Αναζήτηση στην κοινότητα

Θα ήθελα να σας κάνω μία ερώτηση σχετικά με την αρτιότητα ενός γηπέδου. Το συγκεκριμένο γήπεδο εκτός σχεδιου μέχρι πρότινος ήταν άρτιο καταπαρέκκλιση (με 3,5 στρέματα πριν το '78 ). Πλέον έχει γίνει απαλλοτρίωση στην πρόσοψη από επαρχειακή οδό, με την οποία το εμβαδό μειώθηκε περισσότερο (στα 3,0 στρέματα). Η απορία μου είναι αν συνεχίζει να είναι άρτιο και οικοδομήσιμο; Σϋμφωνα με το ΠΔ του 1985 για την εκτός σχεδίου δόμηση (άρθρο 1, παρ. 2,γ), μετά από απαλλοτρίωση τα γήπεδα αυτά είναι άρτια και οικοδομήσιμα εάν πληρούν τους όρους του άρθρου 1 παρ. 2 - περίπτωση α και β (δηλαδή τα κατά παρέκκλιση όρια) . Συμπεραίνω λοιπόν, πως το συγκεκριμένο γήπεδο συνεχίζει να παραμένει άρτιο και οικοδομήσιμο, καθώς ακόμα και μετά την απαλλοτρίωση συνεχίζει να πληρεί τους όρους της περίπωσης β (καταπαρέκκλιση αρτιότητα). Σωστά;

Δεν πέρασε από το υπουργικό συμβούλιο όπως είχε προγραμματιστεί η «πολεοδομική μεταρρύθμιση» του ΥΠΕΝ. Περιλαμβάνει μεταβατική νομοθετική λύση για γήπεδα τεσσάρων στρεμμάτων στην έκτος σχεδίου δόμηση και τα λεγόμενα «τυφλά οικόπεδα», με δουλεία διόδου. Ανοίγει η επαναφορά τακτοποίησης αυθαιρέτων κατηγορίας 5, όχι όμως για όλους. Και προβλέπονται αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης. Συγκεκριμένα, όπως γράφει ο Αργύρης Δεμερτζής στο ecopress.gr, ανατράπηκε ο προγραμματισμός των θεμάτων του υπουργικού συμβουλίου, που συνεδρίασε το πρωί της Τετάρτης 20 Δεκεμβρίου 2023, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου και αναβλήθηκε η παρουσίαση από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρο Σκυλακάκη και τον υφυπουργό Νίκο Ταγαρά των νομοθετικών πρωτοβουλιών για την πολεοδομική μεταρρύθμιση. Οι νέες πολεοδομικές ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ, που έχουν πλέον πάρει τελική μορφή νομοθετικών διατάξεων αποφασίστηκε να παρουσιαστούν στην επόμενη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, που προγραμματίζεται περί τις 10 Ιανουαρίου 2024 αναφέρουν αρμόδιες πηγές στο ecopress. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις αναμένεται εντός του Ιανουαρίου να τεθούν σε διαβούλευση με το νομοσχέδιο «για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την επίτευξη της αστικής ανθεκτικότητας, την προστασία του περιβάλλοντος και την καταστολή της αυθαίρετης δόμησης». Ο νέος προγραμματισμός Οι νομοθετικές ρυθμίσεις έχουν «κλειδώσει» στο ΥΠΕΝ. Αναμένεται εντός του Ιανουαρίου να τεθούν σε διαβούλευση με το νομοσχέδιο «για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την επίτευξη της αστικής ανθεκτικότητας, την προστασία του περιβάλλοντος και την καταστολή της αυθαίρετης δόμησης», Και ακολούθως να προωθηθούν για ψήφιση στη Βουλή. Εκτός σχεδίου: Λύση δόμησης με τρία προαπαιτούμενα Μεταβατική νομοθετική ρύθμιση με καταληκτική ημερομηνία την 31η Δεκεμβρίου 2025, προκειμένου να δοθεί λύση δόμησης σε γήπεδα τουλάχιστον 4 στρεμμάτων στην εκτός σχεδίου περιοχή που έχουν πρόσωπο σε μη αναγνωρισμένο πολεοδομικά κοινόχρηστο δρόμο προβλέπει