Αναζήτηση στην κοινότητα

Ο πληθωρισμός της οικοδομής «τρέχει» με ρυθμό άνω του 11%, ενώ φαίνεται ότι δεν έχουμε φτάσει ακόμη στην κορύφωση του φαινομένου. Ο προβληματισμός στις τάξεις των ειδικών της οικοδομής είναι έκδηλος, καθώς με τις απαιτήσεις που έχουν δημιουργηθεί για τα νεόδμητα ακίνητα -υψηλή ενεργειακή απόδοση, καλή ενεργειακή βαθμολογία, «πράσινη» συμπεριφορά του ακινήτου κλπ- το κόστος κατασκευής ανά τετραγωνικό μέτρο είναι πλέον πολύ δύσκολ0 να συγκρατηθεί κάτω από τα 1.500 ευρώ. Και ύστερα, πρέπει να προσμετρηθεί και το κόστος του οικοπέδου το οποίο επίσης έχει ανέβει τα τελευταία χρόνια. Να προστεθεί και το εργολαβικό κέρδος; Με αυτά τα δεδομένα δεν θα πρέπει να πωλείται νεόδμητο διαμέρισμα για λιγότερα από 2.500-3.000 ευρώ το μέτρο. Και το ερώτημα είναι: τώρα που ανεβαίνει το κόστος του χρήματος και κανείς δεν μπορεί να δανειστεί με επιτόκιο χαμηλότερο του 4-5%, πώς ακριβώς θα απορροφηθεί (και πότε) η προσφορά των νεόδμητων ακινήτων; Εύλογο το ερώτημα και σε μεγάλο βαθμό δικαιολογεί τον λόγο για τον οποίο η στατιστική της ΕΛΣΤΑΤ που παρακολουθεί την πορεία της οικοδομικής δραστηριότητας αρχίζει να καταγράφει πτώση και μάλιστα εντεινόμενη μήνα με τον μήνα. Μπορεί το 2006 και το 2007 να είναι πλέον μακρινές χρονιές ωστόσο οι πληγές που άνοιξαν τότε στον κλάδο της οικοδομής έκαναν πολλά χρόνια να επουλωθούν, ενώ προκάλεσαν και αρκετούς «οικονομικούς θανάτους». Κεφάλαια εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ (ή και εκατομμυρίων σε ορισμένες περιπτώσεις) εγκλωβίστηκαν σε ακίνητα που έμειναν απούλητα για σειρά ετών. Αυτό τον εγκλωβισμό, τον θυμούνται οι εργολάβοι γι’ αυτό και σίγουρα δεν θα θελήσουν να τον ξαναζήσουν. Έτσι, δεδομένου ότι δεν είναι εύκολο να συγκρατηθεί το κόστος κατασκευής (πλέον αυτός που θα δανειστεί 150-200.000 ευρώ για να πάρει ένα νεόδμητο ακίνητο θέλει τουλάχιστον να διασφαλίσει ότι δεν θα επιβαρύνεται κάθε χρόνο με υψηλό ενεργειακό κόστος) αυτό που περιμένουμε να καταγραφεί στην αγορά είναι η συγκράτηση της προσφοράς ακινήτων. Το στοκ αδειών που εκδόθηκαν από το 2019 και μετά είναι τεράστιο. Όσοι έβγαλαν τα χαρτιά έχουν εξασφαλίσει ότι μπορούν να παράξουν ακίνητα που δεν θα υπόκεινται σε ΦΠΑ. Αυτό λοιπόν που θα ενεργοποιεί τις άδειες είναι η εξασφάλιση ότι σημαντικό κομμάτι του κάθε κτηρίου θα προπωλείται ώστε να εξασφαλίζεται τουλάχιστον η επιστροφή του κεφαλαίου. Θα είναι εύκολο; Θα φανεί στην πράξη. Το βέβαιο είναι ότι το 2023 θα είναι πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά για την κτηματαγορά, η οποία θα κληθεί να προσαρμοστεί σε πρωτόγνωρες ιδιαιτερότητες.

