός, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να προκαλέσει υπέρταση, διαβήτη και αναπνευστικές παθήσεις. Όλες εκείνες τις παθήσεις δηλαδή που συνδέονται με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας του κορωνοϊού. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος χρόνια τώρα προειδοποιούν για τους κινδύνους που έχει η ατμοσφαιρική ρύπανση για την ανθρώπινη υγεία, ενώ σε μελέτη του 2003 για τα θύματα του ιού SARS, οι επιστήμονες είχαν διαπιστώσει ότι οι ασθενείς που ζούσαν σε περιοχές με μέτρια επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης είχαν 84% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από όσους βρίσκονταν σε περιοχές με χαμηλή ατμοσφαιρική ρύπανση. «Η ποιότητα του αέρα έχει βελτιωθεί το τελευταίο μισό του προηγούμενου αιώνα, αλλά τα καυσαέρια βενζίνης, και ιδιαίτερα του πετρελαίου, παραμένουν σοβαρό πρόβλημα. Ακόμα και οι πιο καινούργιας τεχνολογίας κινητήρες πετρελαίου εκλύουν ρύπους σε επικίνδυνα επίπεδα. Οι ασθενείς με χρόνιες πνευμονικές και καρδιακές παθήσεις που προκαλούνται ή επιδεινώνονται λόγω μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση είναι λιγότερο ικανοί να καταπολεμήσουν τις μολύνσεις των πνευμόνων και είναι πιθανότερο να πεθάνουν. Αυτό είναι πιθανό και στην περίπτωση του Covid-19» εξηγεί η αναπληρώτρια Καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Ιατρικής του Ιταλικού Πανεπιστημίου Cagliari, Sara De Matteis. «Με τη μείωση των επιπέδων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορούμε να βοηθήσουμε τους πιο ευάλωτους στην καταπολέμηση του κορωνοϊού αλλά και σε μελλοντικές πιθανές πανδημίες» κατέληξε η ιταλίδα επιστήμονας. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός κίνδυνος για την υγεία στην Ευρώπη με το μεγαλύτερο πρόβλημα να εντοπίζεται, όπως είναι αναμενόμενο, στις πόλεις. Τα μικροσωματίδια και το διοξείδιο του αζώτου (NO2) ευθύνονται για περισσότερους από 400.000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και η περιοχή της Βόρειας Ιταλίας που ξέσπασε και η κρίση στη γειτονική χώρα. Στο βίντεο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τη μείωση των αέριων ρύπων από διοξείδιο του αζώτου δέκα μέρες μετά από τη στιγμή που η περιοχή της Λομβαρδίας τέθηκε σε καραντίνα. Η αστική ρύπανση από διοξείδιο του αζώτου (NO2) προέρχεται κυρίως από τα πετρελαιοκίνητα οχήματα. Στην Ευρώπη την τελευταία εικοσαετία έχει παρατηρηθεί αύξηση της κυκλοφορίας πετρελαιοκίνητων οχημάτων που όπως έχει διαπιστωθεί πολλά απ’ αυτά δεν συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Coronavirus: nitrogen dioxide emissions drop over Italy Ο Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τη Δημόσια Υγεία, Sascha Marschang δήλωσε: «Ο αέρας μπορεί να καθάρισε στην Ιταλία αλλά η ζημιά έχει ήδη γίνει στην ανθρώπινη υγεία και στην ικανότητα των ανθρώπων να καταπολεμήσουν τη λοίμωξη. Οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να έχουν αντιμετωπίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση χρόνια πριν, αλλά δυστυχώς έβαλαν την οικονομία παραπάνω από την ανθρώπινη υγεία και χειρίστηκαν πολύ μαλακά την αυτοκινητοβιομηχανία. Όταν αυτή η κρίση τελειώσει, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να αποσύρουν αμέσως αυτά τα οχήματα από τους δρόμους. Η επιστήμη μας προειδοποιεί ότι επιδημίες σαν τον κορωνοϊό θα εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα. Οι καθαρές πόλεις είναι μια βασική επένδυση για ένα πιο υγιές μέλλον».

Το 40% της ρύπανσης της ατμόσφαιρας στις πόλεις προέρχεται από σωματίδια που δημιουργούνται από την καύση ξύλου σε τζάκια και ξυλόσομπες, χωρίς, ωστόσο, να είναι αθώο το πετρέλαιο, αφού από την καύση του για τη θέρμανση των κλειστών χώρων προκαλείται το 20% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Πολύ μεγάλη είναι η επιβάρυνση που προκαλείται στην ατμόσφαιρα και από τις μετακινήσεις των οχημάτων, αφού αυτές είναι υπαίτιες για το 30% της ρύπανσης σήμερα στην Ελλάδα, μία χώρα που οι πολιτικές μετακίνησης ήταν και παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ασυνάρτητες. Τα παραπάνω ανέφερε στο ethnos.gr ο καθηγητής του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, ο οποίος σημείωσε, ωστόσο, ότι, όσο κι αν ενοχοποιούνται οι τρόποι θέρμανσης τον χειμώνα για την ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία προκαλεί σειρά ασθενειών στον άνθρωπο, η επιβάρυνση στην υγεία θα ήταν πολύ μεγαλύτερη, αν δε ζεσταινόμασταν με τίποτα και ζούσαμε στο κρύο. Βλαβερά σωματίδια Κατά τον κ. Σαρηγιάννη, οι ρυπογόνοι τρόποι θέρμανσης εκλύουν στην ατμόσφαιρα διαφόρων μεγεθών και σχήματος σωματίδια, τα οποία εισέρχονται στους πνεύμονες. Κάποια από αυτά ο οργανισμός τα αποβάλλει με το βήχα και όσα παραμένουν, προσπαθεί να τα διαλύσει. Όσα είναι πιο λεπτά και δε διαλύονται, δημιουργούν φλεγμονές, οι οποίες αποτελούν μία από τις βασικές αιτίες για τις καρκινογενέσεις μετά από χρόνια έκθεση. Υπάρχουν και τα ακόμα πιο λεπτά σωματίδια, τα οποία περνάνε στο κυκλοφοριακό σύστημα. Εκεί διαλύονται και όποια χημική ουσία υπάρχει στην επιφάνειά τους, απελευθερώνεται στο αίμα και προκαλεί τοξική δράση, με συνέπεια την εμφάνιση διάφορων ασθενειών. Για την έκλυση της τελευταίας κατηγορίας σωματιδίων υπεύθυνα είναι τα τζάκια και οι ξυλόσομπες. Από την καύση πετρελαίου εκλύονται τα μεσαίου μεγέθους σωματίδια. Επίσης, από τους καυστήρες πετρελαίου εκλύονται οξείδιο του αζώτου και διοξείδιο του θείου, τα οποία προκαλούν την όξινη βροχή. Αυτά, αν αντιδράσουν με την αμμωνία στην ατμόσφαιρα, παράγουν δευτερογενώς αέρια, που προκαλούν σωματίδια με το φως του ήλιου και είναι υπεύθυνα για προβλήματα στο αναπνευστικό, για καρδιοαγγειακά νοσήματα και σειρά παθογενειών, όπως νευρολογικές και νεοροεκφυλιστικές διαταραχές, καθώς και προβλήματα στην αναπαραγωγή. «Πάντοτε η θέρμανση αποτελούσε βασικό παράγοντα ρύπανσης, αλλά είναι και αναγκαίο κακό. Ακόμα μεγαλύτερο κακό αποτελεί το κρύο, οπότε εννοείται ότι πρέπει να θερμανθούμε. Για την Ελλάδα πολύ καλή λύση αποτελεί το φυσικό αέριο και γι΄ αυτό πρέπει η Πολιτεία να βοηθήσει, ώστε να γίνει το γρηγορότερο δυνατό η επέκταση του δικτύου του, ώστε να συνδεθούν με αυτό περισσότερα νοικοκυριά. Το φυσικό αέριο εκλύει δέκα φορές λιγότερα ρυπογόνα σωματίδια σε σύγκριση με την καύση ξύλου. Οι καυστήρες πετρελαίου, αλλά και τα ενεργειακά τζάκια εκλύουν έξι φορές λιγότερα σωματίδια σε σχέση με τα συμβατικά τζάκια και τις ξυλόσομπες», σημείωσε στο ethnos.gr ο κ. Σαρηγιάννης. Κατά τον ίδιο, πολύ καλή λύση αποτελούν και οι αντλίες θερμότητας, οι οποίες είναι ενεργειακά πολύ αποδοτικές και παρατηρείται μεγάλη οικονομία καυσίμου, με συνέπεια τη λιγότερη δυνατή ρύπανση και την καλύτερη ποιότητα αέρα σε εσωτερικούς χώρους. Μεγάλη βοήθεια στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης προσφέρει και η ενεργειακή θωράκιση των ακινήτων (π.χ. με μονώσεις), διότι παρατηρείται λιγότερη απώλεια θερμότητας. «Λύσεις υπάρχουν, αλλά είναι περισσότερο κοστοβόρες και απαιτείται καλύτερη ενημέρωση. Η Πολιτεία θα μπορούσε να ενσκήψει πάνω στο ζήτημα και να προωθήσει νέες εφαρμογές. Όπως είναι σήμερα η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών, ο κόσμος θα πει ‘’τα ξέρω αυτά, αλλά δε βγαίνω οικονομικά’’. Γι’ αυτό χρειάζεται δράση κυβερνητική», τόνισε ο κ. Σαρηγιάννης.

