Αναζήτηση στην κοινότητα

Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που πολλαπλασιάζονται στον κόσμο, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, την ώρα που η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε σήμερα ο ΟΗΕ. Τα ποτάμια του πλανήτη κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας που δεν είχε προηγούμενο εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ. «Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μάς δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο. «Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε έναν παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί. Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες. Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάσθηκαν κι αυτές στον πλανήτη: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ. «Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο. Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες». Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές». Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον έναν μήνα τον χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό. Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοδο από τον Σεπτέμβριο 2022 ώς τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων. «Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ. Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθούν από νωρίς συναγερμοί για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού. «Δεν μπορούμε να διαχειρισθούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο. View full είδηση

Πρόκειται για τον οικισμό Φάγκο του χωριού Κάτω Καλεντίνη. Στην εθνική οδό Άρτας-Τρικάλων, τον δρόμο που διασχίζει τα κεντρικά Τζουμέρκα, μετά το χωριό Μελάτες, αποκαλύπτεται ο τόπος, που «κατάπιαν» τα νερά του φράγματος Πουρναρίου πριν από 43 χρόνια. Είναι ο οικισμός Φάγκος του χωριού Κάτω Καλεντίνη. Το τοπίο καθηλώνει τον επισκέπτη. Με το μάτι γίνεται αντιληπτό, πως η στάθμη των υδάτων, έχει υποχωρήσει κατά πολλά μέτρα. Απόλυτη ησυχία. Ερείπια πέτρινων σπιτιών και του σχολείου βουτηγμένα στη λάσπη. Κορμοί και ρίζες δένδρων που άντεξαν στο χρόνο και το νερό, μοιάζουν με απολιθώματα. Ο βυθός σε πολλά σημεία, έχει τελείως στεγνώσει. Η στάθμη της τεχνητής λίμνης Πουρναρίου, λόγω της ανομβρίας, έχει πέσει τουλάχιστον 10 μέτρα, αναφέρουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ κάτοικοι στο καφενείο της περιοχής. Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό το φαινόμενο, λένε και επισημαίνουν πως έχει να βρέξει πολλούς μήνες, από τον περασμένα Απρίλιο. Μάλιστα ο κ. Θωμάς μας εξηγεί, πως τα νερά κάλυπταν το διθέσιο σχολείο, το οποίο τώρα, εμφανίστηκε και πάλι, για να τους θυμίζει νοσταλγικά τα παιδικά χρόνια, τότε που τις αίθουσες του πλημμύριζαν 120 μαθητές. Οι μεγαλύτεροι αγναντεύουν τα γκρεμισμένα σπίτια τους μέσα στα λασπόνερα και οι αναμνήσεις ζωντανεύουν. Όπως αναφέρουν στον οικισμό λειτουργούσαν επτά μαγαζιά, υπήρχε ζωή, ζούσαν πολλές οικογένειες. Τα νερά του φράγματος αφάνισαν τότε, τον τόπο τους. Η λίμνη Πουρναρίου, καλύπτει μια επιφάνεια 18,3 τετραγωνικών χιλιομέτρων και είναι αποτέλεσμα της κατασκευής του ομώνυμου υδροηλεκτρικού φράγματος στον Άραχθο ποταμό, κοντά στο Πέτα. Η λίμνη δημιούργησε ένα υπέροχο τεχνητό οικοσύστημα στην περιοχή, με σπουδαία ιχθυοπανίδα και ορνιθοπανίδα. Στα νερά της λίμνης συναντάμε μεταξύ άλλων, κυπρίνους, στρωσίδια, άγριες πέστροφες, χέλια. Η περιοχή είναι καταφύγιο για πλήθος πτηνών, όπως νυχτοκόρακες, πρασινοκέφαλες πάπιες, αλκυόνες, φαλαρίδες, καστανοκέφαλοι γλάροι και ποταμοσφυριχτές .Η περιήγηση στην περιοχή εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, όλες τις εποχές. Η Κάτω Καλεντίνη, είναι ένα γραφικό παραλίμνιο χωριό βυθισμένο στο πράσινο της φύσης, μέσα σε πλατάνια και κουτσουπιές. View full είδηση

