Αναζήτηση στην κοινότητα

Με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εκδίδεται πρόσκληση για την υλοποίηση σειράς παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Ο πρώτος κύκλος της πρωτοβουλίας αφορά σε τουλάχιστον 25 έργα που θα πραγματοποιηθούν σε 19 Δήμους της χώρας, κυρίως νησιωτικούς. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους προσεγγίζει τα 18 εκατ. ευρώ και καλύπτεται από το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης 2021-2025. Πρόκειται για παρεμβάσεις που εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, δεδομένης της κλιματικής κρίσης. Η επιλογή των πρώτων 19 δυνητικών δικαιούχων έγινε, κατόπιν συνεργασίας του Γενικού Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, κ. Πέτρου Βαρελίδη με τον Γενικό Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Μανώλη Κουτουλάκη, με βασικό κριτήριο την αναγκαιότητα που παρουσιάζεται στους συγκεκριμένους δήμους για άμεση λήψη μέτρων αντιμετώπισης της λειψυδρίας. Μεταξύ άλλων, τα έργα που προτεραιοποιούνται αφορούν σε: προμήθεια και εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης, γεωτρήσεις για την ενίσχυση της ύδρευσης, εμπλουτισμό ζώνης υδροδότησης μέσω αγωγών, κ.ά. Αναλυτικά τα έργα αντιμετώπισης της λειψυδρίας (α’ κύκλος) Περιοχή ΔΥΝΗΤΙΚΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΟΥ Φούρνοι Δήμος Φούρνων Κορσεών Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης κεντρικού οικισμού Φούρνων δυναμικότητας 300 m3/d. Λέρος Δήμος Λέρου Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 1.000 m3/d. Τήνος Δήμος Τήνου Δύο μονάδες αφαλάτωσης δυναμικότητας 300 m3/d έκαστη. Πάτμος Δήμος Πάτμου Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 600 m3/d. Αλόννησος Δήμος Αλοννήσου 1. Προμήθεια και εγκατάσταση δεξαμενής αποθήκευσης νερού χωρητικότητας 500 m3. 2. Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 200 m3/d (ΒΑ τμήμα). 3. Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 600 m3/d. Κέα Δήμος Κέας 1. Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 200 m3/d. 2. Ανόρυξη γεωτρήσεων. Ιθάκη Δήμος Ιθάκης Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 500 m3/d. Λειψοί Δήμος Λειψών Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 300 m3/d. Παξοί Δήμος Παξών Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 300 m3/d. Κάρπαθος Δήμος Καρπάθου 1. Προμήθεια και εγκατάσταση δύο μονάδων αφαλατώσεις δυναμικότητας 1.000 m3/d έκαστη. 2. Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης στον οικισμό ΑΠΕΡΙ δυναμικότητας 300 m3/d. Μεγανήσι Δήμος Μεγανησίου Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 600 m3/d. Νάξος Δήμος Νάξου Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 2.000 m3/d. Σπέτσες Δήμος Σπετσών Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 600 m3/d. Πόρος Δήμος Πόρου Προμήθεια και εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης 1.200 m3/d. Ύδρα Δήμος Ύδρας Αγωγός για σύνδεση μονάδων αφαλάτωσης με το δίκτυο ύδρευσης. Νότια Κέρκυρα Διαδημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Δήμων Κέρκυρας (ΔΙΑΔΕΥΑΚ) Νότια Κέρκυρα: ανόρυξη γεωτρήσεων, σωληνώσεις, προμήθεια και εγκατάσταση μονάδων αποσιδήρωσης, ανακαίνιση δεξαμενής, για την ύδρευση περιοχών του Δήμου Νότιας Κέρκυρας. Λειβαδιά ΔΕΥΑ Λιβαδειάς Ανόρυξη τριών γεωτρήσεων για την ενίσχυση της ύδρευσης του οικισμού Αγίας Άννας. Κύμη – Αλιβέρι ΔΕΥΑ Κύμης – Αλιβερίου Εμπλουτισμός ζώνης υδροδότησης Αλιβερίου μέσω καταθλιπτικού αγωγού από πηγή Παραμεριτών. Βέλο Βόχα Δήμος Βέλου Βόχας 1. Διυλιστήριο δυναμικότητας 300 m3/ώρα. 2. Αγωγός 5 χλμ. προς το διυλιστήριο παροχής 300 m3/ώρα (διατομή 200 – 240 mm) View full είδηση

Σε τροχιά υλοποίησης βάζουν υπουργείο Περιβάλλοντος – Ενέργειας και ΕΥΔΑΠ το σχέδιο για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας προκειμένου να προλάβουν τα χειρότερα στον ορίζοντα της τετραετούς επάρκειας σε νερό που έχει στη διάθεσή της η Αθήνα εφόσον δεν αλλάξουν οι υδρολογικές συνθήκες για την πρωτεύουσα. Το σχέδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εφεδρικές γεωτρήσεις του μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού, οι οποίες θα προσθέσουν 75 εκατ. κυβικά μέτρα/έτος, την ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από ποταμούς που τροφοδοτούν τη λίμνη των Κρεμαστών και συγκεκριμένα τον Κρικελοπόταμο και τον Καρπενησιώτη (έως περίπου 200 εκατ. κ.μ. ανάλογα με τις ανάγκες), αλλά και τη μελέτη λειτουργίας μονάδων αφαλάτωσης, οι οποίες θεωρούνται στρατηγική εφεδρεία. Η ΕΥΔΑΠ βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με τη ΔΕΗ την τελευταία τριετία, όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας, Χάρης Σαχίνης με αντικείμενο τη μονάδα της ΔΕΗ στο Λαύριο. Στο μεταξύ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης με απόφασή του, η οποία αναρτήθηκε στη «Διαύγεια», ανέθεσε την εκπόνηση μελετών και εκτέλεσης έργων του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (Ε.Υ.Σ.) της μείζονος περιοχής Πρωτευούσης στην ΕΥΔΑΠ με στόχο τη θωράκιση της Αθήνας απέναντι στη λειψυδρία. Αναλυτικά η ΕΥΔΑΠ θα προχωρήσει σε μελέτη έργου ενίσχυσης του υδροδοτικού συστήματος Ευήνου – Μόρνου από τις Λεκάνες του Ανατολικού Αχελώου και μελέτη έργου εγκατάστασης μονάδων αφαλάτωσης, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής αφαλάτωσης υφάλμυρων υδάτων. Παράλληλα θα μελετηθούν και έργα σε υφιστάμενες υποδομές και συγκεκριμένα: Έργο σταθεροποίησης και στεγανοποίησης στη Διώρυγα Κιθαιρώνα στην περιοχή Κοκκίνι. Έργο για την ολοκλήρωση της Κατασκευής Συμπληρωματικού Υδαταγωγού Διατομής Φ2000 του Υδραγωγείου Μόρνου Ανάντη Κοκκινίου έως τη Μονάδα Επεξεργασίας Νερού Αχαρνών (Τμήμα ΙΙ). Έργο για την προστασία του Υδραγωγείου Μόρνου από πτώσεις βράχων στη Διώρυγα Κιθαιρώνα. Έργο Ολοκλήρωσης Επεμβάσεων στη Διώρυγα Θηβών του Υδραγωγείου Μόρνου Στις νέες μελέτες και έργα σε υφιστάμενες υποδομές που ανατίθενται στην ΕΥΔΑΠ συγκαταλέγονται: Η επαναφορά της λειτουργικότητας και επανένταξη στο ΕΥΣ, των γεωτρήσεων Μέσου Ρου Βοιωτικού Κηφισού, η οποία θα υλοποιηθεί σε δύο στάδια Η μελέτη τρωτότητας του Ε.Υ.Σ. η οποία θα αναδείξει τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του έναντι των κλιματικών κινδύνων Η χρηματοδότηση των ανωτέρω έργων και μελετών θα πραγματοποιηθεί από το καταβαλλόμενο τίμημα για την προμήθεια του ακατέργαστου ύδατος που αποδίδεται από την ΕΥΔΑΠ στην Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ (Ν.Π.Δ.Δ.) και διατίθεται περαιτέρω από το Ελληνικό Δημόσιο για τη χρηματοδότηση της λειτουργίας, συντήρησης και αναβάθμισης του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (Ε.Υ.Σ.) της μείζονος περιοχής Πρωτευούσης Να σημειωθεί ότι όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση του κ. Σκυλακάκη, η Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας διατηρεί το δικαίωμα να διαθέτει εναλλακτική πρόταση σε περίπτωση τυχόν/πιθανών προβλημάτων και γενικότερης αδυναμίας υλοποίησης συγκεκριμένων έργων και μελετών των ανωτέρω έργων και μελετών από την ΕΥΔΑΠ. Πιο κοντά οι μονάδες αφαλάτωσης Υπενθυμίζεται ότι βάσει των στοιχείων που έχουν ανακοινωθεί, η Αθήνα υφίσταται οξεία μείωση των αποθεμάτων νερού, τα οποία έπεσαν από 1100 εκατ. κ.μ. τον Οκτώβριο 2022 σε κάτω από 700 εκατ. κ.