Αναζήτηση στην κοινότητα

Διεθνής μελέτη, με επικεφαλής τον γεωφυσικό Δρ. Xianzhi Cao από το Πανεπιστήμιο Qingdao της Κίνας παρουσίασε ένα από τα πιο ολοκληρωμένα μοντέλα που έχουν δημιουργηθεί ποτέ και δείχνουν πώς οι τεκτονικές πλάκες άλλαξαν το σχήμα και τη θέση των ηπείρων τα τελευταία 1.8 δισεκατομμύρια χρόνια. Η γνώση του τρόπου με τον οποίον μετατοπίστηκαν οι τεκτονικές πλάκες με την πάροδο του χρόνου, επιτρέπει στους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα το πώς λειτουργεί η Γη. Για παράδειγμα, όπως αναφέρει το Forbes οι ηφαιστειακές εκρήξεις και οι σεισμοί συνδέονται άμεσα με το πώς οι πλάκες κινούνται μεταξύ τους -μεταξύ πολλών άλλων. «Η τριβή κατά μήκος των ορίων των συγκρουόμενων πλακών συσσωρεύει ενέργεια που τελικά θα απελευθερωθεί ως καταστροφικός σεισμός. Τα ηφαίστεια σχηματίζονται κυρίως εκεί όπου ο φλοιός της γης παραμορφώνεται ή διασπάται, επιτρέποντας στο μάγμα να ανέβει στην επιφάνεια. Οι αργές κινήσεις των ηπείρων ελέγχουν τη στάθμη της θάλασσας, τα θαλάσσια ρεύματα και τις μακροπρόθεσμες κλιματικές αλλαγές. Ακόμη και η εξέλιξη της ζωής επηρεάζεται από την τεκτονική των πλακών. Καθώς οι ήπειροι διασπώνται, τα χερσαία ζώα και φυτά απομονώνονται και τελικά εξελίσσονται σε νέα είδη». Καθοδηγούμενες από ρεύματα μεταφοράς στο εσωτερικό της γης και τα όρια των πλακών που βυθίζονται στον μανδύα λόγω της βαρυτικής έλξης, οι τεκτονικές πλάκες της γης κινούνται στο ρυθμό που μεγαλώνουν τα νύχια μας, όπως έγραψε στο Conversation ο καθηγητής Γεωλογίας στο University of Adelaide, Alan Collins, ο οποίος πήρε μέρος στην έρευνα. «Δεδομένου ότι οι τεκτονικές διεργασίες στη γη ξεκίνησαν μεταξύ 3,3 και 3,5 δισεκατομμυρίων ετών πριν, αυτή η ταχύτητα ήταν υπεραρκετή για να μετακινήσει ολόκληρες ηπείρους σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η χαρτογράφηση του πλανήτη μας μέσα από τη μακρά ιστορία του δημιουργεί έναν όμορφο χορό ηπείρων, που είναι από μόνος του μαγευτικός, αλλά και ένα έργο φυσικής τέχνης». ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΤΟ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΠΛΑΚΩΝ Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ήδη δημοσιευμένους χάρτες, ηλικίες που παρέχονται από διαδικασίες κατασκευής βουνών, άνοιγμα τεκτονικών λεκανών και ηφαιστειακές εκρήξεις, με γεωφυσικά δεδομένα που διατίθενται τα τελευταία χρόνια. Όλες αυτές οι πληροφορίες διατέθηκαν σε ένα βελτιωμένο λογισμικό προσομοίωσης, ώστε να προκύψει πώς δημιουργήθηκαν οι ήπειροι όπως τις ξέρουμε σήμερα. Είναι η πρώτη φορά που το γεωλογικό αρχείο της Γης χρησιμοποιήθηκε ώστε να κοιτάξουν οι επιστήμονες τόσο πολύ πίσω στο χρόνο. Έτσι προέκυψε η χαρτογράφηση του τελευταίου 40% της ιστορίας του πλανήτη, στο οποίο ωστόσο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Γη πολύπλοκη κυτταρική ζωή. Το βίντεο αρχίζει με τον χάρτη του κόσμου όπως είναι γνωστός σε όλους σήμερα. Στη συνέχεια, η Ινδία κινείται γρήγορα νότια, ακολουθούμενη από τμήματα της Νοτιοανατολικής Ασίας καθώς η προηγούμενη ήπειρος της Γκοντβάνα σχηματίζεται στο νότιο ημισφαίριο. Πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια, όταν οι δεινόσαυροι περπάτησαν