Στις 15 Δεκεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την τελευταία έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τα ύδατα, που μετρά την πρόοδο των κρατών μελών όσον αφορά την επίτευξη της καλής κατάστασης όλων των ευρωπαϊκών υδατικών συστημάτων έως το 2027. Η έκθεση μετρά την πρόοδο των κρατών μελών ως προς την επίτευξη του στόχου αυτού, ιδίως όσον αφορά την αντιμετώπιση της ρύπανσης, της άντλησης και της αποδοτικής χρήσης των υδάτων. Ωστόσο, η έκθεση καταδεικνύει επίσης ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά όσον αφορά την πλήρη συμμόρφωση με τους στόχους της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα. Υπάρχουν αρκετά εμπόδια που δεν επιτρέπουν στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν άμεσα τα σχετικά μέτρα. Μεταξύ αυτών είναι κυρίως η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης, ενώ επίσης υπάρχουν καθυστερήσεις και άλλα ζητήματα διακυβέρνησης. Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Αλιείας και Ωκεανών κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσους δήλωσε τα εξής: «Η ξηρασία και η καταπόνηση των υδάτινων πόρων προκαλούν ζημίες ύψους 9 δισ. ευρώ ετησίως, χωρίς να υπολογίζονται οι ζημίες στα οικοσυστήματα και στις υπηρεσίες που προσφέρουν. Μόνο τα υγιή ποτάμια και οι υγιείς λίμνες μπορούν να μας βοηθήσουν να προστατευθούμε από τις αυξανόμενες προκλήσεις της ξηρασίας και των πλημμυρών. Ενώ τα κράτη μέλη σημειώνουν πρόοδο προς τη σωστή κατεύθυνση, πρέπει να δράσουμε ταχύτερα και να επενδύσουμε περισσότερο στη διαχείριση των υδάτων. Με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία μπορούμε να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των υδάτων μας σε όλες τις πολιτικές.» Η έκθεση δείχνει ότι, μέχρι τα μέσα του κύκλου διαχείρισης των υδάτων της περιόδου 2016-2021, η εφαρμογή των μέτρων βρισκόταν σε καλό δρόμο σε όλα τα κράτη μέλη, με καθυστερήσεις σε ορισμένες περιπτώσεις. Η μείωση των κινδύνων πλημμύρας σε ολόκληρη την Ευρώπη απαιτεί συνεπή εφαρμογή της οδηγίας για τις πλημμύρες, καθώς επίσης και διασυνοριακή συνεργασία. Τα μισά κράτη μέλη έχουν βελτιώσει τη συλλογή δεδομένων ή/και τις μεθόδους για την πρώτη αξιολόγηση των κινδύνων πλημμύρας. Η συντριπτική πλειονότητα των κρατών μελών λαμβάνουν υπόψη τις συνέπειες των μελλοντικών πλημμυρών στην ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και την οικονομική δραστηριότητα. Η έκθεση συμπληρώνεται από τρεις μελέτες: την οικονομική μελέτη σχετικά με το κόστος και τις επενδύσεις στον τομέα των υδάτων, τη μελέτη για τις πλημμύρες και την κλιματική αλλαγή και τη μελέτη για τις πλημμύρες και τη γεωργία. Περισσότερες πληροφορίες βρίσκονται στο σχετικό ειδησεογραφικό άρθρο. View full είδηση

Μετά από μία παρατεταμένη περίοδο ξηρασίας, που πλήττει τις δύο τελευταίες δεκαετίες τις Δυτικές πολιτείες της Αμερκής, οι επιστήμονες πλεον κάνουν λόγο για την πιο «ακραία υπερξηρασία» των τελευταίων τουλάχιστον 1.200 ετών. Σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, οι ερευνητές σημειώνουν ότι όσο ο άνθρωπος συνεχίζει να συμπεριφέρεται «εχθρικά» στο περιβάλλον, η κλιμαική αλλαγή θα ευθύνεται για ακόμη πιο ζοφερές προγνώσεις, με ακόμη πιο ξηρές δεκαετίες στο μέλλον. «Οποιοσδήποτε μπορεί να διακρίνει ότι η Δύση ήταν ξηρή τις περισσότερες από τις τελευταίες δύο δεκαετίες», λέει η Park Williams, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια , στο Λος Άντζελες και επικεφαλής της μελέτης. «Γνωρίζουμε τώρα από αυτές τις μελέτες ότι είναι ξηρό όχι μόνο από το πλαίσιο της πρόσφατης μνήμης αλλά και στο πλαίσιο της τελευταίας χιλιετίας». Άλλες μελέτες δείχνουν πώς η κλιματική κρίση «θα ενισχύει ολοένα και περισσότερο τις πιθανότητες για μακροχρόνιες, εκτεταμένες και επικίνδυνα μεγάλες ξηρασίες», γράφουν οι ερευνητές. Σημειώνοντας ότι καθώς η δυτική Αμερική βρίσκεται τώρα στη μέση της πιο ξηρής περιόδου των τελεταίων 22 ετών στην ιστορία, «αυτό, το χειρότερο