Αναζήτηση στην κοινότητα

Μονίμως «υπό κατηγορία» για όλες τις ανεπάρκειες της Πολιτείας είναι εδώ και δεκαετίες οι πολεοδομίες. Και η αλήθεια είναι ότι ορισμένες από αυτές εξακολουθούν σήμερα να έχουν πολύ περιορισμένες επιδόσεις στην ταχύτητα έκδοσης οικονομικών αδειών ή ελέγχου των απαραίτητων δικαιολογητικών. Από την άλλη πλευρά, η μεταφορά των υπηρεσιών δόμησης στους δήμους δείχνει να έχει αποτύχει, καθώς η Πολιτεία ουδέποτε μερίμνησε για την επαρκή στελέχωσή τους. Το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε με νέα ρύθμιση να καταργήσει τον αδειοδοτικό ρόλο των πολεοδομιών σε μια λογική «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι». Το πραγματικό πρόβλημα όμως παραμένει και ενισχύεται: η δαιδαλώδης, διάτρητη, περιπτωσιακή πολεοδομική νομοθεσία. Προ δεκαημέρου το υπουργείο Περιβάλλοντος κατέθεσε ρύθμιση στη Βουλή («χαμένη» μέσα σε ένα τεράστιο σχέδιο νόμου για τις ΑΠΕ) με την οποία προτείνει την «αυτόματη» έκδοση των οικοδομικών αδειών, χωρίς έλεγχο από την υπηρεσία δόμησης (παρά μόνο για το τοπογραφικό που συνοδεύει την άδεια). Πρόκειται για ακόμα ένα λιθαράκι στην απαξίωση των πολεοδομιών, οι οποίες δείχνουν πλέον να μην έχουν λόγο ύπαρξης. Βασική αιτιολογία είναι η επιτάχυνση του χρόνου έκδοσης των αδειών, καθώς για την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, οικοδομή ίσον ανάπτυξη. Η αλήθεια είναι ότι οι αιτιάσεις του υπουργείου έχουν μια βάση. Σύμφωνα με στοιχεία από τη βάση δεδομένων του Τεχνικού Επιμελητηρίου (για το διάστημα Ιουνίου – Οκτωβρίου 2021), σε αρκετές πολεοδομίες χρειάζονται μήνες για τη διεκπεραίωση ενός φακέλου. «Πρωταθλητές» στις καθυστερήσεις είναι οι υπηρεσίες δόμησης Αμαρουσίου (έως 136 ημέρες για την έκδοση μιας άδειας) και Αργοστολίου (133), ενώ ακολουθούν οι πολεοδομίες Αθήνας (132), Σύρου και Σερρών (131), Λευκάδας (130), Ηρακλείου και Νίκαιας Ρέντη (129), Ρεθύμνου (126) και Παγγαίου (125). Για την έγκριση ενός τοπογραφικού διαγράμματος τις χειρότερες επιδόσεις είχαν οι υπηρεσίες δόμησης Αργοστολίου, Χανίων, Σύρου (έως 132 ημέρες), Αμαρουσίου (131) και Καλλιθέας (124), ενώ τους καλύτερους χρόνους πέτυχαν οι πολεοδομίες Καρύστου, Ναυπακτίας, Κατερίνης, Σιντικής Σερρών και Σιθωνίας. Αρκετές είναι και οι πολεοδομίες στις οποίες ο ρυθμός έγκρισης αδειών είναι χαμηλός. Για παράδειγμα, το προαναφερθέν διάστημα η πολεοδομία Κηφισιάς είχε εκδώσει 6 άδειες με προέγκριση σε 42 αιτήσεις, η Καβάλα 8 άδειες σε 74 αιτήσεις, η Θεσσαλονίκη 4 στις 23, το Ρέθυμνο 12 στις 105, στα Χανιά μόλις 5 άδειες στις 186 αιτήσεις. «Δώδεκα έτη μετά τον “Καλλικράτη”, η μεταφορά των υπηρεσιών δόμησης στους δήμους απέτυχε», σημειώνει η ομοσπονδία μηχανικών Δημοσίου. Πού οφείλεται αυτό; Ο Θεόδωρος Μινέσχος είναι υπεύθυνος στο τμήμα έκδοσης αδειών της υπηρεσίας δόμησης Κηφισιάς. «Πριν από κάποια χρόνια, η Πολιτεία αποφάσισε ότι οι