Αναζήτηση στην κοινότητα

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ο διαγωνισμός για το έργο της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής μήκους 11 χλμ. Ρίο-Νέος Λιμένας Πατρών, η οποία συγκαταλέγεται στα έξι κομβικά σιδηροδρομικά έργα νέας γενιάς ύψους 4 δισ. ευρώ που προχωράει η ΕΡΓΟΣΕ με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου. Πρόκειται για μια εργολαβία που θα ολοκληρώσει το κύριο σιδηροδρομικό δίκτυο Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Ειδομένη-Προμαχώνας, μειώνοντας σημαντικά τους χρόνους ταξιδιού. Το έργο, το οποίο θα αναβιώσει τη διπλή γραμμή από το Ρίο μέχρι και το νέο λιμάνι της πόλης, περιλαμβάνει, επίσης, τη Σιδηροδρομική Σήραγγα Πατρών η οποία θα έχει μήκος 5,16 χλμ. Έτσι, θα αναδειχθεί στην τρίτη μεγαλύτερη σιδηροδρομική σήραγγα της χώρας, πίσω μόνο από τη Σήραγγα Καλλιδρόμου μήκους (9,3 χλμ.) και τη Σήραγγα Όθρυος (7,02 χλμ.) οι οποίες εντάσσονται στη σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών-Θεσσαλονίκης. Σημειώνεται ότι σήμερα την τρίτη θέση καταλαμβάνει η Σήραγγα Τεμπών (5,0 χλμ.). Ειδικότερα, η διπλή γραμμή Ρίο-Νέο Λιμένας Πατρών των 11 χλμ. θα περιλαμβάνει συνολικά 11 στάσεις, οι οποίες θα είναι οι εξής: Ρίο Καστελλόκαμπος Μποζαϊτικα Κανελλοπούλου Αγυιά Παναχαϊκή Άγιο Διονύσιος Τριών Συμμάχων Άγιος Ανδρέας Νέο Λιμάνι Το τρένο θα διέρχεται σε σήραγγα πριν την στάση Κανελλοπούλου και θα εξέρχεται από το τούνελ λίγα μέτρα πριν τη στάση «Νέο Λιμάνι». Σημειώνεται ότι κοντά στη στάση «Κανελλοπούλου» προβλέπεται η δημιουργία παιδικών χαρών, πάρκων, ποδηλατοδρόμων και πεζοδρόμων, ενώ στη στάση «Άγιος Διονύσιος» θα διατεθούν 35 στρέμματα προς αστική ανάπλαση. Τέλος στη στάση «Άγιος Ανδρέας» θα υπάρχει μετεπιβίβαση με τη σιδηροδρομική γραμμή προς Πύργο, την ίδια ώρα που μετά από λίγα μέτρα θα κατασκευαστούν πεζογέφυρες με αρχιτεκτονική που θα είναι εναρμονισμένη στο τοπίο της πόλης. Στο σύνολο των εργασιών για την κατασκευή της νέας σιδηροδρομικής γραμμής περιλαμβάνεται, τέλος, εγκατάσταση συστημάτων σηματοδότησης και ETCS Level 1 και ηλεκτροκίνηση. Το έργο είναι συνολικού προϋπολογισμού 477 εκ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με διαβεβαιώσεις αρμόδιων παραγόντων στις αρχές του 2023 θα υπάρχει ανάδοχος της εργολαβίας.

Η 1η Ιανουαρίου 2021 σηματοδότησε την επίσημη έναρξη του Ευρωπαϊκού Έτους Σιδηροδρόμων, μια πρωτοβουλία της Κομισιόν που στόχο έχει να αναδείξει τα οφέλη του σιδηροδρόμου ως ένα σύγχρονο, φιλικό στο περιβάλλον και ασφαλές μέσο μεταφοράς. Επιμέλεια – μετάφραση: Βάσω Βεγιάζη Μια πληθώρα δραστηριοτήτων θα θέσει το σιδηρόδρομο στο προσκήνιο καθόλη τη διάρκεια του 2021 σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενθαρρύνοντας τη χρήση του, τόσο από τους πολίτες όσο και από τις επιχειρήσεις, ενώ θα συμβάλει στον στόχο του «EU Green Deal» να καταστεί κλιματικά ουδέτερος έως το 2050. Η Αντίνα Βαλεάν, Επίτροπος μεταφορών της ΕΕ, δήλωσε: «Η μελλοντική μας κινητικότητα πρέπει να είναι βιώσιμη, ασφαλής, άνετη και προσιτή. Ο σιδηρόδρομος προσφέρει όλα αυτά και πολλά άλλα! Το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων μας δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουμε ξανά αυτόν τον τρόπο μεταφοράς. Μέσα από μια ποικιλία δράσεων, θα χρησιμοποιήσουμε αυτήν την ευκαιρία για να βοηθήσουμε τον σιδηρόδρομο να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του. Σας καλώ όλους να συμμετάσχετε στο Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων». Το μέλλον είναι (και) ο σιδηρόδρομος Στην ΕΕ, ο σιδηρόδρομος ευθύνεται για λιγότερο από το 0,5% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με τις μεταφορές. Αυτό τον καθιστά μία από τις πιο βιώσιμες μορφές μεταφοράς επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών. Μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων, ο σιδηρόδρομος είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλής και συνδέει ανθρώπους και επιχειρήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (TEN-T). Όμως παρά τα πλεονεκτήματα αυτά, μόλις το 7% των επιβατών και το 11% των εμπορευμάτων μεταφέρονται σιδηροδρομικώς. Το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων θα δώσει τη δυναμική για να αυξηθεί το μερίδιο των σιδηροδρομικών επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών. Το γεγονός αυτό θα μειώσει σημαντικά τις εκπομπές ρύπων και τη ρύπανση που προκαλείται από τις μεταφορές στην ΕΕ. Ως το πρώτο έτος πλήρους εφαρμογής του 4ου Σιδηροδρομικού Πακέτου, το 2021 θα αποτελέσει επίσης σημαντικό άλμα προς τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Σιδηροδρομικό Χώρο, καθώς και ένα πιο αποτελεσματικό ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο με απρόσκοπτη διασυνοριακή κινητικότητα. Όλα τα μάτια στο σιδηρόδρομο το 2021 Την 1η Ιανουαρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε έναν ιστότοπο που θα παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρωτοβουλία, καθώς και μια επισκόπηση των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων. Διάφορες εκδηλώσεις, έργα και δραστηριότητες σε ολόκληρη την ΕΕ θα αναδείξουν τις πολλές διαστάσεις των σιδηροδρόμων – από τον πρωτοπόρο, καινοτόμο σιδηροδρομικό κλάδο της Ευρώπης, έως τον ρόλο των σιδηροδρόμων στην ευρωπαϊκή κουλτούρα και κληρονομιά, τη σημασία του για τη σύνδεση περιοχών, ανθρώπων και επιχειρήσεων, το ρόλο του στο βιώσιμο τουρισμό, καθώς και τη συμμετοχή του στις σχέσεις της ΕΕ με τις γειτονικές χώρες, για παράδειγμα. Η νομοθετική ατζέντα της Κομισιόν θα αντικατοπτρίζει επίσης το Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων, με προτάσεις για μια νέα σιδηροδρομική εταιρική βιομηχανική σχέση, καλύτερη διασύνδεση του σιδηροδρόμου με άλλους τρόπους μεταφοράς, καθιστώντας τις εμπορευματικές μεταφορές πιο βιώσιμες συνολικά.