σενάριο φαίνεται ήδη να επαληθεύεται». Οι δραματικές συνθήκες ξηρασίας Η έρευνα βασίζεται σε συμπεράσματα από μια προηγούμενη μελέτη, με επικεφαλής επίσης τον κλιματολόγο Williams, η οποία κατέταξε την περίοδο μεταξύ 2000 και 2018 ως τη δεύτερη πιο ξηρή σε 12 αιώνες. Τα δύο τελευταία χρόνια σημαδεύτηκαν από ρεκόρ καύσωνα, υποχώρησης των υδάτινων δεξαμενών και αύξησης των επικίνδυνων πυρκαγιών που έκαιγαν ανεξέλεγκτα τις πολιτείες. Εξετάζοντας τα επίπεδα υγρασίας στα εδάφη, η ομάδα επιστημόνων του κλίματος από το UCLA, τη Nasa και το Πανεπιστήμιο Κολούμπια εστίασε σε περιοχές από τη Μοντάνα στο βόρειο Μεξικό από βορρά προς νότο και από τον Ειρηνικό Ωκεανό έως τα Βραχώδη Όρη. Ο Williams και οι συνάδελφοί του συνέκριναν την τρέχουσα ξηρασία με άλλες επτά μεγάλες ξηρασίες μεταξύ του 800 και του 1500 που διήρκεσαν από 23 έως 30 έτη. Χρησιμοποίησαν αρχεία για αυτές τις ξηρασίες που καταγράφηκαν στους δακτυλίους ανάπτυξης των δέντρων. Πυρήνες ξύλου που εξήχθησαν από χιλιάδες δέντρα επέτρεψαν στους επιστήμονες να ανασυνθέσουν την υγρασία του εδάφους πριν από αιώνες. Χρησιμοποίησαν δεδομένα από δέντρα σε περίπου 1.600 τοποθεσίες σε όλη την περιοχή, από τη Μοντάνα μέχρι την Καλιφόρνια έως το βόρειο Μεξικό. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Climate Change, έρχεται να προστεθεί σε έναν αυξημένο όγκο ερευνών που δείχνει ότι η αμερικανική Δύση αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις καθώς η καύση ορυκτών καυσίμων συνεχίζει να αυξάνει τις θερμοκρασίες, εντείνοντας τις ξηρασίες. Η μέση θερμοκρασία στη νοτιοδυτική Βόρεια Αμερική το 2000 ήταν 1,6 βαθμούς Φαρενάιτ θερμότερη από τη μέση θερμοκρασία τα προηγούμενα 50 χρόνια. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες έχουν επιδεινώσει την ξηρασία, στεγνώνοντας τα εδάφη και αφήνοντας λιγότερο νερό να ρέει στα ρυάκια και τα ποτάμια. Οι προβλεπόμενες βροχές δεν λύνουν το πρόβλημα «Πρέπει να καταλάβουμε ότι τα υδάτινα αποθέματα της Δύσης αλλάζουν γρήγορα κάτω από τα πόδια μας», είπε ο Williams. «Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για ένα πολύ πιο ξηρό μέλλον και να μην βασιζόμαστε τόσο πολύ στις επερχόμενες βροχοπτώσεις και την πεποίθηση ότι τότε θα μπορούμε να επιστρέψουμε στη διαχείριση του νερού όπως γνωρίζαμε». Τα ζεστά κα ξηρά χρόνια που πέρασαν, έχουν επηρεάσει σημαντικά τα αποθέματα νερού και τα τοπία σε όλη την Καλιφόρνια και τη Δύση. Οι δεξαμενές της Καλιφόρνια έχουν πέσει τα τελευταία δύο χρόνια. Στη Γιούτα, το Great Salt Lake έχει υποχωρήσει σε επίπεδα ρεκόρ. Η υπερβολική ζέστη έχει συμβάλει στις εκτεταμένες καταστροφικές πυρκαγιές. Και στην έρημο Μοχάβε, οι επιστήμονες αποδίδουν μεγάλες μειώσεις στους πληθυσμούς των πτηνών λόγω των θερμών και ξηρών συνθηκών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή. Η ξηρασία στα τέλη του 1500 έληξε απότομα μετά από 23 χρόνια, όταν οι υγρές συνθήκες σάρωσαν την περιοχή. Όμως η τρέχουσα ξηρασία δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης. Σύμφωνα με τον ιστότοπο U.S. Dought Monitor, το 96% των Δυτικών Η.Π.Α. είναι τώρα αφύσικα ξηρό ενώ το 88% της περιοχής βρίσκεται σε ξηρασία. Τα συμπεράσματα της έρευνας Οι επιστήμονες προέβλεψαν ότι είναι πολύ πιθανό η ξηρασία να συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το τρέχον έτος. Εξέτασαν ένα υποθετικό μελλοντικό σενάριο βασισμένο στην υγρασία του εδάφους όπως αυτή διαμορφώθηκε από τα συνολικά 40 χρόνια ξηρασίας που προηγήθηκαν, κατά τα τελευταία 1.200 χρόνια. Διαπίστωσαν ότι στο 94% των προσομοιώσεών τους, η ξηρασία συνεχίζεται για τουλάχιστον ένα έτος, το 23ο κατά σειρά. Και στο 75% των προσομοιώσεων, η ξηρασία φαίνεται να διαρκεί 30 χρόνια. Ο Williams είπε ότι η έρευνα θα πρέπει να χρησιμεύσει ως προειδοποίηση ότι η ξηρασία θα μπορούσε να χειροτερέψει πολύ τα επόμενα χρόνια και τις επόμενες δεκαετίες. «Οι μεγάλες ξηρασίες που σημειώθηκαν την περασμένη χιλιετία συνέβησαν απούσας της κλιματικής αλλαγής», είπε ο Williams. Όταν επιστρέψουν τέτοιες μεγα-ξηρασίες, θα συμβαίνουν σε έναν κόσμο που ήδη θα «βράζει» λόγω της κλιματικής αλλαγής, αφήνοντας ένα εξαιρετικά πιο καταστροφικό αποτύπωμα. View full είδηση