Ο πυκνός τοξικός καπνός και η ατμοσφαιρική ρύπανση από τη φωτιά στο εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών που εκδηλώθηκε το πρωί του Σαββάτου και εξακολουθεί να καίει για δεύτερη ημέρα στη Μεταμόρφωση, προκαλεί προβληματισμό στις αρμόδιες Αρχές. Σε ανακοίνωση της περιφέρειας Αττικής τονίζεται ότι ο Περιφερειάρχης Αττικής Γ. Πατούλης παρακολουθεί στενά το πώς εξελίσσεται η κατάσταση με τη ρύπανση της ατμόσφαιρας εξαιτίας της πυρκαγιάς. Ήδη από χθες το πρωί η Περιφέρεια προχώρησε στην έκδοση σχετικών οδηγιών για τους πολίτες που ζουν και δραστηριοποιούνται στην περιοχή, για την προστασία της υγείας τους. Παράλληλα ο κ. Πατούλης ζήτησε από το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών να αποστείλει στις υπηρεσίες της Διεύθυνσης του Περιβάλλοντος της Περιφέρειας, στοιχεία σχετικά με το πώς διακυμαίνεται η ρύπανση της ατμόσφαιρας. Σύμφωνα με αυτά μέχρι και χθες αργά το απόγευμα: -Στο βόρειο, ανατολικό και κεντρικό τμήμα του Λεκανοπεδίου δεν καταγράφηκε κάποια επιβάρυνση στην ποιότητα της ατμόσφαιρας. – Στο δυτικό-νοτιοδυτικό τμήμα του Λεκανοπεδίου καταγράφηκαν ελαφρώς αυξημένα επίπεδα, μετά τις 9 το πρωί. Ενδεικτικά στις περιοχές Χαϊδαρίου και Κερατσινίου, η μέση συγκέντρωση για το διάστημα 9:00-17:00 ήταν κατά περίπου 40% αυξημένη σε σχέση με το σταθμό του ΕΑΑ στο Θησείο. – Επιπλέον, σε θέση μέτρησης πλησίον της Εθνικής Οδού Αθηνών Λαμίας στο ύψος του Περιστερίου καταγράφηκαν αυξημένα επίπεδα ιδίως μετά τις 15:00 τα οποία πιθανώς επηρεάζονται και από σχετικές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις. Ο Περιφερειάρχης Αττικής επισημαίνει τα εξής: «Προτεραιότητα μας η προάσπιση της δημόσιας υγείας. Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο το παρακολουθεί συνεχώς το φαινόμενο και θα έχουμε διαρκή ενημέρωση ως προς την εξέλιξη του. Συστήνουμε στους πολίτες να ακολουθούν τις οδηγίες της Περιφέρειας για την προστασία της υγείας τους, μέχρι την εξάλειψη του φαινομένου» Οδηγίες προς τους πολίτες για την καλύτερη προστασία της υγείας τους Να σημειωθεί ότι με αφορμή την εκδήλωση της φωτιάς, η Περιφέρεια Αττικής από την πρώτη στιγμή εξέδωσε συγκεκριμένες οδηγίες προς τους πολίτες που ζουν και δραστηριοποιούνται στην περιοχή για την καλύτερη προστασία της υγείας τους. Ειδικότερα παρακαλούνται οι πολίτες: 1.Nα αποφεύγουν την έκθεσή τους στη ροή και στα ρεύματα του καπνού, προκειμένου να προστατευθούν από τις συνέπειες των αναθυμιάσεων Εφόσον αντιμετωπίζουν αναπνευστικά ή άλλα συναφή προβλήματα υγείας να επικοινωνούν άμεσα με το θεράποντα ιατρό τους Να διατηρούν ερμητικά κλειστά πόρτες, παράθυρα και τυχόν αλλά ανοίγματα των κτιριακών τους εγκαταστάσεων. Να παραμένουν σε ανοιχτούς ή αεριζόμενους χώρους που δεν επηρεάζονται από το συμβάν και τις συνέπειές του. Να προβαίνουν σε καλό αερισμό κάθε χώρου ή εγκατάστασης που θα χρησιμοποιούν μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς. Εικόνα: https://www.real.gr/koinonia/arthro/gia_2i_imera_kaiei_h_fotia_sti_metamorfosi_akros_toksikos_o_kapnos_lene_oi_eidikoi-662528/

Η νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, επισημαίνει πως οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από τις ανθρώπινες δραστηριότητες θα αναιρεθούν μόνο με ραγδαία αύξηση των πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων και μάλιστα για πολλά χρόνια. Για να ακυρωθεί η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από την ανθρώπινη δραστηριότητα, οι πωλήσεις καινούργιων ηλεκτρικών αυτοκινήτων πρέπει να είναι 60% του συνόλου έως το 2030. Ακόμα κι αν επιτευχθεί ένα τέτοιο ποσοστό, ο αντικειμενικός σκοπός για τον «καθαρισμό» του περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων θα επέλθει ως αποτέλεσμα το 2050. Αυτό είναι το συμπέρασμα της νέας έκθεσης που δημοσίευσε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA), κάνοντας την προβολή στο χρόνο της ανάπτυξης των δικτύων για την υποστήριξη των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων σε συνάρτηση με τη διαθεσιμότητά τους στις αγορές και τις παγκόσμιες πωλήσεις τους. Επισημαίνεται από την έκθεση πως οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, προφανώς και δεν θα εξαλειφθούν τελείως μια και θα εκπέμπονται από άλλες δραστηριότητες αλλά με κάποια άλλα μέτρα σε άλλους τομείς, θα μπορούσαν να ακυρωθούν κι εκείνες. Βάσει της έκθεσης, αν επιτευχθεί ο στόχος του 60% έως το 2030, να είναι δηλαδή ηλεκτρικά τα καινούργια αυτοκίνητα που πωλούνται σε ποσοστό 60%, τότε η διαδρομή μέχρι το 2050 που προβλέπεται πως θα είναι όλα ηλεκτρικά θα μας φέρει μπροστά στο καλύτερο σενάριο αναφορικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος. Η έκθεση προβλέπει επίσης μια σημαντική αύξηση της παραγωγικής ικανότητας σε ότι αφορά στις απαιτούμενες μπαταρίες για όλα αυτά τα οχήματα. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε πως σύμφωνα με την έκθεση, η παγκόσμια ικανότητα παραγωγής μπαταριών ιόντων λιθίου το 2020 ήταν περίπου 300 GWh ετησίως, ενώ η πραγματική παραγωγή ήταν 160 GWh. Η αντίστοιχη αύξηση της παραγωγής αυτής, αναμένεται να φτάσει από 1,6 έως 3,2 teraWh την ίδια περίοδο. Όπως και να έχει, ένα τέτοιο σενάριο πάντως, για να υιοθετηθεί από τα κράτη και να τεθούν οι παραπάνω στόχοι, απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις και πολύ υψηλά κονδύλια για την ενσωμάτωση της ηλεκτροκίνησης σε μεγάλη κλίμακα παγκοσμίως- κάτι που δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για αισιοδοξία.

Οι πόλεις στην Πολωνία και την Ιταλία είναι από τις χειρότερες στην Ευρώπη για την ποιότητα του αέρα, ενώ οι πόλεις στη Σκανδιναβία και τη Βαλτική βρίσκονται στην καλύτερη θέση, σύμφωνα με νέα δεδομένα. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) κυκλοφόρησε την τελευταία λίστα του για την ποιότητα του αέρα στα αστικά κέντρα, επαναλαμβάνοντας ότι σε ορισμένες πόλεις η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο για την υγεία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, 417.000 πολίτες από 41 ευρωπαϊκές χώρες έχασαν πρόωρα τη ζωή τους το 2018 λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, δηλαδή 60.000 λιγότεροι από μια δεκαετία νωρίτερα. Ευρωπαϊκή οδηγία ορίζει τη μέγιστη ανεκτή συγκέντρωση λεπτών σωματιδίων στον αέρα ως 25 μg / m3 για το έτος, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει μια πολύ πιο αυστηρή κατευθυντήρια γραμμή στα 10 μg / m3. Τα λεπτά σωματίδια είναι ο ατμοσφαιρικός ρύπος με τον υψηλότερο αντίκτυπο στην υγεία, σε επίπεδα νόσησης και πρόωρου θανάτου. Η ευρωπαϊκή πόλη με την καλύτερη ποιότητα αέρα τα δύο προηγούμενα χρόνια αναδείχθηκε η Umea στη Σουηδία, όπου η συγκέντρωση σωματιδίων είναι κατά μέσο όρο 3,7 μg / m3. Ακολούθησε το Τάμπερε στη Φινλανδία (3,8 µg / m3) και το Funchal της Πορτογαλίας (3,8 µg / m3). Στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται επίσης η Ουψάλα και η Στοκχόλμη, στη Σουηδία, το Ταλίν, η Νάρβα και το Τατού της Εσθονίας, το Μπέργκεν και το Τρόντχαϊμ στη Νορβηγία και η ισπανική πόλη της Σαλαμάνκα. Στον αντίποδα, η πόλη με τη χειρότερη ποιότητα αέρα βρέθηκε να είναι η Nowy Sacz στην Πολωνία, με τη μέση συγκέντρωση λεπτών σωματιδίων να φτάνει τα 27,3 μg / m3. Ακολουθεί η Κρεμόνα στην Ιταλία με 25,9 µg / m3 και η Slavonski Brod της Κροατίας (25,7 µg / m3). Τέσσερις άλλες πόλεις της Πολωνίας, οι Zgierz, Piotrkow Trybunalsi, Zory και η Κρακοβία, τρεις ιταλικές, (Vicenza, Brescia και Pavia) και η βουλγαρική πόλη Veliko, καταλαμβάνουν τις υπόλοιπες θέσεις με τις χειρότερες 10 πόλεις. Η Αθήνα καταγράφει μία μέση τιμή με 13,23 μg/m3. Ο ΕΟΠ χρησιμοποίησε την ημερήσια συγκέντρωση λεπτών σωματιδίων 300 πόλεων για τον υπολογισμό της μέσης ετήσιας συγκέντρωσης. Σημειώνεται δε, ότι οι Βρυξέλλες παραπέμπουν τα κράτη μέλη στο δικαστήριο για θέματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τον Νοέμβριο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η Ιταλία εμφανίζει συστηματικά παρατυπίες και παραβιάζει επίμονα την οδηγία της ΕΕ που καθορίζει τα ημερήσια και ετήσια όρια για την ποσότητα επιβλαβών λεπτών σωματιδίων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε επίσης την Πολωνία και τη Γαλλία. Πράσινο 0-10/ Κίτρινο 10-15 /Μπλε 15-25 /Κόκκινο 25-35 Με πληροφορίες του EEA/Euronews Δείτε τον χάρτη εδώ: https://public.tableau.com/app/profile/european.environment.agency/viz/City_AQ_Viewer/Dashboard1