μ. (εκτίμηση για Οκτώβριο 2024), ενώ αν συνεχιστεί η ανομβρία, τα υφιστάμενα αποθέματα νερού επαρκούν για περίπου τέσσερα έτη. Η μείωση των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες είναι και η βασική αιτία εκκίνησης των συζητήσεων για τις μονάδες αφαλάτωσης. Η μία εξ αυτών, εφόσον προχωρήσουν οι συζητήσεις με την ΔΕΗ, μπορεί να γίνει στην περιοχή του Λαυρίου και οι άλλες δύο ή τρεις στην πλευρά του Κορινθιακού Κόλπου και κατά μήκος του αγωγού μεταφοράς νερού από το Μόρνο στην Αθήνα. Το κόστος του νερού από αφαλάτωση ωστόσο είναι σημαντικό και φτάνει το 1 ευρώ ανά κυβικό, ενώ σήμερα η ΕΥΔΑΠ χρεώνει το κυβικό κατά 0,35 λεπτά. Όπως ανέφερε ο κ. Σαχίνης, στη διάρκεια του «Olympia Forum V», προ τριετίας ξεκίνησαν συζητήσεις με τη ΔΕΗ για την εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης στο Λαύριο, κοντά στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής της επιχείρησης. Η ΕΥΔΑΠ μάλιστα στη φάση αυτή δεν αποκλείει ακόμα και τις υποθαλάσσιες μονάδες αν και αναγνωρίζει ότι η αφαλάτωση απαιτεί ενέργεια, οπότε το ζητούμενο δεν είναι μόνο η ποιότητα του νερού της μονάδας, αλλά και το κόστος μεταφοράς του. Να σημειωθεί ότι σήμερα το δίκτυο είναι βαρυτικό, από τον Εύηνο πηγαίνει στον Μόρνο, από εκεί στην Αθήνα και στα παράλιά της. Αντίθετα το νερό των αφαλατώσεων πρέπει να μεταφερθεί από τη θάλασσα προς τα πάνω, διαδικασία η οποία είναι πιο κοστοβόρα. Πιο άμεση είναι η λύση της σύνδεσης των Κρεμαστών με τον Μόρνο όπου το νερό θα έρχεται με βαρύτητα και με χαμηλό ενεργειακό κόστος στην Αττική. Οι προμελέτες έχουν ήδη παραδοθεί, ενώ εκτιμάται ότι από τη στιγμή που θα ολοκληρωθούν οι μελέτες και αναδειχθεί ανάδοχος από τον διαγωνισμό που θα προκηρυχθεί, απαιτούνται δύο έτη για την κατασκευή του, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δε θα υπάρχουν δικαστικές περιπέτειες στον διαγωνισμό. Υψηλό το κόστος των έργων Για το σχέδιο άντλησης νερού από τη λίμνη Κρεμαστών έχουν προβλεφθεί δύο έργα που αναμένεται να γίνουν σε δύο φάσεις. Περιλαμβάνουν την μεταφορά νερού μέσω δύο σηράγγων από τους παραπόταμους Κρικελοπόταμο και Καρπενησιώτη με ένα έργο εκτιμώμενου προϋπολογισμού 450 εκατ. ευρώ. Η δεύτερη φάση του έργου αφορά μια τρίτη σήραγγα μέχρι την λίμνη Κρεμαστών ενώ περιλαμβάνει και ένα έργο αντλησιοταμίευσης για αποθήκευση υδάτων και ενέργειας. Το έργο, προϋπολογισμού 250 εκατ. ευρώ, εξετάζεται να βγει με ΣΔΙΤ και θα εξυπηρετεί ανάγκες αποθήκευση ενέργειας, αλλά και εφεδρείας ως δεξαμενή υδάτων. Σε ό,τι αφορά τα απαιτούμενα έργα για το ΕΥΣ, είχαν αποτιμηθεί ήδη από το 2021 σε περίπου 300 εκατ. ευρώ. Σε έγγραφο της αρμόδιας διεύθυνσης του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στο οποίο υπαγόταν τότε η ΕΥΔΑΠ, επισημαινόταν ότι «άμεσα, σε βάθος 10ετίας απαιτούνται , σύμφωνα με τις τεχνικές εκτιμήσεις των Υπηρεσιών του Δημοσίου, για το ΕΥΣ έργα και μελέτες άμεσης προτεραιότητας και επείγοντα αξίας 300 εκατ. ευρώ, ενώ σε βάθος 30ετίας έργα αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου η περιοχή της πρωτεύουσας να υδρεύσει με ασφάλεια». Ειδικά στις παρεμβάσεις που αφορούν τον Κιθαιρώνα, έχουν κατ’ επανάληψη εκδηλωθεί σε διάφορα υποτμήματα φαινόμενα αστάθειας, όπως βραχοκαταπτώσεις, ολισθήσεις κλπ, τα οποία έχουν προκαλέσει ρωγματώσεις, θραύσεις πυθμένα και μετακινήσεις αρμών στον υδαταγωγό. Κατά καιρούς έχουν εκπονηθεί από την ΕΥΔΑΠ τεχνικογεωλογικές και γεωτεχνικές έρευνες, παρακολούθηση αποκλισιομέτρων και τοπογραφικών μαρτύρων, έχουν ληφθεί τοπικά μέτρα αντιστήριξης και αποστράγγισης και έχουν γίνει επιδιορθώσεις του υδαταγωγού. Σε επίπεδο επικράτειας, πάντως, τα έργα που έχουν προταθεί, ξεπερνούν κατά πολύ τους διαθέσιμους πόρους, με τον κ. Σκυλακάκη να επισημαίνει πριν λίγες ημέρες ότι οι προτάσεις αφορούν έργα που ανέρχονται πανελλαδικά σε 6 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή οι διαθέσιμοι πόροι από το ΕΣΠΑ φτάνουν τα 500 εκατ. ευρώ και από το ΠΔΕ δεν υπάρχουν καθόλου. View full είδηση

Οι 7 βασικές πρωτοβουλίες που περιλαμβάνει η στρατηγική για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας παρουσιάστηκαν, σε ειδική συνέντευξη Τύπου. Στην εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι επτά βασικές πρωτοβουλίες για τη λειψυδρία: 1. Η υδροδότηση της πρωτεύουσας μέσα από τη διερεύνηση πρόσθετων πηγών τροφοδοσίας Η Αθήνα υφίσταται οξεία μείωση των αποθεμάτων νερού -από 1100 εκατ. m3 (στοιχεία – Οκτώβριος 2022) σε κάτω από των 700 εκατ. m3 (εκτίμηση για Οκτώβριο 2024). Μάλιστα, σε περίπτωση συνέχισης της ανομβρίας, τα υφιστάμενα αποθέματα νερού αρκούν για περίπου 4 έτη, βάσει υπολογισμών. Με αυτά τα δεδομένα, τα μέτρα που δρομολογούνται, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, με κριτήριο τον χρόνο υλοποίησής τους ως εξής: Βραχυπρόθεσμα μέτρα: – Η ενεργοποίηση γεωτρήσεων στη Μαυροσουβάλα και η προσθήκη εφεδρικών γεωτρήσεων μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού (75 εκατ. m3/έτος), με το κόστος του έργου να διαμορφώνεται στα 2 εκατ. ευρώ. Μεσοπρόθεσμα μέτρα: – Η ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από ποταμούς που τροφοδοτούν τη λίμνη των Κρεμαστών (έως περίπου 200 εκατ. κ.μ. ανάλογα με τις ανάγκες). Για το σκοπό αυτό θα δρομολογηθεί η σχετική μελετητική και διαγωνιστική διαδικασία. – Η επιλογή της αφαλάτωσης ως στρατηγική εφεδρεία ή/και ως μέτρο άμεσης υλοποίησης. Μακροπρόθεσμα μέτρα: – Πρόσθετα έργα για την ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από την Λίμνη Κρεμαστών – Η επαναχρησιμοποίηση ύδατος προερχόμενου από την Ψυττάλεια για βιομηχανική χρήση και άρδευση, καθώς και για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα 2.Έργα ύδρευσης, λυμάτων και αφαλάτωσης, ύψους 200 εκατ. ευρώ (χρηματοδότηση από ΕΣΠΑ) Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μέσω ΕΣΠΑ, παρέχεται χρηματοδότηση: Α) ύψους περίπου 150 εκατ. ευρώ, σε Κορινθία, Σαρωνικό, Αλεξανδρούπολη, Κασσάνδρα και Ρέθυμνο για ολιστικά έργα ύδρευσης και λυμάτων. Β) περίπου 50 εκατ. ευρώ κατευθύνονται σε άνυδρα νησιά, κυρίως για έργα αφαλάτωσης. 3.Έκτακτα έργα κατά της λειψυδρίας ύψους 80 εκατ. ευρώ (χρηματοδότηση από ΠΔΕ) Δρομολογούνται έργα ύδρευσης, ύψους 80 εκατ. ευρώ, για άμεση υλοποίηση, με χρηματοδότηση, από το ΠΔΕ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας & Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συνεργάζονται για την προτεραιοποίηση περιοχών που αντιμετωπίζουν αμεσότερο πρόβλημα (π.χ. νησιά Ν. Αιγαίου). Στις περιοχές αυτές, γίνεται ιεράρχηση των απαιτούμενων έργων μετά από λεπτομερή ανάλυση των πραγματικών δεδομένων (π.χ. επιδιόρθωση δικτύων, διαχωρισμός δικτύων άρδευσης και ύδρευσης, νέες γεωτρήσεις, αφαλατώσεις με προτεραιότητα στα υφάλμυρα νερά, φράγματα, τηλεμετρία και ψηφιακοί υδρομετρητές, επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση). 4.Έργα αφαλατώσεων, ταμιευτήρων πολλαπλού σκοπού, συνδυαζόμενα με έργα ΑΠΕ, κ.ά. στο Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών, με ελάχιστη δημόσια ενίσχυση 166 εκατ. ευρώ Στο υπό σύσταση Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών έχουν συμπεριληφθεί αφαλατώσεις και ταμιευτήρες πολλαπλού σκοπού, συνδυαζόμενα με έργα ΑΠΕ, με κρατική συνεισφορά συνολικού ύψους 166 εκατ. ευρώ, με δυνατότητα τα έργα αυτά να φθάσουν έως 450 εκατ. ευρώ ανάλογα με την τιμή του CO2. 5.Μεταρρύθμιση για Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση περιλαμβάνει πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τη δημιουργία ισχυρότερων παρόχων με μείωση αριθμού τους στο 1/4, την ενεργοποίηση ΕΥΔΑΠ Νήσων για υποστήριξη των νησιών και της Κρήτης για εκτέλεση μεγαλύτερων έργων, όπου είναι αδύναμος ο πάροχος και ανεπαρκής η εισπραξιμότητα (< 85%). Ειδική πρωτοβουλία λαμβάνεται σε περιοχές που υφίσταται οξεία κρίση λειψυδρίας (π.χ. Κυκλάδες), με ανάληψη της συνολικής ευθύνης από την ΕΥΔΑΠ νήσων, υπό την οποία θα τεθούν οι επί μέρους ΔΕΥΑ, με την εύλογη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επιπλέον, προβλέπεται ευνοϊκός διακανονισμός του 75% των χρεών των ΔΕΥΑ για δαπάνες ηλεκτρικού ρεύματος. 6.Υπό έκδοση ΚΥΑ κοστολόγησης – τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος Η εν λόγω Κοινή Απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, περιλαμβάνει σαφείς και διαφανείς κανόνες, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60 που απαιτεί πλήρη ανάκτηση κόστους υπηρεσιών ύδατος. Προβλέπει πως τα τιμολόγια καθορίζονται από τον πάροχο και ελέγχονται από την ΡΑΑΕΥ και δεν μπορούν (γενικός κανόνας) να αυξηθούν περισσότερο από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ενώ δίνεται η δυνατότητα να καθοριστούν από τον ίδιο πάροχο διαφορετικές τιμές ανά περιοχή. Στο πλαίσιο της Απόφασης παρέχεται, επίσης, η δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών τιμών ανά περιοχή, η κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης, με υποχρέωση η πρώτη κλίμακα κατανάλωσης να είναι οικονομικά προσιτή και να καλύπτει τις ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού. Υπάρχει μέριμνα για: ειδικό τιμολόγιο για συγκεκριμένους χρήστες, όπως είναι οι δημόσιες κοινωνικές υποδομές, τα ευάλωτα νοικοκυριά και οι πολύτεκνες ή τρίτεκνες οικογένειες, για υποχρέωση καταμέτρησης της κατανάλωσης 3 φορές ετησίως κ.ά. 7.Μελέτη για την καλύτερη πρόβλεψη των ακραίων υδρολογικών φαινομένων Αντικείμενο αυτής της μελέτης θα είναι τα ακριβέστερα, κλιματικά μοντέλα ανά Περιφέρεια για την πρόβλεψη των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, περιλαμβανομένων και των υδρολογικών φαινομένων. Προετοιμάζεται με ευθύνη της Ακαδημίας Αθηνών και τα πρώτα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα εντός του φθινοπώρου. Εναλλακτικές λύσεις υδροδότησης_Συνέντευξη Τύπου ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ_Λειψυδρία View full είδηση