πολεοδομίες ήταν διεφθαρμένες και έτσι έκανε υποχρεωτική την ηλεκτρονική υποβολή των φακέλων για την έκδοση οικοδομικής άδειας. Η διαδικασία μπορεί να έγινε ψηφιακή, δεν έχει όμως απλοποιηθεί. Η πολεοδομική νομοθεσία είναι πολύ περίπλοκη και για τον λόγο αυτό ο υπάλληλος πρέπει να είναι πολύ ακριβής στον τρόπο που εκφράζεται. Οι μηχανικοί συχνά χρειάζονται και αυτοί βοήθεια. Προσωπικά έχω κάνει 60 παρατηρήσεις σε φάκελο οικοδομικής άδειας από πολύ έμπειρο γραφείο. Μόνο για να τις γράψω, θα χρειαστώ 1-2 ημέρες. Επιπλέον, οι υπηρεσίες είναι δραματικά υποστελεχωμένες. Αυτή τη στιγμή στην υπηρεσία δόμησης Κηφισιάς δύο άνθρωποι πρέπει να ελέγξουμε 60 διαγράμματα κάλυψης. Ενδιάμεσα πρέπει να απαντήσεις στα δικαστήρια που επέβαλαν διακοπή εργασιών σε κάποια υπόθεση, στα άπειρα τηλέφωνα του κόσμου κ.ο.κ. Αν δεν απλοποιηθεί η νομοθεσία, τα υπόλοιπα δεν έχουν νόημα». Για πολλούς, η μεταφορά των πολεοδομιών από τις (τότε) νομαρχίες στους δήμους έχει αποτύχει. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα η πανελλήνια ομοσπονδία μηχανικών του Δημοσίου (ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ), από τους 332 δήμους της χώρας, οι 168 μόλις δήμοι (51%) διαθέτουν Υπηρεσία Δόμησης. Από αυτές, οι 98 λειτουργούν με ελλιπέστατο προσωπικό. «Δώδεκα έτη μετά τον “Καλλικράτη”, η μεταφορά των υπηρεσιών δόμησης στους δήμους απέτυχε», σημειώνει η ΠΟΕΜΔΥΔΑΣ. Ταυτόχρονα όμως στρέφεται κατά της κατάργησης των ελέγχων των οικοδομικών αδειών από τους δήμους, προειδοποιώντας ότι θα οδηγήσει σε μια νέα γενιά αυθαιρέτων. Ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών βλέπει την κατάργηση των ελέγχων ως θετική, για την επιτάχυνση της έκδοσης αδειών. «Τα συναισθήματά μας είναι ανάμεικτα. Από τη μια πλευρά η ευθύνη του μηχανικού δεν είναι ξεκάθαρη, από την άλλη πλευρά υπάρχει ανάγκη για ανάπτυξη και οικοδομική άνθηση», εκτιμά ο πρόεδρός του, Βασίλης Μπαρδάκης. «Κατά τη γνώμη μας, θα ήταν καλό να συνεχιστεί ο έλεγχος των αδειών από τις πολεοδομίες μέχρι την έκδοση του ψηφιακού χάρτη». Οι αρχιτέκτονες Ο Νέστορας Κανέλλος είναι «μάχιμος» αρχιτέκτονας. «Οντως υπάρχει υποστελέχωση στις πολεοδομίες, το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι η πολεοδομική νομοθεσία. Η νομοθεσία είναι ένα… μπάχαλο, γεμάτη κενά και παραθυράκια, ενώ τροποποιείται συνεχώς. Ως αποτέλεσμα, υπάλληλοι στις πολεοδομίες και ιδιώτες μηχανικοί πασχίζουμε να μην κάνουμε λάθος. Ενα σημαντικό μέρος της καθυστέρησης αφορά άλλα όργανα του κράτους, όπως το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και τις υπηρεσίες του υπ. Πολιτισμού. Αυτό που βλέπω να κάνει το υπ. Περιβάλλοντος με τις ρυθμίσεις είναι ότι, αφού οι πολεοδομίες δεν τα βγάζουν πέρα με λίγους υπαλλήλους και πολύπλοκη νομοθεσία, πετάει το μπαλάκι στους μηχανικούς, οι οποίοι κινδυνεύουν να βρίσκονται κάθε τόσο στα δικαστήρια».

