Αναζήτηση στην κοινότητα

Συνεχίζεται η «άνοιξη» του κατασκευαστικού κλάδου με τους τέσσερις μεγάλους ομίλους με εργοληπτικό πτυχίο 7ης τάξης να έχουν συγκεντρώσει ανεκτέλεστο δημόσιων και ιδιωτικών έργων άνω των 14 δισ. ευρώ ήδη στο τέλος του πρώτου εξαμήνου της χρονιάς. Σημαντική παράμετρος ωστόσο στην εικόνα των οικονομικών αποτελεσμάτων των εταιρειών είναι η σαφής βελτίωση της κερδοφορίας – που προέρχεται κυρίως από την ποιότητα των έργων – αλλά και από τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής εικόνας, παρά το γεγονός του ότι το δημόσιο ως «πελάτης» εξακολουθεί να εμφανίζει καθυστέρηση πληρωμών. Σε κάθε περίπτωση οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως η προσεχής πενταετία προσφέρει «ασφάλεια» για ακόμη θετικότερες επιδόσεις, παρά το γεγονός ότι το κόστος ενέργειας, υλικών και χρήματος αποτελεί παράγοντας πίεσης. Αναλυτικότερα, βελτιωμένα περιθώρια κέρδους στο πρώτο εξάμηνο του 2024 εμφάνισαν οι τομείς κατασκευής και παραχωρήσεων για τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, όπου παρά τη μικρή κάμψη του κύκλου εργασιών το περιθώριο κέρδους EBITDA του κατασκευαστικού τομέα διαμορφώθηκε στο 10,4% από 8,3% το αντίστοιχο περυσινό εξάμηνο. Το περιθώριο κέρδους EBIT διαμορφώθηκε επίσης στο 8,3% από 7% πέρυσι. Υπενθυμίζεται πως το ανεκτέλεστο υπόλοιπο κατασκευαστικών εργασιών διαμορφώθηκε σε 3,2 δισ. ευρώ, όπου δεν συμπεριλαμβάνεται 600 εκατ. ευρώ για το έργο αντλησιοταμίευσης Αμφιλοχίας, ενώ ο όμιλος αναμένει προς υπογραφή συμβάσεις νέων έργων για τα οποία έχει προκριθεί, ύψους 1,2 δισ. ευρώ, από τις οποίες 0,2 δισ. ευρώ αφορούν εκτελέσεις δημοσίων έργων και 1 δισ. ευρώ έργα τα οποία αφορούν επενδύσεις του ομίλου (IRC Ελληνικού, κ.λπ.). Εφόσον συνυπολογιστούν όλα αυτά τα έργα, το συνολικό ανεκτέλεστο της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ανέρχεται στα 5 δισ. ευρώ. Έργα με καλύτερα περιθώρια κέρδους Ο κλάδος κατασκευών στον όμιλο Άβαξ βελτιώθηκε περαιτέρω στο πρώτο εξάμηνο, καθώς το περιθώριο κέρδους EBITDA αυξήθηκε σε 9,4% από 6,8% στο αντίστοιχο εξάμηνο του 2023 (-9,2% το 2022), τάση η οποία αναμένεται να συνεχιστεί μιας και επιταχύνεται ο ρυθμός υλοποίησης των νέων έργων με καλύτερα χαρακτηριστικά κερδοφορίας. Επίσης, σύμφωνα με εταιρική παρουσίαση της εταιρίας Άβαξ, το περιθώριο μικτού κέρδους ανέβηκε σε 16,5% (από 3,2% στο 6μηνο 2023 και από -3,1% το 2022), ενώ το περιθώριο κέρδους ΕBIT διαμορφώθηκε σε 4,3% (μηδενικό πέρυσι και -14% το 2022). Στο πρώτο εξάμηνο του 2024 παρουσιάστηκε η πληρέστερη εικόνα της απορρόφησης της Άκτωρ από τον όμιλο Intrakat. Σε ότι αφορά τα μικτά περιθώρια κέρδους κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2024, αυτά διαμορφώθηκαν σε 10% φέτος έναντι 12% πέρυσι (εξαιτίας της επιρροής των έργων της Άκτωρ στη Ρουμανία, για τα οποία ωστόσο αναμένεται το αποτέλεσμα αιτήσεων αναθεώρησης κόστους). Τo περιθώριο κέρδους EBITDA στο σύνολο των δραστηριοτήτων του ομίλου διατηρήθηκε στο 6% (αντίστοιχο ποσοστό στο αντίστοιχο εξάμηνο του 2023 για την Intrakat), με τη διοίκηση της εταιρείας να εκτιμά ότι υπάρχουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό εκτιμά ότι θα διατηρήσει την πρόβλεψη για τζίρο της τάξης του 1,15 δισ. ευρώ στο τέλος του 2024 και κερδών EBITDA ύψους 60 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία διαθέτει ανεκτέλεστο έργων της τάξης των 4,5 δισ. ευρώ, έχοντας υπογράψει συμβάσεις 225 εκατ. ευρώ εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024 και αναμένοντας τη συμβασιοποίηση νέων έργων ύψους 750 εκατ. ευρώ. Τέλος, η ΜΕΤΚΑ του ομίλου Metlen, μετά τις πρόσφατες αποφάσεις δημιουργίας ξεχωριστής οντότητας, θεωρείται τυπικά «νεαρή» με ανεκτέλεστο έργων ύψους 1,2 δισ. ευρώ, ποσό που απέχει αρκετά από τα αντίστοιχα των τριών ανταγωνιστών της.

Η μελέτη που παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση που διοργάνωσαν το Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων - ΤΜΕΔΕ και το ΙΟΒΕ, καταγράφει τη μεγάλη ανάπτυξη που έχει σημειώσει ο κλάδος των κατασκευών, με αύξηση του αντικειμένου κατά 84% από το 2017 μέχρι σήμερα. Παράλληλα, υπογραμμίζει τις μεγάλες προσδοκίες για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου τα επόμενα χρόνια με ώθηση από τους υψηλούς εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Όπως εκτιμά το ΙΟΒΕ,τα έργα στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και οι πόροι του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 σε συνδυασμό με τις ιδιωτικές επενδύσεις (περιλαμβάνοντας τις επενδύσεις σε κατοικίες) θα κινητοποιήσουν κατά την περίοδο 2024 – 2026 συνολικά πόρους άνω των 52 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανόμενης και της τραπεζικής χρηματοδότησης. Έτσι οι επενδύσεις σε Κατασκευές –κυρίως στις υποδομές– εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν σημαντικά το μερίδιό τους στο ΑΕΠ την περίοδο 2024 - 2026. Το αποτύπωμα του κατασκευαστικού κλάδου Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, η αξία παραγωγής του κλάδου των Κατασκευών εκτιμάται ότι έφτασε το 2023 τα 12,8 δισ. ευρώ, επίπεδο υψηλότερο κατά 84% συγκριτικά με το 2017. Στον κλάδο απασχολούνταν συνολικά 197 χιλ. εργαζόμενοι το 2022, αριθμός που παρουσιάζει σχετική στασιμότητα, με τάση ελαφριάς ανόδου τα τελευταία χρόνια. Στις δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών απασχολούνταν 74 χιλ. άτομα το 2022, χωρίς αξιοσημείωτη μεταβολή από το 2017. Οι επενδύσεις σε κατασκευές αντιπροσώπευαν το 4,8% του ΑΕΠ το 2022, έναντι 14,7% το 2007, ενώ η απόκλιση για το 2022 σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27 υπερβαίνει τις 6 ποσοστιαίες μονάδες. Στα στοιχεία των επιμέρους βραχυπρόθεσμων δεικτών αποτυπώνεται η ισχυρή ανάκαμψη του τομέα τα τελευταία χρόνια, με αξιοσημείωτη άνοδο της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, αν και από πολύ χαμηλή βάση, αύξηση του κύκλου εργασιών και ενίσχυση των θετικών επιχειρηματικών προσδοκιών. Ωστόσο, αναδεικνύεται επίσης, η σημαντική αύξηση του κόστους κατασκευής και των τιμών των ακινήτων και η συγκρατημένη άνοδος της στεγαστικής πίστης, με παράλληλη αύξηση του σχετικού κόστους δανεισμού. Ιδιαίτερα ενισχυμένη την τελευταία διετία είναι και η αγορά κατασκευής δημόσιων έργων, με αύξηση τόσο του πλήθους των δημοπρασιών όσο και του συνολικού προϋπολογισμού των δημόσιων έργων και αποκλιμάκωση του μέσου ποσοστού εκπτώσεων. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των μεγαλύτερων εταιρειών του κλάδου ανήλθε το 2023 (στοιχεία μέχρι το εννεάμηνο του έτους) σε 15,35 δισ. ευρώ, σημαντικά αυξημένο κατά 63% έναντι του προηγούμενου έτους και περίπου τριπλάσιο συγκριτικά με τον μέσο όρο της περιόδου 2018-2020. Ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης Με βάση την ανάλυση των δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) εκτιμάται ότι σε έργα που έχουν άμεση σχέση με τις Κατασκευές θα κατευθυνθούν επιχορηγήσεις ύψους 9,9 δισ. ευρώ, κινητοποιώντας συνολικούς πόρους ύψους 12,8 δισ. ευρώ. Τα κατασκευαστικά έργα που στηρίζονται με επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) αφορούν κυρίως τους πυλώνες της Πράσινης Μετάβασης (6,3 δισ. ευρώ) και των Ιδιωτικών Επενδύσεων (2,7 δισ. ευρώ). Μαζί με τους πόρους από τα δάνεια του ΤΑΑ (και τους κινητοποιούμενους από τα δάνεια πόρους χρηματοδότησης) εκτιμάται ότι για έργα με άμεση σχέση με τις Κατασκευές θα κινητοποιηθούν την περίοδο 2022-2026 συνολικά 23,9 δισ. ευρώ (12,8 δισ. ευρώ από τις επιχορηγήσεις και 11,1 δισ. ευρώ από τα δάνεια). Συνεπώς, οι επενδύσεις σε Κατασκευές εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν σημαντικά το μερίδιό τους στο ΑΕΠ την περίοδο 2023-2026. Μεσοπρόθεσμα εκτιμώνται επιπρόσθετες επενδύσεις σε υποδομές και κατοικίες ετησίως ύψους έως 3,0% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο (συγκριτικά με το 2022) –με το ποσοστό των επενδύσεων σε κατασκευαστικά έργα να φτάνει μέχρι το 8,6% του ΑΕΠ το 2025 από 4,8% το 2022. Εκτιμάται επίσης ότι η αξία παραγωγής των κατασκευαστικών έργων υποδομών και κατοικιών θα ακολουθήσει ισχυρή ανοδική πορεία την περίοδο 2024-2026, ξεπερνώντας τα 18 δισ. ευρώ το 2025, από 10,3 δισ. ευρώ το 2022. Εκτίμηση αναγκών χρηματοδότησης Η χρηματοδότηση του κλάδου των Κατασκευών από τα εγχώρια Νομισματικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα δεν σημείωσε σημαντική μεταβολή τα έτη 2020 και 2021, καθώς τα νέα δάνεια ανήλθαν σε 273 και 289 εκατ. ευρώ αντιστοίχως. Μεγάλη αύξηση σημειώθηκε το 2022, όταν τα νέα δάνεια ανήλθαν σε 602 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το 2023, παρά την περαιτέρω άνοδο της κατασκευαστικής δραστηριότητας, η χρηματοδότηση των Κατασκευών υποχώρησε στα 280 εκατ. ευρώ. Η σημαντική άνοδος του κόστους δανεισμού το 2023 ήταν ένας από τους παράγοντες που ενδεχομένως επηρέασαν τις ροές χρηματοδότησης. Την περίοδο 2020-2023, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου έλαβαν κατά μέσο όρο το 72% των νέων δανείων και οι μεγάλες το υπόλοιπο 28%. Όπως τονίζεται στη μελέτη του ΙΟΒΕ, η ανάπτυξη των δημόσιων και ιδιωτικών κατασκευαστικών έργων, η συμμετοχή σε δημόσια έργα και ο εκσυγχρονισμός του παραγωγικού δυναμικού του κλάδου θα απαιτήσουν αυξημένους πόρους χρηματοδότησης από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τόσο σε κεφάλαια κίνησης όσο και σε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα δανειακά κεφάλαια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός των επιχειρήσεων του τομέα την περίοδο 2023-2026 θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 972 εκατ. έως 1,77 δισ. ευρώ. Το αρχείο της έρευνας: https://iobe.gr/docs/research/RES_05_F_27032024_REP.pdf και ΙΟΒΕ Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές των Κατασκευών RES_05_F_27032024_REP.pdf Το αρχείο της παρουσίασης: https://iobe.gr/docs/research/RES_05_F_27032024_PRE.pdf