Τριετής έρευνα Εργαστηρίου του ΑΠΘ είναι αποκαλυπτική των επιπτώσεων που είχε η στροφή σε φτηνότερα μέσα θέρμανσης για λόγους οικονομίας Τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ποιότητα του αέρα της Θεσσαλονίκης, μέτρησαν οι αρμόδιοι του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ. Στο 6ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας που αρχίζει σήμερα παρουσιάζονται από τους επιστήμονες του εργαστηρίου Χ. Βλαχοκώστα, Λ. Χουρδάκη, Α. Μιχαηλίδου, Κ. Παγώνη και Ν. Μουσιόπουλο τα συμπεράσματα από τις μετρήσεις μιας τριετούς έρευνας πεδίου που πραγματοποίησε το Εργαστήριο. Στόχος της έρευνας ήταν η συλλογή και καταγραφή των συγκεντρώσεων των αιωρούμενων σωματιδίων ΡΜ2.5 (τα πολύ μικρά σωματίδια) στην Πυλαία και στην Άνω Πόλη. Από την έρευνα προέκυψαν συμπεράσματα για την επιβάρυνση της ποιότητας του αέρα κατά τη χειμερινή περίοδο, κυρίως λόγω της μαζικής στροφής του κόσμου στην καύση ξύλου και άλλων προϊόντων σε σχέση με τις κλασικές μεθόδους θέρμανσης. Η συρρίκνωση των εισοδημάτων, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που διανύει η Ελλάδα και η αύξηση του φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης έχουν στρέψει τους καταναλωτές σε εναλλακτικές μορφές θέρμανσης, με σκοπό τη μείωση των εξόδων. «Η επιλογή αυτή των νοικοκυριών έχει άμεσο αντίκτυπο στο αέριο περιβάλλον. Η αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιουργείται από την εκτεταμένη χρήση των τζακιών και άλλων ανοιχτών εστιών καύσης αμφιβόλου προδιαγραφών είναι φαινόμενο το οποίο γίνεται εύκολα αντιληπτό από τη χαρακτηριστική δυσοσμία, τη μείωση της ορατότητας και τα φαινόμενα της αιθαλομίχλης. Επίσης, απόρροια του ίδιου φαινομένου είναι η μείωση του προσδόκιμου ζωής, η αύξηση της θνησιμότητας λόγω των αναπνευστικών και καρδιακών προβλημάτων, με αποτέλεσμα τη μείωση του βιοτικού επίπεδο των κατοίκων της πόλης», αναφέρουν οι επιστήμονες στην εισήγησή τους. Η στροφή στη θέρμανση Εξηγούν μάλιστα ότι λόγω της ύφεσης και της αύξησης της τιμής καυσίμων σημειώθηκε μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου για μεταφορές. Παράλληλα μείωση σημειώθηκε και στη κατανάλωση ενέργειας των νοικοκυριών. Το χειμώνα του 2011-2012 ήταν κατά 37% μικρότερη σε σχέση με το αναμενόμενο. «Ωστόσο η ανάγκη για θέρμανση οδήγησε τους κατοίκους στη καύση ξύλου, επίπλων και σκουπιδιών προκειμένου να αποφύγουν την αγορά πετρελαίου με αποτέλεσμα η συγκέντρωση των αιωρούμενων σωματιδίων να παρουσιάζει μια σταθερή αυξητική τάση τα χρόνια της κρίσης. Για τους πολίτες προτεραιότητα είναι η κάλυψη των βασικών αναγκών ενώ αντίθετα για την κυβέρνηση προτεραιότητα είναι η συλλογή φόρων με σκοπό την αποπληρωμή του χρέους», σημειώνουν. Οι επιστήμονες κατέγραψαν τα δεδομένα εκπομπών αερίων ρύπων ΡΜ2.5 στην Πυλαία για τα έτη 2012-2015, ενώ παρουσιάζουν και τα δεδομένα που μετρήθηκαν την ψυχρή περίοδο 2015-2016 στην Άνω Πόλη, δίνοντας μια γενικότερη εικόνα της επιβάρυνσης του αέρα της πόλης η οποία συνδέεται με την οικονομική ύφεση. Σύμφωνα με την έρευνα, «η Θεσσαλονίκη έχοντας πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους σε μια περιοχή 200 τετραγωνικών χιλιομέτρων, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας και έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις περισσότερο επιβαρυμένες πόλεις της Ευρώπης, όσον αφορά στη ρύπανση από μικροσωματίδια. Οι ισχυρότεροι άνεμοι στη πόλη είναι Βορειοδυτικοί αλλά οι πιο συνηθισμένοι είναι Νοτιοδυτικοί. Λαμβάνοντας υπόψη τη θέση της πόλης και τις γύρω βιομηχανίες, είναι πιθανόν ότι οι ισχυροί ΒΔ άνεμοι μεταφέρουν τη ρύπανση από τις βιομηχανικές περιοχές μέσα στη πόλη, αντί να καθαρίζουν την ατμόσφαιρά της. Οι ΝΔ άνεμοι αντίστοιχα, μεταφέρουν σωματίδια και υγρασία από τη θάλασσα. Πυλαία και Άνω Πόλη Από το Μάιο του 2012 που άρχισαν οι μετρήσεις αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5 στην περιοχή της Πυλαίας, παρατηρείται ότι κατά τη ψυχρή περίοδο σημειώνονται τα μέγιστα των συγκεντρώσεων. Η πτώση της θερμοκρασίας οδηγεί στην ανάγκη για θέρμανση και στο άναμμα των τζακιών. Από τον Οκτώβριο αρχίζει να εμφανίζεται η αύξηση των συγκεντρώσεων η οποία μεγιστοποιείται το Δεκέμβριο ενώ εξίσου υψηλές διατηρούνται οι συγκεντρώσεις και το μήνα Ιανουάριο του εκάστοτε έτους. Η περιοχή της Πυλαίας εμφανίζει υψηλότερες συγκεντρώσεις κατά μηνιαίο μέσο όρο το οποίο οφείλεται κατά κύριο λόγο στην μεταφορά σωματιδίων PM2.5 που προέρχονται από την έντονη κυκλοφορία οχημάτων στην περιφερειακή οδό, η οποία περιβάλει την περιοχή. Αντίθετα η περιοχή της Άνω Πόλης με τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια, χαμηλής έως και μηδενικής κυκλοφορίας λειτουργεί ως αστικό υπόβαθρο λόγω της απόστασης από το κέντρο της πόλης. Κατά τις δύο πρώτες ψυχρές περιόδους των μετρήσεων 2012-13 και 2013-14 η αλόγιστη καύση ξύλου εκτίναξε τις συγκεντρώσεις PM2.5 ενώ σταθεροποιήθηκε η κατάσταση το 2014 με μικρή βελτίωση το 2015. Στη μικρή βελτίωση των συνθηκών αφενός συνέβαλλαν οι πιο ήπιοι χειμώνες του 2014 και του 2015 και αφετέρου η μείωση της τιμής του πετρελαίου με την κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης». Μια ακόμη σημαντική επισήμανση είναι η διακύμανση των συγκεντρώσεων κατά τη διάρκεια της ημέρα, που ακολουθεί συγκεκριμένη κατανομή. Οι επιστήμονες παρατήρησαν δυο «κορυφές». «Μία τις πρωινές ώρες που οφείλεται κυρίως στην αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου και μία κατά τις βραδινές – μεταμεσονύκτιες που οφείλεται κατά το πλείστον στην κάλυψη των αναγκών θέρμανσης. Παρά το γεγονός της διαφορετικής δομής των δύο περιοχών, οι κατανομές ακολουθούν την ίδια τάση γεγονός που προδίδει την ικανότητα μεταφοράς των σωματιδίων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η συγκέντρωση των σωματιδίων PM2.5 τις νυχτερινές ώρες του Δεκεμβρίου 2015 για την περιοχή της Άνω Πόλης. Ενώ ο μηνιαίος μέσος όρος είναι κατά 7,38 μg/κ.μ. χαμηλότερος σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2014 για την Πυλαία, οι τιμές των συγκεντρώσεων από τις 21:00' και μετά παρουσιάζουν μεγαλύτερη αύξηση αφενός λόγω της κοντινής απόστασης από το κέντρο της πόλης και αφετέρου από την πιο πυκνοκατοικημένη δομή της Άνω Πόλης. Επίσης, από τη σύγκριση των συγκεντρώσεων των χημικών συστατικών των ΡΜ2.5 κατά τις χειμερινές περιόδους του 2012 και 2013 προέκυψε ότι οι δείκτες καύσης πετρελαίου (νικέλιο και βανάδιο) ήταν μειωμένοι κατά 20-30% το 2013 λόγω μειωμένης χρήσης πετρελαίου θέρμανσης, αντίθετα, οι δείκτες καύσης βιομάζας ήταν 2-5 φορές υψηλότεροι. Οι συγκεντρώσεις των σωματιδίων, καθώς και η οξειδωτική τους δραστικότητα παρουσίασαν υψηλότερες τιμές κατά τις βραδινές ώρες, όταν λειτουργούσαν τζάκια και ξυλόσομπες». Οι επιστήμονες μάλιστα παρατηρούν ότι οι μέσες ημερήσιες συγκεντρώσεις παρουσιάζουν υψηλές τιμές ακόμα και τα Σαββατοκύριακα που πρακτικά η κίνηση στους δρόμους είναι ακόμα μικρότερη. «Ειδικά για τη μέρα της Κυριακής παρουσιάζονται οι μέγιστες τιμές τις εβδομάδας για το 2012 και το 2014 (Πυλαία) καθώς και οι μέγιστες συγκεντρώσεις για την περιοχή της Άνω Πόλης το 2015. Αιτία του φαινομένου αυτού είναι ότι εξαιτίας της παραμονής των κατοίκων στις οικίες τους η ανάγκη για θέρμανση αυξάνεται με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των τζακιών καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Γίνεται αντιληπτό ότι με τη μείωση της θερμοκρασίας η ανάγκη για θέρμανση γίνεται επιτακτική. Το Δεκέμβριο παρατηρούνται οι μέγιστες συγκεντρώσεις οι οποίες ξεπερνούν κατά πολύ τα θεσμοθετημένα όρια των 20 μg/κ.μ.», τονίζουν. Πηγή: http://www.voria.gr/article/i-krisi-vlapti-sovara-ton-aera-pou-anapneoume-sti-thessaloniki

