Αναζήτηση στην κοινότητα

Την έκδοση της Πρόσκλησης για ένταξη στο ΕΣΠΑ και ειδικότερα στο Πρόγραμμα “Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή 2021-27”, των έργων του “Προγράμματος “ΔΙΑΤΗΡΩ Δημοσίου Τομέα”, ανακοινώνει ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Στο πλαίσιο της εκδοθείσας πρόσκλησης δύνανται να ενταχθούν πράξεις προϋπολογισμού 70.000.000 ευρώ και αφορά σε έργα ανακαίνισης και λειτουργικής επανένταξης κτιρίων του Δημοσίου με μεγάλη αρχιτεκτονική αξία που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα, αλλά έχουν ταυτόχρονα, υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα. Οι παρεμβάσεις θα στοχεύουν σε ανακαίνιση τουλάχιστον μεσαίας κλίμακας ή/ και τουλάχιστον 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το πρόγραμμα αφορά σε παρεμβάσεις σε χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα δημόσια κτίρια ιδιοκτησίας, κυριότητας και χρήσης Δημοσίων Φορέων Κεντρικής Κυβέρνησης ή/και μνημεία ή ιστορικά κτίρια εντός ιστορικών τόπων και παραδοσιακών οικισμών. Οι παρεμβάσεις θα περιλαμβάνουν ενδεικτικά: καθαρισμό προσόψεων για την απομάκρυνση των ατμοσφαιρικών ρύπων και την προστασία από βανδαλισμούς, λήψη άμεσων σωστικών μέτρων για το κέλυφος των κτιρίων για την αποφυγή μερικής ή ολικής κατάρρευσης, στατική ενίσχυση των κτιρίων, αντικατάσταση Η/Μ, διαμόρφωση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων των κτιρίων, αποκατάσταση του εσωτερικού των κτιρίων, ενσωμάτωση νέων χρήσεων για την ανάδειξη, αφενός του κοινωνικού, ιστορικού και πολιτιστικού χαρακτήρα των ίδιων των κτιρίων και του πολιτιστικού κεφαλαίου των φορέων-ιδιοκτητών τους και, αφετέρου, την αύξηση της συμβολής στο εθνικό πολιτιστικό κεφάλαιο, τη δημοκρατία, την εκπαίδευση, την έρευνα κ.λπ., ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, σύμφωνα με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων – ΚΕΝΑΚ. View full είδηση

Ενώπιον αλλαγών τεκτονικού χαρακτήρα αναμένεται να βρεθεί η αγορά ακινήτων τα επόμενα χρόνια, ως αποτέλεσμα των πολιτικών ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων που δρομολογούνται σε επίπεδο Ε.Ε. και θα αφορούν όλα τα κράτη-μέλη. Αυτή την περίοδο έχει ξεκινήσει η διαδικασία σχετικά με την αναθεώρηση της κοινοτικής οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, βάσει της οποίας θα προχωρήσει το σχέδιο για την ενεργειακή αναβάθμιση 40 εκατ. κτιρίων σε όλη την Ε.Ε. έως τις αρχές του 2033. Πρόκειται για το 15% του κτιριακού αποθέματος, με το ύψος των επιδοτήσεων που θα δοθούν να ανέρχεται σε 150 δισ. ευρώ. Η ΠΟΜΙΔΑ έχει υπολογίσει ότι για την αναβάθμιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, ώστε να φτάσει στην κατηγορία Γ΄ του ενεργειακού πιστοποιητικού, τα απαιτούμενα κεφάλαια αγγίζουν τα 30 δισ. ευρώ. (ΙΝΤΙΜΕ) Στην περίπτωση της Ελλάδας υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν κεφάλαια της τάξεως των 15-20 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση τουλάχιστον ενός εκατ. κατοικιών έως τις αρχές του 2033. Πρόκειται για κτίρια τα οποία σήμερα κατατάσσονται στις δύο χαμηλότερες κατηγορίες του ενεργειακού πιστοποιητικού. Η ΠΟΜΙΔΑ έχει υπολογίσει ότι για την αναβάθμιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, ώστε να φτάσει στην κατηγορία Γ’ του ενεργειακού πιστοποιητικού, τα απαιτούμενα κεφάλαια αγγίζουν τα 30 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αυξάνεται σε πάνω από 70 δισ. ευρώ για να επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί σε επίπεδο Ε.Ε. για αναβάθμιση του συνόλου των κτιρίων έως το 2050, προκειμένου αυτά να θεωρούνται μηδενικών εκπομπών ρύπων. Συνολικά, στην Ε.Ε. το σχετικό κόστος (με σημερινές τιμές) υπολογίζεται ότι θα απαιτήσει κεφάλαια τουλάχιστον 1,5 τρισ. ευρώ. Τι προβλέπει η νέα κοινοτική οδηγία – Επιδοτήσεις 150 δισ. ευρώ στα μέλη της Ε.