Σε περίπου 1 δισ. ευρώ ανέρχονται οι διαθέσιμοι πόροι για σιδηροδρομικά έργα από την τρέχουσα προγραμματική περίοδο (ΕΣΠΑ 2014 – 2020), σύμφωνα με εκτιμήσεις κυβερνητικών στελεχών. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, την περίοδο 2012 – 2014 υπεγράφησαν συμβάσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ για την υλοποίηση σιδηροδρομικών έργων που αφορούσαν τόσο στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας όσο και στο εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Το αντίστοιχο ποσό για συμβάσεις σιδηροδρομικών έργων κατά τη διάρκεια της θητείας της προηγούμενης κυβέρνησης ανήλθε σε μόλις 239 εκατομμύρια ευρώ. Το υπουργείο Υποδομών και οι ΔΕΚΟ που έχουν την αρμοδιότητα για τη δημοπράτηση σιδηροδρομικών επενδύσεων (ΕΡΓΟΣΕ, ΣΤΑΣΥ, Αττικό Μετρό) εξετάζουν έργα τα οποία είναι ώριμα και ως εκ τούτου μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ. Η ένταξη νέων έργων στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο αποτελεί αγώνα εναντίον του χρόνου, δεδομένου ότι οι επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2023. Με το μέσο χρόνο υλοποίησης δημοσίων έργων στην Ελλάδα – από το στάδιο της μελέτης έως την ολοκλήρωση της κατασκευής – να ανέρχεται σε 90 μήνες, οι επενδύσεις σε υποδομές έχουν εξελιχθεί σε άκρως προβληματική διαδικασία. Είναι ενδεικτικό ότι στη χώρα μας μόνο για την ολοκλήρωση των μελετών, οι οποίες απαιτούνται για ένα μεγάλο δημόσιο έργο, χρειάζονται τουλάχιστον δύο χρόνια. Οι προτεραιότητες για τις αστικές συγκοινωνίες Μία από τις βασικές προτεραιότητες του υπουργείου Υποδομών αποτελεί η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων του αμαξοστασίου των ΗΣΑΠ (γραμμή 1) στον Πειραιά. Ο εξοπλισμός της τεχνικής βάσης είναι απαρχαιωμένος με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις δυνατότητες συντήρησης των συρμών που κυκλοφορούν στην γραμμή 1 του μετρό. Για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού του αμαξοστασίου εκτιμάται ότι θα χρειαστούν περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ, δεδομένου ότι οι παρεμβάσεις στην τεχνική βάση θα είναι εκτεταμένες. Σύμφωνα με πληροφορίες, το έργο θα μπορούσε να συνδυαστεί με τη δημιουργία της λεγόμενης «Ιπποδάμειας Αγοράς» που αφορά στην αξιοποίηση του παλιού αμαξοστασίου των ΗΣΑΠ, το οποίο αποτελούσε χώρο στάθμευσης των πράσινων λεωφορείων. Πρόκειται για τη μετατροπή του παλιού αμαξοστασίου, το οποίο γειτνιάζει με την τεχνική βάση για τους συρμούς των ΗΣΑΠ, σε κλειστή αγορά τροφίμων. Για τη δημιουργία της νέας αγοράς αναμένεται σύντομα να παραδοθεί μελέτη στον Οργανισμό Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ Α.Ε.), ο οποίος μαζί με την Περιφέρεια Αττικής και την ΣΤΑΣΥ θα προχωρήσει στην αξιοποίηση του παλιού αμαξοστασίου. Ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων του υπουργείου Υποδομών είναι και η αναβάθμιση 14 συρμών των ΗΣΑΠ οι οποίοι παραδόθηκαν στην εταιρεία το 1984 και το 1985. Πρόσφατα αποφασίστηκε πως το έργο με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 75 εκατομμυρίων ευρώ θα δημοπρατηθεί από τη ΣΤΑΣΥ. Ο ανάδοχος θα αναλάβει να εκσυγχρονίσει τις μηχανές των συρμών και περίπου 70 βαγόνια, καθώς τα εν λόγω τρένα των ΗΣΑΠ αποτελούνται από πέντε βαγόνια έκαστο. Η ολοκλήρωση της αναβάθμισης θα οδηγήσει σε σημαντική ενίσχυση του διαθέσιμου στόλου των ΗΣΑΠ στη γραμμή 1 του μετρό. Από το σύνολο των 44 συρμών, μόλις 21 επιστρατεύονται καθημερινά για την εκτέλεση των δρομολογίων, ενώ δύο ακόμα είναι σε εφεδρεία σε καθημερινή βάση. Μεταξύ των έργων υπό εξέταση είναι και η υπογειοποίηση της γραμμής των ΗΣΑΠ από το Νέο Φάληρο έως και τον Πειραιά, με κατασκευή νέου σταθμού μετρό στο ύψος του παλιού εργοστασίου του Κεράνη. Πρόκειται για έργο που έχει συζητηθεί πολύ τα τελευταία έτη και για το οποίο έχουν εκπονηθεί στο παρελθόν μελέτες για τη δημοπράτησή του. Σύμφωνα με πληροφορίες, εκτιμάται ότι το έργο θα κοστίσει περίπου 70 με 80 εκατομμύρια ευρώ ενώ με την υλοποίησή του θα μπορούσε να «απελευθερωθεί» μία μεγάλη περιοχή για αξιοποίηση στον αστικό ιστό του Πειραιά. Στελέχη του υπουργείου Υποδομών αναφέρουν ότι η υπογειοποίηση της γραμμής 1 στον Πειραιά δεν αποτελεί βασική προτεραιότητα προς το παρόν. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να αλλάξει αυτό δεδομένου ότι ο δήμος Πειραιά ασκεί πιέσεις για την ένταξη του έργου στον προγραμματισμό της κεντρικής κυβέρνησης. Είναι πολύ πιθανό η δημοτική αρχή στην προσπάθειά της να βρει ένα εξαιρετικά ισχυρό σύμμαχο στο πρόσωπο του υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη, ο οποίος μεγάλωσε στον Πειραιά και δείχνει έντονο ενδιαφέρον για την υλοποίηση επενδύσεων στην πόλη. Τα σιδηροδρομικά έργα προς ένταξη στο υφιστάμενο ΕΣΠΑ Πριν από λίγες ημέρες παρουσιάστηκε ο αναπτυξιακός σχεδιασμός της ΕΡΓΟΣΕ, ο οποίος περιλαμβάνει έργα ύψους 3 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία. Τα περισσότερα από αυτά αναμένεται να χρηματοδοτηθούν από το επόμενο ΕΣΠΑ (2021 – 2027), ωστόσο υπάρχουν ορισμένα τα οποία έχουν τον κατάλληλο βαθμό ωριμότητας για να δημοπρατηθούν άμεσα. Μεταξύ αυτών είναι η αναβάθμιση της γραμμής Λάρισας Βόλου, με προϋπολογισμό ύψους περίπου 65 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο προβλέπει την ηλεκτροκίνηση της γραμμής και την εγκατάσταση συστημάτων τηλεδιοίκησης. Η ΕΡΓΟΣΕ αναμένεται να προχωρήσει σύντομα και στη δημοπράτηση εργολαβίας για τη σηματοδότηση του τμήματος Θεσσαλονίκη – Ειδομένη, προϋπολογισμού 50 εκατομμυρίων ευρώ. Τα δύο μεγαλύτερα έργα που θα δημοπρατηθούν τους επόμενους μήνες αφορούν στην ηλεκτροκίνηση και σηματοδότηση της γραμμής από τη Ροδοδάφνη έως το Ψαθόπυργο Αχαΐας και στη βελτίωση της χάραξης με την εγκατάσταση συστήματος τηλεδιοίκησης στο τμήμα Θεσσαλονίκη – Στρυμόνας – Προμαχώνας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο προϋπολογισμός για το πρώτο έργο αναμένεται να κυμανθεί από 100 έως 140 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για το δεύτερο οι εκτιμήσεις στελεχών της ΕΡΓΟΣΕ κάνουν λόγο για προϋπολογισμό κοντά στα 150 εκατομμύρια ευρώ. Έργο με προϋπολογισμό που θα υπερβεί τα 100 εκατομμύρια ευρώ θα είναι και η αναβάθμιση της γραμμής από το Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ) έως την Οινόη. Όταν ολοκληρωθούν οι παρεμβάσεις στο δίκτυο, για τις οποίες θα χρειαστούν περισσότερα από τρία χρόνια δεδομένου ότι η γραμμή θα παραμείνει σε λειτουργία, τα τρένα στο τμήμα αυτό θα μπορούν να κινούνται με υψηλότερες ταχύτητες.