Από εντεινόμενη ξηρασία και ιδιαίτερα έντονες βροχοπτώσεις θα επηρεαστεί η Μεσόγειος τα επόμενα χρόνια. Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κλιματολόγος και διευθύντρια Έρευνας στο Ινστιτούτο Έρευνας για την Ανάπτυξη στη Γαλλία, Φρανσουάζ Βιμέ, η Μεσόγειος αποτελεί μία περιοχή που επηρεάζεται από μια σειρά κλιματικών κινδύνων, όπως οι μεσογειακοί κυκλώνες, οι οποίοι αναμένεται να ενταθούν τα επόμενα χρόνια, ενώ προσθέτει ότι οι βροχοπτώσεις γύρω από τη Μεσόγειο πρόκειται να είναι αρκετά διαφορετικές εξαιτίας των μεγάλων περιόδων χωρίς βροχή. «Δεν είναι μόνο οι καύσωνες που θα επιδεινωθούν από την κλιματική αλλαγή. Οι βροχοπτώσεις γύρω από τη Μεσόγειο θα είναι διαφορετικές. Θα έχουμε μεγάλες περιόδους χωρίς βροχή, ιδίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και όταν οι καιρικές συνθήκες το ευνοούν, θα εκδηλώνονται πολύ έντονες νεροποντές, επειδή η θερμότερη ατμόσφαιρα μπορεί να συγκρατήσει περισσότερο νερό. Αυτή η καταρρακτώδης βροχή θα πέφτει σε ξηρό έδαφος και δεν θα διηθείται. Η Μεσόγειος θερμαίνεται δύο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο Η απορροή θα προκαλέσει αναπόφευκτα πλημμύρες», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βιμέ μετά τη διάλεξή της στο Γαλλικό Ινστιτούτο στο πλαίσιο της 1ης γιορτής για την Επιστήμη με θέμα το νερό στη δίνη της κλιματικής κρίσης. Η ταχύτητα με την οποία θερμαίνεται η περιοχή της Μεσογείου — περίπου 2 φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο — πολλαπλασιάζει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με την κ. Βιμέ αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι η περιοχή να επηρεάζεται από μία σειρά κλιματικών κινδύνων που θα ενταθούν τα επόμενα χρόνια, όπως οι μεσογειακοί κυκλώνες (medicanes) και φαινόμενα όπως η κακοκαιρία «Daniel». «Η περιοχή της Μεσογείου θα επηρεαστεί επίσης από την εντεινόμενη ξηρασία και τις καταρρακτώδεις βροχές. Τέλος, η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας της Μεσογείου και οι θαλάσσιοι καύσωνες είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και ευνοούν την εμφάνιση και τη μετανάστευση χωροκατακτητικών θαλάσσιων ειδών» προσθέτει. Η θερμότερη περίοδος του 2023 Αναφορικά με την αύξηση της θερμοκρασίας σε όλον τον πλανήτη η κ. Βιμέ επισημαίνει ότι η περίοδος από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2023 είναι ήδη η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ, με την αύξηση της θερμοκρασίας να είναι στο +1,43°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, ενώ υπογραμμίζει ότι το 2023 αναμένεται να είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί από την αρχή του 20ου αιώνα, και προσθέτει ότι «θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το τέλος του έτους για να είμαστε σίγουροι». «Γνωρίζουμε ότι, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, η ένταση, η διάρκεια και η συχνότητα των κυμάτων καύσωνα θα αυξηθούν σε όλον τον κόσμο. Γνωρίζουμε επίσης ότι η ένταση των καυσώνων αυξάνεται ταχύτερα από την ίδια την υπερθέρμανση του πλανήτη. Για παράδειγμα, ένας καύσωνας που εμφανιζόταν μία φορά κάθε 50 χρόνια στα τέλη του 19ου αιώνα θα εμφανίζεται περίπου μία φορά κάθε 3 χρόνια σε έναν κόσμο με θερμοκρασία +2°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, και κατά μέσο όρο, η έντασή του θα είναι κατά 2,5°C έως 3°C υψηλότερη. Σήμερα, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι οι περισσότεροι καύσωνες που εμφανίζονται στην Ευρώπη οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα είχαν εμφανιστεί σε ένα κλίμα που δεν είχε μεταβληθεί από τον άνθρωπο», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βιμέ. Πρέπει