Αναζήτηση στην κοινότητα

Ο αρχικός σχεδιασμός του προγράμματος υπολόγιζε τις ανάγκες για την υλοποίησή του σε περισσότερα από τα 450 εκατ. ευρώ, αλλά τελικά υποβλήθηκε αίτημα χρηματοδότησης στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) για ένα ποσό 200 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, δεν συμπεριελήφθη στην λίστα των έργων που θα ευνοηθούν από το ΤΑΑ και έτσι αναζητήθηκαν άλλες πηγές. Τελικά ο προϋπολογισμός του «προσγειώθηκε» στα 80 εκατ. ευρώ (από το ΕΣΠΑ), ποσό που σίγουρα δεν αρκεί για τις ανάγκες αποκατάστασης της σημαντικής κτιριακής υποδομής των πόλεων, η οποία καταρρέει. Σε κάθε περίπτωση, στα μέσα Ιουλίου ανατέθηκε σε εταιρία συμβούλων από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος η εκπόνηση του οδηγού χρηματοδότησης του προγράμματος. Σε τρεις μήνες θα πρέπει το έργο να έχει ολοκληρωθεί και παραδοθεί στο ΥΠΕΝ, ώστε να εγκριθεί το σχέδιο του οδηγού, το οποίο θα περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των ωφελούμενων κτιρίων, των επιλέξιμων παρεμβάσεων, του κόστους κλπ. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/11/anakainisi-600x399.jpg Εκτιμάται ότι στις αρχές του 2024 το σχέδιο του οδηγού θα προδημοσιευτεί ώστε να ξεκινήσουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων που θα θελήσουν να υπαχθούν στο πρόγραμμα την προετοιμασία των σχετικών φακέλων. Ο οριστικός οδηγός δεν αναμένεται να βγει στον ηλεκτρονικό αέρα πριν το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό του ΥΠΕΝ στο «Διατηρώ» θα μπορούν να υπαχθούν ιδιωτικά, αλλά και δημόσια κτίρια, τα οποία ωστόσο θα απορροφήσουν σημαντικό μέρος του χαμηλού προϋπολογισμού του προγράμματος, αν και θα μπορούσαν να αναζητηθούν για αυτά άλλες πηγές χρηματοδότησης στις οποίες δεν έχουν πρόσβαση οι ιδιώτες. Επίσης, ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί εάν πρόσβαση στη χρηματοδότηση θα έχουν και μεγάλες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν διατηρητέα κτίρια για εμπορικούς σκοπούς ή ως τουριστικές υποδομές. Ανακαίνιση και όχι κατεδάφιση Ακόμη μένει να διασαφηνιστεί εάν στις επιλέξιμες δαπάνες θα περιληφθούν και οι στερεωτικές εργασίες καθώς σήμερα σημαντικό ποσοστό του ιστορικού κτιριακού αποθέματος των πόλεων (κηρυγμένα μνημεία, διατηρητέα και τα αξιόλογα κτίρια σε ιστορικούς τόπους και παραδοσιακούς οικισμούς) κινδυνεύουν να καταρρεύσουν. Άλλωστε, η ΕΕ προτάσσει την ιδέα της ανακαίνισης (π.χ. RENOVATE Europe) και όχι της κατεδάφισης παλαιών κτιρίων, καθώς αφενός διασώζεται η ιστορική φυσιογνωμία των αστικών κέντρων και αφετέρου εξασφαλίζεται η εξοικονόμηση πολύτιμων πρώτων υλών, αλλά και ενεργειακών πόρων καθώς τα παλαιά κτίρια διαθέτουν καλή ενεργειακή συμπεριφορά και λιγότερες απαιτήσεις σε θέρμανση και ψύξη. Σήμερα, οι ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων, στην πλειονότητά τους, αδυνατούν να τα συντηρήσουν και να τα αποκαταστήσουν, γεγονός που τα οδηγεί σε εγκατάλειψη και επιδείνωση της στατικής τους επάρκειας σε βαθμό που καταλήγουν επικίνδυνα για την ανθρώπινη ζωή. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα επιστολή που απέστειλαν στον πρωθυπουργό τον περασμένο Φεβρουάριο 11 ελληνικές και διεθνείς οργανώσεις και φορείς πολιτών, το πρόγραμμα «Διατηρώ» για να βοηθήσει αποτελεσματικά τους ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων σε όλη την χώρα θα έπρεπε να έχει προϋπολογισμό τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ. View full είδηση