Ωρα μηδέν» έχει σημάνει για τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων για τον ελληνικό σιδηρόδρομο που τα τελευταία χρόνια «γερνάει» σε υποδομές, οι οποίες χρήζουν άμεσης συντήρησης και ανάταξης, ενώ ταυτόχρονα «αδειάζει» και από εργαζομένους εξαιτίας των συνεχών συνταξιοδοτήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν αποχωρήσει συνταξιοδοτούμενοι από τον ΟΣΕ περί τους 1.900 εργαζομένους, ενώ έχουν προσληφθεί μόλις ...35. Μόνο το 2021 υπολογίζεται ότι θα αποχωρήσουν άλλοι 120 εργαζόμενοι με τις εν λόγω αποφάσεις να συγκαταλέγονται στις συχνότερα υπογραφόμενες από τη διοίκηση του Οργανισμού. Την ίδια στιγμή το δίκτυο παρουσιάζει συνεχή προβλήματα καθώς το έργο της ανάταξης και συντήρησης έχει αναβληθεί όσες φορές έχει εξαγγελθεί μέχρι τώρα με αποτέλεσμα τα συνεχή προβλήματα από την υποχρηματοδότηση και την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού να επηρεάζουν το σύνολο του σιδηροδρόμου δεδομένου ότι του στερούν χωρητικότητα καταδικάζοντάς τον σε μαρασμό. Σταθμοί του Οργανισμού «κλείνουν» καθημερινά και εκτιμάται ότι αυτή τη στιγμή περίπου τα 2/3 του συνολου παραμένουν «κλειστοί», πράγμα που σημαίνει ότι ναι μεν οι αμαξοστοιχίες διέρχονται απ΄αυτούς κανονικά, αλλά δεν υπάρχει ούτε ένας υπάλληλος του ΟΣΕ, ο οποίος θα μπορούσε να αντιδράσει σε οποιοδήποτε πρόβλημα ή δυσλειτουργία προκύψει, κάτι που άλλωστε δε συμβαίνει σπάνια. Εκτός της έλλειψης προσωπικού, ο ΟΣΕ είναι και υποχρηματοδοτούμενος δεδομένου ότι έχει μόνο δύο πηγές εσόδων. Ο ένας είναι η ετήσια κρατική επιχορήγηση που ανέρχεται σε 45 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο (5 εκατομμύρια λιγότερα ακόμα κι από αυτήν που λαμβάνει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την εκτέλεση των δρομολογίων άγονης γραμμής). Ο δεύτερος είναι τα έσοδα από τα τέλη χρήσης δικτύου, από τα οποία έχει μέχρι τώρα 45 εκατομμύρια ανείσπρακτες οφειλές (30 εκ. από τη ΣΤΑΣΥ και 15 εκ. από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, δηλαδή συνολικό ποσό που ισούται με μία ετήσια επιχορήγηση. Στα δύο αυτά προβλήματα έχει επικεντρώσει την προσοχή της η διοίκηση του Οργανισμού, όπως επισημαίνει στο «ethnos.gr» ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Σπύρος Πατέρας. «Αυτή τη στιγμή δαπανούμε περίπου το 1/10 των απαιτούμενων πόρων για την ετήσια συντήρηση του δικτύου, δηλαδή 5 εκατομμύρια το χρόνο αντί για 45. Αν πραγματικά θέλουμε να αποκτήσουμε σιδηρόδρομο στην Ελλάδα είναι κρίσιμο να συνδυάσουμε τρία πράγματα: την ύπαρξη κονδυλίων, ανθρώπινου δυναμικού και στρατηγικού σχεδιασμού για την υλοποίηση του οποίου όμως αποτελούν προυπόθεση τα δύο προηγούμενα» εξηγεί ο κ. Πατέρας. Το ΣΔΙΤ για την ανάταξη και συντήρηση Στις πρώτες προτεραιότητες της διοίκησης του Οργανισμού είναι να προχωρήσει το ΣΔΙΤ για την ανάταξη και συντήρηση του δικτυου προυπολογισμού 1,2 – 1,3 δισεκ. Ευρώ και διάρκειας τουλάχιστον 10 ετών, το οποίο έχει εξαγγελθεί: «Πιστεύουμε ότι το 2023 θα έχει ολοκληρωθεί. Η χρηματοδότηση θα είναι ένας συνδυασμός πόρων 130 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και ιδιωτικής χρηματοδότησης, εκτός αν καταφέρουμε να εντάξουμε και ευρωπαικά κονδύλια, αν και ο συνδυασμός τριπλής χρηματοδότησης είναι μια ιδιαιτερα δύσκολη <άσκηση>» σημειώνει ο κ. Πατέρας. Αυτήν την περίοδο το έργο βρίσκεται σε φάση ωρίμανσης και κατάρτισης business plan ώστε να προχωρήσει η έγκρισή του από την αρμόδια διυπουργική επιτροπή. Την κρίσιμη διετία μέχρι το ΣΔΙΤ να μπει στις ράγες, πάντως, οι παρεμβάσεις θα συνεχίσουν να είναι αναγκαστικά «πυροσβεστικές» και θα αφορούν τις απαραίτητες συντηρήσεις και σίγουρα όχι την ανάταξη του δικτύου. Πρακτικά θα αντιμετωπίζονται τα πιο σημαντικά θέματα, ενώ ταυτόχρονα θα εξακολουθήσει να ακολουθείται συντηρητική χρήση του σιδηροδρόμου με περιορισμό των δυνατοτήτων στο δίκτυο προκειμένου να επιτυγχάνεται η ασφάλεια σε υψηλό βαθμό. Ταυτόχρονα ο ΟΣΕ αναμένει απάντηση και για τις 290 προσλήψεις που έχει ζητήσει, αλλά δεν έχουν προχωρήσει ακόμα λόγω των περιορισμών των προσλήψεων στο δημόσιο τομέα. Σύμφωνα με τον κ. Πατέρα, πάντως, εάν γίνουν ορισμένες κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, ο σιδηρόδρομος μπορεί να μπει σε άλλη τροχιά και το τρένο να σταματήσει να βρισκεται εκτός συζήτησης στην Ελλάδα: «Τα προβλήματα είναι μεγάλα αλλά έχουν και την ανάποδη όψη. Αν γίνουν ορισμένα κρίσιμα βήματα στη συντήρηση, αν προχωρήσουν συνδέσεις που θεωρούνται εύκολες με λιμάνια και αεροδρόμια και ενισχυθεί το ανθρώπινο δυναμικό με κρίσιμες ειδικότητες όπως οι σταθμάρχες, υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα γύρω που θα αρχίσει να ακούει», λέει και προσθέτει: «H εγκατάσταση του ETCS (European Control Train System), η ύπαρξη σταθμαρχων που θα επέφεραν και συντόμευση του ταξιδιού από την Αθήνα μέχρι τη Θεσσαλονίκη με αμαξοστοιχίες σύγχρονες και παροχές όπως το wifi μπορούν να καταστήσουν το τρένο ευθέως ανταγωνιστικό με το αεροπλάνο». Το πλέον δυσεπίλυτο πρόβλημα που ξεχωρίζει ο επικεφαλής του ΟΣΕ είναι αυτό των βανδαλισμών στην περιουσία του Οργανισμού: «Δίνουμε ετησίως 8 εκατομμύρια ευρώ στη φύλαξη και πάλι δεν επαρκεί», σημειώνει προσθέτοντας πως ειδικά στα τμήματα του ανοιχτού δικτύου η φύλαξη είναι πρακτικά αδύνατη και οι δολιοφθορές μπορεί να αφορούν από καλώδια μέχρι σταθμούς. Σε ό,τι αφορά τους σταθμούς, πάντως, επισημαίνει ότι η ύπαρξη σταθμάρχη επιτελεί ταυτόχρονα τρεις διαφορετικούς ρόλους και του φύλακα και του διαχειριστή εκτός από τον καθαρά σιδηροδρομικό. Συμπληρώνει επίσης πως υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις και στην εξασφάλιση ανταλλακτικών φερνοντας ως παράδειγμα τη βλάβη στο Κιάτο για την αποκατάσταση της οποίας απαιτήθηκαν 6 μήνες από την παραγγελία των ανταλλακτικών. Ακίνητη περιουσία Ενα μεγάλο κεφάλαιο που αφορά το σιδηρόδρομο στην Ελλάδα αποτελεί και η τεράστια ακίνητη περιουσία που τον συνοδεύει τη διαχείριση και εκμετάλλευση της οποίας όμως δεν έχει ο ΟΣΕ αλλά η ΓΑΙΑΟΣΕ, η οποία μάλιστα υπάγεται στο υπερταμείο. Κατά συνέπεια δεν μπορούν να υπολογιστούν έσοδα απ΄αυτήν. Ωστόσο τον τελευταίο καιρό γίνονται συζητήσεις μεταξύ των δύο φορέων για κάποιες ενδεχόμενες περιπτώσεις συνεκμετάλλευσης για την ανάπτυξη υποδομών πράσινης ενέργειας και παραγωγής πράσινης ενέργειας. Στο ζήτημα της ακίνητης περιουσίας είχε αναφερθεί πρόσφατα ο κ. Πατέρας και από το βήμα του 4ου Συνεδρίου Υποδομών και Μεταφορών: «Ο Οργανισμός είναι εκ των ελαχίστων αν όχι ο μοναδικός παγκοσμίως στον αναπτυγμένο κόσμο που δεν έχει δικαίωμα εκμετάλλευσης και αξιοποίησης της ακίνητης και κινητής περιουσίας του. Επιβαρύνεται με δαπάνες αλλά το έσοδό του είναι μηδενικό», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά. Συνδέσεις με λιμάνια Η αύξηση του μεταφορικού έργου της Cosco αλλά και η υποστήριξη του λιμανιού της Θεσσαλονίκης που έχει πολλά αιτήματα για εμπορευματικές μεταφορές είναι δύο κεφάλαια που απασχολούν ιδιαίτερα τη διοίκηση του ΟΣΕ δεδομένου ότι αυτά τα δύο λιμάνια αποτελούν τη βασική εμπορευματική δραστηριότητα του σιδηροδρόμου. Παράλληλα εκτός του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης που είναι ήδη συνδεδεμένο, τώρα εξετάζεται και η σύνδεση με το αεροδρόμιο. Στη Μαγνησία έχει ολοκληρωθεί ήδη μελέτη για τη χάραξη της σύνδεσης με το λιμάνι, τις ΒΙΠΕ και το αεροδρόμιο της Αγχιάλου, ενώ έχει ξεκινήσει και η συζήτηση για την Ελευσίνα, η οποία θεωρείται εύκολή λόγω μικρής απόστασης (800 μέτρα), αλλά θα δημουργήσει μεγάλη δυναμική. Ταυτόχρονα σε εξέλιξη βρίσκεται και η προετοιμασία των τευχών για τη διαγωνιστική διαδικασία που αφορά το διαμετακομιστικό κέντρο του Θριασίου (Θριάσιο ΙΙ). Ο κ. Πατέρας εκτιμά πως τον προσεχή Σεπτέμβριο ο διαγωνισμός θα βγει στον αέρα, ενώ είναι αισιόδοξος ότι θα προκύψει ένα αξιοπρεπές τίμημα και θα υπάρξει ανάδοχος καθώς έχει ακολουθηθεί ένα διαφορετικό μοντέλο στην προκήρυξη. Ο ΟΣΕ σε αριθμούς Το σημερινό δίκτυο ανέρχεται σε 2.552 χλμ. (γραμμές σε εκμετάλλευση), εκ των οποίων το 70% αφορά γραμμή κανονικού εύρους (1435 χιλιοστά). Προσωπικό στην διαχείριση δικτύου 4 μηχανικοί 170 σταθμάρχες 150 προσωπικό ελιγμών 30 Επισκέπτες (τεχνικός έλεγχος) Παραγόμενο έργο Τρεις πάροχοι (μέχρι στιγμής) σιδηροδρομικών μεταφορών Διαχείριση κυκλοφορίας 105 χιλιάδων επιβατικών και 7.5 χιλιάδων εμπορικών αμαξοστοιχιών κάθε χρόνο ~11 εκατομμύρια τραινοχιλιόμετρα Προβλήματα Παραμένει κομβικό το ζήτημα περιορισμού της χωρητικότητας λόγω: Εκτεταμένων βανδαλισμών στη σηματοδότηση Εκτέλεσης έργων Προοπτικές Η ολοκλήρωση των έργων σηματοδότησης από τη θυγατρική του ΟΣΕ, «ΕΡΓΟΣΕ» πρόκειται να τριπλασιάσει και σε ορισμένες περιπτώσεις πενταπλασιάσει τη διαθέσιμη χωρητικότητ

Παραμένει ζωντανό το όραμα της σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων που θα συνδέσει την Κίνα με την Ταϊλάνδη, αλλάζοντας τον χάρτη της Ασίας. Ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο εγχείρημα που θα μειώσει τις αποστάσεις μεταξύ της Κίνας και της Ταϊλάνδης υλοποιείται στην Ασία, ενισχύοντας περαιτέρω τους δεσμούς μεταξύ των δύο χώρων. Ειδικότερα, η Ταϊλάνδη σχεδιάζει την πρώτη γραμμή υψηλών ταχυτήτων της χώρας που θα συνδέεται με την Κίνα μέσω της πρωτεύουσας του Λάος, την Βιεντιάν. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που έχει ενθαρρυνθεί πλήρως από το Πεκίνο, μιας και εξυπηρετεί τα σχέδιά του για την υλοποίηση του μεγαλεπήβολου οράματός της «Μία Ζώνη, Ενας δρόμος» (Belt and Road Initiative) που αφορά στη δημιουργία θαλάσσιων και χερσαίων συνδέσεων με τη νοτιοανατολική και την κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Αφρική. Τα προαναφερθέντα θα επιτευχθούν μέσω ενός δικτύου υποδομών που χονδρικά ακολουθεί την πορεία του προαιώνιου Δρόμου του Μεταξιού. Για τη σιδηροδρομική σύνδεση της Κίνας με την Ταϊλάνδη προβλέπεται η δημιουργία μιας γραμμής υψηλών ταχυτήτων, μήκους 609 χλμ., που θα επεκτείνεται από την Μπανγκόκ έως τα σύνορα του Λάος στο Νονγκ Κάι. Η γραμμή βρίσκεται υπό κατασκευή εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά το ολοκληρωμένο τμήμα της δεν υπερβαίνει το 5%, κάτι που έχει θέσει εν αμφιβόλω αν το φιλόδοξο πρότζεκτ των 12 δισ. δολαρίων (περί τα 11,3 δισ. ευρώ με βάση