η τελική λύση του ΥΠΕΝ, με τρείς προϋποθέσεις. Οι τρεις βασικές προϋποθέσεις για να πάρουν άδεια δόμησης τα εκτός σχεδίου γήπεδα είναι: -Η ύπαρξη της οδού για την εξυπηρέτηση των ακινήτων να φαίνεται σε αεροφωτογραφίες προ της 27ης Ιουλίου 1977. -Οι δρόμοι στους οποίους έχουν «πρόσωπο» τα γήπεδα» να είναι πλάτους τουλάχιστον 3,5 μέτρων. -Οι ιδιοκτήτες να πληρώσουν ειδικό τέλος για την έκδοση οικοδομικής άδειας ως πρόβλεψη περιβαλλοντικού ισοδυνάμου. Το ειδικό τέλος, το ύψος του οποίου θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση, θα κατατίθεται πριν την έκδοση οικοδομικής άδειας σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, και θα διατίθεται αποκλειστικά για έργα υποδομής και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου που βρίσκεται το οικόπεδο. Η βασική νομοθετική ρύθμιση Ειδικότερα προβλέπεται ότι δύνανται να δομούνται γήπεδα εμβαδού τουλάχιστον τεσσάρων στρεμμάτων που βρίσκονται εκτός ρυμοτομικών σχεδίων πόλεων, ή εκτός ορίων νομίμως υφισταμένων οικισμών εφόσον: Α) δημιουργήθηκαν από την 31η .05.1985 μέχρι και την 31η .12.2003 και έχουν πρόσωπο ή εφάπτεται το ένα εκ των ορίων τους σε μήκος τουλάχιστον τριών3,5 μέτρων σε οδό που: - Εμφαίνεται σε αεροφωτογραφίες προ της 27ης Ιουλίου 1977, έχει πλάτος τουλάχιστον 3,5 μέτρων, - Συνδέεται με διεθνή, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική οδό ή εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών και - Είτε αυτή να έχει διανοιχθεί με απόφαση κρατικού οργάνου, είτε να είναι καταχωρημένη στα κτηματολογικά βιβλία με την ένδειξη «Ειδική Έκταση» (ΕΚ) είτε να έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες οδοστρωσίας από αρμόδια για την συντήρηση και βελτίωση των οδών αρχή ή οργανισμό, είτε να διέρχεται απ’ αυτήν δίκτυο κοινής ωφελείας. Β) δημιουργήθηκαν προ της 31ης.05.1985 και έχουν πρόσωπο ή να εφάπτεται το ένα εκ των ορίων τους σε μήκος τουλάχιστον 3,5 μέτρων σε: - Οδό που εμφαίνεται σε αεροφωτογραφίες προ της 27ης Ιουλίου 1977, έχει πλάτος τουλάχιστον 3,5 μέτρων, η οποία έχει διανοιχθεί με απόφαση κρατικού οργάνου, είτε είναι καταχωρημένη στα κτηματολογικά βιβλία με την ένδειξη «Ειδική Έκταση» (ΕΚ) είτε έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες οδοστρωσίας από αρμόδια για την συντήρηση και βελτίωση των οδών αρχή ή οργανισμό, είτε να διέρχεται απ’ αυτήν δίκτυο κοινής ωφελείας ή - Νομίμως συστημένη δουλεία διόδου υφιστάμενη προ του 1985, με πλάτος τουλάχιστον 3,5 μέτρων, η οποία να συνδέεται με διεθνή, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική οδό ή εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών. Δεν απαιτείται η τήρηση της προϋπόθεσης του πλάτους οδού για τη δόμηση γηπέδων που δημιουργήθηκαν από την 31η.05.1985 μέχρι και την 31η.12.2003 και απετέλεσαν αντικείμενο δικαιοπραξιών με επαχθή αιτία, οι οποίες συνήφθησαν την τελευταία πενταετία πριν από την δημοσίευση του νέο νόμου που θα προωθήσει το ΥΠΕΝ για ψήφιση στη Βουλή και στην σχετική συμβολαιογραφική πράξη αναφέρεται ότι το γήπεδο