Με τις διατάξεις του άρθρου 24 του Συντάγματος καθιερώνεται ιδιαίτερη κρατική προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος και των μνημείων της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, όπως είναι τα διατηρητέα κτίρια, υπό την έννοια ότι το κράτος έχει την υποχρέωση να λαμβάνει ειδικά νομοθετικά μέτρα με τα οποία να εξασφαλίζεται η διαρκής προστασία τους. Mεμονωμένα κτίρια – τμήματα κτιρίων – μέτωπο κτιρίων –συγκρότημα κτιρίων & στοιχεία του περιβάλλοντος χώρου αυτών, οικιστικά σύνολα, μπορούν να χαρακτηριστούν ως διατηρητέα λόγω των ιδιαίτερων μορφολογικών και αρχιτεκτονικών στοιχείων τους καθώς επίσης λόγω της ιστορικής τους αξίας είτε ως δείγματα επώνυμης αρχιτεκτονικής. Η αποκατάσταση και ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων συμβάλλει στην αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής κατοίκων και επισκεπτών. Αρμοδιότητες α) Χαρακτηρισμός κτιρίου/συνόλου/στοιχείου ως διατηρητέου Ο χαρακτηρισμός ως διατηρητέου ή νεώτερου μνημείου γίνεται από διάφορους φορείς (ΥΠΕΝ, ΥΠΠΟΑ, καθώς και Υπ. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής / Γεν. Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και Υπ. Εσωτερικών / Υφυπ. Μακεδονίας-Θράκης). Ο χαρακτηρισμός για ένα κτίριο μπορεί να είναι διπλός. Εκδίδονται δύο ξεχωριστές Υ.Α ή ένα κοινό Π.Δ. με πρόταση των δύο Υπουργών. Το ΥΠΕΝ κηρύσσει διατηρητέα κτίρια και σύνολα βάσει του άρθρου 6 του ΝΟΚ (Ν.4067/2012) «περί προστασίας Αρχιτεκτονικής και Φυσικής κληρονομιάς»: το κτίριο στο σύνολό του ή τμήμα κτιρίου μόνο το κέλυφος ή και μόνο όψεις του κτιρίου στοιχεία του περιβάλλοντος χώρου του κτιρίου, εντός του οικοπέδου π.χ. αυλές, κρήνες κλπ. συγκρότημα κτιρίων στοιχεία πολεοδομικού δικτύου όπως πλατείες, γέφυρες, λιθόστρωτα κλπ. Τα κριτήρια χαρακτηρισμού είναι: Αρχιτεκτονική θεώρηση (αρχιτεκτονική αξία- αξιόλογα μορφολογικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία, θέση- σημείο αναφοράς για την περιοχή, ενιαίο σύνολο μαζί με άλλα (μέτωπο κ.λπ.) Ιστορική θεώρηση (μνήμη, σχέση με ιστορικό πρόσωπο, με αρχιτεκτονική/ τεχνολογική εξέλιξη) Χρηστική θεώρηση (χρήσεις που χαρακτηρίζουν συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, το κτίριο ως ιστορικό τεκμήριο για χρήσεις που χάνονται κλπ.) Περιβαλλοντική και Πολεοδομική θεώρηση (ιστορία πολεοδομικής εξέλιξης, εξέλιξης τυπολογίας κτισμάτων κ.