Ε. Υπενθυμίζεται ότι, όπως ορίζει η νέα οδηγία, το 30% του κτιριακού δυναμικού που κατατάσσεται στις δύο χαμηλότερες ενεργειακές βαθμίδες (πάνω από ένα εκατομμύριο κτίρια για την Ελλάδα, που διαθέτει 3.650.000 κτίρια) θα πρέπει να έχει αναβαθμιστεί στη βαθμίδα Ε΄ μέχρι τις 31.12.2032. Πρόκειται για μια αναβάθμιση που υπολογίζεται ότι εξασφαλίζει μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά περίπου 50%. Η εν λόγω οδηγία αναμένεται να υιοθετηθεί εντός των επόμενων δύο ετών από το σύνολο των κρατών-μελών. Οπως ανέφερε χθες η κ. Μαρία Σπυράκη, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο πλαίσιο σχετικής ημερίδας που διοργάνωσε η ΠΟΜΙΔΑ σε συνεργασία με την ευρωπαϊκή ένωση ιδιοκτητών ακινήτων, UIPI, «η νέα κοινοτική οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων επιχειρεί να εισαγάγει μια σειρά από ελάχιστες και ενιαίες προδιαγραφές για τις ενεργειακές αναβαθμίσεις, ώστε να υπάρξει μια ομογενοποίηση της όλης διαδικασίας συνολικά στην Ε.Ε. Με αυτόν τον τρόπο εκτιμάται ότι θα διευκολυνθούν οι δράσεις μεγάλης κλίμακας και θα μειωθεί το κόστος». Παράλληλα, με δεδομένο ότι το ποσό των 150 δισ. ευρώ θεωρείται μη επαρκές από αρκετούς φορείς, η κ. Σπυράκη σημείωσε ότι οι διαθέσιμοι πόροι θα συνδυασθούν και με άλλα προγράμματα, όπως το ΕΣΠΑ και τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ θα υπάρξει και μόχλευση μέσω τραπεζικού δανεισμού (επίσης επιδοτούμενου ως προς το κόστος του). Εκτός όμως από την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων δρομολογούνται και άλλες αλλαγές στην αγορά ακινήτων τα επόμενα χρόνια. Για παράδειγμα, μέχρι το τέλος του 2024 θα πρέπει να έχουν θεσμοθετηθεί τα λεγόμενα Διαβατήρια Αναβάθμισης Κτιρίων. Αυτά θα αποτελούν ένα είδος αποδεικτικού στοιχείου για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών ρύπων, που έχουν επιτευχθεί σε ένα κτίριο το οποίο έχει ανακαινιστεί. Επίσης έως το 2025 θα έχει ολοκληρωθεί και η διαδικασία για την ομογενοποίηση των ενεργειακών πιστοποιητικών στο σύνολο της Ε.Ε., υιοθετώντας ενιαίες προδιαγραφές. View full είδηση

Στη φετινή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, ένα από τα πιο επιδραστικά γεγονότα παγκοσμίως στον τομέα, το περίπτερο της γερμανικής αντιπροσωπείας έχει μια ιδιαιτερότητα: θυμίζει λιγότερο περίπτερο σε έκθεση αρχιτεκτονικής και περισσότερο μάντρα οικοδομών. Κι αυτό γιατί στη θέση των εκθεμάτων στέκουν περήφανα ντάνες από πλακάκια, χαρτόνια, σωλήνες από PVC και ξύλινες τάβλες. Διαδικασία κατά την οποία αποσπάται ένα μέρος του τοίχου στο έργο Resource Rows στην Κοπεγχάγη. (Φωτογραφία: Rasmus Hjortshø) Αυτόν τον τρόπο βρήκαν οι επιμελητές για να στείλουν ένα μήνυμα στη βιομηχανία των κατασκευών, μια βιομηχανία που λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό με το τρίπτυχο αγοράζω-κατασκευάζω-πετάω. Και αυτά που πετάει μας κοστίζουν ακριβά. Σύμφωνα με στοιχεία του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των κτιρίων ευθύνονται για περίπου 9% των συνολικών εκπομπών CΟ2 (διοξειδίου του άνθρακα) που σχετίζονται με την ενέργεια, ενώ, σύμφωνα με δημοσίευση του ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης), ο χάλυβας και το σκυρόδεμα προκαλούν το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς η δημιουργία τους απαιτεί θέρμανση των πρώτων υλών σε υψηλές θερμοκρασίες και η ενέργεια για να γίνει αυτό προέρχεται συνήθως από ορυκτά καύσιμα. Η παραγωγή του τσιμέντου για το σκυρόδεμα ευθύνεται για το 7% των παγκόσμιων εκπομπών CΟ2, ενώ για κάθε τόνο μετάλλου που παράγεται από χάλυβα, ελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα 2,3 τόνοι διοξείδιο του άνθρακα. Αντί για τη χωματερή Με λίγα λόγια, όσο χτίζουμε, κάνουμε κακό στο περιβάλλον. Και χτίζουμε πολύ. Μόνο ανάμεσα στο 2015 και το 2021, προστέθηκαν στη Γη χτισμένα τετραγωνικά που αντιστοιχούν στο σύνολο του κτιριακού αποθέματος της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ολλανδίας. Προσπαθώντας να μειώσουν τη βλάβη, αρχιτέκτονες και ερευνητές σε όλο τον κόσμο αναζητούν λύσεις, και μία από αυτές είναι να σχεδιάζουν και να δημιουργούν με γνώμονα τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, εφαρμοσμένες στην κατασκευή κτιρίων. Αντί να καταλήξουν στη χωματερή, υλικά όπως αυτά που διάλεξαν οι Γερμανοί για το περίπτερό τους στην Μπιενάλε χρησιμοποιούνται ξανά σε προσόψεις, τοίχους, πατώματα. Η κυκλική χρήση υλικών δεν είναι κάτι καινούργιο στον σχεδιασμό και στην κατασκευή κτιρίων και υποδομών. «Οι άνθρωποι πάντα κοιτούσαν να χρησιμοποιήσουν ό,τι έτοιμο έβρισκαν», λέει ο αρχιτέκτονας Σπύρος Γιωτάκης. «Υπήρχε μια έννοια