είναι άρτιο και οικοδομήσιμο Ξεμπλοκάρουν γήπεδα με προεγκρίσεις αδειών και συμβόλαια οικοδομησιμότητας Σύμφωνα με τη ρύθμιση που προωθεί το ΥΠΕΝ δεν απαιτείται η τήρηση των προϋποθέσεων για τη δόμηση: -Γηπέδων που δημιουργήθηκαν προ της 31ης.05.1985 για τα οποία υφίστανται σε ισχύ προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών ή οικοδομικές άδειες ή αναθεωρήσεις αυτών που έχουν εκδοθεί προ της θέσης σε ισχύ του παρόντος. Αυτές οι οικοδομικές άδειες και προεγκρίσεις δύνανται να αναθεωρούνται και μετά τη θέση σε ισχύ του παρόντος χωρίς απαίτηση τήρησης των ως άνω προϋποθέσεων. -Γηπέδων που δημιουργήθηκαν προ της 31ης.05.1985 που απετέλεσαν αντικείμενο δικαιοπραξιών με επαχθή αιτία, οι οποίες συνήφθησαν την τελευταία πενταετία πριν από την δημοσίευση του παρόντος, και στην σχετική συμβολαιογραφική πράξη αναφέρεται ότι το γήπεδο είναι άρτιο και οικοδομήσιμο. Σε περιπτώσεις που έχει υποβληθεί εμπροθέσμως αίτημα, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 40 του ν. 4759/2020. Δήλωση μηχανικού στο τοπογραφικό διάγραμμα Σε κάθε περίπτωση τα αποδεικτικά στοιχεία για την τεκμηρίωση της δυνατότητας δόμησης του γηπέδου θα εισάγονται υποχρεωτικά κατά την αίτηση για προέγκριση ή βεβαίωση όρων δόμησης στο πληροφοριακό σύστημα «e-Άδειες» από τον διαχειριστή της αίτησης και θα γίνεται υποχρεωτικά αναφορά αυτών, στη δήλωση του μηχανικού επί του οικείου τοπογραφικού διαγράμματος Μερική επαναφορά τακτοποίησης αυθαιρέτων κατηγορίας 5 Το ΥΠΕΝ στη νομοθετική πρόταση του περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την Τράπεζα γης και τη μεταφορά συντελεστή δόμησης, που είναι προαπαιτούμενα για την πλήρη επαναφορά της τακτοποίησης των αυθαιρέτων κατηγορίας 5 και την οριστική τακτοποίηση των αυθαιρέτων αυτής της κατηγορίας που έχουν υπαχθεί σε τακτοποίηση με καταβολή προστίμων και με εξαίρεση από την κατεδάφιση για 30 χρόνια. Η νομοθετική ρύθμιση που λένε οι πληροφορίες ότι προωθεί άμεσα το υπουργείο Περιβάλλοντος για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων της κατηγορίας 5 αφορά σε «κτίρια που εξυπηρετούν σκοπούς δημοσίου συμφέροντος με αυθαιρεσίες σε ποσοστό άνω του 40%». Δεν έχει γίνει γνωστό μέχρι τώρα αν η περιγραφή περί «κτιρίων που εξυπηρετούν σκοπούς δημοσίου συμφέροντος» αφορά την υπαγωγή σε τακτοποίηση κτιρίων μόνον ιδιοκτησίας του δημοσίου και των Δήμων, η επεκτείνεται και σε ιδιωτικά κτίρια που στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες η ακόμη και ιδιωτικά κτίρια που οι χρήσεις τους μπορούν να αποδοθούν σε «σκοπούς δημοσίου συμφέροντος». Η νέα ρύθμιση προβλέπεται να συνδυαστεί με ειδικές προϋποθέσεις, που θα καθοριστούν από το ΥΠΕΝ για την υπαγωγή αυθαιρέτων κατηγορίας 5 σε τακτοποίηση και σε κάθε περίπτωση θα γίνεται έλεγχος και έγκριση από εκλεκτή δόμησης ενώ τηρείται η λεγόμενη κόκκινη γραμμή των αυθαιρέτων προ της 28.7.2011, και αποκλείεται η τακτοποίηση όσων κτισμάτων έχουν πολεοδομικές υπερβάσεις μετά από τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Κατεδάφιση κατά