Επενδυτικό κενό που μπορεί να φτάνει και τα 5 δισ. προκύπτει στον τομέα του εκσυγχρονισμού των δικτύων ύδρευσης, ιδιαίτερα αν συνεχιστεί η ανομβρία στη χώρα μας, ως συνέπεια της κλιματικής κρίσης. Βάσει στοιχείων που παρουσίασε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος Θόδωρος Σκυλακάκης και ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, σε ειδική περί του προβλήματος της λειψυδρίας συνέντευξη Τύπου, οι προτεινόμενες από τους παρόχους νερού όλης της χώρας επενδύσεις (Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για το Πόσιμο Νερό Φεβρουάριος 2022) εξασφάλισης της επάρκειας, μείωσης των διαρροών και αυτοματοποίησης, ανέρχονται σε 5,9 δις. ευρώ (2 δις. για 681 νέα έργα και 3,9 δις. για 1.446 έργα αναβάθμισης – αντικατάστασης). Σύμφωνα επίσης με το υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ) τα έργα και οι χρηματοδοτήσεις που έχουν εξασφαλιστεί σήμερα είναι οι εξής: Με χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ έργα ύδρευσης, λυμάτων και αφαλάτωσης, ύψους 200 εκατ. (περίπου 150 εκατ., σε Κορινθία, Σαρωνικό, Αλεξανδρούπολη, Κασσάνδρα και Ρέθυμνο για ολιστικά έργα ύδρευσης και λυμάτων και 50 εκατ. κυρίως για έργα αφαλάτωσης σε άνυδρα νησιά). Έκτακτα έργα κατά της λειψυδρίας ύψους 80 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του ΥΠΕΝ. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας & Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συνεργάζονται για την προτεραιοποίηση περιοχών που αντιμετωπίζουν αμεσότερο πρόβλημα (π.χ. νησιά Ν. Αιγαίου). Στις περιοχές αυτές, γίνεται ιεράρχηση των απαιτούμενων έργων μετά από λεπτομερή ανάλυση των πραγματικών δεδομένων (π.χ. επιδιόρθωση δικτύων, διαχωρισμός δικτύων άρδευσης και ύδρευσης, νέες γεωτρήσεις, αφαλατώσεις με προτεραιότητα στα υφάλμυρα νερά, φράγματα, τηλεμετρία και ψηφιακοί υδρομετρητές, επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση). Έργα αφαλατώσεων, ταμιευτήρων πολλαπλού σκοπού, συνδυαζόμενα με έργα ΑΠΕ, κ.ά. στο Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών, με ελάχιστη δημόσια ενίσχυση 166 εκατ. ευρώ, και με δυνατότητα τα έργα αυτά να φθάσουν έως 450 εκατ. ευρώ ανάλογα με την τιμή του CO2. Επιπρόσθετα θα επιχειρηθεί ευνοϊκός διακανονισμός του 75% των χρεών των ΔΕΥΑ (Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης) για δαπάνες ηλεκτρικού ρεύματος με τη διάθεση 250 εκατ. από τα υπερκέρδη των εταιριών ενέργειας. Η ενέργεια αυτή αποσκοπεί στο να αποκτήσουν τη δυνατότητα τραπεζικού δανεισμού οι ΔΕΥΑ για να εκτελέσουν έργα. Τα παραπάνω στοιχεία που καταλήγουν στο επενδυτικό κενό των 5 δις. είναι επί της ουσίας ενδεικτικά καθώς η καταγραφή των αναγκών για επενδύσεις 5,9 δις. δεν έχει κλειδώσει ενώ οι απαιτήσεις για έργα είναι δυναμική. Σημειώνεται ότι η εικόνα στα δίκτυα ύδρευσης, όπως παρουσιάστηκε από το ΥΠΕΝ είναι άκρως απογοητευτική. Από το μόλις 42% των φορέων που υποβάλει συστηματικά στοιχεία στο σχετικό πληροφοριακό σύστημα συνάγεται ότι το συνολικό ποσοστό απωλειών (διαρροών νερού) κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 35,6%, αν και το πιθανότερο είναι, σύμφωνα και με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, το ποσοστό αυτό να είναι μεγαλύτερο. Μεταξύ των μέτρων που προτείνονται από το ΥΠΕΝ και θα λάβουν τη μορφή νομοσχεδίου περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση των ΔΕΥΑ με τη δημιουργία ισχυρότερων παρόχων με μείωση αριθμού τους στο 1/4 και η ενεργοποίηση της ΕΥΔΑΠ Νήσων για υποστήριξη των νησιών και της Κρήτης για εκτέλεση μεγαλύτερων έργων, όπου είναι αδύναμος ο πάροχος και ανεπαρκής η εισπραξιμότητα. Αναφορικά με την Αθήνα υφίσταται οξεία μείωση των αποθεμάτων νερού – από 1.100 εκατ. m3 (στοιχεία – Οκτώβριος 2022) σε κάτω από των 700 εκατ. m3 (εκτίμηση για Οκτώβριο 2024). Σε περίπτωση συνέχισης της ανομβρίας, τα υφιστάμενα αποθέματα νερού αρκούν για περίπου 4 έτη. Μεταξύ άλλων δρομολογείται έργο μεταφοράς νερού από ποταμούς που τροφοδοτούν τη λίμνη των Κρεμαστών (μεσοπρόθεσμα) και την ίδια τη λίμνη η οποία βρίσκεται ανάμεσα στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας (μακροπρόθεσμα). Πρόκειται για έργα συνολικού προϋπολογισμού 750 εκατ. που ωστόσο ακόμα είναι σε στάδιο αρχικής μελέτης και ως εκ τούτου δεν αποκλείεται να «κολλήσουν» κατά τη διαγωνιστική διαδικασία. Ως στρατηγική εφεδρεία ή και ως μέτρο άμεσης υλοποίησης για την Αθήνα το ΥΠΕΝ ανέφερε χθες και την επιλογή της αφαλάτωσης, ενώ μεταξύ των άλλων εξεταζόμενων μέτρων είναι η επαναχρησιμοποίηση ύδατος προερχόμενου από την Ψυττάλεια για βιομηχανική χρήση και άρδευση, καθώς και για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Τι θα γίνει με τα τιμολόγια ύδρευσης Αλλάζει σύντομα στο μεταξύ ο τρόπος που θα αποφασίζονται τα τιμολόγια του νερού. Στην παρούσα φάση δεν είναι γνωστό που θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις στα τιμολόγια (αυξήσεις ή μειώσεις) καθώς αναμένεται η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) με την οποία καθιερώνεται η πλήρη ανάκτηση κόστους υπηρεσιών ύδατος. Η ανάγκη στο μεταξύ για περισσότερες επενδύσεις, λόγω της λειψυδρίας, οδηγεί στην εκτίμηση ότι τα τιμολόγια θα αυξηθούν, χωρίς σε αυτή τη φάση να μπορεί να γνωρίζει κανείς πόσο και πότε. Βάσει της ΚΥΑ πάντως τα τιμολόγια θα καθορίζονται από τον πάροχο και θα ελέγχονται από την ΡΑΑΕΥ (Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων), δεν θα μπορούν (γενικός κανόνας) να αυξηθούν περισσότερο από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ενώ δίνεται η δυνατότητα να καθοριστούν από τον ίδιο πάροχο διαφορετικές τιμές ανά περιοχή. View full είδηση

Στο μικροσκόπιο των ερευνητών - επιστημόνων τίθενται το επόμενο διάστημα επτά νησιά της Ελλάδας, και συγκεκριμένα το Αγαθονήσι, η Αμοργός, η Θάσος, η Κάσος, η Σέριφος, η Σίφνος και οι Παξοί με σκοπό να υπολογιστούν οι σημερινές ανάγκες τους ως προς τη μελλοντική ζήτηση του νερού. Στόχος επίσης, της έρευνας, είναι να εξευρεθούν και να προταθούν οικοϋδρολογικές λύσεις, οι οποίες θα συνεισφέρουν στη συλλογή βρόχινου νερού αποσκοπώντας στην αύξηση των υδατοαποθεμάτων των παραπάνω νησιών. Ορισμένα από τα νησιά που έχουν επιλεγεί, πρόκειται για περιοχές που έχει παρατηρηθεί έντονα το ζήτημα της λειψυδρίας. Κάποια από αυτά μάλιστα, (Σέριφος και Σίφνος) έχουν κηρυχθεί κατά τη διάρκεια του φετινού καλοκαιριού από την Πολιτική Προστασία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πρόκειται για τη δεύτερη φάση του πιλοτικού προγράμματος που είχε ξεκινήσει στο νησί των Φούρνων Ικαρίας, η οποία ανατέθηκε από τον γενικό γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Μ. Κουτουλάκη, στη Διεπιστημονική Ερευνητική ομάδα της Έδρας UNESCO Con-E-Ect, του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και στην οποία συμμετέχουν ακαδημαϊκοί από το ΔΠΘ, ΕΚΠΑ, ΠΑΔΑ κλπ. "Ως Γενική Γραμματεία, επενδύουμε συστηματικά σε έργα και μελέτες που αντιμετωπίζουν τη λειψυδρία και δίνουν έμφαση