Η ραγδαία επιδείνωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ινδία προκαλεί πλέον περίπου 1,1 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο, ξεπερνώντας την Κίνα, σύμφωνα με νέα παγκόσμια μελέτη για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο αριθμός των πρόωρων θανάτων στην Κίνα που προκαλείται από τα επικίνδυνα σωματίδια γνωστά ως PM2.5, έχει σταθεροποιηθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά έχει αυξηθεί απότομα στην Ινδία, σύμφωνα με την έκθεση από το Ινστιτούτο Επιπτώσεων στην Υγεία της Βοστώνης και το Ινστιτούτο Αξιολόγησης Δεδομένων Υγείας του Σιάτλ. Στην Ινδία καταγράφηκε μια ιδιαίτερα ανησυχητική αύξηση, της τάξης σχεδόν του 50%, των πρόωρων θανάτων από σωματιδιακή ύλη, για το διάστημα μεταξύ 1990 και 2015, αναφέρει η έκθεση. Η ατμοσφαιρική ρύπανση επιδεινώθηκε σε διάφορα μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Ασίας, αλλά βελτιώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, αναφέρει η έκθεση, χάρη στις πολιτικές για τον περιορισμό των εκπομπών από τα 1990, μεταξύ άλλων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίασαν μείωση της τάξης του 27% στη μέση ετήσια έκθεση σε λεπτά σωματίδια, ενώ μικρότερη πτώση σημειώθηκε στην Ευρώπη. Ωστόσο, 88.000 Αμερικανοί και 258.000 Ευρωπαίοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου λόγω των επιπέδων των σωματιδίων σήμερα, αναφέρει η έκθεση. Τα σωματίδια αυτά, με διάμετρο μικρότερη από 2,5 χιλιοστά, απελευθερώνονται κυρίως από οχήματα, ιδιαίτερα εκείνα με κινητήρες ντίζελ, καθώς και από τη βιομηχανία και φυσικές πηγές, όπως η σκόνη. Χάρις στο μικρό τους μέγεθος, εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος μέσω των πνευμόνων, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιακές νόσους, εγκεφαλικά επεισόδια και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα, όπως το άσθμα και η πνευμονία. Παρά το γεγονός ότι οι θάνατοι που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση αυξήθηκαν σε 4,2 εκατομμύρια το 2015 από 3,5 εκατομμύρια το 1990, ο ρυθμός αύξησης ήταν πιο αργός από το ρυθμό της αύξησης του πληθυσμού κατά την ίδια περίοδο. Αυτό συμβαίνει λόγω της βελτιωμένης υγειονομικής περίθαλψης σε πολλά μέρη του κόσμου, καθώς και τις περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και άλλες περιοχές. Πηγή: http://greenagenda.gr/%CE%B7-%CE%B9%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CE%AF%CF%81%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B1-%CF%83%CE%BA%CE%AE%CF%80%CF%84%CF%81%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CE%AF%CE%BD/

Περισσότεροι από 16.000 πρόωροι θάνατοι στην Ελλάδα αποδίδονται σε αιτίες που έχουν να κάνουν με την ατμοσφαιρική μόλυνση, σύμφωνα με στοιχεία της ετήσιας Έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, που είδαν το φως της δημοσιότητας. Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση, αν και η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα φαίνεται να βελτιώνεται σταδιακά, η ατμοσφαιρική μόλυνση, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, εξακολουθεί να παραμένει ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός κίνδυνος στην Ευρώπη και ένας σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όχι μόνο την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, λόγω ασθενειών, όπως είναι το άσθμα, τα καρδιοαναπνευστικά νοσήματα και μορφές καρκίνου, αλλά και κατ’ εκτίμηση 467. 000 πρόωρους θανάτους ετησίως, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η έκθεση αυτή αναφέρει ότι το 2014, το 85% του ευρωπαϊκού πληθυσμού εκτέθηκε σε μικροσωματίδια σε επίπεδα που έχουν ιδιαίτερα βλαβερές επιπτώσεις. Γνωστές έγιναν επίσης εκτιμήσεις από τις επιπτώσεις στην υγεία των πιο επιβλαβών ρύπων του αέρα με βάση δεδομένα του 2013. Η έκθεση σε μικροσωματίδια PM2.5 ήταν υπεύθυνη για περίπου 467.000 πρόωρους θανάτους σε 41 ευρωπαϊκές χώρες τη χρονιά αυτή, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, όπου παρατηρήθηκαν περισσότεροι από 13.730 θάνατοι. Μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πρόωροι θάνατοι ξεπέρασαν τους 430. 000. Οι εκτιμώμενες επιπτώσεις του διοξειδίου του αζώτου (NO2) και του όζοντος (O3) ήταν περίπου 71.000 και 17.000 πρόωροι θάνατοι αντίστοιχα. Στην Ελλάδα ειδικότερα οι πρόωροι θάνατοι ήταν 1.490 και 840 αντιστοίχως. Η έκθεση τονίζει ότι η ποιότητα του αέρα έχει βελτιωθεί με την πάροδο των ετών. Τα μέσα ετήσια επίπεδα μικροσωματιδίων PM10 έχουν πέσει στο 75% κατά την περίοδο 2000-2014. Ομοίως, οι συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων PM2.5, κατά μέσο όρο, έχουν μειωθεί μεταξύ του 2006 και του 2014. Η έκθεση του πληθυσμού σε επίπεδα PM έχει επίσης μειωθεί τα τελευταία χρόνια. «Οι μειώσεις των εκπομπών έχουν οδηγήσει σε βελτιώσεις στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στην Ευρώπη, αλλά όχι αρκετά για να αποφευχθούν απαράδεκτες βλάβες στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον», δηλώνει ο εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ Hans Bruyninckx. Τονίζει δε, ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν τα αίτια της ρύπανσης του αέρα: «Απαιτείται μια θεμελιώδης και καινοτόμος μεταστροφή των συστημάτων μεταφορών, της ενέργειας και της παραγωγής τροφίμων. Αυτή η διαδικασία της αλλαγής απαιτεί δράση από όλους μας, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων αρχών, των επιχειρήσεων, των πολιτών και της ερευνητικής κοινότητας», συμπληρώνει. «Η έκθεση του ΕΟΠ σχετικά με την ποιότητα του αέρα, μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να διατηρήσουμε αυτό το θέμα ψηλά στην πολιτική ατζέντα», αναφέρει ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Ναυτιλιακών Υποθέσεων και Αλιείας, Karmenu Vella, συμπληρώνοντας ότι «ένας τρόπος που μπορούμε να το κάνουμε αυτό είναι να βοηθήσουμε τα διαφορετικά επίπεδα της κυβέρνησης να λειτουργούν καλύτερα μαζί. Εάν μια παρτίδα των μελανών σημείων της ποιότητας του αέρα είναι σε κωμοπόλεις και πόλεις, τότε είναι σαφές ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην εξεύρεση λύσεων» ανέφερε χαρακτηριστικά. Σημειώνεται τέλος, ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο αναμένεται να ψηφίσει για την αναθεώρηση των ορίων στις εκπομπές ρύπων, μειώνοντας σημαντικά τα ανεκτά επίπεδα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, ενώ η προτεινόμενη νομοθεσία θα καθιερώσει νέους εθνικούς δεσμευτικούς στόχους για το 2020 και το 2030. Πηγή: http://www.energia.gr/article.asp?art_id=110998