λπ.) β) Επισκευή και αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων Για κάθε οικοδομική εργασία στο εξωτερικό και εσωτερικό του διατηρητέου κτιρίου απαιτείται η έγκριση του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Όταν οι εργασίες (επισκευή, εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων, ενίσχυση του φέροντος οργανισμού, εσωτερική διαρρύθμιση, καθώς και επεμβάσεις για λόγους στατικούς ή λειτουργικούς του διατηρητέου κτιρίου) συνάδουν με τους όρους της απόφασης χαρακτηρισμού και δεν αλλοιώνουν τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα και τα προστατευόμενα στοιχεία του διατηρητέου, μετά τη θετική γνωμοδότηση του αρμοδίου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, εκδίδεται η οικοδομική άδεια από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης. γ) Καθορισμός συμπληρωματικών ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης σε διατηρητέα κτίρια (ειδική ρύθμιση) Το άρθρο 6 παρ.3α και 3γ του ΝΟΚ καθορίζει και τη δυνατότητα καθορισμού συμπληρωματικών ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης σε διατηρητέα κτίρια (Ειδική ρύθμιση) κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη εφόσον δεν αλλοιώνονται τα στοιχεία συνέτειναν στον χαρακτηρισμό τους, για την προσθήκη ή την αλλαγή χρήσης, καθώς και για την ανέγερση νέου κτιρίου επί ακινήτου στο οποίο βρίσκεται διατηρητέο κτίριο. Η διαδικασία προβλέπει έκδοση Απόφασης Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη έκθεση της ΔΑΟΚΑ (αιτιολογική έκθεση της αρμόδιας υπηρεσίας, η οποία αποστέλλεται στην ΥΔΟΜ και στον οικείο Δήμο για τήρηση δημοσιοποίησης της αιτιολογικής έκθεσης κ.λ.π.) και γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Τα στοιχεία πληρότητας φακέλων είναι: Εγκρίσεις άλλων οργάνων Γνωμοδότηση Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Γνωμοδότηση αρμόδιας Υπηρεσίας ΥΠΠΟΑ (αν απαιτείται) – Ν. 3028/2002 Αρχαιολογικός Νόμος Φωτογραφική αποτύπωση (εξωτερική, εσωτερική, λεπτομέρειες, ευρύτερο περιβάλλον) Τεχνική – αιτιολογική έκθεση που περιλαμβάνει: ιστορικό κτιρίου – τεκμηρίωση οικοδομικών φάσεων περιγραφή υφιστάμενης κατάστασης (σύνολο του κτιρίου και περιβάλλων χώρος) παθολογία δομικών προβλημάτων – διακόσμου – υλικών τεκμηρίωση μεθοδολογίας επεμβάσεων αποκατάστασης διατηρητέου τεκμηρίωση πρότασης προσθήκης νέου κτιρίου, ώστε να μην θίγεται το διατηρητέο κτίριο και ο περιβάλλων χώρος του Τοπογραφικό διάγραμμα (ΕΓΣΑ/87) Διάγραμμα δόμησης όροι δόμησης – επιτρεπόμενες χρήσεις Βεβαίωση περί μη έκδοσης τίτλου μεταφοράς Σ.Δ. από το Τμήμα Γ’ της Δ/νσης Εφαρμογής Σχεδιασμού και Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος) Σχεδιαστική αποτύπωση υφιστάμενης κατάστασης (με σημείωση τυχόν φθορών, βλαβών κλπ.) Σχεδιαστική πρόταση αρχιτεκτονικής μελέτης αποκατάστασης του διατηρητέου κτιρίου (και αντίστοιχα σημείωση της μεθοδολογίας και τρόπου αποκατάστασης), καθώς και της προσθήκης κατ’ έκταση ή καθ΄ ύψος ή νέου κτιρίου στο ακίνητο με σχετικό υπόμνημα των υλικών Μελέτη συντήρησης αξιόλογων διακοσμητικών στοιχείων και υλικών του διατηρητέου, τόσο στο εξωτερικό, όσο και στο εσωτερικό του (από εξειδικευμένο συντηρητή) Χρωματική απόδοση όψεων δ) Υπαγωγή ή μη αυθαιρέτων κατασκευών σε διατηρητέα κτίρια Με τον ν.4495/17, άρθρο 117, προβλέπεται η υπαγωγή, υπό προϋποθέσεις, στις διατάξεις αναστολής επιβολής κυρώσεων, αυθαίρετων κατασκευών σε διατηρητέα κτίρια ή σε ακίνητα με διατηρητέα κτίρια. Μετά την κατάθεση φακέλου και αρχείων σε ηλεκτρονική μορφή, η ΔΑΟΚΑ εισηγείται στο ΚΕΣΑ για την έγκριση της υπαγωγής ή μη των αυθαίρετων κατασκευών