στην ορθολογική χρήση του σχεδιασμού, αλλά στη βάση τοπικού σχεδιασμού ανά νησί. Κάθε νησί έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και βούληση μας είναι να συνδράμουμε τους Δήμους να αντιμετωπίζουν τη διαχείριση του νερού, όχι μόνο στο σκέλος της προσφοράς νερού με την υλοποίηση περισσότερων και πιο δαπανηρών έργων, αλλά και στη διαχείριση της ζήτησης, με βελτίωση των δεξαμενών αποθήκευσης, μείωσης των απωλειών που σε κάποιες περιπτώσεις φτάνει στο 40% κα. Τα τελευταία 3 χρόνια έχουμε υλοποιήσει πάνω από 300 έργα σε 75 νησιά. Το 2024 εκδώσαμε 25 νέες άδειες για προσωρινή λειτουργία αφαλατώσεων, ενώ τόσες είχαν εκδοθεί τα τελευταία 4 χρόνια συνολικά. Η αφαλάτωση είναι μια καλή λύση, ωστόσο χρειαζόμαστε και οικοσυστημικές λύσεις. Η εμπειρία αυτή μας επιτρέπει να κάνουμε ένα σχεδιασμό τριών σημείων, πρώτον, στην ανάγκη για πιο στοχευμένες χρηματοδοτήσεις, δεύτερον καλύτερη γνώση γύρω από το νερό και μελέτη των ιδιαιτεροτήτων της νησιωτικότητας και τρίτον, στη θέσπιση κανόνων για την ανάκτηση του κόστους του νερού και με κοινωνικά κριτήρια για τα μικρά νησιά", δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλης Κουτουλάκης. Όπως σημειώνει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και διευθυντής Έδρας UNESCO Con-E-Ect στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Δημήτρης Εμμανουλούδης, "διαπιστώθηκε ότι με τη βοήθεια τεχνικών παρεμβάσεων και έργων είναι δυνατή η κάλυψη όχι μόνον των σημερινών αναγκών αλλά και της μελλοντικής ζήτησης νερού έως το 2030, κατά την διάρκεια των θερινών μηνών (Ιούνιος, Ιούλιος και Αύγουστος), σε ποσοστό 100%. Με αυτό τον τρόπο, δίνεται η δυνατότητα αφενός μεν να μην χρησιμοποιηθούν τα υπόγεια υδατικά διαθέσιμα του νησιού, ώστε αυτά να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σύνολό τους από τους κατοίκους κατά τους μήνες που δεν υπάρχει τουρισμός, σε κάθε είδους χρήσεις (οικιακή, γεωργία, κτηνοτροφία κλπ), αφετέρου το προσφερόμενο νερό στους επισκέπτες – τουρίστες, να είναι νερό βροχής και όχι αφαλατωμένο με ό,τι αυτό σημαίνει για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς αυτούς". Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη εξαιτίας των ενθαρρυντικών αποτελεσμάτων της προηγούμενης έρευνας, πρόκειται να ξεκινήσει άμεσα μετά από ανάθεση του ίδιου φορέα στην ίδια διεπιστημονική ερευνητική ομάδα, ερευνητικό έργο, το οποίο θα αποτελεί την διευρυμένη β’ φάση του προηγούμενου. Στο έργο αυτό, θα επιχειρηθεί ο επακριβής υπολογισμός σημερινών αναγκών και μελλοντικής ζήτησης νερού σε αυτά τα επτά νησιά της χώρας μας, με την βοήθεια σύγχρονων υπολογιστικών μεθόδων και δεικτών. Τα νησιά αυτά έχουν επιλεγεί με κλιματικά, γεωμορφολογικά, κοινωνικά, γεωγραφικά και τουριστικά κριτήρια. "Στη συνέχεια θα προταθούν τεχνικά έργα μικρής κλίμακας και λύσεις φιλικές προς τα οικοσυστήματα, προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συλλογή βρόχινου νερού, κατά την διάρκεια των χειμερινών μηνών. Σκοπός είναι, η ενίσχυση των υδατικών διαθεσίμων και ο περιορισμός της χρήσης αφαλατωμένου νερού κατά το δυνατό, ανάλογα με την περίπτωση του κάθε νησιού. Εξυπακούεται, ότι οι διαστάσεις, ο αριθμός και το επακριβές είδος των έργων αυτών, θα διαφέρει από νησί σε νησί, εξαρτώμενος από τις κλιματικές και γεωμορφολογικές συνθήκες του, αλλά και από το μέγεθος του επιδιωκόμενου για κάλυψη υδατικού ελλείμματος. Τελικός μελλοντικός στόχος (ο οποίος όμως δεν αφορά την Β’ φάση που αναφέρθηκε), είναι η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας των αναγκών και της ζήτησης νερού, σε όλα τα νησιά μικρού και μεσαίου μεγέθους της χώρας και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο υποβοήθησης, στην εξεύρεση λύσεων αποταμίευσης νερού βροχής, ώστε να ενισχυθούν το δυνατόν τα υδατικά διαθέσιμά τους, αλλά και να περιοριστεί η αφαλάτωση", υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Εμμανουλούδης. Ένα εκρηκτικό "κοκτέιλ" Με το πρόβλημα της λειψυδρίας να έχει λάβει φέτος μεγάλες διαστάσεις εξαιτίας των κλιματικών συνθηκών, αρκετές περιοχές της χώρας κατά τη διάρκεια κυρίως των θερινών μηνών, τέθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από την Πολιτική Προστασίας. Ο κ. Εμμανουλούδης επεξηγώντας ακριβώς τον όρο της λειψυδρίας τονίζει ότι πρόκειται για το φαινόμενο κατά το οποίο ο πολύτιμος αυτός φυσικός πόρος, το νερό, προσφέρεται σε μικρότερες ή πολύ μικρότερες ποσότητες σε σχέση με αυτές που ο άνθρωπος, η χλωρίδα και η πανίδα μιας συγκεκριμένης ή ευρύτερης περιοχής, χρειάζεται για να καλυφθούν οι αντίστοιχες ανάγκες και προσθέτει ότι συνήθως η λειψυδρία μιας περιοχής, είναι στενά συνυφασμένη με την έλλειψη βροχοπτώσεων για μεγάλο χρονικό διάστημα στην περιοχή αυτή (ανομβρία). Υπάρχει όμως και η περίπτωση – αρκετά συχνή τις τελευταίες δεκαετίες –, όπως τονίζει, να εμφανίζεται λειψυδρία σε μια περιοχή ακόμα και αν έχουμε αρκετές βροχοπτώσεις. "Αυτό συμβαίνει γιατί η ζήτηση του νερού στην περιοχή αυτή, υπερβαίνει την προσφορά σε νερό των επιφανειακών και υπόγειων υδροφορέων", σημειώνει. Παρατηρώντας τις συνθήκες που επικρατούν τη φετινή χρονιά, ο κ. Εμμανουλούδης επισημαίνει ότι το φαινόμενο της λειψυδρίας, εντάσσεται στην πρώτη από τις προαναφερθείσες περιπτώσεις καθώς διαπιστώθηκε ότι οι βροχοπτώσεις κατά την χειμερινή περίοδο στις περισσότερες περιοχές της χώρας ήταν κάτω από το μέσο όρο, ενώ οι χιονοπτώσεις σχεδόν ανύπαρκτες. Σε αυτές τις συνθήκες, έρχονται να προστεθούν και οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που παρατηρήθηκαν σε ολόκληρη την χώρα από τον περασμένο Μάρτιο και Απρίλιο ακόμα. "Όλα τα ανωτέρω προαναφερθέντα γεγονότα, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό "κοκτέιλ”, του οποίου τις συνέπειες βιώνουμε το διάστημα αυτό", επισημαίνει ο κ. Εμμανουλούδης και προσθέτει ότι οι αρνητικές επιπτώσεις είναι πάρα πολλές και εξαιρετικά δυσμενείς. "Ενδεικτικά αναφέρουμε την πολύ σημαντική αύξηση του κινδύνου των δασικών πυρκαγιών επειδή αυξάνεται η ευφλεκτότητα της βλάστησης, τον κίνδυνο καταστροφής των γεωργικών καλλιεργειών όλων των ειδών με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων, άνθρωπο και ζώα, τον κίνδυνο για την φυσιολογική ανάπτυξη της χλωρίδας και την επιβίωση της πανίδας (ασθένειες, μαζικοί θάνατοι). Όσον αφορά τις αρνητικές επιδράσεις στον άνθρωπο, αυτές σχετίζονται με την υγεία του, την υγιεινή του, την ποιότητα ζωής του, αλλά και την οικονομική του ευημερία, διότι η λειψυδρία επηρεάζει αρνητικά και μια σειρά από υπηρεσίες ή προϊόντα, όπως ο τουρισμός, η βιομηχανία, οι κατασκευές κλπ. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το φαινόμενο της λειψυδρίας παίρνει ακόμη πιο εφιαλτικές διαστάσεις όσο σε μια περιοχή, εμφανίζεται αυξημένη εποχιακά συγκέντρωση πληθυσμού, γεγονός που συμβαίνει στις περισσότερες νησιωτικές περιοχές της χώρας μας, εξαιτίας του τουρισμού", σημειώνει. "Ασφυκτικές υδρολογικά συνθήκες στις νησιωτικές περιοχές κατά τη θερινή περίοδο" Με τη χώρα μας να δέχεται μεγάλο αριθμό τουριστών, που όπως τονίζει ο κ. Εμμανουλούδης, τα τελευταία χρόνια ξεπερνά τα 30.000.000, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος κατά τη θερινή περίοδο, οι επισκέπτες αυτοί συκεντρώνονται σε ένα μεγάλο ποσοστό τους στην πρωτεύουσα και σε νησιωτικές περιοχές, δημιουργώντας στις τελευταίες, ασφυκτικές υδρολογικά συνθήκες, λαμβανομένων υπόψιν και των δυσμενών κλιματικών συνθηκών που προαναφέρθηκαν. Για το λόγο αυτό, ο κ. Εμμανουλούδης εκφράζει, τους φόβους και την ανησυχία του ότι "όσα νέα έργα αποταμίευσης νερού και αν προταθούν (ιδιαίτερα στα δημοφιλή τουριστικά νησιά της χώρας) και όσα αν κατασκευαστούν, καθώς επίσης και όσες μονάδες αφαλάτωσης δημιουργηθούν, από ένα συγκεκριμένο όριο επισκεπτών και μετά, η κατάσταση θα είναι μη διαχειρίσιμη". "Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει από κοινού η Πολιτεία σε συνεννόηση με τους ΟΤΑ των περιοχών αυτών και τους κατοίκους, να καθορίσουν μια νέα τουριστική πολιτική, η οποία θα οδηγεί σε βιώσιμες καταστάσεις για ανθρώπους, χλωρίδα, πανίδα και ιχθυοπανίδα των περιοχών αυτών", τονίζει ο κ. Εμμανουλούδης. "Εμφανείς επιπτώσεις σε λίμνες στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας " Πέρα ωστόσο από τα ζητήματα λειψυδρίας που παρατηρούνται σε αρκετές περιοχές της χώρας, έχει διαπιστωθεί και η κάθοδος της στάθμης των λιμνών. Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη, αυτό είναι γενικότερα απόρροια μιας σειράς παραγόντων (κλιματικών, γεωμορφολογικών, τεκτονικών, τεχνικών κλπ.). Κατά την φετινή χρονική περίοδο, όπως εξηγεί, η διαπιστωθείσα κάθοδος της στάθμης στις λίμνες της χώρας μας, οφείλεται αφενός στην προαναφερθείσα έλλειψη βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων – διότι πολλές εξ’ αυτών τροφοδοτούνται με νερό από ορεινές λεκάνες απορροής, που καλύπτονται συνήθως με χιόνια – και αφετέρου στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες και στην έντονη ηλιοφάνεια, που επικρατούν από τον περασμένο Μάρτιο, που έχουν ως αποτέλεσμα την έντονη εξάτμιση των ανώτερων στρωμάτων νερού των λιμνών. "Το φαινόμενο είναι οπτικά εντονότερο, σε λίμνες που έχουν μικρό βάθος όπως π.χ. η Δοϊράνη, της οποίας το βαθύτερο σημείο είναι 4 m και όπου με μια κάθοδο της στάθμης της κατά 2 m, η λίμνη εμφανίζεται να έχει μειωθεί στο μισό. Εξυπακούεται ότι από το φαινόμενο αυτό δεν εξαιρούνται και οι τεχνητές λίμνες – ταμιευτήρες – όπως π.χ. ο Μόρνος, η λίμνη Πλαστήρα κλπ. Δυστυχώς, αν εξαιρέσουμε τεχνητές ή φυσικές λίμνες των βορειοδυτικών τμημάτων της χώρας, σε όλο το υπόλοιπο τμήμα της, ακόμα και στη Βόρεια Ελλάδα (βλ. Δοϊράνη, λίμνη Λαγκαδά Θεσσαλονίκης κλπ), οι επιπτώσεις είναι από λίαν εμφανείς έως εμφανείς", υπογραμμίζει. Επιτακτική η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της επείγουσας κατάστασης Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλουδή, για την αντιμετώπιση αυτής της επείγουσας κατάστασης - κρίσης, είναι επιτακτικό να ληφθούν μια σειρά από μέτρα, όπως γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις εμφάνισης κρίσεων (υγειονομικής, οικονομικής, περιβαλλοντικής κλπ.). Αυτά, όπως εξηγεί, διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: άμεσα, βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα. Ειδικότερα, ο κ. Εμμανουλούδης προτείνει τα εξής μέτρα: Άμεσα: Υιοθέτηση ατομικής κουλτούρας εξοικονόμησης νερού στην καθημερινότητά μας (παρασκευή φαγητού, ατομική υγιεινή, καθαριότητα). Το μέτρο αυτό καθίσταται ακόμη πιο επιτακτικό για τις επιχειρήσεις εστίασης και ξενοδοχεία. Υιοθέτηση μεθόδων άρδευσης στην γεωργία, οι οποίες δεν είναι υδατοβόρες, εν ανάγκη αλλαγή και είδους καλλιεργειών (μην ξεχνάμε ότι η γεωργία καταναλώνει το 70% των διαθέσιμων υδάτινων πόρων, παγκοσμίως ! ). Αποφυγή κάθε είδους (τουλάχιστον για την θερινή περίοδο) χρήσης νερού για σκοπούς αναψυχής, αισθητικής κλπ. (πισίνες, συντριβάνια, άρδευση κήπων). Βραχυπρόθεσμα: Περιορισμός των απωλειών των δικτύων μεταφοράς και διανομής του νερού, από τις δεξαμενές αποθήκευσης ή σημεία υδροληψίας προς τις οικιακές – εμπορικές καταναλώσεις, δεδομένου ότι οι απώλειες των δικτύων στην χώρα μας, ακόμα και στην περιοχή της πρωτεύουσας κυμαίνονται από 45 – 55% (με διεθνώς παραδεκτό όριο το 20%), γεγονός που με απλά λόγια σημαίνει ότι από την διατιθέμενη ποσότητα νερού, η μισή φτάνει στο σημείο κατανάλωσης ! Ο περιορισμός των απωλειών θα προκύψει αφενός από την επισκευή των διαρροών και βλαβών, αφετέρου από την βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων δικτύων. Μεσοπρόθεσμα: Επακριβής υπολογισμός των σημερινών αναγκών αλλά και της μελλοντικής ζήτησης, ιδιαίτερα σε περιοχές που εμφανίζουν αυξημένη τουριστική κίνηση. Ο υπολογισμός αυτός μπορεί να γίνει με την βοήθεια σύγχρονων υπολογιστικών μεθόδων, που στηρίζονται σε νεοεισαγόμενους δείκτες όπως το Υδατικό Αποτύπωμα (Water Footprint). Το Υδατικό Αποτύπωμα είναι ουσιαστικά η ποσότητα του νερού που χρησιμοποιεί ένας άνθρωπος, μια επιχείρηση ή μια βιομηχανία καθημερινά. Από τον συγκεκριμένο υπολογισμό δύναται να προκύψει με ακρίβεια το ετήσιο έλλειμμα σε νερό για μια συγκεκριμένη περιοχή, για διαφορετικά κλιματικά σενάρια, στο παρόν και στο εγγύς μέλλον, γεγονός που τον καθιστά απαραίτητο για την επιλογή των κατάλληλων έργων αποταμίευσης νερού σε μια περιοχή και τον αντίστοιχο σχεδιασμό τους, ως προς την θέση και το μέγεθός τους. Τα έργα αυτά θα πρέπει να αποσκοπούν στην κατά το δυνατόν κάλυψη του ελλείμματος αυτού, ακόμα και για δυσμενή σενάρια. Κατασκευή τεχνικών έργων μικρής κλίμακας (ομβροπλατείες, υπερπηδητά εσχαρωτά φράγματα κλπ.), με την βοήθεια των ανωτέρω υπολογιστικών μεθόδων. Τα έργα αυτά μπορούν να συνδυάζονται, με τεχνικές κατασκευής και λειτουργίας φιλικές προς τα οικοσυστήματα (Ecosystem based adaptation) . Η κατασκευή των έργων αυτών προσιδιάζει ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές όπου πρέπει να δίνεται και η απαραίτητη προσοχή στην αισθητική των παρεμβάσεων, είναι δε εξαιρετικά αποτελεσματικά για την συλλογή βρόχινου νερού, ακόμα και από μικρές σε διάρκεια και ένταση βροχοπτώσεις, μπορούν δε να συνδυάζονται και με μια σειρά από nature based solutions (λύσεις με βάση την φύση). Το συλλεγόμενο βρόχινο νερό θα αποθηκεύεται σε υπόγειες δεξαμενές, προκειμένου να αποφευχθούν οι απώλειες εξάτμισης. View full είδηση

Tον κώδωνα του κινδύνου κρούει η επιστημονική κοινότητα λόγω του συναγερμού για λειψυδρία που έχει σημάνει σε πολλές περιοχές της χώρας. Συνολικά 14 δήμοι της χώρας έχουν κηρυχθεί από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μεταξύ αυτών είναι πέντε δήμοι της Κρήτης, η Σέριφος, η Σίφνος, η Λέρος, ο Πόρος, οι Σπέτσες, ο δήμος Σάμης στην Κεφαλλονιά καθώς και περιοχές στην Κόρινθο, την Αλεξανδρούπολη και την Ξάνθη. Την κατάσταση δυσχεραίνουν οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με τις μειωμένες βροχοπτώσεις σε αρκετές περιοχές την ίδια ώρα που η θερινή τουριστική περίοδος οδεύει προς την κορύφωσή της. «Πράγματι, φέτος σε πολλές περιοχές στα ανατολικά της χώρας υπάρχει για το διάστημα Οκτωβρίου 2023 με Απρίλιο 2024 μια μείωση των βροχοπτώσεων, σε σχέση με το μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας, κατά 40-50%. Στην Αττική, για παράδειγμα, είχαμε μείωση 45% ενώ μείωση είχαμε και στην Κρήτη και ειδικά στην Ανατολική Κρήτη και στον Άγιο Νικόλαο, ήταν της τάξεως του 60%», εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η ομότιμη καθηγήτρια στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, Μαρία Μιμίκου. Ωστόσο διευκρινίζει ότι λειψυδρία μπορεί να υπάρξει και χωρίς την ξηρασία. Όπως επισημαίνει η κ. Μιμίκου οι ξηρές χρονιές αλλά και η ανοικονόμητη κατανάλωση νερού προκαλούν λειψυδρία σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Για το λόγο αυτό, είναι ανάγκη να υπάρξουν περιορισμοί και να ληφθούν αποφάσεις. «Υπάρχει ένα έντονο καμπανάκι στην Ελλάδα. Πρέπει σε κάθε χρήση νερού είτε είναι υδρευτική είτε αρδευτική- κυρίως στην αρδευτική- να βελτιωθούν οι μέθοδοι άντλησης να μεγαλώσει ο λόγος παραγωγικότητας του αγροτικού νερού», εξηγεί η κ. Μιμικού και προσθέτει ότι χρειάζεται να μπει σε σωστές βάσεις το θέμα της διαχείρισης των υδατικών πόρων. Μεγάλη πτώση της στάθμης του νερού στην τεχνητή Λίμνη Μόρνου και στο φράγμα Αποσελέμης στην Κρήτη Μεγάλη πτώση της στάθμης του νερού σε σχέση με το 2022 διαπιστώνεται σε δύο σημαντικούς ταμιευτήρες νερού στη χώρα μας, σύμφωνα με δορυφορική ανάλυση δεδομένων από την Επιχειρησιακή Μονάδα BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ. Συγκεκριμένα, στην τεχνητή λίμνη Μόρνου, στη Στερεά Ελλάδα και στο φράγμα Αποσελέμης, στην Κρήτη, έπειτα από ανάλυση που εφάρμοσε το Beyond EO Centre NOA με δορυφορικές εικόνες Sentinel-2. Όπως εξηγεί η Επιχειρησιακή Μονάδα BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ ΕΑΑ, παραθέτοντας σχετικούς χάρτες «είναι φανερό ότι και στις δύο περιπτώσεις η στάθμη του νερού έχει μειωθεί και η διαφορά πτώσης μεταξύ του 2022 και του 2024 παρουσιάζεται με διαγράμμιση. Το εμβαδόν της επιφάνειας