Οταν το κόστος των επιπτώσεων της άκρατης οικονομικής ανάπτυξης στο περιβάλλον υποτιμάται ή παραβλέπεται, η αποτίμησή του σε δολάρια ίσως είναι ικανή να «συγκινήσει» ακόμη και τους πιο δύσπιστους τεχνοκράτες. Στο συγκλονιστικό ποσό του 1,6 τρισ. δολαρίων τον χρόνο ανέχεται το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη, σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), που ισοδυναμεί με περίπου το ένα δέκατο του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος του συνόλου της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως είχε διαμορφωθεί το 2013. Το υπέρογκο αυτό κόστος προέρχεται από τους περίπου 600.000 πρόωρους θανάτους και τις ασθένειες που προκλήθηκαν από την ατμοσφαιρική ρύπανση στην ευρωπαϊκή περιφέρεια το 2010. Πρώτη καταμέτρηση Το οικονομικό κόστος των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη είναι η πρώτη αξιολόγηση της οικονομικής επιβάρυνσης από θανάτους και ασθένειες που προκύπτουν από την εξωτερική και την εσωτερική ρύπανση του αέρα στις 53 χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, συμπεριλαμβανομένων και κρατών εκτός Ε.Ε., όπως η Νορβηγία και η Ελβετία. Αν και είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί μια σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση, οι δαπάνες σε ανθρώπινο και οικονομικό επίπεδο δεν είχαν κατηγοριοποιηθεί μέχρι σήμερα. Βασικά συστατικά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αποτελούν τα μικρά σωματίδια που προέρχονται από τις εξατμίσεις των οχημάτων ντίζελ, και το διοξείδιο του αζώτου, ένα αέριο που μπορεί να εμποδίσει την αναπνοή σε ευπαθή άτομα. Μόνο το οικονομικό κόστος των θανάτων από την ατμοσφαιρική ρύπανση αντιπροσωπεύει πάνω από 1,4 τρισ. δολάρια. Προσθέτοντας ακόμη ένα 10% σε αυτό, ως το κόστος των ασθενειών που προέρχονται από τη ρύπανση του αέρα, φτάνουμε στο ποσό του 1,6 τρισ. δολαρίων. Στην ουσία, το ποσό αυτό αντιστοιχεί με εκείνο που θα έπρεπε να πληρώσουν οι κοινωνίες -εάν ήταν διατεθειμένες- προκειμένου να αποφύγουν αυτούς τους θανάτους και τις ασθένειες με τις αναγκαίες παρεμβάσεις που απαιτούνται. Ανησυχητικοί ρυθμοί Σε 10 από τις 53 χώρες της περιοχής, το κόστος αυτό είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 20% του ΑΕΠ τους. Σε πολλές χώρες της ανατολικής Ευρώπης το οικονομικό κόστος του βρόμικου αέρα είναι πάνω από 10% του ΑΕΠ τους. Σε απόλυτο οικονομικό κόστος, η πρώτη δεκάδα στη λίστα κυριαρχείται από μεγάλες οικονομίες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Ιταλία. Στο Λονδίνο, για παράδειγμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει επιδεινωθεί τόσο που η Ευρωπαϊκή Ενωση προτίθεται να επιβάλει πρόστιμα στην τοπική αυτοδιοίκηση για τα έτη κατά τα οποία η έκταση της ρύπανσης έχει υπερβεί τα ευρωπαϊκά όρια για τους ρύπους. Στην Ελλάδα το σχετικό κόστος από την ατμοσφαιρική ρύπανση αντιστοιχεί σε 22.785 δολάρια και στο 7,1% του εθνικού ΑΕΠ. Χειρότερα οι «φτωχοί» Πάνω από το 90% των πολιτών της Ευρώπης εκτίθενται σε ετήσια επίπεδα υπαίθριων αιωρούμενων σωματιδίων που ξεπερνούν τα όρια των τιμών που έχουν τεθεί από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για την ποιότητα του αέρα. Συνέπεια αυτού ήταν η πρόκληση 482.000 πρόωρων θανάτων το 2012 από καρδιακά και αναπνευστικά νοσήματα, παθήσεις των αιμοφόρων αγγείων και εγκεφαλικά επεισόδια και από καρκίνο των πνευμόνων. Την ίδια χρονιά, η ρύπανση του αέρα των εσωτερικών χώρων οδήγησε σε επιπλέον 117.200 πρόωρους θανάτους, με πέντε φορές περισσότερους στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος σε σχέση με τις χώρες υψηλού εισοδήματος. Τον περασμένο Μάρτιο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος προειδοποίησε ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα πεθάνουν πρόωρα κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο δεκαετιών από την ατμοσφαιρική ρύπανση, εξαιτίας της αποτυχίας των κυβερνήσεων να λάβουν δραστικά μέτρα. Αλλά και ακόμη μία έκθεση που δημοσιεύθηκε από τον ΠΟΥ και την Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη του ΟΗΕ (UNECE) διαπιστώνει ότι ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους αρρωσταίνει ή πεθαίνει πρόωρα από την ρύπανση του περιβάλλοντος. «Η μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας έχει γίνει κορυφαία πολιτική προτεραιότητα. Η ποιότητα του αέρα θα είναι ένα βασικό θέμα στην επόμενη διάσκεψη των Ευρωπαίων υπουργών Περιβάλλοντος που θα πραγματοποιηθεί στη Γεωργία το 2016», λέει ο Christian Friis Bach, εκτελεστικός γραμματέας της UNECE. «Πενήντα μία χώρες αναζητούν σήμερα την εξεύρεση κοινών λύσεων στο πλαίσιο της σύμβασης της UNECE για τη διαμεθοριακή ρύπανση της ατμόσφαιρας. Το έργο αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί προκειμένου να μειωθεί η ρύπανση του αέρα ακόμη περισσότερο και να μην επεκτείνεται σε άλλες χώρες και σε άλλες περιοχές», λέει ο ίδιος. Πηγή: http://www.efsyn.gr/arthro/eyropaiko-nefos-axias-16-tris-dolarion

Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί μείζονα κίνδυνο για τη δημόσια υγεία όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) και άλλων έγκριτων διεθνών οργανισμών. Σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο σε σύγκριση με την ελονοσία και το AIDS/HIV μαζί, ενώ τα παιδιά που μεγαλώνουν σε περιοχές με καθαρό αέρα αναπτύσσουν μεγαλύτερους και υγιέστερους πνεύμονες. Με άλλα λόγια, η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι απλώς μια δύσοσμη όχληση, αλλά και ένα τεράστιο κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόβλημα που υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής. Μια λύση θα ήταν να αντικαταστήσουμε τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες άνθρακα είτε με μεγάλες μονάδες ΑΠΕ συνδυαστικά με αντλησιοταμίευση είτε έστω με πιο σύγχρονες, αντιρρυπαντικές μονάδες άνθρακα που θα ενσωματώνουν τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα. Μια πιο άμεση, ευκολότερη στην υλοποίηση και αποδοτικότερη λύση θα ήταν η απόσυρση ιδιαιτέρως ρυπογόνων οχημάτων -όπως τα ταξί που δηλητηριάζουν την ατμόσφαιρα στο κέντρο της Αθήνας- με άλλα πιο σύγχρονα. Μια νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Τορόντο στον Καναδά υποστηρίζει ότι το 25% των αυτοκινήτων και των φορτηγών ευθύνεται για το 90% της ρύπανσης από το σύνολο των οχημάτων που κυκλοφορούν στους δρόμους των πόλεων. Οι επιστήμονες διενήργησαν επιτόπιες μετρήσεις σε 100.000 οχήματα από ειδικούς αισθητήρες αξιολόγησης της ποιότητας του αέρα, εγκατεστημένους στην Κόλετζ Στρητ, έναν από τους πιο κεντρικούς δρόμους του Τορόντο. Το 25% των πιο ρυπογόνων οχημάτων εξέπεμψαν το 95% του “μαύρου” άνθρακα, κοινώς της αιθάλης, το 93% του μονοξειδίου του άνθρακα και το 76% των πτητικών οργανικών ενώσεων όπως βενζόλιο, τολουόλιο, αιθυλοβενζόλιο και ξυλόλια, μερικά από τα οποία είναι γνωστά καρκινογόνα. “Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο που βρήκαμε είναι το τεράστιο εύρος των αιτιών των εκπομπών” αναφέρει o ερευνητής Γκρεγκ Έβανς, ειδικός σε θέματα αερολυμάτων. “Η εξέταση στις εκπομπές μεμονωμένων οχημάτων έδειξε ότι το ύψος τους εξαρτάται από πλήθος παραγόντων: πώς οδηγείς, πόσο γρήγορα επιταχύνεις, την ηλικία του οχήματος και τη συντήρησή του”. Αυτό σημαίνει ότι εάν από τους δρόμους των ελληνικών πόλεων εξαφανιστούν τα παλιά πετρελαιοκίνητα φορτηγά, τα ασυντήρητα ταξί (δηλαδή η συντριπτική πλειονότητα) και τα τεράστια SUV μεγάλου κυβισμού θα δούμε άμεσα θετικά αποτελέσματα στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Πηγή: http://www.econews.gr/2015/04/30/aytokinita-rypansi-122067/