τις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες) αποδώσει τα προσδοκώμενα. Σύμφωνα, βέβαια, με πρόσφατες δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων της Ταϊλάνδης, το τμήμα Μπανγκόκ- Νονγκ Κάι θα είναι έτοιμο το 2028, με τη δρομολόγιο να εκτελείται από γρήγορα τρένα με τελική ταχύτητα 250 χλμ./ώρα. Μόλις ολοκληρωθεί η γραμμή, τότε θα αυτή θα συνδεθεί με την Κίνα μέσω της νεόδμητης σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας του Λάος. Αυτή εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2021 και απλώνεται από την πρωτεύουσας του Λάος Βιεντιάν, έως την κινεζική πόλη Μποτέν. Σχετικ ά με τα οφέλη της σιδηροδρομικής γραμμής, οι αναλυτές αναφέρουν ότι το μεγαλύτερο «κέρδος» από την ολοκλήρωση του έργου θα ήταν η περαιτέρω σφυρηλάτηση των δεσμών μεταξύ Κίνας και Ταϊλάνδης, με την τελευταία να προσελκύει περισσότερες κινεζικές επενδύσεις. Στον αντίποδα, πολλοί κάνουν λόγο για μια ιδιαίτερα κοστοβόρα επένδυση που ενδεχομένως να εκτροχιάσει την οικονομία της Ταϊλάνδης.

Στο παλιό μηχανοστάσιο στον Πειραιά, το ιστορικό κτήριο της Ροτόντας, και στο υπό διαμόρφωση νέο Σιδηροδρομικό Μουσείο του ΟΣΕ. Εκεί, όπου «ξαποσταίνουν» ιστορικά βαγόνια, όπως το βασιλικό όχημα του σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς, αλλά και η φορτάμαξα των Σιδηρόδρομων Πειραιώς Αθηνών Πελοποννήσου, που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά των οστών του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Με τη βοήθεια του Ιάσονα Ζώρζου, μηχανολόγου-μηχανικού και υπεύθυνου μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ, το ΑΠΕ-ΜΠΕ ξεκινά το ιστορικό ταξίδι των Σιδηροδρόμων, από την «καρδιά» του δικτύου Πελοποννήσου, των ΣΠΑΠ (των Σιδηροδρόμων Πειραιώς Αθηνών Πελοποννήσου), και το κυκλοτερές μηχανοστάσιο που στέγαζε τις ατμάμαξες και τις ντιζελάμαξες του δικτύου της Πελοποννήσου από το 1912 μέχρι το 2005. «Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαίτερα, κατά την αποχώρηση των Γερμανών τον Οκτώβριο του 1944, όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας υπέστη πολύ μεγάλες καταστροφές όσον αφορά την υποδομή και τις εγκαταστάσεις αλλά και όσον αφορά το τροχαίο υλικό (μηχανές, βαγόνια κτλ)», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ζώρζος. «Στην Πελοπόννησο πολλά βαγόνια τα έριξαν μέσα στον Ισθμό, άλλα τα έριξαν στον γκρεμό στην Κακιά Σκάλα, αφού τα έκαψαν και ούτω καθ’ εξής. Στο μεταξύ μετά από την τόση καταστροφή που υπέστη το δίκτυο, υπήρξαν προτάσεις, το σιδηροδρομικό δίκτυο να μην αποκατασταθεί παρά μόνο το κομμάτι Θεσσαλονίκη- Ειδομένη. Ωστόσο, αντέδρασαν οι διάφοροι έμποροι αλλά και οι χρήστες του σιδηροδρόμου που μετέφεραν τα εμπορεύματά τους, καθώς ολόκληρες περιοχές ζούσαν από τον σιδηρόδρομο, ελλείψει άλλων μεταφορικών μέσων εκείνη την εποχή. Έτσι, αποφασίστηκε η αποκατάσταση του σιδηροδρόμου, η οποία ήταν μία πολύ μεγάλη επιχείρηση κυρίως λόγω των κατεστραμμένων εγκαταστάσεων, ενώ μηχανήματα και εργαλεία είχαν και εκείνα καταστραφεί ή κλαπεί από τις αρχές κατοχής.» Όπως επισημαίνει ο υπεύθυνος μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ, η αποκατάσταση – ανασυγκρότηση του σιδηροδρόμου διήρκησε από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950. «Στο πλαίσιο αυτό, οι ΣΠΑΠ περισυνέλλεξαν οτιδήποτε υλικά μπορούσαν να σώσουν από το τροχαίο υλικό που είχε καταστραφεί όπως δοκούς, τροχούς, ακόμα και κομμάτια από βαγόνια. Με αυτά λοιπόν τα υλικά σχεδίασαν και κατασκεύασαν στο δικό τους εργοστάσιο, στην περιοχή αυτή που βρισκόμαστε, εδώ στον Πειραιά, τα βαγόνια και τις μηχανές που αποτέλεσαν την καρδιά, την ψυχή, την πλειοψηφία δηλαδή του μεταπολεμικού τροχαίου υλικού.» Ένα από αυτά τα εκθέματα που κατασκευάστηκε από υλικά που συγκεντρώθηκαν ήταν και μία υδροφόρος, η οποία είναι κατασκευασμένη από κομμάτια οχημάτων που περισυνελέγησαν από τα κατεστραμμένα. Η συγκεκριμένη μάλιστα έχει χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά νερού σε απομακρυσμένες περιοχές, σε απομακρυσμένους σταθμούς και φυλάκια που δεν είχαν παροχή ύδρευσης. Κατά την περιήγηση στον χώρο, ο υπεύθυνος μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ αναφέρεται και εξηγεί λεπτομερώς, τα εκθέματα που βρίσκονται εκεί. Το πρώτο μάλιστα από τα εκθέματα του υπό διαμόρφωση Μουσείου, και το οποίο είναι πλέον αποκατεστημένο σε λειτουργική κατάσταση, είναι μια δρεζίνα επιθεωρήσεως που είχε ως σκοπό τη μετάβαση του προϊσταμένου, του μηχανικού, του διευθυντή, των υψηλόβαθμων δηλαδή στελεχών, στα σημεία όπου γίνονταν εργασίες επί της γραμμής ή τη μεταφορά τους για να ελέγξουν τη διαδρομή όπου είχαν γίνει προηγουμένως εργασίες. Πάντως, όπως εξηγεί ο Ιάσονας Ζώρζος, γι’ αυτό το λόγο, η συγκεκριμένη κατασκευή παρατηρούμε ότι είναι πιο πολυτελής. Μάλιστα, η συγκεκριμένη δρεζίνα είναι κατασκευής 1958 στη Γερμανία και «δούλεψε» στην Πελοπόννησο μέχρι το 2000. Στον χώρο βρίσκεται η ατμάμαξα «Τίρυνς», μια από τις πρώτες ατμάμαξες που πάτησαν στην Πελοπόννησο «και η παλαιότερη που διασώζεται στις μέρες μας σε όλη την Ελλάδα», σύμφωνα με τον κ. Ζώρζο. Έχει