της διαφοράς τους καλύπτει περίπου 4700 στρέμματα και 600 στρέμματα αντίστοιχα στους 2 χάρτες». Η σελίδα climatebook λαμβάνοντας υπόψη τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε από τον δορυφόρο Sentinel-2, στις 2 Ιουλίου 2023 διαπιστώνει ότι η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν ~16.5 km², ενώ στις 26 Ιουνίου 2024 υπολογίστηκε ~12.8 km² – κατά 15-20% συρρικνωμένη σε σχέση με την μέση τιμή από το 2010. Τα παραπάνω δεδομένα προβληματίζουν την επιστημονική κοινότητα που «χτυπάει» καμπανάκι και για την Αττική. «Ο Μόρνος έχει φτάσει στο όριο των 700 εκατομμυρίων κυβικών, που σημαίνει ότι τα καμπανάκια έχουν βαρέσει. Αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, θα μπορεί να αντέξει με την ίδια κατανάλωση και χωρίς μέτρα άλλα 2 χρόνια δεν ξέρω. Είναι ήδη οριακά. Δεν υπάρχει περίπτωση να ζήσουμε άλλο ένα τέτοιο έτος χωρίς να σκεφτούμε μέτρα εξοικονόμησης νερού, και κυρίως για το αγροτικό νερό, καθώς το 80% διατίθεται για αγροτική παραγωγή», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Μιμίκου. Σε χαμηλά επίπεδα η στάθμη της τεχνητής λίμνης του Πηνειού στην Ηλεία Την ίδια ώρα, σημαντική μείωση παρατηρείται το τελευταίο διάστημα και στην έκταση της τεχνητής λίμνης του Πηνειού στην Ηλεία λόγω της απουσίας βροχών, των υψηλών θερμοκρασιών αλλά και ως αποτέλεσμα του πολύ ήπιου χειμώνα με τις περιορισμένες χιονοπτώσεις. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το climatebook και λαμβάνοντας υπόψη τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε η σελίδα από τον δορυφόρο Sentinel-2, στις 22 Ιουλίου 2023 (ένα χρόνο πριν) η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν ~16.6 km², ενώ στις 21 Ιουλίου 2024 υπολογίστηκε ~9.8 km². Σε σύγκριση με την μέση τιμή από το 2010 η έκταση της λίμνης σήμερα είναι 35-40% μικρότερη. «Έρχονται και χειρότερα» Όπως εξηγεί ο φυσικός μετεωρολόγος και επιστημονικός συνεργάτης του meteo.gr και του climatebook, Σταύρος Ντάφης, το 2008 που είχαν παρατηρηθεί επίσης φαινόμενα λειψυδρίας στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, τα νούμερα όσον αφορά την έκταση και τον όγκο νερού που είχαν οι ταμιευτήρες ήταν ακόμη χειρότερα. «Φέτος, αν και δεν έχουμε πλησιάσει ακόμα το 2008, μεσολαβούν ακόμα δύο μήνες σχεδόν μέχρι να αρχίσουν οι βροχές του φθινοπώρου, θα δούμε λίγο χειρότερα νούμερα τους επόμενους μήνες», σημειώνει. Από τον Ιούλιο του 2023, σύμφωνα με τον κ. Ντάφη, οι βροχοπτώσεις που έχουν σημειωθεί σχεδόν κάθε μήνα, είναι κάτω από το μέσο όρο των τελευταίων 30 ετών. «Αυτό συμβαίνει κυρίως στην ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα, στα νησιά του Αιγαίου, Κρήτη και Δωδεκάνησα, και στην Πελοπόννησο. Εξαιρείται η Κυπαρισσία αλλά το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου βρίσκεται κι αυτό σε πορτοκαλί συναγερμό, στο θέμα έλλειψης βροχοπτώσεων αλλά και ξηρασίας του εδάφους», τονίζει ο κ. Ντάφης και προσθέτει ότι οι δύο καύσωνες του Ιουνίου και του Ιουλίου επιδείνωσαν αυτή την κατάσταση της ξηρασίας. «Το έδαφος μέχρι τον Μάιο, μέχρι τον Απρίλιο δεν ήταν και τόσο ξηρό σε αυτές τις περιοχές. Συνέβη όμως ξαφνική ξηρασία. Η ξαφνική ξηρασία ξεκινάει όταν έχουμε μία ξαφνική άνοδο της θερμοκρασίας φυσικά, ισχυρότερους από το κανονικό ανέμους και περισσότερες ώρες από το κανονικό ηλιοφάνεια, που ενισχύουν την εξάτμιση. Έτσι καταπονούνται και τα δέντρα μέσω της εξατμισοδιαπνοής, αλλά και το έδαφος χάνει στα πρώτα του εκατοστά αρκετό νερό», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ντάφης. View full είδηση

Η λειψυδρία έχει κάνει την εμφάνισή της τους τελευταίους μήνες στη χώρα μας, με πολλές περιοχές ήδη να αντιμετωπίζουν προβλήματα, εξαιτίας και του ήπιου χειμώνα, αλλά και του «ράλι» υψηλών θερμοκρασιών. Με το φαινόμενο της λειψυδρίας να αποτελεί πλέον παγκόσμιο και υπαρκτό πρόβλημα, κυβερνήσεις λαμβάνουν μέτρα ώστε να αντιμετωπιστούν δυσάρεστες εξελίξεις και οι εφιαλτικές συνέπειες. Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα Real News, η ελληνική κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδιο νόμου, που αναμένεται να κατατεθεί τον Οκτώβριο, σύμφωνα με το οποίο θα προβλέπεται η συνένωση των εταιρειών ύδρευσης σε κάθε περιφερειακή ενότητα, ενώ εξετάζεται η υποχρεωτική ανακύκλωση νερού σε μεγάλα ξενοδοχεία και επιχειρήσεις. Η νομοθετική παρέμβαση κρίθηκε επιτακτική λόγω της περιορισμένης δυνατότητας της φυσικής ανανέωσης των αποθεμάτων νερών, εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. Στόχος του νομοσχεδίου, θα είναι η υδάτινη αυτάρκεια περιοχών στην ηπειρωτική αλλά και στη νησιωτική Ελλάδα, με παράλληλο περιορισμό της σπατάλης τόσο του πόσιμου νερού, όσο και του αρδευτικού. Ο σχεδιασμός Σύμφωνα με το δημοσίευμα έχει «κλειδώσει» η ρύθμιση για συνένωση των κατά τόπους δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης. Ο σχεδιασμός προβλέπει τη δημιουργία μιας ΕΥΑ ανά περιφερεική ενότητα με ελάχιστες εξαιρέσεις. Για παράδειγμα ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ αναμένεται να απορροφήσουν όλες τις υπόλοιπες δημοτικές επιχειρήσεις που λειτουργούν εντός των διοικητικών ορίων Αττικής και Θεσσαλονίκης. Ωστόσο, εξαίρεση θα αποτελούν τα νησιά και κάποιες περιοχές της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας. Τα «γκρίζα νερά» Όσον αφορά στον υπο επεξεργασία κτιριοδομικό κανονισμό φαίνεται πως το κυβερνητικό επιτελείο έχει καταλήξει στα μέτρα εγκατάστασης δεξαμενών και ανακύκλωσης νερού. Να θεσμοθετηθεί δηλαδή τη δημιουργία δεξαμενών ομρίων υδάτων, δηλαδή τις στέρνες που υπήρχαν κάποτε... Επιπλέον, αναμένεται να επιβληθεί η αξιοποίηση του λεγόμενου «γκρίζου νερού» δηλαδή του νερού της κουζίνας και του μπάνιου σε μεγάλες εγκατασάσεις, όπως ξενοδοχεία και επιχειρήσεις. Θα υπόκεινται σε επεξεργασία, προκειμένου να επιστρέφουν στο μπάνιο και την κουζίνα. Σε πρώτη φάση ωστόσο, θα διατεθούν στους δήμους έκτακτα κονδύλια ύψους άνω των 21 εκατομμυρίων ευρώ για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας εν μέσω τουριστικής περιόδου, όπως προανήγγειλε, ο υφυπουργός Εσωτερικών View full είδηση

Με πόρους ύψους 11.250.000 ευρώ ενισχύει το Υπουργείο Εσωτερικών τους Δήμους, τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης – Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και τους Συνδέσμους Ύδρευσης – Αποχέτευσης της χώρας, με στόχο την άμεση υλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Στην Πρόσκληση, την οποία υπέγραψε ο Υπουργός Εσωτερικών στο πλαίσιο του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης του Υπουργείου Εσωτερικών, με τίτλο «Εκτέλεση εργασιών από τους ΟΤΑ της χώρας για την αντιμετώπιση του φαινομένου της λειψυδρίας ΙΙ» καλούνται οι Δήμοι, Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης – Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και οι Σύνδεσμοι ύδρευσης αποχέτευσης, να προχωρήσουν στην υποβολή προτάσεων, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του Άξονα Προτεραιότητας 2.6 «Παροχή πόσιμου νερού και διαχείριση υδάτων». Στόχος της πρόσκλησης είναι η αντιμετώπιση του φαινομένου της λειψυδρίας μέσω της βελτίωσης του επιπέδου διαχείρισης των υδάτων και των υποδομών παροχής πόσιμου νερού. Ειδικότερα, με την παρούσα πρόσκληση χρηματοδοτούνται αποκλειστικά οι παρακάτω δράσεις: – Ανόρυξη νέων ή αναβάθμιση υφιστάμενων υδρευτικών γεωτρήσεων. – Υπηρεσία παροχής αφαλατωμένου νερού μέσω ενοικίασης συστημάτων αφαλάτωσης. Κάθε δυνητικός δικαιούχος έχει δικαίωμα υποβολής μίας (1) μόνο πρότασης μέχρι του ποσού των 150.000 ευρώ. Διευκρινίζεται ότι οι Δήμοι των Περιφερειών Ιονίων Νήσων, Νοτίου Αιγαίου και Βορείου Αιγαίου, που εξαιρούνται από την παρούσα πρόσκληση, θα χρηματοδοτηθούν από αντίστοιχη δράση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. View full είδηση