Η δημοτική αρχή του Παρισιού ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει δραστικά τον επιτρεπόμενο αριθμό αυτοκινήτων στους δρόμους της γαλλικής πρωτεύουσας από σήμερα Δευτέρα 23 Μαΐου μετά από πολυήμερες υπερβάσεις των ορίων μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Πρόκειται για την τρίτη μόλις φορά που επιβάλλεται αντίστοιχο μέτρο. Σήμερα, δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία των οχημάτων με μονούς αριθμούς κυκλοφορίας εκτός εάν μεταφέρουν τρεις ή περισσότερους επιβάτες ή κυκλοφορούν λόγω άλλης ανάγκης. Την προηγούμενη εβδομάδα, η ατμοσφαιρική ρύπανση συνοδεύτηκε ένα πέπλο αιθαλομίχλης που κάλυψε τον Πύργο του Άιφελ και τα μικροσωματίδια PM10, με διάμετρο κάτω των 10 μικρομέτρων, αυξήθηκαν πάνω από τα επιτρεπόμενα επίπεδα που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Για τα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 10 μικρόμετρα (ΡΜ10), το προτεινόμενο όριο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) είναι 80 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Τα σωματίδια αυτά δημιουργούνται από οχήματα, συστήματα θέρμανσης και ρύπους βαριάς βιομηχανίας, και περιλαμβάνουν επίσης τα σωματίδια ΡΜ2.5 με διάμετρο 2,5 μικρόμετρα, τα οποία είναι ακόμα πιο επιβλαβή καθώς μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και να προκαλέσουν καρκίνο. Σύμφωνα με την ΜΚΟ Airparif που παρακολουθεί την ατμοσφαιρική ρύπανση στο Παρίσι, η ατμοσφαιρική ρύπανση θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα και κατά την εβδομάδα που διανύουμε. Παράλληλα με τους περιορισμούς στην κίνηση των οχημάτων, οι δημόσιες συγκοινωνίες ήταν δωρεάν χθες Κυριακή 22 Μαρτίου όπως και σήμερα Δευτέρα 23 Μαρτίου, ενώ τα προγράμματα ενοικίασης ποδηλάτων και ηλεκτρικών αυτοκινήτων προσφέρουν δωρεάν μετακινήσεις. Η λήψη αντίστοιχων μέτρων πέρυσι συνέβαλε στη μείωση της κίνησης κατά 18% και των μικροσωματιδίων κατά 6%. Πηγή: http://www.econews.gr/2015/03/23/parisi-rypansi-121339/

Κάθε χρόνο περισσότεροι από 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πεθαίνουν από παθήσεις που σχετίζονται με την ρύπανση του αέρα τόσο σε ανοιχτούς όσο και σε κλειστούς χώρους, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα. Πάνω από τους μισούς θανάτους (το 55%) καταγράφονται στις ταχέως αναπτυσσόμενες και πολυπληθείς χώρες της Κίνας (1,6 εκατ. ετησίως) και της Ινδίας (1,3 εκατ. ετησίως). Ο κύριος «ένοχος» είναι τα μικροσκοπικά σωματίδια -γνωστά και ως ΡΜ2,5- που εκπέμπονται από εργοστάσια, μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, εξατμίσεις οχημάτων και απο την καύση ξύλων και άνθρακα. Οι ερευνητές του προγράμματος «Παγκόσμια Επιβάρυνση Ασθενειών», με επικεφαλής τον Μάικλ Μπάουερ, καθηγητή της Σχολής Δημόσιας Υγείας του καναδικού Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης (AAAS) στην Ουάσιγκτον, δήλωσαν ότι είναι επιτακτική ανάγκη πολλές χώρες να βελτιώσουν τον αέρα που αναπνέουν οι πολίτες τους. Όπως είπε ο Μπάουερ, «υπάρχουν μέρες με τόση ρύπανση, που π.χ. στο Δελχί ή στο Πεκίνο ο αριθμός των μικροσωματιδίων ΡΜ2,5 ξεπερνά τα 300 γραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα, όταν θα έπρεπε να είναι 25-30 μικρογραμμάρια», δηλαδή είναι 1.200% πάνω από τα όρια ασφαλείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η εισπνοή τέτοιων στερεών ή υγρών σωματιδίων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό, αναπνευστικά προβλήματα, ακόμη και καρκίνο. Αν και οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν πάρει μέτρα κατά τις τελευταίες πέντε δεκαετίες που έχουν μετριάσει το πρόβλημα, στις αναπτυσσόμενες προβλέπεται να συνεχίσει να αυξάνεται ο αριθμός των θανάτων λόγω ρύπανσης κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες, εκτός και ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα από τις κυβερνήσεις τους. Σύμφωνα με την μελέτη, η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί περισσότερους θανάτους ετησίως από ό,τι άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως ο υποσιτισμός, η παχυσαρκία, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και το ανασφαλές σεξ. Η ρύπανση είναι τέταρτη κατά σειρά αιτία σε αριθμό θανάτων, πίσω από την υπέρταση, την κακή διατροφή και το κάπνισμα. Πηγή: http://www.topontiki.gr/article/159678/i-atmosfairiki-rypansi-eythynetai-gia-toylahiston-55-ekat-thanatoys-hrono

Μια ακόμα μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα αποδεικνύει τις βαρύτατες επιπτώσεις της καύσης ορυκτών καυσίμων για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται με μικρότερο προσδόκιμο ζωής, πρόωρους θανάτους και μια μακρά λίστα προβλημάτων υγείας. Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature καταλήγει στο συμπέρασμα ότι 3,3 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο, κυρίως λόγω της έκθεσής τους σε μικροσωματίδια PM2.5, δηλαδή αυτά που έχουν διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρομέτρα. Η πλειονότητα των θανάτων καταγράφεται στην Ασία. «Βρήκαμε ότι οι εκπομπές από την οικιακή κατανάλωση ενέργειας, για θέρμανση και μαγείρεμα ιδίως στην Κίνα και την Ινδία, έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην πρόωρη θνησιμότητα παγκοσμίως» αναφέρει η διεθνής επιστημονική ομάδα στην οποία συμμετέχουν και επιστήμονες από το Ινστιτούτο Ενέργειας της Κύπρου. Μόνο στην Κίνα 4.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα εξαιτίας της ρύπανσης του αέρα στους εξωτερικούς χώρους ή 1,46 εκατομμύρια το χρόνο. Το Δελχί διατηρεί τη θλιβερή πρωτιά της πιο μολυσμένης πόλης του κόσμου, ενώ στην Ινδία 645.000 άνθρωποι χάνονται πρόωρα. Οι πηγές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξωτερικού χώρου ποικίλουν ανά περιοχή. Στις ΗΠΑ κύριες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι η ηλεκτροπαραγωγή και οι μεταφορές. Ωστόσο, στις ανατολικές ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Ανατολική Ασια και τη Ρωσία ο μεγαλύτερος όγκος μικροσωματιδίων PM2.5 εκπέμπεται από τις γεωργικές δραστηριότητες. Όπως δήλωσε στον βρετανικό Guardian ο επικεφαλής της μελέτης, Καθηγητής Γιος Λέλιβελντ από το Ινστιτούτο Χημείας Μαξ Πλανκ οι γεωργικές εκπομπές αμμωνίας έχουν «αξιοσημείωτη» επίπτωση στην ανθρώπινη υγεία: το ένα πέμπτο των θυμάτων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αποδίδεται στις εκπομπές αμμωνίας κυρίως από τις κτηνοτροφικές μονάδες, τα ορνιθοτροφεία, τα χοιροστάσια και τη χρήση λιπασμάτων στη γεωργία. «Η αμμωνία αντιδρά με τις εκπομπές ρύπων των αυτοκινήτων και της βιομηχανίας, παράγει μικροσωματίδια και έτσι αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία θανάτων από τη ρύπανση του αέρα στις ανατολικές ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Ευρώπη. Στη Βρετανία, το 48% των πρόωρων θανάτων αποδίδονται στη γεωργική ρύπανση. Τρεις στους τέσσερεις θανάτους συμβαίνουν μετά από εμφράγματα και διακοπές καρδιακής λειτουργίας, ενώ οι υπόλοιποι οφείλονται σε πνευμονοπάθειες και καρκίνους του πνεύμονα. «Τα μοντέλα με βάση το αναμενόμενο σενάριο δείχνουν ότι η συμβολή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξωτερικού χώρου στην πρόωρη θνησιμότητα θα διπλασιαστεί έως το 2050″ Μπορεί το νούμερο των 3,3 εκατομμυρίων πρόωρων θανάτων κάθε χρόνο να μας αφήνει άφωνους, ωστόσο δεν είναι πατά η κορυφή του παγόβουνου. Η ρύπανση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους είναι ακόμα πιο θανατηφόρος με 4,3 εκατομμύρια θύματα κάθε χρόνο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανεβάζει τον λογαριασμό σε 3,7 εκατομμύρια θανάτους ετησίως εξαιτίας της έκθεσης των θυμάτων στη ρύπανση του αέρα από μικροσκοπικά σωματίδια διαμέτρου κάτω των δέκα μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου), δηλαδή μικρότερη από το πλάτος μιας ανθρώπινης τρίχας. Ο ΠΟΥ συστήνει ότι η συγκέντρωση αυτών των αερολυμάτων δεν πρέπει να ξεπερνά τα 20 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. —Η ρύπανση ακυρώνει τις μεταμοσχεύσεις πνευμόνων Εντωμεταξύ, για πρώτη φορά επιστήμονες έδειξαν ότι όσοι άνθρωποι έχουν κάνει μεταμόσχευση πνευμόνων και κατοικούν σε περιοχές με υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω της κίνησης των οχημάτων, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου ή απόρριψης του μοσχεύματός τους. Για την μελέτη συνεργάστηκαν για πρώτη φορά 13 μεγάλα κέντρα μεταμοσχεύσεων σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Ντέηβιντ Ρούτενς του βελγικού Πανεπιστημίου της Λουβέν, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας στο “Αμστερνταμ, υπολόγισαν ότι ο κίνδυνος θανάτου αυξάνει κατά 10% για τους ασθενείς που ζουν σε περιοχές όπου τα επίπεδα ρύπανσης ξεπερνούν τα μέγιστα επιτρεπόμενα όρια από τον ΠΟΥ. Πηγή: http://www.econews.gr/2015/09/29/atmosfairiki-rypansi-thanatoi-125554/

