Αναζήτηση στην κοινότητα

Την επιβολή τέλους –αναλόγου αυτού της πλαστικής σακούλας– στα πλαστικά ποτήρια καφέ μιας χρήσης και τη δημιουργία συστήματος επιστροφής πλαστικών μπουκαλιών στους χώρους αγοράς τους εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Ολα αυτά στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για την ενσωμάτωση της νέας οδηγίας για τη μείωση των επιπτώσεων των πλαστικών στο περιβάλλον, στην οποία βιομηχανία, φορείς και οργανώσεις καλούνται να τοποθετηθούν σε ορισμένες προτάσεις του υπουργείου, αλλά και να συνεισφέρουν με ιδέες. Η Γενική Γραμματεία Περιβάλλοντος πραγματοποίησε πριν από λίγες ημέρες σε ηλεκτρονική πλατφόρμα διαβούλευση με συγκεκριμένους οικονομικούς, επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς, ενόψει της κατάρτισης του τελικού κειμένου που θα δοθεί σε ανοιχτή δημόσια διαβούλευση. Σε αυτό το στάδιο, το υπουργείο Περιβάλλοντος έθεσε υπόψη των ενδιαφερομένων διάφορες προτάσεις για την επίτευξη των στόχων της οδηγίας. Για παράδειγμα, με δεδομένο ότι η οδηγία ζητάει να ληφθούν μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών ποτηριών και των πλαστικών περιεκτών μιας χρήσης, το υπουργείο διερευνά το ενδεχόμενο θέσπισης περιβαλλοντικού τέλους στο σημείο πώλησης, αντίστοιχου με την πλαστική σακούλα. Μία άλλη πρόταση αφορά τη δημιουργία ενός συστήματος εγγυοδοσίας για τις πλαστικές φιάλες ποτών, δηλαδή την επιστροφή τους στο κατάστημα που αγοράστηκαν με επιστροφή κάποιου χρηματικού ποσού (σύμφωνα με την οδηγία, για τις πλαστικές φιάλες ποτών χωρητικότητας έως 3 λίτρων, η χωριστή συλλογή θα πρέπει να ανέλθει σε 77% κατά βάρος για το έτος 2025 και 90% για το έτος 2029). Να σημειωθεί ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζουν εδώ και πολλά χρόνια τέτοια συστήματα, ενώ παλαιότερα στη χώρα μας αυτό ίσχυε για τα γυάλινα μπουκάλια αναψυκτικών και ορισμένων δημοφιλών ποτών (λ.χ. μπίρα). Για ορισμένες ειδικές κατηγορίες πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης, οι προτάσεις εξειδικεύονται. Για παράδειγμα, προτείνεται η ενσωμάτωση στα συστήματα της ανακύκλωσης όχι μόνο των συσκευασιών, αλλά και του περιεχομένου για υγρά μαντιλάκια και μπαλόνια (που περιγράφονται σαφώς στην οδηγία), ενώ για τις γόπες των αποτσίγαρων (που περιέχουν μικροπλαστικά) η καπνοβιομηχανία ερωτάται με ποιον τρόπο μπορούν να δημιουργηθούν συστήματα συλλογής, μεταφοράς και επεξεργασίας και καθαρισμού του περιβάλλοντος. Επίσης, το υπουργείο διερευνά πώς επηρεάζονται συγκεκριμένοι κλάδοι από την εφαρμογή της οδηγίας (π.χ. αύξηση κόστους παραγωγής, τροποποίηση παραγωγικής διαδικασίας) και με ποιον τρόπο ο κάθε κλάδος ή φορέας σκοπεύει να προσαρμοστεί (όπως η τροποποίηση της παραγωγικής διαδικασίας για την παραγωγή εναλλακτικών προϊόντων, η σύναψη εθελοντικών συμφωνιών, η διεξαγωγή δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης). Ζητάει επίσης απόψεις όλων για τη θέσπιση κινήτρων, όπως φορολογικές απαλλαγές, μείωση ανταποδοτικών τελών και τελών παρεπιδημούντων σε ΟΤΑ, εισφορές σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης ανάλογα με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του προϊόντος, χρήση πράσινων κριτηρίων στο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, δημόσιες δωρεάν παροχές (π.χ. δημόσιες βρύσες πόσιμου νερού). Τέλος, ζητάει από τους συμμετέχοντες να αποτιμήσουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες για ενίσχυση υφιστάμενων εταιρειών για την προσαρμογή στις απαιτήσεις της οδηγίας ή τη δημιουργία νέων παραγωγικών επενδύσεων, π.χ. για την παραγωγή εναλλακτικών προϊόντων.