προτεραιότητα των νεότερων αυθαιρέτων Το κυβερνητικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης προβλέπει ότι θα κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα οι πρόσφατες αυθαίρετες κατασκευές που έχουν ανεγερθεί τα τελευταία χρόνια με αφετηρία το 2022 και προς τα πίσω. οι νέες ρυθμίσεις για την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης επίσης προβλέπουν αυστηρότερες κυρώσεις για τους παραβάτες και συντομότερες διαδικασίες για την επιβολή των προστίμων και την εκτέλεση των κατεδαφίσεων. Και νέα μέτρα όπως: -Επικαιροποίηση και ενοποίηση του θεσμικού πλαισίου του κατασταλτικού ελέγχου για την αυθαίρετη δόμηση. Με το νέο αυτό πλαίσιο θα αντιμετωπίζονται όποιες δυσλειτουργίες έχουν παρατηρηθεί έως σήμερα στη διαδικασία εντοπισμού και επιβολής κυρώσεων σε αυθαίρετες κατασκευές. -Παρακολούθηση της αυθαίρετης δόμησης σε όλη τη χώρα, ιδίως στις παράκτιες και τουριστικές περιοχές, μέσω αεροφωτογραφιών και με τη συνδρομή συστήματος τεχνητής νοημοσύνης. -Aυστηρότερες από τις ισχύουσες κυρώσεις για τους παραβάτες και συντομότερες διαδικασίες για την επιβολή των προστίμων και την εκτέλεση των κατεδαφίσεων. -Το νέο σύστημα θα είναι διασυνδεδεμένο με το σύστημα οικοδομικών αδειών, προκειμένου να εντοπίζεται άμεσα η δημιουργία νέων αυθαιρέτων και να ενεργοποιείται ο ελεγκτικός και κατασταλτικός μηχανισμός. -Υποχρεωτικός έλεγχος από ελεγκτές δόμησης ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κατά προτεραιότητα σε εγκαταστάσεις τουριστικών περιοχών και μεγάλα κτίρια στα οποία εδράζονται οικονομικές δραστηριότητες. -Ενιαίο συντονιστικό σύστημα αρμοδιοτήτων για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση αυθαιρέτων σε αιγιαλό και παραλία. Σήμερα είναι πολυδιασπασμένο και απαιτείται συντονισμός μεταξύ επτά υπουργείων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Προστασίας του Πολίτη, Δικαιοσύνης, Τουρισμού, Ανάπτυξης, Εσωτερικών και Οικονομικών, από κοινού με την οικεία αποκεντρωμένη διοίκηση, ώστε να επιτευχθεί το αποτέλεσμα. Παράλληλα οι κτηματικές υπηρεσίες έχουν ως αρμοδιότητα την προστασία και τη λήψη διοικητικών μέτρων, ενώ οι δήμοι, το Λιμενικό και η αστυνομία έχουν υποχρέωση ενημέρωσης προς τις κτηματικές εάν διαπιστώσουν αυθαιρεσίες. Πηγή: Newsletter ΤΕΕ - https://portal.tee.gr/ View full είδηση

Τροποποίηση της παρ. 1 άρθρου 40 Ν.4759/2020 σύμφωνα με τον Ν.5057/2023 (ΦΕΚ Α΄164/6.10.2023) η οποία πλέον διαμορφώνεται ως εξής: Εάν, μέχρι την έγκριση Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου ή Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη από την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει υποβληθεί αίτημα για έκδοση προέγκρισης οικοδομικής άδειας με τα δικαιολογητικά και τις μελέτες της παρ. 5 του άρθρου 35 του ν. 4495/2017 (Α’ 167) ή έχει υποβληθεί αίτημα με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για έκδοση έγγραφης βεβαίωσης της αρμόδιας Υπηρεσίας Δόμησης, κατά την υποπερ. βα) της περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 4495/2017, αν