Η μείωση των δαπανών για εμπορικά ακίνητα που ξεκίνησε την περασμένη άνοιξη είναι πιθανόν να συνεχιστεί έως το 2021, σύμφωνα με έκθεση για τις προοπτικές του κατασκευαστικού κλάδου από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής. Μεταξύ όλων των κατηγοριών των εμπορικών ακινήτων (γραφεία, εμπορικά καταστήματα και ξενοδοχεία) εκτός των κατοικιών αναμένεται να είναι πιο μεγάλο το «πλήγμα» με τις δαπάνες να μειώνονται σχεδόν κατά 12% το 2020 και 8% το 2021. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ινστιτούτου, καλύτερα φαίνεται να είναι τα πράγματα για τον τομέα των βιομηχανικών ακινήτων (αποθήκες, logistics) όπου προβλέπεται να καταγράψει μείωση δαπανών 5% για εφέτος και 3% για το επόμενο έτος. Παράλληλα, μια άλλη κατηγορία ακινήτων, τα «θεσμικά» που περιλαμβάνουν κτίρια υγειονομικής περίθαλψης και εκπαίδευσης αναμένεται να παρουσιάσουν πιο συγκρατημένες μειώσεις δαπανών εφέτος σχεδόν 5% και μόλις 2% το 2021. Αιτία για τα παραπάνω, όπως αναφέρει η έκθεση, είναι φυσικά η πανδημία του Covid-19 που καθιστά δύσκολες τις προβλέψεις στον κλάδο των κατασκευών όπου εκτιμάται ότι τα έργα μπορεί να προχωρήσουν αλλά με μεγαλύτερη διάρκεια μέχρι την ολοκλήρωσή τους. Ο «αγώνας» του retail Ένας από τους κλάδους του real estate που αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα ακόμη και πριν την «έλευση» του κορονοϊού είναι το λιανικό εμπόριο όπου τα φυσικά καταστήματα είχαν πληγεί ιδιαίτερα από την αύξηση των ηλεκτρονικών αγορών τα τελευταία χρόνια. «Οι δαπάνες στο retail αναμένεται να συνεχίσουν να είναι αδύναμες παίρνοντας την σκυτάλη από το 2019» αναφέρει η πρόβλεψη του Ινστιτούτου παρουσιάζοντας μείωση 8% το 2020 και 7% το 2021. Ανταγωνισμός και Airbnb πλήττουν την φιλοξενία Ενας άλλος κλάδος του real estate που δέχεται ισχυρά «χτυπήματα» είναι αυτός της φιλοξενίας. Ο περιορισμός των προσωπικών αλλά και επαγγελματικών ταξιδιών καθώς και η σχεδόν μηδενική δραστηριότητα εμπορικών εκθέσεων αποτελεί ένα ακόμη «βαρίδι» στην ήδη επιβαρημένη κατάσταση των ξενοδοχείων. Όπως λέει η έκθεση, «την ώρα που ο ανταγωνισμός από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει ήδη περιορίσει την ανάγκη για αναπτύξεις νέων ξενοδοχείων η πανδημία ήρθε να επιβαρύνει κι άλλο την κατάσταση αυτή». Η κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων αναμένεται να είναι η πιο αδύναμη σε όλους τους τομείς των εμπορικών ακινήτων (πλην κατοικιών) με πτώση άνω του 20% για εφέτος και σχεδόν 17% για το 2021. Αλλαγές στους γραφειακούς χώρους Εξαιτίας της πανδημίας και υγιείς τομείς όπως τα γραφεία θα καταγράψουν μείωση δαπανών, σύμφωνα με το Ινστιτούτο. Η τηλεργασία απ’ ότι φαίνεται ήρθε για να… μείνει καθώς αποτελεί ελκυστική επιλογή, όπως δείχνουν οι έρευνες, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες. Τα δεδομένα αυτά αλλάζουν και τις νέες αναπτύξεις οι οποίες είναι πιο τεχνολογικά προηγμένες αλλά και με μικρότερους χώρους εξαιτίας της μείωσης του προσωπικού που θα εργάζεται στα γραφεία μιας εταιρείας. Η πρόβλεψη για τις δαπάνες του κλάδου των γραφείων είναι η μείωση κατά 11% εφέτος και 8% για το 2021. Κερδισμένη η υγειονομική περίθαλψη Η έκθεση του Ινστιτούτου, τέλος, αναφέρει ότι ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης είναι ίσως ένας από τους λίγους που θα αποφύγουν την ύφεση. Η πανδημία του κορονοϊού «υπογράμμισε» την έλλειψη ακινήτων υγειονομικού χαρακτήρα και ως εκ τούτου οι δαπάνες για νέες αναπτύξεις θα αυξηθούν πάνω από 2% για το 2020 και άλλα 3% για το επόμενο έτος.

Έναν κλάδο στα πρόθυρα θεμελιωδών αλλαγών αναδεικνύει η παγκόσμια έρευνα “KPMG 2021 Global Construction Survey” για τον κατασκευαστικό κλάδο με τίτλο “No turning back, An industry ready to transcend”. Όπως προκύπτει από την έρευνα, μετά από μια χρονιά ανατροπών, οι εταιρείες μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών ελπίζουν να μειώσουν σημαντικά τις αποτυχίες έργων, μετατρέποντας τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τους κινδύνους του χαρτοφυλακίου τους. «Έχοντας εξέλθει από την πανδημία σχετικά αλώβητοι, κυριαρχεί η αίσθηση ότι οι εργολάβοι ίσως επιτέλους αρχίσουν να γυρνάνε την πλάτη τους σε έργα που ενέχουν μη διαχειρίσιμους κινδύνους που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο ολόκληρη την επιχείρησή τους», αναφέρει ο Geno Armstrong, Global Sector Leader, Engineering & Construction, KPMG. «Αρχίζουμε να βλέπουμε τους εργολάβους να μεταβιβάζουν τους κινδύνους, ταυτόχρονα με ένα ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο συνεργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες επιπτώσεις στο κόστος και το χρονοδιάγραμμα». Η παρούσα 13η έκδοση της παγκόσμιας έρευνας για τον Κατασκευαστικό Κλάδο παρουσιάζει μια αισιόδοξη προοπτική, με τα δύο τρίτα το ιδιοκτητών έργων να προβλέπουν επέκταση των επενδυτικών προγραμμάτων τους και τους μισούς από τους ερωτηθέντες να είναι «πολύ» ή «κάπως» αισιόδοξοι για τον μελλοντικό προσανατολισμό της αγοράς των κατασκευαστικών έργων. Κίνδυνος το αυξημένο κόστος Σχολιάζοντας την έρευνα, η Σοφία Γρηγοριάδου, Managing Partner, Παπακωστόπουλος – Γρηγοριάδου και Συνεργάτες Δικηγορική εταιρεία (CPA Law), ανεξάρτητο μέλος του διεθνούς δικτύου νομικών και φορολογικών υπηρεσιών της KPMG «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο κατασκευαστικός κλάδος το επόμενο διάστημα, έχοντας ήδη διαχειριστεί τις συνέπειες της πανδημίας, θα είναι το αυξημένο κόστος. Η βέλτιστη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, η χρήση καινοτόμων υλικών με σκοπό τη βιωσιμότητα των επενδύσεων αλλά και η προσέλκυση αξιόλογου εργατικού δυναμικού φαίνονται να είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα των εταιρειών. Ο κίνδυνος αυτός θα εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου.» Επιπλέον, ο Αλέξανδρος Βελδέκης, Γενικός Διευθυντής, Ελεγκτικές Υπηρεσίες, KPMG στην Ελλάδα δήλωσε σχετικά «Αισιόδοξο φαίνεται το μέλλον της αγοράς κατασκευαστικών έργων. Η αισιοδοξία αυτή πηγάζει αφενός από την επιτυχή ανάληψη έργων από τις κατασκευαστικές εταιρίες λόγω της καλύτερης διαχείρισης των επιχειρηματικών τους κινδύνων και των κινδύνων έργων τους και αφετέρου από την ενίσχυση της αποδοτικότητας των έργων τους ως αποτέλεσμα των επενδύσεων για νέες τεχνολογίες και ψηφιακά εργαλεία. Την ίδια στιγμή, φαίνεται πως ο κλάδος των κατασκευών αρχίζει να ελκύει σταδιακά το ικανότερο εργατικό δυναμικό της αγοράς όσο οι κατασκευαστικές εταιρίες διευρύνουν την ποικιλομορφία, ως προς την εσωτερική τους δομή και την εφοδιαστική τους αλυσίδα, και αρχίζουν να καλλιεργούν ένα κλίμα ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων τους.» Μια κοινή θεώρηση του κινδύνου Η διαχείριση κινδύνων βρίσκεται στον πυρήνα της προσπάθειας βελτίωσης της οργανωτικής ανθεκτικότητας. Σε ποσοστό 60%, οι ερωτηθέντες αναφέρουν ότι θέλουν να αποκτήσουν μια πιο συνολική εικόνα των κινδύνων, αυξάνοντας την ενοποίηση και την ορατότητα μεταξύ της διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων, κινδύνων χαρτοφυλακίου και κινδύνων έργου. Τα δύο τρίτα προγραμματίζουν ένα μέτριο ή υψηλό επίπεδο επενδύσεων στη διαχείριση κινδύνων. Σύμφωνα με τον Armstrong, η αποτυχία ενός έργου μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και για το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο «Έχοντας μια συνολική, σαφή εικόνα σε πραγματικό χρόνο για όλες τις περιοχές, επιχειρηματικές μονάδες και έργα, οι επιχειρήσεις μπορούν να στοχεύσουν, να εκτιμήσουν και να προσαρμόσουν το επίπεδο της διάθεσης ανάληψης κινδύνων χαρτοφυλακίου και να πάρουν καλύτερες αποφάσεις σχετικά με την ανάληψη νέων έργων» . Πιο τολμηρές και συνεκτικές επενδύσεις στην τεχνολογία Έχοντας σημειώσει αλματώδη πρόοδο στην απομακρυσμένη εργασία και την ψηφιακή συνεργασία, σε ποσοστό 43% οι ερωτηθέντες σχεδιάζουν να αξιοποιήσουν αυτό το γεγονός μέσω σημαντικών επενδύσεων σε τεχνολογίες για να ενισχύσουν την απόδοση των επενδυτικών προγραμμάτων τους. Η «υιοθέτηση τεχνολογίας» επίσης κατατάχθηκε ως ο δεύτερος πιο σημαντικός παράγοντας για την ικανότητα των εταιρειών μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών να διαχειριστούν ανατρεπτικά γεγονότα. Ωστόσο, αντιμέτωπες με ένα εύρος γεωγραφιών, κατακερματισμένες εφοδιαστικές αλυσίδες και μια συνεχή ροή νέων λογισμικών, οι εταιρείες ίσως δυσκολευτούν να ενσωματώσουν αποτελεσματικά τη διαχείριση κινδύνων και τη διαχείριση έργων. Μόλις 16% των στελεχών που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι οι επιχειρήσεις έχουν ενσωματώσει πλήρως τα συστήματα και τα εργαλεία. Ο Armstrong θεωρεί ότι ο κλάδος θα έπρεπε να δείχνει μεγαλύτερη διάθεση συνεργασίας όσον αφορά τη χρήση των τεχνολογιών, για κοινά οφέλη «Εάν οι ιδιοκτήτες έργων επενδύσουν σε ρηξικέλευθες καινοτομίες με τρόπο που θα είναι προς όφελος κάθε εργολάβου με τον οποίο συνεργάζονται, τότε θα αρχίζουμε να βλέπουμε τις ευθύνες να μοιράζονται μεταξύ των δύο μερών, με στόχο την αποδοτικότητα, την ασφάλεια και την ποιότητα. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να καταστήσουν τα έργα πιο ανθεκτικά και λιγότερο ευάλωτα σε καθυστερήσεις, υπερβάσεις κόστους και ατυχήματα». Αργή αλλά σταθερή πρόοδος στην ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη Οι προσπάθειες του παγκόσμιου κατασκευαστικού κλάδου για την υιοθέτηση μεγαλύτερης ποικιλομορφίας, ισότητας και ένταξης φαίνεται να βρίσκονται ακόμα στα αρχικά τους στάδια – αν και οι ιδιοκτήτες έχουν σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο από τους εργολάβους. Μόλις 46% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η επιχείρησή τους διαθέτει επίσημο πρόγραμμα για τη δημιουργία ομάδων με ποικιλομορφία και χωρίς αποκλεισμούς, ενώ μόνο 26% διαθέτουν επίσημο πρόγραμμα ποικιλομορφίας για τους προμηθευτές τους. Σε όλο και περισσότερους τομείς, οι ιδιοκτήτες των έργων απαιτούν μεγαλύτερη ποικιλομορφία τόσο στους άμεσους εργολάβους τους όσο και στην ευρύτερη εφοδιαστική αλυσίδα. Δεν πρόκειται όμως μόνο για ζήτημα συμμόρφωσης, όπως εξηγεί ο Armstrong: «Μια κουλτούρα ποικιλομορφίας και ένταξης εμπλουτίζει τις οργανωτικές δυνατότητες και προσελκύει ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, με τους πιο περιζήτητους υποψήφιους να αποζητούν τη δυνατότητα μιας ικανοποιητικής καριέρας σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, χωρίς εμπόδια και ταβάνια στη σταδιοδρομία τους. Ο κλάδος έχει ανάγκη νέα ταλέντα και νέους τρόπους αντιμετώπισης των μακροχρόνιων προκλήσεων. Μια εταιρεία με ποικιλομορφία είναι επίσης πιο πιθανόν να είναι πιο καινοτόμα και προσαρμοστική».