κατασκευαστεί στη Γερμανία το 1884 και χρησιμοποιήθηκε για εκτέλεση αμαξοστοιχιών έργων για την κατασκευή του πρώτου τμήματος του δικτύου της Πελοποννήσου από τον Πειραιά, στην Κόρινθο, την Πάτρα, το ‘Αργος, το Ναύπλιο και τους Μύλους Αργολίδας. Είναι επίσης, το πρώτο σιδηροδρομικό όχημα που έχει χαρακτηριστεί ως μουσειακό ήδη, από την δεκαετία του 1950. Η ατμάμαξα BS151 γερμανικής κατασκευής το 1912, που βρίσκεται επίσης στον χώρο, δούλεψε κυρίως στην περιοχής της Αχαΐας και της Ηλείας, δηλαδή δρομολόγια μεταξύ Πάτρας – Πύργου – Ολυμπίας- Κατακόλου. Είναι από τις πρώτες ατμάμαξες υπέρθερμου ατμού που είχαν οι ΣΠΑΠ, «μία τεχνολογία» σύμφωνα με τον υπεύθυνο μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ «που βοήθησε στην αύξηση της απόδοσης μιας ατμάμαξας χωρίς να έχει αυξημένη πίεση, δηλαδή χωρίς να χρειάζεται να είναι πιο ενισχυμένος ο λέβητας και κατ’ επέκταση να γίνει βαρύτερη η μηχανή.» Ο Ερύμανθος είναι μια ατμάμαξα κεκορεσμένου ατμού των ΣΠΑΠ, γαλλικής κατασκευής το 1892, που έχουν οι ειδικοί χαρακτηρίσει ως «το παιδί για όλες τις δουλειές» των ΣΠΑΠ του δικτύου της Πελοποννήσου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε μέχρι τη δεκαετία του 1960 για κάθε είδους αμαξοστοιχία, επιβατική, εμπορική, μεικτή. «Το 1890 ξεκινά να κατασκευάζεται η γραμμή του σιδηροδρόμου Μύλων – Καλαμών. Αυτή πρόκειται να την εκμεταλλευτεί μια εταιρεία εκτός των ΣΠΑΠ, η εταιρεία ονομαζόμενη και εταιρεία Μεσημβρινών Σιδηροδρόμων Ελλάδος. Ωστόσο, η κατασκευή δεν θα ολοκληρωθεί καθώς οι εργολάβοι που την κατασκεύαζαν κηρύχθηκαν έκπτωτοι και έτσι ανέλαβαν τη συνέχιση της γραμμής οι ίδιοι οι ΣΠΑΠ. Όταν ολοκληρώθηκε, ανέλαβαν και την εκμετάλλευση της γραμμής οι ΣΠΑΠ», αναφέρει ο μηχανολόγος-μηχανικός. Μία λοιπόν από αυτές τις ατμάμαξες που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη γραμμή, βρίσκεται στο υπό διαμόρφωση σιδηροδρομικό Μουσείο στον Πειραιά και είναι βελγικής κατασκευής 1890. «Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, τρεις από αυτές τις μηχανές δόθηκαν με ημερήσιο ενοίκιο στην διεύθυνση Σιδηροδρόμων Στρατιάς Μικράς Ασίας για την ενίσχυση των πολεμικών επιχειρήσεων, που βέβαια δεν γύρισαν πίσω ποτέ. Αργότερα οι ΣΠΑΠ πήραν και μια αποζημίωση από το κράτος λόγω του ότι είχαν αναγκαστεί να δώσουν αυτές τις μηχανές. Με την αποζημίωση που πήραν οι ΣΠΑΠ λόγω της αποστολής των τριών ατμαμαξών και κάποιων εμπορικών βαγονιών στη Μικρά Ασία, το 1925 παραλαμβάνουν πέντε ατμάμαξες νεότερου τύπου πάλι υπέρθερμου ατμού, μεγαλύτερες όμως, με ξεχωριστή εφοδιοφόρο δηλαδή το βαγόνι που είχε μέσα το κάρβουνο και το νερό. Ήταν γερμανικής κατασκευής, ορεινού τύπου γι αυτό και χρησιμοποιήθηκαν σε ολόκληρο το δίκτυο, στη γραμμή δηλαδή της Τριπόλεως αλλά και προς Πάτρα και Πύργο για κάθε είδους αμαξοστοιχίες κυρίως επιβατικές και ταχείες επιβατικές αλλά αργότερα και εμπορικές όταν ήρθαν και ντιζελάμαξες κτλ.», αναφέρει ο υπεύθυνος μουσειακού υλικού στον ΟΣΕ. Η αλλαγή σε αυτές τις μηχανές, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ζώρζος, ήρθε το 1955 όταν έγινε μια μετασκευή ώστε να καίνε μαζούτ, δηλαδή πετρέλαιο παχύρευστο, αντί κάρβουνου και είναι από τις μηχανές που είναι από τις πιο κλασικές του δικτύου της Πελοποννήσου. Μία από αυτές τις ατμάμαξες που βρίσκεται στο Μουσείο έχει δουλέψει τη δεκαετία του 1980 σε κάποιες τουριστικές αμαξοστοιχίες, ωστόσο αργότερα, λόγω κάποιων τεχνικών προβλημάτων, παρέμεινε σε ακινησία μέχρις ότου να μεταφερθεί πέρυσι στο υπό διαμόρφωση Σιδηροδρομικό Μουσείο, για να προστατευθεί και να αποκατασταθεί. Μία χαρακτηριστική φορτάμαξα των Σιδηρόδρομων Πειραιώς Αθηνών Πελοποννήσου, βελγικής κατασκευής το 1902, τραβά το ενδιαφέρον στον χώρο, καθώς πρόκειται για τη φορτάμαξα η οποία χρησιμοποιήθηκε το 1930 για τη μεταφορά των οστών του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη από την Αθήνα στην Τρίπολη για να τοποθετηθούν στην πλατεία του Άρεως. Τη δική της ιστορία έχει μία ακόμη φορτάμαξα, η οποία έχει χαρακτηρίστηκε λάφυρο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς πρόκειται για ένα από τα εμπορικά βαγόνια, τα οποία εγκαταλείφθηκαν στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο μετά τη λήξη του πολέμου ενώ, το συγκεκριμένο είναι ένας από τους τύπους που χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τέλος, ένα από τα εκθέματα που εντυπωσιάζουν στον χώρο είναι και η βασιλική άμαξα, το βαγόνι που αποτέλεσε το βασιλικό όχημα του σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς, του πρώτου δηλαδή σιδηροδρόμου στη χώρα μας, που ένωσε τον Πειραιά με το Θησείο το 1869, αποτελώντας τον πρόδρομο της σημερινής γραμμής 1 του Μετρό, δηλαδή του Ηλεκτρικού. Το βαγόνι, σύμφωνα με τον κ. Ζώρζο, κατασκευάστηκε στο εργοστάσιο του Πειραιά του σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς το 1888 και ήταν ένα δώρο του σιδηροδρόμου προς τον βασιλιά Γεώργιο Α’ κατά την 25ετηρίδα του. Μεταφέρθηκε με δύο ατμοκίνητους οδοστρωτήρες στην πρώτη έκθεση του Ζαππείου όπου εκεί εκτέθηκε και παραδόθηκε στις υπηρεσίες της βασιλικής οικογένειας.