να προσαρμοστούμε Σύμφωνα με την κ. Βιμέ είναι αναγκαίο να προσαρμοστούν όλοι στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. «Γνωρίζουμε ότι πέρα από μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά +2°C, η προσαρμογή γίνεται πολύπλοκη, αν όχι αδύνατη, για ορισμένες περιοχές. Για παράδειγμα, πρέπει να προσαρμόσουμε τις πόλεις μας στα κύματα καύσωνα φυτεύοντας βλάστηση και βελτιώνοντας τη θερμομόνωση των κτιρίων. Τα γεωργικά μας συστήματα πρέπει επίσης να επανεξεταστούν για να προσαρμοστούν στις λιγότερες βροχοπτώσεις το καλοκαίρι», εξηγεί και προσθέτει ότι η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών έχει συνοψίσει και αξιολογήσει μια σειρά λύσεων για όλους τους τομείς και όλες τις περιοχές. «Είναι επίσης απαραίτητο να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα για να συμβάλουμε στον μετριασμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη έχει ψηφίσει νόμο που απαιτεί να μειώσει τις εκπομπές της κατά 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά έχουμε μείνει πολύ πίσω, τόσο όσον αφορά την προσαρμογή, όσο και τον μετριασμό», καταλήγει η κ. Βιμέ. View full είδηση

Δασικές πυρκαγιές, ξερά πηγάδια και καλλιέργειες υπό απειλή: πριν καν μπει το καλοκαίρι και η ξηρασία απειλεί ήδη ένα μέρος της Ευρώπης, από την Ανατολή έως τον Βορρά, έπειτα από μια χρονιά, το 2018, όπου η βροχή ήταν ήδη ένα σπάνιο φαινόμενο. «Εάν η ξηρά περίοδος συνεχιστεί τους επόμενους μήνες, θα μπορούσαμε να έχουμε την ίδια ξηρασία με το 2018 ή και ακόμα χειρότερα» προειδοποιεί η Μετεωρολογική Υπηρεσία της Γερμανίας (DWD), όπου η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική στο ανατολικό τμήμα της χώρας, κοντά στα σύνορα με την Πολωνία και την Τσεχία. Την ίδια ώρα, οι πυροσβέστες δίνουν μάχη με τις φλόγες, με την έκταση των πυρκαγιών να είναι ακόμα περιορισμένη, το φαινόμενο, ωστόσο, να είναι σίγουρα ασυνήθιστο για την εποχή. «Σαβάνα» Οι αγροί στην περιοχή του Βραδεμβούργου, στα περίχωρα του Βερολίνου, παραπέμπουν σε σαβάνα, καθώς από τις αρχές του έτους έχει ελάχιστα βρέξει. Οι μετεωρολόγοι προβλέπουν για τις επόμενες ημέρες βροχοπτώσεις στη Γερμανία και στην κεντρική Ευρώπη, όμως το νερό που θα πέσει δεν θα επαρκέσει για να καλυφθεί το κενό. «Οι συνθήκες ανάπτυξης της βλάστησης το 2019 σε περιοχές της Γερμανίας είναι ξεκάθαρα δυσχερέστερες σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο» σημείωσε ο επικεφαλής της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας Ούντο Μπους, δεδομένης της ξηρασίας που έπληξε τη χώρα το 2018. Η γερμανική κυβέρνηση χρειάστηκε να εκταμιεύσει ήδη κονδύλια που διέθεσε ως στήριξη στους αγρότες για τις απώλειες που υπέστησαν στη συγκομιδή. Στη γειτονική Αυστρία, οι πρώτες ενδείξεις ξηρασίας είναι ορατές στο ανατολικό και το βόρειο τμήμα της χώρας, εγείροντας φόβους για μεγαλύτερες ζημίες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Σε ορισμένες περιοχές, ο όγκος της βροχής που έπεσε τις τελευταίες εβδομάδες έφθασε μόλις μεταξύ του ¼ και του μισού του μέσου επίπεδου των τελευταίων 10 ετών. Η Τσεχία βρίσκεται επίσης αντιμέτωπη με την ξηρασία: το 99% των εδαφών της θεωρείται ήδη ότι έχει πληγεί, ενώ η περιοχή στο βορειοδυτικό τμήμα της πρωτεύουσας Πράγας είναι η πλέον πληγείσα. Οι καλλιέργειες έχουν σταματήσει να αναπτύσσονται εδώ και εβδομάδες. Σε πολλά χωριά, τα πηγάδια έχουν στερέψει, αναγκάζοντας τους πολίτες να βρίσκουν άλλα μέσα για να προμηθευτούν νερό. Πυρκαγιές στην Σκανδιναβία Στη Σουηδία ξέσπασαν πυρκαγιές σε δάση και χαμηλή βλάστηση. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις δίνουν μάχη σε περίπου 10-15 πύρινα μέτωπα καθημερινά αυτήν την εβδομάδα, ιδίως στο νότιο τμήμα της χώρας, έπειτα από έναν μήνα Απρίλιο, κατά τον οποίο δεν έπεσε ούτε μία σταγόνα βροχής. Στο σοβαρότερο μέτωπο, που εκτείνεται σε 3.000 στρέμματα, οι αρχές διέταξαν την εκκένωση περίπου πενήντα ανθρώπων στο βόρειο τμήμα της χώρας. Στη Νορβηγία, η πιο απειλητική εστία, στην κοινότητα Σοκντάλ (νοτιοδυτικά) τέθηκε υπό έλεγχο, όμως περίπου 70 πυροσβέστες, με τη συνδρομή ενός ελικοπτέρου, επιχειρούν σήμερα για να σβήσουν τις εστίες που επιμένουν σε μια περιοχή 7.500 στρεμμάτων, η οποία καταστράφηκε αυτήν την εβδομάδα από τις φλόγες. View full είδηση