και παραβάσεων που έχουν πραγματοποιηθεί σε διατηρητέα κτίρια (άρθρο 117, παρ.1 του νόμου) ή και σε κτίρια τα οποία έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή άλλον αρμόδιο Υπουργό όσο και ως νεότερων μνημείων από το Υπουργείο Πολιτισμού (άρθρο 117, παρ. 10). Μετά τη γνωμοδότηση του συμβουλίου γίνεται η επιστροφή του φακέλου προκειμένου να περαιωθεί η διαδικασία της υπαγωγής. Στις περιπτώσεις που προτείνονται εργασίες για την προσαρμογή των αυθαίρετων κατασκευών, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 2 του άρθρου 117 του ν.4495/2017. Αρμόδια υπηρεσία: Διεύθυνση Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων Τμήμα: Διατηρητέων Kτιρίων Διεύθυνση: Αμαλιάδος 17, 115 23 Αθήνα View full είδηση

Το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφάσισε το χαρακτηρισμό της χρήσης των κινηματογράφων IDEAL και ΑΣΤΟΡ ως διατηρητέας. Συγκεκριμένα, το συμβούλιο κατά́ τη συνεδρίασή του την Παρασκευή́ 28/04/2023 εξέτασε το ιστορικό́ των δυο κινηματογράφων και τη διαδικασία που ακολουθήθηκε μετά́ τη δημοσιοποίηση των αιτιολογικών εκθέσεων, τις απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων και τις ενστάσεις που είχαν υποβληθεί, τις γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών και αποφάνθηκε ως εξής: Χαρακτηρίζει διατηρητέα τη χρήση του ιστορικού κινηματογράφου IDEAL ο οποίος λειτουργεί σε κτίριο που βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο των διατηρητέων κτιρίων, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών, κτίριο Prokesch Von Osten πρώην Ελληνικόν Ωδείον και Μέγαρο Σλήμαν Μελά. Στους χώρους της διατηρητέας χρήσης του κινηματογράφου θα επιτρέπεται η λειτουργία και άλλων πολιτιστικών χρήσεων καθώς και η χρήση του Συνεδριακού Κέντρου. Η έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής συνοδεύεται με όρους που αφορούν την πρόταση εκπόνησης Master Plan του οικοπέδου Ελευθερίου Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) 46 για την αρχιτεκτονική μορφολογία, ογκοπλασία, χωροθέτηση, τροποποίηση, ανακατασκευή και τον καθορισμό των ορίων της περιοχής την οποία καταλαμβάνει η διατηρητέα χρήση στις νέες κτιριακές εγκαταστάσεις, στο πλαίσιο της γειτνίασης με τα περιβάλλοντα διατηρητέα κτίρια. Οι όροι στοχεύουν στο να υπογραμμίσουν τη σχέση των κινηματογραφικών αιθουσών, χώρων πολιτισμού με την ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας αλλά και με την φυσιογνωμία του κέντρου της Αθήνας. Η διατήρηση της χρήσης αυτής συμβάλλει στην ανάδειξη του τοπόσημου αυτού, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορική, αρχιτεκτονική και πολιτισμική ζωή της πόλης. Χαρακτηρίζει διατηρητέα τη χρήση του ιστορικού κινηματογράφου ΑΣΤΟΡ ο οποίος λειτουργεί σε κτίριο που βρίσκεται στο ισόγειο επταώροφου κτιρίου (6 όροφοι και πατάρι με δώμα), χαρακτηρισμένου ως διατηρητέο (ΦΕΚ 314/Δ/21-05-84) και έργο τέχνης (ΦΕΚ 331/Β/9- 06-81), με την επωνυμία «Μέγαρο Εφεσίου. Tο θέμα εισήχθη προς συζήτηση στο ΚΕΣΑ έπειτα από την επιστολή που απέστειλε τον Δεκέμβριο 2022 η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, καθώς με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, η