Οι Γερμανικοί Σιδηρόδρομοι (Deutsche Bahn) και συγκεκριμένα η θυγατρική εταιρεία «Deutsche Bahn Regio», παρουσίασαν το νέο περιφερειακό σιδηρόδρομο του μέλλοντος, με την επωνυμία «IdeenzugCity», ένα «concept» για την δημιουργία του νέου περιφερειακού σιδηροδρόμου του μέλλοντος, με σημαντικές βελτιώσεις όσον αφορά την άνεση, την χωρητικότητα και την αξιοπιστία. Ο πρότυπος εκθεσιακός σιδηρόδρομος σχεδιάσθηκε από την «Deutsche Bahn Regio» και υλοποιήθηκε από την «Hubl&Hubl», με τη χρήση τεχνολογικού εξοπλισμού από περισσότερους από 40 προμηθευτές. Στα χαρακτηριστικά του περιλαμβάνονται καθίσματα που ανοίγουν και κλείνουν με το πάτημα ενός κουμπιού, έχοντας με αυτό τον τρόπο την δυνατότητα να προσφέρει έως και 40% μεγαλύτερη χωρητικότητα τις ώρες αιχμής μέσω αύξησης των θέσεων ορθίων και μεγαλύτερη άνεση τις υπόλοιπες ώρες με αυξημένο αριθμό θέσεων καθήμενων. Παράλληλα γίνεται δεκτή η μεταφορά για ποδήλατα ή και καρότσια για βρέφη και μικρά παιδιά. Την ίδια στιγμή, ο μεγαλύτερος αριθμός στηριγμάτων για όρθιους επιβάτες εξασφαλίζει μεγαλύτερη άνεση, ενώ οι θέσεις Multiflex μπορούν να περιστρέφονται γύρω από τον άξονά τους και να μετακινούνται προς όλες τις κατευθύνσεις ανάλογα με τις ανάγκες των επιβατών. Εργασία στο... τρένο Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης και μία ζώνη «City Working» που διαθέτει καθίσματα για τραπεζάκια με φορητούς υπολογιστές και αναδιπλούμενες οθόνες που εξασφαλίζουν την ιδιωτικότητα των χρηστών και οι οποίες μπορούν να συνδέονται με τις συσκευές του επιβάτη. Τα παράθυρα του συγκεκριμένου βαγονιού μετατρέπονται σε οθόνες οι οποίες προσφέρουν πληροφορίες για τους επιβάτες και δείχνουν που βρίσκονται οι θέσεις για ποδήλατα ή καρότσια βρεφών και μικρών παιδιών, ενώ όταν ο συρμός είναι εν κινήσει γίνονται και πάλι διαφανή. Στη μετόπη του συρμού η πινακίδα προορισμού προσφέρει θέαση από γωνία 180 μοιρών, ενώ ο φωτισμός LED στο εξωτερικό των βαγονιών αλλάζει χρώμα ανάλογα με το δρομολόγιο αλλά και την πληρότητα στο εσωτερικό τους σε ζωντανό χρόνο. Αν και προς το παρόν, δεν προβλέπεται η κατασκευή του νέου σιδηροδρόμου σε ευρεία κλίμακα πολλά από τα χαρακτηριστικά του θα ενσωματωθούν σε άλλους συρμούς που κυκλοφορούν στη Γερμανία. Με αυτό τον τρόπο στοιχεία από το χώρο των επιβατών θα τοποθετηθούν στις ηλεκτράμαξες Class 423 του προαστιακού σιδηροδρόμου (S-Bahn) του Μονάχου και από το εξωτερικό του «IdeenzugCity» στους συρμούς του προαστιακού σιδηροδρόμου της Στουτγάρδης. Τέλος, οι θέσεις εργασίας και τα παράθυρα που μετατρέπονται σε οθόνες θα δοκιμασθούν από τον προσεχή Οκτώβριο στον προαστιακό του Αμβούργου, ενώ από το 2022 διώροφα βαγόνια επιβατών θα δοκιμασθούν σε δρομολόγια στο Μόναχο. Δείτε ένα virtual tour στο τρένο: https://ideenzug-event.de/virtual-tour/ideenzugcity/?language=en

Αυτός ο χάρτης του σιδηροδρομικού δικτύου «Euro Night Sprinter» αν και δείχνει γοητευτικότατος, δεν είναι πραγματικός — τουλάχιστον όχι ακόμη. Οι μεταφορές πλέον απασχολούν έντονα τις συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή. Τα αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες ρύπων και όμως παραμένουν μακράν οι πιο δημοφιλείς τρόποι ταξιδιού. Στις 16 Σεπτεμβρίου του 21, το Πράσινο κόμμα της Γερμανίας πρότεινε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο νυχτερινών τρένων για να δημιουργήσει έναν βιώσιμο, φιλικό προς το κλίμα τρόπο ταξιδιού μεγάλων αποστάσεων. Αποκάλυψαν λοιπόν, σχέδια για ένα δίκτυο νυχτερινών τρένων που θα εκτείνεται σε όλη την Ευρώπη. Το δίκτυο θα περιλαμβάνει περίπου 40 διεθνείς γραμμές και θα εξυπηρετεί περισσότερες από 200 μεγάλες πόλεις, κωμοπόλεις και τουριστικούς προορισμούς. Δημοσίευσαν έναν χάρτη του προτεινόμενου «Euro Night Sprinter – Netzvision 2030+», ο οποίος θα συνδέει μέρη όπως το Εδιμβούργο και τη Λισαβόνα στα δυτικά, με πόλεις όπως η Αθήνα και το Ταλίν στα ανατολικά. Σχεδιάζουν επίσης να διευκολύνουν τους ταξιδιώτες όσον αφορά τα διεθνή εισιτήρια τρένου εγκαινιάζοντας μία ενιαία πλατφόρμα κρατήσεων. Επί του παρόντος, οι επιβάτες συχνά πρέπει να κάνουν κράτηση μεμονωμένων εισιτηρίων για κάθε χώρα, αντί να μπορούν να κάνουν κράτηση ολόκληρου του ταξιδιού τους μέσω μιας πλατφόρμας κρατήσεων, γεγονός που συχνά μπορεί να κάνει τα διεθνή εισιτήρια τρένου ακριβά. Τα νυχτερινά τρένα παρέχουν μια φιλική προς το κλίμα εναλλακτική λύση στην οδήγηση με αυτοκίνητο ή τις αεροπορικές πτήσεις. Μπορούν επίσης να αποτελέσουν έναν πιο άνετο τρόπο