στην τελευταία περίπτωση η αίτηση για έκδοση οικοδομικής άδειας ή προέγκρισης υποβληθεί μέχρι και την 31η Μαρτίου 2024, μπορούν να οικοδομούνται ακίνητα, τα οποία: α) κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος έχουν πρόσωπο σε διεθνείς, εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές και κοινοτικές οδούς, καθώς και σε εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών και σε σιδηροδρομικές γραμμές και εφόσον έχουν: αα) Τα γήπεδα που υφίστανται κατά την 12η.11.1962, ημέρα δημοσίευσης του από 24.10.1962 βασιλικού διατάγματος (Δ’ 142), ελάχιστο πρόσωπο: δέκα (10) μέτρα, ελάχιστο βάθος: δεκαπέντε (15) μέτρα, ελάχιστο εμβαδόν: επτακόσια πενήντα (750) τ.μ., αβ) υφίστανται κατά την 12η.9.1964, ημέρα έναρξης ισχύος του από 21.7.1964 βασιλικού διατάγματος (Δ’ 141), ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι (20) μέτρα, ελάχιστο βάθος: τριάντα πέντε (35) μέτρα, ελάχιστο εμβαδόν χίλια διακόσια (1.200) τ.μ., β) έχουν πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, ή δημοτική οδό εφόσον υφίστανται κατά την 17η.10.1978, ημέρα έναρξης ισχύος του από 6.10.1978 προεδρικού διατάγματος (Δ’ 538), και έχουν ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ. και ελάχιστο εμβαδόν δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ., γ) έχουν πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, ή δημοτική οδό, εφόσον υφίστανται κατά την 17η.10.1978, και έχουν ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ. και ελάχιστο εμβαδόν δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ., δ) βρίσκονται εντός της ζώνης των πόλεων, κωμών και οικισμών και είχαν κατά την 24η.4.1977, ημέρα έναρξης ισχύος του από 5.4.1977 προεδρικού διατάγματος (Δ’ 133), και ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ., ε) είναι άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διάνοιξης διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά από την απομείωση αυτή έχουν τα όρια αρτιότητας και τις λοιπές προϋποθέσεις των γηπέδων της περ. δ’, στ) σε περιπτώσεις αναδασμών, γήπεδα που δημιουργούνται και δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή αρτίων και οικοδομήσιμων γηπέδων, εφόσον μετά από τον αναδασμό αυτόν έχουν τα όρια αρτιότητας και τις προϋποθέσεις των γηπέδων της περ. δ’, ζ) έχουν ελάχιστο εμβαδόν τέσσερις χιλιάδες (4.000) τ.μ., όταν επ’ αυτών ανεγείρονται τουριστικές εγκαταστάσεις. Δείτε το Άρθρο 26 “Παράταση – μεταβατική ρύθμιση των παρεκκλίσεων της εκτός σχεδίου δόμησης – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 40 ν. 4759/2020” του Νόμου 5057/2023 (ΦΕΚ Α΄164/6.10.2023): FEK-2023-Tefxos-A-00164-downloaded-09_10_2023.pdf View full είδηση

Καλημέρα σας, Ένας ιδιοκτήτης έχει ένα κτίριο που βρίσκεται σε ένα αγροτεμάχιο 2 στρεμμάτων εκτός σχεδίου, έχοντας εξαντλήσει τον συντελεστή δόμησης και μη μπορώντας πλέον να εκδώσει νέα οικοδομική άδεια, μπορεί να τοποθετήσει χειροποίητα isobox με μια πόρτα μόνο για αποθηκευτικό χώρο αποκλειστικά; Τέλος, υπάρχει πρόβλημα αν τα isobox τοποθετηθούν στην άκρη του κτιρίου αντι στη μέση του οικοπέδου;