αρμοδιότητα της κήρυξης διατηρητέας χρήσης ανήκει αποκλειστικά στο ΥΠΕΝ. Να σημειωθεί ότι ο χαρακτηρισμός των χρήσεων 47 θερινών κινηματογράφων και δύο κτιρίων θερινών κινηματογράφων με την ΥΑ 20768/4198/9-7-1997 – ΦΕΚ 648/Δ/25-7-1997, είχε γίνει επίσης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Το ΚΕΣΑ εκτίμησε ότι η διατήρηση χρήσεων πολιτισμού σε ιστορικά κτίρια της πόλης προσδίδει προστιθέμενη αξία στην ανάπτυξη του εκάστοτε ακινήτου και θεωρεί ότι τα επενδυτικά πλάνα αξιοποίησης του ιστορικού κτιριακού αποθέματος της Αθήνας θα πρέπει να συμβαδίζουν με την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης και της καλλιτεχνικής αξίας, καθώς προκύπτουν αμοιβαία οικονομικά οφέλη. Δεν πρέπει να διακυβεύεται η απώλεια μιας σημαντικής πολιτιστικής δραστηριότητας για την πόλη της Αθήνας, της οποίας η αξία σε μετρήσιμους και μη μετρήσιμους όρους, είναι πολύ μεγάλη. View full είδηση

Ο Νόμος : «Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση φωτεινών επιγραφών και διαφημίσεων στα χαρακτηριζόμενα ως διατηρητέα κτίρια. Επιτρέπονται μόνο οι περιορισμένων διαστάσεων επιγραφές που πληροφορούν για τυχόν χρήση των χώρων των κτιρίων. β. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται η τοποθέτηση φωτεινών επιγραφών στο ισόγειο καταστημάτων που αναφέρονται αποκλειστικά στο όνομα και στο αντικείμενο των εργασιών τους. Οι φωτεινές επιγραφές στα ισόγεια των καταστημάτων έστω και αν τοποθετούνται μέσα στις προθήκες έχουν χρώμα λευκό ή κίτρινο, σταθερό και συνεχές και αποτελούνται από μεμονωμένα στοιχεία, γράμματα, αριθμούς.» Το παρακάτω έχει κηρυχθεί διατηρητέο με την απόφαση ΥΑ 7863/1383/30-1-1997, ΦΕΚ 267/Δ/7-4-1997 Τα γεγονότα Τελευταία χρειάστηκε να κάνω μία έρευνα σχετικά με τα διατηρητέα κτίρια και έμεινα! Δεν υπάρχει μία γενική βάση δεδομένων που να περιέχει πληροφορίες για τα χαρακτηρισμένα διατηρητέα. Η ανοργανωσιά και η προχειρότητα που επικρατεί είναι πρωτοφανής. Υπάρχουν τρεις κατάλογοι δημοσίων φορέων. 1. Κατάλογος Υπ. Πολιτισμού http://listedmonuts.culture.gr/ 2. Κατάλογος ΥΠΕΧΩΔΕ http://estia.minenv.gr 3. Κατάλογος ΥΜΑΘ http://www.mathra.gr/?page_id=18431 Κανένας από τους τρεις δεν είναι εύχρηστος και παρόλο που υπάρχει υπηρεσία που ασχολείται με καθέναν από αυτούς, και το σημαντικότερο, κανένας δεν επικαιροποιείται. Υπάρχουν βέβαια και μερικοί μικρότεροι κατάλογοι όπως του Ε.Ι.Ε. (περιέχει περίπου 250 κτίρια της Αθήνας), της Monumenta και φιλότιμες προσπάθειες ιδωτών. Τα εμπόδια που συνάντησα : · Λάθη στις ονομασίες των δρόμων · Λάθη στην αρίθμηση · Αλλαγές στις ονομασίες των δρόμων · Αλλαγές στην αρίθμηση · Λανθασμένη αναγραφή του αριθμού της απόφασης ή του ΦΕΚ · Γενικότητα στον γεωγραφικό προσδιορισμό του ακινήτου. Π.