Τις έντονες ανησυχίες που βιώνει το τελευταίο διάστημα ο κατασκευαστικός κλάδος διεθνώς έρχεται να επιβεβαιώσει ο φορέας των βρετανικών χαλυβουργείων «UK Steel» με προειδοποίησή του πως το μέλλον του κλάδου προμηνύεται δύσκολο. Τόσο οι εγχώριοι όσο και οι διεθνείς κατασκευαστικοί όμιλοι εκτίθενται στην μεταβλητότητα των τιμών των πρώτων υλών και άλλων υλικών που προμηθεύονται ενώ αν και ορισμένες τιμές είναι προκαθορισμένες όπως στο τσιμέντο ή το ηλεκτρικό ρεύμα οι ανατιμήσεις και η έλλειψη υλικών λόγω των δυσκολιών που έχει φέρει η πανδημία οδηγούν τις εταιρίες στην ενεργοποίηση των «Plan B». Ήδη από το καλοκαίρι οι εργοληπτικές οργανώσεις της Ελλάδας (ΣΤΕΑΤ, ΣΑΤΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΠΕΔΜΕΔΕ και ΠΕΔΜΗΕΔΕ) είχαν στείλει σχετική επιστολή στον αρμόδιο Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών γνωστοποιώντας το πρόβλημα της σημαντικής ανόδου στις τιμές των α’ υλών όπως το τσιμέντο, το πλαστικό (PVC), το αλουμίνιο, το πετρέλαιο και τα παράγωγά του τα οποία είναι αναγκαία για την υλοποίηση δημοσίων έργων. Στους κινδύνους αυτούς αναφέρεται και ο όμιλος ΑΒΑΞ στην οικονομική του έκθεση τονίζοντας ότι «η εταιρεία παρακολουθεί κεντρικά τις προμήθειες υλικών για τις ανάγκες των εταιρειών που ελέγχει, προκειμένου να επιτύχει οικονομίες κλίμακος και να «κλειδώσει» την τιμή προμήθειας μέσω προ‐αγοράς μεγάλων ποσοτήτων. Το τελευταίο διάστημα παρατηρούνται συνεχείς αυξήσεις στις τιμές πολλών πρώτων υλών και έτοιμων υλικών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή, οδηγούμενες κυρίως από την άνοδο της διεθνούς ζήτησης». Αλμα στις τιμές Η UK Steel η ένωση που εκπροσωπεί τα χαλυβουργεία του Ηνωμένου Βασιλείου προειδοποίησε ότι λόγω της εκτόξευσης των τιμών χονδρικής στην ενέργεια μπορεί να υπάρξει δαπανηρή αναστολή λειτουργίας των εργοστασίων στη Βρετανία και με τη σειρά του να οδηγήσει σε αύξηση των εκπομπών ρύπων και σε χάος στον νευραλγικό τομέα εφοδιαστικής αλυσίδες. Η έλλειψη φυσικού αερίου στην Ευρώπη οδήγησε σε άλμα τις τιμές για ηλεκτρικό ρεύμα και αέριο, προκαλώντας απότομες αυξήσεις στις τιμές που καταβάλλουν οι πολίτες για να ζεστάνουν τα σπίτια τους ή τα μεγάλα χυτήρια χάλυβα. «Αυτές οι ασυνήθιστες τιμές ηλεκτρισμού οδηγούν σε μικρότερα ή εξαφανισμένα κέρδη και άρα σε μικρότερες επανεπενδύσεις», ανέφερε η UK Steel σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters. «Με τον χειμώνα να πλησιάζει, η ζήτηση για αέριο και ηλεκτρική ενέργεια θα αυξηθεί, και οι τιμές μπορεί να αυξηθούν, το οποίο θα καταστήσει αδύνατη την προσοδοφόρα παραγωγή χάλυβα» υπογραμμίζει μεταξύ άλλων. Η ένωση αναφέρει επίσης ότι ορισμένες μονάδες ίσως αναγκαστούν να «παγώσουν» την παραγωγική τους διαδικασία για μεγαλύτερο διάστημα «με επιπτώσεις όχι μόνο για μεμονωμένες εταιρίες αλλά και για την τροφοδοσία βρετανικού χάλυβα προς τη βρετανική οικονομία και τις θέσεις εργασίας». Οι ξαφνικές αναστολές λειτουργίας μπορεί να επηρεάσουν τον εξοπλισμό, να αυξήσουν το κόστος και εν τέλει να οδηγήσουν σε «φτωχότερες περιβαλλοντικές επιδόσεις με υψηλότερες εκπομπές», ανέφερε.

Η πτώση αποδίδεται κυρίως στην αύξηση των πρώτων υλών και στην δυσκολία στα δίκτυα διανομής καθώς και στη μειωμένη ζήτηση. Η εισβολή στην Ουκρανία επιδείνωσε σαφώς τις συνθήκες στον κατασκευαστικό κλάδο. Η κατασκευαστική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 2,5% στη ζώνη του ευρώ και κατά 2,0% στην ΕΕ το 2022 ενώ η πτώση αναμένεται να συνεχιστεί και το 2023. Μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι μεγαλύτερες μηνιαίες μειώσεις κατασκευαστική δραστηριότητα καταγράφηκαν στη Γερμανία (-8,0%), στην Αυστρία (-7,6%) και στην Πολωνία (-3,8%). Οι υψηλότερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στη Σλοβενία (+10,6%), τη Σλοβακία (+9,5%) και τη Σουηδία (+4,3%). Φρένο στα έργα υποδομών αλλά και στις κατασκευές κτιρίων Στη ζώνη του ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022, σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2021, τα έργα πολιτικού μηχανικού μειώθηκαν κατά 1,5% και οι κατασκευές κτιρίων κατά 1,3%. Μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι μεγαλύτερες ετήσιες μειώσεις στην παραγωγή στις κατασκευές παρατηρήθηκαν στη Γερμανία (-8,2%), στην Ισπανία (-6,3%) και στην Αυστρία (-6,0%). Οι υψηλότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη Σλοβενία (+74,5%), στη Ρουμανία (+18,4%) και στην Ολλανδία (+4,9%). Στο ίδιο μήκος κύματος και η κατασκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα η οποία αυξήθηκε κατά 3% το 1ο τρίμηνο του 2022 και κατά 14.8% το 2ο τρίμηνο για να ακολουθήσει μεγάλη βουτιά -0.6% στο 3ο τρίμηνο του 2022. Η αύξηση του κόστους των οικοδομικών υλικών και η έλλειψη εργατικού δυναμικού έχει σαν αποτέλεσμα πολλά έργα είτε να ακυρώνονται είτε να αναβάλλονται για αργότερα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ακύρωση του διαγωνισμού του ΙΣΝ για την κατασκευή των τριών νέων νοσοκομείων σε Κομοτηνή Θεσσαλονίκη και Σπάρτη καθώς όλες οι προσφορές που υποβλήθηκαν ήταν πολύ υψηλότερες του οικονομικού αντικειμένου της δωρεάς.

Με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον εξελίσσεται η ζύμωση στον κατασκευαστικό κλάδο με τελευταία κίνηση την ίδρυση 2 εταιρειών από την Μυτιληναίος αποκλειστικά για τον χώρο των υποδομών. Τα τελευταία δύο χρόνια οι πέντε μεγάλοι όμιλοι έχουν προχωρήσει σε πολλές κινήσεις προκειμένου να πάρουν την καλύτερη θέση για την πίτα των 15 δισ. ευρώ των εγχώριων έργων. Οι ζυμώσεις αυτές καταδεικνύουν προφανώς την άνοδο του κλάδου, το ενδιαφέρον που υπάρχει για επενδύσεις και τις προσδοκίες που δημιουργούνται. Ο leader Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Ξεκινώντας από τον leader της αγοράς, τον Όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, θα δούμε πως ενισχύει το στελεχιακό του προφίλ με τις προσθήκες των Πέτρου Σουρέτη και Χρήστου Παναγιωτόπουλου. Είναι γεγονός πως η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ βρίσκεται πλέον σε άλλο επίπεδο σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Ουσιαστικά αναδιαρθρώνεται και εξελίσσεται καθώς το ανεκτέλεστο της θα αγγίξει σύντομα τα 5 δισ. ευρώ, πράγμα που σημαίνει πως η διεύρυνση της διοίκησης είναι αναγκαία. Παράλληλα φαίνεται πως είναι κοντά στο κλείσιμο του deal με τη First Sentier για την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ σε ποσό που λέγεται πως φτάνει τα 2,5 δισ. ευρώ. Αυτή η κίνηση θα δημιουργήσει το απαραίτητο περιβάλλον στις επενδύσεις που θέλει να κάνει ο Όμιλος στα μεγάλα έργα τα οποία πρόκειται να αναλάβει ή θα τρέξει σύντομα όπως η Εγνατία Οδός, το Καζίνο στο Ελληνικού, τα διάφορα έργα ΣΔΙΤ που συμμετέχει, την διεκδίκηση του ΒΟΑΚ και φυσικά την επόμενη μέρα της Αττικής Οδού. Η ανανεωμένη ΕΛΛΑΚΤΩΡ Ο Όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ προχώρησε σε πολύ δυναμικές κινήσεις. Αρχικά ξεκαθάρισε το μετοχικό του τοπίο, έκανε αναδιάταξη στα κορυφαία στελέχη και δείχνει να έχει βρει ξανά τον δρόμο για την κορυφή. Κομβικό σημείο υπήρξε η συμφωνία με την Motor Oil καθώς από τη μια η εταιρεία εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο της Ελλάκτωρ και από την άλλη δίνοντας τον κλάδο των ΑΠΕ, μπόρεσε να εξυγιάνει το χρηματοπιστωτικό της προφίλ. Αυτό σημαίνει πως η επόμενη ημέρα την βρίσκει πανέτοιμη στην διεκδίκηση των μεγάλων έργων στα οποία είναι παρούσα μέσω των θυγατρικών της ΑΚΤΩΡ και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις. Παράλληλα το ανεκτέλεστο της έχει πάρει και πάλι την ανηφόρα και το 2023 εκτιμάται ότι θα ανέβει ακόμα περισσότερο. Οι κινήσεις της ΑΒΑΞ Η ABAΞ προχώρησε επίσης σε διορθωτικές κινήσεις για την ενίσχυση του κατασκευαστικού της προφίλ. Αρχικά προχώρησε στην πώληση των γραφείων του Ομίλου, μετά στην πώληση της Volterra και στη συνέχεια στην πώληση της συμμετοχής της στην παραχώρησης της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου μαζεύοντας κεφάλαια 90 εκατ. ευρώ. Παράλληλα δημιουργεί θυγατρική στην οποία θα περάσουν οι συμμετοχές από έργα παραχωρήσεων. Ολοκλήρωση αυτή της Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου και ετοιμάζεται και η συμμετοχή της στην Ολυμπία Οδό. Μέσα στο 2022 η εταιρεία υπέγραψε συμβάσεις άνω του μισου δισ. ευρώ και συμμετέχει στους περισσότερους μεγάλους διαγωνισμούς δημοσίων έργων, ΣΔΙΤ και Παραχωρήσεων. Αναμένει επίσης την υπογραφή συμβάσεων άνω των 445 εκατ. ευρώ. Το ανεκτέλεστο της ΑΒΑΞ ανήλθε σε 1,7 δισ. ευρώ στο πρώτο εννιάμηνο. Ο μετασχηματισμός της ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Σε σημαντικές αλλαγές προχώρησε όμως και η Μυτιληναίος. Η μεγάλη ελληνική εταιρεία με παρουσία σε 30 χώρες, προχώρησε σε εταιρικό μετασχηματισμό, ακολουθώντας ουσιαστικά τις τάσεις που επικρατούν στις κατασκευές. Ξεχωρίζοντας τον τομέα των κατασκευών, ίδρυσε δύο θυγατρικές, την ΜΕΤΚΑ (που αναβιώνει) και την Μ Παραχωρήσεις που παίρνουν προίκα από την μητρική, έργα ύψους 1,5 δισ. ευρώ και χρηματοδότηση ύψους 1 δισ. ευρώ. Η Μυτιληναίος επιθυμεί να ενισχύσει τη θέση της στον κατασκευαστικό κλάδο έχοντας μια δομή που είναι πιο ξεκάθαρη. Οι δύο νέες εταιρείες θα έχουν ξεκάθαρους ρόλους και η ΜΕΤΚΑ θα επιχειρεί σε δημόσια και ιδιωτικά έργα και η Μ Παραχωρήσεις σε έργα-ΣΔΙΤ και Παραχωρήσεις. Εννοείται ότι οι δύο νέες οντότητες θα λάβουν από την Μυτιληναίος και τις συμμετοχές που υπάρχουν στους μεγάλους διαγωνισμούς για έργα υποδομής και έργα-ΣΔΙΤ. Το νέο προφίλ της ΙΝΤΡΑΚΑΤ Στον Όμιλο ΙΝΤΡΑΚΑΤ είχαμε κυριολεκτικά μια νέα ημέρα. Η μεταβίβαση των μετοχών στην τριάδα Μπάκου-Καϋμενάκη-Εξάρχου δημιούργησε νέες προσδοκίες για το μέλλον. Η νέα διοίκηση της ΙΝΤΡΑΚΑΤ πήρε ως προίκα ένα ανεκτέλεστο άνω του 1 δισ. ευρώ και προχώρησε και σε περαιτέρω κινήσεις. Η σημαντικότερη είναι η αύξηση κεφαλαίου κατά 100 εκατ. ευρώ που μπορεί να της δώσει την απαραίτητη ρευστότητα για να κινηθεί με ευχέρια στην χρηματοδότηση έργων και την κάλυψη τρεχουσών αναγκών. Δεν αποκλείστηκε άλλωστε και μελλοντική ενίσχυση του Ομίλου. Είναι φανερό πως η ΙΝΤΡΑΚΑΤ θέλει να αυξήσει το μερίδιο της στην πίτα των κατασκευών έχοντας ένα νέο προφίλ. Δεν είναι τυχαίο πως ανακοινώθηκε η κάθοδος της στον διαγωνισμό για την νέα περίοδο παραχώρησης της Αττικής Οδού που αποτελεί το “άγιο δισκοπότηρο” στο κατασκευαστικό γίγνεσθαι. Οι 5 μεγάλοι Όμιλοι αναδιατάσσονται καθώς πυκνώνουν τα νέα έργα και έρχονται και άλλα με συχνότητες που απαιτούν αυξημένες δυνατότητες και ευελιξία. Μέσα στο 2023 το ανεκτέλεστο των πέντε μεγάλων της αγοράς εκτιμάται ότι θα αυξηθεί γεωμετρικά (με αστερίσκο τυχόν απρόοπτα κυρίως στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον). Οι προκλήσεις που θα έχουν να αντιμετωπίσουν πέρα από τον ανταγωνισμό μεταξύ τους, είναι και η έλλειψη προσωπικού σε όλα τα επίπεδα που σήμερα προβάλλει ως ο Νο1 ανασχετικός παράγοντας. Επίσης η χρηματοδότηση των έργων λόγω της πληθώρας ΣΔΙΤ που απαιτεί μεγάλες ταμειακές ροές, οι τιμές στα υλικά αλλά και η δυνατότητα ικανοποιητικών απορροφήσεων στα μεγάλα έργα υποδομής για την εγκαιρη ολοκλήρωση τους.