I. Η εκτός σχεδίου δόµηση (ΕΣ∆) προβλέφθηκε αρχικά στο µνηµειώδες ν.δ. της 17.7.1923 περί σχεδίων πόλεων. Το νοµοθέτηµα αυτό, έργο της βενιζελικής περιόδου, καθιέρωσε την «αρχή του σχεδιασµού» των οικισµών και βάσει αυτής οργάνωσε σύστημα πολεοδομίας για το νέο ελληνικό κράτος, γεγονός πρωτοπόρο για την εποχή […] Η εκτός σχεδίου δόµηση (ΕΣ∆) προβλέφθηκε αρχικά στο µνηµειώδες ν.δ. της 17.7.1923 περί σχεδίων πόλεων. Το νοµοθέτηµα αυτό, έργο της βενιζελικής περιόδου, καθιέρωσε την «αρχή του σχεδιασµού» των οικισµών και βάσει αυτής οργάνωσε σύστημα πολεοδομίας για το νέο ελληνικό κράτος, γεγονός πρωτοπόρο για την εποχή και σε σύγκριση πάντοτε με ανάλογα νομοθετήματα των κεντρικών ευρωπαϊκών χωρών. Επέτρεψε μόνο κατ’ εξαίρεση την εκτός σχεδίου δόμηση και υπό καθεστώς περιορισμών, ώστε να μην οδηγεί σε δημιουργία οικισμών: «Η εκτός των ζωνών δόμησις υπόκειται εις περιορισμούς, κανονιζομένους διά Δ/τος… αποβλέποντος εις την μη ίδρυσιν συνοικισμών άνευ προηγουμένης εγκρίσεως των σχεδίων αυτών» (άρθρ.17). Ως εξαίρεση την εξειδίκευσε και το εκτελεστικό δ/γμα της 23.10.1928 (ΦΕΚ Α΄ 231), επίσης έργο της κυβερνήσεως Βενιζέλου. II. Ως εξαίρεση την προσέλαβε και το Συµβούλιο της Επικρατείας και την περιόρισε µε τη βοήθεια του νέου Συντάγµατος (1975). Η νοµολογία διατύπωσε µία θεµελιώδη αρχή διακρίσεως µεταξύ αστικού και υπαίθριου χώρου (Υ.Χ.), µε συνέπειες και στη δέσµη «εξουσιών» που εµπεριέχονται στο ατοµικό δικαίωµα της ιδιοκτησίας: «…από το συνδυασµό των άρθρων 24 παρ. 1 και 2 και 17 του Συντάγματος συνάγεται θεμελιώδης, από πλευράς δυνατότητας δομήσεως, διαφοροποίηση μεταξύ των περιοχών των αναπτυσσομένων με βάση οργανωμένο πολεοδομικό σχέδιο, οι οποίες προορίζονται για δόμηση, και των εκτός σχεδίου περιοχών, οι οποίες δεν έχουν ως προορισμό, κατ’ αρχήν, τη δόμηση ή την τουριστική εκμετάλλευση, αλλά την γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση και την αναψυχή του κοινού και, συνεπώς, η οικιστική εκμετάλλευση, όταν κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, τελεί υπό αυστηρούς όρους… Στην πρώτη κατηγορία περιοχών, που προορίζονται προς δόμηση, αυτή επιτρέπεται με μόνη προϋπόθεση την τήρηση των ορισμών του σχεδίου πόλεως και των όρων και περιορισμών δομήσεως που το συνοδεύουν. Στη δεύτερη κατηγορία περιοχών… η δόμηση μόνο κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται, δυναμένη και να απαγορεύεται εν όλω ή εν μέρει ή να επιτρέπεται υπό ιδιαιτέρως αυστηρούς όρους και περιορισμούς, προσαρμοσμένους στην ιδιαίτερη φύση κάθε περιοχής» (ΣτΕ 2690/1994, 3135/2002, 3396-97/2010, 2035/2011, 665/2018, 176, 992/2023 κ.ά). III. Ο νοµοθέτης, δηλ. τα διαδοχικά κυβερνητικά κόµµατα, χάραξε αντίθετη γραμμή. Διεύρυνε την ΕΣΔ σταδιακά και σπασμωδικά, με αυξανόμενη δε ένταση σε περίοδο που ήδη είχαν φανεί τα καταστρεπτικά της αποτελέσματα. Αμέσως μετά το Σύνταγμα ήρθε το Διάταγμα του 1978, το οποίο μπορεί να χαρακτηρισθεί σε έναν βαθμό συντηρητικό, υπό την έννοια ότι συστηματοποίησε κάποιους κανόνες και κάποιους ευδιάκριτους περιορισμούς για τον Υ.