ταξιδιού, αφού παρακάμπτουν χρονοβόρες διαδικασίες που αντιμετωπίζουν συχνά οι επιβάτες στο αεροδρόμιο (όπως το check-in, επιβίβαση κλπ). Τα διεθνή αεροπορικά ταξίδια επωφελούνται από σημαντικά φορολογικά πλεονεκτήματα. Οι αεροπορικές εταιρείες δεν πληρώνουν κανένα φόρο στα καύσιμα και τα αεροπορικά εισιτήρια εξωτερικού δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ, πράγμα που έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τα σιδηροδρομικά ταξίδια όπου οι φορείς που εκμεταλλεύονται τα τρένα πληρώνουν φόρο για το ντίζελ και τα εισιτήρια υπόκεινται σε ΦΠΑ. “Χρειαζόμαστε σιδηροδρομικά εισιτήρια χαμηλού κόστους που μπορούν να ανταγωνιστούν τα φθηνά αεροπορικά εισιτήρια“, δηλώνουν οι Πράσινοι. “Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα φιλικό προς το κλίμα, άνετο, προσιτό και προσβάσιμο δίκτυο τρένων σε όλη την Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου για νυχτερινά τρένα”. Όσον αφορά τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος, ο σιδηρόδρομος έχει σίγουρα τα πλεονεκτήματά του. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη της OBC Transeuropa που ανατέθηκε από την Greenpeace: το ένα τρίτο (34 τοις εκατό) των 150 πτήσεων μικρών αποστάσεων με τη μεγαλύτερη κίνηση της ΕΕ έχουν εναλλακτικές μετακινήσεις με τρένο με χρόνο ταξιδιού λιγότερο των έξι ωρών μόνο το 27% αυτών των πτήσεων έχουν εναλλακτικές απευθείας μετακινήσεις με νυχτερινό τρένο. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι το 62% των Ευρωπαίων θα υποστήριζε την απαγόρευση των αεροπορικών πτήσεων μικρών αποστάσεων, ενώ η πλειονότητα των ευρωπαίων θα επιθυμούσε να μετακινηθεί με νυχτερινά τρένα – εάν αυτά έχουν λογικές τιμές. Η Greenpeace υπολόγισε ότι η απαγόρευση των πτήσεων μικρών αποστάσεων στην ΕΕ και η μετάβαση στον σιδηρόδρομο όπου υπάρχουν ήδη εναλλακτικές λύσεις κάτω των έξι ωρών θα μείωνε τις εκπομπές CO2 κατά 3,5 εκατομμύρια τόνους κάθε χρόνο. Με επαρκείς επενδύσεις στον σιδηρόδρομο, η ΕΕ θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις 250 κορυφαίες πτήσεις μικρών αποστάσεων με σιδηροδρομικά ταξίδια, εξοικονομώντας εκπομπές 23,4 εκατομμυρίων τόνων CO2 ετησίως, που είναι περίπου οι ετήσιες εκπομπές CO2 της Κροατίας. Ενώ τα νυχτερινά τρένα εξακολουθούν να είναι πιο σπάνια από ό,τι ήταν παλιά, επιστρέφουν σε όλη την Ευρώπη. Καταργήθηκαν πριν από δεκαετίες κυρίως λόγω των ευκολότερων αεροπορικών και οδικών ταξιδιών, τώρα όμως επανεμφανίζονται σταδιακά ακριβώς επειδή είναι φιλικές προς το περιβάλλον σε σχέση με τις άλλες λύσεις. Αλλά η βιωσιμότητα δεν είναι το μόνο επιχείρημα υπέρ των ταξιδιών με τρένο. Για πολλούς, είναι ένας πιο χαλαρός τρόπος να μεταβούν από το σημείο Α στο σημείο Β. Οι ταξιδιώτες αποφεύγουν τα αεροδρόμια εκτός πόλης ή την κουραστική οδήγηση με το αυτοκίνητο και εξυπηρετούνται συνήθως από το κέντρο της κάθε πόλης. Ίσως λοιπόν αυτός ο ουτοπικός χάρτης των Euro Night Sprinters να αποδειχθεί ακόμα ένας χάρτης του μέλλοντος.

Στη δημοπράτηση έξι έργων στρατηγικής σημασίας, συνολικού προϋπολογισμού €3,3 δισ. προχωρά άμεσα η ΕΡΓΟΣΕ. Τα έργα αφορούν στην αναβάθμιση της διασυνοριακής διασύνδεσης της Ελλάδας με τη νοτιοανατολική Ευρώπη και στη σύνδεση των κύριων λιμανιών με το σιδηροδρομικό δίκτυο και η επιλογή του αναδόχου θα γίνει μέσω του Ανταγωνιστικού Διαλόγου. Συγκεκριμένα πρόκειται άμεσα να ξεκινήσουν τα έργα που αφορούν την διασύνδεση του νέου λιμανιού της Πάτρας με το σιδηροδρομικό δίκτυο η η σύνδεση του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος» με τα λιμάνια του Λαυρίου και της Ραφήνας η σύνδεση του 6ου προβλήτα του Λιμένα Θεσσαλονίκης με τον κεντρικό σιδηροδρομικό άξονα Θεσσαλονίκης και η ανάπτυξη του προαστιακού Δυτικής Θεσσαλονίκης, η σύνδεση της Αλεξανδρούπολης με το Ορμένιο, η σύνδεση της Καβάλας με τη Θεσσαλονίκη και τους Τοξότες μέσω νέας νότιας χάραξης. Με δεδομένο ότι πρόκειται για μεγάλα και πολύπλοκα έργα, ο Ανταγωνιστικός Διάλογος αποτελεί τη βέλτιστη διαγωνιστική διαδικασία και το πλέον κατάλληλο εργαλείο δημοπράτησης που παρέχεται από τη νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων. Η ΕΡΓΟΣΕ έχει ολοκληρώσει τη διενέργεια διαγωνισμού για ανάθεση Τεχνικού Συμβούλου ο οποίος θα την υποστηρίξει σε όλες τις απαραίτητες προπαρασκευαστικές εργασίες ώστε εντός του γ’ τριμήνου του τρέχοντος έτους να θέσει σε εφαρμογή την πρώτη φάση του Ανταγωνιστικού Διαλόγου, που προβλέπει την προεπιλογή των συμμετεχόντων οικονομικών φορέων.