οικονομίας χρόνου και κόπου. Για παράδειγμα, έπαιρναν κομμάτια από ναούς, όπως αρχαίες κολόνες, και τις χρησιμοποιούσαν σε βυζαντινά κτίσματα». Σήμερα, όμως, είναι συνήθως πιο οικονομικό για τους κατασκευαστές να χρησιμοποιήσουν καινούργια υλικά, τα οποία συχνά είναι ευτελέστερα, με περιορισμένο προσδόκιμο ζωής και βλαβερά για τον πλανήτη. Η χαλύβδινη πρόσοψη της επέκτασης στο Βίντερτουρ της Ελβετίας προήλθε από το κέντρο διανομής ενός σούπερ μάρκετ. Οι αρχιτέκτονες διατήρησαν το διαγώνιο σχήμα. (Φωτογραφία: Martin Zeller) «Είναι πιο εύκολο για τους ανθρώπους να σκεφτούν ότι κάτι θέλει αντικατάσταση, παρά να αλλάξουν το ήδη υπάρχον, και αυτό γιατί είναι σαφώς δυσκολότερο να επεξεργαστείς κάτι παλαιότερο», λέει ο Νικ Τζάκσον, επικεφαλής του πρότζεκτ 1 Triton Square στο Λονδίνο. Κατά τη διάρκεια της ανακαίνισης του ευμεγέθους κτιρίου, που θα στεγάζει γραφεία για 3.500 ανθρώπους, η ομάδα του κατάφερε να εξοικονομήσει ενέργεια ισοδύναμη με την ετήσια κατανάλωση 10.000 νοικοκυριών (40.000 τόνους άνθρακα), παρά το γεγονός ότι πρόσθεσε τρεις ορόφους στο κτίσμα. Σχεδόν το μισό του όγκου που εξοικονομήθηκε οφείλεται σε τεχνικές που περιλάμβαναν την επανάχρηση υλικών: 33.400 τόνοι σκυροδέματος, 1.843 τόνοι χάλυβα, 3.300 τετραγωνικά μέτρα ασβεστόλιθου αλλά και τα παράθυρα όλης της πρόσοψης. «Από τις πρώτες ερωτήσεις που κάνουμε στους πελάτες που έρχονται είναι: “Έχετε εξετάσει τι μπορείτε να επαναχρησιμοποιήσετε; Μπορείτε να βρείτε ένα ήδη υπάρχον κτίριο και να το διαμορφώσετε με τρόπο που να ταιριάζει στις ανάγκες σας;”» λέει στο «Κ» ο Τζάκσον. Η Arup, η πολυεθνική εταιρεία που ανέλαβε τη μελέτη και την κατασκευή, υπεύθυνη μεταξύ άλλων για έργα όπως η διάσημη Όπερα του Σίδνεϊ, έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια μια στενή συνεργασία με το Ellen MacArthur Foundation, μια ΜΚΟ με αντικείμενο την κυκλική οικονομία, στο φαγητό, στη μόδα αλλά και στο δομημένο περιβάλλον. «Δεν πρέπει αυτομάτως να υποθέτουμε ότι θα γκρεμίσουμε ένα κτίριο και θα φτιάξουμε κάτι καινούργιο και γυαλιστερό απ’ την αρχή. Είναι μια άλλη νοοτροπία για τους αρχιτέκτονες, να ξεκινούν με σημείο εκκίνησης την επαναχρησιμοποίηση, όχι την αντικατάσταση», σχολιάζει ο Τζάκσον. Άνθρακας στα θεμέλια Ο μισός άνθρακας που θα εκπέμψει μια κατοικία στον κύκλο της ζωής της έχει ήδη παραχθεί πριν καν το κτίριο εγκαινιαστεί, παρ’ όλα αυτά συνήθως η προσοχή μας δίνεται στο ρεύμα, το πετρέλαιο και στο υγραέριο που θα χρειαστεί ένα κτίριο για να θερμανθεί. Εν μέρει, επειδή αυτό αγγίζει την τσέπη μας, και ό,τι αγγίζει την τσέπη μας γίνεται οδηγός των εξελίξεων. «Μόλις τα τελευταία πέντε-δέκα χρόνια μπήκε στην κουβέντα η ενέργεια που καταναλώνουν τα κτίρια για να κατασκευαστούν, αυτό που ονομάζουμε ενσωματωμένο άνθρακα. Αυτό το κομμάτι δεν είναι εμφανές, δεν αφορά άμεσα τον χρήστη, δεν το βλέπει», λέει η Μαριάμ Καψάλη, αρχιτέκτονας και καθηγήτρια στο πρόγραμμα Βιώσιμου Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού στην Architectural Association School of Architecture. «Δεν υπάρχουν καν κριτήρια ούτε στην Αγγλία ούτε γενικά στην Ευρώπη για τον υπολογισμό του πόσο είναι πολύ και πόσο λίγο. Όλη η κουβέντα περιστρέφεται γύρω από την ενέργεια. Φυσικά είναι σημαντικό κομμάτι αυτό, που επηρεάζεται και από τις διεθνείς εξελίξεις, αλλά δεν είναι το μόνο». Όπως επισημαίνει η κ. Καψάλη, ακόμα κι αν αυτό δεν επικρατεί μαζικά, σήμερα έχουμε τα εργαλεία να φτιάξουμε κτίρια που καταναλώνουν κατά τη χρήση τους πολύ λίγη ενέργεια, σε οποιοδήποτε σχεδόν κλίμα, με καλή μόνωση, ανανεώσιμες πηγές, αεροστεγή υλικά και διάφορες εξελιγμένες τεχνολογίες. Όμως, ακόμα η εξίσωση του ενσωματωμένου άνθρακα όχι απλώς δεν έχει λυθεί, αλλά δεν βρισκόμαστε καν κοντά. «Ομολογώ ότι είναι μια δύσκολη πίστα, ωστόσο, αν δεν λυθεί, δεν πρόκειται να φτάσουμε στους στόχους που θέτουν η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, που λειτουργούν πλέον χωριστά, αλλά παράλληλα», λέει η κ. Καψάλη, αναφερόμενη στους στόχους για μηδενικές εκπομπές των κτιρίων μέχρι το 2050. Πόλη του Μεξικού: Οι ντόπιοι δώρισαν λίγη γη και έτσι δημιουργήθηκε μια αίθουσα μουσικής, φτιαγμένη αποκλειστικά από ανακυκλωμένα υλικά της περιοχής: τούβλα, ξύλο, μπετόν και πέτρα από το κοντινό