Για πρώτη φορά στη χώρα μας, συγκεκριμένα στις 05 Ιουλίου 2018, τίθεται σε πλήρη λειτουργία το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ), ένα καινοτόμο επιχειρησιακό εργαλείο της περιβαλλοντικής πολιτικής το οποίο «μειώνει τη γραφειοκρατία, τον χρόνο και το κόστος των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων μέσα από διαφανείς διαδικασίες». Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο θα υποστηρίζει όλες τις διαδικασίες και όλα τα στάδια της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ενώ θα εμπεριέχει το σύνολο των πληροφοριών σχετικά με την περιβαλλοντική επίδοση ενός έργου ή μίας δραστηριότητας κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο θα καταχωρούνται όλα τα στοιχεία ενός έργου, όπως ο Προκαταρκτικός Προσδιορισμός Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ), η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), η Ανανέωση ή/και Τροποποίηση ΑΕΠΟ, ο Φάκελος Συμμόρφωσης Τελικού Σχεδιασμού, η Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) κ.α. Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος δήλωσε ότι το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο αποτελεί μια σημαντική καινοτομία στην περιβαλλοντική διαχείριση της χώρας μας, «διότι εξασφαλίζει ταχύτητα, διαφάνεια και ισοτιμία στην αδειοδότηση επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων, αλλά και δημόσια πρόσβαση όλων στην περιβαλλοντική απόδοση και συμπεριφορά μιας δραστηριότητας ή επιχείρησης». Επίσης, ο κ. Φάμελλος ανέφερε ότι το ΗΠΜ μετατρέπει την υφιστάμενη αδειοδοτική διαδικασία σε μία ηλεκτρονική υπηρεσία 4ου επιπέδου για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και την περιβαλλοντική συμπεριφορά. «Έχει τη δυνατότητα συνεχούς επικαιροποίησης όλων των πληροφοριών που σχετίζονται με μια συγκεκριμένη δραστηριότητα, την περιβαλλοντική της απόδοση, αλλά και όλων των σταδίων περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Σε συνδυασμό με το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων και το Εθνικό Μητρώο Παραγωγών μάς δίνουν τη δυνατότητα διαφανούς και γρήγορης αδειοδότησης των επιχειρήσεων, ελέγχου του περιβάλλοντος, καταπολέμησης του περιβαλλοντικού εγκλήματος, της παράνομης διαχείρισης αποβλήτων και της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, με αξιόπιστα εργαλεία στη διάθεση της κοινωνίας», είπε ο ίδιος. Η λειτουργία του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, κατοχυρώνει την: ⦁ αυτοματοποίηση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης με την εφαρμογή ηλεκτρονικού συστήματος διαχείρισης ⦁ βελτίωση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης με διαφανείς διαδικασίες ⦁ μείωση της γραφειοκρατίας και του κόστους μέσω της απλούστευσης των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης και της συντόμευσης του απαιτούμενου χρόνου ελέγχου και έγκρισης ⦁ δυνατότητα διαμοιρασμού υπηρεσιών και πληροφορίας από το ΗΠΜ προς τρίτα συστήματα ⦁ λειτουργία συστήματος περιβαλλοντικής αδειοδότησης μίας στάσης με ψηφιακή μεταφορά αρχείων και ψηφιακή γνωμοδότηση όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών Προκειμένου οι εμπλεκόμενοι Φορείς έργων/δραστηριοτήτων να έχουν πρόσβαση στο ΗΠΜ θα πρέπει να εγγραφούν στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του, με πιστοποίηση μέσω TaxisNet, αφού έχουν αποκτήσει ψηφιακή υπογραφή (πληροφορίες http://www.aped.gov.gr/). Ψηφιακή υπογραφή, επίσης, θα πρέπει να αποκτήσουν και οι Μελετητές που θα εκπονήσουν και θα υπογράψουν τις αντίστοιχες Μελέτες Περιβάλλοντος. Η πρόσβαση των Μελετητών στο ΗΠΜ σ’ αυτήν τη φάση θα πραγματοποιείται μέσα από τους λογαριασμούς των Φορέων των έργων/δραστηριοτήτων. Ειδικότερα, η διαδικασία πιστοποίησης καλούνται να ακολουθήσουν όλοι οι χρήστες του ΗΠΜ, όπως για παράδειγμα: - οι αρμόδιες περιβαλλοντικές υπηρεσίες (Τμήματα) της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ και των Διευθύνσεων Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων που διενεργούν την περιβαλλοντική αδειοδότηση και χαρακτηρίζονται ως εσωτερικοί χρήστες - οι γνωμοδοτικές υπηρεσίες και φορείς που συμμετέχουν στην περιβαλλοντική αδειοδότηση - οι πολίτες και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ως φυσικά και νομικά πρόσωπα, οι οποίοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να ενημερώνονται και να παρακολουθούν την πορεία οποιασδήποτε περιβαλλοντικής αδειοδότησης και των αποτελεσμάτων της. Η διαδικτυακή πύλη του ΗΠΜ είναι προσβάσιμη μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης http://eprm.ypen.gr Σημειώνεται ότι η διαχείριση του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου ασκείται από την υπηρεσία Πληροφορικής του ΥΠΕΝ, ενώ ο συντονισμός και η εποπτεία λειτουργίας και εφαρμογής είναι αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ. Για τη διευκόλυνση των χρηστών θα λειτουργεί Γραφείο Υποστήριξης (HelpDesk) ηλεκτρονικά στη διεύθυνση [email protected] και τηλεφωνικά στα 210 6417806 και 210 - 6417714.

Σύμφωνα με Δελτίο Τύπου του ΥΠΕΝ: Η έκπτωση που θα προσεγγίσει το 30% στους λογαριασμούς ηλεκτρικούς ρεύματος για την πλειονότητα των οικιακών καταναλωτών, της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και του Δήμου Μεγαλόπολης της Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας, θα χορηγηθεί αναδρομικά στον πρώτο εκκαθαριστικό λογαριασμό. Με τη ρύθμιση αυτή, μέσω της έκπτωσης της τάξεως των 42 ευρώ/MWh στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, που θα ισχύει για όλους τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, επιδιώκεται η ενίσχυση των οικιακών καταναλωτών των εν λόγω περιοχών και η βελτίωση των όρων διαβίωσης και της ποιότητας ζωής τους, λόγω της ρύπανσης που προκαλεί η δραστηριότητα της λιγνιτικής εξόρυξης και ηλεκτροπαραγωγής. Η έκπτωση των 42 ευρώ/MWh αντιστοιχεί σε έκπτωση της τάξης του 27% στο σύνολο του λογαριασμού (ή 45% επί του ανταγωνιστικού τιμολογίου της ΔΕΗ) για καταναλώσεις έως 1.600 KWh το τετράμηνο, που είναι η κατανάλωση ενός μέσου νοικοκυριού. Από την εφαρμογή του μέτρου θα ωφεληθούν πάνω από 140 χιλ. νοικοκυριά (133 χιλ. στη Δ. Μακεδονία και 8 χιλ. στο Δήμο Μεγαλόπολης). Το συνολικό ποσό της ενίσχυσης ανέρχεται σε 17,5 εκατ. ευρώ, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται μαξιλάρι ασφαλείας 5%, ώστε να καλυφθούν περιπτώσεις αύξησης της κατανάλωσης και νέων συνδέσεων τα επόμενα χρόνια. Το συγκεκριμένο ποσό αποδίδεται σε ετήσια βάση από τον κρατικό προϋπολογισμό σε ειδικό λογαριασμό στη ΛΑΓΗΕ Α.Ε. και στη συνέχεια αποδίδεται στους κατόχους άδειας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, με σκοπό να περάσει η έκπτωση στους οικιακούς καταναλωτές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και του Δήμου Μεγαλόπολης μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Δικαιούχοι της ενίσχυσης Η ενίσχυση δίνεται μέχρι το ορίου των 2400 kWh τετραμηνιαίας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Σε περίπτωση που η τετραμηνιαία κατανάλωση είναι μεγαλύτερη του ορίου των 2400 kWh, η ενίσχυση δίνεται μέχρι του ορίου αυτού. Εξαιρούνται οι δικαιούχοι Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ), οι δικαιούχοι του Ειδικού Τιμολογίου Οικιακής Χρήσεως για τις Πολύτεκνες Οικογένειες, οι δικαιούχοι Ειδικού Τιμολογίου Κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, οι ενταγμένοι αυτοπαραγωγοί σε πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού ή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού και οι ωφελούμενοι από πρόγραμμα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού. Η μόνη περίπτωση που δικαιούχοι του ΚΟΤ μπορούν να λάβουν την έκπτωση του Περιβαλλοντικού Οικιακού Τιμολογίου είναι εάν δεν λάβουν την έκπτωση του ΚΟΤ για το συγκεκριμένο τετράμηνο λόγω υπέρβασης των ορίων κατανάλωσης.