Χ. Συγχρόνως, όμως, διατήρησε σωρεία παρεκκλίσεων από τους κανόνες. Το επόμενο βήμα έγινε με το Δ/γμα του 1985, σαφώς χαλαρότερο και σαφώς ενθαρρυντικό για την ΕΣΔ. Τα δύο «καταστατικά» νομοθετήματα έθεταν όρους και περιορισμούς δομήσεως (εμβαδό γηπέδων, συντελεστές δομήσεως, ύψη κτιρίων κ.λπ.) θεωρητικώς αυστηρότερους του «έσω χώρου», τους οποίους εν συνεχεία πρόδιδαν, με παρεκκλίσεις υπέρ ορισμένων χρήσεων και βασικώς υπέρ των χρήσεων της κατοικίας και των τουριστικών εγκαταστάσεων. Είχε δοθεί το σύνθημα του κατακερματισμού του Υ.Χ. και δη του πιο ελκυστικού, πολύτιμου και ευαίσθητου: ακτές και δάση. Ο τουρισμός ανεδεικνύετο σε «βαριά βιομηχανία» της χώρας. Αυθαίρετες ονομασίες και προπαγανδιστικοί τίτλοι των αμέσως επόμενων νομοθετημάτων προετοίμασαν την κατασκευή οικισμών, καταργώντας στην πράξη τη βασική παραδοχή του Δικαστηρίου. Η κατ’ εξαίρεσιν δόμηση αναιρείται πρώτα στην πράξη και μετατρέπεται σε κατά κανόνα δόμηση, με πρωτοπορία των χρήσεων της κατοικίας και των «τουριστικών εγκαταστάσεων», ακολουθεί δε, ή και κάποτε προηγείται, η νομοθεσία. Με αλλεπάλληλα νομοθετήματα της τελευταίας 20ετίας επιταχύνεται η οικοπεδοποίηση του Υ.Χ., προς εξυπηρέτηση ενός ακόρεστου πελατειακού συστήματος, στο κέντρο του οποίου τοποθετούνται οι τουριστικές εγκαταστάσεις, που έχουν απενταχθεί από αυτό που ονομάζουμε «βιώσιμη ανάπτυξη» (βλ. ιδίως ν. 3212/2003, άρθρ.10, ν. 4276/2014 άρθρ. 1 επ. και ν. 4759/2020 άρθρ. 31 επ.). Ο νομοθέτης επιδίδεται στην εφεύρεση νέων ειδών τουριστικών καταλυμάτων (επιπλωμένες κατοικίες, επιπλωμένες επαύλεις κ.ά. – άρθρ. 36 ν. 4759 σε συνδ. με άρθρ.1 ν. 4276), καθιερώνοντας και τη δυνατότητα πωλήσεώς τους! Ουσιαστικώς δηλαδή παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας οικισμών με ιδρυτές τους επιχειρηματίες του τουρισμού. Προστίθενται στον Υ.Χ. και οι διάφορες μορφές «ιδιωτικής πολεοδομήσεως» (ν. 2508/1997 άρθρ.24, ν. 4280/2014 άρθρ.1 επ.): δημιουργία «οικισμών» σε εκτάσεις, στην αρχή 100 στρεμμάτων και κατόπιν 50 στρεμμάτων! Ελεύθερος υπαίθριος χώρος, τετέλεσται! Του συρμού είναι η δημόσια έκφραση οδύνης για την επαπειλούμενη (;) καταστροφή ορισμένων «διάσημων» νησιών, ήδη κατεστραμμένων, ενώ τον ίδιο δρόμο ενθαρρύνονται να ακολουθήσουν και τα επόμενα. Τους δίνεται το νομοθετικό πλαίσιο και τους εξασφαλίζεται και ο μη έλεγχος, με τη συντήρηση καθεστώτος ανύπαρκτης πολεοδομικής διοικήσεως. Το ΣτΕ έχει αναλωθεί σε λύσεις ατομικών περιπτώσεων, χωρίς να μπορεί να δει και να ελέγξει συνολικά τον χώρο απέναντι σε έναν νομοθέτη, ο οποίος ελίσσεται συνεχώς και επιδιώκει σαφώς την οικοπεδοποίηση χάριν των πελατειακών αναγκών. IV. Το ΣτΕ, ρυµουλκούµενο από το κριτήριο των νόμων («όροι και περιορισμοί δομήσεως»), έχει αναλωθεί σε λύσεις ατομικών περιπτώσεων, χωρίς να μπορεί να δει και να ελέγξει συνολικά τον χώρο, απέναντι σε έναν νομοθέτη ο οποίος ελίσσεται συνεχώς (αυξήσεις – μειώσεις περιορισμών, παρεκκλίσεις, μεταβατικές διατάξεις κ.