ηφαίστειο Σαλτοκάν. (Φωτογραφία: JAIME NAVARRO) Εδώ έρχεται η ιδέα της κυκλικής οικονομίας και στην αρχιτεκτονική. Πρόσφατα, το αρχιτεκτονικό γραφείο όπου εργάζεται η ίδια, το Architype, ανέλαβε την ανακαίνιση ενός πρώην τηλεφωνικού κέντρου της δεκαετίας του 1930 το οποίο στεγάζει τα γραφεία του Ινστιτούτου Βιώσιμης Ηγεσίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Σε ένα πρότζεκτ που θεωρούν ότι λειτουργεί ως εξαιρετικό παράδειγμα ανακαίνισης με χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα, λειτουργώντας με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, χρησιμοποίησαν φωτιστικές εγκαταστάσεις από άλλο κτίριο του ίδιου πανεπιστημίου (έλεγξαν και επανέκδωσαν πιστοποιητικά εγγύησης σε περισσότερα από 350 φώτα LED). Αντί να κατεδαφιστεί και να ξαναχτιστεί, η πέτρινη επιφάνεια της πρόσοψης επιδιορθώθηκε σύμφωνα με τη γιαπωνέζικη μέθοδο Kintsugi, που αντιμετωπίζει τη φθορά και την επισκευή ως μέρος της ιστορίας ενός αντικειμένου που αξίζει να φαίνεται και όχι να καλύπτεται. Στον χώρο της εισόδου τοποθέτησαν ένα γραφείο που προηγουμένως βρισκόταν στις εγκαταστάσεις του Netflix στο Λονδίνο. Διατήρησαν ακόμη και τους ανελκυστήρες, οι οποίοι επισκευάστηκαν και παραδόθηκαν εκ νέου. Όσα έπιπλα δεν χρησιμοποιήθηκαν, χαρίστηκαν σε κοινότητες της περιοχής, γλιτώνοντας με αυτόν τον τρόπο 21.600 κιλά καρέκλες, τραπέζια και ντουλάπια απ’ το να καταλήξουν στη χωματερή. Όψη του περιπτέρου της Γερμανίας στη φετινή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, με σαφές συμβολικό μήνυμα. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Αυτά συμβαίνουν στη Βρετανία, μια χώρα που υπήρξε πρωτοπόρα στην ανάπτυξη νέων βιομηχανικών προϊόντων μετά τη Μεγάλη Έκθεση του 1851 και όπου τα τελευταία χρόνια μεγάλες εταιρείες όπως η Arup, αλλά και ακαδημαϊκοί, προωθούν την ιδέα της επανάχρησης υλικών. Τρία χρόνια πριν, μια ομάδα αρχιτεκτόνων –μεταξύ των οποίων 14 νικητές του βραβείου Στέρλινγκ της RΙΒΑ, της Βασιλικής Ένωσης Αρχιτεκτόνων της Μεγάλης Βρετανίας– ξεκίνησαν μια καμπάνια ευαισθητοποίησης κατά της κατεδάφισης κτιρίων, για το καλό του πλανήτη. «Πρέπει να σταματήσουμε να κατεδαφίζουμε απερίσκεπτα», λένε. «Διαβατήρια» υλικών Στην Ολλανδία, ο Τόμας Ράου, αρχιτέκτονας, έχει αναπτύξει ένα σύστημα καταγραφής υλικών σε υπάρχοντα κτίρια, καθώς και της προοπτικής που μπορεί να έχουν για να χρησιμοποιηθούν ξανά στο μέλλον. Χρησιμοποιώντας ένα ψηφιακό «διαβατήριο υλικών», καταγράφει τα ειδικά τους χαρακτηριστικά, ώστε να διευκολυνθεί στο μέλλον η ανάκτηση, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίησή τους. Η κυβέρνηση της χώρας του σύντομα αγκάλιασε την πρωτοβουλία, προσφέροντας φορολογικές ελαφρύνσεις στους κατασκευαστές για να την υιοθετήσουν. Στην Πόλη του Μεξικού, το αρχιτεκτονικό γραφείο TO Arquitectura σχεδίασε έναν χώρο εκμάθησης κιθάρας, με τη συνεργασία των μαθητών που είχαν συμμετάσχει σε πρόγραμμα δωρεάν μαθημάτων μουσικής. Η τοπική κοινότητα δώρισε ένα μικρό χωράφι, οι αρχιτέκτονες συνεργάστηκαν με τους κατοίκους και το αποτέλεσμα ήταν ένα θολωτό κτίσμα φτιαγμένο αποκλειστικά από ανακυκλωμένα υλικά της περιοχής: κόκκινα τούβλα, ξύλο, κομμάτια από μπετόν, ηφαιστειογενή πέτρα (η περιοχή βρίσκεται κοντά στο ηφαίστειο Σαλτοκάν), κόκκινους λίθους. Το βραβευμένο Enterprise Centre της Architype χαρακτηρίστηκε το «πιο πράσινο κτίριο στη Βρετανία» – στην πρόσοψη βλέπουμε αποσπώμενες επιφάνειες από ψάθα. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Στην Κοπεγχάγη, ο Άντερς Λεντάγκερ έφτιαξε το συγκρότημα 92 κατοικιών Resource Rows (υποψήφιο για το βραβείο Mies van der Rohe 2022) χρησιμοποιώντας ενιαία κομμάτια τοίχων από τούβλα τα οποία ήταν ενωμένα με κονίαμα και ήταν αδύνατο να χωριστούν, ώστε να χρησιμοποιηθούν ξανά. Προκειμένου να μην καταλήξουν στα σκουπίδια, η ομάδα του Λεντάγκερ έκοψε τους τουβλότοιχους από τα ιστορικά ζυθοποιεία της Carlsberg στην Κοπεγχάγη, από παλιά σχολεία και βιομηχανικά κτίρια σε όλη τη Δανία, σε ενιαία κομμάτια 1 επί 1 μέτρο, δημιουργώντας έτσι νέους τοίχους. Ακόμη, χρησιμοποίησε ξυλεία που προοριζόταν για πέταμα, ανακυκλωμένο τσιμέντο από μια γέφυρα και παλιά παράθυρα, εξοικονομώντας 463 τόνους απορριμμάτων και 29% σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Όπως είδαμε και πιο πάνω, η κυκλική οικονομία έχει τις ρίζες της στην ανάγκη. Μία από τους αρχιτέκτονες του βραβευμένου κτιρίου K 118 στο Βίντερτουρ της Ελβετίας, Μπάρμπαρα Μπιουζέρ, έχοντας εργαστεί στην Τανζανία και το Σουδάν, παρατήρησε πόσο πολύτιμα ήταν τα υλικά αντικείμενα που στην Δύση κατέληγαν στις χωματερές, όπως ήταν για παράδειγμα τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Σχεδιάζοντας με την υπόλοιπη ομάδα το K 118, μια πρώην αποθήκη που θα έχει εφεξής μεικτή χρήση (κατοικίες, εργαστήρια, χώροι συνεργατικής τηλεργασίας), κατάφεραν να προσθέσουν τρεις επιπλέον ορόφους με πάνω από το ήμισυ των δομικών υλικών να προέρχεται από ανακυκλωμένα κτίρια. Τούβλα από 90% ανακυκλωμένα υλικά οικοδομής, της εταιρείας Kenoteq. (Φωτογραφία: Matteo de Mayda) Ολόκληρη η βασική κατασκευή από χάλυβα προήλθε από ένα κέντρο διανομής σούπερ μάρκετ σε γειτονική πόλη. Τα παράθυρα, οι προσόψεις, τα θερμαντικά σώματα και τα ξύλινα δάπεδα τα πήραν από κατεδαφισμένα κτίρια της περιοχής. Στην προηγούμενη ζωή της, η σκάλα του κτιρίου –η οποία είναι πάνω από 30 ετών– βρισκόταν σε ένα κτίριο γραφείων στη Ζυρίχη, όπως και τα 80 παράθυρα και οι πλάκες γρανίτη που επαναχρησιμοποιήθηκαν για τα δάπεδα του μπαλκονιού. Με αυτόν τον τρόπο υπολογίζουν ότι εξοικονόμησαν 500 τόνους καινούργιων υλικών. Στη Βομβάη της Ινδίας, το αρχιτεκτονικό γραφείο S+PS δημιούργησε μια πολυτελή κατοικία όπου η ανακύκλωση των υλικών μπλέκεται με την ανακύκλωση εννοιών όπως η ιστορία και η μνήμη. Η πρόσοψη είναι φτιαγμένη από παράθυρα και πόρτες κατεδαφισμένων σπιτιών, ενώ χρησιμοποιήθηκαν υλικά όπως παλιά υφασμάτινα κομμάτια, δάπεδα από παλιά δοκάρια και τελάρα, έπιπλα από την εποχή της βρετανικής αποικιοκρατίας. Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν και σε άλλες χώρες, ενώ πρωτοβουλίες ξεπηδούν και στη βιομηχανία των κατασκευαστικών υλικών. Η Έλι Μπίρκχεντ από την Κορνουάλη σχεδιάζει τούβλα από προϊόντα τα οποία επιχειρήσεις της περιοχής της προόριζαν για πέταμα: τρίχες από ένα κομμωτήριο, μαλλί και κοπριά αλόγων από μια φάρμα (λειτουργεί συγκολλητικά για τον πηλό), απόβλητα σιταριού από μια ζυθοποιία, ανακυκλωμένα μπουκάλια ενός μπαρ. Αντίστοιχα, στη Σκωτία η εταιρεία Kenoteq παράγει τούβλα από 90% ανακυκλωμένα υλικά οικοδομής, ενώ η δανέζικη εταιρεία d line έχει λανσάρει ένα μοντέλο κυκλικής οικονομίας στο οποίο τα προϊόντα της (βρύσες, πόμολα κ.ά.) επισκευάζονται και μεταπωλούνται στο 60% της τιμής, εξοικονομώντας έως και 91% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με σκοπό να επεκταθεί η περίοδος χρήσης τους έως και τα 100 χρόνια. Από τον Πικιώνη στις μπουλντόζες Πίσω στην Ελλάδα, ο Σπύρος Γιωτάκης μού θυμίζει ότι έχουμε και εδώ εμβληματικά έργα κυκλικής οικονομίας, απλώς τότε δεν τα έλεγαν έτσι. Ένα ιδιαίτερο παράδειγμα είναι η αναστήλωση του Λουμπαρδιάρη από τον μεγάλο αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, ο οποίος χρησιμοποίησε μάρμαρα, πήλινα στοιχεία, υλικά από γκρεμισμένα νεοκλασικά, ακόμη και από την κατεδάφιση της Βαρβακείου Σχολής. Σήμερα, 70 χρόνια μετά, η εικόνα είναι μάλλον διαφορετική. Σε πρόσφατο ρεπορτάζ του «Κ», σχολιάζοντας το κτιριακό απόθεμα της Αθήνας ο πρόεδρος των Ελλήνων αρχιτεκτόνων, Δημήτρης Ξυνομηλάκης, υπογράμμιζε τον μεγάλο αριθμό ιστορικών κτιρίων που έχουν κατεδαφιστεί. «Η βέλτιστη λύση σε ένα δομημένο περιβάλλον δεν είναι οι κατεδαφίσεις», έλεγε. Resource Rows, Κοπεγχάγη. Χρησιμοποιήθηκαν ενιαία κομμάτια από τουβλότοιχους που ήταν αδύνατο να διαχωριστούν λόγω της συγκολλητικής ουσίας ανάμεσα στα τούβλα. (Φωτογραφία: Rasmus Hjortshøj) Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Δουρίδας συμφωνεί: «Η μεγαλύτερη συνεισφορά που μπορεί να έχει ένας αρχιτέκτονας στην κυκλική οικονομία είναι στην πραγματικότητα να μπορεί να ανακυκλώνει τα κτίρια. Για παράδειγμα, ένα κτίριο γραφείων που φτιάχτηκε τη δεκαετία του ’80 και έχει παλαιότερες εγκαταστάσεις ενέργειας, αλλά μπορείς να το βελτιώσεις, δεν υπάρχει λόγος να το γκρεμίσεις. Στην Αθήνα αυτή τη στιγμή γκρεμίζονται άπειρα κτίρια σε σχέση με πόλεις όπως η Ρώμη, όπου δεν χτίζουν, αλλά επαναχρησιμοποιούν τα κτίριά τους. Φυσικά, η γη είναι πολύ ακριβή για να το αποφύγεις