O κατασκευαστικός τομέας προβλέπει την έναρξη ενός «υπερκύκλου» ανάπτυξης που θα πυροδοτήσει τεράστια ζήτηση για οικοδομικά υλικά καθώς οι κυβερνήσεις σ’ ολόκληρο τον κόσμο ρίχνουν τεράστια ποσά σε έργα υποδομής στην εποχή μετά την πανδημία. Έπειτα από την ιστορικών διαστάσεων κατάρρευση της κατασκευαστικής δραστηριότητας το 2020 εν μέσω των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν για να συγκρατήσουν την εξάπλωση του κορονοϊού, η βιομηχανία κατασκευών προβλέπεται να ανακάμψει κατά 5,2% φέτος, με την παραγωγή να ξεπερνά τα επίπεδα του 2019 κατά 2,5%. Η συνολική παραγωγή της βιομηχανίας κατασκευών έχασε περίπου 1,1 τρις δολάρια από την εκτιμώμενη ανάπτυξή της την περίοδο 2020-2021, με την αξία της να ανέρχεται στα 10,2 τρις δολάρια. Όμως, τα φιλόδοξα προγράμματα στήριξης που έχουν εξαγγείλει οι μεγάλες οικονομίες της Δύσης και τα οποία εκτός των άλλων εστιάζουν σε μεγάλες επενδύσεις σε έργα υποδομών, δημιουργούν αισιοδοξία για σημαντική ανάπτυξη του κλάδου τα επόμενα χρόνια. Εκρηξη ζήτησης για τσιμέντο Ο Γιαν Γένις, CEO της Holcim, προβλέπει ότι η έκρηξη της παγκόσμιας δραστηριότητας κατασκευών θα συνεχιστεί για χρόνια καθώς τα ανεπτυγμένα έθνη επιταχύνουν τις δαπάνες στον εκσυγχρονισμό των υποδομών τους. «Τα μέτρα στήριξης θα αρχίζουν αργά και θα διαρκέσουν τα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια,» δήλωσε στους Financial Times. «Πιστεύω ότι βρισκόμασττε σε έναν υπερκύκλο για τις κατασκευές και τα οικοδομικά υλικά,» υποστήριξε ο Φερνάντο Γκονζάλες, της μεξικανικής Cemex, τονίζοντας ότι τα μέτρα τόνωσης θα αυξήσουν τη ζήτηση τσιμέντου στις αναδυόμενες αγορές. Τα σχέδια τόνωσης που προβλέπεται να ωθήσουν τη ζήτηση για τσιμέντο είναι το πακέτο υποδομών του 1 τρις δολαρίων του προέδρου Μπάιντεν, ενώ οι Βρυξέλλες επίσης άρχισαν να εγκρίνουν εθνικά σχέδια στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε., ύψους 800 δις ευρώ, και στη Βρετανία, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον παρουσίασε σχέδια για δαπάνες 600 δις στερλινών την επόμενη πενταετία σε έργα υποδομών. Στελέχη της Cemex προβλέπουν 20-30% αύξηση της ζήτησης τσιμέντου αν περάσει τελικά το πακέτο Μπάιντεν. Ωστόσο, αναλυτές σπεύδουν να ρίξουν τους τόνους του ενθουσιασμού υποστηρίζοντας ότι τα επόμενα χρόνια δεν πρόκειται να φτάσουν τα επίπεδα του υπερκύκλου της δεκαετίας του 2000, ο οποίος τροφοδοτήθηκε από την πρωτοφανή ανάπτυξη της Κίνας. Στελέχη της βιομηχανίας κατασκευών επίσης φοβούνται ότι οι υψηλότερες τιμές θα εξασθενήσουν τον αντίκτυπο των κρατικών πακέτων δαπανών. Οι τιμές οικοδομικών υλικών έχουν ήδη αυξηθεί καθώς οι οικονομίες επανεκκινούν. Οι τιμές τσιμέντου αυξήθηκαν σημαντικά τους τελευταίους μήνες ενισχύοντας τους φόβους για πληθωριστικές πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία. Η έξαρση της ζήτησης έχει επίσης οδηγήσει σε ελλείψεις ξυλείας και άλλων σχετικών υλικών, με προϊόντα όπως μονωτικές σανίδες που πουλάει η Holcim να έχουν εξαντληθεί για το υπόλοιπο του έτους Όπως είναι φυσικό, οι εταιρείες του κλάδου ανακοινώνουν ρεκόρ κερδών στο πρώτο εξάμηνο του 2021 και προβλέπουν συνέχιση αυτής της τάσης για το υπόλοιπο του έτους. Ο φόβος της πανδημίας παραμένει Φυσικά δεν είναι όλα ρόδινα για τη βιομηχανία κατασκευών καθώς η ανησυχία για την ραγδαία εξάπλωση των νέων στελεχών του κορονοϊού και τα προβλήματα στην προμήθεια εμβολίων σε αναπτυσσόμενες χώρες, σκιάζουν τις αισιόδοξες εκτιμήσεις για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Ολες οι υποθέσεις για τις προοπτικές της αγοράς βασίζονται στην υπόθεση ότι οι κυβερνήσεις δεν πρόκειται να επιβάλλουν ξανά αυστηρά lockdown και ότι τα κατασκευαστικά έργα θα προχωρήσουν κανονικά χωρίς προβλήματα. Η GlobalData εκτιμά ότι η παγκόσμια παραγωγή κατασκευών συρρικνώθηκε κατά 2,5% το 2020 και εξαιρουμένης της Κίνας η συρρίκνωση έφτασε στο 5,1%. Η παγκόσμια αγορά κατασκευών αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 3-4% μέχρι το 2022 με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας-Ειρηνικού να κατέχουν περισσότερο από το 55% της παραγωγής. Επικεφαλής αυτής της τάσης εκτιμάται ότι θα τεθούν αναδυόμενες αγορές όπως η Ινδία, η Κίνα, το Βιετνάμ, η Αυστραλία και η Ινδονησία. Η βιομηχανία κατασκευών της Αφρικής εκτιμάται στα 260-300 δις δολάρια φέτος, από 210 δις πέρυσι. Αναλυτικότερα, οι αγορές των ΗΠΑ, Κίνας και Ινδίας αναμένεται να έχουν μερίδιο 50% της παγκόσμιας αγοράς τα επόμενα 15 χρόνια. Mέγεθος αγοράς (σε τρις δολάρια ΗΠΑ) Βόρεια Αμερική 2,0 Ευρώπη 2,9 Ασία-Ειρηνικός 5,3 Μέση Ανατολή-Ασία 0,5

O ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να έχει εξελιχθεί σε ένα καίριο μήνυμα για την παγκόσμια οικονομία τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι βασικοί κλάδοι έχουν σπεύσει να υιοθετήσουν νέα μοντέλα λειτουργίας που να αξιοποιούν τις λύσεις που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο κατασκευαστικός κλάδος. Γεγονός που ενδεχομένως να μοιάζει λίγο παράδοξο αν αναλογιστεί κανείς ότι από τις πρώτες κατηγορίες επαγγελματιών που απέκτησαν υπολογιστή τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 ήταν αυτές των αρχιτεκτόνων και των πολιτικών μηχανικών! Η πραγματικότητα είναι πως ο κατασκευαστικός κλάδος μόλις τώρα έχει αρχίσει να σπεύδει να ανέβει στο κύμα του ψηφιακού μετασχηματισμού. «Ο κλάδος έχει μείνει πολύ πίσω» σημειώνει στο 2045.gr ο δρ. Γιώργος Καπογιάννης, καθηγητής στο παράρτημα του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ που έχει έδρα στην πόλη Νίγκμπο της Κίνας και ο οποίος ασχολείται εκτενώς με το θέμα της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών στις κατασκευές, ιδίως με τον τομέα του αποκαλούμενου ΒΙΜ (Building Information Modelling). «Η μόνη εξαίρεση είναι η Κίνα όπου έχει κάνει σημαντικά βήματα προς τα εμπρός στον συγκεκριμένο τομέα». Από την άλλη πλευρά, τα τελευταία χρόνια δείχνει να υπάρχει μεγαλύτερη κινητικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, αν και στην Ελλάδα τα βήματα είναι πολύ πιο αργά. Οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες αρχίζουν να κατανοούν τα οφέλη ιδίως στον τομέα της αυτοματοποίησης των διαδικασιών, ενώ υπάρχουν και συζητήσεις ακόμη και για τη χρήση ρομπότ στην κατασκευή κτιρίων. Το πρόβλημα, όπως εξηγεί ο δρ. Καπογιάννης δεν είναι άλλο από την κουλτούρα των εργαζομένων που πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους προκειμένου να αξιοποιήσουν τα οφέλη των ψηφιακών τεχνολογιών όσον αφορά και τα κατασκευαστικά projects. Τρόποι αξιοποίησης Πως μπορούν, όμως, οι ψηφιακές τεχνολογίες να χρησιμοποιηθούν στον κατασκευαστικό κλάδο. Μία σημαντική λύση είναι το ΒΙΜ, ένα σύμπλεγμα διαδικασιών όπου μέσω της ενσωμάτωσης της τεχνολογίας βοηθάει τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένων των πελατών να λάβουν αποφάσεις, να προβλέπουν τεχνικές ανωμαλίες με κέρδη/έξοδα του έργου ή ακόμα και να μπορούν να δουν τη λειτουργία των κτιρίων ή των έργων σε πραγματικό ιδεατό χωροχρόνο. Σύμφωνα με το δρ. Καπογιάννη ένα μεγάλο θέμα είναι πως τεχνολογίες όπως το ΒΙΜ δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν αν οι κατασκευαστικές εταιρείες δεν συνδέσουν τις διαδικασίες κατασκευής των έργων με τις ανάγκες του πελάτη. Πολλές φορές μάλιστα θεωρείται πως μια απλή τρισδιάστατη απεικόνιση ενός κτιρίου είναι ΒΙΜ, αλλά στην ουσία είναι ένα απλό 3D μοντέλο. Επιπλέον, υπάρχουν ζητήματα με τη συγκέντρωση δεδομένων και τη διάθεση τους μέσω cloud υποδομών. Έναν τομέα όπου αναμένεται να δώσει πολλές λύσεις το 5G. “Η ανάπτυξη των δικτύων 5G στην Κίνα είναι ένας λόγος που η τελευταία έχει βρεθεί στην αιχμή του ψηφιακού μετασχηματισμού του κατασκευαστικού κλάδου.” Από εκεί και πέρα, υπάρχουν διάφοροι τομείς όπου οι εφαρμογές πληροφορικής μπορούν να βοηθήσουν τον κατασκευαστικό κλάδο. Ένα πρώτο παράδειγμα είναι η συλλογή δεδομένων. Η συλλογή δεδομένων καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου (σχεδίαση – κατασκευή – χρήση) επιτυγχάνεται με χρήση διάφορων μέσων όπως μη επανδρωμένα μέσα (drones), σαρωτή λέιζερ με νεφελώδη σημεία για τη σάρωση (σάρωση έως 1.000.000 σημεία /δευτερόλεπτο), φωτογραφίες γεωγραφικού σήματος κτλ. Δεδομένα συλλογής μπορεί να είναι η εικόνα, ο ήχος κειμένων ή περιβάλλοντος κτλ. Ένα δεύτερο είναι η χρήση βάσεων δεδομένων, μέσω των οποίων επιτρέπεται σε όλα τα μέλη ενός έργου να έχουν πρόσβαση στα απαραίτητα δεδομένα ανεξάρτητα με τη τοποθεσία τόσο του έργου όσο και των βασικών συντελεστών αυτού. Ένας τομέας όπου μπορεί να αξιοποιηθεί και το blockchain. Το 5G μπορεί να βοηθήσει στη μεταφορά δεδομένων, ο όγκος των οποίων είναι τεράστιος. Πρακτικά, χωρίς το 5G είναι εξαιρετικά δύσκολο να συγκεντρωθούν τα δεδομένα που αφορούν ένα κατασκευαστικό έργο, ιδίως αν είναι μεγάλο. Σε δεύτερο επίπεδο τα δίκτυα 5ης γενιάς προσφέρουν περισσότερες δυνατότητες άμεσης πρόσβασης σε αυτά τα data. Ουσιαστικά, μιλάμε για τη δημιουργία μίας «νέας πληροφορίας» όπως την αποκαλεί ο δρ. Καπογιάννης. Αυτή η «νέα πληροφορία που δημιουργείται μπορεί να διαμοιραστεί μεταξύ των μελών με την χρήση καταλλήλων λογισμικών τα οποία επιτρέπουν είτε την επίλυση τεχνικών προβλημάτων είτε την ανίχνευση/εντοπισμό τόσο σε επίπεδο σχεδίασης όσο και σε κατασκευαστικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο διαχείρισης του ακινήτου. Οι πληροφορίες αυτές και τα αντίστοιχα δεδομένα αποθηκεύονται για περαιτέρω χρήση στο μέλλον είτε για την διαχείριση ακινήτου (περιουσιακό στοιχείο) είτε για αλλαγή χρήσης του ακινήτου (περιουσιακό στοιχείο). Ως εκ τούτου είναι αναγκαία η μεταφορά των δεδομένων από την εφοδιαστική αλυσίδα ενός κατασκευαστικού έργου γιατί χωρίς αυτά, το έργο δε μπορεί να ολοκληρωθεί. Αντίστοιχα απαιτείται και ομογενοποίηση των διαφόρων δεδομένων έτσι ώστε τα τρισδιάστατα μοντέλα πληροφορίας που δημιουργούνται (3D Information Models) να είναι υψηλής ποιότητας, με υψηλή ευκρίνεια και προσβασιμότητα από οποιαδήποτε συσκευή ή ακόμη και μέσω εφαρμογών που αξιοποιούν τεχνολογίες όπως είναι η εικονική πραγματικότητα (VR), η επαυξημένη πραγματικότητα ή το mixed reality (MR). Έχοντας τα δεδομένα, μπορείς να τα επεξεργαστείς και στη συνέχεια να τα αξιοποιήσεις περαιτέρω μέσω και εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να φθάσεις στη λήψη των βέλτιστων αποφάσεων. Η λήψη αποφάσεων βασίζεται τόσο στην πληροφορία όσο και στη γνώση (εμπειρική ή μη) και ο στόχος είναι να βοηθήσει τον ιδιοκτήτη να έχει μια καλύτερη και ολιστική άποψη ενός ακινήτου για το πως θα μπορέσει να αξιοποιηθεί καλύτερα (διαχείριση ακίνητης περιουσίας αλλά και επένδυσης). Τα εργαλεία που υπάρχουν Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να έχουμε φθάσει στη δημιουργία ορισμένων εργαλείων και νέων κατηγοριών εφαρμογών. Μία από αυτές, όπως εξηγεί ο κ. Καπογιάννης, είναι η έξυπνη διαδραστική σχεδίαση νέων έργων ή ακόμα και έργων που υπάρχουν ήδη. Η έξυπνη διαδραστική σχεδίαση έργων γίνεται χρησιμοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες όπως συνεργατικά εργαλεία σχεδίασης, το gamification της σχεδίασης, την προσομοίωση της κατασκευής του τελικού παραδοτέου αλλά και της λειτουργίας του . Μία δεύτερη κατηγορία είναι τα διαδραστικά συνεργατικά εργαλεία, τα οποία επιτρέπουν τη συμμετοχή όλων των μελών ενός έργου, ανεξάρτητα τη τοποθεσία του έργου. Η ανταλλαγή πληροφορίας επιτρέπεται με βάση το διεθνές πρωτόκολλο ISO19650 για το κατασκευαστικό κλάδο. Τέλος, φθάνουμε στην κατηγορία που έχει τίτλο «Διαχείριση Τεχνικού Κατασκευαστικού Έργου”. Η εξ’ αποστάσεως Διαχείριση Τεχνικού Κατασκευαστικού Έργου με την χρήση ανάλογου λογισμικού ή υπηρεσίας (cloud based) επιτρέπει καλύτερο έλεγχο του έργου στα διάφορα στάδια: σχεδιασμό – κατασκευή – παράδοση – λειτουργία του ακινήτου (κτίριο, γέφυρα, έργα υποδομής, υπόγεια έργα κλπ). Τι γίνεται στην κατασκευή Αν πάμε τώρα στον τομέα της κατασκευής, κατά τη διάρκεια αυτής, μπορούμε να μιλάμε πλέον για παρακολούθηση του έργου με χρήση ρομπότ σε ομαλό και σε ανώμαλο έδαφος όπως είναι η οικοδομή. Το ρομπότ μπορεί να έχει δεχτεί δεδομένα από κάμερα, ήχο αλλά και από άλλους αισθητήρες. Τα παραπάνω δεδομένα μπορούν να αποσταλούν είτε μέσω απλού ασύρματου δικτύου ή μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων 5G λόγω του μεγάλου όγκου δεδομένων όπου συλλέγονται. Rear view of construction workers discussing building process Αυτά τα δεδομένα αποθηκεύονται σε ασφαλείς βάσεις δεδομένων, ενώ μπορούν να ανακτηθούν για περαιτέρω επεξεργασία στοχεύοντας τη δημιουργία νέων πληροφοριών οι οποίες είναι χρήσιμες για το τελικό χρήστη ή άλλα μέλη της ομάδας. Οι πληροφορίες που δημιουργούνται διαμοιράζονται μεταξύ των μελών και με χρήση καταλλήλων λογισμικών επιτρέπεται η επίλυση τεχνικών προβλημάτων είτε η ανίχνευση/εντοπισμός τόσο σε επίπεδο σχεδίασης όσο και σε κατασκευαστικό επίπεδο. Οι πληροφορίες αυτές και τα αντίστοιχα δεδομένα αποθηκεύονται για περαιτέρω χρήση στο μέλλον είτε για την διαχείριση ακινήτου (περιουσιακό στοιχείο) είτε για αλλαγή χρήσης του ακινήτου (περιουσιακό στοιχείο). Τι γίνεται στη λειτουργία Το επόμενο βήμα αξιοποίησης αφορά την περίοδο λειτουργίας ενός ακινήτου. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας ενός ακινήτου (διαχείριση περιουσιακού στοιχείου) τα δεδομένα που μπορούν να συλλεχθούν αφορούν παραμέτρους, όπως θερμοκρασία, μέτρηση κατανάλωσης ενεργείας – νερού – γκαζιού, ασφάλειας του ακινήτου κτλ . Αυτά μπορούν να βοηθήσουν το ένοικο ή τον ιδιοκτήτη να καταλάβει καλύτερα τη συμπεριφορά του ακινήτου και να αντιληφθεί εκ των προτέρων αλλαγές, προβλήματα αλλά και τη δυνατότητα αλλαγής της χρήσης του ακινήτου π.χ. από κατοικία σε εμπορικό ή ακόμα αν αυτό επιτρέπεται για χώρο εστίασης (αλλαγή εμπορικής χρήσης). Επίσης, ο επιμέρους έλεγχος του κόστους θα είναι ποιο εύκολος (CAPex, OPex) με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης αλλά και άλλων εργαλείων ή τεχνολογιών. Πρακτικά, το κλειδί είναι τα δεδομένα και σε αυτή την περίπτωση. Τα εργαλεία και οι τεχνολογίες υπάρχουν μεν, αλλά οι εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου και γενικότερα όσων ασχολούνται με το χώρο των κατασκευών θα πρέπει να κάνουν τα δικά τους ψηφιακά βήματα. Και το κυριότερο να αλλάξουν νοοτροπία. Δημήτρης Μαλλάς

Ανακοίνωση της ΠΕΔΜΕΔΕ: Άνοιξε η πλατφόρμα στην ιστοσελίδα της Ένωσης για την υποβολή αίτησης συμμετοχής στο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ «Κατάρτιση και Πιστοποίηση εργαζομένων στον κλάδο κατασκευών και υλικών». Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα με τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην πρόσκληση ωφελουμένων. Τα δύο επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης διάρκειας 80 ωρών το καθένα είναι : Στέλεχος διεκπεραίωσης διαδικασιών για τη συμμετοχή σε δημόσιους διαγωνισμούς (Ηλεκτρονικές δημοπρασίες) Τεχνικός προγραμματισμού Smart Buildings (Πρόγραμμα ΒΙΜ) Με την ολοκλήρωση της κατάρτισης παρέχεται : επίδομα 400 ευρώ ανά συμμετέχοντα & πιστοποίηση στη βάση του διεθνούς αναγνωρισμένου προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/IEC. Πιστεύουμε ότι είναι μία σημαντική ευκαιρία για όλους τους συναδέλφους Μηχανικούς αλλά και τους εργαζόμενους στον κατασκευαστικό κλάδο να επιμορφωθούν πάνω σε άξονες που άπτονται της καθημερινότητας της εργασίας τους (Ηλεκτρονικές δημοπρασίες, χρονοδιάγραμμα, κοστολόγηση έργων κλπ.) αλλά και σε νέες καινοτόμες τεχνολογίες ώστε να προετοιμαστούν για τις προκλήσεις της Ευρώπης (Πρόγραμμα ΒΙΜ). Tο link για την αίτηση μπορείτε να το δείτε εδώ και την πρόσκληση συμμετοχής ωφελουμένων εδώ.

Ο γερμανικός κατασκευαστικός κλάδος πέτυχε πέρυσι τα υψηλότερα έσοδά του από το 2000 και οι νέες παραγγελίες ανήλθαν στο υψηλότερο επίπεδό τους από το 1996, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν σήμερα, σε μια ακόμα ένδειξη για την ισχύ του συγκεκριμένου κλάδου στη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία. Τα χαμηλά επιτόκια, η ισχυρή αγορά εργασίας και η απουσία άλλων προσοδοφόρων επενδύσεων οδήγησαν σε άνθιση τα τελευταία χρόνια τον συγκεκριμένο κλάδο, ιδιαίτερα την κατασκευή κατοικιών. Τα έσοδα των εταιριών με τουλάχιστον 20 εργαζομένους αυξήθηκαν κατά 7,4% στα σχεδόν 72 δισεκ. ευρώ, σημειώνοντας την έκτη συνεχή αύξηση, σύμφωνα με τα στοιχεία της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας. Ενώσεις του κατασκευαστικού κλάδου αναμένουν οι πωλήσεις να αυξηθούν κατά 5% φέτος στο υψηλότερο επίπεδό τους από το 1995. Το 2016, οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις έλαβαν παραγγελίες αξίας 67,8 δισεκ. ευρώ – 14,6% περισσότερες σε ονομαστικούς όρους σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα και το υψηλότερο επίπεδο εδώ και 20 χρόνια. ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ - http://www.ypodomes.com/index.php/special-editions/europaikes-ypodomes/item/39167-germania-esoda-rekor-gia-ton-kataskevastiko-klado