Σε σταδιακή απαξίωση οδηγούνται οι δεκάδες χιλιάδες απούλητες νεόδμητες κατοικίες ανά την επικράτεια, καθώς οι κατασκευαστές τους αδυνατούν να βρουν αγοραστές, εν μέσω της παρατεταμένης κρίσης στην κτηματαγορά και τη συνεχιζόμενη έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης, πρόβλημα που έχει κορυφωθεί φέτος λόγω της γενικότερης πιστωτικής ασφυξίας στην οικονομία. Οπως τονίζουν φορείς της αγοράς ακινήτων, σήμερα εκτιμάται ότι οι νεόδμητες απούλητες κατοικίες ανέρχονται σε περίπου 80.000 - 90.000 στο σύνολο της χώρας, αποτελώντας περίπου το 40% των απούλητων κατοικιών, που υπολογίζεται ότι φτάνουν στις 250.000 - 270.000. Ωστόσο, όσο περνούν τα χρόνια και δεν βρίσκονται αγοραστές, σταδιακά οι κατοικίες αυτές θα απαξιώνονται, ιδίως αν επεκταθεί ακόμα περισσότερο η πρακτική που έχουν υιοθετήσει αρκετοί κατασκευαστές, που προχωρούν σε ενοικίαση των απούλητων ακινήτων τους, ώστε να έχουν κάποια έσοδα, ιδίως αν έχουν και κάποιο δάνειο που πρέπει να εξυπηρετήσουν. Το φαινόμενο αυτό εντοπίζεται τόσο στις φθηνές όσο και στις ακριβές περιοχές. Σύμφωνα με τον κ. Λευτέρη Ποταμιάνο, αντιπρόεδρο του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών - Αττικής, ήδη πολλά απούλητα νεόδμητα διαμερίσματα έχουν κατασκευαστεί πριν από τρία-τέσσερα χρόνια και σύντομα θα αρχίσουν να θεωρούνται μεταχειρισμένα, έστω κι αν δεν έχουν κατοικηθεί ποτέ. Μάλιστα, αρκετά από αυτά μισθώνονται, και επομένως, πέραν της ηλικίας, έχουν και καθημερινή χρήση και φθορά, που αναμφίβολα περιορίζει ακόμα περισσότερο τη μεταπωλητική τους αξία, ιδίως όσο η κρίση διατηρείται. Κατά τον ίδιο, κάποια από τα απούλητα νεόδμητα ακίνητα, εκ των πραγμάτων, θα μετατραπούν σε μεταχειρισμένα με το πέρας των ετών, χάνοντας σημαντικό μέρος της αρχικής τους αξίας. «Είναι πιθανό ορισμένα από τα απούλητα να μείνουν μονίμως στην κατηγορία των ενοικιαζόμενων, γιατί ο ρυθμός απορρόφησης των απούλητων είναι πολύ μικρότερος από τα ακίνητα που προστίθενται στα προς πώληση, είτε νεόδμητα είτε μεταχειρισμένα» αναφέρει ο κ. Ποταμιάνος. Αυτός είναι άλλωστε και ο σημαντικότερος λόγος που ακόμα και σήμερα οι περισσότεροι κατασκευαστές επιλέγουν να μην εκμεταλλευτούν οικονομικά τα απούλητα διαμερίσματά τους, παρά μόνο ένα μικρό μέρος τους, π.χ. 1-2 ακίνητα από τα 10 που μπορεί να έχει ένας εργολάβος. Η ενοικίαση Παρ’ όλα αυτά, η λύση της ενοικίασης, τουλάχιστον ενός μέρους από τα απούλητα διαμερίσματα που έχει συσσωρεύσει ο κάθε κατασκευαστής, φαντάζει μονόδρομος, ιδίως αν αυτός έχει δανειακές υποχρεώσεις. Επιπλέον, ο ΕΝΦΙΑ και ο συμπληρωματικός φόρος ακινήτων ΦΑΠ αποτελούν σημαντικό «κίνητρο» για τους κατασκευαστές, προκειμένου είτε να βρουν αγοραστές είτε να μισθώσουν κάποια ακίνητά τους, ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν τον σχετικό φόρο. Πάντως, ακόμα και όσοι μισθώνουν νεόδμητα έχουν πρόσθετο οικονομικό όφελος, καθώς, κατά κανόνα, η τιμή ενοικίασης τέτοιων κατασκευών είναι υψηλότερη κατά 20-30%, σε σχέση με ένα αντίστοιχο ακίνητο 20ετίας στην ίδια περιοχή, τόσο λόγω μικρής ηλικίας και μηδαμινών φθορών, όσο και λόγω των πρόσθετων παροχών των ακινήτων (π.χ. θέση στάθμευσης, αποθήκη, τζάκι, μόνωση κ.τ.λ.). Επομένως, ένα μέρος έστω των απωλειών που προκύπτουν αναφορικά με την τιμή μεταπώλησης από τη χρήση του ακινήτου, αντισταθμίζεται από την υψηλότερη τιμή ενοικίασης, αρκεί βέβαια ο μισθωτής να αποδειχθεί φερέγγυος. Μία άλλη ομάδα κατασκευαστών επιχειρεί να βρει αγοραστές από το εξωτερικό, κυρίως από χώρες εκτός Ε.