εύκολα. Είχε βγάλει το Υπουργείο Περιβάλλοντος μια οδηγία που πριμοδοτεί όσους έχουν ένα οικόπεδο και για παράδειγμα θέλουν να κατεδαφίσουν ένα κτίριο που υπάρχει μέσα, ενεργοβόρο, και να φτιάξουν ένα καινούργιο, πιο βιώσιμο. Τους δίνει μπόνους τετραγωνικά. Αυτό έχει δύο αναγνώσεις. Η μία λέει ότι αυτό το χρέπι που είναι εκεί τρώει ενέργεια. Η άλλη ανάγνωση λέει: αν γκρεμίσουμε τα πάντα επειδή τα βαφτίζουμε ενεργοβόρα, τι γίνεται μετά;». «Στην Αθήνα αυτή τη στιγμή γκρεμίζονται άπειρα κτίρια σε σχέση με πόλεις όπως η Ρώμη, όπου δεν χτίζουν, αλλά επαναχρησιμοποιούν τα κτίριά τους». Γιάννης Δουρίδας, αρχιτέκτονας Πρόσφατα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι τον τελευταίο καιρό επικρατεί «πυρετός» κατεδαφίσεων ακόμη και μονώροφων, διώροφων και τριώροφων κτιρίων του Μεσοπολέμου, αφού οι ιδιοκτήτες τους σπεύδουν να τα κατεδαφίσουν πριν χαρακτηριστούν διατηρητέα (το σχετικό πρόγραμμα κινήτρων για τη διατήρηση των κτιρίων αυτών δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή). Όπως εξήγησε πρόσφατα ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος στην «Κ», το όριο των 100 ετών που καθιστά πιο δύσκολο το να κατεδαφιστεί ένα οικοδόμημα παλαιότερο της εκατονταετίας, οδηγεί σε αγώνα δρόμου τους ιδιοκτήτες τους ώστε να προλάβουν να τα γκρεμίσουν και στη θέση τους να υψωθούν πολυώροφες πολυκατοικίες. To 1 Triton Square εξοικονόμησε κατά την ανακαίνισή του ενέργεια ισοδύναμη με την ετήσια κατανάλωση 10.000 νοικοκυριών. (Φωτογραφία: Simon Kennedy) Επομένως, όταν κάποιος θέλει να κοιτάξει προς το μέλλον, το βλέμμα του μάλλον θα τον οδηγήσει εκτός Ελλάδος. Στην Ευρώπη, σε αρκετές χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει την πρόταση του Τόμας Ράου για την καταγραφή και την επανάχρηση υλικών (η πλατφόρμα του λειτουργεί σε Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο κ.α.). Σχηματικά, ίσως βρεθούμε κάποτε σε ένα μέλλον που θα μοιάζει με αυτό που περιέγραψε ο Νικ Τζάκσον: «Η επανάχρηση υλικών και συστημάτων θα αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν οι αρχιτέκτονες. Θα γίνουμε, σταδιακά, ένα είδος δημιουργών κολάζ, δηλαδή θα συναρμολογούμε υλικά. Θα είναι μια ενδιαφέρουσα εξίσωση». View full είδηση

Αρκετές φορές έχει επισημανθεί η ανάγκη προώθησης των δράσεων που σχετίζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας. Αυτή η ανάγκη δεν υπαγορεύεται μόνο από τις δεσμεύσεις που έχει η χώρα μας στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών αποφάσεων, αλλά και από την υποχρέωση να βελτιωθεί η λειτουργικότητα των γερασμένου σε πολλές περιοχές της χώρας, όπως στην Αθήνα, κτιριακού αποθέματος. Σε παλιότερη έκθεσή της η εταιρεία ερευνών διαΝΕΟσις ανέφερε πως μόνο στην Αθήνα το 60% των κτιρίων είναι κατασκευασμένο πριν το 1960, ενώ το 85% χρήζουν παρεμβάσεων για να παραμείνουν λειτουργικά. Σύμφωνα δε με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο αριθμός των κτιρίων της χώρας είναι 4.105.637 (απογραφή του 2011), με τη συντριπτική πλειοψηφία αυτών (79%) να αποτελεί κατοικίες. Τα τελευταία χρόνια τέθηκε επί τάπητος η ανάγκη να υλοποιείται ένα πρόγραμμα εξοικονομώ το χρόνο. Παρά τα προβλήματα στο πρόγραμμα που αφορούν τις κατοικίες έγιναν σημαντικά βήματα. Την ίδια ώρα, θετικά μπορεί να αποτιμηθεί η εξαγγελία της κυβέρνησης για έκπτωση 40% στις δαπάνες που αφορούν την ανακαίνιση ή την αναβάθμιση των κτιρίων. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο για την αναγγελία αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές. Ένας νέος κύκλος επενδύσεων στον κορεσμένο τομέα της οικοδομής, η διατήρηση δηλαδή του παραγωγικού υποδείγματος των τελευταίων δεκαετιών, χωρίς επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας δεν θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Είναι αξιοπρόσεκτες οι παρατηρήσεις του καθηγητή οικονομικών Κώστα Μελά, ο οποίος μιλώντας στο ρ/σ στο Κόκκινο, την περασμένη βδομάδα, τόνισε πως «τα μακροοικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι και ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου δεν προχωράει. Το 2018 ήμασταν στο 11,07% του ΑΕΠ και θέλουμε να φτάσουμε περίπου στο 20%, τον μέσο όρο της ΕΕ. Αυτά τα 20 δισ. ευρώ που υπολογίζουμε ότι πρέπει να