χ. «Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/50, το κτίριο ιδιοκτησίας κληρ. Ι. Παπουτσάνη στο δημοτικό διαμέρισμα Πλωμαρίου, δήμου Πλωμαρίου, νομού Λέσβου» · Κτίρια που έχουν κατεδαφιστεί δεν έχουν αφαιρεθεί Το ίδιο κτίριο να χαρακτηρίζεται από δύο ή τρεις διαφορετικές υπηρεσίες με διαφορετικά διατάγματα ή το ίδιο κτίριο να χαρακτηρίζεται από την ίδια υπηρεσία με διαφορετικά διατάγματα) Θεωρώ ότι είναι απαράδεκτο να μην υπάρχει μία πανελλαδική βάση δεδομένων εύχρηστη προσβάσιμη σε όλους και κατά το δυνατόν πλήρης, που να καταγράφει την Αρχιτεκτονική μας κληρονομιά. Ξεκίνησα λοιπόν την συλλογή στοιχείων και την κωδικοποίησή τους με σκοπό στο άμεσο μέλλον να ανεβάσω έναν ιστότοπο με όλες τις πληροφορίες που θα έχουν συλλεχθεί για τα διατηρητέα της χώρας μας. Ξέρω ότι το έργο είναι δύσκολο, επίπονο και τεράστιο για ένα μόνο άτομο. Μέχρι τώρα έχω συλλέξει πληροφορίες για περίπου 12.000 διατηρητέα και έχω κωδικοποιήσει τα μισά. Σε επόμενη ανάρτηση θα πούμε περισσότερα. Όποιος συνάδελφος θέλει να βοηθήσει ας δημοσιεύσει σ’ αυτή την ανάρτηση φωτογραφίες, πληροφορίες και οτιδήποτε σχετικό με διατηρητέα της περιοχής του. Η όποια συνεισφορά θα είναι πολύτιμη και θα γίνεται αναφορά σε όποιον παρέξει πληροφορίες (που ήδη δεν έχουμε). Αν κάποιος να συμμετέχει στην προσπάθεια μπορεί να μου στείλει ΠΜ. (Εάν το ανήρτησα σε λάθος κατηγορία, παρακαλώ οι διαχειριστές να το διορθώσουν)

Στην κατεδάφιση εννέα εγκαταλελειμμένων κτιρίων, τα οποία έχουν κριθεί ετοιμόρροπα ή επικίνδυνα, προχωρούν άμεσα οι υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων, μετά τα δύο διαδοχικά περιστατικά κατάρρευσης κτιρίων στο κέντρο της πόλης (η φωτογραφία, από τη χθεσινή κατάρρευση κτίσματος στην Πνύκα). Το παρωχημένο, ανεπαρκές και άκαμπτο νομικό πλαίσιο, η αδιαφορία, αλλά και η οικονομική κρίση έχουν αφήσει έρμαιο στη φθορά του χρόνου εκατοντάδες εγκαταλελειμμένα κτίρια – υπολογίζονται σε περίπου 1.800, πολλά διατηρητέα, άλλα όχι, μόνο στην πόλη των Αθηνών. Μια σύντομη ιστορία: Ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής - Πολεοδομίας ΕΜΠ Παναγιώτης Τουρνικιώτης γεννήθηκε και μεγάλωσε δίπλα στην πλατεία Κουμουνδούρου. Οπως λέει ο ίδιος, το σπίτι τους δεν ήταν κάτι τόσο ξεχωριστό, ωστόσο κηρύχθηκε διατηρητέο την εποχή των μαζικών «κηρύξεων» στην Αθήνα. Μια μέρα του ’98, έπειτα από έντονη βροχή, κατέρρευσε η στέγη του. Το κτίριο ήταν ήδη εγκαταλελειμμένο (δεν ανήκε στην οικογένεια του κ. Τουρνικιώτη, που είχαν προ πολλού μετακομίσει σε άλλη περιοχή). Πολύ σύντομα, για λόγους επικινδυνότητας, το κτίριο γκρεμίστηκε. Σήμερα στο οικόπεδο υπάρχουν μόνο δύο ψηλά δέντρα. Ο ιδιοκτήτης δεν κατάφερε ποτέ να ξαναχτίσει, καθώς ακόμη και χωρίς το διατηρητέο κτίσμα το οικόπεδο υπόκειται σε διάφορους περί διατηρητέων περιορισμούς. «Την ίδια στιγμή, το κτίριο βρίσκεται ακόμη στη λίστα των διατηρητέων κτιρίων της Αθήνας που τηρεί το υπουργείο Περιβάλλοντος. Δεν έχει κάνει κανείς τον κόπο να σημειώσει ότι είναι πλέον χώμα», λέει ο κ. Τουρνικιώτης στην «Κ». Μια μικρή ιστορία, δηλωτική της «ακαμψίας» του θεσμικού πλαισίου που διέπει τα διατηρητέα κτίρια στη χώρα μας και η οποία ευθύνεται για την πολύ οικεία σε οποιονδήποτε περπατά στην Αθήνα εικόνα: όμορφα κτίρια που όμορφα καταρρέουν. Μόλις τα τελευταία λίγα εικοσιτετράωρα δύο κτίρια στην Αθήνα, ένα στο Γκάζι την Κυριακή και ένα στην Πνύκα χθες τα ξημερώματα, κατέρρευσαν, ευτυχώς χωρίς να υπάρξουν θύματα. Από τα περίπου 1.800 εγκαταλελειμμένα κτίρια της πόλης εκτιμάται ότι περίπου τα μισά είναι χαρακτηρισμένα διατηρητέα, όμως