Μελέτη που δημοσιεύτηκε δείχνει ότι πάνω από το ένα τρίτο του δάσους του Αμαζονίου μπορεί να έχει υποβαθμιστεί από την ανθρώπινη δραστηριότητα και την ξηρασία. Έρχονται έτσι στο προσκήνιο αιτήματα για τη θέσπιση νομοθεσίας που θα προστατεύει το ζωτικής σημασίας οικοσύστημα που βρίσκεται σε κίνδυνο. Οι φθορές που έχουν προκληθεί στο δάσος αυτό, το οποίο εκτείνεται σε 9 χώρες, είναι σημαντικά πιο μεγάλες από αυτές που παρατηρούνταν μέχρι τώρα, σημειώνουν οι ερευνητές, κυρίως του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Καμπίνας (Universidade Estadual de Campinas). Στην έρευνά τους, αυτοί αναλύουν τις συνέπειες των πυρκαγιών, της δασικής εκμετάλλευσης, της ξηρασίας και των αλλαγών που επηρεάζουν τους οικότοπους στις παρυφές του δάσους. Εκτός από την ξηρασία, τα φαινόμενα αυτά υποβάθμισαν τουλάχιστον το 5,5% των υπολοίπων δασών που συγκροτούν το οικοσύστημα του Αμαζονίου, δηλαδή 364.748 τετραγωνικά χιλιόμετρα μεταξύ του 2001 και του 2018, σύμφωνα με την έρευνα. Αν περιληφθούν οι συνέπειες της ξηρασίας, η ζώνη που έχει υποβαθμιστεί αντιπροσωπεύει 2,5 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή το 38% των υπολοίπων δασών που συνθέτουν το οικοσύστημα του Αμαζονίου. Ξηρασία και πυρκαγιές «Η ακραία ξηρασία γίνεται ολοένα και πιο συχνή στην Αμαζονία λόγω της αλλαγής των μεθόδων εκμετάλλευσης της γης και της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τους ανθρώπους, που επηρεάζει την θνησιμότητα των δέντρων, τον αριθμό των πυρκαγιών και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα», σημειώνουν οι επιστήμονες. «Οι δασικές πυρκαγιές εντάθηκαν τα χρόνια της ξηρασίας» προσθέτουν, προειδοποιώντας για τους κινδύνους που αντιπροσωπεύουν οι «μεγάλης έκτασης πυρκαγιές» στο μέλλον αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Οι επιστήμονες του πανεπιστημίου Λαφαγιέτ στην Λουιζιάνα, την πολιτεία των ΗΠΑ, κι άλλα ιδρύματα καλούν σε δράση σε ξεχωριστή μελέτη τους για τις συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητας στο οικοσύστημα του Αμαζονίου, η οποία δημοσιεύεται επίσης στην επιθεώρηση Science. «Οι αλλαγές έγιναν υπερβολικά γρήγορα για να μπορέσουν να προσαρμοστούν τα είδη της Αμαζονίας, οι πληθυσμοί και τα οικοσυστήματα. Οι νόμοι για να αποφευχθούν οι χειρότερες συνέπειες είναι γνωστοί και πρέπει να θεσπιστούν αμέσως. Απώλεια της Αμαζονίας είναι απώλεια της βιόσφαιρας και, αν δεν δράσουμε, κινδυνεύουμε», υποστηρίζουν. View full είδηση

Ο ταμιευτήρας Sau, 100 χιλιόμετρα από τη Βαρκελώνη, τροφοδοτεί με νερό εδώ και μισό αιώνα τόσο την πρωτεύουσα της Καταλωνίας όσο και άλλες πόλεις της. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες έχει γίνει το «πρόσωπο» της χειρότερης ξηρασίας που έχει πλήξει την περιοχή τις τελευταίες δεκαετίες. Η στάθμη των υδάτων έχει υποχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που πλέον είναι ορατή η εκκλησία του Sant Romà de Sau του 11ου αιώνα, η οποία παραμένει κάτω από την επιφάνεια του νερού από τη στιγμή δημιουργίας της τεχνητής λίμνης, το 1962. Το σημείο αυτό της Καταλωνίας δεν έχει δει βροχόπτωση διαρκείας εδώ και 2,5 χρόνια. Στις αρχές Μαρτίου, η στάθμη του νερού είχε μειωθεί στο 8% της χωρητικότητάς της, από 55% έναν χρόνο νωρίτερα. Η εκκλησία του Sant Romà de Sau στον ταμιευτήρα νερού του Sau στην Καταλωνία έχει αποκαλυφθεί πλήρως λόγω της δραματικής πτώσης της στάθμης των υδάτων – Πηγή: ΑΡ «Δεν το έχω δει ποτέ τόσο άδειο», αναφέρει ο Αγκουστίν Τόρεντ, ένας 70χρονος που ζει στην περιοχή όλη του