επενδυθούν κάθε έτος, είναι ένα ζητούμενο». Μάλιστα, υπογράμμισε πως χρειάζονται επενδύσεις στην ενέργεια και στα Logistics. Σε κάθε περίπτωση, η νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει δείξει ότι θέλει να δώσει συνέχεια στην θετική πορεία των τελευταίων χρόνων. Η γενική γραμματέας Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Αλεξάνδρα Σδούκου μιλώντας στο Southeast Europe Energy Forum, στη Θεσσαλονίκη σημείωσε ότι «οι δράσεις για την κλιματική αλλαγή είναι στενά συνδεδεμένες με την 4η βιομηχανική επανάσταση. Πράσινη ενέργεια, αποθήκευση, εξοικονόμηση, έξυπνα δίκτυα –έξυπνες πόλεις - έξυπνα κτίρια, τεχνητή νοημοσύνη, όλα μαζί και πολλά άλλα από τα επιτεύγματα της ανθρώπινης διανόησης των τελευταίων ετών, διαμορφώνουν ένα προκλητικό μέλλον στο οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε με θετικά μέτρα». Σε ευρωπαϊκό επίπεδο πάντως το τοπίο είναι ξεκάθαρο. Σύμφωνα με αναλυτές απαιτούνται έργα δισ. για να υλοποιηθούν οι στόχοι. Το επιβεβαιώνει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, ο οποίος ανέφερε σε έκθεσή του πως για να μειωθούν κατά 76% οι εκπομπές CO2 χρειάζονται δράσεις που αφορούν την ενεργειακή απόδοση. Αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία πρόσφατα τόνισε ότι τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην επίτευξη των μηδενικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2050. Για να γίνει αυτό, η ενεργειακή αποδοτικότητα πρέπει πρώτα να χρησιμοποιηθεί σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο ενεργειακό σύστημα, ως ο καλύτερος τρόπος να οικοδομήσουμε εκ νέου τις οικονομίες μας. του Δημήτρη Αβαρλή View full είδηση

Συνεχίστηκαν για δεύτερη ημέρα οι αυτοψίες που διενεργούν οι μηχανικοί του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στις πληγείσες από τις πυρκαγιές περιοχές. Ειδικότερα, ο συνολικός αριθμός των αυτοψιών που έχουν πραγματοποιηθεί, ανέρχεται σε 2.489, εκ των οποίων οι 1.740 διενεργήθηκαν την Τετάρτη και οι υπόλοιπες 749 προχθές, Τρίτη. Από τα 2.489 κτίρια που ελέχθησαν τα 1.271 (ποσοστό 51,07%) κρίθηκαν κατοικήσιμα και τα 1.218 (ποσοστό 48,93%) μη κατοικήσιμα ενώ τις αυτοψίες διενήργησαν 340 μηχανικοί του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Επίσης, σε συνεργασία του Υπουργείου με την Περιφέρεια Αττικής, μεταφέρθηκαν 305 συνολικά -κατεστραμμένα από την πυρκαγιά- αυτοκίνητα, για να ελευθερωθούν οι κλεισμένοι δρόμοι στο Μάτι του Δήμου Μαραθώνα. View full είδηση

Στα όριά τους βρίσκονται λόγω έλλειψης συντήρησης γέφυρες και δηµόσια κτίρια σε όλη τη χώρα, µε τους ειδικούς να προειδοποιούν και να ζητούν ελέγχους και επιθεωρήσεις άµεσα. Καμπανάκι» για την κατάσταση μεγάλου τμήματος των δημόσιων υποδομών στη χώρα µας, οι οποίες παραµένουν ασυντήρητες ή συντηρούνται αποσπασµατικά παρά το γεγονός ότι φτάνουν ή έχουν ξεπεράσει το όριο ηλικίας τους, χτύπησε η κατάρρευση της γέφυρας στην Καβάλα. Η έλλειψη συντήρησης, µάλιστα, δεν αφορά µόνο στις γέφυρες αλλά και στα δηµόσια κτίρια, όπως επεσήµανε σε χθεσινές δηλώσεις του ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδας, Γιώργος Στασινός, ζητώντας τη δηµιουργία ηλεκτρονικού µητρώου έργων υποδοµής, το οποίο ήδη προετοιµάζει το υπουργείο Υποδοµών. «Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει πραγµατικά για το θέµα της συντήρησης των υποδοµών. ∆εν υπάρχει τακτική συντήρηση. ∆εν υπάρχει προγραµµατισµός» είπε. Προσέθεσε, µάλιστα, ότι το ίδιο συµβαίνει και µε τα δηµόσια κτίρια, όπου έχει ελεγχθεί για θέµατα ασφαλείας µόνο το 30% περίπου, «και σε αυτά περιλαµβάνονται όχι µόνο γραφεία αλλά και σχολεία, νοσοκοµεία και άλλα κτίρια συνάθροισης κοινού». Περίπου το 80% των υποδοµών στη χώρα συµπληρώνει χρόνο µε τον χρόνο το προσδόκιµο ζωής του. «Οι βασικές υποδοµές όχι µόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης δηµιουργήθηκαν τις δεκαετίες '60, '70 και '80» εξηγεί στο «Εθνος» ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Πολιτικών Μηχανικών, Αρης Χατζηδάκης: «Η 50ετία είναι ο επίσηµος χρόνος ζωής των κατασκευών από σκυρόδεµα. Ωστόσο, υπάρχουν υποδοµές που εκτός της φυσιολογικής γήρανσης υφίστανται πλήρη αλλαγή φορτίων µε αύξηση της κυκλοφορίας και βαρύτερα οχήµατα. Είναι αναγκαίο να