Η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα της Γης αυξήθηκε με ρυθμό ρεκόρ το 2016 σε επίπεδο που δεν έχει προηγούμενο εδώ και εκατομμύρια χρόνια και μπορεί να επιφέρει άνοδο της στάθμης των θαλασσών κατά 20 μέτρα και αύξηση των θερμοκρασιών κατά 3 βαθμούς Κελσίου, ανακοίνωσαν σήμερα τα Ηνωμένα Έθνη. Οι συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), του κύριου παραγόμενου από τον άνθρωποι αερίου που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, έφτασε τα 403,3 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm), από 400,0 το 2015, αναφέρεται στο ετήσιο Δελτίο για τα Αέρια του Θερμοκηπίου που εκδίδει ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (ΠΜΟ). Αυτός ο ρυθμός αύξησης ήταν 50% ταχύτερος από τον μέσο όρο της περασμένης δεκαετίας, ανεβάζοντας τα επίπεδα του CO2 45% πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα και ακόμη περισσότερο έξω από το φάσμα των 180-280 ppm που είχαμε δει σε πρόσφατους κύκλους παγετώνων και πιο θερμών περιόδων. «Σήμερα η συγκέντρωση CO2 γύρω στα 400 ppm υπερβαίνει τη φυσική διακύμανση που βλέπαμε επί εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια», αναφέρεται στο δελτίο του ΠΜΟ, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ. Τα τελευταία δεδομένα εντείνουν τον επείγοντα χαρακτήρα της συνάντησης που θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο μήνα στη Βόννη, όταν υπουργοι Περιβάλλοντος απ' όλον τον κόσμο θα εκπονήσουν κατευθύνσεις για την κλιματική συμφωνία του Παρισιού που συνήφθη το 2015 από 195 χώρες. Η συμφωνία βρίσκεται ήδη υπό πίεση επειδή ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει πως σχεδιάζει να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία, με την οποία επιδιώκεται να περιοριστεί η άνοδος των θερμοκρασιών «πολύ κάτω» από τους 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Οι ανθρώπινες εκπομπές CO2 από πηγές όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο, το τσιμέντο και η αποδάσωση, έφθασαν σε επίπεδα ρεκόρ το 2016 και το μετεωρολογικό φαινόμενο Ελ Νίνιο αύξησε ακόμη περισσότερο τα επίπεδα του CO2, ανακοίνωσε ο ΠΜΟ. Απ' όσα γνωρίζουν οι επιστήμονες, ο κόσμος δεν είχε γνωρίσει ποτέ ως τώρα αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα όπως αυτή των πρόσφατων δεκαετιών, που συνέβη 100 φορές ταχύτερα απ' ό,τι όταν ο κόσμος έβγαινε από την τελευταία εποχή των πάγων. Οι επιστήμονες γνωρίζουν τα προϊστορικά επίπεδα από μικροσκοπικές φυσαλίδες αέρα που βρίσκονται στους αρχαίους πάγους της Ανταρκτικής και μπορούν να έχουν ακόμη παλαιότερα δεδομένα από απολιθώματα και χημικά παγιδευμένα σε ίζημα. Η τελευταία φορά που τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα είχαν φθάσει τα 400 ppm ήταν πριν από 3-5 εκατομμύρια χρόνια, στη μέση Πλειόκαινο εποχή. «Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν 2-3 βαθμους Κελσίου υψηλότερες απ' ό,τι σήμερα, οι πάγοι στη Γροιλανδία και τη Δυτική Ανταρκτική έλιωσαν και ακόμη και τμήματα των πάγων της ανατολικής Ανταρκτικής υποχώρησαν, κάνοντας τη στάθμη της θάλασσας να αυξηθεί κατά 10-20 μέτρα σε σχέση με σήμερα», αναφέρεται στο δελτίο το ΠΜΟ. Πηγή: http://greenagenda.gr/%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CF%85-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CE%B7-%CE%B1%CF%8D%CE%BE%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-co2-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1/

Στο πλαίσιο της ενημέρωσης των πολιτών για την κατάσταση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος συντάσσονται ετήσιες και περιοδικές εκθέσεις, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των σχετικών Οδηγιών, που αναφέρουν τα επίπεδα των συγκεντρώσεων των προσδιοριζόμενων ρύπων. Η Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας Ατμόσφαιρας είναι υπεύθυνη και για τη λειτουργία του δικτύου σταθμών ατμοσφαιρικής ρύπανσης που είναι εγκατεστημένο στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας και που αποτελείται από 15 σταθμούς συμπεριλαμβανομένου και του σταθμού μέτρησης ρύπανσης υποβάθρου που έχει εγκατασταθεί για τις ανάγκες του Προγράμματος Μελέτης της Διασυνοριακής Μεταφοράς της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (EMΕΡ). Ετήσια Έκθεση Ποιότητας της Ατμόσφαιρας, 2022 Στην παρούσα έκθεση περιέχεται η ανάλυση των στοιχείων μετρήσεων από τους σταθμούς του ΕΔΠΑΡ για το 2022, καθώς και η διαχρονική εξέλιξη από το 1984. Επίσης, στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIII παρουσιάζονται ενδεικτικές μη σταθερές μετρήσεις σε όλη τη χώρα για το 2015 καθώς και αποτελέσματα μοντέλου με σκοπό τη χαρτογραφική απεικόνιση της ποιότητας της ατμόσφαιρας στον Ελλαδικό χώρο. Στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IX παρουσιάζεται η διερεύνηση των επιπτώσεων των περιοριστικών μέτρων που ίσχυσαν το 2020, στο πρώτο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού, στην ατμοσφαιρική ρύπανση της Αθήνας. Η έκθεση είναι διαθέσιμη σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΝ https://ypen.gov.gr/perivallon/poiotita-tis-atmosfairas/ektheseis/, αναλυτικά πρωτογενή στοιχεία των μετρήσεων ατμοσφαιρικής ρύπανσης για το 2022 καθώς και τα αναλυτικά πρωτογενή στοιχεία των προηγούμενων ετών από το 1984 είναι διαθέσιμα στη θέση Δεδομένα Μετρήσεων Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης - (ypen.gov.gr). Ενημέρωση σχετικά με τα επίπεδα του δείκτη ποιότητας ατμόσφαιρας καθώς και τις τιμές συγκέντρωσης των μετρούμενων ρύπων για κάθε σταθμό παρακολούθησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, που λειτουργεί το ΥΠΕΝ, πραγματοποιείται στον παρακάτω σύνδεσμο ο οποίος ανανεώνεται ανά ώρα. http://84.205.254.113/airqualmap/leafletmap.html Επιπλέον, στοιχεία μετρήσεων με ωριαία συχνότητα ανανέωσης από όλους τους σταθμούς του ΕΔΠΑΡ που διαθέτουν συμβατή τηλεμετάδοση είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος Up-to-date air quality data — European Environment Agency (europa.eu)

Ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για την ατμοσφαιρική ρύπανση τον φετινό χειμώνα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και στις δύο πόλεις καταγράφηκαν ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων, αλλά και καρκινογόνων πολυαρωματικών υδρογονανθράκων, οι οποίες ξεπέρασαν τα επιτρεπόμενα όρια. Όπως προέκυψε σημαντική συμμετοχή στη ρύπανση είχε η καύση βιομάζας σε τζάκια και σόμπες. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στη Θεσσαλονίκη, όπως προέκυψε από μετρήσεις του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), τις ημέρες με πολύ υψηλές τιμές ρύπων, το 90% οφείλονταν στη καύση βιομάζας. Μάλιστα, η τοξικότητα των αιωρούμενων σωματιδίων ορισμένες φορές ήταν ως και τέσσερις φορές πάνω από το ανώτερο επιτρεπτό όριο που προτείνει η ευρωπαϊκή οδηγία 2004/107/EC και οφειλόταν στην παρουσία πολυαρωματικών υδρογονανθράκων, καρκινογόνες ουσίες που προσβάλλουν το μακρομόριο του DNA και μπορεί να επιφέρουν μεταλλάξεις (http://www.tovima.gr/society/article/?aid=551300) . Μέσα από ένα συντονισμένο πρόγραμμα μετρήσεων, αναλύσεων δειγμάτων και μαθηματικών προσομοιώσεων που διεξήγαγαν δυο Εργαστήρια του ΑΠΘ σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος και το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, βρέθηκε ραγδαία αύξηση των συγκεντρώσεων των αιωρούμενων σωματιδίων (PM), ειδικότερα τις απογευματινές και βραδινές ώρες. Η ποιότητα του αστικού αέρα στη Θεσσαλονίκη επιδεινώθηκε το 2013 σημαντικά σε σύγκριση με αντίστοιχα δεδομένα του 2012, ενώ οι αναλύσεις των δεικτών καύσης βιομάζας επιβεβαιώνουν ότι το πρόβλημα ανάγεται στην υποκατάσταση κατά περίπου 70% των συμβατικών καυσίμων από βιομάζα και ξύλα. Στην Αθήνα έγιναν εξειδικευμένες μετρήσεις αιθαλομίχλης κατά την περίοδο 16 Δεκεμβρίου - 24 Φεβρουαρίου από το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, σε συνεργασία με το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, το Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής Πατρών (ΙΤΕ/ΙΕΧΜΗ-Πατρών) και τα Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Κρήτης, Ιωαννίνων και Georgia Tech. Μάλιστα, από μετρήσεις που είχαν πραγματοποιήθηκαν το διάστημα 16 Δεκεμβρίου - 6 Ιανουαρίου στις κεντρικές εγκαταστάσεις του Αστεροσκοπείου, στο Θησείο, για την παρακολούθηση του φαινομένου της αιθαλομίχλης, προέκυψε ότι σε ποσοστό που έφτανε ακόμη και το 90% τα αιωρούμενα σωματίδια είχαν διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρόμετρα (PM 2,5). Οι ρύποι αυτοί εξαιτίας του μικρού τους μεγέθους διεισδύουν ευκολότερο στον ανθρώπινο οργανισμό. Με δεδομένη την επιτακτική ανάγκη εφαρμογής αποτελεσματικών στρατηγικών για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της λήψης ουσιαστικών μέτρων από την κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές, το ECOCITY θα παρουσιάσει την Πέμπτη τα αποτελέσματα των μετρήσεων σε ειδική εκδήλωση στην Αθήνα. Πηγή: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=584826