Το 2020 ήταν η θερμότερη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας. Φαινόμενα ακραίας ξηρασίας και ανομβρίας ήταν τα επακόλουθα σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής βίωσε έντονα και η Τουρκία. Το 2020 ήταν η χρονιά που η Τουρκία βίωσε έντονα τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Στις μεγάλες πόλεις, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, το νερό εξελίσσεται πλέον σε είδος προς εξαφάνιση. Διότι μετά το ιδιαίτερα θερμό περσινό καλοκαίρι ακολούθησαν ιδιαίτερα φτωχοί σε βροχοπτώσεις φθινοπωρινοί και χειμερινοί μήνες. Οι χαμηλές βροχοπτώσεις έχουν ως αποτέλεσμα να έχει υποχωρήσει δραματικά η στάθμη των νερών στα φράγματα. Ιδίως στην Κωνσταντινούπολη η λειψυδρία φαίνεται να παίρνει πλέον απειλητικές διαστάσεις. Η μέση πληρότητα των 10 φραγμάτων που τροφοδοτούν την πόλη με νερό βρίσκεται μόλις στο 20%. Τέσσερα φράγματα δεν έχουν πλέον καθόλου νερό. Μάχη με το χρόνο Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Κωνσταντινούπολης καθημερινά καταναλώνονται στην πόλη περίπου 3 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Στις 31 Δεκεμβρίου τα αποθέματα των 10 φραγμάτων ανέρχονταν μόλις σε 176 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Θεωρητικά λοιπόν η Κων/πολη έχει διαθέσιμα αποθέματα μόλις μέχρι τις αρχές Μαρτίου. Οι δημοτικές αρχές προσπαθούν στο μεταξύ να κερδίσουν νερό και από άλλες πηγές, όπως από τις πηγές του ποταμού Melen Cayi. Η στάθμη των υδάτων στα τουρκικά φράγματα έχει υποχωρήσει δραματικά Αυτό όμως δεν λύνει το πρόβλημα. Στο μεταξύ οι αρχές έχουν ξεκινήσει και εκστρατείες ενημέρωσης με αντικείμενο την εξοικονόμηση νερού ενώ αποφάσισαν να μοιράσουν στα νοικοκυριά δωρεάν ειδικά μηχανήματα που μειώνουν την κατανάλωση έως και κατά 50%. «Η διανομή των εξαρτημάτων θα ξεκινήσει πιλοτικά από τη συνοικία Μπεσίκτας», εξηγεί η Εμέλ Τούφεξι, διευθύντρια της μονάδας Ύδρευσης και Αποχέτευσης της συνοικίας Kağıthane. Όπως εξηγεί, τα μηχανήματα που μοιράζουν οι αρχές είναι πολύ πιο αποτελεσματικά από αυτά που κυκλοφορούν στο εμπόριο. «Δυστυχώς δεν είχαμε τις βροχοπτώσεις που αναμέναμε. Συνεπώς θα πρέπει να εξοικονομήσουμε εφεξής ακόμη περισσότερο νερό». «Βόμβες βροχής» Ο Ορχάν Σεν από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης προτείνει να χρησιμοποιηθούν οι λεγόμενες «βόμβες βροχής» προκειμένου να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί η ποσότητα των βροχοπτώσεων έως και κατά 30%. «Το νερό βρίσκεται στα σύννεφα, αλλά οι μάζες των σωματιδίων δεν είναι επαρκείς. Πρέπει λοιπόν να αυξηθούν. Έτσι αυξάνονται οι βροχοπτώσεις. Είναι κάτι που χρειάζεται η Τουρκία στην παρούσα φάση», εξηγεί ο μετεωρολόγος. «Η διανομή των εξαρτημάτων θα ξεκινήσει πιλοτικά από τη συνοικία Μπεσίκτας», εξηγεί η Εμέλ Τούφεξι, διευθύντρια της μονάδας Ύδρευσης και Αποχέτευσης της συνοικίας Kağıthane Πρόκειται για μια μέθοδο που εφαρμόστηκε τη δεκαετία του 1970 σε χώρες, όπως η Κίνα, με τη βοήθεια ειδικά εξοπλισμένων αεροσκαφών. Φυσικά και δεν πρόκειται για μια λύση διαρκείας, προσθέτει ο ειδικός. Ο μετεωρολόγος τονίζει ότι ήδη τον περασμένο Ιούνιο οι ειδικοί προειδοποιούσαν για την επαπειλούμενη λειψυδρία και ζητούσαν να ληφθούν μέτρα. «Ακόμη και σήμερα πλένονται αυτοκίνητα και χαλιά με το πόσιμο νερό μας. Η πόλη όφειλε να περιορίσει τις διαθέσιμες ποσότητες». Καταστροφή για την αγροτική παραγωγή Ο Ορχάν Σεν εκτιμά ότι τους επόμενους μήνες η Τουρκία θα βρεθεί αντιμέτωπη με επιπρόσθετα προβλήματα, με κυριότερα τις καταστροφικές συνέπειες για την αγροτική παραγωγή, με ανυπολόγιστες οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Αντιμέτωπη με τις ίδιες προκλήσεις βρίσκεται και η πρωτεύουσα. Μόλις την περασμένη εβδομάδα ο δήμαρχος της Άγκυρας Γιαβάς ανακοίνωνε μέσω twitter ότι τα αποθέματα αρκούν μόλις για 110 μέρες, τη στιγμή που η πληρότητα στα φράγματα υποχώρησε στο 20%. Μοναδική αχτίδα ελπίδας οι έντονες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις των τελευταίων ημερών που οδήγησαν σε ελαφρά αύξηση της στάθμης των υδάτων σε αρκετά τουρκικά φράγματα. Σέρκαν Οτσάκ Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης View full είδηση

Σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ισπανία, η Ιταλία και άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης, αλλά και η Τουρκία, θα αντιμετωπίσουν αυξημένες ελλείψεις νερού. Σε αυτή την έρευνα, πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους υδάτινους πόρους της Ευρώπης, εστιάζοντας στις επιπτώσεις της θέρμανσης των 2 ° C. Οι προβολές του κλίματος από το 1981 έως το 2002 διεξήχθησαν μέσω ενός κατανεμημένου υδρολογικού μοντέλου, υποθέτοντας τη συνεχή χρήση της γης και τη ζήτηση νερού. Η έρευνα εκτιμά ότι ενώ από τη μία θα υπάρχουν αυξημένες πλημμύρες, από την άλλη θα επιδεινώνεται η λειψυδρία, ιδίως τα καλοκαίρια. Οι συνέπειες αποδίδονται κατά κύριο λόγο στην κλιματική αλλαγή (σε ποσοστό 80% ως 90%) και δευτερευόντως σε άλλους παράγοντες, όπως η χρήση της γης και του νερού (10% ως 20%). Οι ερευνητές προβλέπουν σημαντικές μειώσεις στην αναπλήρωση του υδροφόρου ορίζοντα. Ιδίως για την Ελλάδα, προβλέπεται μια ετήσια απώλεια της τάξης των 810 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού, την Ισπανία και την Πορτογαλία, κάτι που σημαίνει μειωμένη διαθεσιμότητα νερού για άρδευση γεωργικών καλλιεργειών, άρα και μειωμένη διαθεσιμότητα τροφίμων. Η αυξανόμενη ξηρασία στον Ευρωπαϊκό Νότο θα οδηγήσει σε ολοένα μεγαλύτερη έλλειψη νερού και σε μειωμένα υδάτινα αποθέματα για τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια σε μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα. Αυτό θα έχει ως συνέπεια, εκτός από τη γεωργία και τα τρόφιμα, να επηρεασθούν αρνητικάεπίσης οι τομείς της παραγωγής ενέργειας και των μεταφορών. Για την Ελλάδα -σε περίπτωση ανόδου της θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς- αναμένεται μια ετήσια μείωση της τάξης του 2% στην εισροή υδάτων στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, ενώ αντίθετα για τη βόρεια Ευρώπη προβλέπεται μια αύξηση περίπου κατά 13%. Αν όμως η άνοδος της θερμοκρασίας είναι μεγαλύτερη, έως το τέλος του αιώνα η μείωση στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια μπορεί να φθάσει το 10%. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι οι δύο χώρες που -με μια άνοδο της θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς- προβλέπεται να έχουν την μεγαλύτερη πίεση στη διαθεσιμότητα του νερού, καθώς προβλέπεται μια αύξηση περίπου κατά 100% στην αναλογία ζήτησης νερού προς διαθεσιμότητά του (water demand-availability ratio-WEI), δηλαδή θα έχουν την μεγαλύτερη ανισορροπία ζήτησης-προσφοράς νερού στην Ευρώπη. Οι επιστήμονες έκαναν εκτιμήσεις σε βάθος 30 ετών με βάση αφενός ένα αισιόδοξο σενάριο, (να επιτευχθεί ο στόχος της Συμφωνίας των Παρισίων το 2015 για άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας λιγότερο από δύο βαθμούς Κελσίου) και αφετέρου ένα απαισιόδοξο σενάριο, (η άνοδος της θερμοκρασίας θα ξεπεράσει τους δύο βαθμούς και μπορεί να φθάσει ακόμη και τους τέσσερις). Αν και στην πρώτη πιο αισιόδοξη περίπτωσηοι συνέπειες αναμένονται λιγότερο σοβαρές, παρόλα αυτά, πάλι προβλέπονται περισσότερες πλημμύρες και μεγαλύτερη λειψυδρία. Συνολικά στις μεσογειακές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο αριθμός των ανθρώπων που προβλέπεται να επηρεασθούν από την έλλειψη νερού έως το τέλος του αιώνα μας, αν ισχύσει το αισιόδοξο σενάριο, θα αυξηθεί από 85 εκατομμύρια σήμερα, σε 104 εκατομμύρια. Οι χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης θα έχουν στο μέλλον μεγαλύτερα αποθέματα νερού κάθε χρόνο, αλλά και περισσότερες πλημμύρες σε σχέση με τις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Η μελέτη προτείνει να ληφθούν περισσότερα προληπτικά μέτρα, ιδίως στη Νότια Ευρώπη, όπως καλύτερη διαχείριση του νερού για άρδευση, φύτεμα περισσότερων καλλιεργειών ανθεκτικών στην ξηρασία, αύξηση του τιμολογίου για αγροτική και βιομηχανική χρήση του νερού, ανάπτυξη νέων τεχνολογιών ψύξης στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής (ώστε να καταναλώνουν λιγότερο νερό) κ.