Καθυστερήση που φτάνει τους 10-12 μήνες καταγράφεται στην εξέλιξη των εργασιών κατασκευής του πρώτου τμήματος της γραμμής 4 του Μετρό από το Άλσος Βεΐκου ως το Γουδή. Η καθυστέρηση αυτή στις πρόδρομες εργασίες του έργου, συμπαρασύρει με τη σειρά της και τις κύριες εργασίες στις οποίες περιλαμβάνεται η εκσκαφή της σήραγγας της γραμμής με δύο μετροπόντικες και η οποία δεν έχει ξεκινήσει ακόμα. Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση που υπέγραψε ο υπηρεσιακός Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Γκόλιας, το υπουργείο έκανε δεκτή ένσταση που είχε καταθέσει η ανάδοχος κοινοπραξία του κυρίως έργου ΑΒΑΞ Α.Ε. – GHELLA SpA – ALSTOM TRANSPORT S.A. σε απόφαση για προηγούμενη παράταση, ζητώντας να δοθεί επιπλέον παράταση ως τον ερχόμενο Νοέμβριο για την έναρξη της κατασκευής της σήραγγας και με τους δύο μετροπόντικες. Συγκεκριμένα, τον περασμένο Φεβρουάριο η Αττικό Μετρό είχε αποφασίσει να δοθεί παράταση στη συμβατική υποχρέωση «Ολοκλήρωση μεταφοράς στο εργοτάξιο, παραλαβή και έναρξη συναρμολόγησης όλων των ΤΒΜ (σ.σ. μηχανημάτων κατασκευής σηράγγων – μετροπόντικες) στα φρέατα εισόδου» κατά 288 ημερολογιακές ημέρες, ήτοι μέχρι τις 8 Σεπτεμβρίου 2023 και «Έναρξη διάνοιξης σηράγγων με όλα τα ΤΒΜ» κατά τον ίδιο αριθμό ημερών, δηλαδή ως τις 28 Οκτωβρίου 2023, χωρίς αποκλειστική υπαιτιότητα της αναδόχου. Με την ένσταση, που η κοινοπραξία είχε καταθέσει τον Μάρτιο, ζητούσε να δοθεί παράταση δύο ακόμα εβδομάδων από την Αττικό Μετρό, δηλαδή ως τις 23 Σεπτεμβρίου 2023 για την παραλαβή και έναρξη συναρμολόγησης και των δύο μηχανημάτων (ουσιαστικά του δεύτερου μετροπόντικα) και ως τις 17 Νοεμβρίου 2023 για την έναρξη λειτουργίας τους. Ως αιτιολογία για το αίτημα αυτό, αναφέρεται η καθυστέρηση στην παράδοση του χώρου του φρέατος TBM Βεΐκου (σ.σ. το σημείο στο οποίο θα συναρμολογηθεί ο δεύτερος μετροπόντικας) στις 23 Νοεμβρίου 2022 αντί για τις 22 Δεκεμβρίου 2021 (καθυστέρηση 336 ημερών) η οποία με τη σειρά της προκαλεί και καθυστέρηση στην υποδοχή και συναρμολόγηση του μετροπόντικα. Σημειώνεται ότι για την παραπάνω καθυστέρηση των πρόδρομων εργασιών στο χώρο του φρέατος πέραν της συμβατικής προθεσμίας, είχε επίσης δοθεί παράταση από την Αττικό Μετρό. Ο πρώτος μετροπόντικας, ο οποίος ονομάστηκε «Αθηνά» τον περασμένο Απρίλιο από τον κ. Μητσοτάκη έχει ήδη συναρμολογηθεί στο φρέαρ Κατεχάκη και το ζητούμενο πλέον είναι το πότε θα ξεκινήσει τη λειτουργία του για την ανασκαφή της σήραγγας της γραμμής 4 μέχρι και το κέντρο της Αθήνας. Οι αναφορές περί έναρξης των εργασιών -τόσο από την πρώην ηγεσία του υπουργείου, όσο και από την ανάδοχο κοινοπραξία- εντός του Μαΐου δεν επαληθεύτηκαν και πλέον αναζητείται η νέα ημερομηνία (για ευνόητους λόγους μετά τις εκλογές). Εκκρεμεί επίσης η παράδοση του δεύτερου μετροπόντικα (ο οποίος θα ονομαστεί «Νίκη») ώστε να συναρμολογηθεί στο φρέαρ Βεΐκου. Όπως όλα δείχνουν, αυτό θα γίνει τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο έτσι ώστε, σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα, η εκσκαφή να ξεκινήσει το Νοέμβριο. Επιπλέον καθυστερήσεις στις πρόδρομες εργασίες καταγράφονται σύμφωνα με πληροφορίες και σε εργοτάξια στο κέντρο της Αθήνας όπου είτε επί μέρους εργασίες καθυστερούν (π.