Ε., ώστε να εκμεταλλευτούν τη ρύθμιση για τη χορήγηση άδειας παραμονής στους αγοραστές ακινήτων αξίας τουλάχιστον 250.000 ευρώ. Πρόκειται για κατασκευαστές που έχουν γνωριμίες στο εξωτερικό και βρίσκουν έστω και μεμονωμένα κάποιους αγοραστές, ιδίως σε περιπτώσεις ακινήτων της Αττικής. Επίσης, μέχρι πρόσφατα, τα νεόδμητα ακίνητα στην περιφέρεια έβρισκαν κάποιους αγοραστές από το εξωτερικό. Ωστόσο, πλέον, ακόμα και αυτή η διέξοδος έχει αποκλειστεί, καθώς οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι επιλέγουν να αναβάλουν την απόφαση αγοράς τους, έως ότου δοθεί λύση στη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους δανειστές και επανέλθει η σταθερότητα στην οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα. Πηγή: http://www.kathimerini.gr/816614/article/oikonomia/real-estate/se-apa3iwsh-oi-apoylhtes-neodmhtes-katoikies-logw-paratetamenhs-krishs

Σημαντικά υψηλότερες ακόμη και σε σχέση με το προηγούμενο απόγειο της αγοράς κατοικίας, που είχε καταγραφεί το 2008, είναι πλέον οι τιμές πώλησης νεόδμητων κατοικιών σε διάφορες περιοχές της Αττικής, δείγμα της ανάκαμψης που έχει καταγραφεί, αλλά και των σαφώς υψηλότερων, ποιοτικότερων προδιαγραφών των ακινήτων που κατασκευάζονται σήμερα, τόσο λειτουργικά όσο και από την άποψη της ενεργειακής τους απόδοσης. Σύμφωνα με όσα ανέφερε χθες, στο πλαίσιο του συνεδρίου Prodexpo, ο κ. Πάνος Χαραλαμπόπουλος, επικεφαλής της εταιρείας εκτιμήσεων ακινήτων Solum, «παρότι στο σύνολο της Αττικής οι τιμές πώλησης νεόδμητων κατοικιών εξακολουθούν να υπολείπονται, έστω οριακά κατά μόλις 2%-3% σε σύγκριση με το 2008, σε πολλές περιοχές δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς οι τιμές είναι πολύ υψηλότερες. Ειδικότερα, στα νότια προάστια, οι τιμές των νέων κατασκευών είναι πλέον 30% υψηλότερες σε σχέση με το 2008, στο κέντρο της Αθήνας, οι αυξήσεις αγγίζουν το 20% και στα βόρεια προάστια παρατηρούνται τιμές που είναι 20% υψηλότερες συγκριτικά με το 2008. Παράλληλα, όπως τόνισε ο κ. Χαραλαμπόπουλος, «περιοχές όπου δρομολογούνται σημαντικές επενδύσεις, όπως η Πλ. Ομόνοιας ή το κέντρο του Πειραιά, όπου στρέφονται σήμερα πολλοί ξένοι αγοραστές, αναμένεται να καταγράψουν μεγάλες αυξήσεις το επόμενο διάστημα. Παράλληλα, βλέπουμε πλέον και ζητούμενες τιμές της τάξεως των 7.000 ευρώ/τ.μ. σε νέες κατασκευές π.χ. στο Μαρούσι και 10.000 ευρώ/τ.μ. στην Κηφισιά». Σε πανελλαδικό επίπεδο, οι τιμές των νέων κατασκευών είναι 7%-8% χαμηλότερες συγκριτικά με το 2008. Συνολικά, πάντως, σε πανελλαδικό επίπεδο, οι τιμές των νεόδμητων είναι 7%-8% χαμηλότερες συγκριτικά με το 2008. Παράλληλα, όπως τόνισε η κ. Βάλια Δήμου, επικεφαλής πωλήσεων της Cerved Property Services, «η αγορά είναι διαφορετικών ταχυτήτων. Για παράδειγμα, στα δυτικά προάστια, οι τιμές των νεόδμητων κατοικιών εξακολουθούν και σήμερα να είναι χαμηλότερες κατά 10%-12% έναντι του 2008, ενώ στο Ιλιον η απόκλιση είναι 20%. Στην Ανατολική Αττική, π.χ. στην Παιανία, ένα νεόδμητο πωλείται σήμερα αντί ποσού 2.500 ευρώ/τ.μ., όταν το 2008 η αντίστοιχη τιμή ήταν 3.400 ευρώ/τ.μ., δηλαδή σήμερα το κόστος αγοράς είναι 30% χαμηλότερο». Σύμφωνα με την κυρία Δήμου, στο τέλος του 2022, οι τιμές στο σύνολο της αγοράς κατοικίας (νεόδμητα και μεταχειρισμένα) υπολείπονταν κατά 12% σε σχέση με το 2010. Η Cerved Property Services εκτιμά πως οι αξίες θα συνεχιστούν να αυξάνονται τόσο το 2024 όσο και το 2025, αλλά με ηπιότερο ρυθμό ανόδου έναντι των τελευταίων μηνών.