Η αναστολή των έργων στις νέες εθνικές οδούς, το "πάγωμα" νέων δημοπρατήσεων και η εκτόξευση των χρεών του Δημοσίου προς τους εργολήπτες υπήρξαν ορισμένα από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν, κατά την πρώτη μνημονιακή περίοδο (από το 2010 έως το 2014), οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι. Μεσολάβησαν το 2015, που υπήρξε χαμένη χρονιά (λόγω capital controls, τριών εκλογικών αναμετρήσεων, απειλής Grexit) και το 2016 οπότε, όπως αναφέρουν στην αγορά, υπήρξε σχετική σταθεροποίηση κυρίως όσον αφορά τα οδικά έργα παραχώρησης. Τι θα συμβεί το 2017; Μάχη επιβίωσης Τη φετινή χρονιά το ποτήρι είναι μισογεμάτο, αλλά, όπως σημειώνει παράγοντας της αγοράς, με μεγάλη ευκολία θα μπορούσε να αδειάσει. Η μη ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης, ο κίνδυνος πολιτικής αστάθειας, η επάρκεια των ταμειακών διαθέσιμων έως τον Μάιο (οικον. ανάλυση Eurobank 12/1) και η διατήρηση των κεφαλαιακών ελέγχων μετατρέπουν το πεδίο σε "κινούμενο έδαφος". Εάν σε όλα αυτά προστεθεί η ανυπαρξία νέων μεγάλων έργων, γίνεται αντιληπτό γιατί η δημοπράτηση του πρώτου έργου του Φαληρικού Όρμου συγκέντρωσε υψηλές εκπτώσεις. Στο πλαίσιο αυτό, κατά τη φετινή χρονιά, θα ενταθεί η τακτική (που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια) της διεκδίκησης σε Ελλάδα και εξωτερικό ακόμη και έργων με μονοψήφιο προϋπολογισμό. Το "κυνήγι", εξάλλου, νέων έργων είναι επιβεβλημένο, δεδομένου ότι από τη φετινή άνοιξη, η κατασκευή δίνει τη θέση της στην παραχώρηση όσον αφορά τις νέες εθνικές οδούς (Ολυμπία Οδός, Ιόνια Οδός, Ε -65, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου), με τον άξονα Κόρινθος - Τρίπολη-Καλαμάτα & κλάδο Λεύκτρο - Σπάρτη να έχει ολοκληρωθεί. Οι ιδιωτικοποιήσεις… Οι λιγοστές ολοκληρωμένες ιδιωτικοποιήσεις θα μπορούσαν, φέτος, να δημιουργήσουν σχετική κινητικότητα. Ο λόγος για: - Τις εργασίες ανακατασκευής των 14 περιφερειακών αεροδρομίων για τις οποίες, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, έχει ήδη επιλεγεί ανάδοχος. Τα βλέμματα, πλέον, είναι στραμμένα στη συμβασιοποίηση του έργου αξίας 1,23 δισ. ευρώ έως και το τέλος Φεβρουαρίου. - Την ανακατασκευή του Αστέρα Βουλιαγμένης (400 εκατ. ευρώ), με το διαγωνισμό για την επιλογή αναδόχου να βρίσκεται σε εξέλιξη. - Την υλοποίηση τουριστικής ανάπτυξης σε έκταση 35.000 τ.µ. στην Κασσιόπη Κέρκυρας. Η συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση συνοδεύεται με οικονομικό αντάλλαγμα 23 εκατ. ευρώ και συνολική επένδυση ύψους 75 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι για τα τρία παραπάνω έργα θα χρειαστεί χρόνος ωσότου ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες, δεδομένου ότι απαιτείται η εξασφάλιση σειράς αδειών. …και τα υπόλοιπα έργα Κατά το προσεχές διάστημα, θα ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με το έργο της κατασκευής του νέου διεθνούς αερολιμένα στο Καστέλι του Ηράκλειου Κρήτης. Για το έργο, προϋπολογισμού 850 εκατ. ευρώ, κατέθεσε μοναδική προσφορά η ΤΕΡΝΑ σε κοινοπραξία με την ινδική GMR. Η κατακύρωση του έργου στην κατασκευαστική θα ενίσχυε σημαντικά το ανεκτέλεστο υπόλοιπο εργασιών, τον κύκλο εργασιών από την κατασκευή και βέβαια την κερδοφορία. Επίσης, ώθηση στα μεγέθη της ΤΕΡΝΑ αναμένεται να προσδώσει η έναρξη υλοποίησης του νότιου άκρου του αυτοκινητοδρόμου Ε65, από Ημικόμβο ΠΑΘΕ (Λαμία) έως Α/Κ Ξυνιάδα (Φθιώτιδα), μήκους 32 χλμ. Με απόφαση του υπουργείου Υποδομών, η κατασκευή του συγκεκριμένου έργου, που είχε αναβληθεί το 2013 για χρηματοδοτικούς λόγους, ανατέθηκε στην ΤΕΡΝΑ, καθώς βρέθηκαν οι απαιτούμενοι δημόσιοι πόροι 305,75 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωματικών εργασιών). Βέβαια, για να ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες, απαιτείται να εγκριθούν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου και η Κομισιόν να εγκρίνει τη διάθεση των δημοσίων πόρων. Οι ΣΔΙΤ Πελοποννήσου (160 εκατ.) και Ηπείρου (45 εκατ.) στη διαχείριση απορριμμάτων αποτελούν δύο ακόμη έργα των οποίων η ολοκλήρωση της συμβασιοποίησης θα είχε θετική επίδραση στα μεγέθη της ΤΕΡΝΑ. Ταυτόχρονα, το πρώτο υποέργο (150 εκατ. ευρώ) για την ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου θα δώσει σημαντική ώθηση στα μεγέθη της Άκτωρ. Η τεχνική εταιρεία έχει επιταχύνει τους ρυθμούς κατασκευής στο μετρό Θεσσαλονίκης όπου, έως τα μέσα Φεβρουαρίου, υπολογίζεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η διάνοιξη των σηράγγων. Η J&P Άβαξ κοινοπρακτικά με τις εταιρείες Μεσόγειος και ΑΑΓΗΣ αναμένουν τις τελικές υπογραφές για την υλοποίηση μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στην Ηλεία (40 εκατ. ευρώ). Τις τελικές υπογραφές αναμένουν η Intrakat κοινοπρακτικά με τις Archirodon Envitec για το έργο διαχείρισης απορριμμάτων στις Σέρρες προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ. Σχετικά με την υποθαλάσσια αρτηρία Σαλαμίνας (350 εκατ. ευρώ), που βρίσκεται στη φάση του ανταγωνιστικού διαλόγου δεν αναμένεται η διαδικασία υποβολής δεσμευτικών προσφορών και επιλογής αναδόχου να ολοκληρωθεί φέτος. Με ενδιαφέρον παρακολουθεί η αγορά και τις δημοπρατήσεις για τα επιμέρους τμήματα του οδικού άξονα Πάτρα - Πύργος. Για τα τρία πρώτα τμήματα έχουν μειοδοτήσει εταιρείες συμφερόντων Καλογρίτσα, με παράγοντες των κατασκευών να αμφιβάλουν για το εάν, εν τέλει, οι τρεις αυτές εργολαβίες θα κατακυρωθούν στα σχήματα Καλογρίτσα. Πηγή: http://www.capital.gr/auto/3184001/pos-tha-kerdisoun-tin-partida-to-2017-oi-kataskeuastikoi-omiloi

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η αυτεπάγγελτη έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού στον κλάδο κατασκευών και σε καμία περίπτωση δεν βρίσκεται η υπόθεση στο συρτάρι αλλά ούτε και επισπεύδεται ξαφνικά. Αυτό απάντησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στο σημερινό πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας "Δημοκρατία" με τίτλο "εκβιασμός πολλών δις" το οποίο αναφέρει ότι "η απερχόμενη Επιτροπή Ανταγωνισμού (μέσω διαρροών και ψιθύρων) θα δώσει στη δημοσιότητα το πόρισμα για το καρτέλ των εργολάβων που είχε ... θαμμένο στο συρτάρι της". Η εφημερίδα εκτιμά ότι η υπόθεση θα πρέπει να απασχολήσει τις εισαγγελικές αρχές ενώ κάνει αναφορά για εμπλοκή και πολιτικών προσώπων. Σε ανακοίνωσή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού διευκρινίζει ότι: - η Επιτροπή ενήργησε αυτεπαγγέλτως στον κλάδο των κατασκευών και έχει άμεσα προτεραιοποιήσει την σχετική έρευνα. Η επεξεργασία των στοιχείων συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και η υπόθεση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. - η Eπιτροπή και "δεν εκβιάζει" αλλά ούτε και "εκβιάζεται" από κανένα. Η Επιτροπή υπογραμμίζει ακόμη ότι η διερεύνηση της υπόθεσης βρίσκεται εντός του χρόνου που συνηθίζεται σε αντίστοιχες υποθέσεις σε ενωσιακό επίπεδο και επιβάλλει η έκταση και η διάρκεια των διερευνώμενων πρακτικών. "Σε καμία δε περίπτωση δεν βρέθηκε ούτε βρίσκεται στο "συρτάρι", αλλά ούτε και επισπεύδεται ξαφνικά, όπως αναληθώς παρουσιάζεται. Η έρευνα προχωρά με πλήρη σεβασμό στα δικαιώματα άμυνας των ελεγχομένων και αίσθημα ευθύνης. Όσα δήθεν "διαρρέονται" σχετικά με την υπόθεση δεν έχουν σχέση με την Επιτροπή Ανταγωνισμού" όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση. "Ωστόσο, συνεχίζει η ανακοίνωση, φαίνεται ότι ορισμένοι συνεχίζουν με αμείωτη ένταση τις επιθέσεις λάσπης κατά της Αρχής για τους δικούς τους λόγους, ενώ επιδίδονται πλέον και σε αβάσιμες και συκοφαντικές επιθέσεις στο πρόσωπο του προέδρου της Αρχής, οι οποίες έχουν όλες απαντηθεί δημοσίως και στον χρόνο που έπρεπε". Η επιτροπή δηλώνει τέλος ότι θα συνεχίσει απερίσπαστη το έργο που της έχει αναθέσει η ελληνική πολιτεία με στόχο τον εντοπισμό των αντι-ανταγωνιστικών συμπεριφορών, αδιακρίτως, όπου και αν αυτές εντοπίζονται, για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Πηγή: http://www.capital.gr/story/3102725/epitropi-antagonismou-se-exelixi-i-ereuna-ston-klado-kataskeuon

Έσοδα που προσέγγισαν το €1,1 τρισ. εντός του 2017 παρουσίασαν οι 100 μεγαλύτερες εισηγμένες κατασκευαστικές εταιρείες στον κόσμο, σημειώνοντας αύξηση 6 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τη νέα ετήσια έκθεση της Deloitte «Global Powers of Construction (GPoC)». Στη λίστα συμπεριλαμβάνονται και τρεις ελληνικές, καθώς στην 81η θέση βρίσκεται η Ελλάκτωρ, στην 91η η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και στην 98η η JP-AVAX. Η ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου επηρέασε θετικά και την Ελλάδα, η οποία σημείωσε άνοδο 2% στις ετήσιες πωλήσεις, ενώ η κεφαλαιοποίηση της αγοράς αναπτύχθηκε σε ποσοστό 78%, καθώς από τα 442 εκατ. ευρώ το 2016, αυξήθηκε στα 785 εκατ. ευρώ το 2017. Σύμφωνα με την Deloitte, οι κινεζικές εταιρείες κυριαρχούν στην κατάταξη των κορυφαίων 100 εταιρειών, όσον αφορά στα έσοδα, ενώ και άλλες ασιατικές επιχειρήσεις, κυρίως από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, μαζί με εταιρείες από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και την Ισπανία, έχουν σημαντική παρουσία στην κατάταξη του κλάδου. Η κυριαρχία των κινεζικών εταιρειών οφείλεται κυρίως στο μέγεθος της κατασκευαστικής αγοράς της Κίνας, καθώς τα ποσοστά των διεθνών πωλήσεων των ασιατικών επιχειρήσεων παρουσιάζονται αρκετά χαμηλότερα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου. Οι ευρωπαϊκές κατασκευαστικές εταιρείες εμφανίζονται ως οι ισχυρότερες στις διεθνείς αγορές, καθώς η λίστα των κορυφαίων 10 εταιρειών στις διεθνείς πωλήσεις του κατασκευαστικού κλάδου περιέχει 6 επιχειρήσεις από την Ευρώπη. Σύμφωνα με την έκθεση Οι 28 από τις 30 κορυφαίες εταιρείες αύξησαν τα συνολικά τους έσοδα το 2017, ενώ 21 εταιρείες κατέγραψαν αύξηση της κεφαλαιοποίησης της αγοράς τους. Με βάση τη γεωγραφική τους τοποθεσία, οι μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες βρίσκονται στην Κίνα, σε ποσοστό 40% των συνολικών εσόδων του κλάδου, ενώ ακολουθούν η Ευρώπη με 27%, η Ιαπωνία με 14%, οι ΗΠΑ με 8% και η Νότιος Κορέα με 6%. Η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς των κορυφαίων 30 εταιρειών στο τέλος του 2017 ανήλθε στα 381 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσοστό 3% υψηλότερο από το 2016 και 50% υψηλότερο από όταν άρχισε η οικονομική κρίση το 2007. Παρά το γεγονός ότι η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς αυξήθηκε το 2017, οι επιδόσεις δεν είναι ίδιες σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές. Οι κινεζικές εταιρείες εμφάνισαν μείωση της τάξεως του 26% στην αγοραία αξία τους, ενώ η κεφαλαιοποίηση της αγοράς των αμερικάνικων και ευρωπαϊκών εταιρειών αυξήθηκε κατά 25% και 24% αντίστοιχα. Πολλές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό κλάδο, επιχειρούν τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου των υπηρεσιών που παρέχουν με στόχο την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και την αύξηση των τυπικά στενών περιθωρίων των κατασκευαστικών έργων. Το 2017, οι 30 κορυφαίες κατασκευαστικές εταιρείες παρουσίασαν 23% αύξηση εσόδων, που προήλθαν από έξω-κατασκευαστικές δραστηριότητες. Η ανάπτυξη ακινήτων, καθώς και οι βιομηχανικές υπηρεσίες και εκχωρήσεις, ήταν οι πιο κοινές στρατηγικές διαφοροποίησης των κατασκευαστικών εταιρειών. Οι κορυφαίες κατασκευαστικές εταιρείες και των πέντε ηπείρων αναζητούν διαρκώς ευκαιρίες ανάπτυξης στο εξωτερικό. Το 2017, οι 30 κορυφαίες επιχειρήσεις του κλάδου παρουσίασαν αύξηση των εσόδων τους, σε ποσοστό 23%, σε αγορές εκτός της τοπικής αγοράς που δραστηριοποιούνται. Ωστόσο, οι στρατηγικές διεθνούς ανάπτυξης παρουσιάζουν επιπλέον κινδύνους, οι οποίοι υπό προϋποθέσεις μπορούν να επιδράσουν αρνητικά στα περιθώρια ανάπτυξης των κατασκευαστικών εταιρειών, καθώς και στις ταμειακές ροές που προκύπτουν από τις λειτουργικές δραστηριότητες.