Στη συγκρότηση Περιβαλλοντικού Παρατηρητηρίου προχωρά η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, διαμορφώνοντας τις προϋποθέσεις για την οργανωμένη και ολοκληρωμένη παρακολούθηση των περιβαλλοντικών συνθηκών και των κλιματικών μεταβολών. Σύμφωνα με την ΠΚΜ, το Περιβαλλοντικό Παρατηρητήριο αποτελεί σημαντικό επιχειρησιακό μηχανισμό, που εξασφαλίζει τον έλεγχο σε συνεχή 24ωρη βάση των περιβαλλοντικών παραμέτρων και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, μέσω της συστηματικής καταγραφής των διακυμάνσεων των τιμών τους σε υδάτινους πόρους και στην ατμόσφαιρα. Ήδη έχει ξεκινήσει η προετοιμασία για τη μόνιμη εγκατάσταση κατά το αμέσως επόμενο διάστημα εκατοντάδων αισθητήρων και μετρητικών συστημάτων σε όλη την Κεντρική Μακεδονία. Συγκεκριμένα, στη γεωγραφική έκταση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας θα τοποθετηθούν: -26 μετεωρολογικοί σταθμοί σε δημόσια κτήρια και πάρκα. -20 τηλεμετρικά συστήματα καταγραφής των μεταβολών της στάθμης των υδάτων σε γέφυρες πάνω από ποταμούς ή χειμάρρους. -5 παλιρροιογράφοι σε λιμενοβραχίονες. -70 συστήματα επιτήρησης φρεατίων όμβριων υδάτων και υποδομών διευθέτησης υδατικών όγκων. -5 τηλεμετρικά συστήματα μέτρησης της ποιότητας των υδάτων σε περιοχές που είναι αποδέκτες εξόδων βιολογικών καθαρισμών. Εκτός από τις μετρήσεις σε πραγματικό χρόνο, ο μηχανισμός του Περιβαλλοντικού Παρατηρητηρίου θα αξιοποιεί τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης και των αναβαθμισμένων Σταθμών Μέτρησης των Αέριων Ρύπων στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, ενώ θα παρέχει τη δυνατότητα ψηφιοποίησης και γεωχωρικής απεικόνισής τους. Στόχος αυτής της τομής που επιχειρεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αναφορικά με την παρακολούθηση των κλιματικών και περιβαλλοντικών δεικτών είναι η αξιολόγηση συγκεκριμένων μέτρων και δράσεων για την πρόληψη καθώς και για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό οι νέες επικαιροποιημένες βάσεις δεδομένων, τις οποίες θα παρέχει το Περιβαλλοντικό Παρατηρητήριο, θα αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία για την Πολιτική Προστασία και για το σύνολο σχεδόν των υπηρεσιών της Περιφέρειας καθώς επίσης και για τον σχεδιασμό και την κατασκευή τεχνικών υποδομών από τους Δήμους. Ο διαρκής έλεγχος των παραμέτρων, εξάλλου, θα επιτρέπει την άμεση επέμβαση σε περιστατικά περιβαλλοντικής ρύπανσης και την έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών για επικίνδυνα φυσικά φαινόμενα.