στην πράξη είναι έρμαια της φθοράς του χρόνου (ο συνολικός αριθμός των διατηρητέων της Αθήνας είναι πάνω από 1.100, άλλα με το θεσμικό πλαίσιο του ΥΠΠΟ και άλλα, πολύ περισσότερα, με εκείνο του ΥΠΕΝ). «Εμένα να σου πω την αλήθεια δεν μου κάνει εντύπωση που έπεσαν δύο. Απορώ πώς μένουν όρθια άλλα 50», λέει χαρακτηριστικά στην «Κ» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτιρίων και Μνημείων, αρχιτέκτων Νίκος Χαρκιολάκης. «Σύμφωνα με ό,τι ισχύει σήμερα στην Ελλάδα, τα πάντα γύρω από ένα διατηρητέο κτίριο βαρύνουν τον ιδιοκτήτη. Από τα θέματα επικινδυνότητας μέχρι το γεγονός ότι μπορεί να αποτελεί εστία μόλυνσης. Οταν στο δικό μου διατηρητέο στην Πατησίων έπεσε ένας σοβάς, παρόλο το οικονομικό ζόρι, ξόδεψα 4.000 ευρώ για να φτιάξω την πρόσοψη. Οταν κάποιοι άρχισαν να πετούν τα σκουπίδια τους στην αυλή του, πήγα, καθάρισα και απολύμανα. Τι γίνεται όμως όταν δεν έχεις αυτές τις 4.000 ευρώ; Ο νόμος λέει ότι εάν δεν προχωρήσεις στις απαραίτητες εργασίες, τις αναλαμβάνει ο δήμος και σου καταλογίζει τη δαπάνη. Δηλαδή, τι θα καταλογιστεί στη γιαγιά στην Πλάκα που παίρνει 200 ευρώ σύνταξη; Ειδικά σήμερα, είμαστε σε αδιέξοδο. Ο κόσμος δεν έχει λεφτά, δεν κάνει καν αποδοχή κληρονομιάς. Κανείς δεν θέλει να εμπλακεί σε αυτό το καθεστώς πολυνομίας. Αν στο Μάτι έβγαλαν 45 τις συναρμόδιες υπηρεσίες, στα διατηρητέα είναι 145!». Χθες το πρωί, στις 10.30, κατέρρευσε κτίριο στην Πνύκα, το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο. Τον ίδιο φόβο, ότι σε λίγα χρόνια θα υπάρξουν πολλές ακόμη καταρρεύσεις κτιρίων, εκφράζει και ο καθηγητής κ. Τουρνικιώτης. «Τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 υπήρξε ένα κύμα μαζικών κηρύξεων κτιρίων χωρίς όμως αυτό να είναι καλά τεκμηριωμένο ούτε σε ό,τι αφορά την τεχνική δυνατότητα ούτε την οικονομοτεχνική δυνατότητα. Το θεσμικό πλαίσιο δεν προσφέρει στους ιδιοκτήτες δυνατότητες και δεν δόθηκαν ποτέ ουσιαστικά κίνητρα». Οι προσπάθειες που έγιναν τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο του ρυθμιστικού της Αθήνας κυρίως, για να διαμορφωθεί ένα πιο ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο, δεν προχώρησαν. «Πρόσφατα έγινε μια προσπάθεια για τα μεγάλα κτίρια που είναι ιδιοκτησίας του ευρύτερου Δημοσίου. Το πρόβλημα όμως είναι τα μικρά σπιτάκια, πολλά από τα οποία είναι χωρίς στέγες και αδρανούν μέχρι να πέσουν επιθετικά κάποια στιγμή». Οπως λέει ο κ. Τουρνικιώτης, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, απαιτείται ένα «καλά συγκερασμένο σχέδιο, το οποίο δεν θα είναι απλώς καλών προθέσεων, αλλά θα δίνει διαχειριστικά ή οικονομικά κίνητρα. Ενα θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέπει να ξεπερνάμε προβλήματα όπως είναι η ύπαρξη 18 συνιδιοκτητών ή όταν ένα διατηρητέο ανήκει στη Μεγαλόχαρη ή είναι ιδιοκτησία ιδρύματος». «Γοητεία της παρακμής» Το φαινόμενο, πάντως, αντανακλά την κρίση της Αθήνας. «Η οποία δεν σχετίζεται με την οικονομική κρίση, αλλά με την αποχώρηση, τη δεκαετία του ’90, των κατοίκων της για τα προάστια. Το κέντρο άλλαξε ριζικά, με αποτέλεσμα να φτάσουμε σήμερα σε ένα κέντρο με πολλά εγκαταλελειμμένα κτίρια. Να δείτε τι θα γίνει σε λίγα χρόνια, εάν δεν υπάρξει παλινδρόμηση. Προς το παρόν, η παλινδρόμηση είναι τουριστική. Το βλέπουμε στο σινάφι μας. Τη γοητεία που ασκούν σε παιδιά που έρχονται από το εξωτερικό δρόμοι που έχουν στη σειρά δέκα κτίρια που θα καταρρεύσουν τα επόμενα 2-10 χρόνια. Η γοητεία της παρακμής» View full είδηση