στη γη, η Γκοντβάνα συνδέθηκε με τη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και τη βόρεια Ασία για να σχηματίσει μια μεγάλη υπερήπειρο που ονομάζεται Παγγαία. Στη συνέχεια, η ανοικοδόμηση συνεχίζεται πίσω στο χρόνο. Η Παγγαία και η Γκοντβάνα σχηματίστηκαν από παλαιότερες συγκρούσεις πλακών. Καθώς ο χρόνος κυλά πίσω, εμφανίζεται μια παλαιότερη υπερήπειρος που ονομάζεται Ροδινία. Δεν σταματά εδώ. Η Ροδινία, με τη σειρά της, σχηματίζεται από τη διάλυση μιας ακόμη παλαιότερης υπερηπείρου που ονομάζεται Νούνα περίπου πριν από 1,35 δισεκατομμύρια χρόνια. View full είδηση

Χάρτες τεκτονικής παραμόρφωσης σε πανευρωπαϊκή κλίμακα παρήγαγε για πρώτη φορά, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Η2020 EPOS, επιστημονική ομάδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), με επικεφαλής τον Δρ. Αθανάσιο Γκανά, διευθυντή Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η χαρτογράφηση της τεκτονικής παραμόρφωσης στον πλανήτη Γη έχει τεράστιο ενδιαφέρον για την εκτίμηση της σεισμικής επικινδυνότητας, αλλά και για την ερμηνεία-παρακολούθηση γεωδυναμικών μεταβολών στην επιφάνεια του πλανήτη. Η παραμόρφωση προκύπτει από τις αλλαγές που επιφέρουν στην ελαστική λιθόσφαιρα (στερεό φλοιό και ανώτερο μανδύα) οι τάσεις που αναπτύσσονται λόγω της τεκτονικής των πλακών. Για παράδειγμα, οι αλλαγές στο σχήμα της πλάκας, οι περιστροφές των τεμαχών (blocks) ως προς την κατακόρυφο και η συσσώρευση της ελαστικής ενέργειας είναι μετρήσιμα μεγέθη της τεκτονικής παραμόρφωσης. Αυτές οι μετρήσεις έχουν αναβαθμιστεί εντυπωσιακά με τη χρήση δορυφορικών τεχνολογιών και ειδικότερα της διαστημικής γεωδαισίας GNSS (Global Navigation Satellite System). Η ομάδα του ΕΑΑ έκανε χρήση τεκτονικών ταχυτήτων από 452 μόνιμους σταθμούς GNSS, τις οποίες επεξεργάστηκε ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Γκρενόμπλ (Γαλλία). Με χρήση πακέτων ανοικτού λογισμικού, έγινε ο υπολογισμός των κυρίων αξόνων της ανηγμένης παραμόρφωσης, της διατμητικής παραμόρφωσης και άλλων παραμέτρων. NOA.GR Σχήμα: Κύριοι άξονες της ανηγμένης παραμόρφωσης για την νοτιοανατολική Ευρώπη. Με κόκκινο χρώμα υποδηλώνεται εφελκυσμός και με γαλάζιο χρώμα η συμπίεση. Copyright EPOS-IP Η βασική μονάδα της παραμόρφωσης είναι το nanostrain/year, π.χ. 1 ns/yr, που εκφράζει την ετήσια αλλαγή σε μήκος 1 mm μεταξύ δύο σημείων που απέχουν 1.000 km. Σε μεγάλες περιοχές της Ευρασιατικής πλάκας όπου η σεισμικότητα είναι αραιή έως ανύπαρκτη (π.χ. Βόρεια Γαλλία, Πολωνία κλπ.) ο ρυθμός της παραμόρφωσης είναι μικρός (10-20 ns/yr) έως αμελητέος (1-2 ns/yr). Αντίθετα, σε περιοχές μεγάλης σεισμικότητας όπως η κεντρική Ελλάδα και η κεντρική Ιταλία η παραμόρφωση μετρήθηκε μεταξύ 50-150 ns/yr. Αυτά τα αποτελέσματα είναι συγκρίσιμα με αντίστοιχα αποτελέσματα για Ελλάδα και Ιταλία, άλλων ομάδων, που έχουν δημοσιευτεί σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά με κριτές. Η σχετική έρευνα θα συνεχιστεί σε συνεργασία με τον Σουηδικό φορέα Lantmäteriet (LM), με σκοπό να παράγονται αυτοί οι χάρτες σε ετήσια βάση και να συμπεριλαμβάνουν ολοένα και αυξανόμενο αριθμό σταθμών GNSS της Ευρωπαϊκής ηπείρου. View full είδηση