Το Πράσινο Ταμείο, ενέκρινε ποσό 490.000 ευρώ για τη χρηματοδότηση του νέου Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Το νέο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο θα αποτελεί μια νέα, ολοκληρωμένη ψηφιακή πλατφόρμα υποδοχής αιτήσεων για περιβαλλοντικές μελέτες. Στόχος είναι να επιταχύνει την εξυπηρέτηση όλων των αιτήσεων για τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις. Ταυτόχρονα, θα λειτουργεί και τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης (helpdesk). Η νέα πλατφόρμα, η οποία θα τεθεί σε λειτουργία εντός του 2020, θα φιλοξενηθεί στο G Cloud, σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και θα εφαρμόσει όλες τις σύγχρονες τεχνικές ασφαλείας. Εξασφαλίζεται, έτσι, ένα σημαντικό εργαλείο για τη στήριξη των επενδύσεων στη χώρα μας, αλλά και της βιώσιμης πράσινης ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια.

Οι περισσότεροι στην Ελλάδα πιστεύουν (και εν μέρει έχουν δίκιο…) ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ «προχωρημένη» σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος και ότι ουσιαστικά η χώρα μας δεν θα είχε κάνει προόδους σε αυτό το θέμα χωρίς τις κοινοτικές οδηγίες και την επιβολή ποινών από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αυτό μπορεί να ισχύει για τη χώρα μας αλλά η ίδια η Ευρώπη πλέον παραδέχεται και πιστοποιείται επισήμως ότι είναι «πίσω» σε θέματα δικαστικής προστασίας του περιβάλλοντος! Χθες το βράδυ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – δηλαδή οι εκπρόσωποι των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης - ανακοίνωσε ότι αποδέχεται την «κατηγορία» της αρμόδιας Επιτροπής της Σύμβασης του Άαρχους ότι η δικαστική προστασία στα θέματα περιβάλλοντος είναι πλημμελής. Όμως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε παράλληλα την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από το Συμβούλιο και την Επιτροπή. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Η απόφαση αυτή του Συμβουλίου έρχεται μετά από τη μακρόχρονη συζήτηση μιας υπόθεσης από τα αρμόδια όργανα της Σύμβασης του Ααρχαους. Συγκεκριμένα η περιβαλλοντική Οργάνωση «Client Earth» κατήγγειλε το 2008 ότι η Ευρώπη συνολικά, ως οντότητα, δεν τηρεί τις προβλέψεις της σύμβασης του Άαρχους. Με την χθεσινή απόφαση το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παραδέχεται ότι τα πορίσματα της πολύχρονης συζήτησης της σχετικής Επιτροπής της Σύμβασης (που βγήκαν φέτος τον Μάρτιο, μετά από εννέα χρόνια συζητήσεων) έχουν βάση, τουλάχιστον όσον αφορά το θέμα της δικαστικής προστασίας. Η Σύμβαση προβλέπει ότι τα μέρη που το υπογράφουν θα έπρεπε να εξετάσουν την υπόθεση και να «τιμωρήσουν» την ΕΕ, ζητώντας άμεσες θεσμικές αλλαγές, στην επόμενη γενική συνέλευση που είναι προγραμματισμένη για το φθινόπωρο. Με τη χθεσινή ανακοίνωση του Συμβουλίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση παραδέχεται ότι δεν παρέχει επαρκή δικαστική προστασία και πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα και υπόσχεται αλλαγές. Ωστόσο απορρίπτει τον συλλογισμό της Επιτροπής της Σύμβασης του Άαρχους και δηλώνει ξεκάθαρα ότι δεν μπορεί να επέμβει και να καθορίσει τον τρόπο λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Ούτε να λάβει μέτρα ώστε περισσότεροι πολίτες να έχουν πρόσβαση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Έτσι, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσπαθεί να ακροβατήσει: κάνει έναν χειρισμό ώστε από την μία πλευρά να μη θίξει την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης (με βάση τις ευρωπαϊκές συνθήκες) και από την άλλη να μην καταψηφίσει τα πορίσματα της επιτροπής της Σύμβασης του Άαρχους. Προτείνει λοιπόν έναν λεκτικό συμβιβασμό, που διατηρεί την ανεξαρτησία της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης αλλά εν τέλει παραδέχεται ότι υφίσταται πρόβλημα πρόσβασης στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η εισήγηση της Κομισιόν προς το Συμβούλιο ήταν διαφορετική. Αρχικά η πρόταση ήταν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη συλλογικά να καταψηφίσουν την απόφαση για «τιμωρία» της ΕΕ. Αυτό όμως πρακτικά θα σήμαινε ότι η ΕΕ «ακυρώνει» την ίδια τη σύμβαση του Άαρχους, που – αν και δεν αποτελεί κοινοτική νομοθεσία – είναι πολύ ψηλά στα διεθνή δεσμευτικά κείμενα για το περιβάλλον. Ας εξηγήσουμε γιατί… Όπως είχε παρουσιάσει αναλυτικά η Greenagenda, η σύμβαση του Άαρχους είναι η διεθνής σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE) η οποία υπεγράφη στο Αarhus της Δανίας στις 25 Ιουνίου 1998 κυρώθηκε από τη χώρα μας, σύμφωνα με το άρθρο 28 παρ.1 του Συντάγματος, με το νόμο 3422/12.12.2005 (ΦΕΚ Α΄ 303/13.12.2005). Το πλήρες όνομα της σύμβασης είναι «Convention on Access to Information, Public Participation in Decision- Making and Access to Justice in Environmental Matters», αλλά για λόγους ευκολίας επικράτησε η ονομασία «Σύμβαση του Άαρχους». Η Σύμβαση τέθηκε επισήμως σε ισχύ στις 30 Οκτωβρίου 2001 και έχει 47 συμβαλλόμενα μέρη μεταξύ των οποίων και η χώρα μας αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά, επίσης από το 2005, με την Απόφαση 2005/370/ΕΚ του Συμβουλίου της 17ης Φεβ. 2005. Είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται με τα θέματα περιβάλλοντος, ότι η εφαρμογή της σύμβασης στη χώρα μας ήταν για χρόνια προβληματική. Πολλές δημόσιες υπηρεσίες καθυστέρησαν πολύ να «εναρμονισθούν» με τις προβλέψεις, ενώ οι πολίτες και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που θέλησαν να τη χρησιμοποιήσουν ταλαιπωρήθηκαν αρκετά. Ωστόσο αυτό έχει πλέον αλλάξει, χωρίς βέβαια η πληροφόρηση αυτή να υπάρχει στα επίπεδα που σήμερα προσφέρει η τεχνολογία. Άλλωστε την εποχή των ανοιχτών δεδομένων, η περιορισμένη πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία μόνο ως αναχρονισμός μπορεί να χαρακτηριστεί. Αυτό που σίγουρα πέτυχε στη χώρα μας η εφαρμογή της συνθήκης ήταν το δικαίωμα πρόσβασης σε δικαστική προστασία για θέματα περιβάλλοντος, με ελαστικότερα κριτήρια για το «έννομο συμφέρον» του προσφεύγοντος, ανοίγοντας το δρόμο σε πολλές ΜΚΟ να απευθύνονται στα δικαστήρια για να προσβάλλουν νόμους, υπουργικές αποφάσεις και ενέργειες της δημόσιας διοίκησης. Η Σύμβαση θεωρείται ένα από τα πιο αναλυτικά και νομοτεχνικά επεξεργασμένα διεθνή κείμενα που ρυθμίζουν το συγκεκριμένο αντικείμενο. Περιλαμβάνει 22 άρθρα και δύο Παραρτήματα και αποτελείται από τρεις πυλώνες έκαστος των οποίων περιλαμβάνει διατάξεις που εκχωρούν διαφορετικά δικαιώματα. Ο πρώτος πυλώνας αναφέρεται στο δικαίωμα των πολιτών να έχουν πρόσβαση στις περιβαλλοντικές πληροφορίες και μπορεί να χωριστεί σε 2 μέρη. Το πρώτο μέρος αφορά το δικαίωμα του κοινού να ζητεί πληροφορίες από τις δημόσιες αρχές και την υποχρέωση των δημοσίων αρχών να παρέχουν τις πληροφορίες αυτές (άρθρο 4). Το δεύτερο μέρος αφορά το δικαίωμα του κοινού να λαμβάνει πληροφορίες, και την υποχρέωση των δημοσίων αρχών να συλλέγουν και να διαχέουν την πληροφόρηση χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη αίτηση εκ μέρους του κοινού και καλύπτεται από το (άρθρο 5). Στις παραπάνω υποχρεώσεις των δημοσίων αρχών προβλέπονται διάφορες εξαιρέσεις όπως λόγοι εθνικής άμυνας και δημόσιας ασφάλειας, προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας κ.