ζωή. «Είναι θλιβερό όταν έχεις δει γεμάτο τον ταμιευτήρα. Ομως, έτσι έχουν τα πράγματα. Είναι η κλιματική αλλαγή. Και όποιος λέει πως δεν υπάρχει, τι μπορείς να του πεις…», προσθέτει ο ίδιος. Παρότι η κατάσταση στην Καταλωνία είναι εξαιρετικά ανησυχητική, το μεγαλύτερο μέρος της χώρας είναι αντιμέτωπο με ανάλογες προκλήσεις, ιδίως στα νότια και τα ανατολικά. Η χωρητικότητα της τεχνητής λίμνης Sau που υδροδοτεί τη Βαρκελώνη και άλλες πόλεις της Καταλωνίας έχει πέσει κάτω του 10% – Πηγή: ΑΡ Στα μέσα Μαρτίου, οι ταμιευτήρες του Γουαδαλκιβίρ, στη λεκάνη της Ανδαλουσίας, είχαν μέση πληρότητα το 26% της χωρητικότητάς τους, ενώ οι αντίστοιχες στη νοτιοανατολική λεκάνη της Σεγούρα βρίσκονταν στο 36%. Στην Ευρώπη, περιοχές όπως η Καταλωνία, που βρίσκεται στις ακτές της Μεσογείου, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες, σύμφωνα με τον Μιγκέλ Μανσανάρες, μετεωρολόγο που μελετά τα ακραία καιρικά φαινόμενα στη Γηραιά Ηπειρο. «Η περιοχή της Μεσογείου είναι μία από τις πιο ευαίσθητες περιοχές ως προς την κλιματική αλλαγή. Η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα, που δημιουργεί το δικό της ατμοσφαιρικό περιβάλλον», εξηγεί ο ίδιος, υποστηρίζοντας ότι χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία και η Ιταλία, αλλά και κάποιες των Βαλκανίων, βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο. Η θέα του ποταμού Ter, κοντά στη δεξαμενή Sau, που στερεύει σταδιακά – Πηγή: ΑΡ Ωστόσο, πέραν της κλιματικής αλλαγής, υπάρχουν και άλλοι ανθρωπογενείς παράγοντες που επιδεινώνουν την ξηρασία, μεταξύ των οποίων η αύξηση του πληθυσμού σε 5,5 εκατομμύρια στην περίπτωση της Καταλωνίας, αλλά και η εκτεταμένη χρήση νερού -για την ακρίβεια το 80% της συνολικής χρήσης- για γεωργικούς σκοπούς, διευκρινίζει ο Μανσανάρες. «Πρόκειται για εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση. Η ξηρασία αυτή στην Καταλωνία είναι ένας μαραθώνιος. Είμαστε σε επιφυλακή, όχι μόνο για δύο χρόνια περίπου, αλλά για τρία ή τέσσερα χρόνια», λέει ο Σάμουελ Ρέγιες της Υπηρεσίας Υδροδότησης Καταλονίας. View full είδηση

Μια από τις βασικές πλωτές οδούς της Ευρώπης, ο Ρήνος ποταμός, βρίσκεται στα πρόθυρα του «κλεισίματος» για τις εμπορικές μεταφορές, λόγω των πολύ χαμηλών επιπέδων νερού- κάτι που οφείλεται στην ξηρασία. Οι επιχειρήσεις που βρίσκονται κατά μήκος του Ρήνου ή εξαρτώνται από αυτόν για τη μεταφορά ή την παραλαβή αγαθών προειδοποιούν ότι αναγκάστηκαν να περιορίσουν τις δραστηριότητες και να μειώσουν δραστικά τα φορτία– και τώρα βρίσκονται στα πρόθυρα να κλείσουν μέρος της παραγωγής τους εάν τα φορτηγά πλοία δεν είναι πλέον σε θέση να έχουν πρόσβαση στο ποτάμι. Ο Ρήνος, που έχει έκταση 760 μίλια, από τις Ελβετικές Άλπεις έως τη Βόρεια Θάλασσα, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός στην κεντρική και δυτική Ευρώπη μετά τον Δούναβη. Η πλειονότητα των σχεδόν 200 εκατομμυρίων τόνων φορτίου που μετακινούνται μέσω γερμανικών ποταμών -από άνθρακα μέχρι ανταλλακτικά αυτοκινήτων, τρόφιμα έως χημικά - μεταφέρονται μέσω του Ρήνου. Τα επικίνδυνα χαμηλά επίπεδά του θυμίζουν την ξηρασία που προκάλεσε το κλείσιμο του ποταμού για περίπου έξι μήνες το 2018. Η Αρχή Ναυτιλίας της Κολωνίας ανακοίνωσε ότι λόγω των «ασυνήθιστα χαμηλής στάθμης [νερού]» οι φορτηγίδες θα πρέπει να μειώσουν το φορτίο τους «για να μπορέσουν να πλεύσουν στο ποτάμι». Αυτό αυξάνει τις τιμές και μειώνει την ταχύτητα με την οποία μπορούν να μεταφερθούν τα αγαθά. Ως αποτέλεσμα, η πτώση της στάθμης του ποταμού επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στη γερμανική Οικονομία. Η πλειονότητα των σχεδόν 200 εκατομμυρίων τόνων φορτίου που μετακινούνται μέσω γερμανικών ποταμών -από άνθρακα μέχρι ανταλλακτικά αυτοκινήτων, τρόφιμα έως χημικά - μεταφέρονται μέσω του Ρήνου. Οι βιομηχανίες στη Γερμανία, που επιδιώκουν να αποτρέψουν την ύφεση εν μέσω υψηλών τιμών ενέργειας και ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, εκτός από τις ποσότητες φυσικού αερίου που ρέουν από τη Ρωσία, δίνουν τώρα σχεδόν ανάλογη προσοχή στα καθημερινά επίπεδα της στάθμης του νερού στον ποταμό Ρήνο. Και δεν είναι μόνο ο Ρήνος. Σύμφωνα με τον Guardian, πρόβλημα εξαιτίας της χαμηλής στάθμης νερού στους ποταμούς Ροδανός και Γαρούνας αντιμετωπίζει και η Γαλλία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το πρόβλημα έγκειται στο ότι η στάθμη του νερού δεν επαρκεί για την ψύξη των πυρηνικών εργοστασίων, που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Μέσω των πυρηνικών εργοστασίων της η Γαλλία επιχειρεί να αντισταθμίσει τις μειωμένες ποσότητες φυσικού αερίου από τη Ρωσία, παράγοντας ηλεκτρισμό τόσο για την εγχώρια κατανάλωση, όσο και για εξαγωγή στη Γερμανία που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι ξηρασία παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στα χρονικά στην πηγή του ποταμού Τάμεση στη Βρετανία -κάτι που οφείλεται στη αξιοσημείωτη μείωση της βροχόπτωσης στη χώρα. View full είδηση

Η Κίνα εξέδωσε την πρώτη εθνική προειδοποίηση ξηρασίας για φέτος καθώς οι αρχές προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει και κινητοποιούν ειδικούς για να προστατεύσουν τις καλλιέργειες από τις ακραίες θερμοκρασίες που καταγράφονται κατά μήκος του ποταμού Γιανγκτσέ. Ο «κίτρινος συναγερμός» εκδόθηκε αργά χθες Πέμπτη το βράδυ αφού εδώ και εβδομάδες καταγράφονται ακραίες θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές, από τη Σέτσουαν στα νοτιοδυτικά ως τη Σανγκάη στο δέλτα του Γιανγκτσέ. Οι κινεζικές αρχές αποδίδουν τα φαινόμενο στην κλιματική αλλαγή. Η λίμνη Πογιάνγκ στην κεντρική επαρχία Ζιανγκσί έχει συρρικνωθεί στο ένα τέταρτο του κανονικού της μεγέθους για αυτή την περίοδο του χρόνου, μετέδωσε χθες το κρατικό πρακτορείο Xinhua. Τουλάχιστον 66 ποταμοί σε 34 περιφέρειες στη νοτιοδυτική επαρχία Τσονγκίνγκ έχουν στερέψει, σύμφωνα με την κινεζική κρατική τηλεόραση CCTV. Φέτος οι βροχοπτώσεις στην Τσονγκίνγκ ήταν κατά 60% μειωμένες σε σχέση με τις συνηθισμένες, πρόσθεσε η ίδια πηγή. Στην περιφέρεια Μπέιμπεϊ, βόρεια του αστικού κέντρου της Τσονγκίνγκ, η θερμοκρασία χθες Πέμπτη έφτασε τους 45 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με την κινεζική μετεωρολογική υπηρεσία. Εξάλλου στην επαρχία αυτή καταγράφηκαν σήμερα το πρωί έξι από τις 10 υψηλότερες θερμοκρασίες, με το θερμόμετρο στην περιφέρεια Μπισάν να πλησιάζει ήδη τους 39 βαθμούς. Στη Σανγκάη η θερμοκρασία την Παρασκευή το πρωί είχε φτάσει τους 37 βαθμούς. Οι υποδομές της επαρχίας Τσονγκίνγκ όπως και οι υπηρεσίες αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων δέχονται πίεση, με τους πυροσβέστες να είναι σε κατάσταση συναγερμού καθώς έχουν ξεσπάσει πυρκαγιές σε διάφορες ορεινές και δασικές περιοχές. Επίσης τα κρατικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι καταγράφονται αυξημένα περιστατικά θερμοπληξίας στους κατοίκους. Η υπηρεσία γεωργίας της επαρχίας έχει συστήσει ομάδες ειδικών προκειμένου να προστατεύσουν τις πιο ευάλωτες καλλιέργειες και να επεκτείνουν τις σοδειές για να αντικαταστήσουν τις απώλειες που αναμένεται να προκαλέσει το κύμα καύσωνα. Στο μεταξύ το Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο της Κίνας (NMC) ανανέωσε την κόκκινη προειδοποίησή του για ιδιαίτερα αυξημένες θερμοκρασίες σήμερα. Πρόκειται για την 30η συνεχή ημέρα που εκδίδει αυτή την προειδοποίηση. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το τρέχον κύμα του καύσωνα θα αρχίσει να υποχωρεί από τις 26 Αυγούστου. Η μετεωρολογική υπηρεσία στο ημερήσιο δελτίο της ανέφερε ότι τον προηγούμενο μήνα η θερμοκρασία έφτασε ή ξεπέρασε τους 35 βαθμούς Κελσίου σε μια έκταση 4,5 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, σχεδόν η μισή έκταση της Κίνας, με περισσότερους από 200 μετεωρολογικούς σταθμούς να καταγράφουν ρεκόρ θερμοκρασιών. View full είδηση