λπ.) και ο οποίος επιδιώκει σαφώς να οικοπεδοποιήσει τον Υ.Χ., χάριν των πελατειακών αναγκών των κομμάτων. Το μέχρι τώρα χρησιμοποιούμενο κριτήριο κάποιων αυστηρότερων περιορισμών στη δόμηση είναι ένα ποσοτικό κριτήριο ασύμβατο με τη διαφύλαξη του προορισμού του Υ.Χ. Η μόνη λύση, η οποία αποσιωπάται, είναι ο περιορισμός των επιτρεπομένων χρήσεων, με απαρίθμηση εκείνων που υπηρετούν τον κατά φύση προορισμό του. Το πρότυπο υπάρχει και λειτουργεί με αποτελεσματικότητα στις προηγμένες χώρες. Θεσμοθετείται με καθαρότητα στον γερμανικό Πολεοδομικό Κώδικα από το 1960 (άρθρ. 35), χωρίς οπισθοχωρήσεις. Επιτρέπονται: κτίρια που υπηρετούν α) επιχειρήσεις γεωργοκτηνοτροφικές ή δασικής οικονομίας β) τις τηλεπικοινωνίες, τον δημόσιο εφοδιασμό με ηλεκτρισμό, θέρμανση, φυσικό αέριο, νερό και τη διαχείριση υγρών αποβλήτων. Ή κτίρια που γ) λόγω των ιδιαίτερων απαιτήσεων στο περιβάλλον τους ή των δυσμενών επιπτώσεων σε αυτό ή της ιδιαίτερης αποστολής τους μπορούν να ανεγείρονται μόνο στον υπαίθριο χώρο. Προστέθηκαν επιβεβλημένες, λόγω σπουδαίας μεταβολής των συνθηκών, χρήσεις σχετικές: α) με την αιολική ενέργεια και την υδάτινη ενέργεια, β) με τη παραγωγή ενέργειας από βιομάζα – μόνο στο πλαίσιο των επιτρεπομένων χρήσεων (ανωτ.), γ) με την έρευνα και ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, καθώς και τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, δ) με την ηλιακή ενέργεια, υπό προϋποθέσεις. Σ’ αυτό το πρόβλημα, εθνικών διαστάσεων, απειλητικό για τη ζωή των επομένων γενεών, λύση μόνο από το Συμβούλιο της Επικρατείας μπορεί να επιχειρηθεί, με την ενεργοποίηση της βασικής του προτάσεως που έχει συναγάγει από το Σύνταγμα (Υ.Χ.: εκμετάλλευση γεωργοκτηνοτροφική, δασοπονία, αναψυχή των ανθρώπων) και τη μετάβαση της νομολογίας στο κριτήριο των χρήσεων των υπηρετικών του προορισμού του Υ.Χ. Η ιδέα υπάρχει ήδη εν σπέρματι σε ορισμένες αποφάσεις (βλ. λ.χ. ΣτΕ 1822/2002 7μ., 3858/2004). Τη μετάβαση αυτή επιτάσσει ο βασικός λόγος που ενυπάρχει στην κυρίαρχη ερμηνευτική σκέψη του ΣτΕ, η σωτηρία του εκτός των άστεων χώρου, όπου και μόνο ευδοκιμεί το πάσης αποχρώσεως φυσικό περιβάλλον (χλωρίδα – πανίδα). Συντρέχει, όμως, και άλλο ένα ζωτικό επιχείρημα: η δραματική υποχώρηση της αναπτυσσόμενης εντός του φυσικού χώρου παραγωγικότητας (γεωργική – κτηνοτροφική εκμετάλλευση, δασική οικονομία) και η ανάγκη αποκαταστάσεως των προνομίων της έναντι της «ξένης», της εχθρικής και χωροκατακτητικής οικοδομικής δραστηριότητας. Οι δικαστές γνωρίζουν πως οι μεγάλες αποφάσεις όλων των σπουδαίων δικαστηρίων, κατά κανόνα, δεν είναι εκείνες που συμπορεύθηκαν με την πολιτική, αλλά εκείνες που ήγειραν εμπόδια στην πολιτική. *Ο κ. Σωτήρης Ρίζος είναι πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας. **Ακολουθώ τον όρο αυτό σύμφωνα με την έννοιά του στους αρχαίους συγγραφείς: «εν υπαίθρω, έξω υπό τον ουρανόν, ουχί υπό στέγην» βλ. Liddell – Scott – Κωνσταντινίδου, Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης (έκδ. Ιωάννη Σιδέρη). View full είδηση