Η προστασία και διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου και ο χαρακτήρας ολόκληρων εθνών, πολιτισμών και εποχών διαφαίνονται μέσα από το σύνολο των αρχιτεκτονικών έργων τους. Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικό πολιτιστικό πλούτο και κατέχει μια αξιόλογη θέση στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη. Λόγω της μακράς και πλούσιας ιστορίας της αποτελεί μια από τις χώρες που διαθέτουν πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά. Το πολιτιστικά μνημεία καθώς και το πλήθος των ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος κτιρίων που βρίσκονται σχεδόν σε κάθε πόλη της αποτέλεσαν και αποτελούν χαρακτηριστικές εικόνες της χώρας και αναγνωρίζονται διεθνώς ως επιτεύγματα ιδιαίτερης ιστορικής αλλά και καλλιτεχνικής αξίας. Ωστόσο, η ανεπανόρθωτη καταστροφή επί σειρά ετών ενός τεράστιου τμήματος της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της χώρας είναι, δυστυχώς, γεγονός αναμφισβήτητο. Η ανάγκη διατήρησης, προστασίας και επανάχρησης αξιόλογων και διατηρητέων κτιρίων υπαγορεύεται επιπλέον από την αναγκαιότητα αντίστασης στην καθημερινή υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος σαν σύστημα ισορροπίας, ποικιλίας και μέτρου για το σύγχρονο αστικό περιβάλλον. Σε αυτή τη χρονική στιγμή, όπου ο ρόλος των πόλεων έχει αναδειχθεί ως ο πλέον σημαντικός για το παρόν και το μέλλον της ανθρώπινης κοινωνίας και δραστηριότητας, ένα νέο πρόγραμμα με ολοκληρωμένες δράσεις για την αναγέννηση αξιόλογων, αλλά επικίνδυνων για τη δημόσια ασφάλεια, κτισμάτων έχει προετοιμαστεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αντικείμενο του προγράμματος είναι η προστασία και η ανάδειξη της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας και πιο συγκεκριμένα των ιστορικών και αξιόλογων κτιρίων μέσω ενός χρηματοδοτικού εργαλείου (προγράμματος) που απευθύνεται στους ιδιοκτήτες ή άμεσα επωφελούμενους των εν λόγω ακινήτων και φέρει τον τίτλο «Διατηρώ». Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης με εκτιμώμενο προϋπολογισμό τα 200 εκατομμύρια ευρώ. Στην ανωτέρω προσπάθεια προστίθεται η ενεργοποίηση του εργαλείου της Τράπεζας Γης και της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης που θα δώσει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες των διατηρητέων κτιρίων να δώσουν τους τίτλους του υπόλοιπου συντελεστή και να μπορέσουν με τα χρήματα που θα πάρουν να αποκαταστήσουν το κτίριο. Είναι σαφές ότι πρόκειται για μια ολοκληρωμένη προσπάθεια, η οποία για πρώτη φορά ενεργοποιεί μηχανισμούς και χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε να καταστεί δυνατόν να μην καταρρεύσουν ή εγκαταλειφτούν τα διατηρητέα και αξιόλογα κτίρια της χώρας. * Ο Ευθύμιος Μπακογιάννης είναι γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Εφημερίδα "Τα Νέα" View full είδηση