χ. αρχαιολογικά στο σταθμό Κολωνάκι) είτε δεν έχουν ξεκινήσει καν οι εργασίες εκσκαφής με χαρακτηριστική περίπτωση το εργοτάξιο για την επέκταση του σταθμού Ευαγγελισμός, δηλαδή το “δίδυμο” σταθμό για τις γραμμές 3 και 4, το οποίο χωροθετείται στο πάρκο Ριζάρη και για το οποίο υπάρχει σε εξέλιξη προσφυγή (χωρίς όμως μέχρι στιγμής το ΣτΕ να έχει διατάξει τη διακοπή εργασιών σε οποιοδήποτε εργοτάξιο της γραμμής). Σημειώνεται ότι το σπάσιμο των έργων μετρό στα δύο (με ξεχωριστές εργολαβίες για τις πρόδρομες εργασίες και το κυρίως έργο) είχε κάποτε χαρακτηριστεί ως λύση στο πρόβλημα των αιώνιων καθυστερήσεων που έχουν πλήξει όλα τα έργα μετρό στη χώρα μας. Προς το παρόν πάντως φαίνεται ότι ακόμα και έτσι η «κατάρα» των καθυστερήσεων δεν αποφεύγεται (ενώ ακόμα βρισκόμαστε στην αρχή του έργου της γραμμής 4). Η γραμμή 4 του Μετρό Η νέα Γραμμή 4 του Μετρό, στην πρώτη φάση της ανάπτυξής της, που θα συνδέει το Άλσος Βεΐκου με το Γουδή, θα αποτελείται από 15 σύγχρονους σταθμούς και σιδηρόδρομο διπλής τροχιάς, μήκους 12,8 χιλιομέτρων. Θα εξυπηρετεί οικιστικές ζώνες στο πυκνοκατοικημένο κεντρικό τμήμα του αστικού ιστού, αλλά και σημαντικές υπηρεσίες, επιτρέποντας τη συνδεση του ‘Αλσους Βεΐκου με τα Δικαστήρια σε διάστημα 5 λεπτών και με την Πανεπιστημιούπολη σε 14 λεπτά. Το έργο της Γραμμής 4 εκτείνεται από την περιοχή του ‘Αλσους Βεΐκου στο Γαλάτσι έως το Γουδή στο Φρέαρ TBM Κατεχάκη, ενώ υπάγεται στα διοικητικά όρια των Δήμων Αθήνας, Γαλατσίου, Καισαριανής και Ζωγράφου. Περιλαμβάνει: 15 σύγχρονους Σταθμούς με τα φρέατά τους, που είναι οι εξής: ‘Αλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ζωγράφου, Ιλίσια, Γουδή. 12,8χλμ. γραμμής με σήραγγα διπλής τροχιάς Προμήθεια 20 υπέρ-αυτόματων συρμών τελευταίας τεχνολογίας, πλήρως κλιματιζόμενους, οι οποίοι θα κινούνται χωρίς οδηγό Νέο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) για την Γραμμή 4, με προοπτική ενσωμάτωσης και του ελέγχου λειτουργίας των Γραμμών 1, 2, 3, αλλά και μελλοντικών αυτόματων νέων γραμμών και του ΤΡΑΜ, καθώς και νέο κτίριο συντήρησης και επισκευών των νέων συρμών, που θα χωροθετηθούν σε διαθέσιμο χώρο στο αμαξοστάσιο Σεπολίων Σύστημα αυτόματων θυρών επί των αποβαθρών σε κάθε σταθμό, που θα λειτουργεί σε συντονισμό με τις θύρες των συρμών, μέσω του συστήματος σηματοδότησης 9 φρέατα ενδιάμεσα ή τερματικά 2 επιστάθμους της γραμμής, πριν το σταθμό Άλσος Βεΐκου και μετά το σταθμό Γουδή, για την εναπόθεση των νέων συρμών, τον καθαρισμό και την ελαφρά συντήρησή τους. Σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα, η ολοκλήρωση των εργασιών του πρώτου τμήματος της γραμμής 4 αναμένεται ως τις 20 Ιουνίου 2029. Πλέον, με βάση τις μέχρι στιγμής καθυστερήσεις, δεν αναμένεται να παραδοθεί εν συνόλω πριν τα μέσα του 2030.