Στην παγκόσμια έρευνα “KPMG 2023 Global Construction Survey” για τον κατασκευαστικό κλάδο με τίτλο "Familiar challenges— new approaches” διαπιστώνεται ότι ο κλάδος είναι συγκρατημένα αισιόδοξος, παρά τη συνεχιζόμενη αστάθεια, με το disruption στην εφοδιαστική αλυσίδα να συνεχίζεται, τον πληθωρισμό να αυξάνεται και με την παρουσίαση μιας πιθανής ύφεσης. Αυτή η θετική στάση μπορεί να αποδοθεί σε μια σειρά από παράγοντες, όπως τον σημαντικό εξορθολογισμό στον απόηχο της COVID-19, την κρατική χρηματοδότηση υποδομών στις ΗΠΑ, την Ινδία και σε άλλες χώρες, καθώς και στις απαιτήσεις ESG που δίνουν ώθηση σε έργα ανανεώσιμης ενέργειας και κυκλικής οικονομίας. Σε ποσοστό 66%, οι ερωτηθέντες εκφράζουν αισιοδοξία για την κατεύθυνση του κατασκευαστικού κλάδου με 38% των ιδιοκτητών έργων να δηλώνουν «πολύ αισιόδοξοι» - σε σύγκριση με μόλις το 18% στην έρευνα του 2021. Τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες στον κλάδο μηχανικών και οικοδομικών κατασκευών (E&C) αναμένουν αύξηση εσόδων άνω του 10% τους επόμενους 12 μήνες. 54% των ερωτηθέντων είναι σε θέση να οραματιστούν πλήρως τα οφέλη των επενδύσεών στους τομείς του περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (ESG) και υλοποιούν ήδη βελτιώσεις. 50% αναφέρουν την ανάγκη για κατάλληλα δημογραφικά στοιχεία στον χώρο εργασίας, με τη διαφορετικότητα, την ισότητα και την συμπερίληψη (DEI) να κατατάσσονται ως ο τρίτος πιο σημαντικός παράγοντας για την μελλοντική επιτυχία. το 81% των εταιρειών Ενέργειας και Υποδομών υιοθετούν πλατφόρμες για κινητές συσκευές, με το 43% να χρησιμοποιεί τη Ρομποτική Αυτοματοποίηση Διαδικασιών (RPA) και το 37% να υιοθετεί την τεχνητή νοημοσύνη. Ως μέτρο του περιθωρίου ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης, μόλις 4% την εφαρμόζουν αυτή τη στιγμή σε όλα τα έργα τους. Απόδοση Έργου Παρά τα θετικά μηνύματα, οι επιπτώσεις της COVID-19 εξακολουθούν να είναι εμφανείς και ο κλάδος συνεχίζει να αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις, με συνεχές disruption της εφοδιαστικής αλυσίδας, υψηλές τιμές ενέργειας και υλικών και ελλείψεις εργατικού δυναμικού που αυξάνουν το κόστος και οδηγούν σε καθυστερήσεις των έργων. Σε ποσοστό 45 % των ερωτηθέντων οι ιδιοκτήτες έργων αναφέρουν ότι έχουν αντιμετωπίσει κάποια καθυστέρηση λόγω της πανδημίας ή επιπτώσεις στο κόστος άνω του 20%. Ο κλάδος συνεχίζει να αντιμετωπίζει κακή απόδοση στα έργα, με το 37% των ερωτηθέντων να αποκαλύπτουν ότι δεν έχουν πετύχει τους στόχους απόδοσης του προϋπολογισμού ή/και του χρονοδιαγράμματός τους λόγω έλλειψης αποτελεσματικής διαχείρισης κινδύνου και ότι μόνο τα μισά από τα έργα των ιδιοκτητών έργων τηρούν τις προθεσμίες ολοκλήρωσης -αύξηση 5% σε σύγκριση με την έρευνα του 2021. Οι εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών και οι ιδιοκτήτες έργων αναζητούν τρόπους για τη βελτίωση της διαχείρισης κινδύνου σε όλο το εύρος του χαρτοφυλακίου τους, με βασικό στόχο να επιτύχουν σαφώς καθορισμένες και τυποποιημένες διαδικασίες και ελέγχους διαχείρισης κινδύνου. Σε ποσοστό 36%, δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην ακριβή αναφορά κινδύνων (έναντι 25% το 2021) και στη δημιουργία ενός ειδικού τμήματος διαχείρισης κινδύνου (20% σε σύγκριση με 17% στην τελευταία έρευνα). Η αυξανόμενη επιρροή του ESG Στην πρώτη μας παγκόσμια έρευνα “Global Construction survey” για τον κατασκευαστικό κλάδο το 2008, οι ερωτηθέντες αποκάλυψαν ότι η βασική κινητήρια δύναμη της βιωσιμότητας στις εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών ήταν να εδραιωθούν ως «περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες» (ανέφερε το 56% των ερωτηθέντων). Η φετινή έκθεση επισημαίνει ότι το ESG έχει γίνει πιο σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι της νοοτροπίας των ηγετικών στελεχών, με το 54% να δηλώνει ότι οραματίζονται πλήρως τα οφέλη των επενδύσεων ESG και ότι κάνουν ήδη βελτιώσεις σε αυτόν τον τομέα. Σε ποσοστό 50%, οι εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών αναγνωρίζουν την ευκαιρία να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσω της επένδυσης σε πρωτοβουλίες ESG, υποδηλώνοντας ότι οι επικεφαλής αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την αξία της πλήρους υιοθέτησης των ESG. Αναφορικά με τη σημασία των ισχυρών διαπιστευτηρίων βιωσιμότητας για την ικανοποίηση των επενδυτών, σύμφωνα με την έρευνα, το 32% των ιδιοκτητών έργων αναγνωρίζουν την ανάγκη ενσωμάτωσης των ESG τόσο στα έργα τους όσο και στις αναφορές τους, προκειμένου να ενισχυθεί η πρόσβαση σε κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των έργων τους. Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες έργων και οι εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τις πιο κρίσιμες πτυχές των ESG, με τους ιδιοκτήτες έργων να πιστεύουν ότι η μείωση των εκροών αερίων του θερμοκηπίου και η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι οι πιο σημαντικές, ενώ οι εργολάβοι ενδιαφέρονται περισσότερο για κοινωνικά ζητήματα όπως η διαφορετικότητα, η ισότητα και η συμπερίληψη (DEI) και η ικανοποίηση των κυβερνητικών απαιτήσεων. Συνεχίζονται οι προσπάθειες για τη βελτίωση της ασφάλειας των εργαζομένων Από τις απαντήσεις στην έρευνα φαίνεται ότι ο κατασκευαστικός κλάδος κάνει βελτιώσεις στην ασφάλεια των εργαζομένων ενώ οι εταιρείες συνεχίζουν να της δίνουν προτεραιότητα, με βελτιώσεις στην παρακολούθηση της ασφάλειας και στην πραγματοποίηση εξετάσεων υγείας και ευεξίας των εργαζομένων στον χώρο εργασίας, ταυτόχρονα με μια μεγαλύτερη χρήση της τεχνολογίας για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου συμβάντων. Επίσης, πολλές εταιρείες κάνουν απτές προσπάθειες για να καταπολεμήσουν το στίγμα της ψυχικής υγείας στον κλάδο, παρέχοντας υποστήριξη τους εργαζόμενους, εφαρμόζοντας αξιολογήσεις κινδύνου που καλύπτουν τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία και προσφέροντας πόρους για θέματα ψυχικής ευεξίας και πρακτική βοήθεια μέσω της υποστήριξης συναδέλφων που έχουν λάβει σχετική εκπαίδευση. Προσαρμογή στις ανάγκες ενός διαφοροποιημένου εργατικού δυναμικού του μέλλοντος Το DEI κατατάχθηκε ως ο τρίτος πιο σημαντικός παράγοντας για τον καθορισμό της μελλοντικής επιτυχίας από τους ερωτηθέντες στην έρευνα του 2023, με τους μισούς από τους ερωτηθέντες (αύξηση 8% σε σύγκριση με την έρευνα του 2021) να αναφέρουν την ανάγκη για κατάλληλα δημογραφικά στοιχεία του χώρου εργασίας που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του disruption και στην εισαγωγή νέων δεξιοτήτων και νοοτροπιών για την αντιμετώπιση μακροχρόνιων προκλήσεων σε θέματα κόστους και χρονοδιαγράμματος έργου. Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες αναγνωρίζουν επίσης ότι η εφαρμογή ή η ενημέρωση των μοντέλων εργασίας σε σχέση με την απομακρυσμένη εργασία και τη μετακίνηση στον χώρο εργασίας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στο να καταστούν τα κατασκευαστικά έργα πιο ανθεκτικά και ικανά να ανθήσουν σε ασταθείς περιόδους. Καινοτομία Η υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών όπως η ρομποτική αυτοματοποίηση διαδικασιών (RPA), η εικονική πραγματικότητα (VR), τα πληροφοριακά συστήματα διαχείρισης έργων (PIMS), τα drones, οι έξυπνοι αισθητήρες και η τεχνητή νοημοσύνη έχει αυξηθεί σημαντικά. Στη φετινή έρευνα, σε ποσοστό 81% οι ερωτηθέντες από εταιρείες Ενέργειας και Υποδομών ανέφεραν ότι οι οργανισμοί τους έχουν υιοθετήσει ή αρχίζουν να υιοθετούν πλατφόρμες για κινητές συσκευές (από 69% το 2017), με το 43% είτε να χρησιμοποιεί ήδη είτε να ξεκινάει να χρησιμοποιεί τη ρομποτική αυτοματοποίηση διαδικασιών (RPA) (σε σύγκριση με 10% το 2017). Ωστόσο, ένα μικρότερο ποσοστό των εταιρειών των ερωτηθέντων εφαρμόζει αυτές τις τεχνολογίες σε όλα τα έργα, γεγονός που οδηγεί σε έλλειψη συνοχής προτύπων στον κλάδο. Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης ότι η δημοτικότητα της τεχνητής νοημοσύνης (AI) συνεχίζει να αυξάνεται, με το 37% των ερωτηθέντων να αναφέρουν ότι είτε υιοθετούν ήδη είτε μόλις άρχισαν να υιοθετούν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (από 23% το 2018 και 29% το 2021) – με τη μορφή ψηφιακών δίδυμων (digital twins), εξυπνότερου κατασκευαστικού εξοπλισμού, διαχείρισης δεδομένων και εγγράφων και ενισχυμένης ασφάλειας και επικοινωνίας. Παρόλα αυτά, έχουν ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουν, με μόλις 4% να εφαρμόζουν την τεχνητή νοημοσύνη σε κάθε έργο τους. Σχολιάζοντας την έρευνα, ο Αλέξανδρος Βελδέκης, Partner, Audit, KPMG in Greece, δήλωσε σχετικά «O παγκόσμιος κατασκευαστικός κλάδος συνεχίζει μετά την πανδημία να βρίσκεται σε αστάθεια και να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις που αφορούν στη διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας, στο αυξανόμενο κατασκευαστικό κόστος ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού και της ενέργειας, και στην αβεβαιότητα από τις παγκόσμιες γεωπολιτικές ανισορροπίες, στοιχεία που συντελούν στην καθυστέρηση των έργων. Την ίδια στιγμή οι επιχειρήσεις αυτού του κλάδου οργανώνονται διαφορετικά. Στήνουν μοντέλα για να διαχειρίζονται με προσοχή τους κινδύνους και τις προκλήσεις ώστε να μπορούν να επιλέγουν τα κερδοφόρα έργα και ακολουθούν τακτικές για να προστατεύουν τη σωματική ασφάλεια και ψυχική υγεία των εργαζομένων τους.» Όπως διαφαίνεται τα τελευταία χρόνια, οι επικεφαλής των επιχειρήσεων είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι. Κατανοούν την επιτακτική ανάγκη να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις καθώς οι κατασκευές απαιτούν υψηλή ενέργεια, παράγουν απόβλητα και εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα. Για την αντιμετώπιση αυτών, ο κατασκευαστικός τομέας αρχίζει να εκμεταλλεύεται τις δύο μεγάλες τάσεις της εποχής, την κυκλική οικονομία και τις ψηφιακές τεχνολογίες. Με απλά λόγια οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις σιγά σιγά καταλαβαίνουν την αξία της υιοθέτησης ενεργειών προς το ESG και το πλεονέκτημα που τους δίνει ως προς την άντληση κεφαλαίων και προσέλκυση ταλαντούχων εργαζομένων. Σήμερα, εξακολουθεί να υπάρχει αισιοδοξία για την πορεία του κατασκευαστικού κλάδου στο μέλλον καθώς μεγάλα έργα είναι σε εξέλιξη, χρηματοδοτούμενα κυρίως με κρατικούς πόρους. «Με όλο και περισσότερους εργαζομένους να αναζητούν εταιρείες που δίνουν προτεραιότητα στο DEI και την υγεία και ευημερία των εργαζομένων, μεταξύ άλλων παραγόντων, οι εταιρείες θα πρέπει να προσφέρουν ικανοποιητικές σταδιοδρομίες με ευέλικτες συνθήκες εργασίας, μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και μια ποικιλία από μονοπάτια καριέρας, παράλληλα με πρωτοποριακή καινοτομία σε βιώσιμους οργανισμούς με αίσθηση του σκοπού προκειμένου να επιτύχουν σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό κλάδο», σημειώνει ο Geno Armstrong, Global Lead and Principal, Infrastructure, Capital Projects, and Climate Advisory, KPMG στις ΗΠΑ.

Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας εμπλουτίζει τη σειρά των Επιμορφωτικών Εργαστηρίων του σε θέματα επιστημονικής – επαγγελματικής αιχμής με διεθνή αναφορά και ανακοινώνει τη διεξαγωγή νέου Εργαστηρίου με τίτλο «Σεισμική ακολουθία 6ης Φεβρουαρίου στην Τουρκία: Γεωτεχνικές Αστοχίες και επιπτώσεις στις κατασκευές». Το Εργαστήριο διοργανώνεται από τη Διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεμάτων του ΤΕΕ σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και το Ελληνικό Τμήμα Αντισεισμικής Μηχανικής (ΕΤΑΜ). Στόχος του Εργαστηρίου είναι η μεταφορά της γνώσης και της εμπειρίας που αποκτήθηκε, από την επίσκεψη κλιμακίου 17 εμπειρογνωμόνων από το ΕΜΠ και το ΕΤΑΜ, με την υποστήριξη του ΤΕΕ, στις σεισμόπληκτες περιοχές της Τουρκίας κατά το διάστημα 21-25 Απριλίου 2023, πολλαπλασιάζοντας έτσι τα οφέλη αυτής της αποστολής. Κατά την επιτόπια επίσκεψή τους στις πληγείσες από τους σεισμούς περιοχές της Τουρκίας, τα μέλη της ελληνικής αποστολής συνέλεξαν παρατηρήσεις και στοιχεία από οικιστικά κτίρια και άλλες υποδομές, προκειμένου αυτά να αξιοποιηθούν στην ανατροφοδότηση της έρευνας για την ανάπτυξη στρατηγικών για την ελαχιστοποίηση των καταστροφικών απωλειών από σεισμούς και για ανθεκτικότερες κατασκευές στο μέλλον. Το εργαστήριο διεξήχθη την Τρίτη 30 Μαΐου 2023. Η εκδήλωση μαγνητοσκοπήθηκε και θα διατίθεται από τα ψηφιακά κανάλια του ΤΕΕ. Επισκεφτείτε τη σελίδα των Επιμορφωτικών Εργαστηρίων του ΤΕΕ https://web.tee.gr/seminaria-tee/training-workshops για περισσότερες πληροφορίες και το πρόγραμμα. Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος μηχανικών για την εκδήλωση, από τη στιγμή της προδημοσίευσης στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ με σειρά προτεραιότητας το ΤΕΕ θα διεξάγει, σε συνεργασία με το ΕΜΠ και το ΕΤΑΜ, νέα αντίστοιχα εργαστήρια το επόμενο διάστημα.

Με εντελώς διαφορετικές στρατηγικές φαίνεται πως προσεγγίζουν τη νέα περίοδο «παχιών αγελάδων» του κατασκευαστικού κλάδου οι μεγάλοι όμιλοι. Από τη μία πλευρά υπάρχει η παραδοσιακή στρατηγική, δηλαδή η ύπαρξη ενός καθετοποιημένου σχήματος, που θα συνδυάζει κατασκευαστικό «βραχίονα», τομέα παραχωρήσεων και ενέργειας και από την άλλη φαίνεται πως δημιουργούνται νέοι «πόλοι», που έχουν περισσότερο τον χαρακτήρα ενός επενδυτή στον χώρο των υποδομών και όχι ενός κατασκευαστικού ομίλου. Οι εταιρείες αυτές δεν διατηρούν κατασκευαστικό μηχανισμό για την υλοποίηση έργων. Αντιθέτως, επιλέγουν υπεργολάβους, με τους οποίους συνεργάζονται για την κάλυψη των τεχνικών αναγκών που απορρέουν από τις συμβάσεις που αναλαμβάνουν. Ετσι για παράδειγμα, μετά τη συμφωνία πώλησης της Ακτωρ, που αναμένεται να εγκριθεί και τυπικά στην έκτακτη γενική συνέλευση της 24ης Μαΐου, οι επικεφαλής του ομίλου Ελλάκτωρ μοιάζουν να υιοθετούν αυτό ακριβώς το μοντέλο. Ουσιαστικά, απεμπολώντας τον κατασκευαστικό του «βραχίονα», ο όμιλος Ελλάκτωρ μετατρέπεται σε ένα fund στον τομέα των υποδομών, στοχεύοντας δηλαδή στη δημιουργία ενός χαρτοφυλακίου επενδύσεων (π.χ. συμβάσεις παραχώρησης, ΣΔΙΤ), το οποίο θα αποδίδει σταθερά και ορατά έσοδα σε βάθος χρόνου. Αξιοποιώντας την πολύ σημαντική διεθνή εμπειρία του, ανάλογη είναι και η τακτική που ακολουθεί από χρόνια και ο όμιλος Μυτιληναίου. Γνωρίζοντας δηλαδή το ρίσκο του να επιχειρήσει τη δημιουργία ενός μηχανισμού παραγωγής έργων, δεδομένης της κυκλικότητας του κλάδου και των χαμηλών περιθωρίων κέρδους, η διοίκηση του ομίλου Μυτιληναίου προτίμησε να στηριχθεί στις «δυνάμεις» της για τη διεκδίκηση συμβάσεων, αλλά να στραφεί σε υπεργολάβους για την υλοποίηση των έργων. Αυτό επιτυγχάνεται είτε πρόκειται για έργα που αναλαμβάνονται μέσω κοινοπραξίας (π.χ. ΣΔΙΤ για την υπερυψωμένη Ανατολική Οδό Θεσσαλονίκης, όπου συμμετέχει και η Αβαξ), είτε για αμιγώς δημόσια έργα, όπως π.χ. ο οδικός άξονας της Αμβρακίας Οδού. «Πάγια πολιτική μας παραμένει η συνεργασία με κατασκευαστικές εταιρείες για τα έργα που αναλαμβάνουμε. Αυτό συνεχίζει να πράττει και η ΜΕΤΚΑ, που πρόσφατα αναδείχθηκε ως ο κατασκευαστικός μας βραχίονας, στο πλαίσιο της νέας δομής λειτουργίας του ομίλου Μυτιληναίου», αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη της εισηγμένης. Πρόκειται για μια προσέγγιση που έχουν υιοθετήσει και οι ξένοι κατασκευαστικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά τις τελευταίες δεκαετίες. Ομιλοι όπως η Hochtief, η Vinci, η ACS και η Impregilo, που έχουν αναλάβει και συμμετείχαν σε εμβληματικά έργα, όπως το μετρό της Αθήνας, το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου και έργα αυτοκινητόδρομων, συνεργάστηκαν με τις ελληνικές εταιρείες, τις οποίες και αξιοποίησαν ως υπεργολάβους, χωρίς να χρειαστεί να εισάγουν μηχανήματα και ανθρώπους από άλλες αγορές. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά λειτούργησαν ως επενδυτές, με τεχνογνωσία όμως στην υλοποίηση έργων, αφήνοντας το καθαρά τεχνικό αντικείμενο στους εγχώριους συνεργάτες τους. Κάτι ανάλογο φαίνεται πως επιχειρούν τώρα όμιλοι όπως η Ελλάκτωρ, που σημειωτέον ελέγχεται από την ολλανδική Reggeborgh Invest, του κ. Χένρι Χόλντερμαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Reggeborgh, που αποτελεί το family office της οικογένειας Βέσελς, ιδιοκτητών μιας από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες στη βορειοδυτική Ευρώπη, της VolkerWessels, ουδέποτε φάνηκε διατεθειμένη να εισάγει υλικοτεχνικό εξοπλισμό, ή ανθρώπινους πόρους, για να υλοποιήσει έργα στην Ελλάδα. Μάλιστα, ένας από τους λόγους για τη λήψη της απόφασης πώλησης της Ακτωρ ήταν η έλλειψη ικανών και έμπειρων στελεχών για να «τρέξουν» την Ακτωρ, καθώς είχε προηγηθεί σημαντική «αποψίλωση» τα προηγούμενα χρόνια, λόγω της αβεβαιότητας για το μέλλον της εταιρείας. Έμφαση στην κατασκευή Από την άλλη πλευρά, όμιλοι όπως η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ επιλέγουν ένα καθετοποιημένο μοντέλο, όπου η κατασκευαστική δραστηριότητα αποτελεί βασικό τμήμα της δραστηριότητας, αλλά πλαισιώνεται από σημαντικό όγκο συμβάσεων παραχώρησης, μέσω των οποίων αντλείται η απαιτούμενη ρευστότητα και αυξάνεται το περιθώριο λειτουργικής κερδοφορίας. Για αρκετά χρόνια η ΤΕΡΝΑ, ο κατασκευαστικός τομέας του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, δεν ήταν στην κορυφή του κλάδου από πλευράς τζίρου, έχοντας πιο επιλεκτική προσέγγιση στην ανάληψη νέων έργων. Η προσέγγιση αυτή λειτούργησε υπέρ της «υγείας» του ισολογισμού της και συνέδραμε στο να κερδίσει μερίδιο αγοράς σήμερα. Εμφαση στην κατασκευή, επίσης χωρίς να «θυσιάζεται» το περιθώριο κέρδους, δίνουν τόσο η «Αβαξ» όσο και η Intrakat. Η πρώτη διαθέτει ίσως την πλέον έμπειρη ομάδα στελεχών στην υλοποίηση δημοσίων έργων, όπως επίσης κι έναν σημαντικό μηχανισμό παραγωγής. Η δεύτερη επιχειρεί, υπό τη νέα ιδιοκτησία των κ. Γ. Καϋμενάκη, Δ. Μπάκου και Αλ. Εξάρχου, να ενισχύσει σημαντικά αυτόν ακριβώς τον μηχανισμό, τόσο μέσω της πρόσληψης νέων στελεχών όσο, φυσικά, και με την εξαγορά της «Ακτωρ». Επιδίωξη της διοίκησης της Intrakat είναι να αναδειχθεί σε κεντρικό «παίκτη» του κλάδου τα επόμενα χρόνια. Οι αριθμοί 27 δισ. ευρώ θα κινητοποιηθούν στις κατασκευές και τις υποδομές μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (δάνεια και επιχορηγήσεις) την περίοδο 2023-2026 8,7 δισ. ευρώ θα διατεθούν για υποδομές μέσω του νέου ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027 8,1% του ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα είναι το ποσοστό των επενδύσεων σε κατασκευαστικά έργα το 2025, έναντι 4% του ΑΕΠ το 2020 13 δισ. ευρώ είναι το σημερινό ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων, από 5 δισ. ευρώ το 201

Το μέσο ωρομίσθιο στις χώρες μέλη της ΕΕ ανήλθε σε 22,9 ευρώ, ενώ στις χώρες της ευρωζώνης στα 25,5 ευρώ Το μέσο ωρομίσθιο στις χώρες μέλη της ΕΕ ανήλθε σε 22,9 ευρώ, ενώ στις χώρες της ευρωζώνης ήταν κατά 2,6 ευρώ πιο πάνω, στα 25,5 ευρώ, το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η στατιστική υπηρεσία της ΕΕ, Eurostat. Σε σύγκριση με το 2021, οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 4,4% στην ΕΕ και κατά 4,0% στη ζώνη του ευρώ. Εντός της ευρωζώνης, το ωρομίσθιο και οι μισθοί αυξήθηκαν σε όλα τα κράτη μέλη. Τη χαμηλότερη αύξηση σημείωσε η Ιταλία, η Μάλτα και η Φινλανδία (+2,3% η καθεμία) και τη μεγαλύτερη η Λιθουανία (+13,4%), η Εσθονία (+8,8%) και η Κροατία (+8,7%). Η Ελλάδα βρέθηκε κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ με αύξηση περίπου 4,2% και συνολικά στην 18η θέση στην συνολικά κατάταξη των ευρωπαϊκών κρατών. Όσον αφορά στις χώρες εκτός ευρωζώνης, το ωρομίσθιο και οι μισθοί εκφρασμένοι σε εθνικό νόμισμα αυξήθηκαν επίσης σε όλες τις χώρες. Αυξήθηκαν λιγότερο στη Δανία (+2,2%) και τη Σουηδία (+3,0%) και περισσότερο στην Ουγγαρία (+16,4%), τη Βουλγαρία (+15,5%), τη Ρουμανία (+12,3%) και την Πολωνία (+11,7%). Κατανομή ανά οικονομική δραστηριότητα Το 2022, σε σύγκριση με το 2021, οι μισθοί στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκαν κατά 2,9% στην (κυρίως) μη επιχειρηματική οικονομία και κατά 4,4% στην επιχειρηματική οικονομία: +3,9% στη βιομηχανία, +4,9% στις κατασκευές και + 4,5% στις υπηρεσίες. Στην ΕΕ, οι ωρομίσθιοι αυξήθηκαν κατά 3,2% στην (κυρίως) μη επιχειρηματική οικονομία και κατά 4,9% στην επιχειρηματική οικονομία: +4,6% στη βιομηχανία, +5,2% στις κατασκευές και +5,0% στις υπηρεσίες. Στην ΕΕ, οι οικονομικές δραστηριότητες που κατέγραψαν τις υψηλότερες ετήσιες αυξήσεις σε μισθούς το 2022 ήταν: Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες» κατά 6,4%, «Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου, ατμού και κλιματισμού» και «Χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες», αμφότερες κατά 5,6%.

Την κορυφή έπιασε η Ρουμανία τον Μάρτιο του 2014. Η χώρα κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση δραστηριότητας (10,3%) στην Ε.Ε. στον τομέα των... κατασκευών, σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat), ο δείκτης κατασκευαστικής δραστηριότητας στην Ε.Ε. μειώθηκε κατά 0,5%, ενώ στην ευρωζώνη συρρικνώθηκε κατά 0,6%. Όσον αφορά τα κράτη μέλη της Ε.Ε., ο δείκτης κατασκευαστικής δραστηριότητας παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση -σε ποσοστό 10,3%- στη Ρουμανία, ενώ η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στην Πορτογαλία, σε ποσοστό 3%. Πηγή: http://tro-ma-ktiko.blogspot.gr/2014/05/blog-post_1398.html