Αιθαλομίχλη - δηλητήριο στον ουρανό της Αθήνας. Τέσσερις φορές πάνω από το όριο της ΕΕ η τοξικότητα των αιωρούμενων σωματιδίων. Ποιες είναι οι λύσεις και οι συστάσεις. Η "ιλιγγιώδης" ταχύτητα με την οποία κινείται ο κρατικός μηχανισμός για την προστασία του πληθυσμού από την αιθαλομίχλη γίνεται παροιμιώδης. Εξαγγελίες για μέτρα επί μέτρων πριν από ενάμιση μήνα και έκτοτε ουδέν νεώτερον. Αντίθετα, σε… εγρήγορση βρίσκονται τα μέτρα εκείνα που αναγκάζουν τους πολίτες να καίνε ό,τι βρουν για να ζεσταθούν. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για την αντιμετώπιση έκτακτων επεισοδίων από αιωρούμενα σωματίδια, η οποία υπογράφηκε από τον υπουργό Περιβάλλοντος, Γιάννη Μανιάτη, στις 5 Νοεμβρίου, ακόμη "γυρίζει" από υπουργείο σε υπουργείο προκειμένου να μπουν και οι υπογραφές των συναρμόδιων υπουργών. Αλλά ούτε η πολυσυζητημένη απόφαση για την παροχή δωρεάν ρεύματος στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού τις περιόδους που η αιθαλομίχλη χτυπά κόκκινο έχει ετοιμαστεί. Την ίδια στιγμή, επιστημονική μελέτη του ΑΠΘ, ανιχνεύει 19 καρκινογόνες ουσίες (πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες) στα αιωρούμενα σωματίδια και προσδιορίζει, στον πληθυσμό των Θεσσαλονικέων, τον κίνδυνο καρκινογένεσης από την έκθεση σε αυτές, από 2 έως 6 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο, ανάλογα με την ηλιακή ομάδα. Παιδιά, η ευπαθής ομάδα Στα παιδιά, ο κίνδυνος εμφανίζεται αυξημένος εξαιτίας διαφορών στη φυσιολογία τους και στη δροστηριότητά τους, όπως και στους κατοίκους περιοχών που εκτίθενται σε σωματίδια προερχόμενα από καύση βιομάζας. Γι' αυτό ενώ στους ενηλίκους ο εκτιμώμενος κίνδυνος καρκινογένεσης είναι περίπου δύο περιπτώσεις ανά εκατομμύριο πληθυσμού, στα παιδιά φθονεί τις έξι ανά εκατομμύριο. Όπως προκύπτει από τις μετρήσεις των επιστημόνων του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο ΑΠθ, υπό την επίβλεψη του αναπληρωτή καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής κ. Δημοσθένη Σαρηγιάννη, η τοξικότητα των αιωρουμένων σωματιδίων είναι ορισμένες φορές ως και τέσσερις φορές πάνω από το ανώτερο επιτρεπτό όριο που προτείνει η ευρωπαϊκή οδηγία 2004 107 EC και οφείλεται στην παρουσία πολυαρωματικών υδρογονανθράκων. Οι καρκινογόνες ιδιότητες των ουσιών αυτών αποδίδονται στην ικανότητά τους να προσβάλλουν το μακρομόριο του DNA και να επιφέρουν μεταλλάξεις εξηγεί ο κ. Σαρηγιάννης. Πιο επικίνδυνα από τα καυσαέρια Τα αποτελέσματα κατέρριψαν τον... αστικό μύθο που λέει ότι οι ρύποι των αυτοκινήτων είναι οι πιο επικίνδυνοι για την υγεία. Όπως προέκυψε από την επεξεργασία των στοιχείων, στη Θεσσαλονίκη κατά την περυσινή χειμερινή περίοδο η τοξικότητα των σωματιδίων ήταν υψηλότερη στους σταθμούς αστικού υποβάθρου, όπου οι μετρούμενες συγκεντρώσεις σωματιδίων, τις ημέρες έντονης ρύπανσης, προέρχονταν κυρίως από την καύση βιομάζας (σε ποσοστό άνω του 70%). Το αντίθετο παρατηρείται, κοντά σε δρόμους με μεγάλη κίνηση οχημάτων, όπου οι συγκεντρώσεις σωματιδίων είναι χαμηλότερες και η καύση βιομάζας είναι μικρή (περίπου 18%). Σημαντικά αποτελέσματα μπορεί να έχει και η διευκόλυνση της σύνδεσης στο δίκτυο φυσικού αερίου των κτιρίων στις μεγάλες πόλεις. Σύμφωνα με τον ίδιο, όταν o ανθρώπινος οργανισμός εκτίθεται σε σωματίδια που περιλαμβάνουν πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες, ένα μεγάλο τμήμα (πιθανώς μεγαλύτερο του 80%) των εισπνεόμενων ενώσεων αναμένεται να εναποτεθεί στο επιθήλιο, δηλαδή τη φόδρα που ντύνει τους πνεύμονες, και να απορροφηθεί άμεσα από το αίμα. Επιπλέον, μικρό μέρος απορροφάται και μεταβολίζεται στην τραχεία και στους βρόγχους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ανάλυση δεδομένων του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος ESCAPE, το οποίο παρακολούθησαν 312.944 άτομα σε 17 χώρες για 13 χρόνια, έδειξε στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα σε μορφές καρκίνου του πνεύμονα και έκθεσης σε σωματίδια ΡΜ10 (με διάμετρο 10 εκατομμυριοστά του μέτρου) και ΡΜ2,5 (με διάμετρο 2,5 εκατομμυριοστά του μέτρου). Όπως έδειξε η περίπτωση της πόλης Λόνσεστον της Αυστραλίας, όταν προωθήθηκε η χρήση φυσικού αερίου αντί για καύση ξυλείας για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες θέρμανσης του πληθυσμού, παρατηρήθηκε, σύμφωνα με τον καθηγητή, σημαντική μείωση της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα. Η λύση Η καύση βιομάζας, αν δεν μπορεί να αποφευχθεί, καλό θα είναι να μετριαστεί και να γίνεται μόνο όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη θέρμανσης και έλλειψη εναλλακτικών λύσεων, αναφέρει ο καθηγητής. Η καύση θα πρέπει να γίνεται σε σωστά σχεδιασμένες και καλά συντηρημένες εστίες (κατά προτίμηση κλειστού τύπου), με χρήση στεγνής και καθαρής φυσικής ξυλείας. Σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με τον κ. Σαρηγιάννη, είναι σημαντικό να αερίζονται καλά οι εσωτερικοί χώροι όπου βρίσκονται οι εστίες καύσης, έτσι ώστε να περιορίζεται η απευθείας έκθεση του πληθυσμού σε λεπτά και υπέρλεπτα αιωρούμενα σωματίδια. Σύσταση προς τους πολίτες «να περιορίσουν κατά το δυνατό την άσκοπη χρήση τζακιών», προκειμένου να συνεισφέρουν στην προστασία της υγείας όλων, απηύθυναν εν τω μεταξύ απόψε, με κοινή ανακοίνωση, τα υπουργεία Υγείας και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «άτομα με αναπνευστικό πρόβλημα ή καρδιοπαθείς καθώς και παιδιά θα πρέπει να περιορίσουν κάθε έντονη σωματική δραστηριότητα, ιδιαίτερα αν αυτή γίνεται σε εξωτερικούς χώρους. Επίσης αναφέρει ότι άτομα με άσθμα μπορεί να χρειαστούν πιο συχνά εισπνοές του ανακουφιστικού φαρμάκου τους, ενώ για τους άνω των 65 ετών ζητείται να περιορίσουν τη σωματική τους δραστηριότητα». «Η Γενική Γραματεία Δημόσιας Υγείας σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ παρακολουθούν την εξέλιξη του φαινομένου συστηματικά και θα ενημερώνει τους πολίτες», καταλήγει η ανακοίνωση. Πηγή: http://news247.gr/eidiseis/koinonia/toksikh_vomva_ta_tzakia_-_pio_epikindyna_apo_ta_kaysaeria.2565146.html - Το Βήμα