οργανωθούν άµεσα επιθεωρήσεις, αφού προηγηθεί µια ιεράρχηση των αναγκών, δεδοµένου ότι τα κόστη είναι σηµαντικά». Το υπουργείο Υποδοµών καταρτίζει σχέδιο νόµου για το ηλεκτρονικό µητρώο υποδοµών, ώστε να προχωρήσουν εντατικοί έλεγχοι. Να σηµειωθεί ότι η γέφυρα που κατέρρευσε στην Καβάλα είναι η πρώτη που «σπάει» υπό το βάρος φορτίου και όχι από την πίεση πληµµυρικού φαινοµένου, λίγες µόλις εβδοµάδες µετά τη δηµοσιοποίηση των σοβαρών προβληµάτων στην υπόγεια κοίτη του Ιλισού εξαιτίας της έλλειψης συντήρησης και περίπου τρεις µήνες µετά την κατάρρευση της γέφυρας Μοράντι στη Γένοβα, η κατάρρευση της οποίας παρέσυρε στον θάνατο 43 άτοµα. Ειδικά όσον αφορά στις περίπου 3.000 γέφυρες που υπάρχουν στο δίκτυο των παλαιών εθνικών οδών και του επαρχιακού οδικού δικτύου, σύµφωνα µε την καταγραφή που έχει κάνει η Εγνατία Οδός, εκτιµάται ότι «από την κατασκευή τους και µετά δεν έγιναν συστηµατικοί έλεγχοι και δεν συντηρήθηκαν», όπως επισηµαίνει στο «Εθνος» ο Παναγιώτης Πανέτσος, δρ πολιτικός µηχανικός και προϊστάµενος ελέγχου και συντήρησης τεχνικών έργων της Εγνατίας. Ο ίδιος, µάλιστα, υπογραµµίζει ότι πλέον είναι επιτακτική η ανάγκη ελέγχου της σηµερινής εναποµείνασας ασφάλειάς τους. Χαρακτηριστικό της έλλειψης σχετικών πληροφοριών είναι το γεγονός ότι «για αρκετές από τις γέφυρες αυτές δεν είναι γνωστή η ακριβής θέση τους, ο χρόνος κατασκευής τους και οι διαστάσεις τους, ενώ δεν είναι διαθέσιµες οι µελέτες και το µητρώο κατασκευής τους» σηµειώνει ο κ. Πανέτσος. Πριν από 30-50 χρόνια Και όλα αυτά την ώρα που οι περισσότερες από αυτές τις γέφυρες έχουν κατασκευαστεί πριν από 30-50 χρόνια και έχουν ήδη διανύσει ένα µεγάλο µέρος του θεωρητικού κύκλου ζωής τους, χωρίς να ελεγχθεί ποτέ η κατάστασή τους και χωρίς να εφαρµοστεί οποιαδήποτε συντήρηση. Για τις 1.100 από αυτές, µάλιστα, η Εγνατία είχε ήδη προετοιµάσει και διεξαγάγει διαγωνισµό ανάθεσης τεσσάρων µελετών οδικής ασφάλειας γεφυρών παλαιών εθνικών και επαρχιακών οδών στο µεγαλύτερο µέρος της χώρας, µε αρχικό προϋπολογισµό περίπου 1 εκατοµµυρίου ευρώ. Στο πλαίσιο του έργου προβλεπόταν ο εντοπισµός, η αποτύπωση της γεωµετρίας, ο οπτικός και ενόργανος έλεγχος, η λήψη δοκιµίων, η αξιολόγηση και η πρόταση έργων συντήρησής τους. Ωστόσο, έως και σήµερα δεν βρέθηκε κονδύλι χρηµατοδότησης ώστε να προχωρήσει η δράση. Το περασµένο καλοκαίρι η Εγνατία είχε αποστείλει στο υπουργείο Υποδοµών πρόταση για τη δηµιουργία Εθνικού Μητρώου Γεφυρών, στο οποίο θα περιλαµβάνονται όλα τα στοιχεία για τη µελέτη, κατασκευή, τα ευρήµατα και τις βλάβες, την αξιολόγηση, τις προτεινόµενες επεµβάσεις αλλά και τα αποτελέσµατα των ελέγχων ώστε να οργανωθούν και να υλοποιηθούν προγραµµατισµένες επιθεωρήσεις στις γέφυρες. «Από κόσκινο θα περάσουν οι υποδοµές» είχε πει σε συνέντευξή του στο «Εθνος της Κυριακής» της 4ης Νοεµβρίου ο υπουργός Υποδοµών Χρήστος Σπίρτζης. Στο πλαίσιο του Εθνικού Μητρώου Γεφυρών, µάλιστα, προτείνεται η δηµιουργία ενιαίου εγχειριδίου επιθεωρήσεων, το οποίο θα ισχύει για όλες τις γέφυρες, συµπεριλαµβανοµένων αυτών στους σύγχρονους αυτοκινητοδρόµους, οι οποίες ελέγχονται και συντηρούνται «αλλά ανεξάρτητα, µε διαφορετικά κριτήρια, προδιαγραφές και διαδικασίες για κάθε φορέα διαχείρισης, ιδιώτη ή δηµόσιο, ενώ καταγράφονται και τηρούνται σε ξεχωριστά µητρώα», όπως επισηµαίνεται. Από την πλευρά του, και το υπουργείο Υποδοµών καταρτίζει ήδη σχέδιο νόµου για το ηλεκτρονικό µητρώο υποδοµών, το οποίο θα δώσει τα «εργαλεία» για την εκπόνηση εντατικών ελέγχων κάθε κρίσιµης υποδοµής στη χώρα. Το Μητρώο «θα περιλαµβάνει τις απαραίτητες µελέτες και προβλέψεις για την ασφάλεια, τη συντήρηση και τη λειτουργία κάθε υποδοµής. Με τη λειτουργία αυτού του συστήµατος θα µπορεί κάθε δηµόσιος φορέας να προγραµµατίσει εγκαίρως τη συντήρηση και το κόστος της, να προβλέψει το απαιτούµενο προσωπικό και τις δεξιότητές του και ταυτόχρονα οι αρµόδιοι φορείς θα έχουν το εργαλείο για τον εποπτικό έλεγχο, τη συντήρηση και την ασφάλεια των υποδοµών και των πολιτών. Θα γνωρίζουµε, µε δυο λόγια, όλοι πότε έγινε συντήρηση, πότε πρέπει να γίνει, από ποιους και ποιος έχει την ευθύνη λειτουργίας» είχε πει ο υπουργός Υποδοµών, Χρήστος Σπίρτζης, σε συνέντευξή του στο «Εθνος της Κυριακής». View full είδηση