α. Η μελέτη προειδοποιεί ότι «αν η ζήτηση νερού παραμείνει στα σημερινά επίπεδα και χωρίς σημαντικές προσπάθειες για εξοικονόμηση νερού, η άνοδος της θερμοκρασίαςκαι η μείωση των βροχοπτώσεων λόγω κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο θα προκαλέσει ακραίες αυξήσεις στη λειψυδρία. Οι άνθρωποι που ήδη έχουν επηρεασθεί υπό τις παρούσες κλιματικές συνθήκες, στο μέλλον θα έλθουν αντιμέτωποι με πολύ πιο σοβαρή έλλειψη νερού από ό,τι τώρα». Και δεύτερη μελέτη επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα Μια δεύτερη διεθνής έρευνα, με επικεφαλής τον καθηγητή Ασίς Σάρμα του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας της Αυστραλίας, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά (Nature Geoscience, Geophysical Research Letters, Scientific Reports, Water Resources Research), επιβεβαιώνει το παράδοξο: τα αποθέματα νερού συρρικνώνονται, ενώ η κλιματική αλλαγή προκαλεί πιο έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Η αιτία είναι ότι η άνοδος της θερμοκρασίας οδηγεί σε μεγαλύτερη ξηρασία του εδάφους, ιδίως σε περιοχές ήδη ξηρές. Η μελέτη – η πιο εκτεταμένη διεθνής ανάλυση για τις βροχές και τις ροές των ποταμών μέχρι σήμερα– έλαβε υπόψη της στοιχεία από χιλιάδες σταθμούς παρατήρησης σε 160 χώρες. «Αυτό που δεν περιμέναμε, είναι ότι, παρά τις έξτρα βροχές παντού στον κόσμο, τα μεγάλα ποτάμια σταδιακά στερεύουν. Λιγότερο νερό στα ποτάμια μας σημαίνει λιγότερο νερό στις πόλεις και στα αγροκτήματα. Και πιο ξηρό έδαφος σημαίνει πως οι αγρότες θα χρειάζονται περισσότερο νερό για να μεγαλώσουν τις ίδιες καλλιέργειες. Είναι τρομερά ανησυχητικό ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει παντού στον κόσμο». Οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει ότι για κάθε 100 σταγόνες βροχής που πέφτουν στη γη, μόνο οι 36 μετατρέπονται σε «μπλε νερό», δηλαδή εισέρχονται στις λίμνες, στα ποτάμια και στον υδροφόρο ορίζοντα, συνεπώς μπορούν να αξιοποιηθούν για τις ανθρώπινες ανάγκες. Τα υπόλοιπα δύο τρίτα της βροχής γίνονται «πράσινο νερό», δηλαδή κατακρατούνται ως υγρασία από το έδαφος. Όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία του πλανήτη, τόσο περισσότερο νερό εξατμίζεται από το έδαφος, το οποίο έτσι απορροφά μεγαλύτερη ποσότητα της βροχής, με αποτέλεσμα να απομένει όλο και λιγότερο «μπλε νερό» για ανθρώπινη χρήση. «Το πρόβλημα είναι διπλό», τόνισε ο Σάρμα. «Από τη μία ολοένα λιγότερο νερό καταλήγει εκεί όπου μπορούμε να το αποθηκεύσουμε για κατοπινή χρήση. Από την άλλη, οι βροχές γίνονται πιο έντονες, κατακλύζοντας τα συστήματα απορροής στις πόλεις και οδηγώντας σε συχνότερες και πιο έντονες πλημμύρες σε αστικές περιοχές». Οι ερευνητές προτείνουν νέες πολιτικές για το νερό, όπως λιγότερο εντατική χρήση του στη γεωργία, αλλά και υποδομές για την αποθήκευση του νερού των αστικών πλημμυρών, ώστε να μη πηγαίνει χαμένο. Το Τόκιο, που κάποτε πλημμύριζε κάθε χρόνο, πρωτοπορεί σε αυτό τον τομέα, καθώς έχει δημιουργήσει μια μεγάλη υπόγεια δεξαμενή, όπου συσσωρεύονται τα νερά των πλημμυρών και αργότερα αξιοποιούνται. Σήμερα πια η ιαπωνική πρωτεύουσα δεν πλήττεται από πλημμυρικά φαινόμενα, ενώ παράλληλα έχει περισσότερο διαθέσιμο νερό. Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://ec.europa.eu/jrc/en/publication/impact-changing-climate-land-use-and-water-usage-europe-s-water-resources-model-simulation-study Σχετικά Άρθρα: ΟΗΕ: Η Ελλάδα στις 18 πιο τρωτές περιοχές του πλανήτη Θαλάσσιος οργανισμός δίνει τη λύση για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας λειψυδρίας Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ec.europa.eu View full είδηση

Σήμα κινδύνου εξαιτίας της λειψυδρίας εκπέμπουν αρκετές περιοχές της χώρας. Στη Θεσσαλία οι παραγωγοί βρίσκονται σε απόγνωση ενόψει της αρδευτικής περιόδου, με τη στάθμη του νερού στη λίμνη Πλαστήρα να παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ενώ ιδιαίτερα δύσκολη διαγράφεται η φετινή χρονιά και στη Χίο, όπου λαμβάνονται μέτρα υπό τον φόβο ανεπάρκειας πόσιμου νερού το καλοκαίρι. Μετά την πρωτοφανή ξηρασία που επικράτησε το 2022 στην Ευρώπη, ο κίνδυνος για καταστροφική εκδήλωση του φαινομένου παραμένει ορατός και φέτος, με το Eurasia Group να προειδοποιεί πρόσφατα πως η λειψυδρία θα είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την οικονομία το 2023. Ο όρος κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί πλέον μια θεωρητική έννοια αλλά μια πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά οι πολίτες του κόσμου… 2 μέτρα κάτω η λίμνη Το σοβαρότερο πρόβλημα εντοπίζεται φέτος στη Θεσσαλία: στα τέλη Ιανουαρίου η στάθμη της λίμνης Πλαστήρα ήταν κατά 1,80 μέτρα χαμηλότερη από πέρυσι. Από τότε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου, δεν έβρεξε καθόλου, ενώ οι περιορισμένες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν τις πρώτες ημέρες του Μαρτίου δεν ήταν ικανές να αλλάξουν την εικόνα. Η κατάσταση έχει εντείνει την αγωνία των παραγωγών, οι οποίοι επισημαίνουν πως οι καλλιέργειες αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα. Η ανησυχία είναι ακόμη μεγαλύτερη στους καλλιεργητές σιταριού και κριθαριού καθώς τα φυτά έχουν ήδη μεγαλώσει, λόγω του ήπιου χειμώνα, και έχουν ανάγκη από νερό. Η λήψη μέτρων θεωρείται επιτακτική. Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική μελέτη, περίπου το 24% των εδαφών σε λοφώδεις περιοχές της Θεσσαλίας θα καταστεί ως το 2050 ακατάλληλο για καλλιέργεια λόγω διάβρωσης και το 7% λόγω αλάτωσης. «Η απώλεια εδάφους θα έχει αναπόφευκτα αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική γεωργική παραγωγή», ανέφερε πρόσφατα ο Ανδρέας Ι. Καραμάνος, ακαδημαϊκός, πρώην πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα. Στη Βόρεια Ελλάδα Σοβαρή ανομβρία βιώνουν, επίσης, η Μακεδονία και η Θράκη ενώ συνολικά στη Βόρεια Ελλάδα από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός ημερών με θερμοκρασίες υψηλότερες από το κανονικό για την εποχή που συνοδεύτηκαν και από σημαντική έλλειψη βροχοπτώσεων. Χάθηκε πολύτιμο νερό Ανησυχία επικρατεί και στην Ανατολική Κρήτη, καθώς η ανομβρία έχει μειώσει σημαντικά τα αποθέματα νερού στα φράγματά της. Οι ραγδαίες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών αύξησε μεν το συνολικό άθροισμα του νερού, αλλά λόγω της βιαιότητας της βροχής σημαντικό μέρος της χάθηκε καθώς απέρρευσε γρήγορα. Επιβολή μέτρων Στις περιοχές που αντιμετωπίζουν λειψυδρία οι αρμόδιοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο επιβολής περιορισμού στην κατανάλωση. Μία από αυτές τις περιπτώσεις είναι η Χίος όπου στις αρχές Φεβρουαρίου οι βροχομετρικοί σταθμοί της Κεντρικής Χίου, όπου διαμένει ο κύριος όγκος του πληθυσμού, είχαν καταγράψει σχεδόν 35 εκατοστά νερού, ενώ πιο ανησυχητική ήταν η κατάσταση στη Νότια Χίο και στα βορειοδυτικά, στη Βολισσό, με 22,9 εκατοστά. Τα δεδομένα σήμαναν συναγερμό για ενδεχόμενη έλλειψη νερού τη θερινή και τη φθινοπωρινή περίοδο. «Για πρώτη χρονιά ύστερα από πολλά χρόνια έχουμε 30 πόντους νερού, όταν τις άλλες χρονιές είχαμε κατά μέσο όρο 60-80 πόντους. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει βρέξει καθόλου και πως όσα επιφανειακά νερά είχαμε για να γεμίσουν οι λιμνοδεξαμενές και οι πηγές, δεν έχουν τρέξει. Ετσι είμαστε στο μηδέν. Και έχουμε μπροστά μας το καλοκαίρι που οι ανάγκες αυξάνονται λόγω τουρισμού», λέει στα «ΝΕΑ» ο Βασίλης Μυριαγκός, πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Υδρευσης Χίου. «Για να βρούμε νερό υπάρχουν δύο τρόποι: ο ένας είναι να βρέξει ο Θεός και ο δεύτερος να λάβουμε μέτρα. Αυξήσαμε τις μονάδες αφαλάτωσης, θα δώσουμε νερό από γεωτρήσεις προσπαθώντας να βελτιώσουμε την ποιότητά του. Πιστεύουμε πως θα βγάλουμε το καλοκαίρι – το τραγικό, όμως, είναι ότι δεν ξέρουμε τι θα γίνει του χρόνου…». Οι προβλέψεις για λειψυδρία στην Ελλάδα είχαν διατυπωθεί εδώ και χρόνια. Η Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2011 ανέφερε πως το 40% της ελληνικής επικράτειας, ιδίως στα ανατολικά και νότια, κινδυνεύει έως το 2100 να ερημοποιηθεί λόγω μειωμένων βροχοπτώσεων και αυξημένων θερμοκρασιών. Εφημερίδα: Τα Νέα View full είδηση