λ.π. Ο δεύτερος πυλώνας αναφέρεται στη συμμετοχή του κοινού στην λήψη αποφάσεων και χωρίζεται σε 3 μέρη. Το πρώτο μέρος αφορά την συμμετοχή του κοινού, που αφορά ή εστιάζεται σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα (άρθρο 6). Το δεύτερο μέρος αφορά την συμμετοχή του κοινού στην προετοιμασία περιβαλλοντικών σχεδίων, προγραμμάτων και πολιτικών (άρθρο 7). Τέλος, το τρίτο μέρος αφορά την συμμετοχή του κοινού στην προετοιμασία νόμων, κανονισμών και νομικά δεσμευτικών κανόνων (άρθρο . Ο τρίτος πυλώνας αναφέρεται στην πρόσβαση στην δικαιοσύνη. Ουσιαστικά θέτει σε ισχύ τους δύο προηγούμενους πυλώνες στις εθνικές νομοθεσίες και ενδυναμώνει την εφαρμογή της εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας (άρθρο 9). Αυτός ο τρίτος πυλώνας είναι που θίγεται από την υπόθεση που συζητείται επί εννέα χρόνια. Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα 27 κράτη μέλη ψηφίσουν όλοι μαζί ότι η Ευρώπη κινείται «άριστα» στα περιβαλλοντικά θέματα, τα υπόλοιπα 19 μέλη δεν μπορούν να επιβάλλουν διαφορετική άποψη. Αυτό θα σήμαινε ότι η Ευρώπη και τα κράτη μέλη εξαιρούν τον εαυτό τους από μια συμφωνία προστασίας του περιβάλλοντος, την οποία θα πρέπει να ακολουθούν οι άλλες χώρες, μη μέλη της Συνθήκης (κυρίως χώρες της πρώην ΕΣΣΔ). Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για την ύπαρξη της ίδιας της Συνθήκης και επιπλέον την παρούσα στιγμή, που συζητείται έντονα το θέμα της Συνθήκης των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή, θα έδινε το ακριβώς αντίθετο μήνυμα από αυτό που επιθυμεί η ΕΕ συλλογικά στα θέματα περιβάλλοντος. Μπορεί όλο αυτό να ακούγεται ως μια μακρινή και νομική διαμάχη για θεσμικά θέματα της ΕΕ, αλλά αποτελεί ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Τυχόν αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο διευρύνει ή περιορίζει το δικαίωμα των πολιτών και των ΜΚΟ να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα – από το μπάζωμα ενός ρέματος μέχρι την έγκριση κάποιας επένδυσης. Και το εύρος των θεμάτων που μπορούν να θίξουν στις δικαστικές προσφυγές. Και το αρμόδιο δικαστήριο. Και αυτό γιατί στην πραγματικότητα η χώρα μας ό,τι έχει επιτύχει στα θέματα πρόσβασης στη δικαιοσύνη για θέματα περιβάλλοντος οφείλονται ακριβώς στη νομοθεσία που πηγάζει από τις κοινοτικές οδηγίες και τη σύμβαση του Άαρχους. Χωρίς αυτές, κανένας πολίτης δεν θα μπορούσε να αποδείξει «έννομο συμφέρον» σχεδόν σε καμία υπόθεση περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος… Όσοι ενδιαφέρονται περισσότερο, μπορούν να ανατρέξουν στην απόφαση του Συμβουλίου, στην πρόταση της Κομισιόν προς το Συμβούλιο, στη σύσταση της επιτροπής προς τα συμβαλλόμενα μέρη της συνθήκης του Άαρχους και στην ειδική ιστοσελίδα για τη συγκεκριμένη υπόθεση της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη του ΟΗΕ (UNECE). Πηγή: http://greenagenda.gr/%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B2%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BF-%CF%83/